ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP.

HỒ CHÍ MINH

NĂNG LƯỢNG GIÓ

PGS .TS. NGUYỄN THẾ BẢO 1

 NOÄI DUNG CHÍNH
1. Toång quan

2. Nguoàn goác naêng löôïng gioù vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng

3. Söï phaân boá toác ñoä gioù vaø coâng suaát tuabin

4. Caáu truùc, nguyeân lyù hoïat ñoäng vaø kích thöôùc cuûa tuabin

5. Thoáng keâ coâng suaát naêng löôïng gioù ñeán cuoái naêm 2017

6. Caùc döï aùn naêng löôïng gioù coâng suaát lôùn

 TOÅNG QUAN
Naêng löôïng gioù laø loaïi naêng löôïng taùi taïo phaùt trieån nhanh nhaát
hieän nay:
Naêm 1999 toång CS naêng löôïng gioù laép ñaët treân toaøn theá giôùi
laø 4000 MW
Ñeán naêm 2017: con soá naøy laø gaàn 540.000 MW, GWC
(Global Wind Council)
Nguyeân nhaân cuûa söï taêng tröôûng nhanh choùng naøy laø do chi
phí ñaàu tö thieát bò giaûm vaø söï khuyeán khích cuûa chính phuû caùc
nöôùc.
Trung Quoác laø quoác gia phaùt trieån NL gioù nhanh nhaát, chieám
35% thò phaàn theá giôùi vôùi coâng suaát laép ñaët 188.000 MW
Toång coâng suaát laép ñaët cuûa Myõ ñeán cuoái naêm 2017 laø 89.000
MW
Tuy hieän nay tyû leä naêng löôïng gioù coøn khaù nhoû so vôùi caùc daïng
naêng löôïng khaùc nhöng toác ñoä phaùt trieån cuûa noù cho thaáy noù seõ
laø moät nguoàn naêng löôïng raát quan troïng trong töông lai.
 TOÅNG QUAN

 Caùc öu ñieåm cuûa naêng löôïng gioù:

Laø moät nguoàn naêng löôïng saïch, khoâng gaây oâ nhieãm
khoâng khí, khoâng sinh ra caùc chaát thaûi ñoäc haïi.
Thieát bò naêng löôïng gioù coù ñoä beàn cao, söû duïng laâu
daøi.
Khoâng sinh ra caùc chaát aûnh höôûng xaáu ñeán khí haäu.
Coù khaû naêng giaûm giaù thaønh raát lôùn, giaù thaønh 1 KWh
ñieän saûn xuaát baèng naêng löôïng gioù ñaõ giaûm töø 40 cent
trong nhöõng naêm 1980 xuoáng coøn 2,5-5 cent nhö hieän
nay.
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG
 Moãi giôø maët trôøi phaùt xaï veà traùi ñaát 100 ngaøn tyû KWh. Trong soá
naøy thì khoaûng 1-2% trôû thaønh naêng löôïng gioù (1-2 ngaøn tyû
KWh).

 Naêng löôïng maët trôøi gaây ra söï cheânh leäch nhieät ñoä trong khí
quyeån traùi ñaát, laøm chuyeån ñoäng caùc luoàng khoâng khí vaø sinh ra
gioù.

 Caùc khu vöïc gaàn xích ñaïo seõ coù nhieät ñoä cao hôn, khoâng khí
noùng seõ boác leân cao khoaûng 10 km, sau ñoù seõ di chuyeån veà 2
cöïc, vaø neáu traùi ñaát khoâng quay thì khoâng khí seõ bò laøm laïnh,
chìm xuoáng vaø laïi quay veà xích ñaïo
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG

Söï cheânh leäch nhieät ñoä beà maët Höôùng chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí
caùc ñaïi döông beân treân taàng ñoái löu

 Löïc laøm leäch höôùng chuyeån ñoäng khoâng khí do traùi ñaát quay quanh
truïc goïi laø löïc Coriolis. ÔÛÛ khoaûng vó ñoä 30o, löïc naøy laøm chaäm chuyeån
ñoäng cuûa doøng khoâng khí laïi vaø khoâng khí baét ñaàu chìm xuoáng.
 Khoâng khí gaàn xích ñaïo seõ coù nhieät ñoä cao hôn vaø boác leân cao khoaûng
10 km, sau ñoù seõ di chuyeån veà 2 cöïc, vaø neáu traùi ñaát khoâng quay thì
khoâng khí seõ bò laøm laïnh, chìm xuoáng vaø laïi quay veà xích ñaïo
 Naêng löôïng gioù chuùng ta coù ñöôïc laø töø gioù beà maët (thaáp hôn 100m), bò
aûnh höôûng bôûi caáu truùc beà maët traùi ñaát.
 Tuabin gioù bieán naêng löôïng gioù (ñoäng naêng) thaønh moâment quay.
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG
 Caùc yeáu toá aûnh höôûng:
 Maät ñoä khoâng khí:
Maät ñoä khoâng khí caøng lôùn thì naêng löôïng sinh ra caøng
nhieàu. ÔÛ nhieät ñoä 15oC, maät ñoä khoâng khí laø khoaûng 1.225
Kg/m3. Khoâng khí caøng laïnh seõ coù maät ñoä cao hôn khoâng
khí noùng.
 Dieän tích caùnh quaït:
Dieän tích caùnh quaït caøng lôùn thì naêng löôïng gioù thu nhaän
caøng nhieàu, moät Tuabin gioù coâng suaát 600 kW coù ñöôøng
kính caùnh quaït khoaûng 43-45 m (1500 m2).
Naêng löôïng gioù thu nhaän ñöôïc tyû leä vôùi bình phöông dieän
tích caùnh quaït, neáu ta taêng dieän tích caùnh quat leân 2 laàn thì
naêng löôïng nhaän ñöôïc seõ taêng 4 laàn.
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG

 Caùc yeáu toá aûnh höôûng:

 Toác ñoä gioù
Toác ñoä gioù cöïc kyø aûnh höôûng
ñeán naêng löôïng maø Tuabin
nhaän ñöôïc, naêng löôïng thu nhaän
ñöôïc tyû leä vôùi laäp phöông toác
ñoä gioù. Khi toác ñoä gioù taêng gaáp
ñoâi thì naêng löôïng thu nhaän
ñöôïc seõ taêng gaáp 8 laàn
Naêng löôïng maø 1m2 dieän tích caùnh
quaït thu nhaän ñöôïc theo toác ñoä gioù
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG

 Caùc yeáu toá caàn quan taâm khi thieát keá döï aùn naêng
löôïng gioù:
 Ño ñaïc chính xaùc toác ñoä gioù
 Xem xeùt aûnh höôûng cuûa nhöõng vaät caûn phía tröôùc
nhö caùc khu röøng, coâng trình xaây döïng…
 Xem xeùt khaû naêng taän duïng caùc hieäu öùng Tunnel
hay hieäu öùng Hill ñeå taêng vaän toác gioù.
 Xem xeùt khaû naêng noái vaøo löôùi ñieän vì caùc
Tuabin gioù thöôøng phaùt ra ñieän aùp 690V.
 NGUOÀN GOÁC NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ VAØ
CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG

Hieäu öùng Tunnel

Hieäu öùng Hill

 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Phaân boá toác ñoä gioù:

Toác ñoä gioù coù phaân boá Weibull nhö hình sau:
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Ñònh luaät Betz:

Naêng löôïng Tuabin thu nhaän ñöôïc
chính laø löôïng ñoäng naêng cuûa gioù
suy giaûm khi qua Tuabin, khi qua
Tuabin, vaän toác gioù giaûm caøng
nhieàu thì naêng löôïng Tuabin phaùt
ra caøng lôùn. Moät Tuabin gioù lyù
töôûng seõ laøm suy giaûm vaän toác
gioù coøn 2/3 vaän toác ban ñaàu Söï suy giaûm vaän toác gioù
khi qua Tuabin

Ñònh luaät Betz:

Tuabin gioù chæ coù theå bieán ñoåi toái ña 16/27 (59%)
ñoäng naêng gioù thaønh cô naêng.
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Phaân naêng löôïng gioù:

Naêng löôïng gioù coù phaân

boá gaàn gioáng phaân boá
toác ñoä gioù nhöng leäch veà
phía toác ñoä gioù cao vì gioù
coù toác ñoä caøng lôùn thì
naêng löôïng caøng nhieàu
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Bieåu ñoà coâng suaát Tuabin

Coâng suaát Tuabin taêng theo

toác ñoä gioù ñeán 1 giaù trò
ñænh sau ñoù coù xu höôùng
giaûm xuoáng, trong thöïc teá
caùc Tuabin ñöôïc thieát keá
laøm vieäc ôû vaän toác 3 –
25m/s ñeå baûo veä tuabin
Bieåu ñoà coâng suaát Tuabin theo vaän toác
gioù cuûa Tuabin Danish 600kW
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

Ví dụ 5.2: Một vị trí có phân bố gió trong một tháng được trình bày trong
bảng sau:
Tốc độ gió (m/s) Tần suất (số giờ)
0-1 25
1-2 44
2-3 122
3-4 180
4-5 144
5-6 75
6-7 44
7-8 35
8-9 24
9-10 18
10-11 9

Đường cong công suất của động cơ gió dự định lắp được biểu diễn trong
hình bên dưới. Hãy xác định lượng điện trung bình tính theo ngày và theo
giờ mà động cơ gió này có thể sản xuất được tương ứng với vùng gió nói
trên.
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

Công suất đầu ra (Watt)

Vận tốc gió, m/s

Giải:
Từ đường cong công suất và bảng phân bố tốc độ gió, ta lập được bảng
tính toán dưới đây:
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN
Vận tốc gió Công suất (W) Số giờ Năng lượng (Wh)
0-1 0 25 0
1-2 0 44 0
2-3 12 122 1.464
3-4 32 180 5760
4-5 249 144 35.852
5-6 420 75 31.500
6-7 576 44 25.344
7-8 716 35 25.060
8-9 780 24 18.744
9-10 820 18 14.760
10-11 850 9 7.650
Tổng năng lượng điện sản xuất được là: 166.138 Wh = 166,138 kWh
Lượng điện sản xuất trung bình ngày: 166.138 / 30 = 5.538 Wh/ngày = 5,54
kWh/ngày
Lượng điện sản xuất trung bình giờ: 5.538 / 24 = 230,7 Wh
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Hieäu suaát Tuabin

Laø tyû leä giöõa naêng löôïng
Tuabin phaùt ra vaø ñoäng naêng
cuûa gioù.

Bieåu ñoà hieäu suaát Tuabin theo vaän toác

gioù cuûa Tuabin Danish 600kW
(Max 44% ôû 9m/s)
 SÖÏ PHAÂN BOÁ TOÁC ÑOÄ GIOÙ VAØ COÂNG SUAÁT TUABIN

 Tính toaùn coâng suaát Tuabin

Döïa vaøo phaân boá toác ñoä gioù, sau khi choïn löïa caùc
thoâng soá Tuabin ta seõ tính ñöôïc coâng suaát Tuabin vaø
xaây döïng ñöôïc bieåu ñoà coâng suaát Tuabin vaø bieåu ñoà
hieäu suaát Tuabin.
Vieäc tính toaùn ñoøi hoûi phaûi coù söï ñaàu tö ño ñaïc nghieân
cöùu toác ñoä gioù töøng vuøng ñeå xaây döïng ñöôïc cô sôû döõ
lieäu toác ñoä gioù. Ta coù theå tham khaûo chöông trình tính
toaùn coâng suaát Tuabin cho moät soá vuøng ôû chaâu AÂu:
http://www.aku.ac.ir/departments/elec/downloads/Wind/e
n/tour/wres/pow/index.htm
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

 Caùc boä phaän Tuabin:

 Voû Tuabin
 Caùnh quaït
 Truïc caùnh quaït
 Truïc truyeàn ñoäng
sô caáp
 Hoäp bieán toác
⚫ Giaù ñôõ  Truïc thöù caáp
⚫ Heä thoáng ñònh höôùng  Maùy phaùt ñieän
⚫ Heä thoáng ño toác ñoä vaø höôùng gioù
⚫ Heä thoáng laøm maùt
⚫ Heä thoáng thuûy löïc
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN
 Kieåm soaùt coâng suaát Tuabin gioù

Phöông phaùp cô khí: xoay caùnh quaït xung quanh truïc cuûa chuùng.

Phöông phaùp khí ñoäng löïc hoïc: Caùnh ñöôïc thieát keá ñaëc bieät sao
cho khi toác ñoä gioù quaù cao thì caùnh seõ bò bieán daïng vaø caùc aûnh
höôûng khí ñoäng seõ laøm caûn trôû löïc quay cuûa caùnh quaït. Phöông
phaùp naøy coù öu ñieåm laø hoïat ñoäng raát toát nhöng vieäc thieát keá
cheá taïo caùnh raát khoù khaên vaø ñoøi hoûi ñoä chính xaùc cao.

Moät soá Tuabin kieåu cuõ kieåm soaùt coâng suaát baèng caùc caùnh phuï
gioáng nhö maùy bay.

Caùc Tuabin coâng suaát nhoû coøn ñöôïc ñieàu chænh coâng suaát baèng
caùch xoay höôùng caùnh quaït leäch vôùi höôùng gioù
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

 Kích thöôùc Tuabin

Söï lieân quan giöõa kích thöôùc vaø coâng suaát Tuabin
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

 Kích thöôùc Tuabin

Söï lieân quan giöõa kích thöôùc vaø coâng suaát Tuabin
CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

Söï lieân quan giöõa kích thöôùc vaø coâng suaát Tuabin
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

 Kích thöôùc Tuabin

Caùc Tuabin gioù coâng suaát lôùn coù kích thöôùc vaø troïng löôïng
lôùn, hieäu quaû kinh teá cao, chæ yeâu caàu dieän tích laép ñaët nhoû.

Caùc Tuabin gioù coâng suaát nhoû coù hieäu quaû thaáp hôn, ñoøi hoûi
dieän tích laép ñaët lôùn nhöng coù khaû naêng ñieàu chænh coâng suaát
raát toát vaø caùc wind farm coù caûnh quan raát ñeïp, thích hôïp ôû
nhöõng nôi maø löôùi ñieän khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc coâng suaát
cao cuûa caùc Tuabin lôùn, hay ôû nhöõng vuøng maø vieäc laép ñaët
caùc Tuabin lôùn gaëp khoù khaên veà vieäc vaän chuyeån.
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

Moät soá Tuabin gioù coâng suaát lôùn

(Multi megawatt size Turbine)
Nordex 2,5 MW

Ñöôøng kính caùnh quaït: 80m

Chieàu cao thaùp: 80m

Coâng suaát maùy phaùt: 2500kW

Kieåm soaùt coâng suaát baèng cô khí.

 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

Moät soá Tuabin gioù coâng suaát lôùn

(Multi megawatt size Turbine)
Bonus 2 MW

Ñöôøng kính caùnh quaït: 72m

Chieàu cao thaùp: 60m

Coâng suaát maùy phaùt: 2000kW

Kieåm soaùt coâng suaát baèng khí

ñoäng löïc hoïc chuû ñoäng.
 CAÁU TRUÙC, NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG VAØ
KÍCH THÖÔÙC CUÛA TUABIN

Moät soá Tuabin gioù coâng suaát

lôùn (Multi megawatt size
Turbine)
NEG Micon 2 MW
Ñöôøng kính caùnh quaït: 72m
Chieàu cao thaùp: 68m
Coâng suaát maùy phaùt:
2000kW
Kieåm soaùt coâng suaát baèng
khí ñoäng löïc hoïc chuû ñoäng.
 THOÁNG KEÂ COÂNG SUAÁT NAÊNG
LÖÔÏNG GIOÙ ÑEÁN CUOÁI NAÊM 2017

Coâng suaát gioù laép ñaët haøng naêm treân theá giôùi 2001 - 2017
 THOÁNG KEÂ COÂNG SUAÁT NAÊNG
LÖÔÏNG GIOÙ ÑEÁN CUOÁI NAÊM 2017

Coâng suaát gioù toång coäng laép ñaët treân theá giôùi 2001 - 2017
Coâng suaát gioù laép ñaët haøng naêm theo khu vöïc 2009 - 2017
10 quoác gia coù coâng suaát laép
ñaët ñoäng cô gioù lôùn nhaát theá
giôùi töø thaùng 1 ñeán 12 naêm
2017
10 quoác gia coù toång coâng suaát
laép ñaët ñoäng cô gioù lôùn nhaát
theá giôùi (tính ñeán thaùng 12 /
2017)
 Năng lượng gió tại Vietnam
➢ Nguồn gió được phân loại dựa vào mật độ - công suất
để đánh giá tiềm năng gió, được chia làm 7 cấp độ:
cấp độ 1 (thấp nhất) đến cấp độ 7 (tốt nhất). Xem
Bảng 5.1 trong Sách Giáo khoa.
➢ Tốc độ gió thấp nhất để có thể phát triển năng lượng
gió là 15 km/hr. Việt Nam được đánh giá có trữ
lượng năng lượng gió vào khoảng 513.360 MW, trong
khi hiện nay chúng ta mới chỉ phát triển được 159,2
MW với 4 dự án (Bạc Liêu: 99,2 MW; Tuy Phong: 30
MW; Phú Lạc: 24 MW; Phú Quý: 6 MW)
 Năng lượng gió

Tốc độ gió trung

bình ở độ cao 60m
 Năng lượng gió

Tốc độ gió trung

bình ở độ cao 100m
 Nhà máy điện gió ở Bạc Liêu

Hoàn tất vào tháng 01/2016, Nhà máy Bac Lieu có 52

turbines gió với tổng công suất 99.2 MW.
Đây là Nhà máy điện gió lớn nhất Việt Nam, sản xuất
hàng năm 320 triệu kWh điện
 Nhà máy điện gió Tuy Phong

Hoàn thành Pha 1 vào năm 2012 với 20 turbines gió, tổng
công suất lắp đặt 30 MW
Pha 2 dự kiến hoàn tất vào năm 2015 với 60 turbines công
suất 90 MW. Tuy nhiên Pha này đã không được triển khai.
 Các nhà máy điện gió tại Việt Nam
CS
Ngày khởi Ngày đóng
Nhà máy Chủ đầu tư/chủ sở hữu (MW Vị trí Tỉnh Ghi chú
công lưới
p)

REVN - Vietnam Renewable Energy Bình

Tuy Phong GĐ 1 30 huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận 2008 05/2011 Fuhrländer turbines
JSC Thuận

xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình

Phú Lạc EVN - Phong điện Thuận Bình 24 27/7/2015 19/9/2016 funded by KfW, 12x2MW Vestas turbines
Bình Thuận Thuận

xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, Ninh Enercon turbines E-103 EP02 2.35MW.
Mũi Dinh EAB - Germany 37.6 08/2016 01/2019
tỉnh Ninh Thuận Thuận First turbine erected in August/2018

huyện đảo Phú Quý, tỉnh Bình Bình

Phú Quý PV Power 6 11/2010 12/2012 Vestas turbines 3x2MW
Thuận Thuận

Công Lý Construction-Trade- xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố

Bạc Liêu (GĐ I, II) 99.2 Bạc Liêu 09/2010 01/2016 62 x 16 GE (1.6-82.5) turbines
Tourism Ltd. Bạc Liêu

xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc, Ninh 16x 2,625 MW Gamesa turbines. gđ 1: TC
Đầm Nại GĐ I Blue Circle +TSV Vietnam 7.8 01/4/2017 22/9/2017
Ninh Thuận Thuận 22kV trạm Ninh Hải

xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc, Ninh gđ 2: transit 110kV Tháp Chàm - Ninh Hải
Đầm Nại GĐ II Blue Circle +TSV Vietnam 30 20/1/2018 08/9/2018
Ninh Thuận Thuận (AC300, 0,9 km)

Hướng Linh 2 Tân Hoàn Cầu Group 30 huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị Quảng Trị 30/4/2017 15x2 MW Vestas turbines

Trung Nam Ninh Công ty CP Điện Gió Trung Nam xã Lợi Hải và Bắc Phong, huyện Ninh
39.95 26/8/2016 27/4/2019 ENERCON turbines, Siemens Inverter
Thuận GĐ 1 (Trungnam Wind Power) Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận Thuận

Trung Nam Ninh Công ty CP Điện Gió Trung Nam xã Lợi Hải và Bắc Phong, huyện Ninh
64 2019 11/2019 ENERCON turbines, Siemens Inverter
Thuận GĐ 2 (Trungnam Wind Power) Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận Thuận
Đường cong công suất
 Đặc tính hoạt động của 1 vài
turbine gió

0.66 MW 1.5 MW 1.8 MW 2.5 MW 3.0 MW

Vestas GE Vestas GE Vestas

Hub Height (m) 55 80-85 67-70 80 80-90

Rotor Diameter (m) 47 70.5 80 88 90

Swept Area by Rotor (m2) 1,735 3,904 5,027 6,082 6,362

Cut-in Speed (m/s) 4 3 4 3 4

Cut-out Speed (m/s) 25 25 25 25 25

Rated Speed (m/s) 15 12 16 12 15

Hình dạng cánh máy bay
Cũng giống như cánh máy
bay, cánh turbine gió có
hình dạng khí động để đạt
lực nâng và hiệu suất cánh
cực đại

Hiệu ứng Bernoulli

 Lực nâng và lực cản

Hệ tọa độ x’oy’ gọi là hệ tọa độ của cánh, còn hệ tọa độ xoy

gọi là hệ tọa độ hướng gió. Góc lệch hai hệ tọa độ này là góc
tấn α (Angle of Attack). Dòng không khí chuyển động tác dụng
lên một lực R. Lực R được phân tích thành lực nâng (L) và lực
cản (D). Ngoài hai lực nâng và lực cản tại mỗi điểm trên cánh
còn chịu moment (T) với các điểm khác gọi là moment khí
động.
Lực nâng và lực cản
 Lực nâng và lực cản
• Lực nâng vuông góc
với hướng chuyển
động của cánh. Chúng α = low
ta mong muốn lực
nâng này LỚN
α = medium
<10 degrees

• Lực cản song song với

hướng chuyển động α = High
của cánh. Chúng ta Stall!!
mong muốn lực này nhỏ
Lực nâng và lực
cản trên cánh
turbine gió
Lực nâng và lực
cản trên cánh
turbine gió

KidWind Project | www.kidwind.org

Lực nâng và lực
cản trên cánh
turbine gió

KidWind Project | www.kidwind.org

 Cánh xoắn
• Tốc độ gió qua mỗi điểm trên
cánh sẽ thay đổi từ gốc cánh
đến mút (đỉnh) cánh
• Vì vậy tỉ tốc đầu mút (Tip
speed ratio) cũng thay đổi theo
• Để tối ưu hóa góc tấn suốt
chiều dài cánh, cánh phải được
làm xoắn từ gốc đến ngọn
Fastest

Faster

Fast
 Tỉ tốc đầu mút – Tip Speed Ratio
ΩR
Tỉ tốc đầu mút được xác định
bởi mối quan hệ giữa vận tốc R
cánh và vận tốc gió
Sẽ có góc tấn tối ưu để đạt tỉ số
giữa lực nâng và lực cản lớn
nhất
ΩR
=
V
Trong đó,
Ω = vận tốc góc (radians /sec)
R = Bán kính rotor
V = Vận tốc gió
 Hoạt động của động cơ gió phụ thuộc
vào tỉ tốc đầu mút
• Hệ số công suất Cp của động cơ gió thay đổi theo tỉ tốc
đầu mút, thể hiện trên hình dưới đây
 Hoạt động của động cơ gió phụ thuộc
vào tỉ tốc đầu mút
• Các yếu tố như hiệu suất, lực xoắn, ứng suất cơ học, khí động học
và độ ồn nên được lựa chọn cho phù hợp với tỉ tốc đầu mút. Hiệu
suất turbine có thể tăng khi tỉ tốc đầu mút lớn, còn các yếu tố như độ
ồn, lực động học và ứng suất li tâm tăng không đáng kể.
• Tốc độ đầu mút cao làm chiều dài cung cánh giảm dẫn đến biên
dạng cánh hẹp, giảm vật liệu chế tạo và chi phí sản xuất thấp hơn,
nhưng việc tăng tỉ tốc đầu mút làm tăng lực động học, có nghĩa là
những khó khăn gặp phải là đảm bảo độ bền cho động cơ và ngăn
ngừa những hư hỏng về cánh. Tỉ tốc đầu mút tăng làm độ ồn tăng
thêm. Do đó ta cần phải sự lựa chọn tỉ tốc đầu mút hợp lí.
 Hoạt động của động cơ gió phụ thuộc
vào tỉ tốc đầu mút
• Động cơ gió trục ngang thường sử dụng tỉ tốc đầu mút từ
9 đến 10 đối với động cơ gió 2 cánh và bằng 6 tới 9 đối
với động cơ gió 3 cánh.
• Theo thực nghiệm ta có mối quan hệ giữa tỉ tốc đầu mút
và số cánh theo công thức

4π
λ=
B