Professional Documents
Culture Documents
I. LÝ THUYẾT CHUNG
1. Xác định và đáp ứng các yêu cầu của đề:
- Về nội dung
* Thứ nhất: Phải xác định đúng vấn đề nghị luận. Cụ thể: Người viết hiểu vấn đề đó
là gì (giải thích), tại sao lại nói như thế (phân tích).
Cách thức:
* Thứ ba: Phải đánh giá và nêu thái độ của người viết trước vấn đề đang bàn
luận. Và nêu ra những bài học nhận thức sau khi bàn luận. Từ đó, đề xuất những giải
pháp thiết thực và khả thi cho bản thân mình và tất cả mọi người.
- Về hình thức
+ Thứ nhất: Đề bài yêu cầu viết đoạn văn 200 chữ, học sinh cần trình bày trong 1 đoạn
văn (viết hoa lùi đầu dòng, không chấm xuống dòng), dung lượng an toàn khoảng 2/3
tờ giấy thi (khoảng trên dưới 20 dòng viết tay), có thể nhiều hơn 1 vài dòng cũng
không bị trừ điểm.
+ Thứ hai: Đoạn văn phải đảm bảo bố cục ba phần: Mở đoạn, Thân đoạn, Kết đoạn
+ Thứ ba: Đoạn văn sử dụng kết hợp các thao tác lập luận: Giải thích – Phân tích –
Chứng minh – Bình luận – Bác bỏ.
2. Tìm ý cho đoạn văn
- Xác định nội dung trọng tâm cần bàn (tìm 3 ý để làm rõ nội dung chính)
- Nguyên tắc chung: đảm bảo tính thống nhất và mạch lạc;
- Lựa chọn cách trình bày phù hợp (nên trình baỳ theo đoạn diễn dịch và đoạn tổng -
phân- hợp)
+ Mở đoạn: dung lượng chỉ 1-2 câu. Cách thức: trình bày trực tiếp (ghi lại câu chủ đề
ở câu hỏi thành câu chủ đề đoạn văn. Câu chủ đề thêm một số từ ngữ có tính khẳng
định, phủ định, nhấn mạnh, rõ ý).
VD: . Lối sống tiết kiệm có ý nghĩa to lớn với cuộc sống của chúng ta.
. Tính trung thực/ Lòng dũng cảm là một phẩm chất tốt đẹp của con người.
. Chứng minh (đưa ra dẫn chứng - Họ đã làm thế nào?)
. Bình luận (vấn đề đúng hay sai hay vừa đúng vừa sai?); mở rộng và nâng cao vấn
đề.
. Bác bỏ (phê phán những hiện tượng đi ngược lại chân lí)
Để tạo sự kiên kết, thống nhất chặt chẽ giữa các câu bằng cách sử dụng các từ ngữ có
tính liên kết (thứ nhất, thứ hai, trước hết, bên cạnh đó,…) và phép liên kết câu.
+ Kết đoạn: (2 – 4 dòng): Nên kết bằng câu khẳng định hoặc câu hỏi tu từ bằng cách
mượn lời câu danh ngôn, châm ngôn…). Câu kết của đoạn có nhiệm vụ kết thúc vấn
đề; nêu cảm xúc cá nhân, mở rộng vấn đề.
* Lưu ý
GV: Bùi Ngọc Luyến Trang 2
1. Nội dung đoạn văn bản tạo lập liên quan mật thiết tới đoạn văn bản ngữ liệu. HS có
thể khai thác dẫn chứng, quan điểm và cách lập luận từ văn bản ngữ liệu.
2. Chỉ tập trung bàn luận vào một khía cạnh của vấn đề mà đề bài yêu cầu.
3. Nên lập luận theo lối Tổng-Phân-Hợp để đảm bảo tính chặt chẽ, độc lập của đoạn
văn.
4. Để tạo sự liên kết, thống nhất chặt chẽ giữa các câu bằng cách sử dụng các từ ngữ
có tính liên kết (thứ nhất, thứ hai, trước hết, bên cạnh đó,…) và phép liên kết câu
1. DẠNG 1: VIẾT ĐOẠN VĂN KHOẢNG 200 CHỮ, TRÌNH BÀY SUY
NGHĨ VỀ MẶT TÍCH CỰC CỦA VẤN ĐỀ X.
Từ khóa: Tác dụng/ ý nghĩa/ vai trò/ tầm quan trọng/ sự cần thiết, giá trị, sức
mạnh,…
DÀN Ý DẠNG 1
2. Phân X mang lại nhiều ý nghĩa tích cực cho cuộc sống
của mỗi cá nhân và cộng đồng. X có sức mạnh rất
tích +
lớn. Thứ nhất, nhờ X mà con người có thể …..
chứng minh cũng nhờ X mà chúng ta mới có thể tự tin để viết
tiếp những giấc mơ dang dở của mình (phân tích).
Thứ hai, X giúp cho những người xung quanh
….. (phân tích). Thứ ba, nhờ có X mà xã hội trở
nên tốt đẹp tốt đẹp hơn (phân tích). Cuối cùng,
thế giới sẽ văn minh hơn nếu nhân loại vô cùng
kia ai ai cũng luôn sẵn sàng đem hết trí tuệ, tài
3. Lật ngược vấn đề Nếu không có X thì bản thân, mọi người và xã hội
sẽ … . X rất quan trọng với cuộc sống của chúng
ta hiện nay nhưng trên thực tế, vẫn có
những người đã đi ngược lại với những giá trị tích
cực mà cộng động đang xây dựng. Kết quả là họ
mãi mãi không bao giờ chạm đến ngưỡng
cửa hạnh phúc và thành công. Những người đó
thật đáng lên án và phê phán (1 dẫn chứng)
III. KẾT ĐOẠN - Tóm lại, có thể khẳng định X có vai trò vô cùng
quan trọng trong cuộc sống của con người. Từ đó,
tuổi trẻ hôm nay và cả bản thân tôi nữa, phải có
những hành động thiết thực: có ý thức rèn luyện
bản thân từ việc làm nhỏ nhất trong cuộc sống
hàng ngày. Hãy tìm con đường đúng đắn và sống
hết mình từng giây, từng phút để biết cuộc sống ý
nghĩa dường nào.
ĐỀ 1
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn khoảng 200
chữ bàn về ý nghĩa của sự trải nghiệm trong cuộc sống của con người.
Dàn ý
I. Mở đoạn
Cuộc đời là những chuyến phiêu lưu trong đó con người là những người du hành
không biết mệt mỏi. Vậy để trở thành những người du hành thông thái có vốn tri thức
và hiểu biết phong phú thì trải nghiệm là một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong
gói hành trang.
1. Giải thích:
Vậy thế nào là trải nghiệm? Bàn về vấn đề này có nhiều quan điểm, cách nhìn nhận
khác nhau nhưng theo tôi trải nghiệm là hành trình khám phá, học hỏi của mỗi chúng
ta để từ đó rút ra cho mình những kinh nghiệm, bài học và ngày một tốt hơn.
- Trước hết, sự trải nghiệm đem lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tế giúp chúng ta
mau chóng trưởng thành về cách nghĩ, cách sống, bồi đắp tình cảm, tâm hồn; giúp mỗi
người gắn bó và góp phần cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước.
- Thứ hai, sự trải nghiệm giúp mỗi người khám phá chính mình để có những lựa chọn
đúng đắn và sáng suốt cho tương lai.
- Thứ ba, sự trải nghiệm giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách
vượt qua những trở ngại khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí để hoàn thiện bản; có thể
đứng vững trước mọi khó khăn, thử thách và gặt hái được nhiều thành công trong cuộc
sống.
Dẫn chứng: Trong cuộc sống có rất nhiều người gặt hái được thành công từ sự trải
nghiệm như Bill Gates dám bỏ học để theo đuổi lập trình công nghệ, lĩnh mà lúc ấy
không ai dám chắc chắn sẽ thành công; Steve Job đột phá với ý tưởng cho ra đời một
sản phẩm điện thoại Iphone, cái mà lúc ấy chưa một ai dám nghĩ tới. Nếu không xem
trọng sự trải nghiệm chân thực trong cuộc sống, có lẽ họ đã không tạo nên được những
kì tích.
Tóm lại, trải nghiệm trong cuộc sống là vô cùng có ích, giúp chúng ta trở thành một
con người tốt, nhiều kinh nghiệm, giúp ích cho xã hội. Vì vậy, mỗi người và chính bản
thân em hãy cố gắng rèn luyện bản bản thân để trở thành người nhiều kinh nghiệm,
hiểu biết để có thể giúp ích cho xã hội. Gắn đuôi: Đến hoa cỏ còn cố gắng vươn về
phía mặt trời để tỏa hương dâng đời, lẽ nào là con người, chúng ta lại thua kém một
nhành hoa?
Cuộc đời là những chuyến phiêu lưu trong đó con người là những người du
hành không biết mệt mỏi. Vậy để trở thành những người du hành thông thái có vốn tri
thức và hiểu biết phong phú thì trải nghiệm là một yếu tố quan trọng không thể thiếu
trong gói hành trang. Đầu tiên, chúng ta cần hiểu thế nào là sự trải nghiệm? Bàn về
vấn đề này có nhiều quan điểm, cách nhìn nhận khác nhau nhưng theo tôi trải nghiệm
là hành trình khám phá, học hỏi của mỗi chúng ta để từ đó rút ra cho mình những kinh
nghiệm, bài học và ngày một tốt hơn (giải thích). Trải nghiệm có vai trò đặc biệt quan
trọng đối với cuộc sống của mỗi con người. Trước hết, sự trải nghiệm đem lại hiểu biết
và kinh nghiệm thực tế giúp chúng ta mau chóng trưởng thành về cách nghĩ, cách
sống, bồi đắp tình cảm, tâm hồn; giúp mỗi người gắn bó và góp phần cống hiến cho
cuộc đời, cho đất nước. Thứ hai, sự trải nghiệm giúp mỗi người khám phá chính mình
để có những lựa chọn đúng đắn và sáng suốt cho tương lai. Thứ ba, sự trải nghiệm
giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách vượt qua những trở ngại
khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí để hoàn thiện bản; có thể đứng vững trước mọi khó
khăn, thử thách và gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Trong cuộc sống có
rất nhiều người gặt hái được thành công từ sự trải nghiệm như Bill Gates dám bỏ học
để theo đuổi lập trình công nghệ, lĩnh mà lúc ấy không ai dám chắc chắn sẽ thành
công; Steve Job đột phá với ý tưởng cho ra đời một sản phẩm điện thoại Iphone, cái
mà lúc ấy chưa một ai dám nghĩ tới. Nếu không xem trọng sự trải nghiệm chân thực
trong cuộc sống, có lẽ họ đã không tạo nên được những kì tích. Trải nghiệm luôn cần
thiết đối với mỗi người, bất kể lứa tuổi, công việc. Thiếu trải nghiệm cuộc sống của
ĐỀ 2
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng
200 chữ) về ý nghĩa của những khó khăn, thử thách trong cuộc sống của mỗi con
người.
DÀN Ý
I. Mở đoạn
“Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố”. Khó khăn thử
thách có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống của con người.
1. Giải thích
Vậy khó khăn thử thách là gì? Nói về vấn đề này có nhiều cách hiểu khác nhau
nhưng theo tôi, khó khăn, thử thách là những trở ngại mà con người thường gặp trong
cuộc sống.
Những khó khăn, thử thách có ý nghĩa rất to lớn trong cuộc sống của mỗi con
người.
- Thứ nhất, khó khăn, thử thách là điều kiện thử thách và tôi luyện ý chí, là cơ hội để
mỗi người khẳng định mình. Vượt qua nó, con người sẽ trưởng thành hơn, sống có ý
nghĩa hơn.
- Thứ hai, trước khó khăn, thử thách người ta mới cảm nhận được sâu sắc hơn bản
thân, đâu là thế mạnh, đâu là điểm yếu. Nếu xem khó khăn như một chướng ngại thì
- Thứ ba, khó khăn, thử thách sẽ đem lại cho mỗi người một tài sản vô giá, đó là sự
trưởng thành và trải nghiệm;
Trong cuộc sống có rất nhiều người là tấm gương cho nghị lực vượt qua khó
khăn, thử thách mà Nguyễn Thị Oanh – vận động viên điền kinh là một ví dụ
điển hình. Oanh xuất thân từ gia đình thuần nông, khi đến với thể thao, Oanh tự tìm
cách thích nghi với môi trường tập luyện hết sức khắc nghiệt; học hỏi rất nhiều và
vươn lên đầy mạnh mẽ không chịu khuất phục. Thành quả ngọt ngào và đặc biệt ấn
tượng của Nguyễn Thị Oanh gặt hái được trong Seagames 32 tại Campuchia là
giành 4 HCV cá nhân. Đặc biệt trong đó, 2 HCV ở nội dung 1500 m và 3.000 m vượt
chướng ngại vật được Nguyễn Thị Oanh giành chỉ sau 20 phút, bất chấp những bất lợi
về mặt thời gian thi đấu.
-> dẫn chứng này có thể minh chứng cho tấm gương vượt khó, ý chí nghị lực
vươn lên, niềm đam mê, tinh thần cống hiến, niềm đam mê,…..
3. Bình luận
- Có thể khẳng định rằng khó khăn, thử thách có vai trò quan trọng trong cuộc sống
của con người.
- Trên thực tế, bên cạnh những người mạnh mẽ đương đầu với khó khăn thử thách
vẫn có những người mới gặp khó khăn, thử thách đã vội nản chí, không biết cố gắng
vươn lên trong cuộc sống của mình,… Những người này đáng bị phê phán. Họ sẽ khó
có được thành công trong cuộc sống và sớm bị xã hội đào thải.
Tóm lại, khó khăn, thử thách có ý nghĩa to lớn trong cuộc sống của mỗi con người.
Đứng trước những khó khăn, thử thách, mỗi người cần trang bị cho mình nghị lực, ý
chí để vượt qua. Hãy luôn giữ lấy sự lạc quan, niềm hi vọng và bản lĩnh của mình để
hướng về phía trước, hướng đến những điều tốt đẹp. Gắn đuôi: Bông hoa tồn tại để
góp hương sắc, làm đẹp cho đời. Con ong tồn tại để dâng cho đời những giọt mật ngọt
ngon. Còn con người, tồn tại để làm cuộc sống của chính mình và mọi người xung
quanh trở nên ý nghĩa. Chúng ta “Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm
tháng sống hoài sống phí ….” (Thép đã tôi thế đấy, A-xtơ-rốp- xki).
Đề 3
Từ nội dung phần đọc hiểu, Anh/chị hãy viết 01 đoạn văn ngắn (khoảng 200
chữ) bàn về ý nghĩa của niềm tin trong cuộc sống.
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………
DẠNG 2: VIẾT ĐOẠN VĂN KHOẢNG 200 CHỮ, TRÌNH BÀY SUY NGHĨ VỀ
MẶT TIÊU CỰC CỦA VẤN ĐỀ X.
I. MỞ (vấn đề nghị luận) ….. X gây ra tác hại/ sự tác động/sự ảnh
ĐOẠN hưởng/hậu quả… vô cùng to lớn đến cuộc sống của con người....
II.THÂN Đầu tiên, chúng ta cần hiểu thế nào là X? Bàn về vấn đề này có nhiều
ĐOẠN quan điểm, cách nhìn nhận khác nhau nhưng theo tôi, X là …
1. Giải thích
2. Phân X là kẻ thù của chúng ta. X gây ra hậu quả vô cùng to lớn với cuộc
sống của con người. Thứ nhất, X khiến bản thân mỗi người bị …., tác
GV: Bùi Ngọc Luyến Trang 11
tích + động mạnh mẽ đến từng gia đình và an ninh, trật tự của xã hội (phân
tích). Thứ hai, X làm triệt tiêu những suy nghĩ và hành động tích cực
chứng minh
của con người (phân tích). Thứ ba, thực trạng X trở nên phổ biến
trong đời sống không những ảnh hưởng đến sức khỏe, các mối quan hệ
xã hội, môi trường sống của con người mà nghiêm trọng hơn, nó còn
khiến những giá trị đạo đức truyền thống ngày càng suy thoái, mai
một. (phân tích - CM) Trong cuộc sống có rất nhiều người là minh
chứng cho X mà ………là một ví dụ điển hình.
3. Bình luận Bên cạnh những cá nhân nhỏ nhen, ích kỉ,… vẫn còn đó rất nhiều
người sẵn sàng thay đổi bản thân, làm những điều tích cực, ý nghĩa
như mảnh đất màu mỡ sẵn sàng nuôi dưỡng mọi hạt giống tốt cho đời.
(1 dẫn chứng)
III. - Tóm lại, có thể khẳng định X là một vấn đề tiêu cực, gây ra hậu quả
KẾT ĐOẠ vô cùng to lớn đối với cuộc sống của con người. Từ đó, tuổi trẻ hôm
N nay và cả bản thân tôi nữa, phải loại bỏ X ra khỏi cuộc sống của bản
thân, cần có những hành động thiết thực: có ý thức rèn luyện bản thân
từ việc làm nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày. Hãy tìm con đường
đúng đắn và sống hết mình từng giây, từng phút để biết cuộc sống ý
nghĩa dường nào.
+ Kết đoạn 1: Bông hoa tồn tại để góp hương sắc, làm đẹp cho đời.
Con ong tồn tại để dâng cho đời những giọt mật ngọt ngon. Còn con
người, tồn tại để làm cuộc sống của chính mình và mọi người xung
quanh trở nên ý nghĩa. Chúng ta “Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân
hận vì những năm tháng sống hoài sống phí ….” (Thép đã tôi thế đấy,
A-xtơ-rốp- xki).
+ Kết đoạn 2: Đến hoa cỏ còn cố gắng vươn về phía mặt trời để tỏa
hương dâng đời, lẽ nào là con người, chúng ta lại thua kém một nhành
hoa?
LUYỆN ĐỀ DẠNG 2
Viết đoạn văn (200 chữ) trình bày suy nghĩ về tác hại của trào lưu sống ảo trên
mạng xã hội của một bộ phận giới trẻ hiện nay.
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Hiện tượng sống ảo trên mạng xã hội ở giới trẻ ngày nay đã dần trở nên phổ
biến và đang trở thành một trào lưu. Nó gây tác hại không nhỏ đến sự phát triển nhân
cách và tương lai của giới trẻ. Hằng ngày, ở công viên hay quán cà phê, không khó để
chúng ta bắt gặp hình ảnh từng nhóm bạn trẻ, mỗi người với một chiếc điện thoại
thông minh trên tay đắm chìm trong các trang mạng xã hội thay vì trò chuyện cùng
3. DẠNG 3: VIẾT ĐOẠN VĂN KHOẢNG 200 CHỮ, BÀN VỀ GIẢI PHÁP ĐỂ
TRỞ THÀNH/ KHẮC PHỤC X (Chỉ ra biện pháp, những việc cần làm để bảo vệ cái
tốt đẹp, tích cực; loại bỏ những cái xấu, những vấn đề tiêu cực.)
Từ khóa: Những việc cần làm/ Đề xuất những giải pháp/ Cần làm gì/ Làm thế nào
để….
DÀN Ý
I. MỞ X là một trong những vấn đề đáng quan tâm hiện nay.
ĐOẠN
II.TĐ Đầu tiên, chúng ta cần hiểu thế nào là X? Bàn về vấn đề này có nhiều
quan điểm, cách nhìn nhận khác nhau nhưng theo tôi, X là …
1.Giải thích
3. Bình luận Bên cạnh những cá nhân nhỏ nhen, khép mình vào khuôn khổ của sự
khắc nghiệt vẫn còn tồn tại rất nhiều người sẵn sàng thay đổi bản thân,
làm những điều tích cực, ý nghĩa như mảnh đất màu mỡ sẵn sàng nuôi
dưỡng mọi hạt giống tốt cho đời. (1 dẫn chứng)
III. KẾT - Từ đó, tuổi trẻ hôm nay và cả bản thân tôi nữa, phải có những hành
động thiết thực: có ý thức rèn luyện bản thân từ việc làm nhỏ nhất
ĐOẠN
trong cuộc sống hàng ngày. Hãy tìm con đường đúng đắn và sống hết
mình từng giây, từng phút để thấy được cuộc sống ý nghĩa nhường nào.
+ Đuôi 1: Bông hoa tồn tại để góp hương sắc, làm đẹp cho đời. Con
ong tồn tại để dâng cho đời những giọt mật ngọt ngon. Còn con người
tồn tại để làm cuộc sống của chính mình và mọi người xung quanh trở
nên ý nghĩa. Chúng ta “Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những
năm tháng sống hoài sống phí ….” (Thép đã tôi thế đấy, A-xtơ-rốp-
xki).
+ Đuôi 2: Đến hoa cỏ còn cố gắng vươn về phía mặt trời để tỏa hương
dâng đời, lẽ nào là con người, chúng ta lại thua kém một nhành hoa?
❑ (“Tương lai có rất nhiều tên: với kẻ yếu, nó là Điều không đạt được. Đối với người
hay sợ hãi, nó là Điều chưa biết. Với ai dũng cảm, nó là Cơ hội”. (đại văn hào
Nga Victor Hugo)
❑ “Tính cách không thể trưởng thành một cách dễ dàng và yên lặng. Nó trưởng thành
trong giông bão”. (Nữ nhà văn Helen Keller)
❑ “Học từ ngày hôm qua, sống cho ngày hôm nay, hi vọng cho ngày mai” (Nhà khoa
học vĩ đại của thế kỉ XX Albert Einstein’
LUYỆN ĐỀ DẠNG 3
ĐỀ 1
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ)
về cách thể hiện thiện chí khi ta muốn giúp người khác.
DÀN Ý
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Nhà thơ Tố Hữu đã viết: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Giúp đỡ người khác
là một việc làm tốt tuy nhiên việc đó chỉ có ý nghĩa khi được thực hiện một cách có
thiện chí. Vậy làm thế nào để thể hiện thiện chí khi ta muốn giúp đỡ người khác?
Trước hết chúng ta cần hiểu thế nào là thiện chí. Thiện chí chính là những ý nghĩ,
những mong muốn giúp đỡ, đem đến cho người khác những điều tốt đẹp. Vậy thể hiện
thiện chí như nào để có thể khiến người nhận giúp đỡ cảm thấy thoải mái, không lúc
nào cũng phải canh cánh trong lòng? Thứ nhất, để thể hiện thiện chí, ta phải thực sự
thấu hiểu và thông cảm với hoàn cảnh của họ để đưa ra một cách giúp đỡ phù hợp. Chỉ
khi hiểu người ta mới giúp được người. Thứ hai, chúng ta phải giúp đỡ người khác
bằng sự chia sẻ chân tình chứ không phải bằng sự thương hại, ban ơn… Sự sẻ chia ấy
phải đến từ rung động chân thật nơi trái tim, xuất phát từ tình cảm và đi đến bằng hành
động. Sự thương hại chỉ khiến người gặp khó khăn cảm thấy tồi tệ, mất niềm tin hơn
mà thôi. Thứ ba, chúng ta cần phải có cách ứng xử khéo léo, tinh tế tránh gây tổn
thương cho người được giúp đỡ vì người cần sự giúp đỡ về cả vật chất hay tinh thần
vốn đều rất nhạy cảm. Ví dụ như khi mua vé số giúp đỡ người tàn tật phải có thái độ
lịch sự, không đùa cợt hay chế giễu họ. Với những người ăn xin, khi chúng ta cho tiền
GV: Bùi Ngọc Luyến Trang 17
họ hãy đưa tiền một cách lịch sự, không được ném tiền vào họ. Khi giúp đỡ bạn bè
trong học tập cần tế nhị để bạn bè không mặc cảm. Thể hiện thiện chí khi ta muốn giúp
người khác là một việc làm cần thiết. Bên cạnh đó, ta cần phê phán những người giúp
đỡ người khác nhưng không có thiện chí mà chỉ vì mục đích để đánh bóng tên tuổi, vì
lợi ích cá nhân, giúp đỡ người khác theo kiểu ban ơn. “Của cho không bằng cách
cho”... Vì vậy, chúng ta không chỉ có cái tâm giúp đỡ người khác mà còn phải biết thể
hiện nó sao cho hợp hoàn cảnh nhất. Với bản thân em…. Gắn đuôi phù hợp.
ĐỀ 2
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) về
cách sử dụng và quản lí thời gian của bản thân.
DÀN Ý
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
a. Những tấm gương trong lịch sử: Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, Võ Thị Sáu,
Nguyễn Thị Minh Khai,…
Phạm Nhật Phạm Nhật Vượng là một tấm Ý chí, nghị lực, đam mê,
Vượng gương sáng cho X (vấn đề nghị quyết tâm, ước mơ, bản
luận). Ông là Chủ tịch Hội đồng lĩnh, dũng cảm, khát vọng,
quản trị của Tập đoàn VinGroup, có thành công, lòng yêu
BS. CKI. Trần Thị BS. CKI. Trần Thị Oanh là tấm Lòng nhân ái, lòng hi sinh,
Oanh gương sáng nơi tuyến đầu phòng lòng trắc ẩn, can đảm,
chống dịch COVID-19. Trước dũng cảm, bản lĩnh, khiêm
những diễn biến hết sức phức tạp tốn, cho và nhận
của đại dịch, thực hiện chỉ đạo của
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh,
bác sĩ Oanh và 10 “chiến sĩ áo
trắng” của bệnh viện Hùng Vương
lên đường làm nhiệm vụ tăng cường
tại khu cách ly Ký túc xá Đại học
Quốc gia (Thủ Đức). Trong gần một
tháng thực hiện nhiệm vụ tại đây,
bác sĩ Oanh luôn là người năng nổ,
tiên phong trong công việc. Sự quan
tâm, chia sẻ của bác sĩ Oanh và
đồng nghiệp đã tiếp sức thêm cho
các sản phụ trong khu cách ly bớt sợ
hãi, tự tin vượt cạn. Chị cùng đồng
nghiệp đã vì người bệnh mà quên đi
bản thân mình.
Trần Khánh Vy Trần Khánh Vy -MC “Đường lên Ý chí, nghị lực, đam mê,
MC “Đường lên đỉnh Olympia” là một tấm gương quyết tâm, ước mơ, bản
đỉnh Olympia” sáng cho X (vấn đề nghị luận). lĩnh, dũng cảm, khát vọng,
Năm 2016, Khánh Vy (HS trường thành công, cống hiến, tự
THPT Phan Bội Châu, Nghệ An) tin, tự chủ, sáng tạo, can
GV: Bùi Ngọc Luyến Trang 21
nổi tiếng trên mạng xã hội nhờ clip đảm, xác định mục tiêu, lí
nhại 7 thứ tiếng. Cô đạt giải 3 Học tưởng sống, niềm tin, kĩ
sinh giỏi Quốc gia môn Tiếng Anh năng sống, lựa chọn nghề
và được tuyển thẳng vào 4 trường nghiệp, cá tính, thành
đại học; thi đại học đạt 28.13 điểm công – thất bại, hoàn thiện
và quyết định chọn theo học tại Học bản thân, sống là chính
viện Ngoại giao Việt Nam. Khi còn mình, hành động, sáng tạo.
đi học, ngoài thành tích học tập ấn
tượng, nữ sinh này còn là một người
năng động, đa tài khi tham gia nhiều
công tác ngoại khóa, hoạt động
đoàn, đội.
Anh Nguyễn - Anh Nguyễn Ngọc Mạnh là một Nhân ái, lòng trắc ẩn, can
Ngọc Mạnh tấm gương sáng cho X (vấn đề nghị đảm, dũng cảm, bản lĩnh,
luận). Người thanh niên ấy làm khiêm tốn, cho và nhận
nghề lái taxi tải chở hàng bỗng chốc
được cả̉ nướ́c xem như 'người hùng'
vì đã dũng cảm đỡ bé 3 tuổi bị rơi từ
tầng 12 chung cư và̀o đầu năm
2021. Sự việc này không chỉ gây
xôn xao trong nước mà còn được cả
báo chí quốc tế quan tâm. Dù Mạnh
chỉ muốn mọi người xem những
việc anh làm là bình thường, nhưng
những nghĩa cử, hành động tốt như
anh Mạnh đã làm rất cần được lan
tỏa trong xã hội.
Vận động viên Nguyễn Thị Oanh xuất thân từ gia Ý chí, nghị lực, đam mê,
Nguyễn Thị Oanh đình thuần nông, khi đến với thể quyết tâm, ước mơ, bản
thao, Oanh tự tìm cách thích nghi lĩnh, dũng cảm, khát vọng,
với môi trường tập luyện hết sức thành công, cống hiến, tự
khắc nghiệt. Oanh học hỏi rất nhiều tin, tự chủ, can đảm, xác
và vươn lên đầy mạnh mẽ không định mục tiêu, lí tưởng
chịu khuất phục. Thành quả ngọt sống, niềm tin, kĩ năng
ngào và đặc biệt ấn tượng của sống, thành công – thất
Nguyễn Thị Oanh gặt hái được bại, sống là chính mình,
trong Seagames 32 tại Campuchia hành động, sáng tạo,….
là giành 4 HCV cá nhân. Đặc biệt
trong đó, 2 HCV ở nội dung 1500 m
và 3.000 m vượt chướng ngại vật
Bà Nguyễn Bà Nguyễn Phương Hằng (Tổng Thói vô cảm, ích kỉ, dối
Phương Hằng Giám đốc Công ty cổ phần Đại trá, vô trách nhiệm, văn
(Tổng Giám đốc Nam) là người điển hình X (vấn đề hóa ứng xử, tin giả, sử
Công ty cổ phần nghị luận). Lợi dung sức lan tỏa dụng điện thoại thông
Đại Nam) của các mạng xã hội như facebook, minh sai mục đích.
Youtube, bà Hằng đã nhiều lần phát
trực tiếp trên mạng xã hội, đưa ra
những thông tin không đúng sự
thật, xúc phạm đến danh dự, uy tín
của nữ ca sỹ Vy Oanh, vợ chồng ca
sĩ Thủy Tiên – Công Vinh,… Đó là
những hành vi đưa tin sai sự thật, vu
khống, làm nhục người khác, lợi
dụng các quyền tự do dân chủ xâm
phạm quyền lợi ích hợp pháp của tổ
chức, công dân…
MỘT SỐ KHÁI NIỆM KHI VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 CHỮ
TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ/ HIỆN TƯỢNG TÍCH CỰC
1. Bản lĩnh là bình tĩnh, tỉnh táo, dám nghĩ, dám làm những gì bản thân cho là
đúng mà không làm ảnh hưởng tới người khác. Nó đồng nghĩa với dũng cảm, kiên
cường, dám đương đầu với khó khăn gian khổ để đạt được điều mình mong đợi.
2. Dũng cảm là không sợ nguy hiểm, khó khăn trong cuộc sống; sẵn sàng hy sinh
bản thân mình để cứu giúp những người khó khăn hoạn nạn. Nó đồng nghĩa với bản
lĩnh dám đương đầu, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác, các thế lực tàn
bạo để bảo vệ công lí, chính nghĩa.
3. Nghị lực là ý chí, là bản lĩnh, lòng quyết tâm vươn lên trong cuộc sống. Nó
đồng nghĩa với sống mạnh mẽ, dám đương đầu với mọi thử thách khó khăn, kiên trì
vượt qua nghịch cảnh để đi đến thành công.
4. Trung thực là lối sống ngay thẳng, không bao giờ nói sai sự thật, luôn đứng về
lẽ phải, bảo vệ công bằng. Nó trái nghĩa với dối trá, không sống đúng lương tâm của
bản thân, không dám nhận lỗi khi mắc khuyết điểm.
5. Cống hiến là sự hi sinh của bản thân, không màng đến lợi ích cá nhân mà làm
việc hết mình vì người khác, vì một tập thể, một cộng đồng.
6. Sống ý nghĩa là sống có ích, sống cao đẹp,biết làm nhiều việc tốt, việc thiện.
Nó đồng nghĩa với sống hết mình, hi sinh và cống hiến cho cộng đồng.
TIÊU CỰC
40. Tự phụ là thói tự cao tự đại, tự đánh, tự đánh giá cao bản thân của mình, luôn
cho bản thân là “cái rốn của vũ trụ”. Nó giống như trạng thái ảo tưởng về bản thân,
luôn muốn thổi phồng sự thật, huênh hoang, khoác lác.
41. Thói vô trách nhiệm là vô tâm, cẩu thả, sống thờ ơ, ỷ lại vào người khác,
không muốn đảm đương bất cứ việc gì với bất cứ ai, thậm chí là liên quan đến chính
mình. Nó trái nghĩa với là có ý thức, có tính tự giác, làm tròn bổn phận của mình với
những công việc được giao.
42. Lối sống ích kỉ là sống chỉ vì mình, chỉ lo cho bản thân mà không quan tâm, hỗ
trợ, không giúp đỡ tới người khác, chỉ muốn vun vén những tư lợi cho bản thân mà
thôi. Nó thường đi cùng sự đố kị, ghen ghét.
43. Dối trá là không trung thực, lừa dối người khác, tạo ra cái ảo để gây điều tin
tưởng cho người khác nhằm mục đích vụ lợi, che giấu sự thật nào đó.
44. Cám dỗ là ma lực khiến chúng ta đầu hàng trước những dự kiến ban đầu, sao
nhãng trước những công việc còn dang dở, thậm chí là tạo những động lực xấu xa, trái
với luân thường đạo lý.
Đề 4: Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn
(khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của tính trung thực trong cuộc
sống.
- Mở đoạn: Wiliam Sechpia từng nói: “Không di sản nào quý giá bằng lòng trung
thực”. Người không trung thực là người không có đạo đức. Bởi, trung thực là giá
trị cốt lõi, là cái làm nên nhân cách, nhân phẩm của con người. Vì thế trung thực
có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi người.
- Thân đoạn:
+ “Trung thực” nghĩa là ngay thẳng, thật thà, nói đúng sự thật, không làm sai lệch sự
thật, dám nhận lỗi khi mình mắc khuyết điểm. (GIẢI THÍCH)
+ Trong cuộc sống, người có đức tính trung thực luôn tôn trọng sự thật, chân lý và lẽ
phải. Trung thực là một phẩm chất cao đẹp làm nên nhân cách con người. Lúc làm sai
– người trung thực luôn dũng cảm nhận trách nhiệm, biết sửa sai. (dẫn)
+ Trung thực mang đến giá trị lòng tin làm cho cuộc sống xã hội và các mối quan
hệ trở nên bền vững. Chúng ta luôn trung thực, thẳng thắn thì luôn có kết quả tốt
đẹp vì đem lại lòng tin cho mọi người. Trung thực làm cho xã hội, cộng đồng luôn
trong sạch, đẩy lùi được sự tha hoá đạo đức. Trung thực làm cho sự gian dối, giả
tạo không còn đất sống. Lòng trung thực mặc dù không đem lại cho ta sự giàu có và
quyền lực, nhưng nó mang đến cho ta một xã hội công bằng và có sự tin tưởng
giữa người với người. PHÂN TÍCH / CHỨNG MINH Dẫn chứng: George
Washington khi 6 tuổi đã vô tình chặt gẫy cây anh đào mà bố ông yêu thích. Thấy bố
rất tức giận, Washington vô cùng hoảng sợ, trước câu hỏi của cha, sau một thoáng
lưỡng lự ông khóc òa: “Con không thể nói dối, cha biết con không thể nói dối! Con đã
chặt cây bằng chiếc rìu nhỏ của con”. Đức tính trung thực làm nên nhân cách
lớn, Washington chính là vị tổng thống đầu tiên, khai sinh ra Hợp chủng quốc
Hoa Kỳ.
+ Ngược lại, gian dối và không trung thực sẽ biến con người ta thành những kẻ giả tạo,
đạo đức con người dần dần bị hạ thấp, phá bỏ những nét đẹp truyền thống của dân tộc.
LẬT NGƯỢC VẤN ĐỀ
- Kết đoạn: qua đây chúng ta cần rút ra bài học cho mình: là một con người sống
trong xã hội hiện đại, đức tính trung thực là không thể thiếu cho bản thân, cần tích cực
rèn luyện đức tính đáng quý này để hoàn thiện chính mình, trở thành người công dân
Đề 5: Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn
(khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của nghị lực trong cuộc sống con
người.
- Mở đoạn: Giữa lớp sỏi đá khô cằn, nếu có đủ nghị lực sống, cây hoa dại vẫn tốt lên
và nở ra những chùm hoa tươi đẹp. Nó là bài học quý giá giúp ta không ngại khó khăn,
thử thách, không ngừng nỗ lực vươn lên trong cuộc sống.
Rõ ràng, Ý chí, nghị lực chính là “bệ phóng” có vai trò đưa con người đến với
thành công.
- Thân đoạn:
+ Nghị lực chính là bản lĩnh, lòng quyết tâm vươn lên trong cuộc sống của mỗi con
người. Người có ý chí, nghị lực sống là người luôn kiên trì, nhẫn nại vượt qua
những khó khăn, chông gai trong cuộc đời để dạt tới mục tiêu đã đặt ra.--> GIẢI
THÍCH
+ Nghị lực sống mạnh mẽ có một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng
ta, có ý chí, nghị lực con người sẽ luôn vững vàng trước thử thách phong ba. Họ
cho khó khăn là trải nghiệm; xem nghịch cảnh là môi trường để rèn luyện. Qua khó
khăn đó, ý chí nghị lực được hình thành, được tôi luyện, con người mới có thể hiên
ngang, bản lĩnh giữa cuộc đời. Người có ý chí là người luôn dám đương đầu với mọi
thử thách, luôn bền gan vững chí trước mọi sóng lớn gió to. Họ sống mạnh mẽ,
cứng cỏi, kiên cường; thất bại không nản. Sống có Ý chí và nghị lực sống mạnh mẽ
GV: Bùi Ngọc Luyến Trang 29
giúp con người luôn lạc quan, tin tưởng vào công việc và cuộc sống. Thái độ sống
tích cực ấy giúp chúng ta luôn chủ động, sáng tạo, dễ dàng gặt hái thành công và
sống một cuộc đời có ý nghĩa.
+ Nguyễn Ngọc Ký (Từ năm lên 4 tuổi, ông bị bệnh và liệt cả hai tay, nhưng ông đã
cố gắng vượt qua số phận của mình, rèn luyện đôi chân thay cho bàn tay và trở
thành nhà giáo ưu tú, lập kỷ lục Việt Nam "Nhà văn Việt Nam đầu tiên viết bằng
chân" và được kể với tên Bàn chân kỳ diệu), Nick Vujick, Hellen Keller… là những
tấm gương sáng, đem đến cho ta bài học quý báu về giá trị của ý chí, nghị lực và
sự quyết tâm.
+ Người có ý chí nghị lực luôn được mọi người yêu quý và trân trọng. Người có ý chí,
nghị lực biết khắc phục hạn chế của bản thân, tìm ra đường đi từ ngõ cụt, biết xuyên
thủng màn đêm của khó khăn để bước ra ánh sáng.
+ Trái ngược với những người có nghị lực sống mạnh mẽ là những người không có ý
chí, hèn nhát và yếu đuối. Giới trẻ bây giờ vẫn rất còn nhiều người chưa làm đã vội bỏ
cuộc, thấy khó khăn đã nản chí, gặp thất bại thì hủy hoại và sống bất cần đời. Những
người như thế thật đáng chê trách.
- Kết đoạn: Bởi thế ý chí nghị lực là sức mạnh vô hạn giúp người sở hữu nó chiến
thắng tất cả để bước tới thành công. Em phải học tập những tấm gương sáng về ý chí,
nghị lực để đi tới thành công.
Không gì là không thể đối với người biết cố gắng – Alexander
1
Bản lĩnh
“Bản lĩnh là đức tính tự quyết một cách độc lập thái độ, hành động của
mình, không vì áp lực bên ngoài mà thay đổi quan điểm.” (Từ điển
tiếng Việt – Hoàng Phê)
“Bản lĩnh là sự tự khẳng định mình, bày tỏ những quan điểm cá nhân và
có chính kiến riêng trong mọi vấn đề.”
“Kiên trì và nhẫn nại / Không chịu lùi một phân / Vật chất tuy đau khổ /
Không nao núng tinh thần.” (Hồ Chí Minh)
“Nghịch cảnh có thể mài sắc bạn nếu bạn có đủ ý chí để vượt qua nó.”
(Ray Kroc)
“Cuộc sống không phải là để chờ đợi cơn bão đi qua, cuộc sống là để học
được cách khiêu vũ trong mưa.” (Vivian Greene)
“Tôi hoàn toàn không biết điều gì sẽ đến, nhưng dù là điều gì đi nữa,
tôi cũng sẽ cười đón nhận.” (Herman Melville)
2
Bao dung
“Bao dung là khi biết tha thứ những lỗi lầm của người khác với mình, là