Muïc tieâu

1.Chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñöôïc 3 beänh lyù loeùt sinh
duïc phoå bieán
2. Chaån ñoaùn vaø ñieàu trò 3 daïng vieâm aâm ñaïo
3. Chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñöôïc vieâm coå töû cung
4. Keå caùc tieâu chuaån chaån ñoaùn vieâm vuøng chaäu
5. Vieát ra ñöôïc phaùc ñoà ñieàu trò vieâm vuøng chaäu
6. Trình baøy ñöôïc caùc bieän phaùp phoøng ngöøa vieâm
sinh duïc
ÑAÏI CÖÔNG
 Vieâm sinh duïc nöõ: beänh phuï khoa thöôøng gaëp-
bieåu hieän huyeát traéng
 Phaân chia beänh:
 Theo cô quan bò beänh: treân/ döôùi ( phuùc maïc)
 Theo ñöôøng laây beänh: do giao hôïp/ khoâng do giao
hôïp
 Theo tuoåi taùc: tuoåi daäy thì/ tuoåi sanh ñeû vaø tuoåi
giaø.
 Dòch teã hoïc nhieãm truøng phuï khoa

Toång soá ca nhieãm truøng laây qua ñöôøng tình duïc haøng naêm:

Beänh Soá ca

Trichomoniasis 120 trieäu

Nhieãmchlamydia 50 trieäu
HPV-condylomata 30 trieäu
Laäu 25 trieäu
Nhieãm herpes laâm saøng 20 trieäu
NhieãmHIV 1 trieäu
Giang mai 3,5 trieäu
Haï cam meàm 2 trieäu
VIEÂM SINH DUÏC DÖÔÙI
Aâm hoä, aâm ñaïo, coå töû cung

AÂM HOÄ : da, nieâm maïc, tuyeán

AÂM ÑAÏO : nieâm maïc
CTC : bieåu moâ truï, bieåu moâ laùt
Phaân chia:
 Loeùt sinh duïc

 Caùc sang thöông khoâng loeùt

 Vieâm aâm ñaïo

LOEÙT SINH DUÏC: 1. GIANG MAI

 BLQÑTD, Treponema pallidium, toaøn thaân

 Sang thöông: Chancre (GMI), Condyloma latum (GMII),
Gumma (GMIII).
 Chaån ñoaùn: huyeát thanh chaån ñoaùn ( VDRL,
FTA).VDRL laø xeùt nghieäm taàm soaùt, xeùt nghieäm chuyeân
bieät hôn :TPHA, FTA-ABS.
 Ñieàu trò: Benzathine Penicilline G 2.4 tr 1x3
 Giang mai nguyeân phaùt

Loeùt cöùng cuûa giang mai vôùi söï lan ra toaøn thaân cuûa xoaén
khuaån.
Kyø II cuûa giang mai

Saån aåm öôùt/saån maøo gaøcuûa giang mai kyø II

 Giang mai baåm sinh

 Nhieãm trong thôøi kyø phoâi : daãn tôùi saûy thai

 Nhieãm thôøi kyø thai :

- moät phaàn ba khi sanh bò giang mai baåm sinh
- moät phaàn ba saûy trong khoaûng 12- 28 tuaàn hoaëc thai
cheát löu.
- moät phaàn ba khoâng bò aûnh höôûng vì nguy cô nhieãm qua
nhau thai chæ coù 70 %.
 LOEÙT SINH DUÏC : 2. HAÏ CAM MEÀM

 Dòch teã: Lan tröïc qua giao hôïp, tæ leä beänh môùi maéc lan töø
nam sang nöõ laø töø 3:1 tôùi 24:1. Lieân quan ñaùng keå vôùi
laây nhieãm HIV ñoái vôùi caùc sang thöông hôû.
 Beänh hoïc: Hemophilus ducreyi gram aâm.
 Chaån ñoaùn:Loeùt meàm, ñau, ñaùy dô vôùi giôùi haïn roõ
 Thôøi gian uû beänh:7-14 ngaøy. Nhieãm truøng phaûi ñöôïc
thoâng baùo.
 Söï aûnh höôûng haïch: 70 % coù aûnh höôûng haïch 1 beân.
Haïch beïn ñau vaø coù theå taïo muû.

 Phuø moâ: ít hoaëc khoâng coù

Loeùt sinh duïc: Haï cam meàm(2)

Moät phuï nöõ vôùi caùc sang thöông haï cam meàm ôû vuøng
taàng sinh moân. Hình daïng sang thöông: bôø nham nhôû,
ñaùy dô vaø ñau. Moät haïch söng ôû vuøng hoá chaäu traùi.
 Loeùt sinh duïc: Haï cam meàm (3)

 Ñieàu trò:
250 mg Ceftriazone tieâm baép 1 lieàu duy nhaát hoaëc 1 g Azithromycin
uoáng 1 lieàu duy nhaát.
Thay theá
Erythromycin 500 mg 4 laàn 7 ngaøy, Ciprofloxazin 500 mg 2 laàn 3
ngaøy, Co-Trimoxazole (Trimethoprim) 80 mg vaø
Sulphamethoxazole 400 mg 2 vieân/ ngaøy trong 2 ngaøy.
Daãn löu haïch hoùa muû baèng caùch duøng oáng chích 5ml vaø kim 18 choïc
huùt. Ñieàu trò haïch hoaù muû cuøng vôùi ñieàu trò khaùng sinh.
Boû dòch huùt vaøo trong dung dòch nöôùc muoái 0,5 % traùnh laây nhieãm.
LOEÙT SINH DUÏC: 3. HERPES
 BLQÑTD, Herpes Simplex virus type 2
 Taùi phaùt
 LS: muïn nöôùc nhoû, vôõ, deã boäi nhieãm, töï laønh sau 2 tuaàn
 CLS: tb khoång loà ña nhaân vôùi tb mang theå aån trong nhaân.
Phaûn öùng huyeát thanh?
 Ñieàu trò: trieäu chöùng, Acyclorvir 200 mg (10 ngaøy)
Herpes sinh duïc nguyeân phaùt

Bôø daïng voøng hoa Raát nhieàu veát loeùt

SANG THÖÔNG KHOÂNG LOEÙT: MOÀNG
GAØ
 BLQÑTD, HPV gaây moàng gaø thöôøng type 6, 11
 Sang thöông choài suøi, thöôøng ôû nhöõng vuøng aåm öôùt
 Thöôøng keát hôïp vôùi vieâm aâm ñaïo, veä sinh caù nhaân keùm,
duøng thuoác ngöøa thai, coù thai vaø mieãn dòch qua trung
gian teá baøo giaûm.
 Khi coù toån thöông loeùt…: ung thö?
 Ñieàu trò: Podophyllin 20-50%, Bichoracetic hay
Trichloracetic axit, ñoát ñieän, ñoát Nitô, Laser C02
Moàng gaø
Baùo caùo ca beänh (1)
 Beänh söû:
Nöõ 24 tuoåi, coù nhöõng muïn khoâng
ñau ôû aâm hoä, khoâng khí hö,
ngöùa, raùt aâm hoä, tieåu ñau,
khoâng tieåu maùu, coù giao
hôïp, nhieàu baïn tình, khoâng
ngöøa thai

 Khaùm laâm saøng:

Nhöõng choài coù cuoáng moät phaàn,
maøu hoàng meàm, töø vaøi mili met
tôùi vaøi centi-meter,
gioáng nhö boâng caûi .
Moàng gaø
Baùo caùo ca beänh (1)

 Xeùt nghieäm:
Caáy laäu aâm tính, Chlamydia aâm tính, soi töôi khí hö
bình thöôøng, KOH aâm tính.

 Chaån ñoaùn:
Sinh thieát cho thaáy söï keùo daøi cuûa nhuù gai, aù söøng vôùi
koilocytes (khoâng baøo trong baøo töông , do HPV)
HPV 11 (nhoùm nguy cô thaáp).
 Chaån ñoaùn:
Moàng gaø
 VIEÂM AÂM ÑAÏO
 Moâi tröôøng aâm ñaïo coù tính acid, pH :4,5-5
 pH aâm ñaïo duy trì bôûi vi khuaån Doderlein, bieán ñoåi
glycogen/ tb bieåu bì taïo lactic acid: choáng laïi tình traïng
nhieãm khuaån.
 VK thöôøng truù: Strep., Staphy, Lactobacillus, Diphteroid,
naám…
 Tuoåi hoaït ñoäng sinh duïc: Trichomonas, naám, vk kî khí
(Gardnerella vaginasis)
 Tröôùc daäy thì vaø sau tuoåi maõn kinh: laäu caàu vaø vk khoâng
ñaëc hieäu
 Beù gaùi: vaät laï, laõi laøm ngöùa
Vieâm aâm ñaïo do Trichomonas vaginalis

 Truøng roi Trichomonas vaginalis, BLQÑTD

 Huyeát traéng loaõng, vaøng xaùm xanh, boït, hoâi.
Ñau raùt aâm ñaïo, gh ñau, tieåu noùng raùt.
 Aâm ñaïo vieâm ñoû, laám taám haït ñoû (traùi daâu taây)
 Soi töôi chaån ñoaùn, pH > 5, whiff test(+)
 Ñieàu trò: Metronidazol 2g (1 lieàu), hoaëc 500 mg
x 2 laàn/ ngaøy x 7 ngaøy hoaëc Tinidazole 2 g uoáng
1 lieàu duy nhaát.
 Ñieàu trò cho ngöôøi phoái ngaãu
Vieâm aâm ñaïo do Trichomonas (1)

Traùi:
Vieâm AÑ Trichomonas
vôùi thaønh AÑ ñoû vaø khí
hö maøu traéng.

Phaûi:
Vieâm AÑ Trichomonas
vôùi nhöõng thay ñoåi daïng
haït vaø daïng daùt treân
CTC.
 Trichomonas vaginalis
soi kính hieån vi ñaûo ngöôïc
Vieâm aâm ñaïo do Candida albicans
 75% phuï nöõ ít nhaát 1 laàn trong cuoäc ñôøi bò nhieãm naám.
Khoaûng 45% bò nhieãm 2 hoaëc hôn 2 laàn naám / naêm
 Nguy cô: mang thai, tieåu ñöôøng, sau duøng ks keùo daøi,
ñang duøng thuoác traùnh thai…
 Ngöùa, tieåu ñau, giao hôïp ñau
 Huyeát traéng lôïn côïn, ñoùng thaønh maûng
 CLS: pH < 5, soi tuôi (KOH 10-20%): sôïi tô naám, caáy
 Ñieàu trò: Mycostatis 100000 ñv/ ngaøy trong 2 tuaàn;
Clotrimazol 100mg/ ngaøyx6 ngaøy hoaëc 200 mg/ ngaøyx 3
ngaøy hoaëc 500 mg/ ngaøy.
 Taùi phaùt: keát hôïp uoáng fluconazole 100 mg/150 mg/200
mg moãi lieàu/ tuaàn trong 6 thaùng.
 Hình aûnh: huyeát traéng ñoùng maûng
 Hình aûnh sôïi tô naám
Bacterial vaginosis
 Vieâm aâm ñaïo khoâng ñaëc hieäu, vieâm aâm ñao do
Gardnerella vaginalis
 Söï thay ñoåi moâi tröôøng aâm ñaïo, maát vi khuaån
lactobacillus, taêng soá löôïng caùc vk kî khí
 Huyeát traéng xaùm, loaõng, hoâi ñaëc bieät sau giao hôïp

 Chaån ñoaùn: pH >4,5; clue cells, whiff test (+)

 Ñieàu trò:

Metronidazol 500mgx 2 laàn/ ngaøy trong 7 ngaøy hoaëc

Metronidazol gel 0.75% bôm AÑ 5g/ 1 laàn x 5 ngaøy hoaëc
Clindamycin 300 mg uoáng x 2 laàn / ngaøy x 7 ngaøy.
 Ñieàu trò phoái ngaãu ?
 Hình aûnh: clue cell
Vieâm aâm ñaïo: khaùc

 Vieâm aâm ñaïo taïp truøng: giaûm lactobacillus, caàu khuaån

gram döông, bc(+++): Clindamycin 2% boâi aâm ñaïo 5g/
ngaøy x5 ngaøy
 Vieâm teo aâm ñaïo: boâi, ñaët estrogen.
VIEÂM COÅ TÖÛ CUNG

 Bieåu moâ laùt: nhieãm caùc taùc nhaângioáng nhö vieâm

aâm ñaïo ( Trichomonas, candida, HSV)
 Bieåu moâ truï tuyeán: Neisseria gonorhoeae vaø
Chlamydia trachomatis gaây vieâm keânh coå töû
cung nhaày muû
Vieâm coå töû cung nhaày muû

 Dòch muû vaøng hoaëc xanh töø keânh CTC, vuøng loä tuyeán
sung huyeát, phuø neà vaø deã chaûy maùu.
 Laáy dòch töø keânh CTC ñeå soi nhuoäm: nhieàu BC (>30/
QT, song caàu gram aâm trong teá baøo( laäu). Neáu khoâng coù
hình aûnh song caàu gram aâm, coù theå nhieãm Chlamydia
 Caùc xeùt nghieäm chaån ñoaùn laäu ( caáy trong moâi tröôøng
Thayer- Martin) vaø chaån ñoaùn Chlamydia ( caáy teá baøo,
ELISA, mieãn dòch huyønh quang)
 Khoaûng 50%, khoâng tìm thaáy taùc nhaân gaây beänh
 Ñieàu trò theo phaùc ñoà, ñieàu trò ngöôøi phoái ngaãu.
Chlamydia trachomatis
Laäu

Vieâm CTC muû caáp

Giaûi phaãu ñöôøng sinh duïc treân : Nhieãm truøng ngöôïc doøng töø vieâm
CTC do chlamydia hay gonorrhea.
VIEÂM VUØNG CHAÄU TREÂN
Vieâm vuøng chaäu ( PID: pelvic inflammatory
diseases) bao goàm
 töû cung
 tai voøi
 caùc cô quan sinh duïc khaùc
 I. Taàn suaát vaø dòch teã hoïc
 Taïi caùc nöôùc coâng nghieäp tæ leä beänh taêng töø 20-50% trong
thaäp kyû qua. Öôùc tính coù 15-20/1000 phuï nöõ töø 15 tôùi 24 tuoåi
maéc beänh moãi naêm ôû caùc nöôùc phaùt trieån.

 Thöôøng laây nhieãm qua ñöôøng tình duïc cho neân dòch teã beänh
töông töï nhö BLQÑTD. Hôn 25% laø döôùi 25tuoåi vaø 75% laø
chöa con.
II. Beänh sinh
Vieâm sinh duïc treân coù theå:
1) Lan töø caùc cô quan laân caän trong oå buïng: hieám gaëp
2) Qua ñöôøng maùu: tröïc truøng lao vaø virus quai bò, hieám
gaëp
3) Ngöôïc doøng khoâng do giao hôïp seõ xaûy ra sau sanh hay
phaù thai hoaëc ñaët duïng cuï töû cung
4) Ngöôïc doøng do giao hôïp: baét ñaàu töø keânh coå töû cung
sau ñoù lan leân noäi maïc töû cung vaø tôùi tai voøi
 III. Sinh beänh hoïc

 Voøi tröùng:
o Vieâm nheï: voøi tröùng phuø neà vaø beà maët thanh maïc ñoû, nhöng di
ñoäng vaø loã vaøo oå buïng môû.
o Vieâm vöøa/naëng: quanh tai voøi coù nhieàu sôïi fibrin, ít di ñoäng
nhöng dính môùi vaø loûng leûo.
o Vieâm naëng coù vieâm phuùc maïc, caùc cô quan vuøng chaäu vôùi beà
maëc sung huyeát nhieàu. Voøi tröùng dính chaët vôùi caùc cô quan
vuøng chaäu taïo thaønh moät khoái, phaù vôõ caáu truùc giaûi phaãu. Muû
khö truù trong khoái apxe.
II. Beänh sinh
Vieâm sinh duïc treân coù theå:
1) Lan töø caùc cô quan laân caän trong oå buïng: hieám gaëp
2) Qua ñöôøng maùu: tröïc truøng lao vaø virus quai bò, hieám
gaëp
3) Ngöôïc doøng khoâng do giao hôïp seõ xaûy ra sau sanh hay
phaù thai hoaëc ñaët duïng cuï töû cung
4) Ngöôïc doøng do giao hôïp: baét ñaàu töø keânh coå töû cung
sau ñoù lan leân noäi maïc töû cung vaø tôùi tai voøi
 Vieâm tai voøi maõn: caùc neáp nieâm maïc dính vaøo nhau taïo
thaønh nhöõng caàu noái vónh vieãn “vieâm nang tai voøi”. Neáu
ñaàu tai voøi bò taéc, muû ñöôïc haáp thu töø töø ñeå laïi “
hydrosalpinx”: tai voøi giaõn ra, thaønh moûng vaø xanh, beân
trong chöùa thanh dòch
Vieâm tai voøi caáp
III Caùc taùc nhaân
1. Neisseria gonorrhea vaø Chlamydia trachomatis
2. Vk kî khí: thöôøng sau nhieãm truøng ñöôøng sinh duïc do
giao hôïp, coù theå do thuû thuaät ñöa duïng cuï vaøo buoàng
töû cung
3. Vk khaùc:
- Haemophilus influenza, M pneumonie, Pneumoccocci,
Campylobacter fetus, vaø lao cuõng nhö Enterobius
vermicularis, giun chæ vaø saùn laù.
- Virus quai bò coù theå taùc ñoäng leân buoàng tröùng vaø
herpes virus coù theå lan tôùi voøi tröùng.
IV Caùc trieäu chöùng vaø daáu hieäu

 Trieäu chöùng vaø daáu hieäu thaêm khaùm khoâng ñaëc

hieäu
 Ñau vuøng chaäu: thöôøng gaëp nhaát 94%. Thöôøng
xaûy ra caáp vaø gaàn ngaøy coù kinh nhaát laø laäu
 Khoaûng 1/3 coù ra huyeát aâm ñaïo
 Khoaûng 20% coù tieåu khoù, thöôøng khoâng coù tieåu
muû.
 Buoàn oùi vaø oùi thöôøng xuaát hieän muoän hoaëc
khoâng coù duø coù daáu hieäu kích thích phuùc maïc.
 Laéc coå töû cung ñau
 Chæ coù 30% nhieät ñoä > 38 C. Thöôøng soát trong vieâm do
laäu hay kî khí hôn do Chla
 Coù caûm giaùc neà ñau caïnh töû cung duø khoâng coù apxe
 Taêng baïch caàu 66%, tæ leä vôùi ñoä naëng cuûa beänh
Chaån ñoaùn: Vieâm vuøng chaäu
Baét buoäc phaûi coù ñuû caùc trieäu chöùng:
(1) Ñau vuøng buïng döôùi
(2) Ñau khi laéc CTC
(3) Ñau khi khaùm 2 phaàn phuï
Keøm vôùi moät hay nhieàu trieäu chöùng sau:
(1) Nhieät ñoä ≥ 38 0 C
(2) Baïch caàu > 10.500/mm 3.
(3) Coù khoái u vuøng chaäu qua thaêm khaùm laâm saøng vaø
sieâu aâm
(4) CRP taêng hoaëc VS > 15-20 mm/giôø
(5) Coù trieäu chöùng vieâm coå töû cung nhaày muû
 Ñieàu trò
Nhieãm Chlamydia trachomatis

 Doxycycline 100 mg uoáng, 2 laàn/ ngaøy, 7 ngaøy. Hoaëc

 Azithromycine 1 gram uoáng ( 1 lieàu). Hoaëc
 Ofloxacine 300 mg uoáng 2 laàn/ngaøy, 7 ngaøy. Hoaëc
 Erythromycine base 500 mg uoáng, 4 laàn/ ngaøy, 7 ngaøy. Hoaëc
 Erythromycine ethyl succinate 800 mg uoáng, 4 laàn/ ngaøy, 7
ngaøy
Ñieàu trò
Nhieãm laäu caàu

 Ceftriaxone 125 mg tieâm baép ( 1 lieàu). Hoaëc

 Ofloxacine 400 mg uoáng (1 lieàu). Hoaëc
 Cefixime 400 ng uoáng ( 1 lieàu). Hoaëc
 Ciprofloxacine 500 mg uoáng ( 1 lieàu)
Nguyeân taéc

 Ít nhaát 2 loïai khaùng sinh ñeå phoå roäng choáng laïi

vi khuaån.
 Caùc trieäu chöùng coù theå caûi thieän tröôùc khi heát
nhieãm truøng
 Neân ñaùnh giaù laïi hieäu quaû sau 3 ngaøy ñieàu trò
 Ñieàu trò baïn tình duø khoâng coù trieäu chöùng
Nhaäp vieän

 Tình traïng naëng (oùi, soát cao…)

 Coù thai
 Khoâng ñaùp öùng vôùi khaùng sinh uoáng hoaëc
khoâng theå uoáng caàn tôùi thuoác khaùng sinh
chích
 Apxe
 Chöa loïai tröø caùc nguyeân nhaân khaùc nhö
vieâm ruoät thöøa
 Ñieàu trò: Vieâm vuøng chaäu- ngoaïi vieän
 1. Phaùc ñoà A:
 Cefoxitine 2 g TB keát hôïp probenecid uoáng 1 g hoaëc

Ceftriaxone 250 mg TB hoaëc Cephalosporine töông tö

Keát hôïp:
 Doxycycline 100 mg uoáng, 2 laàn/ ngaøy, 14 ngaøy

2. Phaùc ñoà B:
 Ofloxacine 400 mg uoáng 2 laàn/ ngaøy, 14 ngaøy

Keát hôïp:
 Clindamycine 450 mg uoáng 4 laàn/ ngaøy hoaëc Metronidazole
500 mg uoáng, 2 laàn/ ngaøy, 14 ngaøy.
Ñieàu trò: Vieâm vuøng chaäu- taïi vieän
1. Phaùc ñoà A:
 Cefoxitine 2g TM moãi 6 g hoaëc
 Cefoteta 2 g TM moãi 12 giôø

Keát hôïp:
 Doxycycline 100 mg uoáng, hoaëc TM moãi 12g

2. Phaùc ñoà B:
 Clindamycine 900 mg TM moãi 8 g

Keát hôïp:
 Gentamycine: lieàu taán coâng 2mg/kg TM hoaëc TB, duy trì

1.5 mg/ kg moãi 8 g