TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

KHOA NGỮ VĂN ANH



BÁO CÁO GIỮA KÌ

MÔN HỌC: NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU

ĐỀ TÀI:
Khảo sát cách chuyển dịch vị từ tình thái SHOULD
sang tiếng Việt. Nhận xét và đánh giá cách dịch.

Giảng viên hướng dẫn:

TS. Nguyễn Hoàng Trung

Nhóm sinh viên thực hiện:

Nguyễn Hồ Hương Bình – 2157011005
Vũ Thị Trâm Anh – 2157011109
Huỳnh Đỗ Thanh Tuấn - 2157011179
Lớp: 21701CLC – Nhóm 2

TP.HCM, tháng 1/2023

 PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC
Họ tên MSSV Phụ trách Chữ ký
- Lên ý tưởng chung
cho bài báo cáo
- Thiết kế và hoàn thiện
bài báo cáo
- Tìm ngữ liệu
- Dịch chức năng
Nguyễn Hồ Hương Bình 2157011005 - Lọc và tổng hợp ngữ
liệu
- Đánh giá bản dịch và
nhận xét tổng hợp
- Tổng hợp tài liệu
tham khảo
- Lên ý tưởng chung
cho bài báo cáo
- Thiết kế và hoàn thiện
bài báo cáo
- Tìm ngữ liệu
Vũ Thị Trâm Anh 2157011109 - Dịch chức năng
- Phân loại ngữ liệu
theo chức năng
- Đánh giá bản dịch và
nhận xét tổng hợp
- Tổng hợp tài liệu
tham khảo
- Lên ý tưởng chung
cho bài báo cáo
- Thiết kế và hoàn thiện
bài báo cáo
- Tìm ngữ liệu
Huỳnh Đỗ Thanh Tuấn 2157011179 - Dịch chức năng
- Tìm ví dụ cho ngữ
liệu theo chức năng
- Đánh giá bản dịch và
nhận xét tổng hợp
- Tổng hợp tài liệu
tham khảo

1
 PHẦN I: MIÊU TẢ CHỨC NĂNG
Vị từ tình thái SHOULD có các chức năng sau đây:
Chức năng 1: Dùng should để đưa ra một nhận định chủ quan về
một điều đúng đắn nên làm (We use should when we are saying
what would be the right thing to do)
Ví dụ:
- You shouldn’t drink and drive.
- The diet should be maintained unchanged for about a year.
- I should exercise more.

Chức năng 2: Dùng should để đưa ra một nhận định chủ quan về
trạng thái đúng của một sự vật (We use should to give our
subjective opinion about whether something is in its right state or not)
Ví dụ:
- That table shouldn’t be here. It should be over there.
- Sometimes I am not as brave as I should be.

Chức năng 3: Dùng should để đưa ra một yêu cầu cho ai làm một
việc gì đó, hoặc đưa ra thông báo về một quy định chính thức (We
use should to give someone an order to do something, or to report an
official order)
Ví dụ:
- All visitors should register with the British Embassy.
- The European Commission ruled that the company should pay back
tens of millions of pounds.

Chức năng 4: Dùng should + thể hoàn thành của động từ chính để
thể hiện một sự việc đáng lẽ nên hoặc không nên xảy ra (Should +
the perfect form of the main verb can be used to express regret about
something that was done or not done)
2
Ví dụ:
- He should have been more careful, then he wouldn’t have been
injured.
- I should have written to her but I haven't had time.
- I shouldn't have said what I did.
- I’m really tired today. I shouldn’t have stayed up late last night.

Chức năng 5: Dùng should + thể hoàn thành của động từ chính để
diễn tả hành động mà chúng ta mong đợi sẽ kết thúc tại một thời
điểm trong hiện tại hoặc tương lai (Should + the perfect form of the
main verb to talk about actions which we expect to have been
completed by now or at a future time)
Ví dụ:
- We should have finished by a quarter past two and the bus doesn't
leave till half past.
- We should have finished painting the house by the end of next week.

Chức năng 6: Dùng should khi đưa ra một sự phỏng đoán hoặc
kết luận một sự việc sẽ xảy ra theo mong đợi, theo một cách thông
thường hoặc theo logic (Should can be used to express the deduction
or conclusion that something is probable now or in the future; it is
expected, normal, or logical)
Ví dụ:
- You should have no problem with reading this language.
- You should find this guidebook helpful.

Chức năng 7: Dùng should trong câu hỏi khi muốn xin lời
khuyên, sự cho phép, thông tin, hoặc sự xác nhận; dùng trong lời
đề nghị dưới dạng câu hỏi (We use should in questions when we are
asking someone for advice, permission, information, confirmation;
questions that are proposals)

3
Ví dụ:
- Should I go back to the motel and wait for you to phone?
- Should we tell her about it?
- Should I call a taxi for you?
- Who should I pass the message to?

Chức năng 8: Dùng I should, thông thường với cụm If I were you
khi ta muốn đưa lời khuyên cho ai đó bằng cách đặt bản thân vào
vị trí của họ (We say I should, usually with the expression if I were
you, when we are giving someone advice by telling them what we
would do if we were in their position [formal])
Ví dụ:
- I shouldn't worry about it if I were you.
- James, I should refuse that consultancy with Shapiro, if I were you.

Chức năng 9: Dùng should trong mệnh đề điều kiện để diễn tả

những điều có thể xảy ra (We use should in conditional clauses
when we are talking about things that might happen [formal])
Ví dụ:
- Should Havelock become the first Englishman to retain his world
title, he will be the last to do so under the present system.
- If you should be fired, your health and pension benefits will not be
automatically cut off.

Chức năng 10: Dùng should trong mệnh đề chứa ‘that’, sau các
động từ, danh từ, và tính từ nhất định để nói về một ngữ cảnh
trong tương lai (We use should in 'that' clauses after certain verbs,
nouns, and adjectives when we are talking about a future event or
situation)
Ví dụ:
- We agreed that we should meet the following week.
4
- There is a wish among competitors that the test should be changed
every four years.
- George was sincerely anxious that his son should find happiness and
security.

Chức năng 11: Dùng should trong một số cụm từ như I should
think hoặc I should imagine để nói về một điều ta nghĩ là đúng
nhưng chưa chắc chắn (We use should in expressions such as I
should think and I should imagine to indicate that we think something
is true but we are not sure)
Ví dụ:
- I should think it's going to rain soon.
- I suppose that was the right thing to do.'—'I should imagine so.'.

Chức năng 12: Dùng should trong các cụm từ như I should like
hoặc I should be happy để thể hiện thái độ lịch sự khi nói về điều
ta mong muốn, đưa ra một yêu cầu, lời đề nghị, hoặc sự đồng ý
(We use should in expressions such as I should like and I should be
happy to show politeness when we are saying what we want to do, or
when we are requesting, offering, or accepting something)
Ví dụ:
- I should be happy if you would bring them this evening.
- I should like to ask you to come with us for a quiet supper.

Chức năng 13: Dùng should trong những cụm từ như You should
have seen us hoặc You should have heard him để nhấn mạnh tính
hài hước, bất ngờ, hoặc ấn tượng của một điều ta đã trải qua (We
use should in expressions such as You should have seen us and You
should have heard him to emphasize how funny, shocking, or
impressive something that we experienced was)

5
 Ví dụ:
- You should have seen him when he first came out–it was so sad.
- You should have heard his words when he shouted me.

Chức năng 14: Dùng should trong những câu hỏi bắt đầu bằng
các từ như who hay what, và vế sau được liên kết bởi but để nhấn
mạnh tính bất ngờ của một sự việc hoặc hoàn cảnh cụ thể (We use
should in question structures which begin with words like 'who' and
'what' and are followed by 'but' to emphasize how surprising or
shocking a particular event was)
Ví dụ:
- I'm making these plans and who should I meet but this blonde guy
and John.

PHẦN II: MIÊU TẢ TRONG CỨ LIỆU

VÀ ĐÁNH GIÁ BẢN DỊCH
Chức năng 1: Dùng should để đưa ra một nhận định chủ quan về
một điều đúng đắn nên làm.
STT Bản gốc (Ernest Hemingway) P. Bản dịch 1 (Lê Huy Bắc) P. Bản dịch 2 (Huy Phương) P.

4 The old man drank his coffee
slowly. It was all he would have
all day and he knew that he
should take it. For a long time
now eating had bored him and
he never carried a lunch. He had
a bottle of water in the bow of
the skiff and that was all he
needed for the day.
19 Ông lão chậm rãi uống cà phê.
Đấy là tất cả thực phẩm lão có
cho một ngày và lão biết lão
nên uống. Đã từ lâu, ăn uống
đối với lão trở nên chán ngắt
và lão không bao giờ mang
theo bữa trưa. Lão có một chai
nước đằng mũi thuyền và đấy
là tất cả lão cần trong một
ngày.
11 Lão già chậm rãi uống từng ngụm 20
cà phê. Từ giờ cho đến chiều, có lẽ
lão cũng chỉ có bấy nhiêu để lót dạ
và lão biết chút cà phê ấy rất cần
cho lão. Đã từ lâu, lão không thiết
gì ăn nữa, lão không bao giờ mang
thức ăn điểm tâm theo mà chỉ trữ có
một chai nước để sẵn ở đằng mũi
thuyền. Suốt cả ngày lão chỉ cần có
vậy.

Cả hai bản dịch thể hiện đúng chức năng 1 của Should nhằm thể hiện việc uống ngụm cà phê là điều đúng đắn nên làm.
Tuy nhiên trong cứ liệu, hành động uống cà phê có tính chất cần thiết, chỉ có một lựa chọn duy nhất nên cách dịch
“nên” của Lê Huy Bắc chưa thể hiện rõ ý nghĩa trên (Gợi ý: Đấy là tất cả thực phẩm lão có cho một ngày và lão biết
lão cần phải uống.)

6
5 I could just drift, he thought, and
sleep and put a bight of line
around my toe to wake me. But
today is eighty-five days and I
should fish the day well.
29 Lão nghĩ mình có thể để
thuyền trôi và chợp mắt một
chốc trong lúc quấn một đầu
dây câu vào ngón chân để nó
đánh thức mình dậy. Nhưng
hôm nay đã tám mươi lăm
ngày và mình vẫn đủ sức để
câu suốt cả ngày.
16 Lão nghĩ bụng lúc này mình có thể 31
cứ để mặc cho nó trôi và chợp mắt
một tí. Chỉ cứ việc quấn một đầu
dây vào ngón chân để nó đánh thức
mình dậy là được. Nhưng hôm nay
là ngày thứ tám mươi lăm rồi.
Không thể làm ăn kiểu tài tử như
vậy được.

Bản dịch của Lê Huy Bắc dịch sai nghĩa, không thể hiện đúng chức năng 1 của “should”. Ở đây cứ liệu thể hiện rằng
lão ngư dân nhận ra những hành động của mình là những việc làm sơ sài, qua loa, nên lão cần phải có những hành động
đúng đắn hơn. (Gợi ý: Nhưng hôm nay đã tám mươi lăm ngày và mình cần phải làm cho đàng hoàng.). Bản dịch
của Huy Phương dù dịch thoáng nhưng đã thể hiện đúng chức năng 1 của “should”.

7 Perhaps he is too wise to jump.
He could ruin me by jumping or
by a wild rush. But perhaps he
has been hooked many times
before and he knows that this
is how he should make his
fight. He cannot know that it is
only one man against him, nor
that it is an old man.
35 Có lẽ nó cũng thừa khôn ngoan 19 Có lẽ nó khôn ngoan nên nó không
để không nhảy lên. Bởi nếu cứ
phóng lên hoặc lao chạy thì nó
có thể hủy hoại mình. Nhưng
chắc trước kia cu cậu đã
nhiều lần nếm mùi dây câu
nên đã biết đây là cách chiến
đấu tốt nhất. Nó không thể
biết chỉ có mỗi một người duy
nhất đang đương đầu với nó và
cũng chẳng hay rằng đấy là
một lão già.
37
nhảy vung lên. Nếu nó nhảy vung
lên hoặc rượt chạy bạt mạng lên thì
mình cũng đến toi mạng mất.
Nhưng cũng có thể là cu cậu đã
từng bị mắc câu nhiều lần rồi và
toan dùng cách này để thoát thân
chăng. Hắn ta nào có biết là vẻn
vẹn chỉ có mỗi một người đang đối
chọi với hắn ta, hơn thế nữa lại là
một lão già.

Bản dịch của Lê Huy Bắc dịch thoáng nhưng nhìn chung bám sát nghĩa, thể hiện đúng chức năng 1 của “should” về một
việc đúng đắn nên làm. Bản dịch của Huy Phương chưa thể hiện tính chắc chắn của việc “dùng cách này để thoát thân”.
(Gợi ý: Nhưng cũng có thể là cu cậu đã từng bị mắc câu nhiều lần rồi và toan dùng cách này để thoát thân.)

14 Tomorrow I will eat the dolphin.
He called it dorado. Perhaps I
should eat some of it when I
clean it. It will be harder to eat
than the bonito. But, then,
nothing is easy.
55 Ngày mai mình sẽ ăn con
dorado. Mình gọi loài dolphin
này là dorado. Có lẽ ta nên ăn
một ít khi đã mổ thịt. Thịt nó
sẽ khó ăn hơn thịt con thu.
Nhưng giờ đây, có gì là dễ đâu.
29 Ngày mai mình sẽ ăn con cá cháy. 60
Có lẽ lát nữa, mổ nó ra mình phải
ăn thử một miếng. Chắc là khó
nuốt hơn thịt cá thu. Nhưng, lúc
này, có cái gì mà lại dễ được!

Cả hai bản dịch thể hiện đúng chức năng 1, nhằm thể hiện ông lão cho rằng việc ăn một ít cá dorado là việc nên làm.
Tuy nhiên do việc này không bắt buộc, do đó, trong bản dịch của Huy Phương, sử dụng cụm “có lẽ..nên ăn” sẽ phù hợp
hơn cụm “có lẽ…phải ăn”.

16 Why was I not born with two
good hands? he thought. Perhaps
it was my fault in not training
that one properly. But God
knows he has had enough
chances to learn. He did not do
so badly in the night, though,
and he has only cramped once. If
he cramps again let the line cut
63 Tại sao ta không được sinh ra
với hai bàn tay khỏe… Lão
nghĩ. Có lẽ đấy là lỗi của ta vì
ta không chịu tập luyện đúng
cách. Nhưng Chúa biết nó có
đủ cơ hội để học hỏi. Dẫu sao
tối qua nó cũng không đến nỗi
quá tồi. Nếu nó lại bị chuột rút
thì ta cứ để sợi dây cắt phăng
33 Lão tự nhủ: tại sao cha mẹ sinh ra 69
mình lại chẳng cho mình hai bàn
tay thật khỏe cả đôi nhỉ? Có lẽ cũng
chỉ vì mình ngốc chẳng biết tập
dượt bàn tay trái ấy cho tử tế.
Nhưng kể ra nếu có chịu tập tành
thì có thiếu gì lúc! Dù sao, tối hôm
nay nó làm ăn cũng không đến nỗi
tồi và cũng chỉ bị tê bại có một lượt

7
him off.
When he thought that he knew
that he was not being clear-
headed and he thought he
should chew some more of the
dolphin. But I can’t, he told
himself. It is better to be light-
headed than to lose your strength
from nausea.
nó đi.
Khi nghĩ như thế, lão biết đầu
lão không còn minh mẫn nữa
và lão nghĩ nên ăn thêm ít
thịt cá dorado. Nhưng mình
không thể, lão tự nhủ.Thà rằng
hơi váng đầu một chút còn hơn
là bị xuống sức do nôn.
thôi. Nếu nó còn tê bại lượt nữa:
mình sẽ để mặc cho sợi dây câu cứa
đứt béng nó đi là xong.
Lão thấy như đầu óc lão bắt đầu trở
nên rối rắm và tự nhủ là phải cố
ăn thêm một miếng cá cháy nữa.
Nhưng lão lại nghĩ bụng: mình
không tài nào nuốt trôi cái món ấy
được nữa. Thà chịu đói đến mụ
mẫm cả đầu óc còn hơn là cứ nôn
mửa mà liệt xác đi.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 1, nhằm thể hiện ông lão cho rằng việc ăn thêm
một ít cá dorado là việc nên làm, vì đầu óc ông đang dần thiếu minh mẫn. Tuy nhiên, hành động này có tính chất cần
thiết nên cách dịch “nên” của Lê Huy Bắc chưa thể hiện rõ ý nghĩa trên. (Gợi ý: lão nghĩ phải ăn thêm ít thịt cá
dorado).

8
 Chức năng 2: Dùng should để đưa ra một nhận định chủ quan về
trạng thái đúng của một sự vật.
6 Then he said aloud, “I wish I had 35 Lát sau lão nói lớn. “Ước chi
the boy. To help me and to see
this.”
No one should be alone in their
old age, he thought. But it is
unavoidable. I must remember to
eat the tuna before he spoils in
order to keep strong. Remember,
no matter how little you want to,
that you must eat him in the
morning. Remember, he said to
himself.
18 Lão lại nói to lên:
mình có thằng bé. Để giúp
mình và chứng kiến cái cảnh
này”.
Con người ta không nên sống
một mình khi tuổi đã xế
bóng, lão nghĩ. Nhưng không
thể nào tránh khỏi. Mình phải
nhớ ăn con thu trước lúc nó
hỏng để giữ sức khỏe. Hãy
nhớ, dù mày chẳng muốn ăn tí
nào, mày phải ăn nó vào sáng
mai. Nhớ đấy, lão tự nhủ.
37
- Ước sao có được thằng bé ở đây
với mình. Nó sẽ giúp mình. Vả lại,
nó sẽ được mắt trông thấy mình
đánh con cá này.
Khi đã già thì không bao giờ nên
sống lẻ loi - lão nghĩ như vậy.
Nhưng điều đó làm sao mà tránh
được. Mình phải nhớ ăn thịt con cá
thu không nó ươn mất! Phải ăn mà
giữ lấy sức. Bố mày ơi, bố mày
phải nhớ lấy nhé, dù không đói thì
sáng mai cũng phải cố mà ăn. Nhớ
lấy nhé! - Lão thầm nhắc đi nhắc lại
như vậy.

Cả hai bản dịch đều chưa thể hiện đúng chức năng 2 của “should”. Trong cứ liệu này, lão ngư dân muốn nêu lên quan
điểm của mình về thứ lão cho là đúng khi về già là việc không sống lẻ loi. Nếu dịch “nên” sẽ gây hiểu nhầm rằng đây là
một lời khuyên. (Gợi ý: Con người ta không đáng phải sống một mình khi tuổi đã xế bóng, lão nghĩ./Khi đã già
thì không ai đáng phải sống lẻ loi.)

9 “How old are you?” the old man
asked the bird. “Is this your first
trip?”
The bird looked at him when he
spoke. He was too tired even to
examine the line and he teetered
on it as his delicate feet gripped
it fast.
“It’s steady,” the old man told
him.
“It’s too steady. You shouldn’t
be that tired after a windless
night. What are birds coming
to?”
40 “Mày bao nhiêu tuổi rồi... ”,
ông lão hỏi con chim.
“Có phải đây là chuyến đi đầu
tiên của mày không... ” Con
chim nhìn lão khi lão nói. Nó
thậm chí đã quá mệt để kiểm
tra sợi dây và khi đôi chân
mảnh mai đáp nhanh trên sợi
dây, con chim lảo đảo.
“Nó chắc đấy”, lão bảo con
chim.
“Nó chắc lắm. Sau một đêm
lặng gió lẽ ra mày chưa mệt
mới phải. Loài chim nào sắp
đến đây... ”
21 Lão già hỏi con chim: 43
- Mày đã bao nhiêu tuổi hở chim?
Phải chăng đây là chuyến bay vượt
biển đầu tiên của mày?
Nghe lão nói, con chim đưa mắt
nhìn lão. Con chim nhỏ bé này đã
mệt mỏi đến mức không còn buồn
xem kỹ cái sợi dây nó đậu ra sao;
nó ngả nghiêng chuệnh choạng khi
đưa đôi chân thanh mảnh bám vào
sợi dây.
Lão già nói với chim:
- Chắc lắm đấy mày ạ. Quá chắc
chắn nữa là đằng khác. Qua một
đêm lặng trời như vậy thì có gì
mà mày mệt nhọc đến thế nhỉ!
Các giống chim đã đi đâu hết cả
rồi?

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 2, nhằm thể hiện quan điểm của ông lão rằng
đúng ra con chim phải không mệt sau một đêm lặng gió. Ở đây, dịch giả Huy Phương đã dịch thoát ý và sáng tạo hơn
khi dùng cách diễn đạt “có gì mà mày mệt nhọc đến thể nhỉ!” thay vì giữ nguyên cấu trúc câu của bản gốc như dịch giả
Lê Huy Bắc.

9
23 “We must get a good killing
lance and always have it on
board. You can make the blade
from a spring leaf from an old
Ford. We can grind it in
Guanabacoa. It should be sharp
and not tempered so it will
break. My knife broke.”
Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 2 của Should để đưa ra nhận định chủ quan
về trạng thái đúng của lưỡi dao.
94 “Ta phải rèn một ngọn lao đâm
cá thật tốt và luôn mang theo
trên thuyền. Cháu nên cắt một
lưỡi dao từ lá thép giảm sóc
của chiếc xe Ford cũ. Chúng ta
có thể mài nó ở Guanabacoa.
Phải mài sắc chứ đừng mang
nung lửa kẻo nó sẽ gãy. Dao
của ông đã gãy”.
10
50 Ta phải thửa lấy một cây giáo thật 10
tốt, lúc nào cũng mang theo trên 3
thuyền. Mũi giáo ta sẽ làm bằng
một mảnh thép lò xo lấy ở một
chiếc xe Ford cũ ra, rồi đem đến
Guanabacoa mà mài. Phải thật
nhọn nhưng không được tôi già
lửa quá. Tôi già quá nó sẽ giòn và
dễ gãy. Lưỡi dao của bác gãy mất
rồi.
 Chức năng 4: Dùng should + thể hoàn thành của động từ chính để
thể hiện một sự việc đáng lẽ nên hoặc không nên xảy ra.
8 When once, through my
treachery, it had been necessary
to him to make a choice, the old
man thought. His choice had
been to stay in the deep dark
water far out beyond all snares
and traps and treacheries. My
choice was to go there to find
him beyond all people. Beyond
all people in the world. Now we
are joined together and have
been since noon. And no one to
help either one of us.
Perhaps I should not have
been a fisherman, he thought.
But that was the thing that I was
born for. I must surely remember
to eat the tuna after it gets light.
37 Một khi mình đã giở mẹo thì
việc con cá chọn một lối thoát
là rất thỏa đáng, ông lão nghĩ.
Sự lựa chọn của nó là ở trong
vùng nước sâu thẳm, tối om,
cách xa hết thảy những lưỡi
câu, cạm bẫy, lừa lọc. Còn
mình thì lại chọn lối đến tìm
nó ở nơi cách xa với loài
người. Cách xa tất cả loài
người trên trái đất. Bây giờ
mình và nó dính chặt vào nhau
kể từ buổi trưa. Và chẳng có ai
giúp đỡ mình hoặc nó.
Lẽ ra ta đừng làm ngư dân,
lão nghĩ. Nhưng đấy là việc ta
sinh ra để làm. Ta phải nhớ kỹ
là phải ăn con cá thu sau khi
trời sáng.
19 Lão tự nghĩ: cũng là do mình cả 39
thôi. Mình dùng mẹo xảo quyệt với
nó thì nó cũng phải tính lấy một con
đường chứ. Nó đã chọn lấy cái cảnh
sống ẩn thân trong vùng nước sâu
thẳm, tối tăm, xa các lưỡi câu, xa
những phường nham hiểm. Mình
thì mình lại chọn lấy cái việc đi tìm
nó tít tận dưới đáy biển, ở một nơi
cách xa tất thảy mọi người. Xa tất
cả loài người trên trái đất. Bây giờ,
mình với nó gắn bó với nhau, từ
trưa đến giờ. Và chẳng có ai để giúp
đỡ cho mình hoặc cho nó.
Lão nghĩ bụng có lẽ xưa kia mình
đừng có làm cái nghề đánh cá này
mà lại hay. Nhưng mình còn có thể
làm nghề gì khác được nữa?Thôi
thì, điều cốt yếu là, bao giờ trời
sáng, mình chớ có quên ăn tạm con
cá thu nhỏ kia!

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 4 của Should nhằm thể hiện việc làm ngư dân là
một điều đáng lẽ không nên xảy ra.

17 “I wish it were a dream and that
I had never hooked him. I’m
sorry about it, fish. It makes
everything wrong.”He stopped
and he did not want to look at
the fish now. Drained of blood
and awash he looked the colour
of the silver backing of a minor
and his stripes still showed.
“I shouldn’t have gone out so
far, fish,” he said. “Neither for
you nor for me. I’m sorry, fish.”
82 “Giá mà đây chỉ là giấc mộng
và ta chưa hề câu được nó. Ta
lấy làm tiếc về điều đó, cá à.
Nó khiến mọi chuyện hỏng bét
cả rồi”. Lão ngừng lại và bây
giờ không muốn nhìn con cá
nữa. Kiệt máu và bềnh bồng
trên sóng, trông con cá có màu
bạc xỉn của lớp thủy tráng
gương nhưng những cái sọc
của nó vẫn rõ nét.
“Lẽ ra ta đừng nên đi quá xa,
cá à,” lão nói. “Không nên đối
với mày và cả đối với ta. Ta
lấy làm tiếc, cá à”.
43 Ôi, ước gì đây chỉ là một giấc 90
chiêm bao và có thể xem như ta
chưa bao giờ câu được con cá kia!
Cá ơi, tao khổ tâm biết bao vì
những chuyện vừa qua nó đã làm
tan hoang tất cả! Lão lặng thinh và
không muốn nhìn con cá nữa. Bập
bềnh trên mặt sóng, cái thân hình
kiệt máu của nó đã đổi sang màu
xám chì như chất thủy tráng gương,
nhưng những đường vằn trên mình
nó trông vẫn còn rõ nét.
Lão nói:”Cá ơi! Lẽ ra thì tao
không nên đi xa đến như thế này.
Chẳng ích gì cho mày mà cũng
chẳng ích gì cho tao.Cá ơi, lòng tao
ăn năn lắm.”

Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 4 của Should để diễn tả việc đi xa đáng lẽ
không nên làm, cho thấy sự hối hận của ông lão.

11
18 “I wish I had a stone for the
knife,” the old man said after he
had checked the lashing on the
oar butt. I should have brought
a stone.”
82 “Giá mà mình có hòn đá mài
dao”, lão nói sau lúc kiểm tra
xong sợi dây buộc lưỡi dao vào
mái chèo. Lẽ ra mình nên
mang theo hòn đá ấy”.
43 Sau khi đã soát lại một lượt các mối 90
dây buộc lưỡi dao, lão nói:”Ước gì
mình có một hòn đá để mài dao. Lẽ
ra mình phải mang một hòn đá
mài đi theo thì mới đúng.

Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 4 của Should để diễn tả việc đáng lẽ nên
mang một hòn đá. Ông lão nuối tiếc vì đã không làm việc đó. Tuy nhiên, bản dịch của Huy Phương sử dụng “phải”
mang tính nhấn mạnh hơn.

19 You should have brought
many things, he thought. But
you did not bring them, old man.
Now is no time to think of what
you do not have. Think of what
you can do with what there is.
82 Lẽ ra mày phải mang theo
nhiều thứ, lão nghĩ. Nhưng
mày đã không mang, lão già
ơi. Giờ thì không phải lúc nghĩ
về những thứ mày mang hay
không mang. Hãy nghĩ về
những việc mày có thể xoay xở
với những dụng cụ có sẵn ở
đây.
43 Rồi lão lại nghĩ bụng: có biết bao 90
nhiêu thứ lẽ ra mình cần phải
mang theo mà mình lại không
mang. Nhưng đây chẳng phải lúc
nghĩ đến những cái mình thiếu. Mà
phải nghĩ đến những gì mình có thể
làm được với những vật có sẵn
trong tay.

Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 4 của Should để diễn tả việc đáng ra ông
lão nên mang nhiều thứ hơn.

21 He liked to think of the fish and
what he could do to a shark if he
were swimming free. I should
have chopped the bill off to
fight them with, he thought.
But there was no hatchet and
then there was no knife.
86 Lão thích tưởng tượng về con
cá và những gì nó có thể làm
đối với một con cá mập nếu nó
được tự do bơi lội. Có lẽ mình
nên cắt cái lưỡi kiếm để dùng
làm vũ khí chiến đấu, lão
nghĩ. Nhưng chẳng có cái rìu
nhỏ hay con dao nào cả.
45 Lão thấy trong lòng hả hê khi nghĩ 94
đến con cá, khi nghĩ rằng nếu được
tự do vẫy vùng thì nó có thể chơi
cho lũ cá mập những vố ghê gớm
đến như thế nào. Lão nghĩ bụng lẽ
ra thì mình có thể chặt lấy lưỡi
kiếm trên mồm nó mà nện lũ cá
mập. Nhưng đáng tiếc là mình
không có búa mà cũng chẳng có
dao.

Bản dịch của Lê Huy Bắc chưa thể đúng chức năng 4 của Should. Trong cứ liệu này, Should dùng để thể hiện việc ông
lão đáng ra nên cắt cái lưỡi kiếm và nhân vật nuối tiếc khi không thực hiện được điều đó. Vì vậy, nếu dịch cụm Should
have thành “Có lẽ…nên” sẽ gây hiểu nhầm sự việc chưa diễn ra và nhân vật có thể thực hiện trong tương lai.
(Gợi ý: Đáng ra mình nên cắt cái lưỡi kiếm để làm vũ khí chiến đấu, lão nghĩ). Trong khi đó, bản dịch của Huy
Phương thể hiện rõ chức năng này.

12
 Chức năng 6: Dùng should khi đưa ra một sự phỏng đoán hoặc
kết luận một sự việc sẽ xảy ra theo mong đợi, theo một cách thông
thường hoặc theo logic.
11 He decided that he could beat
anyone if he wanted to badly
enough and he decided that it
was bad for his right hand for
fishing. He had tried a few
practice matches with his left
hand. But his left hand had
always been a traitor and would
not do what he called on it to do
and he did not trust it.
The sun will bake it out well
now, he thought. It should not
cramp on me again unless it
gets too cold in the night. I
wonder what this night will
bring.
52 Lão biết lão có thể đánh bại bất 28 Lão tin chắc là nếu lão quyết tâm
cứ ai nếu lão thực sự khao khát
và lão cũng hiểu rằng bàn tay
phải của lão sẽ kém đi khi câu
cá. Lão đã thử vài trận đấu
luyện với bàn tay trái. Nhưng
tay trái lão luôn là kẻ phản bội,
không chịu làm theo ý chí lão
nên lão không thể tin cậy nó.
Lúc này, mặt trời đã làm nó đủ
ấm, lão nghĩ. Nó sẽ không bị
chuột rút nữa nếu ban đêm
không bị lạnh quá. Mình
không rõ, đêm nay chuyện gì
sẽ đến đây.
57
muốn ăn thua thì lão có thể thắng
bất cứ người nào. Nhưng lão thấy
cái trò ấy lâu ngày có thể có hại cho
bàn tay phải của lão là bàn tay cần
dùng để đánh cá. Lão cũng có dùng
tay trái đấu thử mấy keo. Nhưng
bàn tay trái của lão là một bàn tay
phản chủ: nó chẳng bao giờ chịu
làm theo ý muốn của lão. Không thể
nào tin cậy ở nó được.
Lão tự nhủ: bây giờ phải sưởi nắng
bàn tay một lúc. Nếu tối nay tay
mình không bị cóng vì lạnh thì
sưởi nắng như thế kể cũng đã đủ
để triệt cái chứng tê bại ấy đi rồi.
Không biết tối nay, tình hình rồi sẽ
ra sao đây.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa của từ “should” so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 6. Ở đây, dịch giả Huy Phương
đã dịch thoát ý khi dùng cách diễn đạt “sưởi nắng như thế kể cũng đã đủ để triệt cái chứng tê bại ấy đi rồi” thay vì giữ
nguyên cấu trúc câu của bản gốc như dịch giả Lê Huy Bắc. Tuy nhiên, dịch giả Huy Phương nên sử dụng từ “chuột rút”
thay vì “chứng tê bại” để tránh cường điệu hóa ý nghĩa gốc.

12 An airplane passed overhead on
its course to Miami and he
watched its shadow scaring up
the schools of flying fish.
“With so much flying fish
there should be dolphin,” he
said, and leaned back on the line
to see if it was possible to gain
any on his fish.
52 Một chiếc máy bay vượt qua 28 Một chiếc máy bay bay ngang bầu 57
bầu trời trên đường đến Miami, trời, về phía thành phố Miami.
lão thấy cái bóng của nó làm Bóng chiếc máy bay làm cho bầy cá
cả đàn cá chuồn hoảng sợ. chuồn hoảng hốt chạy tán loạn.
“Nhiều cá chuồn đến thế thì - Cá chuồn nhiều đến thế thì ở
ở đó chắc có cá dorado”, lão đây chắc là phải có cá cháy. Lão
nói rồi trì sợi dây lại xem thử kéo sợi dây câu để lượng xem có
có khả năng đoạt được đoạn thể tìm cách co con cá kiếm lại gần
dây nào từ con cá kia không. hơn một tí được chăng.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 6, nhằm thể hiện một phỏng đoán theo logic.

13 The boat moved ahead slowly
and he watched the airplane until
he could no longer see it.
It must be very strange in an
airplane, he thought. I wonder
what the sea looks like from that
height? They should be able to
see the fish well if they do not
53 Chiếc thuyền vẫn bình lặng
tiến về phía trước và lão dõi
theo chiếc máy bay cho đến
khi không còn nhìn thấy nó.
Ngồi trong máy bay chắc là lạ
lắm, lão nghĩ. ở độ cao ấy,
mình không biết mặt biển
trông ra sao... Họ có thể thấy
28 Con thuyền tiến chầm chậm và lão 57
đưa mắt dõi theo chiếc máy bay cho
đến khi không còn trông thấy nó
nữa.
Lão nghĩ bụng: ngồi trong máy bay
chắc là ngộ lắm. Không biết ở tận
trên cao ấy nhìn xuống người ta
thấy hình thù biển cả nó ra làm sao?

13
 fly too high. rõ con cá nếu không bay cao Nếu không bay cao quá, chắc là
quá. người ta có thể nhìn xuyên qua
mặt nước mà trông thấy con cá.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 6, nhằm thể hiện một phỏng đoán theo logic.

20 “It will be dark soon,” he said.
“Then I should see the glow of
Havana.. If I am too far to the
eastward I will see the lights of
one of the new beaches.”
86 “Chốc nữa trời sẽ tối”, lão nói.
“Rồi mình sẽ nhìn thấy ánh
đèn Havana. Nếu mình đi quá
xa về hướng Đông thì mình
cũng thấy ánh đèn của một
trong những bãi biển mới”
45 Lão nói: Trời sắp tối rồi đây. Chắc 94
chả mấy lúc nữa, mình sẽ trông
thấy ánh đèn của thành phố
Havana. Dù cho mình có bị dạt về
phía đông thì tất cũng sẽ trông thấy
ánh đèn trên một bãi biển khác.

Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 6 của Should khi nhân vật đưa ra một
phỏng đoán có tính logic dựa trên dấu hiệu mà nhân vật quan sát được.

22 He lay in the stern and steered
and watched for the glow to
come in the sky. I have half of
him, he thought. Maybe I’ll have
the luck to bring the forward half
in. I should have some luck.
No, he said. You violated your
luck when you went too far
outside.
87 Lão nằm xuống phía sau
thuyền, tay vẫn lái và mắt dõi
nhìn quầng sáng hắt lên nền
trời. Mình còn một nửa, lão
nghĩ. Có lẽ vận may sẽ đến
giúp mình mang nửa con cá
này vào bờ. Ít ra thì mình
cũng phải có chút may mắn
nào đấy. Không, lão nói. Cứ đi
quá xa thế này thì mày đã tự
làm tổn hại cái vận may của
mày rồi.
45 Ngả mình lên tấm ván sau thuyền, 95
tay không rời tay lái, lão ngửa mặt
nhìn trời chờ trông thấy vầng ánh
sáng hắt lên từ những ánh đèn thành
phố. Lão nghĩ bụng: chỉ còn đúng
một nửa con. May ra mình vẫn còn
có thể mang được phần nửa phía
trên ấy về. Ít ra mình cũng phải
được chút may mắn nào chứ.
Nhưng lão lại tự nghĩ: không, chả
còn có may mắn gì nữa đâu. Đi xa
như thế này thì có khác gì cái trò
đánh đu với tinh kia chứ.

Cả hai bản dịch đều bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 6 của Should khi nhân vật phỏng đoán có
tính mong đợi sự việc.

14
 Chức năng 7: Dùng should trong câu hỏi khi muốn xin lời
khuyên, sự cho phép, thông tin, hoặc sự xác nhận; dùng trong lời
đề nghị dưới dạng câu hỏi.
1 Do you think we should buy a
terminal of the lottery with an
eighty-five? Tomorrow is the
eighty-fifth day.
“We can do that,” the boy said.
“But what about the eighty-
seven of your great record?”
Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 7 của Should nhằm đặt câu hỏi để xin lời
khuyên về việc có nên mua tờ vé số hay không.
2 “What are we eating?”
“Black beans and rice, fried
bananas, and some stew.”
The boy had brought them in a
two-decker metal container from
the Terrace. The two sets of
knives and forks and spoons
were in his pocket with a paper
napkin wrapped around each set.
“Who gave this to you?”
“Martin. The owner.”
“I must thank him.”
“I thanked him already,” the boy
said. “You don’t need to thank
him.”
“I’ll give him the belly meat of a
big fish,” the old man said. “Has
he done this for us more than
once?”
“I think so.”
“I must give him something
more than the belly meat then.
He is very thoughtful for us.”
“He sent two beers.”
“I like the beer in cans best.”
“I know. But this is in bottles,
Hatuey beer, and I take back the
11 “Cháu có nghĩ chúng ta nên
mua tờ vé số có số cuối là tám
mươi lăm không... Mai là ngày
thứ tám mươi lăm.”
“Chúng ta có thể mua”, thằng
bé nói. “Nhưng thế còn con số
cực kỳ kỷ lục của ông là tám
mươi bảy”.
13 “Ta ăn gì vậy... ”.
“Đậu đen, cơm, chuối chiên và
ít thịt hầm”. Thằng bé đựng
mấy món ấy trong chiếc cặp
lồng hai ngăn, mang về từ
Terrace. Hai bộ dao nĩa, thìa
được quấn bằng giấy ăn đút
trong túi nó.
“Ai cho cháu mấy món này... ”
“Bác Martin. Chủ quán”.
“Ông phải cảm ơn bác ấy”.
“Cháu đã cảm ơn rồi”, thằng
bé nói. “Ông không phải cảm
ơn bác ấy nữa”.
“Ông sẽ biếu bác ấy miếng thịt
bụng của con cá lớn”, ông lão
nói.
“Bác ấy đã nhiều lần cho
chúng ta như thế này phải
không... ”
“Cháu nghĩ thế”.
“Vậy thì ông phải biếu bác ấy
cái gì quý hơn miếng thịt bụng.
Bác ấy rất tử tế với chúng ta”.
“Bác ấy gửi biếu hai chai bia”.
“Ông thích bia lon nhất”.
“Cháu biết. Nhưng đây là bia
15
6 Cháu thử nghĩ xem ta có nên mua 12
một vé xổ số có con số 85 ở đằng
cuối không? Ngày mai là ngày thứ
85.
- Mua chứ - chú bé nói - nhưng còn
con số 87 của mẻ cá trứ danh của
bác thì thế nào?
7 - Ta ăn cái gì đây nhỉ? 14
- Đỗ đen với cơm, chuối rán và một
ít thịt om.
Thằng bé lấy các thức ấy ở đằng
khách sạn “Vọng Lâu” và đựng
trong một cái cặp lồng hai ngăn
mang về. Hai bộ dao nĩa và cùi dìa
bọc trong hai chiếc khăn ăn bằng
giấy nằm trong túi thằng bé.
- Ai cho cháu thức ăn đấy?
- Lão chủ hiệu Martin ạ.
- Bác phải cám ơn ông ta mới được.
Chú bé nói:
- Bác không phải lo, cháu đã cám
ơn ông ta rồi.
Lão già nói:
- Bác sẽ biếu ông ta một miếng
lườn cá lớn. Ông ấy cho ta như thế
này nhiều lần rồi à?
- Có lẽ cũng nhiều lần rồi đấy.
- Thế thì biếu miếng lườn cũng
chưa đủ. Bác sẽ biếu nhiều hơn thế.
Ông ta rất tốt bụng với bác cháu
mình!
- Lại còn hai chai bia nữa.
- Bác thích cái thứ bia đựng trong
 bottles.”
“That’s very kind of you,” the
old man said. “Should we eat?”
“I’ve been asking you to,” the
boy told him gently. “I have not
wished to open the container
until you were ready.”
Hatuey đóng chai, cháu sẽ
mang trả chai”.
“Cháu chu đáo quá”, ông lão
nói.
“Ta ăn chứ... ”
“Thì cháu đã mời ông mãi, ”
thằng bé dịu dàng nói. “Cháu
chưa muốn mở cặp lồng trước
khi ông đã sẵn sàng”.
hộp sắt hơn.
- Cháu biết lắm, nhưng bia này là
thứ đóng chai, gọi là bia Hatuey;
cháu sẽ mang vỏ chai trả cho ông
ấy.
- Cháu ngoan quá - lão già nói
- Thôi, ta ăn đi chứ?
- Thì cháu mời bác từ ban nãy mà lị
- chú bé dịu dàng nói - Cháu còn
đợi lúc bác muốn ăn mới mở nắp cà
men.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 7 của Should nhằm đặt câu hỏi để đưa ra một
lời mời, lời đề nghị dùng bữa. Ngoài ra, hai bản dịch còn thể hiện sự xác nhận về việc dùng bữa thông qua chữ “chứ”.

3 Should we talk about Africa or
about baseball?
“Baseball I think,” the boy said.
“Tell me about the great John
J.McGraw.” He said Jota for J.
15 “Ta nên nói chuyện về châu
Phi hay về bóng chày... ”
“Cháu nghĩ là bóng chày”,
thằng bé đáp. “Kể cho cháu
nghe về danh thủ John J.
McGraw”. Nó nói Jota thay vì
chỉ phát âm chữ J.
8 Bây giờ ta nói chuyện châu Phi 16
hay chuyện bóng chày?
- Ta nói chuyện bóng chày vui hơn.
Bác kể cháu nghe về danh thủ John
J. McGraw. - Đáng lẽ là J thì thằng
bé lại nói là Jota.

Bản dịch của Lê Huy Bắc chưa thể hiện đúng chức năng 7 của Should. Trong cứ liệu này, Should dùng để đưa ra một
sự đề nghị, một gợi ý về việc chọn lựa giữa việc nói chuyện về châu Phi hay bóng chày. Vì vậy nếu dịch “should” thành
“nên” sẽ không chính xác, sẽ gây hiểu nhầm thành chức năng 1 là một điều đúng đắn nên làm. (Gợi ý: Ta nói chuyện
về Châu Phi hay về bóng chày đây?). Trong khi đó, bản dịch của Huy Phương thể hiện rõ hơn chức năng đề nghị, lời
gợi ý của “should”.

16
 Chức năng 9: Dùng should trong mệnh đề điều kiện để diễn tả
những điều có thể xảy ra.
15 “The fish is my friend too,” he
said aloud. “I have never seen or
heard of such a fish. But I must
kill him. I am glad we do not
have to try to kill the stars.”
Imagine if each day a man must
try to kill the moon, he thought.
The moon runs away. But
imagine if a man each day
should have to try to kill the
sun? We were born lucky, he
thought.
Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 9, nhằm nói về một việc có thể xảy ra.
55 “Con cá cũng là bạn ta”, lão
nói lớn. “Ta chưa hề được nhìn
thấy hay nghe nói về một con
cá nào như thế. Nhưng ta phải
giết nó. Ta lấy làm mừng vì
chúng ta không phải cố giết
những vì sao”.
Hãy tưởng tượng hằng ngày
con người phải cố giết cả mặt
trăng. Mặt trăng sẽ lánh xa.
Nhưng thử hình dung nếu có
ngày có người phải giết cả
mặt trời. Chúng ta được sinh
ra may mắn, lão nghĩ.
17
30 - Con cá kia cũng là bạn hữu của 60
mình - lão cất tiếng nói to. - Mình
chưa bao giờ trông thấy mà cũng
chưa bao giờ nghe ai nói đến một
con cá như thế. Tuy vậy mình cũng
phải giết chết nó. May thay là người
ta không buộc lòng phải giết đến cả
những vì sao!
Giá như có một người ngày nào
cũng phải tìm cách giết chết vầng
trăng thì sẽ ra sao nhỉ? - lão già
nghĩ bụng như vậy. Ừ, trăng thì nó
chạy lẩn đi. Nhưng giả sử có một
người nào đấy ngày nào cũng
phải nghĩ cách giết chết mặt trời
chẳng hạn? Sống như mình thế này
cũng là may lắm.
 Chức năng 10: Dùng should trong mệnh đề chứa ‘that’, sau các
động từ, danh từ, và tính từ nhất định để nói về một ngữ cảnh
trong tương lai.
10 “I am not religious,” he said. 48 “Mình vô thần”, lão nói. 25 Mình không đi đạo. 51
“But I will say ten Our Fathers “Nhưng mình sẽ đọc mười Nhưng vẫn có thể đọc thông được
and ten Hail Marys that I lần bài kinh Lạy Cha và mười lần bài Lạy Chúa chúng tôi
should catch this fish, and I mười lần bài kinh Mừng Đức và mười lần bài Kính mừng Đức
promise to make a pilgrimage to Mẹ để mình có thể bắt được Mẹ để tóm cho được con cá này.
the Virgin of Cobre if I catch con cá này và mình hứa mình Mình nguyện sẽ đi lễ ở nhà thờ Đức
him. That is a promise.” sẽ hành hương đến nhà thờ Mẹ Đồng Trinh ở Cobre, nếu phen
Đức Mẹ Đồng Trinh xứ Cobre này mình câu được con cá. Xin thề
nếu mình bắt được nó. Mình như thế.
xin hứa như thế”.

Cả hai bản dịch bám sát nghĩa so với bản gốc, thể hiện đúng chức năng 10, nhằm nói đến một sự việc xảy ra trong bối
cảnh tương lai.

18
 PHẦN III: NHẬN XÉT TỔNG THỂ
1. Trong tác phẩm “The Old Man and The Sea” (Ông già và biển
cả) của Ernest Hemingway, có 23 trường hợp sử dụng should
trong câu, theo đó:
- Năm trường hợp sử dụng chức năng 1: Dùng should để đưa ra
một nhận định chủ quan về một điều đúng đắn cần làm.
→ Chức năng này được dịch thành các từ: “phải’’, “cần”,
“cần phải”, “nên” và các trường hợp dịch thoáng.
- Ba trường hợp sử dụng chức năng 2: Dùng should để đưa ra một
nhận định chủ quan về trạng thái đúng của một sự vật.
→ Chức năng này được dịch thành các từ: “đáng phải”, “lẽ
ra… phải…”, “phải” và các trường hợp dịch thoáng.
- Năm trường hợp sử dụng chức năng 4: Dùng should + thể hoàn
thành của động từ chính để thể hiện một sự việc đáng lẽ nên
hoặc không nên xảy ra.
→ Chức năng này được dịch thành các từ:
+ Với should not have: “lẽ ra đừng…”, “có lẽ… đừng
có…”, “lẽ ra không nên…”
+ Với should have: “lẽ ra nên…”, “lẽ ra phải…”, “lẽ ra
cần phải…”, “đáng ra nên…”, “đáng lẽ nên..”, “lẽ ra
có thể…”
- Năm trường hợp sử dụng chức năng 6: Dùng should khi đưa ra
một sự phỏng đoán hoặc kết luận một sự việc sẽ xảy ra theo
mong đợi, theo một cách thông thường hoặc theo logic.
→ Chức năng này được dịch thành các từ: “sẽ”, “chắc là”,
“có thể”.
- Ba trường hợp sử dụng chức năng 7: Dùng should trong câu hỏi
khi muốn xin lời khuyên, sự cho phép, thông tin, hoặc sự xác
nhận; dùng trong lời đề nghị dưới dạng câu hỏi.
→ Chức năng này có thể dịch thành các từ : “nên” và các
trường hợp dịch thoáng thành những câu hỏi có hàm ý là lời
đề nghị.

19
- Một trường hợp sử dụng chức năng 9: Dùng should trong mệnh
đề điều kiện để diễn tả những điều có thể xảy ra.
→ Chức năng này có thể lược bớt và không cần dịch rõ
nghĩa should.
- Một trường hợp sử dụng chức năng 10: Dùng should trong mệnh
đề chứa that, sau các động từ, danh từ, và tính từ nhất định để
nói về một ngữ cảnh trong tương lai
→ Chức năng này có thể dịch thành: “có thể”.

2. Qua tham khảo cứ liệu, nhóm nhận thấy:

Should được dùng phổ biến với các chức năng 1, chức năng 2,
chức năng 4 và chức năng 5:
- Chức năng 1 và 2: Trong các trường hợp rõ ràng, đa phần
should được dịch thành “nên” và “phải” với:
+ Nên: biểu thị ý khuyên bảo, việc hoặc điều đang nói đến
là hay, có lợi, thực hiện được thì tốt hơn
+ Phải: ở trong điều kiện bắt buộc, không thể không làm,
không thể khác, nhất thiết cần có như thế
- Chức năng 4: Khi sử dụng should (not) have và dịch thành các
cụm như: “lẽ ra nên/không nên…”, “đáng ra nên/không
nên…”, đa phần tác giả có ý hướng tới quá khứ với thái độ tiếc
nuối vì không thể thực hiện hành động hoặc hối hận khi đã thực
hiện hành động.
- Chức năng 5: Khi đưa ra một phỏng đoán, should được dịch
thành “chắc”, “chắc là”, “có thể”. Khi đưa ra kết luận, should
được dịch thành “sẽ”, “có thể” để mang tính chắc chắn hơn so
với “chắc”, “chắc là”.

3. Trong đa số các trường hợp, cả hai dịch giả đã dịch đúng chức
năng của should trong câu. Dịch giả đã sử dụng các từ tiếng Việt
phù hợp với từng chức năng để dịch từ bản gốc mà vẫn đảm bảo
được ý của tác giả và ý nghĩa chức năng của should.

20
Trong một vài trường hợp khác, nhóm cho rằng dịch giả chưa
thực sự truyền tải đúng ý nghĩa chức năng của should và nhóm
đã gợi ý các cách dịch phù hợp hơn cho từng trường hợp cụ thể.

21
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Hemingway, E. (1952). The Old Man and the Sea. Charles
Scribner’s Sons. Link.
[2] Hemingway, E. (2017). Ông già và biển cả (Lê Huy Bắc dịch).
NXB Văn học. Link.
[3] Hemingway, E. (2000). Ông già và biển cả (Huy Phương dịch).
NXB Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Link.
[4] Side, R. & Wellman, G. (1999). Grammar and Vocabulary for
CAE and CPE (p.50, 52, 54, 72, 86 & 106). Longman.
[5] Vince M. (2014). Language Practice for Advanced (4th edition,
p.65 & 72). MacMillan.
[6] Swan M. (2018). Practical English Usage (4th edition, p.71).
OxFord.
[7] Hewings M. (2013). Advanced Grammar in Use (3rd edition,
p.40). Cambridge.
[8] Collins Online Dictionary. Link.

22