TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

Bộ môn Lý thuyết Tài chính tiền tệ

CHƯƠNG 8
LẠM PHÁT

TS. Lê Vân Chi

Viện Ngân hàng – Tài chính
Email: chilv@neu.edu.vn
 1. Tổng quan về lạm phát

2. Nguyên nhân gây ra lạm

phát
Nội dung
chương
3. Tác động của lạm phát

4. Biện pháp khắc phục lạm

phát
 Chi phí Cầu Khái Phân
đẩy kéo niệm loại

Nguyên
Tổng quan
Lượng nhân
tiền
cung
ứng

Lạm phát
Lãi suất

Thu
nhập
thực tế
Tác động Biện pháp

Phân
Nợ
phối Tình Chiến
quốc
thu thế lược
gia
nhập
 Tổng quan về lạm phát
Quan điểm về lạm phát

• Quan điểm của K. Marx: “Lạm phát là việc tràn đầy các kênh và
các luồng lưu thông những tờ giấy bạc thừa”

• Quan điểm của P. Samuelson: “Lạm phát xảy ra khi mức chung
của giá cả và chi phí tăng”

• Quan điểm của M. Friedman: “Lạm phát là hiện tượng giá cả

tăng nhanh liên tục trong một thời gian dài” à “Lạm phát luôn
luôn và bao giờ cũng là một hiện tượng kinh tế -xã hội chung hay
căn bệnh kinh niên của những nước có sử dụng Uền tệ hiện đại”
 Tổng quan về lạm phát
Phương pháp đo lường lạm phát

• Chỉ số giá )êu dùng ( CPI – Consumer Price Index)

• Chỉ số giá bán buôn (PPI – Producer Price Index)
• Chỉ số điều chỉnh (GDP deflator)
 Tổng quan về lạm phát
3. Phân loại lạm phát

• Về mặt định lượng:

– Lạm phát vừa phải ( Normal inflation)

– Lạm phát phi mã ( High inflation)

– Siêu lạm phát ( Hyper inflation)

 Tổng quan về lạm phát
3. Phân loại lạm phát
• Về mặt định Inh
– Lạm phát cân bằng (Balanced inflaJon)
– Lạm phát không cân bằng (Unbalanced inflaJon)

– Lạm phát dự đoán được ( Predicted inflaJon)

– Lạm phát không dự đoán được ( Unpredicted
inflaJon)
 7.2. Nguyên nhân của lạm phát (1)
Lạm phát do cung ứng tiền tệ

• Cung tiền ↑ làm AD ↑

• AD1 => AD2
• Y’ > Yn
• Tỷ lệ TN thực tế <
Tỷ lệ TN tự nhiên
• Tiền lương ↑
• AS ↓
• AS1 => AS2
• P1 => P2

8
 Nguyên nhân của lạm phát (7)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

• Do mục tiêu mức việc làm cao: lạm phát chi phí đẩy
và lạm phát cầu kéo
• Do thâm hụt ngân sách của chính phủ

9
 Nguyên nhân của lạm phát (8)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

• Mục tiêu mà đa số các chính phủ theo đuổi trong

khi chấp nhận một tỷ lệ lạm phát nhất định là mức
công ăn việc làm cao.
• 2 loại lạm phát là hậu quả của các chính sách nhằm
mục tiêu thúc đẩy mức công ăn việc làm cao là lạm
phát chi phí đẩy và lạm phát do cầu kéo.

10
 Nguyên nhân của lạm phát (9)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

Lạm phát chi phí đẩy (Cost – Push Inflation)

• Giả định là công nhân yêu cầu tăng lương danh
nghĩa (để cho mức lương thực tế giữ)

Þtổng cung giảm, di chuyển vào trong.

ÞTại điểm 1’: sản lượng thấp hơn với sản lượng tiềm
năng, mức giá sẽ tăng lên P1', tỷ lệ thất nghiệp cao
hơn mức thất nghiệp tự nhiên
11
 Nguyên nhân của lạm phát (10)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát
• Mục tiêu: Duy trì
việc làm cao hơn
• Biện pháp AD ↑
• AD1 => AD2
• P1 => P2

12
 Nguyên nhân của lạm phát (11)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

Lạm phát chi phí đẩy (Tiếp)

Chính phủ có thể mở rộng mức cung tiền liên tục
nhưng không thể tăng chi tiêu và giảm thuế mãi
được do giới hạn ngân sách.

=> Vì vậy lạm phát chi phí đẩy cũng là một hiện
tượng tiền tệ.

13
 Nguyên nhân của lạm phát (12)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

Lạm phát cầu kéo

Nếu chính phủ muốn có một tỷ lệ thất nghiệp thấp
hơn tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên thì Chính phủ sẽ cố
gắng đạt mức sản lượng lớn hơn mức sản lượng
tiềm năng bằng cách thực hiện chính sách để tăng
tổng cầu (kích cầu)

14
 Nguyên nhân của lạm phát (13)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát
• Yn : Sản lượng tiềm năng
• Mục tiêu đạt được Yt
• Yt > Yn
• Biện pháp làm AD ↑
• AD1 => AD2
• Tỷ lệ TN thực tế <
Tỷ lệ TN tự nhiên
• Tiền lương ↑
• AS ↓
• AS1 => AS2
• P1 => P2
15
 Nguyên nhân của lạm phát (14)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

Lạm phát cầu kéo (tiếp)

- Nếu Chính phủ vẫn tiếp tục mục tiêu duy trì một mức thất
nghiệp thấp thì lại tiếp tục thực hiện kích cầu và làm quá
trình này lặp lại đẩy giá cả tăng lên và gây ra lạm phát.

- Một lần nữa, do bị giới hạn về ngân sách mà Chính phủ chỉ
có thể liên tục làm tăng tổng cầu bằng cách tăng lượng
tiền cung ứng

16
 Nguyên nhân của lạm phát (15)
Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát

Thâm hụt ngân sách của chính phủ gây nên lạm phát khi
có đủ 2 điều kiện:
- Thâm hụt là dai dẳng;
- Chính phủ tài trợ khoản thâm hụt bằng việc in tiền

17
 Tác động của lạm phát

• Lạm phát và lãi suất danh nghĩa

• Lạm phát và thu nhập thực tế
• Lạm phát với sự phân phối thu nhập
• Lạm phát với sự phát triển kinh tế
• Lạm phát và các hiện tượng Bêu cực trong xã hội
• Lạm phát với gánh nặng nợ quốc gia
• Lạm phát với uy Jn quốc gia
 Biện pháp phòng chống lạm phát

• Biện pháp ngắn hạn

– Vận hành chính sách )ền tệ thắt chặt

– Vận hành chính sách tài khoá thắt chặt

– Đông kết giá cả

– Cải cách )ền tệ

 Biện pháp phòng chống lạm phát
Biện pháp ngắn hạn

• Vận hành chính sách tiền tệ thắt chặt

– Tăng lãi suất trên thị trường (lãi suất chiết
khấu, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cơ bản)
– Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc
– Bán tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN
– Kiểm soát dư nợ tín dụng của các ngân hàng
 Biện pháp phòng chống lạm phát
Biện pháp ngắn hạn

• Vận hành chính sách tài khóa thắt chặt

– Tập trung ngân sách vào những chương trình
cấp thiết
– Kiểm soát chi tiêu công, giảm chi phí trong
các cơ quan hành chính
– Tích cực chống tiêu cực và lãng phí
 7.4 Biện pháp phòng chống lạm phát
Biện pháp ngắn hạn

• Đông kết giá cả

– Ban hành sắc lệnh không tăng giá điện, giá
than, giá xăng dầu, dịch vụ giao thông…
– Sử dụng chính sách thuế
– Dùng quỹ để bình ổn giá
 7.4 Biện pháp phòng chống lạm phát

• Biện pháp trong dài hạn

– Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển

kinh tế xã hội theo hướng fch cực

– Đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, tăng năng suất

lao động, giảm chi phí sản xuất

– Nâng cao hiệu quả hoạt động Ngân sách nhà

nước (chống thất thu, hiệu quả chi)
7.4 Biện pháp phòng chống lạm phát
Biện pháp dài hạn

– Hỗ trợ xuất khẩu ( tỷ giá, chất lượng sản

phẩm, mẫu mã, giá cả, hỗ trợ xúc )ến thương
mại…)
– Nâng cao năng lực cạnh tranh các doanh
nghiệp trong nước
– Đảm bảo an ninh lương thực
– Tăng cường công tác dự báo
– Phòng trừ thiên tai, dịch bệnh…
 Các thuật ngữ cơ bản

• Lạm phát
• Lạm phát cầu kéo
• Lạm phát phí đẩy
 Tóm tắt chương
• Lạm phát là hiện tượng giá cả tăng nhanh liên tục
trong một thời gian dài
• Hai quan điểm về nguyên nhân của lạm phát: Quan
điểm của trường phái tiền tệ và quan điểm của trường
phái Keynes
• Nguyên nhân của chính sách tiền tệ gây lạm phát: Do
mục tiêu công ăn việc làm và do thâm hụt ngân sách
của chính phủ