1/8/2020

CHÖÔNG 2

CUNG CAÀU TIEÀN TEÄ

NOÄI DUNG

I. CAÀU TIEÀN TEÄ

II. CUNG TIEÀN TEÄ
III. QUAN HEÄ CUNG CAÀU TIEÀN TEÄ

I. CAÀU TIEÀN TEÄ

1. KHAÙI NIEÄM MÖÙC CAÀU TIEÀN TEÄ

2. CAÙC LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN

3. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG CAÀU TIEÀN TEÄ

1
 1/8/2020

1. KHAÙI NIEÄM MÖÙC CAÀU TIEÀN TEÄ

Mức cầu tiền tệ là số lượng tiền cần thiết phục

vụ cho lưu thông hàng hóa – dịch vụ và cất giữ
tài sản trong nền kinh tế trong một thời kỳ.

2. CAÙC LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN

a. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA K.MARK

b. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FISHER

c. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA CAMBRIDGE

d. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA KEYNESS

e. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FRIEDMAN

a. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA K.MARK

“Khối lượng tiền cần thiết cho lưu thông lệ thuộc

vào tổng giá cả hàng hóa – dịch vụ đang lưu
thông và số vòng quay bình quân của tiền tệ
trong lưu thông trong một thời kỳ nhất định”.

2
 1/8/2020

a. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA K.MARK

MÖÙC CAÀU TIEÀN TEÄ TOÅNG QUAÙT

PxY H
Md  
V V

Md: Möùc caàu tieàn teä

P: Giaù caû haøng hoaù – dòch vuï
Y: Toång saûn phaåm haøng hoaù – dòch vuï
H: Toång giaù caû haøng hoaù – dòch vuï ñang löu thoâng (PxY)
V: Toác ñoä voøng quay bình quaân cuûa tieàn 7

a. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA K.MARK

MÖÙC CAÀU TIEÀN TEÄ ÑAÀY ÑUÛ

H  BT  BC  DH
Md 
V

H: Toång giaù caû haøng hoaù – dòch vuï ñang löu thoâng (PxY)
BT: Khoaûn thanh toaùn buø tröøï
BC: Khoaûn baùn chòu chöa ñeán haïn thanh toaùn
DH: Khoaûn mua baùn chòu kyø tröôùc ñaõ ñeán haïn thanh toaùn trong kyø naøy
8

b. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FISHER

Giữa số lượng tiền tệ cần thiết cho lưu thông với tổng
thu nhập danh nghĩa của nền kinh tế có một mối quan
hệ thông qua tốc độ chu chuyển của tiền tệ hay là
vòng quay trung bình của tiền trong một năm.

PxY
Md 
V
9

3
 1/8/2020

b. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FISHER

QUAN ÑIEÅM

o V là một hằng số
o Md được quyết định bởi thu nhập danh nghĩa (P.Y)
o Md không bị ảnh hưởng bởi lãi suất

10

c. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA CAMBRIDGE

Tốc độ lưu thông tiền tệ không phải là một hằng số.

Cầu tiền tệ là một hàm số của thu nhập và lãi suất

PxY
Md 
V

11

PHAÂN BIEÄT: CAMBRIDGE & FISHER

GIOÁNG NHAU Ñeàu cho raèng V laø haèng soá

KHAÙC NHAU
•Fisher cho raèng Md khoâng bò aûnh höôûng bôûi laõi suaát
•Cambridge cho raèng Md bò aûnh höôûng bôûi laõi suaát

12

4
 1/8/2020

d. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA KEYNESS

Tốc độ lưu thông tiền tệ không phải là một hằng số.

Cầu tiền tệ là một hàm số của thu nhập và lãi suất

13

d. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA KEYNESS

PxY
Md 
V
• V khoâng phaûi laø haèng soá
QUAN ÑIEÅM • Möùc caàu tieàn teä phuï thuoäc (+) vôùi PxY
• Möùc caàu tieàn teä phuï thuoäc (-) vôùi laõi suaát

Md  f (i, Y )
p - +
14

e. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FRIEDMAN

Tốc độ lưu thông tiền tệ không phải là một hằng số.

Cầu tiền tệ là một hàm số của thu nhập và lợi tức dự
tính của các tài sản khác so với lợi tức dự tính của tiền

15

5
 1/8/2020

e. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FRIEDMAN

PxY
Md 
V

• V khoâng phaûi laø moät haèng soá

• Möùc caàu tieàn teä phuï thuoäc (+) vôùi PxY
QUAN ÑIEÅM
• Möùc caàu tieàn teä phuï thuoäc (-) vôùi lôïi töùc
döï tính cuûa caùc taøi saûn so vôùi tieàn

16

e. HOÏC THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ CUÛA FRIEDMAN

Md  f (Y, rb – rm, re – rm,  e – rm)

p
+ - - -
• Y: Thu nhập thường xuyên (GDP)
• rb: Lợi tức dự tính của trái phiếu
• re: Lợi tức dự tính của cổ phiếu
• rm: Lợi tức dự tính của tiền
•  e : Tỷ lệ lạm phát

17

3. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG CAÀU TIEÀN TEÄ

 THU NHAÄP THÖÔØNG XUYEÂN CUÛA NEÀN KINH TEÁ

 CHI PHÍ CÔ HOÄI CUÛA VIEÄC NAÉM GIÖÕ TIEÀN

 TAÂM LYÙ, THOÙI QUEN VAØ SÔÛ THÍCH CUÛA COÂNG CHUÙNG

18

6
 1/8/2020

II. CUNG TIEÀN TEÄ

1. KHAÙI NIEÄM MÖÙC CUNG TIEÀN TEÄ

2. CAÙC PHEÙP ÑO CUNG TIEÀN TEÄ
3. QUAÙ TRÌNH CUNG ÖÙNG TIEÀN TEÄ
4. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG
ÑEÁN CUNG TIEÀN TEÄ

19

1. KHAÙI NIEÄM MÖÙC CUNG TIEÀN TEÄ

Möùc cung tieàn teä laø khoái löôïng tieàn

thöïc teá ñöôïc cung öùng vaøo trong löu
thoâng trong moät thôøi kyø

20

2. CAÙC PHEÙP ÑO CUNG TIEÀN TEÄ

 M1: Phép đo tiền hẹp

 M2: Phép đo tiền rộng
 M3: Phép đo tiền mở rộng
 M4 (L): Phép đo tiền tài sản

21

7
 1/8/2020

M1: PHÉP ĐO TIỀN HẸP

M1 = MO + D

• MO : Tiền mặt nằm ngoài ngân hàng

• D: Tổng tiền gửi thanh toán.

MS = MO + D

22

M2: PHÉP ĐO TIỀN RỘNG

M2 = M1 + T

T: Tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi định kỳ của các tổ chức kinh tế

MS = MO + D + T

23

M3: PHÉP ĐO TIỀN MỞ RỘNG

M3 = M2 + K

K: Tiền gửi ở các định chế tài chính khác

MS = MO + D + T+ K

24

8
 1/8/2020

M4 (L): PHÉP ĐO TIỀN TÀI SẢN

M4 = M3 + S

S: Những chứng khoán ngắn hạn có tính lỏng cao

MS = MO + D + T+ K+ S

25

3. QUAÙ TRÌNH CUNG ÖÙNG TIEÀN TEÄ

NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG Cung öùng tieàn maët

CHUÛ THEÅ CUNG
ÖÙNG TIEÀN

NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI Taïo buùt teä

26

• Cô soá tieàn teä

a. NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG (MB): • Tieàn trung öông
• Tieàn cô baûn

CAÙCH TIEÁP CAÄN THÖÙ NHAÁT:

MB = MO + R
MB = MO + RR + ER

 Mo: Toång tieàn maët naèm ngoaøi ngaân haøng

 R: Tieàn döï tröõ
o RR: Tieàn döï tröõ baét buoäc cuûa caùc NHTM
o ER: Tieàn döï tröõ thöøa cuûa caùc NHTM

27

9
 1/8/2020

• Cô soá tieàn teä

a. NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG (MB): • Tieàn trung öông
• Tieàn cô baûn

CAÙCH TIEÁP CAÄN THÖÙ HAI:

MB = MBN + DL • MBN: Cô soá tieàn khoâng vay

• DL: Cô soá tieàn vay

Cho vay ñoái vôùi NHTM

DL
Cho vay ñoái vôùi Nhaø nöôùc
NHTW
Thò tröôøng môû
MBN
Thò tröôøng ngoaïi hoái 28

b. NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI

MB = Mo + R
MB = Mo + RR + ER

Mo ER
MB = D x + D x RR + D x
D D D

MB = D (c + r + e)

c= Mo : tyû leä tieàn maët treân tieàn göûi thanh toaùn

D
1
D = MB x r=
RR
: tyû leä döï tröõ baét buoäc
cre D

e= : tyû leä döï tröõ thöøa

ER
D 29

XAÙC ÑÒNH MÖÙC CUNG TIEÀN (THEO M1)

MS = Mo + D
MS = Dxc + D
MS = D (1+c)

1 c
MS = MB x
cre

MS = MB x m (m: heä soá gia taêng tieàn teä, heä soá nôû tieàn
hay soá nhaân tieàn teä)
30

10
 1/8/2020

XAÙC ÑÒNH MÖÙC CUNG TIEÀN (THEO M2)

MS = Mo + D + T

MS = D x Mo + D x D + D xT
D D D
MS = D (c + 1 + t)

MS = MB x c  1  t Hoặc MS = MB x
c 1 t  f
cre cr e

(t = T : tỷ lệ tiền gửi kỳ hạn trên tiền gửi thanh toán)

MS = MB x m D

(f: tỉ lệ các yếu tố chuẩn tệ khác trên tiền gửi thanh toán) 31

XAÙC ÑÒNH MÖÙC CUNG TIEÀN (THEO M2)

Ví dụ minh họa sự khác nhau của mức cung tiền theo phép đo M1 và M2:

NHTW phát hành vào lưu thông một lượng tiền là 10.000 tỷ

đồng, tỷ lệ dự trữ bắt buộc (r) là 5%, tỷ lệ dự trữ thừa (e) là 5%, tỷ

lệ dự trữ tiền mặt trên tiền gửi thanh toán (c) là 20%, tỷ lệ tiền gửi

kỳ hạn trên tiền gửi thanh toán (t) là 200%, tỉ lệ các yếu tố chuẩn

tệ khác trên tiền gửi thanh toán (f) là 5%.

33

4. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CUNG TIEÀN TEÄ

1 c
MS = MB x m (Vôùi m = )
cre

(+) MB
(-) r
MS PHUÏ THUOÄC
(-) e
(-) c

34

11
 1/8/2020

III. QUAN HEÄ CUNG CAÀU TIEÀN TEÄ

1. QUAN ÑIEÅM COÅ ÑIEÅN

2. QUAN ÑIEÅM HIEÄN ÑAÏI

35

1. QUAN ÑIEÅM COÅ ÑIEÅN

Löu thoâng haøng hoaù quyeát ñònh löu thoâng tieàn teä

Löôïng tieàn thöïc teá trong löu

thoâng phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu tieàn teä
cuûa löu thoâng haøng hoaù

MS = Md
36

1. QUAN ÑIEÅM COÅ ÑIEÅN

MS = Md

 Neáu MS < Md thieáu tieàn Giaûm phaùt

 Neáu MS > Md thöøa tieàn Laïm phaùt

37

12
 1/8/2020

2. QUAN ÑIEÅM HIEÄN ÑAÏI

Löu thoâng haøng hoaù quyeát ñònh löu thoâng tieàn teä vaø
löu thoâng tieàn teä coù taùc ñoäng trôû laïi löu thoâng haøng hoaù

Coù theå söû duïng tieàn teä

laøm coâng cuï kích thích ñieàu tieát
hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá

38

2. QUAN ÑIEÅM HIEÄN ÑAÏI

LS LS

i1 i1

i2 i2

MS1 MS2 QCV Đ1 Đ2 Đầu tư

Đ1 Đ2 Đầu tư

s1
s2

Sản
lượng
39

BAØI TAÄP 1

Giaû söû soá nhaân tieàn teä laø 4 (khoâng thay ñoåi). Tieàn ngoaøi
ngaân haøng (M0); tieàn döï tröõ (R); cô soá tieàn teä (MB); möùc
cung tieàn (MS); seõ thay ñoåi nhö theá naøo trong caùc tình
huoáng sau:
 TH 1: NHTM göûi 1000 tyû ñoàng tieàn maët vaøo NHTW.
 TH 2: NHTW baùn 2000 tyû ñoàng chöùng khoaùn cho
NHTM.
 TH 3: NHTW baùn 50 tyû ñoàng chöùng khoaùn cho nhaø
ñaàu tö vaø nhaø ñaàu tö thanh toaùn baèng tieàn maët.

40

13
 1/8/2020

BAØI TAÄP 1

 TH 4: NHTW cho NHTM A vay 1500 tyû ñoàng, NHTM

A duøng 1500 tyû ñoàng ñeå mua chöùng khoaùn töø NHTW.
 TH 5: NHTW cho 4 NHTM vay toång coäng laø 2000 tyû
ñoàng. Ñoàng thôøi nhöõng ngöôøi göûi tieàn taïi NHTM laïi ruùt
1000 tyû ñoàng.
 TH6: NHTW cho NHTM vay 5000 tỷ ñồng. Đồng thời
NHTM duøng 3000 tyû ñoàng ñeå mua tín phieáu töø KBNN.

41

BAØI TAÄP 2

Giả sử nền kinh tế đang có những thông số như sau: tỷ lệ tiền

mặt ngoài ngân hàng so với tiền gửi là 15%, tỷ lệ dự trữ bắt
buộc là 8%, tỷ lệ dự trữ thừa bình quân của các NHTM là 12%,
tỷ lệ tiền gửi kỳ hạn trên tiền gửi thanh toán là 20%. Anh chị
hãy cho biết lượng tiền cơ bản và mức cung tiền M2 sẽ bị ảnh
hưởng như thế nào trong các trường hợp sau:
1. Chính phủ phát hành trái phiếu vay công chúng 500 tỷ
2. NHTW mua trái phiếu trên thị trường mở 1200 tỷ đồng

42

BAØI TAÄP 3
Cho các số liệu sau:
* Năm n:
- Tổng tiền mặt ngoài hệ thống ngân hàng: 600.000 tỷ đồng.
- Tổng tiền không kỳ hạn và tổng tiền gửi có kỳ hạn trong hệ
thống ngân hàng lần lượt là 1.500.000 tỷ đồng và 3.000.000 tỷ đồng.
- Tổng dự trữ bắt buộc và tổng dự trữ thừa của các ngân hàng
lần lượt là 50.000 tỷ đồng và 150.000 tỷ đồng.
* Năm n+1: cầu tiền dự kiến là 4.300.000 tỷ đồng.
1. Hãy xác định lượng tiền mặt mà NHTW cần điều chỉnh trong
năm n + 1 theo phép đo M2 (giả sử số nhân tiền tệ năm n+1
không thay đổi so với năm n).
2. Đầu năm n + 1, NHTW bán 2 tỷ USD trên thị trường ngoại hối
thì sẽ ảnh hưởng đến cung tiền tệ theo phép đo M2 và tỷ giá hối
đoái trên thị trường như thế nào? Biết tỷ giá USD/VND = 20.000.
43

14
 1/8/2020

BAØI TAÄP 4

Cho biết mức cung tiền theo phép đo M2 kỳ trước là 100.000 tỷ

đồng. Hãy xác định mức cung tiền hiện tại với các giả định sau:
• Ngân hàng Trung ương bán 500 tỷ đồng tín phiếu kho bạc
trên thị trường mở (số nhân tiền tệ theo phép đo M2 là 4)
• Ngân hàng Trung ương tăng dự trữ bắt buộc làm thay đổi
mức cung tiền: 100 tỷ đồng
• Tỷ lệ sử dụng tiền mặt giảm làm thay đổi mức cung tiền: 200
tỷ
• Tỷ lệ dự trữ thừa trong các ngân hàng thương mại giảm làm
thay đổi mức cung tiền: 80 tỷ đồng
• Tỷ lệ tiền gửi có kỳ hạn trên tiền gửi thanh toán tăng làm
mức cung tiền thay đổi: 150 tỷ đồng.
44

BAØI TAÄP 5

Cho biết mức cung tiền theo phép đo M2 kỳ trước là 100.000 tỷ

đồng và số nhân tiền tệ là 4. Hãy xác định mức cung tiền hiện
tại với các giả định sau:
• NHTW mua 2000 tỷ đồng tín phiếu kho trên thị trường mở
• Chính phủ bán 500 tỷ đồng tín phiếu kho bạc cho công chúng
• NHTM hoàn trả tiền vay nợ NHTW 500 tỷ đồng
• Tỷ lệ BTBB tăng làm thay đổi số nhân tiền tệ: 0,5 đơn vị
• Tỷ lệ sử dụng tiền mặt tăng làm thay đổi số nhân tiền tệ: 0,8
đơn vị
• Tỷ lệ dự trữ thừa tại các NHTM giảm làm thay đổi số nhân
tiền tệ: 0,2 đơn vị
• Tỷ lệ tiền gửi có kỳ hạn tăng làm thay đổi số nhân tiền tệ: 1,5
đơn vị.
45

15