* QUY TRÌNH THỰC HIỆN

GIAI ĐOẠN 1: Xây dựng cơ sở lý thuyết

(Giáo viên đặt những câu hỏi lý thuyết cho học sinh trả lời)

(Học sinh tiến hành thảo luận nhóm 2 người và trả lời câu hỏi)

HOẠT ĐỘNG CỦA KIẾN THỨC CẦN ĐẠT YÊU CẦU CẦN ĐẠT
NGƯỜI DẠY VÀ NGƯỜI (Xét trên 3 phương diện:
HỌC kỹ năng, kiến thức, thái độ)
Hoạt động 1:
Gv: Hướng dẫn HS tìm 1. Khái niệm: - Kiến thức:Trình bày
hiểu và nêu suy nghĩ của được khái niệm văn nghị
mình về: - Nghị luận xã hội là những luận xã hội và nghị luận về
Thế nào là văn nghị luận bài văn bàn về xã hội, một hiện tượng đời sống.
xã hội? chính trị, đời sống… Nó - Kỹ năng: Phân tích và
Nghị luận về một hiện gồm tất cả những vấn đề về tổng hợp thông tin. Năng
tượng đời sống là gì? tư tưởng, đạo lí, một lối lực tự chủ và tự tìm hiểu.
Hs: Suy nghĩ và đứng lên sống đẹp, một hiện tượng - Thái độ:Nghiêm túc, tích
phát biểu ý kiến tích cực hoặc tiêu cực cực trong hoạt động tham
Gv: Nhận xét, đánh giá trong cuộc sống hàng ngày, gia trả lời câu hỏi.
vấn đề thiên nhiên, môi
trường,…
- Nghị luận về một hiện
tượng đời sống là bàn bạc
về một hiện tượng đang
diễn ra trong thực tế đời
sống xã hội mang tính chất
thời sự, thu hút sự quan
tâm của nhiều người. Đó
có thể là một hiện tượng tốt
hoặc xấu, đáng khen hoặc
đáng chê.
Hoạt động 2:
Gv: Trình bày hiểu biết - Kiến thức: Trình bày
2. Cách làm bài văn nghị được cách làm bài văn nghị
của em về cách làm bài
luận về một hiện tượng luận về một hiện tượng đời
nghị luận về một hiện
đời sống. sống xã hội.
tượng đời sống?
Hs: Suy nghĩ và trình bày - Kỹ năng: Kĩ năng đọc
- Bài nghị luận về một hiện
Gv: Nhận xét, đánh giá. hiểu và phân tích (đề bài);
tượng đời sống cần có các
năng lực tự chủ và tự tìm
nội dung:
hiểu.
+ Nêu rõ hiện tượng
- Thái độ: Tích cực trong
+ Phân tích các mặt đúng -
hoạt động tham gia trả lời
sai, lợi - hại
câu hỏi.
+ Chỉ ra nguyên nhân và
bày tỏ thái độ
+ Ý kiến của người viết về
hiện tượng xã hội đó.
- Diễn đạt cần chuẩn xác,
mạch lạc; có thể sử dụng
một số phép tu từ và yếu tố
biểu cảm, nhất là phần nêu
cảm nghĩ riêng.
Hoạt động 3:
Giáo viên tổ chức cho học - Kiến thức: Hiểu và lập
3. Tìm hiểu đề và lập dàn
sinh thảo luận nhóm (làm được dàn ý của một bài văn
ý
việc theo nhóm nhỏ 2 nghị luận xã hội về một
người).
Yêu cầu: học sinh làm việc
theo nhóm, đọc câu hỏi và
suy nghĩ trả lời trong vòng
10 phút.
Gv: Các em thảo luận và
nêu cho cô dàn ý của một
bài văn nghị luận xã hội về
một hiện tượng đời sống là
như thế nào?
Hs: Suy nghĩ, thảo luận và
phát biểu ý kiến.
Gv:Gọi đại diện các nhóm
trả lời, các nhóm khác theo
dõi, nhận xét.
Hoạt động 4:
Hướng dẫn học sinh làm
a/ Tìm hiểu đề hiện tượng đời sống.
- Vấn đề nghị luận: cách sử - Kỹ năng:Hợp tác trong
dụng thời gian của thanh hoạt độngthảo luận nhóm
niên hiện nay. tìm ra câu trả lời
- Tìm ý: Kỹ năng lắng nghe và đưa
+ Sử dụng thời gian hợp lý ra ý kiến
và tích cực (hiện tượng - Thái độ: Tôn trọng ý kiến
Nguyễn Hữu Ân). của mọi người.
+ Phê phán một vài hiện
tượng tiêu cực trong lối
sống lãng phí thời gian của
thanh niên, học sinh.
+Thao tác lập luận: phân
tích, bình luận, bác bỏ.
b/Lập dàn ý
- Mở bài:
Giới thiệu vấn đề nghị
luận: cách sử dụng thời
gian của thanh niên hiện
nay.
- Thân bài:
+ Nêu hiện tượng Nguyễn
Hữu Ân đã dàng hết thời
gian của mình cho những
bệnh nhân ung thu giai
đoạn cuối.
+ Ý nghĩa của hiện tượng
Nguyễn Hữu Ân: thể hiện
hành động sống có ý nghĩa
tích cực đối với đời sống
xã hội, ca ngợi nghị lực
khó khăn vươn lên, tấm
lòng tương thân tương ái
của thanh niên (phong trào
“Hiến máu nhân đạo”,
“Tiếp sức mùa thi của học
sinh, sinh viên”
+ Bình luận: phê phán hiện
tượng tiêu cực trong lối
sống lãng phí thời gian của
thanh niên, học sinh hiện
nay.
- Kết bài:
+ Cần có lối sống tích cực,
nghị lực vượt khó vươn
lên, tinh thần tương thân
tương ái.
bài một phần luyện tập.
Phần còn lại yêu cầu học
sinh tự tìm hiểu và về nhà
hoàn thiện
Bài tập 1: giáo viên đưa ra
các gợi ý cho học sinh làm
bài
- Lãnh tụ NAQ bàn về hiện
tương gì trong đời sống?
-Tác giả đã sử dụng những
thao tác lập luận nào?
Hoạt động 5:
Giao bài tập về nhà, chuẩn
bị nội dung buổi tranh biện
trong giai đoạn 2.
Đề bài: Suy nghĩ về “Đừng
sống theo điều ta ước
muốn, hãy sống theo điều
Luyện tập - Kiến thức: Hiểu được
Bài tập 1: cách làm bài tập về dạng
a.Trong văn bản trên, bàn văn nghị luận đã học
về hiện tượng nhiều thanh - Kỹ năng:Phát hiện và giải
niên, sinh viên Việt Nam quyết vấn đề sáng tạo,
du học nước ngoài dành năng lực tự chủ và tự tìm
quá nhiều thời gian cho hiểu
việc chơi bời, giải trí mà -Thái độ: Nghiêm túc
chưa chăm chỉ học tập, rèn
luyện để khi trở về góp
phần xây dựng đất nước.
Hiện tượng ấy diễn ra vào
những năm đầu của thế kỉ
XX
b.Tác giả đã sử dụng các
thao tác lập luận:
+ Phân tích: Thanh niên
du học mãi chơi bời,
thanh niên trong nước
“không làm gì cả”, họsống
“già cỗi”, thiếu tổchức, rất
nguy hại cho tương lai đất
nước..
+ So sánh: nêu hiện tượng
thanh niên, sinh viên
Trung Hoa du học chăm
chỉ, cần cù.+ Bác bỏ: “Thế
thì thanh niên của ta đang
làm gì? Nói ra thì buồn,
buồn lắm: Họ không làm gì
cả”.
c. Nghệ thuật diễn đạt của
văn bản:
-Dùng từ, nêu dẫn chứng
xác đáng, cụ thể,
-Kết hợp nhuần nhuyễn các
kiểu câu trần thuật, câu
hỏi, câu cảm than
d. Rút ra bài học cho bản
thân: Xác định lí tưởng,
cách sống; mục đích, thái
độ học tập đúng đắn.
- Kiến thức: Chuẩn bị nội
dung bài theo đề bài: Suy
nghĩ về “Đừng sống theo
điều ta ước muốn, hãy sống
theo điều ta có thể.’’
- Kỹ năng: Kĩ năng đọc
ta có thể.’’ hiểu và phân tích (đề bài);
năng lực tự chủ và tự tìm
hiểu
- Thái độ: Nghiêm túc với
nhiệm vụ được giao

GIAI ĐOẠN 2: BÁO CÁO THỰC HÀNH LÝ THUYẾT VÀ KIỂM TRA NĂNG
LỰC

(Tổ chức lớp thành 2 nhóm “đồng tình” và “phản đối, cho đại diện nhóm lên tiến
hành tranh biện)
(Học sinh thảo luận nhóm để đưa ra luận điểm bảo vệ quan điểm)

(Giáo viên nhận xét về quan điểm của 2 nhóm)

 (Học sinh làm bài kiểm tra cá nhân cuối giờ)

Hoạt Động 1: (GV) hướng

dẫn học sinh tìm hiểu đề I . Tìm hiểu bài nghị luận
về một sự vật , hiện tượng
bài nghị luận về một sự vật
đời sống.
hiện tượng đời sống.
1. Bài tập: “ Đừng sống
theo điều ta ước muốn, hãy
sống theo điều ta có thể ’’
- Đề bài bàn về
+ Hiểu 1: Vùng an toàn
+ Hiểu 2: Khả năng có thể
Kĩ năng:
Kĩ năng đọc hiểu đề bài ,
hiểu được đề bài đang đề
cập đến vấn đề gì.
Kĩ năng phân tích vấn đề ,
phân tích đề nghị luận.
Thái độ:
Nghiêm túc, chú ý tìm hiểu
đề.

- Biểu hiện: Tìm hiểu đúng đề, không

xác định sai đề, lạc đề.
+ Hiểu 1: Những người chỉ
làm những gì dễ dàng ,
thấy việc khó liền nản trí 
bỏ cuộc , không dám thử
thách bản thân

+ Hiểu 2: Những người

khôn ngoan, thực tế.  Làm
những điều khả năng có
thể, không ước muốn hão
Hoạt Động 2: (GV) Chia
huyền, xa vời,….
thành một nhóm đồng tình,
một nhóm không đồng tình - Không đồng tình:
Kĩ năng:
để tranh biện trong 2 phiên,
mỗi phiên15p. + "Vùng an toàn" là nơi mà Kĩ năng tư duy logic.
bản thân thỏa mãn với khả
năng, cuộc sống hiện tại Kĩ năng giao tiếp .
mà mình đang có. Không
(HS) Có 10p họp nhóm Kĩ năng xác định luận
dám làm những việc mạo
trước khi tranh luận. điểm.
hiểm, thử thách bản thân.

(HS) Làm rõ ý nghĩa của
câu “Điều ta ước muốn” và
“điều ta có thể”. Đưa ra
những luận điểm để bảo vệ
ý kiến, mỗi luận điểm cần
ví dụ minh họa.
(HS) Hết phiên 1, hai
nhóm sẽ đổi lại cho nhau
về ý kiến đồng tình hay
không đồng tình và tiếp tục
tranh luận (không trùng ý
với phiên 1).
VD: Sau này khi chúng ta  Kĩ năng bảo vệ luận điểm.
trưởng thành có được công Kĩ năng nghe.
việc ổn định bên cạnh
những người dám đương Kĩ năng lập luận sắc bén.
đầu với những thử thách
khó khăn thì có những Kĩ năng tranh biện.
người lại chỉ muốn ở yên
một chỗ an nhàn không Kĩ năng làm việc nhóm.
biết vươn lên để thay đổi.
Thái độ:
Tôn trọng ý kiến người
+ Sống thỏa mãn với cuộc khác.
sống, không cầu tiến.
Không muốn thay đổi hay Không chen lời, cướp lời.
phát triển dẫn đến bản thân
Chú ý lắng nghe. 
bị thụt lùi, dần dần bị đào
thải. Ngữ điệu có nhấn nhá, vừa
phải. Không quá to, quá
VD: Trong công việc nếu
nhỏ.
chúng ta lúc nào cũng chỉ
bằng lòng thỏa mãn không Có trách nhiệm với nhóm,
có ý muốn vươn lên thì tích cực tham gia tranh
chúng ta sẽ bị người khác biện, phát biểu.
vượt qua và bản thân bị tụt
lại phía sau. Tham gia tranh biện một
cách nghiêm túc, hiểu đúng
+"Điều có thể"chính là ý của đề. Không xuyên
vạch giới hạn khả năng con tạc,...
người. Nếu chỉ dừng ở
vạch giới hạn này con
người mãi không thể phát
triển.

+Sống phải có ước mơ,

khát vọng thì mới có thể
thành công. 
VD: Bạn đó đã ước mơ trở
thành bác sĩ một ước mơ
giản dị, nhưng đáng quý và
nhờ quá trình nỗ lực phấn
đấu không mệt mỏi mà bạn
đó đã thi đỗ thủ khoa
trường Đại học Y Hà Nội
khiến nhiều người ngưỡng
mộ. Chính ước mơ đã soi
đường, dẫn lối cho con
đường đi của bạn đó.

+Sống không ước mơ,

không dám thực hiện ước
mơ thì cuộc sống sẽ trở nên
vô nghĩa

+Không ai biết được bản

thân có thể làm được
những điều phi thường nếu
không thử thách bản thân

VD: Bill Gate đã dám từ

bỏ trường ĐH danh giá của
nước Mỹ để theo đuổi ước
mơ. Kết quả ông đã thành
công và trở thành chủ tịch
tập đoàn phần mềm
Microsoft.

=>Kết luận 

Nếu mình chỉ sống với

những điều có thể, sống
trong vùng an toàn thì bản
thân sẽ tiếc nuốt vì vụt mất
nhiều cơ hội trong cuộc
sống.

Đánh mất cơ hội khám phá

khả năng tiềm tàng của bản
thân.

Càng trải nghiệm nhiều thì

cầng có động lực cho bản
thân, mục tiêu.

Thêm vào cuộc sống càng

nhiều lựa chọn mới và thực
hiện vừa làm mới mình và
mở rộng vùng an toàn của
mình tạo nên cuộc sống
đậm chất riêng của chính
mình.

Con người không phải là

một cái cây để chỉ đứng
yên một chỗ. 

Con người cần phải có ước

mơ, hòai bão để có động
lực đương đầu với khó
khăn, thử thách cuộc
sống,qua đó dần hoàn thiện
bản thân. 

-Đồng tình : 

+Nếu cứ khăng khăng sống

theo ước muốn của mình
mà không hiểu rằng nếu
không phù hợp sẽ dẫn đến
hậu quả ảo tưởng, xa vời
thực tế, làm việc vô ích.

VD: Khi bạn uớc mơ làm

diễn viên nổi tiếng nhưng
không có năng lực thì khi
bạn mải mê theo đuổi ước
mơ vượt quá năng lực thì
sẽ bỏ lỡ rất nhiều cơ hội
khác.

+ Hiểu được khả năng bản

thân đến đâu để làm những
việc vừa sức với bản thân. 

+ Nếu cứ sống với ước mơ

mà không nhìn vào thực tế
con người ta dễ rơi vào
tuỵêt vọng, chán nản. 

+Không nhìn vào thực tế

thì con người ta dễ chạy
theo những thứ xa hoa, phù
phiếm mà đánh mất chính
mình.

+Con người cần có ước mơ

nhưng phải xác định ước
 mơ đó không quá hão
huyền và có khả năng thực
hiện được. 

+Nếu chỉ mãi chạy theo

ước mơ, khi nhìn lại chúng
ta sẽ nuối tiếc cuộc sống
thực tại.

+"Điều có thể" không phải

vùng an toàn. Nó là điều
thực tế mà con người nhìn
nhận và đánh giá đúng khả
năng mình có thể làm
được.

=> Kết luận 

Con người cần xác định

đâu là điều thực tế trong
khả năng để không ảo
tưởng, mơ mộng xa vời.

Biết tự đánh giá bản thân,

biết năng lực của mình đến
đâu để làm những việc vừa
với khả năng mình. 

Không ước mơ xa vời thực

tế bản thân. 

Con người sống phải có

đam mê, khát vọng nhưng
không phải là chạy theo Kĩ năng làm bài nghị luận
Hoạt Động 3 : 
những điều phù phiếm xa xã hội.
(GV) kết thúc phiên tranh hoa.
biện, dạy nội dung bài. Kĩ năng xử lý linh hoạt các
Cả 2 ý kiến đều đúng, học dạng đề NLXH khác nhau.
(HS) Học nội dung bài. sinh có thể trọn đồng tình
hoặc không đồng tình, Thái độ : 
hoặc cả 2 miễn là đưa ra ý
kiến hợp lý. Chú ý nghe giảng.

-Đồng tình: Đưa ra ý kiến Ghi chép bài đầy đủ.

theo hướng con người
không nên tham vọng quá Tích cực nêu ý kiến cá
lớn, nên biết nhìn nhận nhân. 
thực tế để phấn đấu và cố
gắng. Không chạy theo
 những ước mơ phù phiếm
xa hoa.

- Không đồng tình: Con

người cần phải có ước và
không ngừng nỗ lực cố
gắng. Vượt qua vùng an.
Đề bài: Anh/ chị có suy
nghĩ gì về câu: “Sống
Hoạt động 4: chậm lại để tận hưởng cuộc
sống.”
Kiểm tra 15p

Anh/chị suy nghĩ gì về câu

"Sống chậm lại để tận
hưởng cuộc sống"

GIAI ĐOẠN 3: ĐÁNH GIÁ VÀ KHẢO SÁT

(Giáo viên nhận xét bài kiểm tra, chữa bài và tiến hành khảo sát)
 (Học sinh làm bài khảo sát đánh giá phương pháp học)

Hoạt động 1: Đánh giá

- Giáo viên nhận xét và I. Đề bài

chữa bài kiểm tra - Thái độ: chăm chú lắng
Anh/chị suy nghĩ gì về câu nghe, cầu tiến.
- Học sinh ghi chú lại "Sống chậm lại để tận
những điểm còn thiếu sót hưởng cuộc sống”. - Rèn luyện được kĩ năng
trong bài phân tích đề, lập dàn ý, viết
II. Kiến thức: bài văn nghị luận xã hội.
1. Tìm hiểu đề: - Tự nhận thức và đánh giá
được kết quả của bản thân.
- Kiểu đề: nghị luận xã hội

- Nội dung yêu cầu của đề:

nghĩ gì về câu "Sống chậm
lại để tận hưởng cuộc
sống". 

- Phương pháp nghị luận:

giải thích, chứng minh,
phân tích, bình luận.

2. Dàn ý

1, Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị

luận trong bài: "Sống chậm
lại để tận hưởng cuộc
sống". 

2, Thân bài

a, Giải thích

- Sống chậm đơn giản là

sống luôn phải suy nghĩ,
luôn phải xem xét lại mình
để điều chỉnh hành vi cho
phù hợp với quan niệm,
đạo đức xã hội hiện thời.
Ngoài ra, lối sống nhân
văn, nhân ái vì cộng đồng
trên cơ sở tình thương yêu,
đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau
trong cuộc sống cũng là
những tiêu chí tốt đẹp của
sống chậm.

- Tận hưởng cuộc sống

thường được xem là một tư
tưởng đối với cuộc sống,
bắt nguồn từ suy nghĩ,
hành động và lòng biết ơn.

- Sống chậm lại để tận

hưởng cuộc sống là…

b, Biểu hiện của sống

chậm:

- Trò chuyện, tâm sự với

người thân người tin cậy.

- Liệt kê các việc gây căng

thẳng để dừng lại.

- Sáng tác nghệ thuật.

- Đọc sách.

- Viết nhật ký.

c, Ý nghĩ của việc sống

chậm lại để tận hưởng cuộc
sống.

d, Bài học
– Bài học nhận thức:

+ Luôn mở rộng cửa trái

tim để đón nhận những
điều tốt đẹp.

+ Xác lập được cho bản

thân mục tiêu hạnh phúc
của bản thân.

– Bài học hành động:

không ngừng cố gắng, nỗ
lực để đạt được mục tiêu
đó.

3, Kết bài

III. Nhận xét

1. Ưu điểm

a, Về nội dung:

- Các bài văn đa phần đã

làm rõ luận đề, nêu được
các ý cơ bản.

- Liên hệ mở rộng, kiến

thức thực tế đời sống
phong phú.

- Công phu, sáng tạo, tư

duy mạch lạc.

b, Về kĩ năng:

- Đa phần nhận diện đúng

và hiểu chủ ý của đề.

- Vận dụng được kĩ năng

phân tích và phát biểu cảm
nghĩ.

- Bố cục bài viết rõ ràng,

dùng từ, đặt câu đa phần
đạt yêu cầu.

2. Nhược điểm

a, Về nội dung:
 - Một số bài viết chưa xác
định được kiểu đề.

- Chưa có luận điểm rõ

ràng, hợp lý, chưa có liên
hệ thực tiễn.

b, Về kĩ năng:

- Một số bài viết còn mắc

lỗi khá sơ đẳng về chính tả.

- Bài viết sơ sài, còn mắc

Hoạt động 3: Giáo viên lỗi diễn đạt.
làm bảng khảo sát. + Thái độ: Nghiêm túc,
Các em cảm thấy việc áp trung thực 
- Học sinh tham gia khảo
sát nghiêm túc, khách dụng mô hình tranh biện + Kĩ năng phân tích
quan. vào môn học tốt hay
không? Vì sao? - + Khả năng đưa ra quyết
định và giải quyết vấn đề