FERDYDURKE

AUTOR: Witold Gombrowicz

RODZAJ LITERACKI: Epika
GATUNEK LITERACKI: Powieść awangardowa
CZAS I Akcja dzieje się w latach 30. w
MIEJSCE Warszawie, ziemiański dworek
AKCJI wujostwa Hurleckich w Bolimowie,
szkoła, dom Młodziaków)

G Pierwsze wydanie ukazało się pod koniec

E 1937 r. Pierwotnie utwór miał być
N pamfletem na krytyków debiutanckiego tomu
E opowiadań Gombrowicza „Pamiętnik z
Z okresu dojrzewania„ z 1933 r. W miarę
A pisania autor rozbudował fabułę, a
problematykę wzbogacił o nowe zagadnienia.

SŁOWA KLUCZE

• „gęba„ narzucanie drugiemu człowiekowi określonej roli

społecznej lub nakładanie mu fałszywej maski
• „pupa„, „upupianie„ wpędzanie kogoś w sytuację podległości,
dzieciństwa, niedojrzałości
• „łydka„ symbol biologicznej tężyzny, piękna młodości i
cielesności, o wyraźnym zabarwieniu erotycznym
• „kupa„ oznaka społecznej zapaści, chaos powstały przez to,
że jeden z uczestników zdarzenia nie mógł utrzymać
narzuconej mu przez społeczeństwo formy
 BOHATEROWIE

• Józio (główny bohater i narrator powieści,

upupiony przez Pimkę, który w trzydziestoletnim
pisarzu widzi gimnazjalistę Józia)
• Pimko (profesor z Krakowa, nazywany „belfrem
klasycznym„ i „Wielkim Zdrabniaczem„
• Bladaczka (nieporadny nauczyciel polskiego,
którego nikt nie traktuje poważnie)
• Gałkiewicz (nie rozumie, dlaczego „Słowacki
wielkim poetą był)
• Syfon Pylaszkiewicz (kujon, cnotliwy, stoi na czele
„chłopiąt„)
• Miętus (Miętalski, walczy z etykietką
niewinności, przewodzi zbuntowanym chłopakom,
którzy koniecznie chcą udowodnić swoją
dojrzałość)
• Młodziakowie (państwo inżynierostwo,
nowocześni mieszkańcy stolicy, głoszą modne idee)
• Zuta Młodziakówna (pensjonarka, symbol
przemian obyczajowych, odrzuca przestarzałe
tradycje i konwenanse)
• Hurleccy (właściciele dworku w Bilimowie,
konserwatywni ziemianie)
• Zygmunt (syn Hurleckich, typowy dziedzic)
• Zosia (córka Hurleckich, cicha, romantyczna)
• Walek (lokajczyk u Hurleckich, wymarzony parobek
Miętusa)
 NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY

• Anachroniczna instytucja szkoły (instytucja

opresyjna, która służy „upupieniu„ młodzieży,
utrzymaniu jej w niedojrzałości)
• Pseudonowoczesność mieszczaństwa
(Młodziakowie próbują wyłamać się ze schematu
tradycyjnej rodziny, głoszą hasła nowoczesności,
okazuje się, że są to tylko pozory - kiedy w
sypialni Zuty odkrywają profesora Pimkę, ich
tradycje przestają się liczyć)
• Skostniała ziemiańska tradycja (Dworek
wujostwa Hurleckich jest parodią ziemiańskiego
dworu)
• Dramatyczna walka o własne ja - obrona
indywidualizmu i zniewolenie przez formę (nasze
„ja„ zależy w gruncie rzeczy od innych ludzi)
• Sztuka ( krytyka „nadymania„ arcydzieł)