ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU

Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

BUỔI 2: HƯỚNG DẪN VIẾT NGHỊ LUẬN XÃ HỘI ĐẶC SẮC (PHẦN 2)
THÂN BÀI VÀ THÂN ĐOẠN TRONG NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Hướng tư duy
CẤU TRÚC BÀI VĂN

Bố Câu hỏi Gợi ý diễn đạt

cục định
hướng

Mở bài: Dẫn dắt + Đặt vấn đề

Vấn đề được bàn Cách 1: Những ngôi sao trên bầu trời kia không phải chỉ khi đêm tối mới
luận trong cả bài là tỏa sáng, chúng vẫn lấp lánh theo một cách riêng. Chúng ta trong
gì? - ĐỀ BÀI quá trình hoàn thiện bản thân và tỏa sáng những giá trị riêng giữa cuộc
đời phong phú, tôi tin chúng ta cần hiểu rõ + VĐNL
Cách 2: Mỗi ngày mới đến là một món quà được chia công bằng cho tất
cả chúng ta. Nhưng lật mở “món quà” ấy như thế nào, thú vị hay
nhàm chán, rực rỡ hay lãng xẹt, cuộc đời liệu có được nối dài bởi những
“món quà” ý nghĩa hay không thì lại phụ thuộc vào từng người. Và, bạn
có biết, một trong những chìa khóa giúp chúng ta mở ra món quà ngày
mới thật hạnh phúc, thật ý nghĩa chính là + VĐNL

Thân bài: Triển khai vấn đề

 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

Giải Vấn đề nghị luận nghĩa là Cách 1: Trước tiên, ta cần hiểu + VĐNL
thích, khẳng gì? Từng từ khóa trong vấn + là… Cách 2: Nhắc đến + VĐNL + là
định vấn đề đề nghĩa là gì? Những từ chúng ta có thêm một bài học về +…
khóa hiểu theo nghĩa đen,
nghĩa bóng như thế nào?

Phân - Biểu hiện của vấn đề: Người có - Biểu hiện của vấn đề:
tích, bàn luận tư tưởng này là người như thế
Cách 1: Vậy biểu hiện của + VĐNL + là
nào? Người không có tư tưởng
gì? Đó là… Cách 2: Có ai đó đã từng
này là người như thế nào? Có
nói, khi quay ngược trái tim mình lên
hiện tượng nào trong đời sống
thì trái tim sẽ có hình ngọn lửa.
xuất phát từ vấn đề này không?
Đó chính là ngọn lửa của + VĐNL.
Ngọn lửa ấy trong mỗi người sẽ được
- Ý nghĩa của vấn đề: Ý nghĩa với
biểu hiện ở….
từng cá nhân như thế nào, giúp
mỗi người trở nên thế nào? Ý
nghĩa với cộng đồng ra sao?
- Ý nghĩa của vấn đề:

+ Với cá nhân:

Cách 1: Khi chúng ta mang trong mình

+ VĐNL, chúng ta sẽ được ….
Cách 2: VĐNL giúp mỗi người trở
nên… Cách 3: Ta sẽ không thể + ý
nghĩa + nếu thiếu đi + VĐNL
+ Với cộng đồng:

Cuộc sống này sẽ đổi thay với những

màu sắc mới của + ý nghĩa + khi mỗi
người đều mang trong mình + VĐNL
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”
Chứng - Lưu ý: có thể đưa dẫn
chứng vào những luận điểm
minh
khác nhau trong bài.
bằng
- Nêu dẫn chứng: Đó là ai? Câu
dẫn chứng
chuyện gì? Điều đáng chú ý ở
nhân vật là gì?
- Phân tích dẫn chứng: Điều gì
được thể hiện sau những hành
động, việc làm của nhân vật? →
hướng về vấn đề nghị luận
Phê - Phê phán: Người đáng
phán, mở phê phán là người như thế
rộng vấn đề nào? - Mở rộng vấn đề: Nhìn
nhận từ một góc độ khác thì
VĐNL có thể hiểu là gì?
- Nêu dẫn chứng:
Cách 1: Vấn đề A được thể hiện rõ qua
câu chuyện về nhân vật B. Nhân vật B
đã…. Cách 2: Cuộc sống đang từng
ngày xoay vần, biến đổi theo nhiều
cách, nhưng thật may mắn khi tôi
được biết đến câu chuyện về nhân vật
B.
Nhân vật B đã…
- Phân tích dẫn chứng:
Cách 1: Quả thực, câu chuyện về nhân
vật B đã đem đến cho chúng ta bài học
sâu sắc về…. (Bám sát VĐNL)
Cách 2: Nếu không + từ khóa (gắn với
VĐNL) + thì nhân vật B đã không có
được thành quả đáng ngưỡng mộ như
vậy. Đây là một tấm gương sáng/bài
học quý giá cho mỗi chúng ta….
- Phê phán: Thật đáng phê phán những
ai …. - Mở rộng vấn đề: Nhìn nhận từ
góc độ tổng quát / sâu sắc hơn, ta thấy
VĐNL có nghĩa là / không có nghĩa là…
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

Bài học Hiểu được gì? Cần làm gì? Từ đây mỗi người đều hiểu rằng…. và
cần phải…. Hãy để VĐNL (tích cực) đồng
hành và trở thành điểm tựa để bạn sống
tích cực hơn.

Liên hệ bản Bản thân mình đã, đang và sẽ Cách 1: Mở cửa và nhìn ngắm thế giới
thân làm gì khi hiểu được VĐNL rồi nhìn lại chính mình, tôi thấy mình
thật may mắn khi đã + việc tích cực đã
làm. Tôi tự nhủ cần phải + việc sẽ làm
gắn với VĐNL.
Cách 2: Những hành động đã làm… Đó
là những nỗ lực của tôi để trở nên +
VĐNL. Và tôi tin khi con người ta đủ
quyết tâm thì thành quả tốt đẹp sẽ sớm
gõ cửa.

Kết bài: Khẳng định vấn đề + Đưa ra thông điệp

Thông điệp em muốn gửi tới qua bài viết này là Như vậy, VĐNL chính là một tia sáng lấp
gì? lánh tạo nên vầng hào quang cho
những ai đang sở hữu. Trên bầu trời
ngàn vạn vì tinh tú, hãy là một ngôi sao
tỏa sáng rạng ngời với ánh sáng của +
VĐNL.

HIỆN TRẠNG:
- Trong nước
- Trên thế giới
- Cá nhân
- Cộng đồng
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

Ý nghĩa - ảnh hưởng:

- Tích cực: Suy nghĩ – thái độ - nhận thức/ Hành động
- Tiêu cực: Suy nghĩ – thái độ - nhận thức/ Hành động
Nguyên nhân:
- Chủ quan
- Khách quan
Biện pháp:
- Cá nhân
- Cộng đồng

MỘT SỐ CÔNG THỨC CHUNG, CÁCH VIẾT MỞ ĐOẠN CỦA NLXH

- Tư tưởng đạo lý:

Công thức 1: Trong hành trình trưởng thành/ đi đến với thành công/ hạnh phúc, mỗi chúng ta đều
cần mở lòng và đón nhất những bài học quý giá. Một trong số đó là…
Công thức 2: Bản thân tôi luôn đặt ra một cam kết cho bản thân đó là không ngừng học hỏi, không
ngừng tích lũy để có thể đi đến với giấc mơ của mình. Một trong số những bài học tôi nhận được
khi nghiêm túc thực hiện cam kết ấy là…
Công thức 3: Muốn đến chạm tay được vào hạnh phúc, mỗi người đều phải trải qua một hành
trình nhiều thử thách. Chúng ta sẽ đi nhiều nơi, sẽ gặp nhiều người và từ đó cũng tích luỹ được cho
mình những bài học quý giá. Một trong số đó là…
Công thức 4: Bông hoa ở lại với đời nhờ hương sắc, con người sống trong nhau bằng những bài
học giá trị được sẻ chia qua các thế hệ. Và VĐNL là một trong những thông điệp/ bài học giá trị đó.
Công thức 5: Cuộc sống là hành trình kỳ diệu để chúng ta lượm nhặt những món quà quý giá. Và
+ VĐNL là một trong số những món quà như thế.
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

Công thức 6: Nếu bạn muốn thành công, nhất định bạn phải nỗ lực. Nếu bạn muốn hạnh phúc, hãy
dành nhiều thời gian để cảm nhận cuộc sống. Còn nếu bạn muốn trưởng thành hãy trải nghiệm và
đón nhận bài học từ…
- Hiện tượng đời sống:
Công thức 1: Đối lập với ánh sáng là bóng tối, đối lập với những điều tốt đẹp là sự xấu xa và chính
là cái mà chúng ta cần đấu tranh. Một trong số những điều xấu xí ấy được gọi tên + (vấn đề tiêu
cực)
Công thức 2: Đừng bao giờ đánh mất niềm tin vào cuộc đời bởi tôi tin chắc rằng bạn cũng đã biết
tới + Hiện tượng tích cực.
Công thức 3: Cuộc sống hiện đại giúp chúng ta có được góc nhìn đa chiều về những vấn đề xã hội.
+ VĐNL là một trong những từ khóa đang được bàn tán xôn xao.
Công thức 4: Bạn có nghe gì không? Là thanh âm đang vọng về từ cuộc sống ngoài kia. Để bản
thân mỗi chúng ta là có thêm những giây phút tĩnh lặng để suy nghĩ về + vấn đề nghị luận.

*) Ví dụ vấn đề nlxh: trình bày suy nghĩ về tình yêu thương của con người trong cuộc sống.
1. Đi trực tiếp vào vấn đề nghị luận.
Ví dụ: Trong cuộc sống, yêu thương tình cảm giữa người với người là vô cùng quan trọng.
2. Đi từ những câu thơ, câu ca dao:
Ví dụ:
“Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước thì thương nhau cùng”
Đúng như câu tục ngữ trên, tình yêu thương là phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta.
3. Đi từ câu danh ngôn, nhận định
Ví dụ: Có một câu nói nổi tiếng rằng: “Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi không
có tình thương”. Thật vậy, tình yêu thương của con người là thứ tình cảm quý giá nhất,
thiêng liêng nhất mà ta cần phải gìn giữ.
4. Đi từ câu hỏi:
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

Ví dụ: Có bao giờ bạn tự hỏi: "Chúng ta đã đối xử thế nào với mọi người xung quanh?" hoặc
"Bạn cảm thấy thế nào nếu đối xử tốt với ai đó?". Có thể bạn sẽ thấy vui vì xung quanh ta
vẫn còn có tình yêu thương giữa người với người trong cuộc sống.

ĐỀ 01: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh chị về: Sức mạnh của tình
người trong hoàn cảnh khó khăn thử thách.
sức mạnh = sự cần thiết = ý nghĩa = tầm quan trọng = ảnh hưởng
=> Ý nghĩa tình người trong hoàn cảnh khó khăn thử thách
Yêu cầu về mặt hình thức: Đoạn văn khoảng 200 chữ =>2/3 mặt giấy thi
Yêu cầu về nội dung: Sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn thử thách.
=> Quan điểm: Tình người mang sức mạnh lớn lao trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách.
Thiết lập bố cục đoạn văn:

Mở - Tình người Bài viết này trình bày về vấn đề gì?

đoạn mang sức - Dẫn dắt từ hình ảnh: Từ những bước chân đầu tiên trong cuộc đời,
mạnh lớn lao con người luôn ý thức được sự kì diệu của cuộc sống, vươn tới những
trong điều tốt đẹp. Vì vậy chúng ta đã và đang cảm nhận được tình người
hoàn cảnh mang sức mạnh lớn lao trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách.
khó khăn,
thử thách.
- Sức mạnh
của tình
người trong
hoàn cảnh
khó khăn thử
thách.
Các ý tưởng:
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

- Đi từ câu
hỏi
- Đi từ hình
ảnh
- Đi từ cá
nhân, bản
thân
- Đi từ con số

Thân Giải thích Tình người là gì?

đoạn - Tình người được hiểu là tình cảm giữa con người với con người, sự đối
đãi tử tế, tận tâm xuất phát từ tình yêu thương chân thành

Phân tích, - Quan điểm của bạn về vấn đề đó như thế nào?
bàn luận - Tại sao lại như vậy?
(LÝ LẼ - BẢO VỆ CHO QUAN ĐIỂM CỦA BẠN)
• Tác động đến với cá nhân
+ Xoa dịu những mất mát
+ Tiếp thêm nghị lực cho chúng ta trong hoàn cảnh khó khăn
• Tác động đến với cộng đồng
+ Sợi dây gắn kết giữa con người với con người
+ Tạo khối đại đoàn kết trong cộng đồng

Chứng minh - Dẫn chứng là gì?

Mở rộng vấn Nhìn từ góc độ khác, vấn đề đó như thế nào?

đề Phê phán
Phản đề

Liên hệ bản Bài học thông điệp ấy đã tác động đến bạn như thế nào?
thân • Nhận thức
 ĐĂNG KÝ NGAY KHOÁ HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHUYÊN SÂU
Học Văn Chị Hiên – “Hơn cả một bài văn”

• Thái độ
• Hành động

Kết Thông điệp Bạn muốn gửi gắm thông điệp gì đến với mọi người?
đoạn

Bài làm
[MỞ ĐOẠN] (Ý tưởng: Nhận định) “Giữa bóng đêm của giông tố, trái tim nhân hậu sẽ tỏa
sáng như những vì sao.” Câu nói đó khiến cho tôi nghĩ về sức mạnh lớn lao của tình người trong
hoàn cảnh khó khăn, thử thách. => Công thức: Nhận định phù hợp (nội dung/ dung lượng) + Câu
nói/ Trích dẫn đó/ Danh ngôn đó/...đã nhắc nhớ tôi về/ khiến tôi nghĩ về...+ vấn đề nghị luận
(từ khoá rút ra từ đề bài). [THÂN ĐOẠN] [GIẢI THÍCH] Tình người được hiểu là tình cảm giữa con
người với con người, sự đối đãi tử tế, tận tâm xuất phát từ tình yêu thương chân thành.(KHẲNG
ĐỊNH QUAN ĐIỂM) Đó chính là nguồn gốc sức mạnh lớn lao để con người vượt lên những nghịch
cảnh. [PHÂN TÍCH, BÀN LUẬN] (1) Tình người như đôi bàn tay nhỏ, đem đến sự ấm áp, xoa dịu cho
những mất mát và (2) tiếp thêm nghị lực cho con người trong hoàn cảnh khó khăn. Trong những
phút giây tăm tối của cuộc đời, nó chính là (3) sợi dây gắn kết con người với con người, (4) tạo ra
một khối đại đoàn kết trong cộng đồng, tạo ra một cộng đồng văn minh và tràn ngập tình yêu
thương. Hơn vậy, giữa những ngã rẽ của cuộc đời, (5) tình người chính là ngọn nến soi đường cho
mỗi cá nhân, để họ có ý thức sống tốt hơn, hướng về những điều tốt đẹp. [CHỨNG MINH] Nói đến
sức mạnh của tình người, tôi chợt nhớ lại câu chuyện hỏa hoạn thương tâm tại chung cư ở Khương
Hạ. Anh Nguyễn Đăng Văn - nam shipper dáng gầy, khuôn mặt ám khói lấm lem đã không ngần
ngại lao vào đám cháy và cứu được 9 nạn nhân trong vụ tai nạn kinh hoàng ấy, thật đáng trân
trọng bông hoa tình người nở rộ nơi bóng tối bao quanh. [LIÊN HỆ BẢN THÂN] Đối với riêng bản
thân tôi, tôi càng hiểu hơn về việc mình cần phải trân trọng những tình cảm yêu thương mình nhận
được và cũng sẽ lan tỏa những tình cảm ấy cho mọi người xung quanh mình. Nhiều khi chúng ta cứ
kiếm tìm định nghĩa về thứ gì đẹp nhất ở một nơi xa xôi nhưng lại không nhận ra tình người chính
là hai chữ đẹp nhất trên đời.[ KẾT ĐOẠN]