Eritrositler Morfolojik özellikleri

Morfolojik olarak olgun eritrosit yassı, iki yanı içbükey (bikonkav) disk şeklinde bir
hücredir. Bu yapı eritrositlerin yüzey/volüm oranı yüksek olmasını sağlar. Bu yapısal özelliği
sayesinde eritrositler, membranı fazla gerilmeden şişebilir ve bol miktarda oksijen ve
karbondioksit taşıyabilir.

Mikroskobik görüntüde yuvarlak şekilli, nükleusları (çekirdek) yok, ortası parlak

renkli, kenarları pembemsi (sitoplazması ezoin gini asidofilik boyalarla boyandığında) renkli
görünür.

Eritrosit fiziksel özellikleri ile ilgili tanımlar;

Mikrositik: Eritrositlerin ortalama büyüklüğün (MCV) değerinin normalin altında ise

Normositik: Eritrositlerin ortalama büyüklüğün (MCV) değerinin normal ise

Makrositik: Eritrositlerin ortalama büyüklüğün (MCV) değerinin normalin üstünde ise

Normokromik: Eritrositlerdeki hemoglobin konsantrasyonu (MHCH) değeri normal ise

Hipokromik: Eritrositlerdeki hemoglobin konsantrasyonu (MHCH) değeri normalin

altında ise

Eritrositlerin kimyasal yapısı:

Eritrositlerin üçte ikisi sudan, üçte biri hemoglobin ve diğer organik (glikoz, protein,
üre, vb.) ve inorganik (potasyum gibi madensel tuzlar) yapılı maddelerden oluşur.

Eritrositlerdeki hemoglobinler kırmızı renkli pigmentlerdir.

Hemoglobinlerin eterle muamelesi sonuçu hemin kristalleri oluşur. Her canlının

hemoglobinlerinin eterle verdiği kristallerin şekilleri farklı olduğu için adli tıpta ( Teichmann
testi) kullanılır.

Eritrositlerin fiziksel özellikleri:

Geçirgenlik; Yarı geçirgen membrana sahiptir. Mebmran (-) yüklü olduğu için
birbirine ve damarlara yapışmasını önler. Memrandaki Mukopolisakkaritler kan gruplarını
oluşturan antijenleri oluşturur.

Aglitünasyon (yapışma); Bazı patolojik durumlar eritrositlerin birbirine bozuk para

dizisi gibi yapışmasını sağlar.

Esneklik; Membran esnek bir yapıya sahiptir.

 Sedimantasyon (çökelme); vücut dışında pıhtılaşmış kanda eritrositler plazmadan
ayrılarak çöker (ESR).

Hemoliz; Eritrosit hücrelerinin parçalanması.

Damar içi hemoliz nedenleri; Hipotonik çözelti ortamına oluşması, bazı patolojik
durumlar (kanser, guatr vb.), toksik maddeler (alkol, eter, aseton, benzen, kloroform,
karbontetraklorür, akrep, yılan ve örümcek zehirleri, streptokok ve stafilakok gibi bazı bakteri
toksinleri, kan parazitleri ve bazı bağırsak parazitlerinin salgıları)

Eritrosit ve hemoglobin düzeyine etki eden faktörler;

Cinsiyet, Yaş, Mevsim, Yaşadığı yerin rakımı, Beslenme, Gebelik, Patalojik

Durumlar, Hastalıklar.

Eritrositlerin yaşam süresi 120-135 gündür. Her gün kanımızdaki eritrosit hücrelerinin
yaklaşık %1’i parçalanıp, yerine yeni hücreler oluşturulur.

Eritrositlerin yapımını eritropoetin hormonu kontrol altındadır. bu hormon, vücuttaki

eritrosit miktarını sabit tutulmasını sağlar. Vücutta kan kaybı gibi olaylar durumunda kan
yapımı normalden 6 kat artabilir.

Eritrosit hücrelerinin parçalanmasını retikülo-endotelyal sistem (RES) tarafından

gerçekleştirilir. Bu sistemde, Karaciğer, Dalak, Kemik iliği ve başka doku ve dolaşımda
bulunan fagositik hücreler (makrofajlar) ve moleküller görev alır.
 Yaşlanmış Eritrositler

Dalak

Hemoliz sonucu eritrosit hücrelerinin parçalanması

Fagositoz hücreleri

Hemoglobin molekülleri

Hem Globülin

Demir Porfirin halkası Amino asitler

Transferrin Biliverdin Büyük kısmı protein

molekülü ile sentezi için, bir kısmı
kemik iliğine ise metabolik
taşınır. RES faaliyetlerde kullanılır
hücrelerinde İndirek bilirubin
ise ferritinde
Karaciğerde konjugasyon
depolanır.
Direk bilirubin

Büyük kısmı safra yolu

ile, bir kısmı idrar yolu
ile atılır.

Bağısaklarda bilirubin bakteriler tarından ürobiljone çevrilir.

Bağırsaklardan emilim

Büyük kısmı safra yolu

ile, bir kısmı idrar yolu
ile atılır.

Ürobilinojen oksitlenerek feçeste sterkobiline, idrarda ürobiline dönüşür.