Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

10. Planimetria
Zestaw A. Zadania powtórzeniowe

1. 𝑐 – długość przeciwprostokątnej
2 2
𝑐 2 = (6 − √13) + (6 + √13) = 36 − 12√13 + 13 + 36 + 12√13 + 13 = 98
𝑐 = √98 = 7√2

2. 𝑥, 2𝑥 – długości przyprostokątnych
Z twierdzenia Pitagorasa mamy:
2
𝑥 2 + (2𝑥)2 = (√5)
5𝑥 2 = 5
𝑥2 = 1
1
𝑃 = ∙ 𝑥 ∙ 2𝑥 = 𝑥 2 = 1
2

3. |𝐴𝐵| = √92 + 122 = √225 = 15

1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶 = |𝐴𝐵| ∙ ℎ = |𝐵𝐶| ∙ |𝐴𝐶|
2 2
|𝐵𝐶|∙|𝐴𝐶| 9∙12
ℎ= |𝐴𝐵|
= = 7,2
15

4. |𝐴𝐵| = √𝑥 2 + (3𝑥)2 = 𝑥√10

1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶 = ∙ |𝐴𝐵| ∙ ℎ = |𝐵𝐶| ∙ |𝐴𝐶|
2 2
Stąd: 𝑥√10 ∙ 3√10 = 𝑥 ∙ 3𝑥
𝑥 = 10, 3𝑥 = 30
Odp. Długości przyprostokątnych: 10, 30.

5.
a) 𝛼 = 90° − 55° = 35°, 𝛽 = 90° − 𝛼 = 90° − 35° = 55°
b) ∢𝐵𝐴𝐶 = 2∢𝐵𝐴𝐷 = 2 ∙ 35° = 70°
𝛼 = 90° − ∢𝐵𝐴𝐶 = 90° − 70° = 20°
𝛽 = 90° − ∢𝐷𝐴𝐶 = 90° − 35° = 55°

6. Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod YQ37ZT

1 1
|𝑂𝐶| = |𝐴𝐵| = ∙ 12 = 6
2 2
2 2
|𝐶𝑃| = |𝑂𝐶| = ∙ 6 = 4
3 3
1 1
|𝑂𝑃| = |𝑂𝐶| = ∙ 6 = 2
3 3

1
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

7. 𝑂 – środek boku 𝐴𝐵
1
|𝑂𝐶| = |𝐴𝐵|, więc |𝑂𝐴| = |𝑂𝐵| = |𝑂𝐶|
2
I sposób
𝑂 jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie 𝐴𝐵𝐶, więc
1 1
∢𝐴𝐶𝐵 = ∢𝐴𝑂𝐵 = ∙ 180° = 90°
2 2
(kąt wpisany i kąt środkowy oparte na półokręgu 𝐴𝐵)

II sposób
|𝑂𝐴| = |𝑂𝐶|, więc ∢𝑂𝐴𝐶 = ∢𝑂𝐶𝐴
|𝑂𝐵| = |𝑂𝐶|, więc ∢𝑂𝐵𝐶 = ∢𝑂𝐶𝐵
Stąd mamy:
1
∢𝐴𝐶𝐵 = ∢𝑂𝐶𝐴 + ∢𝑂𝐶𝐵 = ∢𝑂𝐴𝐶 + ∢𝑂𝐵𝐶, więc ∢𝐴𝐶𝐵 = ∙ 180° = 90°
2

8. |𝐴𝐶| = |𝐵𝐶|, 𝐷, 𝐸, 𝐹 – środki boków

|𝐴𝐷| = |𝐵𝐸| = 12, |𝐶𝐹| = 3
|𝐴𝐶| = |𝐵𝐶|, więc 𝐶𝐹 ⊥ 𝐴𝐵
Z własności środkowych mamy:
1 1
|𝑃𝐹| = |𝐶𝐹| = ∙ 3 = 1
3 3
2 2
|𝐴𝑃| = |𝐴𝐷| = ∙ 12 = 8
3 3
Z twierdzenia Pitagorasa dla trójkątów 𝐴𝐹𝑃 i 𝐴𝐹𝐶 mamy:
|𝐴𝐹| = √|𝐴𝑃|2 − |𝑃𝐹|2 = √82 − 12 = √63 = 3√7
|𝐴𝐶| = √|𝐴𝐹|2 + |𝐶𝐹|2 = √63 + 32 = √72 = 6√2
|𝐴𝐵| = 2|𝐴𝐹| = 2 ∙ 3√7 = 6√7
Odp. Długości boków trójkąta: 6√2, 6√2, 6√7.

9. |𝐴𝐶| = |𝐵𝐶|, |𝐴𝐵| = 4√5, |𝐶𝐷| = 4

1 1
|𝐴𝐷| = |𝐴𝐵| = ∙ 4√5 = 2√5 > |𝐶𝐷|
2 2
Zatem ∢𝐴𝐶𝐷 > 45°, ∢𝐴𝐶𝐵 > 90° (ma to znaczenie tylko dla
rysunku).
2
|𝐴𝐶| = √|𝐴𝐷|2 + |𝐶𝐷|2 = √(2√5) + 42 = √36 = 6
1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐶𝐷| = |𝐴𝐶| ∙ |𝐵𝐸|
2 2
|𝐴𝐵|∙|𝐶𝐷| 4√5∙4 8√5
|𝐵𝐸| = = =
|𝐴𝐶| 6 3
8√5
Odp. Ramię ma długość 6, a wysokość opuszczona na to ramię jest równa .
3

10. |𝐴𝐶| = |𝐵𝐶| = 2|𝐶𝐷| i |𝐴𝐵| = 12

|𝐴𝐶| = 2|𝐶𝐷|, więc ∢𝐴𝐶𝐷 = 60° (trójkąt 𝐴𝐶𝐷 jest połówką
trójkąta równobocznego), zatem |𝐴𝐷| = |𝐶𝐷|√3.
1
|𝐴𝐷| |𝐴𝐵| 6
|𝐶𝐷| = =2 = = 2√3
√3 √3 √3
1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐶𝐷| = ∙ 12 ∙ 2√3 = 12√3
2 2

2
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

11. 𝑎 = 6, 𝑏 = 8 – długości przyprostokątnych

𝑐 – długość przeciwprostokątnej
𝑅, 𝑟 – promienie okręgów opisanego i wpisanego
𝑐 = √𝑎2 + 𝑏 2 = √62 + 82 = √100 = 10
1 1
𝑅 = 𝑐 = ∙ 10 = 5
2 2
𝑟 obliczamy dwoma sposobami.
I sposób
1 1
𝑃 = 𝑎𝑏 = ∙ 6 ∙ 8 = 24
2 2
𝑎+𝑏+𝑐 6+8+10
= = 12
2 2
𝑃 24
𝑟= 𝑎+𝑏+𝑐 = =2
12
2
II sposób
𝑎+𝑏−𝑐 6+8−10
Dany trójkąt jest prostokątny, więc 𝑟 = = = 2.
2 2

12. 𝑎, 2𝑎 – długości przyprostokątnych

𝑅 = 5 – promień okręgu opisanego
𝑐 = 2𝑅 = 2 ∙ 5 = 10 – długość przeciwprostokątnej
Z twierdzenia Pitagorasa mamy:
𝑎2 + (2𝑎)2 = 𝑐 2 , 5𝑎2 = 102
𝑎2 = 20, więc 𝑎 = √20 = 2√5, 2𝑎 = 4√5
𝑎+2𝑎−𝑐 2√5+4√5−10
𝑟= = = 3√5 − 5
2 2
Odp. 3√5 − 5

13. ℎ = 4 cm, 2𝑎 = 6 cm
1
𝑎 = ∙ 6 = 3 [cm]
2
𝑏 = √𝑎2 + ℎ2 = √32 + 42 = √25 = 5 [cm]
1 1
𝑃 = (2𝑎)ℎ = ∙ 6 ∙ 4 = 12 [cm2 ]
2 2
𝑏+𝑏+2𝑎
𝑥= = 𝑎 + 𝑏 = 3 + 5 = 8 [cm] – połowa obwodu
2
𝑃 12
𝑟= = = 1,5 [cm]
𝑥 8
Odp. 1,5 cm

14. |𝑂𝐷| = |𝑂𝐸| = 2

∢𝐸𝐶𝑂 = ∢𝐴𝐶𝐷 = 90° − 30° = 60°
W trójkącie 𝑂𝐸𝐶 (połówka trójkąta równobocznego) mamy:
√3 2 2 4√3
|𝑂𝐸| = |𝑂𝐶| ∙ , więc |𝑂𝐶| = |𝑂𝐸| = ∙2=
2 √3 √3 3
4√3
Stąd: |𝐶𝐷| = |𝑂𝐷| + |𝑂𝐶| = 2 +
3
W trójkącie 𝐴𝐷𝐶 (połówka trójkąta równobocznego) mamy:
4√3 8√3
|𝐴𝐶| = 2|𝐶𝐷| = 2 (2 + )=4+
3 3
4√3
|𝐴𝐷| = |𝐶𝐷|√3 = (2 + ) √3 = 2√3 + 4
3
Obwód trójkąta jest równy:
8√3 16√3 28√3
2|𝐴𝐶| + 2|𝐴𝐷| = 2 (4 + ) + 2(2√3 + 4) = 8 + + 4√3 + 8 = 16 +
3 3 3

3
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

15.
1 1
a) 𝑃 = ∙ 4 ∙ 6 ∙ sin 30° = 12 ∙ = 6
2 2
b) 𝑎 = 3 (trójkąt równoramienny, bo ma 2 kąty równe)
𝛼 = 180° − 2 ∙ 75° = 30°
1 1 1 9 1
𝑃 = 𝑎2 sin 𝛼 = ∙ 32 ∙ = = 2
2 2 2 4 4
c) 𝑥 = 2, 𝑦 = 2√3
1
𝑃 = (𝑥 + 𝑦) ∙ 2 = 2 + 2√3 = 2(1 + √3)
2
16.
6 9 12
a) = = = 3, więc trójkąty są podobne i skala
2 3 4
podobieństwa jest równa 3.
√3 √6 3
b) = = = √3, więc trójkąty są podobne i skala podobieństwa jest równa √3.
1 √2 √3

17. ∢𝐵𝐶𝐷 = 90° − ∢𝐶𝐵𝐷 = ∢𝐶𝐴𝐷, ∢𝐶𝐵𝐷 = ∢𝐴𝐶𝐷

Zatem na mocy cechy kkk mamy:
∆𝐴𝐵𝐶 ~ ∆𝐴𝐶𝐷, ∆𝐴𝐵𝐶 ∼ ∆𝐶𝐵𝐷, ∆𝐴𝐶𝐷 ∼ ∆𝐶𝐵𝐷
a) Z ostatniego podobieństwa mamy:
|𝐴𝐷| |𝐶𝐷|
|𝐶𝐷|
= |𝐵𝐷|
|𝐶𝐷|2 = |𝐴𝐷| ∙ |𝐵𝐷| = 4 ∙ 3 = 12, |𝐶𝐷| = √12 = 2√3
|𝐴𝐶| = √|𝐶𝐷|2 + |𝐴𝐷|2 = √12 + 42 = √28 = 2√7
Obwód trójkąta 𝐴𝐶𝐷:
|𝐴𝐶| + |𝐶𝐷| + |𝐴𝐷| = 2√7 + 2√3 + 4 = 2(2 + √3 + √7)
b) |𝐶𝐷|2 = |𝐴𝐷| ∙ |𝐵𝐷| i |𝐶𝐷|2 = |𝐵𝐶|2 − |𝐵𝐷|2
|𝐴𝐷| ∙ |𝐵𝐷| = |𝐵𝐶|2 − |𝐵𝐷|2
16 ∙ |𝐵𝐷| = 152 − |𝐵𝐷|2
|𝐵𝐷|2 + 16|𝐵𝐷| − 225 = 0, Δ = 162 + 4 ∙ 225 = 1156 = 342
−16+34
|𝐵𝐷| > 0, więc |𝐵𝐷| = =9
2
|𝐶𝐷| = √|𝐴𝐷| ∙ |𝐵𝐷| = √16 ∙ 9 = 4 ∙ 3 = 12
|𝐴𝐶| = √|𝐴𝐷|2 + |𝐶𝐷|2 = √162 + 122 = √400 = 20
Obwód trójkąta 𝐴𝐶𝐷: 20 + 12 + 16 = 48

18. |𝐴𝐵| = 6 i |𝐴𝐷| ∶ |𝐵𝐷| = 1: 2

1 1
Zatem: |𝐴𝐷| = |𝐴𝐵| = ∙ 6 = 2
3 3
2 2
|𝐵𝐷| = |𝐴𝐵| = ∙ 6 = 4
3 3
I sposób
|𝐶𝐷|2 = |𝐴𝐷| ∙ |𝐵𝐷| = 2 ∙ 4 = 8
|𝐴𝐶| = √|𝐴𝐷|2 + |𝐶𝐷|2 = √22 + 8 = √12 = 2√3
|𝐵𝐶| = √|𝐵𝐷|2 + |𝐶𝐷|2 = √42 + 8 = √24 = 2√6
II sposób
∆𝐴𝐵𝐶 ∼ ∆𝐴𝐶𝐷 ∼ ∆𝐶𝐵𝐷
Zatem:
|𝐴𝐵| |𝐴𝐶| |𝐴𝐵| |𝐶𝐵|
|𝐴𝐶|
= |𝐴𝐷| i |𝐵𝐶| = |𝐵𝐷|
|𝐴𝐶|2 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐴𝐷| = 6 ∙ 2 = 12 i |𝐵𝐶|2 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐵𝐷| = 6 ∙ 4 = 24
|𝐴𝐶| = √12 = 2√3 i |𝐵𝐶| = √24 = 2√6

4
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

|𝐴𝐵| |𝐴𝐶|
19. ∆𝐴𝐵𝐶 ∼ ∆𝐴𝐶𝐷, więc |𝐴𝐶| = |𝐴𝐷|
2 2
|𝐴𝐵|2 = |𝐴𝐶|2 + |𝐵𝐶|2 = (√5) + (2√5) = 25
|𝐴𝐵| = √25 = 5
2
|𝐴𝐶|2 (√5)
|𝐴𝐷| = = =1
|𝐴𝐵| 5
𝟐
|𝐴𝐵| |𝐶𝐵| |𝐵𝐶|2 (2√5)
∆𝐴𝐷𝐶 ∼ ∆𝐶𝐵𝐷, więc |𝐵𝐶| = |𝐵𝐷|, |𝐵𝐷| = |𝐴𝐵|
= =4
5
Odp. 1 i 4

20. ∢𝐵𝐴𝐶 = ∢𝐷𝐴𝐸 (ten sam kąt)

∢𝐴𝐶𝐵 = 90° = ∢𝐴𝐸𝐷
∆𝐴𝐵𝐶 ∼ ∆𝐴𝐷𝐸
𝐷 jest środkiem 𝐴𝐶, więc |𝐴𝐶| = 2 ∙ 6 = 12, |𝐴𝐷| = 6.
|𝐴𝐵| = √|𝐴𝐶|2 + |𝐵𝐶|2 = √122 + 52 = √169 = 13
|𝐵𝐶| |𝐷𝐸|
|𝐴𝐵|
= |𝐴𝐷|
|𝐵𝐶|∙|𝐴𝐷| 5∙6 30 4
|𝐷𝐸| = = = =2
|𝐴𝐵| 13 13 13

21. |𝐴𝐷|: |𝐵𝐷| = 9: 16

a) Jak w zadaniu 18 (II sposób)
otrzymujemy: |𝐴𝐶|2 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐴𝐷| i |𝐵𝐶|2 = |𝐴𝐵| ∙ |𝐵𝐷|
|𝐴𝐶|2 |𝐴𝐵|∙|𝐴𝐷| |𝐴𝐷| |𝐴𝐶| |𝐴𝐷| 9 3
|𝐵𝐶|2
= |𝐴𝐵|∙|𝐵𝐷| = |𝐵𝐷|, więc |𝐵𝐶| = √|𝐵𝐷| = √ =
16 4
1
𝑃𝐴𝐷𝐶 |𝐴𝐷|∙|𝐶𝐷| |𝐴𝐷| 9
b) = 2
1 = |𝐵𝐷| =
𝑃𝐵𝐷𝐶 |𝐵𝐷|∙|𝐶𝐷| 16
2
Odp. a) 3 ∶ 4 b) 9 ∶ 16

22.
a) Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod G5MTGY
Z twierdzenia Talesa mamy:
|𝑂𝐵| |𝑂𝐴| |𝑂𝐵|∙|𝐴𝐶| 7,5∙4,5
|𝐵𝐷|
= |𝐴𝐶|
, więc 𝑥 = |𝐵𝐷| = |𝑂𝐴|
= = 5,625
6
∆𝐴𝑂𝐵 ∼ ∆𝐶𝑂𝐷 (cecha bkb)
|𝐴𝐵| |𝐶𝐷|
Zatem |𝑂𝐴| = |𝑂𝐶|.
|𝐴𝐵|∙|𝑂𝐶| 3∙(6+4,5)
𝑦 = |𝐶𝐷| = |𝑂𝐴|
= = 5,25
6
𝑥 2 3∙2
b) = , więc 𝑥 = =1
3 6 6
𝑦 6 30
= , więc 𝑦 = = 3,75
5 6+2 8

23. 𝑎 – długość boku kwadratu

𝑎 𝑎√2
𝑟 = ,𝑅 =
2 2
𝑎√2
𝑅 2
= 𝑎 = √2
𝑟
2
𝜋𝑅 2 𝑅 2 2
= ( ) = (√2) = 2
𝜋𝑟 2 𝑟
Odp. 2 razy

5
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

24. 𝑅 = 𝑟√2 = 𝑟 + 2
2 2(√2+1) 2(√2+1)
𝑟(√2 − 1) = 2, więc 𝑟 = = = = 2(√2 + 1) = 2√2 + 2
√2−1 (√2−1)(√2+1) 2−1

𝑅 = 𝑟 + 2 = 2√2 + 4
𝑅 + 𝑟 = (2√2 + 4) + (2√2 + 2) = 6 + 4√2 = 2(3 + 2√2)
Odp. 2(3 + 2√2)

25. 𝑥, 3𝑥 – długości boków prostokąta

𝑟 – promień okręgu opisanego na prostokącie
𝜋𝑟 2 = 40𝜋 – pole koła
𝑟 2 = 40, więc 𝑟 = √40 = 2√10
Z twierdzenia Pitagorasa mamy:
𝑥 2 + (3𝑥)2 = (2𝑟)2
10𝑥 2 = 4𝑟 2
2 2
𝑥 2 = 𝑟 2 = ∙ 40 = 16
5 5
𝑥 = √16 = 4
Obwód prostokąta: 2(𝑥 + 3𝑥) = 8𝑥 = 8 ∙ 4 = 32
Odp. Obwód prostokąta jest równy 32.

26. |𝐵𝐷| = 4, 𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = 6

1
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = |𝐴𝐶| ∙ |𝐵𝐷|,
2
2𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 2∙6
więc |𝐴𝐶| = |𝐵𝐷|
= =3
4

3 2 4 2 1 1
𝑎 = √|𝑂𝐴|2 + |𝑂𝐵|2 = √( ) + ( ) = √32 + 42 = ∙ 5 = 2,5
2 2 2 2
ℎ – wysokość rombu
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = 𝑎ℎ,
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 6
więc ℎ = = = 2,4
𝑎 2,5
Odp. Bok rombu ma długość 2,5, a wysokość rombu jest równa 2,4.

27. 𝑥, 2𝑥 – długości przekątnych rombu

𝑎 – długość boku rombu
1
𝑃 = 𝑥 ∙ 2𝑥 = 𝑥 2
2
𝑃 = 36,
więc 𝑥 2 = 36, 𝑥 = √36 = 6
𝑥 2 5 𝑥 6
𝑎 = √( ) + 𝑥 2 = √ 𝑥 2 = √5 = √5 = 3√5
2 4 2 2

Odp. 3√5

2
28. sin 𝛼 = 3
2 2 5 √5
cos 𝛼 = √1 − sin2 𝛼 = √1 − ( ) = √ =
3 9 3

6
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

29.
a) |𝐴𝐶| = 8, |𝐴𝐵| = 7
W trójkącie 𝐴𝐸𝐶 (połówka trójkąta równobocznego) mamy:
1 1
|𝐴𝐸| = |𝐴𝐶| = ∙ 8 = 4
2 2
|𝐶𝐸| = |𝐴𝐸|√3 = 4√3
|𝐸𝐵| = |𝐴𝐵| − |𝐴𝐸| = 7 − 4 = 3
|𝐷𝐶| = |𝐴𝐸| − |𝐸𝐵| = 4 − 3 = 1
|𝐴𝐵|+|𝐷𝐶| 7+1
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = ∙ |𝐶𝐸| = ∙ 4√3 = 16√3
2 2
b) |𝐴𝐵| = 12, |𝐷𝐶| = 6, ∢𝐴𝑂𝐵 = 120°
1 1
|𝐴𝐸| = |𝐴𝐵| = 6, |𝐷𝐹| = |𝐷𝐶| = 3
2 2
1
∢𝐴𝑂𝐸 = ∢𝐷𝑂𝐹 = ∙ 120° = 60°
2
W trójkątach 𝐴𝐸𝑂 i 𝐷𝐹𝑂 mamy:
|𝐴𝐸| = |𝑂𝐸|√3 i |𝐷𝐹| = |𝑂𝐹|√3
|𝐴𝐸| 6 |𝐷𝐹| 3
|𝑂𝐸| = = = 2√3, |𝑂𝐹| = = = √3
√3 √3 √3 √3
|𝐸𝐹| = |𝑂𝐸| + |𝑂𝐹| = 2√3 + √3 = 3√3
|𝐴𝐵|+|𝐷𝐶| 12+6
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = ∙ |𝐸𝐹| = ∙ 3√3 = 27√3
2 2
c) I sposób
|𝐴𝐵| = |𝑂𝐴|√2 = 4√2
|𝐷𝐶| = |𝑂𝐶|√2 = 2√2
|𝑂𝐴| 4
|𝑂𝐸| = = = 2√2
√2 √2
|𝑂𝐶| 2
|𝑂𝐹| = = = √2
√2 √2
|𝐸𝐹| = |𝑂𝐸| + |𝑂𝐹| = 2√2 + √2 = 3√2
|𝐴𝐵|+|𝐷𝐶| 4√2+2√2
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = ∙ |𝐸𝐹| = ∙ 3√2 = 18
2 2

II sposób
|𝑂𝐵| = |𝑂𝐴| = 4, |𝑂𝐷| = |𝑂𝐶| = 2
1 1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = 𝑃𝐴𝑂𝐵 + 𝑃𝐶𝑂𝐷 + 𝑃𝐴𝑂𝐷 + 𝑃𝐵𝑂𝐶 = ∙ 42 + ∙ 22 + 2 ∙ ∙ 4 ∙ 2 = 8 + 2 + 8 = 18
2 2 2

30. |𝐷𝐶| = |𝐸𝐷| = 3, |𝐵𝐷| = 5

|𝐵𝐸| = √|𝐵𝐷|2 − |𝐸𝐷|2 = √52 − 32 = 4
|𝐴𝐸| = |𝐵𝐹| = |𝐵𝐸| − |𝐷𝐶| = 4 − 3 = 1
|𝐴𝐵| = |𝐴𝐸| + |𝐵𝐸| = 1 + 4 = 5
|𝐴𝐷| = √|𝐴𝐸|2 + |𝐸𝐷|2 = √12 + 32 = √10
𝐿 = |𝐴𝐵| + |𝐷𝐶| + 2|𝐴𝐷| = 5 + 3 + 2√10 = 8 + 2√10 =
2(4 + √10)
|𝐴𝐵|+|𝐷𝐶| 5+3
𝑃= ∙ |𝐸𝐷| = ∙ 3 = 12
2 2
Odp. Obwód jest równy 2(4 + √10), a pole 12.

7
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

31. Stosujemy twierdzenie cosinusów.

2 √3
a) 𝑥 2 = 42 + (4√3) − 2 ∙ 4 ∙ 4√3 ∙ cos 30° = 16 + 48 − 32√3 ∙ = 64 − 48 = 16
2
𝑥 = √16 = 4
2 √2
b) 𝑥 2 = 52 + (4√2) − 2 ∙ 5 ∙ 4√2 ∙ cos 135° = 25 + 32 − 40√2 ∙ (− ) = 57 + 40 = 97
2
𝑥 = √97

32. Z twierdzenia cosinusów mamy:

|𝐴𝐶|2 = |𝐴𝐵|2 + |𝐵𝐶|2 − 2|𝐴𝐵| ∙ |𝐵𝐶| ∙ cos ∢𝐴𝐵𝐶
|𝐴𝐵|2 +|𝐵𝐶|2 −|𝐴𝐶|2
cos ∢𝐴𝐵𝐶 =
2|𝐴𝐵|∙|𝐵𝐶|
a) |𝐴𝐵| = 6, |𝐵𝐶| = 10, |𝐴𝐶| = 2√19
2
62 +102 −(2√19) 36+100−76 60 1
cos ∢𝐴𝐵𝐶 = = = =
2∙6∙10 120 120 2
b) |𝐴𝐵| = 4, |𝐵𝐶| = 2√2, |𝐴𝐶| = 2√5
2 2
42 +(2√2) −(2√5) 16+8−20 4 √2
cos ∢𝐴𝐵𝐶 = = = =
2∙4∙2√2 16√2 16√2 8

33. Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod UEBWGU

|𝐴𝐵| = 10 cm, |𝐴𝐷| = 6 cm
W trójkącie 𝐴𝐸𝐷 (połówka trójkąta równobocznego) mamy:
1 1
|𝐴𝐸| = |𝐴𝐷| = ∙ 6 = 3 [cm]
2 2
|𝐷𝐸| = |𝐴𝐸|√3 = 3√3 [cm]
|𝐸𝐵| = |𝐴𝐵| − |𝐴𝐸| = 10 − 3 = 7 [cm]
Stosujemy twierdzenie Pitagorasa do trójkąta 𝐵𝐸𝐷:
2
|𝐵𝐷| = √|𝐸𝐵|2 + |𝐷𝐸|2 = √72 + (3√3) = √76 = 2√19 [cm]
Odp. 2√19 cm i 2√19 cm

1
34. Obwód rombu: 16 cm, cos ∢𝐴𝐵𝐶 = − 8
1
|𝐴𝐵| = |𝐵𝐶| = ∙ 16 = 4 [cm]
4
Stosujemy twierdzenie cosinusów do trójkąta 𝐴𝐵𝐶:
|𝐴𝐶|2 = |𝐴𝐵|2 + |𝐵𝐶|2 − 2|𝐴𝐵| ∙ |𝐵𝐶| ∙ cos ∢𝐴𝐵𝐶 =
1
= 42 + 42 − 2 ∙ 4 ∙ 4 ∙ (− ) = 36
8
|𝐴𝐶| = √36 = 6 [cm]
1 1
|𝐴𝑂| = |𝐴𝐶| = ∙ 6 = 3 [cm]
2 2
Z twierdzenia Pitagorasa dla trójkąta 𝐴𝑂𝐵 mamy:
|𝑂𝐵| = √|𝐴𝐵|2 − |𝐴𝑂|2 = √42 − 32 = √7 [cm]
|𝐵𝐷| = 2|𝑂𝐵| = 2√7 [cm]
Odp. Długości przekątnych: 6 cm i 2√7 cm.

8
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

35. ∢𝐴𝐵𝐶 = 2∢𝐵𝐴𝐷, więc ∢𝐴𝐵𝐶 = 120°, ∢𝐵𝐴𝐷 = 60°

Niech |𝐴𝐷| = 𝑥, |𝐴𝐵| = 3𝑥.
2(𝑥 + 3𝑥) = 12 – obwód równoległoboku 𝐴𝐵𝐶𝐷
8𝑥 = 12
3
𝑥= [cm]
2
3 3 9
|𝐴𝐷| = [cm], |𝐴𝐵| = 3 ∙ = [cm]
2 2 2
Stosujemy twierdzenie cosinusów do trójkątów 𝐴𝐵𝐶 i 𝐵𝐴𝐷:
9 2 3 2 9 3 1 117
|𝐴𝐶|2 = |𝐴𝐵|2 + |𝐵𝐶|2 − 2|𝐴𝐵| ∙ |𝐵𝐶| ∙ cos 120° = ( ) + ( ) − 2 ∙ ∙ ∙ (− ) =
2 2 2 2 2 4
117 3√13
|𝐴𝐶| = √ = [cm]
4 2
3 2 9 2 3 9 1 63
|𝐵𝐷|2 = |𝐴𝐷|2 + |𝐴𝐵|2 − 2|𝐴𝐷| ∙ |𝐴𝐵| ∙ cos 60° = ( ) + ( ) − 2 ∙ ∙ ∙ =
2 2 2 2 2 4
63 3√7
|𝐵𝐷| = √ = [cm]
4 2
3√13 3√7
Odp. Długości przekątnych: cm i cm.
2 2

36.
a) Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod 9XX93V
|𝐵𝐶| = 3√2, |𝐴𝐶| = 2, |𝐴𝐵| = √10 . Stosujemy twierdzenie cosinusów:
2 2
|𝐴𝐶|2 + |𝐵𝐶|2 − |𝐴𝐵|2 22 + (3√2) − (√10) 4 + 18 − 10 12 √2
cos ∢𝐴𝐶𝐵 = = = = =
2|𝐴𝐶| ∙ |𝐵𝐶 2 ∙ 2 ∙ 3√2 12√2 12√2 2
2
√2 √2
sin ∢𝐴𝐶𝐵 = √1 − cos 2 ∢𝐴𝐶𝐵 = √1 − ( ) =
2 2
1 1 √2
|𝐴𝐶| ∙ |𝐵𝐶| ∙ sin ∢𝐴𝐶𝐵 = ∙ 2 ∙ 3√2 ∙
𝑃𝐴𝐵𝐶 = =3
2 2 2
b) |𝐵𝐶| = 2√3, |𝐴𝐶| = √15, |𝐴𝐵| = 3
2 2
|𝐴𝐶|2 +|𝐵𝐶|2 −|𝐴𝐵|2 (√15) +(2√3) −32 15+12−9 18 3√5
cos ∢𝐴𝐶𝐵 = = = = =
2|𝐴𝐶|∙|𝐵𝐶| 2√15∙2√3 4√45 12√5 10
2
3√5 55 √55
sin ∢𝐴𝐶𝐵 = √1 − ( ) =√ =
10 100 10

1 1 √55 √3 ∙ √5 ∙ √3 ∙ √11 ∙ √5 3√11

𝑃𝐴𝐵𝐶 = |𝐴𝐶| ∙ |𝐵𝐶| ∙ sin ∢𝐴𝐶𝐵 = ∙ √15 ∙ 2√3 ∙ = =
2 2 10 10 2

37.
a) Z twierdzenia o dwusiecznej mamy:
4 𝑥
= , więc 𝑥 2 = 36, 𝑥 = 6
𝑥 9
Niech 𝑎 = |𝐵𝐶| = 9, 𝑏 = |𝐴𝐶| = 6, 𝑐 = |𝐴𝐵| = 4 + 6 = 10.
𝐿 = 𝑎 + 𝑏 + 𝑐 = 9 + 6 + 10 = 25
𝐿 25
𝑝= = ,
2 2
25 7
𝑝−𝑎 = −9= ,
2 2
25 13
𝑝−𝑏 = −6 = ,
2 2
25 5
𝑝−𝑐 = − 10 =
2 2
25 7 13 5 5
𝑃 = √𝑝(𝑝 − 𝑎)(𝑝 − 𝑏)(𝑝 − 𝑐) = √ ∙ ∙ ∙ = √455
2 2 2 2 4

9
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

b) Z twierdzenia o dwusiecznej mamy:

𝑥+7 45 𝑥+7 5
= , więc =
𝑥 36 𝑥 4
4𝑥 + 28 = 5𝑥, 𝑥 = 28
Niech 𝑎 = |𝐵𝐶| = 36, 𝑏 = |𝐴𝐶| = 45, 𝑐 = |𝐴𝐵| = 2 ∙ 28 + 7 = 63.
𝐿 = 𝑎 + 𝑏 + 𝑐 = 36 + 45 + 63 = 144
𝐿 144
𝑝= = = 72
2 2
𝑝 − 𝑎 = 72 − 36 = 36,
𝑝 − 𝑏 = 72 − 45 = 27,
𝑝−𝑐 = 9
𝑃 = √𝑝(𝑝 − 𝑎)(𝑝 − 𝑏)(𝑝 − 𝑐) = √72 ∙ 36 ∙ 27 ∙ 9 = √8 ∙ 9 ∙ 9 ∙ 4 ∙ 9 ∙ 3 ∙ 9 =
= √94 ∙ 16 ∙ 6 = 92 ∙ 4 ∙ √6 = 324√6

38.
a) ℎ – wysokość trapezu
|𝐴𝐸| + |𝐵𝐹| = 10 − 4 = 6
W trójkątach 𝐴𝐸𝐷 i 𝐵𝐹𝐶 (połówki trójkątów
równobocznych) mamy:
ℎ
|𝐴𝐸| = ℎ√3, |𝐵𝐹| =
√3
ℎ
Zatem: ℎ√3 + =6
√3
1
ℎ (√3 + )=6
√3
6 6√3 3√3
ℎ= 1 = =
√3+ 3+1 2
√3
b) ∢𝐹𝐵𝐶 = 180° − 120° = 60°
|𝐴𝐸| = ℎ (trójkąt 𝐴𝐸𝐷 jest równoramienny)
W trójkącie 𝐵𝐹𝐶 (połówka trójkąta
ℎ
równobocznego) mamy: |𝐵𝐹| =
√3
ℎ
|𝐸𝐹| = |𝐴𝐵| − |𝐴𝐸| + |𝐵𝐹| = 3 + 2√3 − ℎ +
√3
|𝐸𝐹| = |𝐷𝐶|, więc
ℎ
3 + 2√3 − ℎ + =6
√3
1
ℎ (1 − ) = 2√3 − 3
√3
2√3−3 (2√3−3)√3 (6−3√3)(√3+1) 3(2−√3)(√3+1) 3(2√3+2−3−√3) 3(√3−1)
ℎ= 1 = = = = =
1− √3−1 (√3−1)(√3+1) 3−1 2 2
√3

10
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

39.
a) I sposób:
4
ℎ= = 2√2
√2
𝑃 = 5ℎ = 5 ∙ 2√2 = 10√2

II sposób:
1 √2
𝑃 = 2 ∙ ∙ 5 ∙ 4 ∙ sin 45° = 20 ∙ = 10√2
2 2

b) |𝐵𝐷| = 8, |𝐴𝐶| = 10, ∢𝐴𝑂𝐷 = 30°

1
|𝐴𝑂| = |𝐶𝑂| = |𝐴𝐶| = 5
2
1
|𝐵𝑂| = |𝐷𝑂| = |𝐵𝐷| = 4
2
∢𝐵𝑂𝐶 = 30°
∢𝐴𝑂𝐵 = ∢𝐶𝑂𝐷 = 120°
Zatem sin ∢𝐴𝑂𝐷 = sin ∢𝐵𝑂𝐶 = sin ∢𝐴𝑂𝐵 = sin ∢𝐶𝑂𝐷, więc
𝑃𝐴𝑂𝐷 = 𝑃𝐵𝑂𝐶 = 𝑃𝐴𝑂𝐵 = 𝑃𝐶𝑂𝐷
1 1
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 = 4 ∙ 𝑃𝐴𝑂𝐷 = 4 ∙ |𝐴𝑂| ∙ |𝐷𝑂| ∙ sin 30° = 2 ∙ 5 ∙ 4 ∙ = 20
2 2

40. Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod JYSXNS

a) 𝛼 = ∢𝐵𝐴𝐶 = ∢𝐵𝐷𝐶 = 30° (kąty wpisane oparte na łuku 𝐵𝐶)
∢𝐴𝐵𝐶 = 90° (kąt wpisany oparty na półokręgu), więc

𝛽 = 90° − 𝛼 = 90° − 30° = 60°

b) 𝛼 = 2 ∙ 145° = 290° (kąt środkowy i kąt wpisany oparte na

łuku 𝐴𝐵𝐶)
1 1
𝛽 = (360° − 𝛼) = ∙ 70° = 35° (kąt wpisany i kąt środkowy
2 2
oparte na łuku 𝐴𝐷𝐶)

c) 𝛼 = ∢𝐴𝑂𝐶 = 2∢𝐴𝐵𝐶 = 2 ∙ 60° = 120° (kąt środkowy i kąt

wpisany oparte na łuku 𝐴𝐶)
180°−𝛼 180°−120°
|𝑂𝐴| = |𝑂𝐶|, więc 𝛽 = = = 30°
2 2

41. Korzystamy z twierdzenia o kącie między styczną a cięciwą.

a) 𝛼 = 25°

1
b) ∢𝐴𝐵𝐶 = 𝛼 (kąt wpisany i kąt środkowy oparte na łuku 𝐴𝐶)
2
1
𝛼 = 40°, więc 𝛼 = 80°
2

c) ∢𝐶𝐴𝐵 = 90°, więc ∢𝐴𝐵𝐶 = 90° − 70° = 20°

𝛼 = ∢𝐴𝐵𝐶 = 20°

11
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

42. I II

∢𝐵𝐴𝐶 = 180° − (70° + 40°) = 70° ∢𝐵𝐴𝐶 = 70° − 40° = 30°

Z twierdzenia o kącie między sieczną a styczną mamy: ∢𝐴𝐶𝐵 = 40°
∢𝐴𝐵𝐶 = 180° − (70° + 40°) = 70° ∢𝐴𝐵𝐶 = 180° − (30° + 40°) = 110°
Odp. 70°, 70° i 40° lub 30°, 110° i 40°

43. 𝑙 = 2𝜋 ∙ 6 = 12𝜋 – długość okręgu

∢𝑂𝐴𝐵 = 90° − 45° = 45°
∢𝑂𝐵𝐴 = ∢𝑂𝐴𝐵 = 45°
Zatem ∢𝐴𝑂𝐵 = 180° − 2 ∙ 45° = 90°.
Długości łuków:
90° 1
∙ 𝑙 = 𝑙 = 3𝜋, 12𝜋 − 3𝜋 = 9𝜋
360° 4

44. 𝑙 = 24𝜋 cm – długość okręgu

Kąty między promieniami mają miary
2 3 4
∙ 360°, ∙ 360°, ∙ 360°, więc długości łuków są równe:
9 9 9
2 2 16 1
𝑙 = ∙ 24𝜋 = 𝜋 = 5 𝜋 [cm]
9 9 3 3
3 3
𝑙 = ∙ 24𝜋 = 8𝜋 [cm]
9 9
4 4 32 2
𝑙 = ∙ 24𝜋 = 𝜋 = 10 𝜋 [cm]
9 9 3 3

160° 8
45. 360° ∙ 2𝜋𝑟 = 8𝜋, czyli 9 𝜋𝑟 = 8𝜋, 𝑟 = 9
160° 4
𝑃= 𝜋𝑟 2 = 𝜋 ∙ 92 = 36𝜋
360° 9

46. 𝛼1 , 𝛼2 , 𝛼3 – kąty środkowe wycinków

𝛼1
𝜋 ∙ 62 = 3𝜋 i
360°
𝛼2
𝜋 ∙ 62 = 4𝜋
360°
𝛼1 = 30°, 𝛼2 = 40°,
więc 𝛼3 = 360° − (𝛼1 + 𝛼2 ) = 290°
𝛼3 290∙12𝜋 29𝜋 2
𝑙= ∙ 2𝜋 ∙ 6 = = =9 𝜋
360° 360 3 3

47. 𝑃 = 24𝜋 – pole wycinka koła (𝛼 – kąt środkowy, 𝑟 – promień koła)

𝐿 = 6𝜋 – długość łuku odpowiadająca temu wycinkowi
𝛼
∙ 𝜋𝑟 2 = 24𝜋
360°
{ 𝛼 , 𝛼 ∈ (0°; 360°)
∙ 2𝜋𝑟 = 6𝜋
360°
Po podzieleniu stronami mamy:
𝑟 24𝜋
= ,
2 6𝜋
48𝜋
więc 𝑟 = =8
6𝜋
6𝜋
Zatem 𝛼 = ∙ 360° = 135°.
2𝜋∙8

12
Rozwiązania zadań – Zbiór zadań maturalnych z matematyki „NOWA Teraz matura”, poziom podstawowy

48. Film – rozwiązanie zadania, app.nowaterazmatura.pl, kod 1788H8

𝛼 – kąt środkowy, 𝑟 – promień koła
𝛼
(1) ∙ 2𝜋𝑟 + 2𝑟 = 8 – obwód wycinka koła (w cm)
360°
𝛼
(2) ∙ 𝜋𝑟 2 = 3 – pole wycinka (w cm2)
360°
𝛼𝜋𝑟
Z (1) otrzymujemy: = 4−𝑟
360°
Wstawiamy do (2):
(4 − 𝑟)𝑟 = 3
𝑟 2 − 4𝑟 + 3 = 0
(𝑟 − 1)(𝑟 − 3) = 0
𝑟 = 1 lub 𝑟 = 3
𝛼
Jeżeli 𝑟 = 1, to 𝐿 = ∙ 2𝜋𝑟 = 2(4 − 𝑟) = 2(4 − 1) = 6.
360°
𝛼
Jeżeli 𝑟 = 3, to 𝐿 = ∙ 2𝜋𝑟 = 2(4 − 3) = 2.
360°
Odp. 𝑟 = 1 cm, 𝐿 = 6 cm lub 𝑟 = 3 cm, 𝐿 = 2 cm

13