6

Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 4:
PARTISIPASYON NG MGA KABABAIHAN SA
REBOLUSYONG PILIPINO

i
Araling Panlipunan – Ika-Anim na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 4: Partisipasyon ng mga Kababaihan sa Rebolusyong
Pilipino
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis – Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Mga Manunulat: Genilyn C. Gantalao

Editor: Gervie S. Garces
Tagasuri: Nieves S. Asonio
Tagaguhit: Typesetter
Tagalapat: Richie C. Naingue
Aileen Rose N. Cruz
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez TM, EdD, PhD Maricel S. Rasid
Joelyza M. Arcilla EdD Elmar L. Cabrera
Marcelo K. Palispis EdD
Nilita L. Ragay EdD
Adolf P. Aguilar EdD
Carmelita A. Alcala EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental

Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph

1
 Alamin

Ang modyul na ito ay nakaayon batay sa Most Essential Learning

Competencies (MELC) at ginawa upang matulungan ang mga mag-aaral na
matutunan ang iba’t-ibang kasanayan sa Araling Panlipunan 6. Saklaw ng modyul na
ito na maging angkop sa iba’t-ibang sitwasyon ng pagkatuto. Ang wikang ginamit dito
ay isinasaalang-alang ang iba’t ibang kakayahan sa pagkatuto ng mga mag-aaral.

Pamantayang Pangnilalaman

Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa bahagi ng

Pilipinas sa globalisasyon batay sa lokasyon nito sa mundo gamit ang mga
kasanayang pangheograpiya at ang ambag ng malayang kaisipan sa pag-usbong ng
nasyonalismong Pilipino

Pamantayan sa Pagganap

Naipamamalas ang pagpapahalaga sa kontribusyon ng Pilipinas sa isyung

pandaigdig batay sa lokasyon nito sa mundo

Learning Competency (MELC Week 4)

Natatalakay ang partisipasyon ng mga kababaihan sa rebolusyong Pilipino

(AP6PMK-Ic-6)

1. Naisa-isa ang mga kababaihang nakipagsapalaran sa panahon ng rebolusyong

Pilipino.

2. Naitatala ang mga mahahalagang partisipasyon ng mga kababaihan sa

rebolusyong Pilipino.

3. Nabibigyang halaga ang mga kabutihang nagawa ng mga babaeng

rebolusyonaryo..

2
 Subukin

Panuto: Tukuyin kung sino ang isinasaad sa bawat pangungusap. Ipares ang kanilang
pagkakilanlan sa hanay A sa pangalan nila sa hanay B. Isulat ang iyong sagot sa
sagutang kwaderno.

Hanay A Hanay B

1. Siya ang unang Filipinang namuno sa A. Melchora Aquino

paghihimagsik noong panahon ng pananakop ng B. Gabriela Silang
mga Espanyol
2. Tinaguriang “Florence Nightingale ng Panay” at C. Marcela Agoncillo
ang kanyang asyenda ay ginawang ospital pang- D. Teresa Magbanua
militar para sa mga rebolusyonaryong sugatan
3. Siya ang itinuturing ina ng Philippine National Red E. Nazaria Lagos
Cross dahil sa kanyang naging tulong sa mga F. Trinidad Tecson
kasamahang Katipunero
4. Siya ang nagtahi sa unang bandilang Pilipino na
ginamit ni Pangulong Emilio Aguinaldo noong Hunyo
12, 1898
5. Tinaguriang “Joan of Arc” ng Kabisayaan dahil sa
kanyang angking katapangan sa pakikisangkot sa
pakikidigma sa Panay

Balikan

Kilala mo ba kung sino-sino ang mga kababaihang nakipagsapalaran sa

panahon ng rebolusyong Pilipino? Ano-ano ang mga naging kontribusyon nila para sa
samahan?

3
 Tuklasin

May mga kababaihang bang kasapi noon sa Katipunan? Tuklasin natinb ito sa ating
paglalakbay sa araling ito.

Sa simula, lalaki lamang ang mga kasapi sa

Katipunan. Dahil sa paghihinala ng kanilang mga asawa
sa kanilang pag-alis-alis kung gabi at nababawasan ang
kanilang sahod, napilitan silang itatag ang isang
samahan para lamang sa mga asawa, kapatid, at anak
ng mga Katipunero.

Malaking tulong ang nagawa ng mga Katipunera.

https://www.google.com/search?q=tanda+sora&sourc
e=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwih4o-
qp_TqAhXCyIsBHT4CBQEQ_AUoAXoECAwQAw&biw=1
280&bih=610#imgrc=Y4QwnzMYHg1_DM
Sila ang nagtago ng mga mahahalagang lihim na
dokumento ng Katipunan. Kung may pagpupulong ang
mga Katipunero, ang mga kababaihan ay
nagsasayawan, nagkakantahan, at nagsasaya upang
hindi mahalata ng mga guardiya sibil at isipin lamang ng
mga ito na sila ay nagdiriwang.

Suriin

Hindi naging madali sa mga kababaihan ang himagsikan noon ngunit hindi
naging hadlang ang kasarian, edad at katayuan sa buhay nila makamit lamang ang
kalayaang inaasam-asam. Buong puso nilang inialay ang kanilang katapatan at
kakayahan sa samahang naitatag sa likod ng pangambang maaring buhay ang
kapalit.

4
Mga Kababaihan at ang Kanilang Partisipasyon sa Rebolusyong Pilipino

Josefa Rizal
• Kapatid ni Jose Rizal
• Naglingkod bilang pangulo ng lupon ng mga
kababaihan.

https://www.google.com/search?q=josefa+rizal&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=7Os8V_KAvP-fwM%252CMs6ZXGA7CkTA7M%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kRW2IMIIL34SjheCaNmfekjujBSaw&sa=X&ved=2ahUKEwj49-7Fq_TqAhWXfXAKHf24DhAQ9QEwAHoECAoQIQ&biw=1280&bih=610#imgrc=7Os8V_KAvP-fwM

Marina Dizon
• Siya ang napiling maging kalihim ng samahan
ng mga Katipunera.

https://www.google.com/search?q=marina+dizon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj_sI72q_TqAhXBAYgKHacoA4UQ_AUoAXoECBgQAw&biw=128
0&bih=610#imgrc=hwwVP6FuBpQ0yM

Gregoria de Jesus
• Ikalawang pangulo ng samahan ng mga
kababaihan
• Asawa ni Andres Bonifacio
• Lakambini ng Katipunan
• Tagapangalaga ng mga dokumento ng samahan
• Siya ang naghahanda ng mga kailangan para sa
pagsubok sa magiging kasapi ng Katipunan
• Lumalaban kasama ang kanyang asawa
• Nang mamatay si Bonifacio, pinakasalan si Julio
Nakpil
https://www.google.com/search?q=gregoria+de+jesus&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwipn9aJrPTqAhVOZt4KHbScCp4Q_AUoAXoECB0QAw&biw=1280
&bih=610#imgrc=otunlm1nGk9zZM

5
 Melchora Aquino
• Binansagang Tandang Sora bilang pagkilala sa
kanyang paglilingkod at pagkanlong sa mga
kababayan noong Himagsikan 1896
• Tinaguriang “Ina ng Katipunan” “Ina ng
Rebolusyon” at “Ina ng Balintawak”
• Hindi sagabal ang kanyang edad na 84 sa
paglilingkod sa samahan tulad ng pagtulong sa
mga Katipunerong sugatan at pagkalap ng mga
damit at gamot.

https://www.google.com/search?q=melchora+aquino&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjqoKC6rPTqAhVUHaYKHWXkAecQ_AUoAXoECB0QAw&biw
=1280&bih=610#imgrc=uBJkO4fjuRzj1M

Teresa Ferraris Magbanua

• Tinaguriang “Joan of Arc ng Kabisayaan” dahil
sa kanyang angking katapangan sa
pakikisangkot sa pakikidigma sa Panay
• Pinamunuan ang pangkat ng kalalakihan sa
labanang Baryo Yoting sa Capiz noong
Disyembre 1898
• Sumabak din sa labanan ng Burol Sapong
malapit sa Sara, Iloilo

https://www.google.com/search?q=Teresa+Ferraris+Magbanua&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=8cck8q73aHcStM%252CRhN-
NUS2XzAioM%252C%252Fm%252F02qrn7l&vet=1&usg=AI4_-kRxmUUdb-YbHmxTqi5xs9yCfDwyaQ&sa=X&ved=2ahUKEwjWvbqWsfTqAhVHCqYKHf-
VAWAQ_B0wCnoECBQQAw&biw=1280&bih=610#imgrc=8cck8q73aHcStM

Marcela Agoncillo
• Asawa ng diplomatikong si Felipe Agoncillo
• Siya ang nagtahi sa unang bandilang Pilipino
na ginamit ni Pangulong Emilio Aguinaldo
noong Hunyo 12, 1898

https://www.google.com/search?q=marcela+agoncillo&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiX0pPmsfTqAhWVH3AKHXPsCsIQ_AUoAXoECB0QAw&biw=1280&bih=610#i
mgrc=OzeEyOWRdTsuVM

6
 Trinidad P. Tecson
• Tinaguriang “Ina ng Biak-na-Bato” at “Mother of
Mercy”
• Siya ang itinituring na ina ng Philippine National
Red Cross dahil sa kanyang naging tulong sa mga
kasamahang Katipunero
• Siya ay lumaban sa Bulacan at ginamot ang mga
sundalong sugatan

https://www.google.com/search?q=Trinidad+P.+Tecson&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiNj_uNsvTqAhXM62EKHStZBwkQ_AUoAnoECBMQBA&biw=1280&bih=610#im
grc=QlpP1X7S386tkM

Gabriela Silang
• Siya si Maria Josefa Gabriela Cariño Silang ang
unang Filipinang namuno sa paghihimagsik noong
panahon ng pananakop ng mga Espanyol
• Asawa ni Diego Silang
• Bago namatay ang asawang si Diego ay nangako
siyang ipagpatuloy ang labanang nasimulan
• Pinamunuan niya ang labanan sa Santa at Vigan
sa Ilocos Sur
• Nagsilbing inspirasyon si Gabriela sa samahang
nagtataguyod ng karapatan ng kababaihan

https://www.google.com/search?q=gabriela+silang&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiDto2vsvTqAhWLHHAKHfr4DksQ_AUoAXoECB8QAw&biw=1280&bih=610#imgr
c=h7VMHKuaG5B6oM

Nazaria Lagos
• Tinaguriang “Florence Nightingale ng Panay”
• Ang kanyang asyenda ay ginawang ospital
pang-militar para sa mga rebolusyonaryo at
ginamot sila.

https://www.google.com/search?q=nazaria+lagos&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiK57bzsvTqAhVKy4sBHbQNDZkQ_AUoAXoECBUQAw&biw=1280&bih=610#imgrc=reN
3axIMUCyZqM

7
 Josefa Llanes Escoda
• Tagapagtaguyod ng karapatang pangkababaihan
• Tagapagtatag ng Girl Scout of the Philippines

https://www.google.com/search?q=josefa+llanes+escoda&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj-
hbOWs_TqAhXQyosBHZhxApIQ_AUoAnoECB4QBA&biw=1280&bih=610#imgrc=sCSGulS0wuWhzM

Patrocinio Gamboa
• Ipinagsapalaran ang kanyang buhay sa
pagdadala ng bandila ng Pilipinas mula Jaro
hangagang Santa Barbara
• Inalagaan at inaruga ang mga nasugatan at may
sakit sa panahon ng digmaan

https://www.google.com/search?q=patrocinio+gamboa&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiyr5iVuPTqAhVRyIsBHWI2AYEQ_AUoAXoECBkQAw&biw=1280&bih=610#i
mgrc=7V73-Xcc_8eTfM

8
 Pagyamanin
Panuto: Isa-isahin ang mga larawan ng mga kababaihan sa rebolusyong Pilipino. Kilalanin
at isulat ang tukmang pangalan nito n itinuro ng palaso. Pumili ng sagot ng mga pangalan sa
kahon. Isulat ito sa iyong nakalaang kwaderno.

1 3
2 4

5 6 7

Gregoria de Teresa Gabriela Josefa Llanes

Jesus Magbanua Silang Escoda

Melchora Trinidad Tecson Josefa Rizal

Aquino

9
 Isaisip

Malaki ang ginampanan ng mga kababaihan sa panahon ng himagsikan. Sa

labis na pag-aasam ng kalayaan ang iba sa kanila ay napilitang makipagdigma sa
kabila ng kanilang kasarian katulad nina Melchora Aquino, Gregoria Montoya,
Agueda Kahabagan, at iba pa.

Isagawa

Bilang pagpapalawak ng araling ito, ipamalas o ipakita ang

pagpapahalaga sa sa kontribusyon ng mga kababaihan sa rebolusyon sa
pamamagitan ng pagpili sa isa sa mga Gawain sa ibaba.

AWIT TULA POSTER

Lumikha o pumili ng awit Bumuo ng tula na Gumuhit ng poster na

na nagpapahayag o nagpapakita ng naglalarawan ng iyong
nagpapakita ng pagpapahalaga sa pagpapahalaga sa mga
katapangan at katapangan at kadakilaan ng kababaihang
kadakilaan ng mga mga kababaihan sa panahon nakikipagsapalaran sa
kababaihan sa panahon ng rebolusyon. himagsikan.
ng rebolusyon.

10
 Ang napiling Gawain ay dapat na makasunod sa pamantayan sa ibaba.

PAMANTAYAN
5 4 3 2 1
Naipakita nang Naipakita sa Bahagyang Kaunting-kaunti Hindi naipakita
lubusan sa nabuo ang naipakita sa lamang ang sa nabuo ang
nabuo ang pagpapahalaga nabuo ang naipakitang pagpapahalaga
pagpapahalaga sa naging pagpapahalaga pagpapahalaga sa naging
sa naging kontribusyon ng sa naging sa naging kontribusyon ng
kontribusyon ng mga kontribusyon ng kontribusyon ng mga
mga natatanging mga mga natatanging
natatanging Pilipinong natatanging natatanging Pilipinong
Pilipinong nakipaglaban Pilipinong Pilipinong nakipaglaban
nakipaglaban para sa nakipaglaban nakipaglaban para sa
para sa Kalayaan ng para sa para sa Kalayaan ng
Kalayaan ng bansa Kalayaan ng Kalayaan ng bansa
bansa bansa bansa

Tayahin

Basahin ang bawat pahayag at piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa
iyong kwaderno.

1. Tawag sa samahang pangkababaihan sa panahon ng rebolusyong Pilipino?

a. Propagandista c. Aktibista
b. Katipunero d. Katipunera

2. Siya ang nagtahi sa unang bandilang Pilipino na ginamit ni Pangulong Emilio

Aguinaldo noong Hunyo 12, 1898.
a. Marcela del Pilar c. Trinidad Agoncillo
b. Marcela Agoncillo d. Trinidad Tecson

3. Tinaguriang “Ina ng Biak-na-Bato” at “Mother of Mercy”

a. Trinidad Tecson c. Nazaria Lagos
b. Gabriela Silang d. Josefa Rizal

11
4. Tinaguriang “Joan of Arc ng Kabisayaan” dahil sa kanyang angking katapangan sa
pakikisangkot sa pakikidigma sa Panay
a. Trinidad Tecson c. Teresa Magbanua
b. Marina Dizon d. Gabriela Silang

5. Si Josefa Llanes Escoda ang nagtatag ng _____________________.

a. Philippine National Red Cross c. GABRIELA
b. Girl scout of the Philippines d. Katipunan

Karagdagang Gawain

Gumawa ng Collage kaugnay sa mga kontribusyon ng mga kababaihan sa

panahon ng rebolusyon.

Talasalitaan

Bandila – watawat

Kasapi – miyembro, kapangkat

Dokumento – isang kasulatan, mahalagang papeles

Himagsikan – rebelyon; pag-aalsa o pagrerebelde

Hinimok - pagpapasang-ayon, hinikayat o inaanyayahan

Pag-aalsa – rebelyon; paghingi ng pagbabago; pagtutol sa mga patakaran

Rebolusyon –rebelyon; himagsikan

12
 13
Tayahin
1. D
2. B
3. A
4. C
5. B
Pagyamanin
Subukin
1. Trinidad Tecson 5. Josefa Llanes Escoda 1. B
2. Gregoria de Jesus 6. Teresa Magbanua 2. E
3. Melchora Aquino 7. Gabriela Silang 3. F
4. Josefa Rizal 4. C
5. D
Susi sa Pagwawasto
 Sanggunian

Antonio, Eleanor D., Banlaygas, Emilia L., Dallo, Evangeline

M. Kayamanan, Batayan at Sanayang aklat sa araling
Panlipunan 6, 1977 C.M. Recto Avenue, Manila, Philippine
REX Book Store, Binagong Edisyob 2015

https://philippineculturaleducation.com.ph/ang katipunan/

https://tl.wikipedia.org/wiki/Gabriela_Silang

https://philippineculturaleducation.com.ph/himagsikang-1896/

https://tl.wikipedia.org/wiki/Talambuhay_ng_mga Bayani5_02.JPG

https://philippineculturaleducation.com.ph/rebolusyon/

https://tl.wikipedia.org/wiki/Melchora-Aquino

14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division of Negros Oriental

Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117

Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net