Trương Quốc Khánh được biết đến là một nhạc sĩ, nhà báo, nhà biên kịch.

Trong
bối cảnh sau cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân, ông đã cho ra đời Tác
phẩm “Tự nguyện” trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe”. Đây cũng là
một bài thơ kinh điển của thời kỳ chống Mĩ cứu nước, vẫn giữ nguyên giá trị và ý
nghĩa vượt thời gian. Nó là biểu tượng cho tinh thần cống hiến, tinh thần chiến đấu
sẵn sàng hy sinh để đạt được độc lập, tự do và thống nhất đất nước của thanh niên
Việt Nam. Mở đầu bài thơ, nhà thơ đã dẫn dắt tâm hồn người đọc hướng đến những
lí tưởng cao đẹp, khát vọng hiến dâng cho tổ quốc. Đó cũng chính là cảm xúc, ước
mơ mà tác giả muốn bày tỏ.Người viết đã sử dụng phép liệt để liệt kê ra những
hình ảnh như chim, hoa, mây, người. Đồng thời cũng sử dụng phép ẩn dụ để ẩn dụ
những hình ảnh sâu sắc như “bồ câu trắng”, “ đóa hướng dương”, “ vầng mây ấm”.
để mô tả tình yêu quê hương và tinh thần tự nguyện. .“Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ
câu trắng” Dòng thơ này đề cập đến “loài bồ câu trăng” – loài chim biểu tượng cho
sự tự do, sự hoà bình và hạnh phúc hoặc là một vị sứ giả mang đến một thông điệp
nào đó. Vì thế mà tác giả mong muốn trở thành “loài bồ câu trắng”, với cánh đôi
mềm mại, cất cao đôi cánh để bay từ nam ra ngoài bắc, báo tin nối liền giữa các
miền đất nước. Hình ảnh này không chỉ mang lại cho chúng ta một cảm giác về sự
tự do và linh hoạt mà còn ẩn dụ cho tinh thần đoàn kết và sự gắn kết giữa con
người với quê hương. Còn “Nếu là hoa, tôi sẽ là đóa hướng dương” hoa hướng
dương được biết đến là loài hoa có đặc tính đặc biệt là luôn hướng về phía mặt trời,
biểu tượng cho hi vọng, sự ấm áp và niềm tin vào một tương lai tươi sáng. Vì thế
mà tác giả mong muốn “nở tình yêu ban sớm”, mang một niềm tin về một đất nước
được độc lập, hòa bình được lập lại. Qua đó, hình ảnh “ hoa hướng dương” ẩn dụ
cho phẩm chất xán lạn và tinh thần tự nguyện của nhà thơ nói riêng niềm tin, ý chí
sáng ngời của thanh niên nói chung . Với dòng thơ “ Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng
mây ấm” Hình ảnh vầng mây trong tác phẩm mang lại cho người đọc một cảm giác
ấm áp và an lành. Mây luôn che chở và bảo vệ, tạo ra một không gian êm đềm và
an toàn. Đồng thời, khi tác giả muốn trở thành vầng mây ấm để rồi” theo làn gió tôi
bay khắp trời” thể hiện mong ước lan tỏa, chia sẻ tình yêu và sự ấm áp tới khắp
nơi. Cuối cùng”Là người, tôi sẽ chết cho quê hương” đây là câu thơ tạo dấu ấn cảm
xúc vô cùng mạnh mẽ đến người đọc. Đồng thời nó cũng là một lời khẳng định cho
ý chí , quyết tâm hi sinh của tác giả cho quê hương. Điều đó không chỉ thể hiện ý
chí quyết tử cho Tổ Quốc quyết sinh mà còn là lời kêu gọi tình thần chiến đấu
mạnh mẽ, khơi dậy ý chí quyết tâm và lòng dũng cảm của nhân dân ta. Nguyện
nằm xuống trên chiến trường, cam lòng nhìn những người anh em có thể “ đứng lên
phất cao ngọn cờ” . Hình ảnh “ phất cao ngọn cờ” cũng ẩn dụ cho chiến thắng
kháng chiến, hòa bình được lập lại, anh em được hưởng một cuộc sống ấm no,
hạnh phúc.. Qua khổ thơ trên, ta thấy phép điệp ngữ được sử dụng khá linh hoạt,
điệp cấu trúc “ Nếu là... thì” tạo nhịp điệu cho câu văn, nhấn mạnh được ước mơ,
khát vọng cống hiến, hiến dâng cho đất nước mà nhà thơ muốn truyền tải. Ngôn từ
được sử dụng khéo léo, từ ngữ tuy mộc mạc, giản dị nhưng lại giàu sức liên tưởng
phong phú. Nhan đề “ Tự Nguyện” được đặt vô cùng ngắn gọn, nhưng lại ẩn chưa
nhiều ý nghĩa. Đó không chỉ là tình thần tự nguyện cống, hiến dâng mình cho tổ
quốc mà còn là tình thần tự nguyện đứng lên chiến đấu quyết liệt để giành được
độc lập , tự do cho đât nước của mỗi người dân Việt Nam. Nhan đề “ Tự Nguyện”
không chỉ là một cái tên mà nó còn là một biểu tượng của phẩm chất cách mạng
của nhân dân ta. Biện pháp tư từ liệt kê và điệp ngữ được kết hợp khá linh hoạt, tạo
nhiều điểm nhấn ý nghĩ cho bài thơ cũng như nhấn mạnh được nhiều thông điệp mà
tác giả truyền tải. Qua đây, ta thấy Trương Quốc Khánh là một nhà thơ đã có sự
tinh tế , khéo kéo trong việc sử dụng nhiều từ ngữ kết hợp cùng nhiều biện pháp tu
từ và nhiều hình ảnh giàu sức liên tưởng. Cùng với đó là một tâm hồn nhạy cảm,
sâu sắc, tâm hồn của ông luôn tự hào và hướng về đất nước ông luôn mang trong
mình trách nhiệm, tinh thần tự nguyện góp phần xây dựng quê hương, đất nước.
Bài thơ Tự Nguyện là một tác phẩm văn học giàu ý nghĩa, bài thơ đã cho người đọc
thấy được những ước mơ lớn lao của nhà thơ, đó là những ước mơ sinh ra vì đất
nước, vì tổ quốc. Khơi dậy nhưng tinh thần chiến đấu, tự nguyện hiến dâng mình
cho tổ quốc, cho đất nước của nhân dân. Qua đó giúp người đọc thấy được trách
nhiệm lớn lao của bản thân đối với tổ quốc