1.

RODZAJE INNOWACJI WG PODRĘCZNIKA OSLO 2005/2008 (na czym polega i podział)

Innowacja polega na wdrożeniu nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu albo
usługi), bądź procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyki
gospodarcze, w organizację miejsca pracy lub w relacje z otoczeniem.

Można wyróżnić cztery rodzaje innowacji biznesowych – wg kryterium rzeczowego: produktowe,

procesowe, marketingowe, organizacyjne, zarówno opracowane przez firmę jako pierwszą, jak
również przyswojone w drodze dyfuzji.

➢ Innowację produktową (product innovation) stanowi wprowadzenie produktu tzn. wyrobu lub
usługi, które są nowe lub znacząco udoskonalone w zakresie swoich cech lub zastosowań.
Integralną częścią procesu tworzenia i wdrażania innowacji produktowych są prace projektów-
konstrukcyjne (design).
➢ Innowację procesową (process innovation) stanowi wdrożenie nowej lub znacząco
udoskonalonej metody: produkcji lub dostawy (znaczące zmiany w zakresie technologii
wytwarzania, urządzeń lub oprogramowania, wykorzystywanego w procesach podstawowych i w
działalności pomocniczej).
➢ Innowacją organizacyjną (organisational innovation) jest wdrożenie nowej metody
organizacyjnej w przyjętych przez firmę zasadach działania, w organizacji miejsca pracy lub w
stosunkach z otoczeniem (np. wdrożenie systemu TQM – kompleksowego zarządzania jakością).

Cele innowacji organizacyjnych to m.in.: osiągnięcie wyższej efektywności poprzez redukcję

kosztów, podniesienie poziomu zadowolenia pracowników (a tym samym wydajności pracy),
uzyskanie dostępu do nowej wiedzy.

➢ Innowacja marketingowa (marketing innovation) dotyczy wdrożenia nowej metody

marketingowej, wiążącej się ze zmianami w projekcie/konstrukcji (product design) lub w
opakowaniu, strategii cenowej, kanałach dystrybucji, narzędziach promocji.

Celem innowacji marketingowych jest lepsze zaspokojenie potrzeb klientów, otwarcie rynków
zbytu lub nowe pozycjonowanie produktu firmy na rynku dla zwiększenia sprzedaży.

2. RODZAJE INNOWACJI WG PODRĘCZNIKA OSLO 2018 (mniej prawdopodobne)

Obecnie wyróżnia się zatem w sprawozdawczości statystyczne i badaniach GUS dwie kategorie
innowacji:

• innowacje produktowe (w obrębie produktu),

• innowacje procesów biznesowych.

INNOWACJA – to wdrożenie w praktyce gospodarczej nowego albo znacząco udoskonalonego

produktu (dobra lub usługi) lub procesu biznesowego - w tym procesu technologicznego, metody
marketingowej lub organizacyjnej (Podręcznik Oslo 2018; GUS, 2021).

➢ Innowacja produktowa jest to wprowadzenie na rynek produktu (tzn. wyrobu lub usługi), który
jest nowy lub ulepszony w zakresie swoich cech lub zastosowań.

1
Nowy produkt to wyrób lub usługa, które różnią się znacząco swoimi cechami lub przeznaczeniem
od produktów dotychczas wytwarzanych przez przedsiębiorstwo.

Ulepszony produkt to wyrób lub usługa, w którym wprowadzono znaczące udoskonalenia/

ulepszenia:

• wyrobu - pod względem specyfikacji technicznych, komponentów i materiałów,

wbudowanego oprogramowania, łatwości obsługi lub innych cech funkcjonalnych;
• w sposobie świadczenia usług, np. na dodaniu nowych funkcji lub cech do istniejących usług

➢ Innowacja w procesie biznesowym to nowy lub ulepszony proces biznesowy dla jednej lub
wielu funkcji biznesowych, który różni się znacząco od dotychczasowych procesów biznesowych
i który został wprowadzony do użytku przez przedsiębiorstwo.

Kategorie funkcjonalne innowacji w procesach biznesowych to:

• Produkcja wyrobów lub usług

• Dystrybucja i logistyka

• Marketing i sprzedaż

• Systemy informacyjno-komunikacyjne (ICT)

• Administracja i zarządzanie

• Rozwój produktów i procesów biznesowych

Typy innowacji w procesach biznesowych:

• Metody produkcji to technologie, urządzenia i oprogramowanie wykorzystywane do produkcji

(wytwarzania) wyrobów lub usług.

• Metody z zakresu dystrybucji i logistyki obejmują urządzenia, oprogramowanie i techniki

wykorzystywane do nabywania środków produkcji, transportu, magazynowania, realizacji
zamówień.

• ICT - urządzenia i oprogramowanie w działalności pomocniczej takiej jak księgowość, obsługa

informatyczna, zaopatrzenie, prace konserwacyjne.

• Nowe metody marketingowe w zakresie wizualizacji opakowań, kształtowania cen, technik

promocji, lokowania produktu, sprzedaży lub usług posprzedażowych.

• Nowe metody organizacyjne, takie jak: zasady działania wewnątrz przedsiębiorstwa lub w relacji z
otoczeniem, podziału zadań, uprawnień decyzyjnych, zarządzania zasobami ludzkimi, zarządzania
relacjami.

2
 3. STRATEGIA INNOWACYJNA (co opisuje, jaki cel)

Strategia innowacyjna może być elementem strategii ogólnej albo odrębną strategią, czyli strategią
funkcjonalną.

Celem strategii innowacyjnej jest wskazanie, w jaki sposób należy wykorzystywać innowacje w celu
zdobywania lub utrzymywania przewagi konkurencyjnej.

Strategia innowacyjna opisuje sposób zachowania się przedsiębiorstwa w stosunku do otoczenia i

wskazuje działania związane z innowacjami, a mające na celu realizację strategii rozwoju organizacji.

Do najważniejszych kwestii rozstrzyganych w ramach strategii innowacyjnej można zaliczyć m.in.:

• rodzaj tworzonych innowacji (produktowe vs procesowe);

• źródła powstawania innowacji (zamknięte vs otwarte modele tworzenia innowacji);
• samodzielne lub we współpracy z innymi partnerami prowadzenie procesów innowacyjnych;
• zakładany stopień oryginalności innowacji (pionierstwa vs. naśladownictwo).

Strategie innowacyjne – klasyfikacja według kryterium przedmiotowego (wg Podręcznika Oslo 2018):
1) Strategia innowacji produktowej, 2) Strategia innowacji w procesach biznesowych, 3) Strategia
eko-innowacji produktowej, 4) Strategia eko-innowacji w procesach biznesowych.

Strategie te są ukierunkowane na wprowadzenie innowacji produktowej (nowego lub

udoskonalonego produktu) lub innowacji procesów biznesowych (w tym procesowych -
technologicznych, marketingowych, organizacyjnych).

4. STRATEGIA PIONIERSTWA I NAŚLADOWCY (możliwe porównanie)

Z uwagi na zakładany stopień oryginalności innowacji można wyróżnić dwa typy strategii
innowacyjnych:

➢ STRATEGIĘ PIONIERSTWA (przewodnictwa)

Wymagania:

• silne zaplecze badawczo-rozwojowe;

• sprawny system badania rynku (analizy informacji płynących z rynku).
• systematyczne wprowadzanie nowych i oryginalnych produktów na rynek, z jednoczesnym
wycofywaniem produktów starszych; możliwie krótki okres wprowadzenia nowego produktu
na rynek;
• stymulowanie działalności innowacyjnej w organizacji.

Ryzyko: poniesienie zbyt wysokich wydatków na prace badawczy rozwojowe (B+R) i wysokie koszty
promocji.

Np. Dyson,

3
 ➢ STRATEGIĘ NAŚLADOWCY

Strategia naśladowcy opiera się na wprowadzeniu innowacji, będącej efektem naśladownictwa

(czyli imitacji), a pozyskanej głównie w drodze zakupu licencji lub rozwiązań typu know-how. Wpływa
na upowszechnienie (dyfuzję) innowacji.

Sukces jest uzależniony od w dużym stopniu od czasu, jaki upłynął od pierwszego wprowadzenia
nowego wyrobu na rynek do momentu wprowadzenia wyrobu imitującego wyrób przedsiębiorstwa-
pioniera.

Ryzyko – trudności w przełamaniu barier rynkowych; zbyt późne wejście produktu na rynek.

Odmiany strategii naśladowcy : Strategia wczesnej imitacji, Strategia późnej imitacji, Strategia
kreatywnej imitacji lub specjalizacji

5. STRATEGIE INNOWACYJNE – KLASYFIKACJA WG B.C TWISSA

• ofensywna
• defensywna
• zakupu licencji
• unikania (konkurencji)
• kreowania rynku
• niezależna
• pozyskiwania specjalistów

6. STRATEGIA OFENSYWNA I DEFENSYWNA (bardziej ofensywna)

Strategia ofensywna – firma wprowadza innowacje, w tym nowe produkty i procesy, dążąc do
osiągnięcia przywództwa technologicznego i rynkowego.

Wiąże się z wysokim ryzykiem. Wskazany jest interaktywny kontakt z klientami.

Prowadzi do dużych PRZYCHODÓW i zysków w przypadku udanego wprowadzenia produktu na

rynek, mimo wysokich kosztów prac B+R oraz badań rynkowych i promocji na rynku.

Strategia ofensywna stosowana jest przez przedsiębiorstwa o wysokim potencjale techniczno-

organizacyjnym, z silną bazą badawczo-rozwojową (B+R) oraz marketingową.

Strategia defensywna jest przeciwieństwem strategii ofensywnej; firma podąża za liderami, chce
jednak unikać ryzyka wynikające go z pierwszeństwa

Stosowana przez firmy o niższym potencjale techniczno-organizacyjnym; korzysta ze sprawdzonych

rozwiązań, metod zarządzania, form organizacji produkcji; nie ponosi wysokich wydatków na
prowadzenie prac B+R i kosztowne kampanie reklamowe.

Strategia defensywna – może opierać się na imitacji:

• szybkie kopiowanie nowego produktu,

• nie tylko kopiowanie, ale poszukiwanie udoskonalenia produktu

4
 7. STRATEGIA BIERNEGO REAGOWANIA

Strategia biernego reagowania – firma nie dokonuje korekty w swoim działaniu, dopóki nie zostanie
do tego zmuszona przez konkurencję rynkową.

8. STRATEGIA BŁĘKITNEGO OCEANU (GRAF ELIMINUJ REDUKUJ WZMOCNIJ STWÓRZ) !!!

Założenie: wybierając strategię firmy można ominąć obszar ostrej konkurencji nazywanej
czerwonym oceanem i znaleźć błękitny ocean, jako miejsce dla firmy.

Strategia opiera się na koncepcji innowacji wartości (value innovation), a cele strategiczne
obejmują wzrost wartości dla klienta.

Innowacja wartości pojawia się wtedy, gdy firma w ramach strategii dąży równocześnie do
wyjątkowości i niskich kosztów.

Kanwa strategii pozwala za pomocą schematu zaprezentować najważniejsze czynniki

konkurencyjności w danej branży.

Krzywa wartości odwzorowuje typowy dla branży poziom każdego istotnego czynnika
konkurencyjności w branży. Stanowi punkt wyjścia do:

• analizy czynników z punktu widzenia wartości dla klienta,

• poszukiwania wśród czynników nowej wartości dla klienta, wykroczenia poza dotychczasowe
granice.

Schemat 4 działań:

1. Eliminuj – Które czynniki nie tworzą dostrzegalnej wartości dla klienta?

2. Redukuj - Które czynniki można zredukować?
3. Wzmocnij – Które czynniki należy wzmocnić?
4. Stwórz - Jakie czynniki należy stworzyć jako nowe źródła wartości?

Przykład dla cyrku:

5
 9. STRATEGIA OPEN INNOVATION !!!
Koncepcja Open Innovation dotyczy procesów innowacyjnych i zakłada otwarte podejście do
procesów innowacyjnych.

Open Innovation stanowi przeciwieństwo tzw. zamkniętej innowacji (closed innovation),

zakładającej, że procesy innowacyjne są oparte wyłącznie na własnych zasobach oraz są silnie
chronione przed konkurencją. Twórca koncepcji: Henry Chesbrough 2003 rok ☺

10. STRUMIEŃ ODŚRODKOWY DOŚRODKOWY MIESZANY !!!

Strumień dośrodkowy - absorpcja wiedzy zewnętrznej do wnętrza firmy z otoczenia (od

użytkowników, klientów, dostawców, specjalistów, instytutów badawczych, uczelni, np. w formie
nabycia licencji; nabycia rozwiązania w formie umowy typu know-how; pozyskania od społeczności
internetowej – tzw. crowdsourcing.

Strumień odśrodkowy - udostępnianie wiedzy na zewnątrz - tzn.udostępnianie posiadanych

rozwiązań innowacyjnych innym podmiotom (w formie udzielenia licencji na swoją technologię,
udostępnienia rozwiązania w formie umowy typu know-how; umów typu know-how i in.; tworzenia
spółek celowych - spin-off).

Strumień mieszany – współpraca; podejmowanie współpracy w zakresie innowacji z innymi

podmiotami np. w formie sieci innowacji, aliansu strategicznego, joint venture, konsorcjum,
organizacji klastrowej, współpracy z wyższymi uczelniami, instytucjami badawczym.

11. CROWDSOURCING

Idea: wykorzystanie mądrości użytkowników Internetu (społeczności internetowych) w celu

rozwiązywania problemów, pozyskiwania pomysłów.

• Polega na zleceniu (outsourcing) danego zadania tłumów (crowd), tj. nieokreślonej liczbie ludzi.
• Narzędziami są m.in. fora pomysłów, modele zadaniowy, platformy uczestnictwa, konkursy
ogłaszane w sieci.
• Adresatami są m.in. użytkownicy produktu, przedstawiciele środowisk inżynierskich, praktycy,
eksperci, inne osoby.

12. KLASTER

Klaster przemysłowy (grono) to skoncentrowana przestrzennie (geograficznie) grupa

przedsiębiorstw pochodzących z tego samego lub pokrewnych sektorów, a także instytucji i
organizacji, powiązanych ze sobą siecią pionowych i poziomych zależności, konkurujących i
współpracujących ze sobą (M.E. Porter).

W organizacji klastrowej występuje podmiot zwany koordynatorem klastra (organizacji klastrowej).

Przykład: Kluczowy klaster: STOWARZYSZENIE GRUPY PRZEDSIĘBIORCÓW PRZEMYSŁU
LOTNICZEGO "DOLINA LOTNICZA".
Dolina Lotnicza została zawiązana przez 18 członków założycieli. Obecnie, w skład Stowarzyszenia
wchodzi ponad 190 podmiotów z regionu, a kolejni zainteresowani przechodzą proces aplikacyjny.
Koordynator – z siedzibą w Rzeszowie
6
 13. STRATEGIA CYFRYZACJI

Gospodarka cyfrowa jest konsekwencją Przemysłu 4.0 (czwartej rewolucji przemysłowej).

W dobie Przemysłu 4.0 nastąpiło m.in. przejście automatyzacji i robotyzacji na wyższy poziom,
wykorzystanie Internetu rzeczy, możliwości sztucznej inteligencji.

Cyfryzacja to upowszechnienie się umiejętności lub zwyczajów korzystania w różnych dziedzinach

życia z techniki cyfrowej i komputerów.

Strategia cyfryzacji to strategia funkcjonalna, pozwalająca firmie wykorzystać potencjał technologii

cyfrowych we wszystkich dziedzinach jej funkcjonowania i w sposób istotny zwiększyć
produktywność.

Strategia cyfryzacji – jako strategia innowacyjna - powinna wpisywać się w strategię ogólną,
powstałą w wyniku analizy strategicznej otoczenia i oceny pozycji strategicznej firmy na tle sektora.

14. INNOWACYJNE STRATEGIE W ZARZĄDZANIU ZASOBAMI LUDZKIMI

Wyzwania w zarządzaniu zasobami ludzkimi:

• Szybko zmieniający się rynek pracy

• Rosnące oczekiwania pracowników

• Nieoczekiwane zdarzenia zewnętrzne

• Wpływ technologii cyfrowych na zmiany w procesach rekrutacji, selekcji i rozwoju pracowników

Wprowadzenie innowacyjnych strategii zarządzania zasobami ludzkimi jest niezbędne dla

osiągnięcia sukcesu organizacji w erze gospodarki cyfrowej.

 Wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesach rekrutacyjnych oraz analizie danych

pracowniczych (np. określaniu potrzeb kadrowych).
 Personalizacja doświadczeń pracowników poprzez elastyczne modele pracy (np. elastyczne
godziny pracy).
 Rozwój pracowników (indywidualne ścieżki rozwoju; wymiana doświadczeń; kompetencje
cyfrowe)
 Wykorzystanie platform e-learningowych i narzędzi digital learningowych w procesach
szkoleniowych.
 Promowanie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym dla zwiększenia
zaangażowania pracowników.

15. STRATEGIE SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI (CSR, ESG)

→ CSR (Corporate Social Responsibility)
→ ESG (Environmental, Social and Corporate governance) – w dążeniu do zrównoważonego rozwoju

Zrównoważony rozwój - postęp społeczny, który rozpoznaje jednocześnie różnorakie potrzeby i

zapewnia racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, z troską o zaspokojenie potrzeb zarówno
obecnych, jak i przyszłych pokoleń.
7
Idea ta wymaga wprowadzania innowacji - nowych rozwiązań zarówno w obrębie produktów, jak i
procesów biznesowych.

Odpowiedzią biznesu na doktrynę zrównoważonego rozwoju jest koncepcja społecznej

odpowiedzialności biznesu.
KONCEPCJA CSR

Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) – obejmuje następujące obszary (norma

ISO 26000):

❑ ład organizacyjny,
❑ prawa człowieka (np. przeciwdziałanie dyskryminacji),
❑ stosunki pracy,
❑ środowisko (np. korzystanie z odnawialnych źródeł energii),
❑ sprawiedliwe praktyki rynkowe (np. przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji),
❑ relacje z konsumentami (np. uczciwe praktyki rynkowe),
❑ zaangażowanie społeczne (np. edukacja zdrowego odżywiania).

Strategia CSR odnosi się do planowanych kierunków długofalowych działań w odniesieniu do

poszczególnych obszarów CSR. Kierunki działań implikują poszukiwanie i wdrażanie innowacji.

KONCEPCJA ESG

Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu – ESG - obejmuje następujące obszary:

• ŚRODOWISKO,
• SPOŁECZEŃSTWO,
• ŁAD KORPORACYJNY.

Jak ESG wpływa na strategię i działalność przedsiębiorstw?

▪ Podchodzenie do biznesu w sposób zrównoważony i odpowiedzialny społecznie staje się nie tylko
trendem, ale także koniecznością, aby przetrwać na konkurencyjnym rynku.
▪ Wdrożenie strategii ESG sprawia, że firmy są bardziej świadome wpływu swojej działalności na
otaczające środowisko, pracowników, rodzime społeczności i standardy biznesowe.
▪ Długofalowa wartość, jaką taka strategia może przynieść, obejmuje zwiększoną lojalność
klientów, lepszy publiczny wizerunek i stabilniejszą pozycję na rynku.