TRƯỜNG ĐHSP HÀ NỘI 2 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

VIỆN NGHIÊN CỨU SƯ PHẠM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐỀ THI CHUYÊN ĐỀ

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TỰ HỌC

Lớp NVSP dành cho giảng viên K10.2023 – Liên Việt

Hình thức thi: Bài tập lớn

ĐỀ:

Thầy/Cô hiểu thế nào là tự học và vì sao phải tự học? Liên hệ thực tiễn việc
Thầy/Cô nâng cao khả năng tự học cho người học.

BÀI LÀM
I. Tự học là gì? Đặc điểm của tự học
Trong xã hội hiện đại, với sự phát triển vượt bậc trong công nghệ và khoa học, việc
tự quản lý và cập nhật tri thức đã trở nên vô cùng quan trọng. Ngày nay, người học
được đặt trước nhiều phương pháp học khác nhau, cho phép họ đa dạng hóa việc
tiếp thu kiến thức và tự mình khám phá sâu hơn. Tự học chính là một trong những
yếu tố quan trọng đã giúp chúng ta khám phá và phát triển tiềm năng tiềm ẩn bên
trong mình.
Theo thầy Nguyễn Cảnh Toàn, tự học đơn giản là quá trình người học tự suy nghĩ,
hoạt động một cách chủ động, tích cực để đạt hiểu biết sâu rộng về một lĩnh vực cụ
thể, có hoặc không có sự hướng dẫn từ giáo viên.
Theo Malcolm Knowles, tự học là quá trình mà cá nhân người học chủ động, dù có
hoặc không có sự hỗ trợ từ người khác, trong việc xác định nhu cầu học tập của họ,
xây dựng mục tiêu học tập, xác định nguồn tài liệu và tài liệu để học, lựa chọn và
thực hiện các chiến lược học tập, và đánh giá kết quả học tập một cách phù hợp.
Tự học có những đặc điểm quan trọng sau đây:
Tự chủ động: Tự học là quá trình mà người học tự quyết định và tự điều khiển,
không phụ thuộc vào hướng dẫn từ giáo viên hoặc người khác. Điều này đòi hỏi sự
khao khát và sự tự chủ động của người học trong việc tiếp thu kiến thức và áp
dụng nó vào nghiên cứu và cuộc sống hàng ngày.
Chủ động toàn diện: Tự học là phương pháp học mà người học tự quyết định mọi
thứ, từ nội dung cần tìm hiểu, nguồn tài liệu tham khảo, thời gian học, lượng kiến
thức cần tiếp thu, mục tiêu học tập, và nhiều khía cạnh khác. Người học tự quản lý
toàn bộ quá trình học tập.
Thái độ nghiêm túc và kiên nhẫn: Vì không có hoặc chỉ có ít sự hỗ trợ từ người
khác, tự học đòi hỏi thái độ nghiêm túc, kiên nhẫn và sự quyết tâm từ phía người
học. Họ phải tự tìm hiểu và khai thác kiến thức một cách chủ động để trang bị cho
mình những kỹ năng và chiến lược riêng, đáp ứng đúng nhu cầu cá nhân.
Phù hợp với thời đại: Trong thời đại hiện đại, với sự thăng tiến trong lĩnh vực khoa
học và công nghệ, nhu cầu về cập nhật kiến thức liên tục đã làm cho tự học trở nên
phổ biến hơn bao giờ hết. Tự học đã trở thành một phần không thể thiếu trong hệ
thống giáo dục từ cấp học phổ thông đến đại học và hậu đại học.
Kỹ năng tự học chính là một trong những chìa khóa quan trọng nhất cho mỗi sinh
viên trong thời kỳ hiện nay, giúp họ mở khóa tiềm năng của bản thân và tham gia
tích cực vào thế giới xung quanh.

II. Giá trị và vai trò của tự học

Tự học là một khía cạnh quan trọng trong quá trình học tập của con người, và nó
đem lại nhiều giá trị và vai trò không thể phủ nhận. Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét
các điểm quan trọng về giá trị và vai trò của tự học:
Bồi dưỡng tính chủ động, hứng thú và kỷ luật tự giác: Tự học đặt trách nhiệm vào
bản thân người học, thúc đẩy họ trở nên chủ động và tự tạo động lực để học. Khi tự
học, người học phải quản lý thời gian, xác định ưu tiên, và tìm hiểu những phương
pháp học tốt nhất cho họ. Điều này bồi dưỡng tính kỷ luật tự giác và thúc đẩy hứng
thú trong quá trình học tập. Tự học giúp con người tự lập, tự quyết định lĩnh vực
họ quan tâm và cần phát triển.
Xây dựng kiến thức và kỹ năng vững chắc: Tự học không chỉ đòi hỏi việc nắm
vững kiến thức một cách tự chủ động mà còn khuyến khích sự ôn tập và củng cố
kiến thức. Người học tự tạo ra lịch học tập, tìm hiểu và ôn tập theo kế hoạch, giúp
họ ghi nhớ kiến thức lâu dài. Ngoài ra, tự học cũng thúc đẩy việc áp dụng kiến
thức vào thực tế bằng cách phát triển kỹ năng thực tiễn. Điều này giúp người học
trở thành những người tự tin và hiệu quả trong công việc và cuộc sống.
Cập nhật kiến thức liên tục và phát triển kỹ năng: Xã hội ngày càng phát triển, và
kiến thức cũ có thể trở nên lạc hậu. Tự học giúp người học cập nhật kiến thức liên
tục thông qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và tự nghiên cứu. Điều này giúp họ
không chỉ nắm vững kiến thức mới mà còn phát triển kỹ năng quan trọng như lập
kế hoạch, phân tích, và quản lý thời gian. Tự học là một phương pháp học thích
hợp trong thời đại nơi kiến thức phát triển nhanh chóng và đòi hỏi sự linh hoạt và
sáng tạo trong việc học tập.
Khám phá cơ hội và tạo nhiều lựa chọn hơn: Tự học giúp người học tự tin hơn
trong việc đối mặt với các thách thức và cơ hội mới. Khi họ có khả năng nghiên
cứu và tự tìm hiểu, họ có thể tham gia vào nhiều lĩnh vực khác nhau, mở rộng tầm
hiểu biết và phát triển mạng lưới xã hội. Điều này không chỉ giúp họ tạo ra nhiều
lựa chọn nghề nghiệp hơn mà còn giúp họ thấy mình có thể tham gia vào các dự án
và sáng kiến mới. Tự học mở ra cơ hội cho sự sáng tạo và đóng góp xã hội, đồng
thời thúc đẩy sự phát triển cá nhân và chuyên môn.
Cải thiện hiệu suất công việc và học tập: Tự học giúp người học tìm ra phương
pháp học tập phù hợp với họ. Khi họ có kiến thức, thông tin, và kỹ năng đúng đắn,
họ có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp và đối mặt với những thách thức
không ngừng xuất hiện trong công việc và cuộc sống. Điều này dẫn đến việc cải
thiện hiệu suất công việc và học tập, giúp họ tiến xa hơn trong sự nghiệp và đạt
được những mục tiêu cá nhân. Tự học là một phương pháp học tuyệt vời cho
những ai muốn nâng cao tri thức và rèn luyện kỹ năng của bản thân.
Tổng cộng, tự học không chỉ giúp người học trang bị kiến thức mà còn xây dựng
tính cách, tạo nên một cách tiếp cận tích cực và hiệu quả trong học tập và cuộc
sống. Điều này làm cho tự học trở thành một phần quan trọng trong việc phát triển
bản thân và đối mặt với thế giới ngày nay.

III. Kỹ năng tự học

Nhiều sinh viên quan tâm đến việc làm thế nào để trang bị kỹ năng tự học hiệu
quả. Dưới đây là các bước cụ thể để phát triển tinh thần tự học trong thời đại hội
nhập ngày nay:

1. Lập kế hoạch tự học

- Xác định mục tiêu rõ ràng: Việc đặt ra các mục tiêu cụ thể là bước quan
trọng. Xác định mục tiêu giúp sinh viên quyết tâm hơn để tiến đến cái đích.
Hơn nữa, nó giúp sinh viên xác định lĩnh vực cần nắm bắt.
- Lập danh mục nội dung cần học và quản lý thời gian: Để đạt mục tiêu, hãy
xác định các công việc cần hoàn thành và phân chia thời gian hợp lý cho mỗi
mục công việc.

2. Tìm hiểu và nghiên cứu tài liệu

- Tìm kiếm tài liệu: Chọn nguồn tài liệu phù hợp. Nguồn tài liệu có thể là
sách, báo, internet, giáo trình, hoặc từ những người xung quanh.

- Tiến hành nghiên cứu tài liệu: Đây là quá trình khám phá giá trị thực sự của
tài liệu. Đòi hỏi kiên trì và cẩn trọng, và quyết định chất lượng tự học của
sinh viên.

- Tóm tắt và ghi chép: Ghi chú lại ý chính và tóm tắt nội dung. Điều này giúp
kiến thức lưu lâu hơn trong tâm trí của sinh viên.

- Đặt và trả lời câu hỏi: Tương tác với kiến thức bằng cách đặt và trả lời câu
hỏi. Áp dụng kiến thức vào thực tế để hiểu sâu hơn.

3. Tự giải quyết vấn đề

- Phát hiện vấn đề: Trong quá trình tự học, sinh viên sẽ gặp khó khăn và vấn
đề. Đầu tiên, hãy tìm hiểu nguyên nhân và bản chất của vấn đề.

- Tìm giải pháp: Sử dụng nhiều phương pháp và nguồn tham khảo để tìm giải
pháp phù hợp. Có thể nhờ sự hỗ trợ từ người hướng dẫn hoặc giáo viên,
nhưng cũng hãy học cách tự tìm giải pháp dựa trên kinh nghiệm cá nhân.

4. Tự đánh giá và xây dựng chiến lược học lâu dài

- Khắc phục thiếu sót và sai lầm: Học hỏi từ những lỗi và khó khăn trong quá
trình tự học. Rèn luyện khả năng tự khắc phục để đối phó với thách thức
trong học tập và cuộc sống.

- Theo dõi tiến trình và nhận biết ưu điểm và nhược điểm: Điều này giúp sinh
viên hiểu rõ sự tiến bộ hàng ngày và cải thiện kế hoạch học tập.

5. Sử dụng công cụ học tập hiệu quả:

- Để tối ưu hóa quá trình tự học, hãy sử dụng các công cụ và ứng dụng học tập
hiện đại. Các ứng dụng di động, trang web học tập, và phần mềm quản lý
thời gian có thể giúp sinh viên theo dõi tiến trình học tập, tạo lịch học linh
hoạt, và truy cập tài liệu dễ dàng hơn.

6. Tìm kiếm phản hồi và hỗ trợ:

- Không ngần ngại hỏi ý kiến và phản hồi từ người khác, như sinh viên bè,
người thân, hoặc người hướng dẫn. Thậm chí, sinh viên có thể thảo luận với
cộng đồng trực tuyến hoặc các diễn đàn chuyên về lĩnh vực sinh viên quan
tâm. Nhận được sự phản hồi và gợi ý từ người khác có thể giúp sinh viên
hiểu sâu hơn và tiến bộ nhanh chóng hơn.

7. Luôn duy trì lòng kiên nhẫn và đam mê:

- Kỹ năng tự học đòi hỏi sự kiên nhẫn và đam mê. Không luôn dễ dàng đạt
được mục tiêu. Đôi khi, sinh viên có thể gặp khó khăn và thất bại. Tuy
nhiên, quan trọng là không bao giờ bỏ cuộc. Duy trì tinh thần lạc quan và
khao khát học hỏi sẽ giúp sinh viên vượt qua mọi khó khăn.

8. Liên tục cập nhật kiến thức:

- Lĩnh vực công nghệ và học tập không ngừng phát triển. Để duy trì kiến thức,
hãy luôn theo dõi tin tức, tạp chí, và các nguồn thông tin mới nhất trong lĩnh
 vực sinh viên quan tâm. Cập nhật kiến thức giúp sinh viên luôn nắm bắt các
xu hướng mới và tiến bộ trong sự nghiệp của mình.

IV. Liên hệ thực tiễn phương pháp nâng cao khả năng tự học hiệu quả cho
người học
Trong quá trình dạy học, tôi thường xem xét quá trình tự học như một công cụ
mạnh mẽ để giúp sinh viên thăng tiến trong việc học tập và phát triển. Tôi thường
giao cho sinh viên bài tập hoặc chủ đề thảo luận, sau đó để họ tự tìm hiểu và trình
bày quan điểm trước lớp. Trong quá trình này, tôi đóng vai trò người hướng dẫn,
dẫn dắt bên ngoài và sẵn sàng giải đáp thắc mắc khi các em gặp khó khăn.

Ví dụ, trong việc dạy ngoại ngữ, tôi thường cho sinh viên thời gian tự tìm hiểu và
thảo luận về một chủ đề cụ thể. Khi các em tự tìm hiểu, tôi thúc đẩy họ để trau
chuốt từ vựng và kỹ năng diễn đạt bằng ngoại ngữ. Quá trình tự học này giúp các
em tích lũy kiến thức mới và phù hợp với thời đại hơn, rèn luyện khả năng diễn đạt
bằng ngoại ngữ và phát triển cách nhìn nhận vấn đề đa chiều và sắc bén hơn.

Tương tự, trong môn học về văn hóa và địa lý nhân văn Trung Quốc, tôi đưa ra các
chủ đề thú vị và tạo điều kiện cho sinh viên tự tìm hiểu và trình bày chia sẻ với
nhau. Cuối cùng, tôi tổ chức một cuộc thi nhỏ để kiểm tra kiến thức mà các em đã
tự tìm hiểu.

Qua quá trình này, sinh viên học cách tự chủ động tìm kiếm tài liệu liên quan đến
bài học, chăm chỉ nghiên cứu và chắt lọc thông tin. Họ cũng sáng tạo ra những
phương pháp học riêng, từ đó tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn và trở nên năng động
và hăng say hơn trong tiết học.

Ngoài ra, phương pháp tự học còn giúp hoàn thiện các kỹ năng khác nhau. Ví dụ,
kỹ năng diễn thuyết trước đám đông được cải thiện qua việc trình bày chia sẻ trên
lớp.

Mình tin rằng áp dụng phương pháp tự học vào chương trình đào tạo có thể tận
dụng tối đa khả năng khám phá và tìm tòi của sinh viên, tạo điều kiện để họ phát
triển khả năng tiềm ẩn của bản thân và mang đến một chất lượng đào tạo vượt trội
hơn so với phương pháp giáo dục truyền thống.