TẠP cni CfiNG TKưãNG

KINH NGHIỆM CỦA CÁC NƯỚC CHÂU Á

VỀ CHÔNG THẤT THU THUÊ
TỪ HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

• vũ THỊ NHƯ QUỲNH

TÓM TẮT:
Những năm gần đây, hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) đã phát triển nhanh chóng và
tác động mạnh mẽ tới hoạt động đầu tư, thương mại của mỗi quốc gia. Bên cạnh những đóng
góp tích cực, sự phát triển của TMĐT cũng đặt ra không ít thách thức đôi với vân đề quản lý
thuế. Bài viết tập trung tìm hiểu kinh nghiệm quản lý thuế từ hoạt động TMĐT của một số nước
khu vực châu Á, như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Ân Độ và Israel, quađó rút ra một sô' bài
học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Từ khóa: chông thát thu thuế, thương mại điện tử, thương mại, đầu tư, quản lý thuế.

1. Thực trạng phát triển của hoạt động
TMĐT và vấn đề đặt ra trong việc chông that
thu thuế tại Việt Nam
1.1. Tình hình phát triển TMĐT
Sự phát triển của khoa học và công nghệ đã
làm thay đổi nhanh chóng, toàn diện đời sông xã
hội của con người trên toàn thế giới. Với những
thành tựu to lớn, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
đã làm thay đổi cách thức làm việc, tương tác và
kinh doanh toàn cầu. Bôi cảnh đó đã tạo điều kiện
cho các mô hình kinh tế mới (kinh tê chia sẻ, kinh
tế nền tảng, kinh tế số,...) ra đời và có xu hướng
lấn át kinh tế truyền thông. Sự phát triển mạnh
mẽ của hoạt động TMĐT trong thời gian qua đã
thể hiện rõ nét xu hướng này.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế
(OECD), giao dịch TMĐT là giao dịch cung câp
hàng hóa, dịch vụ giữa doanh nghiệp, hộ gia đình,
cá nhân, Chính phủ, các cơ quan nhà nước, hoặc
các tổ chức tư nhân được thực hiện trên hệ thống
mạng máy tính. Tổ chức Thương mại thế giới
(WT0) cho rằng: “TMĐT bao gồm việc sản xuất,
quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm được
mua bán và thanh toán trên mạng internet, nhưng
được giao nhận một cách hữu hình cả các sản
phẩm được giao nhận cũng như những thông tin sô'
hóa qua mạng internet". Tại Việt Nam, Chính phủ
đã ban hành Nghị định số 52/2013/NĐ - CP ngày
16/5/2013 về TMĐT, theo đó “hoạt động TMDT
là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình
của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện
tử có kết nô'i với mạng internet, mạng viễn thông
di động hoặc các mạng mở khác".
Thực tế cho thấy, hoạt động TMĐT trong thời
gian qua đã phát triển nhanh chóng và ngày càng
thể hiện xu hướng quan trọng đóng góp vào tốc độ
tăng trưởng kinh tế của mỗi nước. Cụ thể, giá trị
TMĐT toàn cầu đạt 1.948 tỷ USD năm 2019 và

242 SỐ 17 - Tháng 7/2021


đi[1 rợc dự báo tăng lên 2.883 tỷ USD vào năm 2023,
VIới tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt
1 1,7% trong giai đoạn 2019 - 20231.
Khu vực Đông Nam Á được đánh giá là khu vực
có tốc độ phát triển TMĐT nhanh nhất thế giới. Bất
chấp những tác động của đại dịch Covid - 19 đến
nin kinh tê toàn cầu, TMĐT trong khu vực Đông
b. am Á duy trì mức tăng trưởng ấn tượng (đạt 62 tỷ
LSD vào năm 2020) và dự kiến cán mốc tăng
trưởng 172 tỷ USD vào năm 2025 (Google,
Temasek và Bain & Company, Báo cáo KTS Đông
b am Á, 2020).
Việt Nam hiện được đánh giá là một trong
n lững quốc gia có tốc độ phát triển TMĐT cao nhát
tr ong khu vực ASEAN. Theo báo cáo về Kinh tế số
k 1U vực Đông Nam Á được Google, Temasek và
B ain & Company công bố tháng 11/2020, kinh tế số
iệt Nam năm 2020 đạt giá trị 14 tỷ USD (chiếm
5 ,2% GDP), tăng 16% so với năm 2019 (mức tăng
C IO nhát trong khu vực). Hiện nay, kinh tế số Việt
Nam có giá trị đứng thứ 3 trong khu vực, đứng sau
Indonesia (44 tỷ USD), Thái Lan (18 tỷ USD).
Trong đó, TMĐT có mức tăng trưởng cao với 46%,
khiến giá trị của lĩnh vực này tăng từ 5 tỷ USD năm
2'019 lên mức hơn 7 tỷ USD vào năm 2020 và được
dự báo đạt mức tăng trưởng 29 tỷ USD vào năm
2025. (Hình 1)
Có thể thấy, vai trò ngày càng lớn của TMĐT
tai Việt Nam, khi tỷ lệ người dân sử dụng internet
đạt 66%, trong đó có tới 44,8 triệu người tham gia
mua sắm trực tuyến (chiếm khoảng 46% dân số cả
Ninh ỉ: Giá trị các lĩnh vực kinh tế số của Việt Nam nám 2020
GMV (tỷ USD) mỗi ngành
Thương mại điện tử 24% Vận tài và thực phầm
2015 2019 2020 2025
Phương tiện truyền thông
Nguồn: Google, Temasek và Bain & Company, Báo cáo Kình tê sô
TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG-BẢO HIỂM
nước). Chi tiêu cho mua sắm của người dân tăng từ
mức 160 USD năm 2015 lên tới 225 USD năm 2019
(tăng tới 40,6%). Tỷ lệ doanh thu TMĐT so với
tổng mức bán lẻ hàng và doanh thu thu dịch vụ tiêu
dùng cả nước cũng tăng nhanh chóng, từ mức chiếm
2,8% năm 2015 đã tăng lên gần gấp 2 lần (ở mức
4,9% năm 2019)’.
1.2. Vân đề đặt ra trong việc chống thất thu thuế
tại Việt Nam
Sự bùng phát của đại dịch Covid - 19 từ cuối
năm 2019 trở thành cơ hội “vàng” cho các sàn giao
dịch TMĐT như mạng xã hội Facebook, YouTube,
Google,... khi con người buộc phải giới hạn tiếp cận
các giao dịch trao tay trực tiếp, thay đổi thói quen từ
mua sắm trực tiếp sang mua sắm trực tuyến. Tuy
nhiên, sự phát triển của TMĐT lại đang gây ra
nhiều khó khăn cho hoạt động quản lý của nhà
nước, đặc biệt là vấn đề kiểm soát thuế.
Báo cáo của OECD năm 2014 chỉ ra nguy cơ
mất dần các cơ sở thuế và nền kinh tế sô' đang
khiến các nước mất dần nguồn thu3. Đồng thời,
trong báo cáo năm 2013, OECD cũng nhấn mạnh
rằng, các công ty đa quốc gia thường dùng TMĐT
hóa hoạt động kinh doanh và việc tránh hình
thành cơ sở thường trú tại quốc gia nước ngoài để
trôn các nghĩa vụ thuế (Nguyễn Thị Lâm Anh và
cộng sự, 2020). Trên thực tế, khó khăn trong việc
thu thuế đối với hoạt động TMĐT diễn ra không
chỉ tại các nước đang phát triển mà ngay cả tại các
nước phát triển, nơi mà TMĐT đã có thời gian
phát triển nhiều thập kỷ qua.
Các giao dịch TMĐT
diễn ra trên “không gian
mạng” nên khó xác định
đối tượng chịu thuế, đối
tượng nộp thuế và giá trị
để tính thuế. Các giao dịch
mua bán thường không sử
dụng hóa đơn, thanh toán
trực tiếp bằng tiền mặt
hoặc qua hệ thông thanh
toán quốc tế. Hơn nữa, sự
phát triển của các hình
thức kinh doanh dựa trên
nền tảng công nghệ đã phá
vỡ các nguyên tắc đánh
thuế trước đây. Căn cứ
đánh thuế theo cơ sở
thường trú đã không còn
Đông Nam Á, 2020 phù hợp khi TMĐT cho
SỐ 17-Tháng 7/2021 243
TẠP CHÍ CÔNG THIÍÍNG
phép bất cứ cá nhân hoặc tổ chức nào có khả năng
tiến hành hoạt động kinh doanh thường xuyên ở
nước ngoài thông qua các trang website, máy chủ
và nhà cung cấp dịch vụ internet mà không cần mở
các chi nhánh kinh doanh. Các doanh nghiệp vẫn
tiến hành hoạt động kinh doanh “bình thường”,
nhưng lại không thực hiện nghĩa vụ đóng thuế tại
nước ngoài.
Theo Tổng cục Thuế, hoạt động kinh doanh
TMĐT có 3 nhóm lớn, gồm: (i) Bán hàng thông qua
trang mạng xã hội (bán hàng online); (ii) Có thu
nhập thông qua hoạt động viết các ứng dụng, trò
chơi và hưởng thu nhập từ quảng cáo qua các trang
mạng xã hội (Facebook, YouTube,...); (iii) Các tổ
chức, gia đình có hoạt động cho thuê nhà, khách
sạn, nghỉ dưỡng... thông qua các trang mạng điện tử
(Agoda, Booking,...).
Trong bô'i cảnh TMĐT phát triển mạnh mẽ như
hiện nay, một sô' dịch vụ tạo nguồn thu cho đơn vị
kinh doanh và hình thành cơ sở thuế mới cũng cần
được nhanh chóng nhận diện, như: dịch vụ mua
sắm trực tuyến trên nền tảng ngân hàng số, hoặc
nền tảng cung ứng dịch vụ truyền hình đi kèm các
tivi thông minh hay phổ biến hơn là các dịch vụ
gia tăng khác trên các ứng dụng của Zalo, Viber,...
Ngoài ra, thu nhập từ hoạt động cung cấp dịch
vụ quảng cáo của các trang mạng xã hội như
Facebook, Twitter, Google hay thu nhập từ việc
cung cấp các gian hàng trên các sàn TMĐT như
Tiki, Sen Đỏ, Lazada,... cũng cần được kiểm soát
nhằm tránh thất thu thuế cho ngân sách nhà nước.
Năm 2019, doanh thu từ quảng cáo của Facebook
đạt hơn 69 tỷ USD (chiếm đến 98% doanh thu từ
tập đoàn).
Tại Việt Nam, các con số ước tính chưa chính
thức cũng cho thấy dịch vụ quảng cáo mang về
cho Facebook khoảng 1 tỷ USD mỗi năm trong
những năm gần đây. Đôi với hoạt động thu thuế,
hiện nay, các loại thuế mà các doanh nghiệp, cá
nhân thực hiện hoạt động TMĐT phải thực hiện
nghĩa vụ với Nhà nước bao gồm: thuế giá trị gia
tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp
(TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và các
loại thuế đặc thù khác.
Hiện nay, chưa có quy định cụ thể nào về thuế
đối với hoạt động TMĐT, điều này có nghĩa, không
có sự phân biệt giữa hoạt động TMĐT với hoạt
động thương mại truyền thông. Tuy nhiên, thực tê
đóng góp của TMĐT cho ngân sách nhà nước thời
gian qua vẫn rất còn hạn chế. Hiện nay, chỉ có một
244 SỐ 17 - Tháng 7/2021
số rất ít các nhà cung cấp dịch vụ quốc tê (như
Netflix) đã làm việc với cơ quan thuế và nộp thuế,
trong khi đó các nhà cung cấp khác như Facebook,
Google, Youtube,.,, vẫn chưa đóng một đồng thuế
cho ngân sách nhà nước, trong khi hàng năm có
hàng trăm ngàn giao dịch với giá trị hàng tỷ USD
được chuyển từ các tổ chức, cá nhân Việt Nam cho
các công ty này.
2. Kinh nghiệm các nước về chông thất thu
thuế trong hoạt động thương mại điện tử
2.1. Ban hành các quy định về thu thuế TNDN
đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài không có
cơ sờ thường trú trong nước
Tại Ân Độ, Chính phủ nước này đã sửa đổi các
quy định liên quan tới khái niệm "cơ sở thường
trú” theo hướng nới rộng các yêu cầu về hiện diện
vật lý tại một quô'c gia, đồng thời bổ sung các hình
thức hiện diện phi truyền thống. Dựa trên khái
niệm về sự "hiện diện kinh tế quan trọng” (SEP)
của OECD, Ân Độ đã thực hiện sửa đổi các quy
tắc liên quan tới việc xác định cơ sở thường trú
phục vụ việc quản lý thuế TNDN (các quy định
sửa đổi này có hiệu lực từ ngày 1/4/2019). Theo
đó. quy định mới cho phép đánh thuế TNDN lên
các doanh nghiệp không thường trú dựa trên cơ sở
nguồn phát sinh thu nhập mà không quan tâm tới
mức độ hiện diện thực tế của doanh nghiệp đó tại
Ấn Độ.
Theo quy định của luật pháp Ân Độ4, một
doanh nghiệp không thường trú tại nước này được
xác định là có "hiện diện kinh tế quan trọng” khi
vượt qua 1 trong 2 ngưỡng: (i) Ngưỡng doanh thu
trong nước: “Bất kỳ giao dịch hàng hóa, dịch vụ
hoặc tài sản nào do người không cư trú ở Ân Độ
cung cấp, bao gồm dịch vụ cho phép tải dữ liệu
hoặc phần mềm ở Ân Độ, nếu tổng giá trị thanh
toán phát sinh từ các giao dịch này hoặc tổng giá
trị thanh toán phát sinh trong năm trước vượt quá
số tiền được quy định trong luật”; (ii) Ngưỡng số
lượng người tiêu dùng trong nước: "Thực hiện
hoạt động kinh doanh hoặc thực hiện tương tác với
một lượng người dùng nhất định một cách hệ
thống và liên tục tại Ân Độ, thông qua các phương
tiện kỹ thuật số".
Tại Israel5, ngày 11/4/2016, nước này ban hành
Thông tư sô' 04/2016 đưa ra các quy tắc chung về
việc đánh thuê' lên doanh nghiệp không có cơ sở
thường trú nhưng có tham gia vào các hoạt động
trực tuyến tại Isarel. Quy định đã làm rõ việc các
dịch vụ trực tuyến nào được cung cấp bởi các

doanh nghiệp không có cơ sở thường trú tại Israel
cho khách hàng trong nước có thể thuộc diện chịu
tluế nếu các hoạt động này thỏa mãn các điều
k ệncủa SEP.
Các điều khoản cấu thành SEP bao gồm: (i) Ký
kết hợp đồng trực tuyến: Một lượng lớn hợp đồng
được ký kết trức tuyến giữa công ty nước ngoài và
k|hách hàng tại Israel; (ii) Sử dụng các sản phẩm
và dịch vụ số: Công ty nước ngoài cung câp các
sản phẩm dịch vụ trực tuyến cho một lượng đáng
l:ể khách hàng tại Israel; (iii) Trang web được bản
địa hóa: Công ty nước ngoài sử dụng một website
đã được bản địa hóa các tính năng nhắm vào các
lối tượng tại thị trường Israel; (iv) Mô hình kinh
loanh đa chiều: doanh nghiệp tạo ra lượng doanh
thu lớn liên quan trực tiếp đến các hoạt động trực
tuyến được thực hiện bởi người dùng ở trong lãnh
thổ Israel.
Thông tư sô 04/2016 quy định, các tiêu chí xác
định SEP có thể được áp dụng riêng lẻ hoặc cùng
nhau và không có điều khoản về ngưỡng doanh thu
từ hoạt động bán hàng tại địa phương. Khi một
doanh nghiệp thỏa mãn ít nhất 1 trong 4 điều kiện
trên, Thông tư số 04/2016 sẽ đưa ra các quy định
chung về việc ghi nhận lợi nhuận chịu thuế dựa trên
nguyên tắc xác định giá thị trường.
2.2. Thu thập, phân loại và xử lý thông tin
Một trong những khó khăn trong quản lý thuế
TMĐT là vấn đề tìm kiếm, quản lý thông tin về các
chủ thể kinh doanh TMĐT. Tại Nhật Bản, các cơ
quan thuế nước này yêu cầu các ngân hàng cung
câp số tài khoản được sử dụng để thanh toán các
giao dịch TMĐT, nhằm nhận diện các nhà cung cấp
dịch vụ TMĐT (tên, địa chỉ, thông tin cá nhân,...).
Trong một số trường hợp, cơ quan thuế thực hiện
mua sắm thử để nhận diện các nhà cung cấp dịch
vụ, cũng như là cơ sở để xác định giá trị các hàng
hóa, dịch vụ được cung câp.
Các cơ quan thuế sử dụng hệ thông dò tìm tự
động trên mạng Internet để thu thập thông tin từ các
website, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thu thập từ
các nhà cung cấp dịch vụ TMĐT,..., kể cả các nhà
cung câp dịch vụ đấu giá qua mạng internet và các
nhà cung cấp dịch vụ là các thành viên, nhằm mục
đích nhận diện các đối tượng tham gia vào giao dịch
điện tử.
2.3. Thành lập các đơn vị chuyên trách về quản
lý thuếTMĐT
Tại Nhật Bản, các cơ quan thuế thành lập Tổ
quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT bao gồm các
TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG - BẢO HIỂM
chuyên gia công nghệ thông tin, các cán bộ thanh
tra, kiểm tra có kinh nghiệm lâu năm được luân
chuyển từ các cục thuế vùng và chi cục thuế. Đồng
thời, thường xuyên tổ chức tập huấn cho các kiểm
tra viên cao cấp của các cơ quan thuế nắm vững các
kỹ năng cơ bản trong việc sử dụng phần mềm
thương mại, nắm bắt tổng quan về hệ thống thông
tin và kiến thức cơ bản về mạng, phương pháp thu
thập và phân tích dữ liệu từ các máy tính của các
công ty và phần mềm kế toán tài chính thương mại
và các phương pháp thanh tra máy tính.
Cơ quan thuế Hàn Quốc thành lập bộ phận
chuyên trách về quản lý thuế (Phòng quản lý thuế
đôi với TMĐT). Nhiệm vụ chính của bộ phận này
là phân tích xu hướng của các ngành nghề liên
quan đến TMĐT và các nghi vân về trốn thuế; thu
thập thông tin từ các nguồn khác nhau như từ Tổng
cục Thông kê Hàn Quốc, thu thập báo cáo của
Hiệp hội Quản lý gian hàng trực tuyến tại Hàn
Quốc và từ hoạt động của các thành viên trong
Hiệp hội và các thông tin thu thập trực tiếp từ các
trang web bán hàng của doanh nghiệp. Việc tổ
chức thành bộ phận chuyên biệt đã giúp các Cơ
quan Thuế Hàn Quốc phát hiệu ra các nghi vân
trôn thuế của người nộp thuế.
2.4. Đưa hóa đơn điện tử vào triển khai thực tê
Tại Thái Lan, nhằm kiểm soát các giao dịch
TMĐT, kể từ ngày 1/5/2017, nước này đã áp dụng
gửi hóa đơn điện tử qua email cho các công ty có
doanh thu hàng năm dưới 30 triệu Baht (khoảng
900 nghìn đô la Mỹ) để hỗ trợ các doanh nghiệp
TMĐT vừa và nhỏ xử lý thuế GTGT. Đối với
doanh nghiệp lớn, hệ thống tạo lập hóa đơn điện
tử đầy đủ sẽ sớm được triển khai để thay thế hóa
đơn giây.
Tại Hàn Quốc, từ năm 2008, cơ quan thuế nước
này đã thiết lập tổ công tác nghiên cứu triển khai
hóa đơn điện tử. Đến năm 2011, tất cả các doanh
nghiệp có tư cách pháp nhân bắt buộc phải sử dụng
hóa đơn điện tử. Năm 2012 đánh dấu bước phát
triển mới, khi Chính phủ Hàn Quốc quy định các cá
nhân kinh doanh có doanh thu lớn (1.000.000
Won/năm) bắt buộc phải phát hành hóa đơn điện
tử. Năm 2014, việc bắt buộc sử dụng hóa đơn điện
tử áp dụng cho cả các cá nhân có doanh thu lớn hơn
300.000 Won/năm.
3. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của các
nước trong quản lý thuế hoạt động TMĐT, có thể
rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam như sau:
SỐ 17-Tháng 7/2021 245
TẠP CHÍ CỐNG THƯƠNG

Thứ nhất, cần sớm hoàn thiện khung khổ pháp lý
chung về TMĐT, đảm bảo việc triển khai đồng bộ,
nhất quán, từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả của
công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý thuế
nói riêng.
Bên cạnh việc ban hành các Luật, cần sớm ban
hành các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành
một cách rõ ràng, cụ thể; cần sớm ban hành Nghị
định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
52/2013/NĐ - CP ngày 16/5/2013 của Chính phủ về
TMĐT cho phù hợp với thực trạng hoạt động
TMĐT tại Việt Nam, tập trung theo hướng bổ sung
các quy định nhằm minh bạch hóa thông tin trên
các website TMĐT, tăng cường trách nhiệm của
chủ sở hữu các sàn giao dịch TMĐT trong quản lý
hoạt động TMĐT trên sàn; Quy định cụ thể về hoạt
động TMĐT trên mạng xã hội và trách nhiệm
tương ứng của đơn vị quản lý mạng xã hội; Bổ sung
nội dung về quản lý hoạt động TMĐT có yếu tố
nước ngoài.
Với việc triển khai áp dụng hóa đơn điện tử.
cần nhanh chóng xây dựng các văn bản hướng
dẫn. các biểu mẫu áp dụng. Đê’ triển khai hóa đơn
điện tử. trước hết tập trung vào nhóm doanh
nghiệp vừa và nhỏ là nhóm người nộp thuế có rủi
ro cao về thuế. Một mặt tăng cường kiểm tra.
kiểm soát đôi với nhóm doanh nghiệp này. Mặt
khác, hỗ trợ để nhóm doanh nghiệp này chấp
hành đầy đủ nghĩa vụ thuế.
Quy định việc các ngân hàng thương mại có
trách nhiệm khâu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải
nộp của các tổ chức, cá nhân nước ngoài, nhằm tạo
ra thế “chủ động" trong việc truy, thu thuế, điều mà
vốn chưa được thực hiện hiệu quả trong thời gian
qua. Tuy nhiên, cần ban hành các hướng dẫn cụ thể
đảm bảo việc thực hiện khâu trừ, nộp thay nghĩa vụ
thuế phải nộp của các ngân hàng thương mại phù
hợp với quy định của pháp luật, nhát là phù hợp với
thông lệ quốc tế.
Thứ hai, tăng cường ứng dụng các thành tựu khoa
học kỹ thuật vào hoạt động quản lý thuếTMĐT.
Nghiên cứu, phát triển công cụ tìm kiếm để thu
thập thông tin cần thiết về các doanh nghiệp kinh
doanh TMĐT, tiến hành phân loại đối tượng dựa
trên mức độ nộp thuế, ứng dụng công nghệ dữ liệu
lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI),... để xây dựng
kho dữ liệu của cơ quan thuế trên cơ sở kết nối, chia
sẻ với cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành chức năng,
tích hợp thông tin từ các trang mạng xã hội, các
website bán hàng, các sàn giao dịch trực tuyến để
đảm bảo có đầy đủ thông tin cần thiết phục vụ cho
công tác quản lý.
Đê’ tăng hiệu quả thu thập, xử lý thông tin, nhất
là các thông tin cơ bản về xu hướng giao dịch
TMĐT, cơ quan thuế có thê’ thu thập thông tin qua
các công ty chuyên cung cấp dữ liệu, Chính phủ và
các tổ chức thương mại, tổ chức thống kê quốc gia
và đăng ký trực tuyến vào các trang tin về TMĐT.
Thứ ba, hoàn thiện cơ cấu tổ chức của bộ máy cơ
quan quản lý thuê'đối với TMĐT.
Đảm bảo việc phân bổ nguồn lực được thực
hiện theo hướng tô’i ưu hơn để nâng cao hiệu quả
quản lý của cơ quan thuế trong lĩnh vực TMĐT.
Có thể nghiên cứu, thành lập một đơn vị chuyên
trách để quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT,
nhằm giảm bớt được sự khó khăn trong việc tiếp
cận và xử lý thông tin, cũng như hạn chê được các
hành vi trôn thuế.
Tăng cường công tác đào tạo, tập huân các kỹ
năng khai thác, tìm kiếm, truy tìm và thu thập thông
tin trên mạng internet cho các cán bộ ngành Thuê
nhằm nhận diện người nộp thuế không tuân thủ, thu
thập thông tin trực tiếp phục vụ thanh tra, kiểm tra
người nộp thuế ■

TÀI LIỆU TRÍCH DẪN:

ìhttp://www.statista.com/ơutlook/243/J00/econỉmerce/worldwide
Thanh Hà (2020). Làm gì chống thất thu thuế trong thương mại điện tử?. Truy cập tại
https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/lam-gi-chong-that-thu-thue-trong-thuong-mai-dien-tu-dl4098.htmỉ
’OECD (2014). Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy. [Online] Avalabile at
http://www.oecd.org/tax/beps/public-considtation-document-addressing-the-ta.x-challenges-of-the-digitalisation-
of-the-economy.pdf
4OECD(2018). Addressing the tax challenges of the digitalisation of the economy. [Online] Avalabile at
https://www.incometaxindia.gov.itdNews/sep-rules-calling-stakeholder-comments-13-07-2018.pA[

24Ó SỐ 17 - Tháng 7/2Ũ21

 TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG-BẢO HIỂM

5Y. Rosensweig (2015). Israel - Tax Authorities Publish Draft Circular on Internet Activity of Foreign Companies.
Online] Avalabile at https://www.ibfd.org/lBFD-Products/Journal-Articles/Internatioiial-Transfer-Pricing-
Journal/collections/itpj/html/itpj_2015_04_il_l .html

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Nguyễn Thị Lâm Anh, Lê Thị Bích Ngân, Nguyễn Văn Tâm. (2020). Kinh nghiệm quản lý thuế đối với hoạt
động kinh doanh thương mại điện tử. Tạp chí Tài chính. 725,116 - 121.
2. Lê Quang Thuận và Trần Thị Hà. (2018). Quản lý thuế thương mại điện tử tại một số nước và kinh nghiệm cho
Việt Nam. Truy cập tại http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/nghien-cuu-dieu-tra/quan-ly-thue-thuong-mai-
dien-tu-tai-mot-so-nuoc-va-kinh-nghiem-cho-viet-nam-145776. html
3. Trần Trung Kiên. (2019). Triển khai diện rộng hóa đơn điện tử kinh nghiệm từ các nước trên thế giới. Tạp chí
Thuê'điện tử. tháng 12/2019.
4. Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương (2020). Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam. Hà
Nội: NXB Công Thương.
5. Google, Temasek và Bain & Company (2020). Báo cáo Kinh tê'sốĐôngNamÁ.

Ngày nhận bài: 8/5/2021

Ngày phản biện đánh giá và sửa chữa: 8/6/2021
Ngày chấp nhận đăng bài: 18/6/2021

Thông tin tác giả:

TS. VŨ THỊ NHƯ QUỲNH
Trường Đại học Hàng hải Việt Nam

EXPERIENCES OF SOME ASIAN COUNTRIES

IN ANTI-TAX EVASION OF E-COMMERCE ACTIVITIES
AND LESSONS LEARNED FOR VIETNAM

• Ph.DVU THI NHUQUYNH

Vietnam Maritime University

ABSTRACT:
In recent years, e-commerce sector has grown rapidly and its development has strongly
impacted investment and trade activities of countries. Besides positive contributions of
e-commerce sector, the growth of e-commerce industry also poses many challenges to tax
management. This paper presents the experience in tax management for e-commerce
activities of some Asian countries including Japan, Korea, Thailand, India and Israel, thereby
drawing lessons learned for Vietnam.
Keywords: anti-tax evasion, e-commerce, commerce, investment, tax management.

SỐ 17 - Tháng 7/2021 247