Professional Documents
Culture Documents
Chương I Nhập Môn Kinh Tế Học
Chương I Nhập Môn Kinh Tế Học
Kinh tế vi mô
Giảng viên: Th.S Lê Văn Phong
Email: phong.lv@ou.edu.vn
3
4
Học liệu:
1. Lê Bảo Lâm và các tác giả (2019), Kinh tế học vi mô,
NXB Kinh tế TP.HCM (VT100000001673).
Tài liệu bắt
2. Robert S.Pindyck và Daniel L. Rubinfeld, Kinh tế học vi
buộc
mô, bản dịch tiếng Việt của NXB Kinh tế TP.HCM, năm
2012.
1. Begg, David (2010), kinh tế học vi mô, NXB Thống kê (15308)
Tài liệu 2. Mankiw, N.Gregory (2012), Principles of Economics, South-
tham khảo
Western (44229).
Th.S Lê Văn Phong - Khoa KT & QLC ĐH Mở Tp HCm
Nội dung môn học
Môn học này gồm có bốn phần chính.
• Trong phần đầu sẽ giới thiệu mô hình cung, cầu đơn giản và hoạt động của thị trường và
phân tích tác động của chính sách kiểm soát giá, chính sách thuế và trợ cấp của Chính phủ.
• Phần thứ hai của môn học nghiên cứu về lý thuyết lựa chọn của người tiêu dùng, qua đó
ta sẽ biết được người tiêu dùng sẽ tối ưu hoá hành tiêu dùng của mình như thế nào trước
sự giới hạn về thu nhập và giá cả hòng hóa.
• Phần thứ ba nghiên cứu về hành vi của doanh nghiệp, các quyết định của Doanh nghiệp
và Doanh nghiệp làm thế nào để tối đa hóa lợi nhuận.
• Phần thứ tư của môn học sẽ trình bày đặc điểm của các cấu trúc thị trường: Độc quyền,
độc quyền nhóm, cạnh tranh độc quyền, cạnh tranh hoàn hảo và hoạt động của các doanh
nghiệp trong từng cấu trúc thị trường.
6
Nội dung cụ thể:
Chương 1. NHẬP MÔN KINH TẾ HỌC
Chương 2. CẦU, CUNG, CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG, ĐỘ CO GIÃN CỦA CẦU,
CUNG VÀ SỰ CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ VÀO THỊ TRƯỜNG
Chương 3. LÝ THUYẾT LỰA CHỌN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
Chương 4. LÝ THUYẾT SẢN XUẤT VÀ CHI PHÍ
Chương 5. THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN TOÀN
Chương 6. THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN HOÀN TOÀN
Chương 7. THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÓM.
7
Chương 1
NHẬP MÔN
KINH TẾ HỌC
1.1. Quy luật khan hiếm, sự lựa chọn và chi phi cơ hội;
đường giới hạn khả năng sản xuất
1.2. Định nghĩa kinh tế học
1.3. Các hệ thống kinh tế
1.4. Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc
1.5.Kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô
1.6. Sơ đồ chu chuyển kinh tế
1.1. Quy luật khan hiếm, sự lựa chọn
và chi phi cơ hội; đường giới hạn khả
năng sản xuất
10
11
Sự khan
Nhu cầu vô hạn Nguồn lực hữu hạn
hiếm
• Kinh tế học: là môn KHXH nghiên cứu cách thức phân bổ và sử dụng nguồn tài
nguyên khan hiếm để sản xuất ra hàng hóa và dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu vô hạn
của con người.
Qui luật khan hiếm
12
1
Lý do lựa chọn
2
Mục tiêu của sự lựa chọn
Söï löïa choïn ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû nhöõng muïc tieâu cuûa
nhöõng taùc nhaân kinh teá; ngöôøi ta giaû ñònh raèng nhöõng muïc tieâu
naøy coù theå ñöôïc xaùc ñònh bôûi haïn cheá veà ngaân saùch gia ñình vaø
giaù caû haøng hoaù.
Nhaø kinh doanh cuõng coù moät haøm muïc tieâu vaø ñeå ñôn giaûn
hoaù vaán ñeà, ngöôøi ta thöôøng coi ñoù laø söï theo ñuoåi muïc tieâu
ñôn giaûn, duy nhaát laø lôïi nhuaän, maëc duø anh ta coù theå coù nhieàu
muïc tieâu khaùc.
Bất cứ sự lựa chọn nào cũng liên quan đến hai vấn đề cơ bản: Chi
phí và lợi ích của sự lựa chọn.
Sự lựa chọn của ngời tiêu dùng được quyết định bởi các nhân tố :
Thu nhập, giá cả, thị hiếu.
Sự lựa chọn của người sản xuất được quyết định bởi các nhân tố :
Công nghệ, giá cả các yếu tố sản xuất, nguồn lực hiện có.
Th.S Lê Văn Phong - Khoa KT & QLC ĐH Mở Tp HCm 16
Đường giới hạn khả năng sản xuất
Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát laøø ñöôøng taäp hôïp nhöõng phoái hôïp toái ña saûn
löôïng của các hàng hóa maø neàn kinh teá coù theå saûn xuaát ñöôïc khi söû duïng toaøn boä caùc
nguoàn löïc saün coù cuûa neàn kinh teá kết hợp với công nghệ hiện đại .
Mọi thành viên đều mong muốn tối đa hóa lợi ích ròng
Gạo
10.000 D C
Gạo Áo Điểm trên 9,000
(tấn) (1000 cái) đồ thị B
7,000
0 6,000 A
7,000 4,000 B
9,000 2,000 C
A
10,000 0 D
0 2,000 4,000 6.000 Áo
21
Đường PPF
Đường PPF
Sử dụng nguồn
lực không hiệu
7,000 C F quả
E
D
Không thể đạt
0
2,000 4,000 Áo được
Back
23
Đường PPF
Gạo
A
B
9,000 Đánh đổi
7,000 C
D
0
2,000 4,000 Áo
Back
24
Đường PPF
Gạo
A
Chi phí cơ hội
B
9,000
- 2,000
7,000 C
+ 2,000
D
0
2,000 4,000 Áo
Back
Chi phí cơ hội
0,45% /tháng
1 tỷ đồng
Gửi tiền
ngân hàng
Quy luật này cho thấy rằng để thu thêm được một
số lượng hàng hóa bằng nhau, xã hội ngày càng
phải hy sinh ngày càng nhiều hàng hóa khác
Đường PPF
Gạo
Tăng trưởng
9,000
kinh tế
7,000
0 1,000 2,000 Áo
Đường giới hạn khả năng sản xuất
Nhöõng yù töôûng kinh teá ñöôïc theå hieän
qua ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn
xuaát:
1. Quy luaät khan hieám
2. Chi phí cô hoäi
3. Chi phí cô hoäi coù quy luaät taêng
daàn
Neàn kinh teá ñaït ñöôïc hieäu quaû trong saûn xuaát khi khoâng theå gia
taêng saûn löôïng moät loïai haøng hoùa naøy maø khoâng laøm giaûm saûn
löôïng moät loïai haøng hoùa khaùc.
Taát caû nhöõng phoái hôïp haøng hoùa naèm treân ñöôøng PPF ñeàu ñaït
ñöôïc hieäu quaû.
Nhöõng phoái hôïp haøng hoùa naèm beân trong ñöôøng PPF ñeàu
khoâng ñaït hieäu quaû.
Xaõ hoäi seõ löïa choïn nhö theá naøo trong caùc phoái hôïp hieäu quaû?
Khái niệm
31
1.3 Các mô hình (hệ thống) kinh tế
32
33
• Mô hình kinh tế: là một cách thức trình bày đơn giản
về 1 vấn đề kinh tế trong thực tế để có thể hiểu được
tình hình thực tế một cách dễ dàng.
• Giả thiết: là một trong các công cụ được sử dụng
trong các mô hình kinh tế.
• Gỉa thiết thường dùng khi lập luận trong KTH là gỉa
thiết “các yếu tố khác không đổi”
1.3 Các hệ thống kinh tế
1. Hệ thống kinh tế mệnh lệnh (chỉ huy, tập trung): giải quyết 3 vấn đề
cơ bản bằng hệ thống các chỉ tiêu kế họach pháp lệnh do nhà nước
ban hành.
2. Hệ thống kinh tế thị trường tự do: giải quyết 3 vấn đề cơ bản bằng
cơ chế thị trường.
3. Hệ thống kinh tế hỗn hợp: giải quyết 3 vấn đề cơ bản bằng cơ chế
thị trường có sự can thiệp của nhà nước.
• Hệ thống kinh tế Việt Nam hiện nay: là nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa.
1.4 KINH TẾ HỌC THỰC CHỨNG
VÀ KINH TẾ HỌC CHUẨN TẮC
Khái niệm
• Phân tích thực chứng cho biết những gì đang thực sự diễn ra.
• Phân tích chuẩn tắc cho biết chúng ta nên làm gì.
• Nó phụ thuộc vào giá trị và cảm nhận của mỗi cá nhân.
Ñeà caäp ñeán hoïat ñoäng cuûa caùc ñôn vò kinh teá ñôn
leû
KTH Giaûi thích taïi sao caùc ñôn vò naøy laïi ñöa ra caùc
vi moâ quyeát ñònh veà kinh teá
Nghieân cöùu haønh vi vaø taùc ñoäng qua laïi giöõa caùc
chuû theå trong thò tröôøng, söï aûnh höôûng cuûa caùc
chính saùch cuûa chính phuû ñoái vôùi ngaønh vaø thò
tröôøng.
Th.S Lê Văn Phong - Khoa KT &
QLC ĐH Mở Tp HCm
39
1.5 Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô
• Kinh tế Vi mô là môn học nghiên cứu hành vi của các cá nhân và các doanh
nghiệp và cách thức tương tác giữa các tác nhân này trên thị trường
• VD:
• Hộ gia đình mua bao nhiêu hàng hóa, cung cấp bao nhiêu giờ lao động
• DN thuê bao nhiêu lao động và bán bao nhiêu hàng hóa
40
Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô
Nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà kinh teá toång hôïp
cuûa quoác gia vaø nhöõng toång theå roäng lôùn
trong ñôøi soáng kinh teá cuûa quoác gia
KTH vó moâ
Nhaán maïnh ñeán söï töông taùc trong neàn kinh
teá, ñeà caäp ñeán toaøn boä heä thoáng kinh teá cuûa
quoác gia.
41
Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô
KTH Vi • Sản lượng của từng DN • Mức gía của từng SP • Việc làm trong từng
mô hoặc từng ngành riêng lẻ DN hoặc từng ngành
• VD: bao nhiêu gạo, bao • VD: gía gạo, gía xe • VD: số lao động
nhiêu xe máy máy trong ngành SX gạo,
xe máy
KTH vĩ • Sản lượng cả nền kinh • Mức gía chung của • Việc làm trong cả
mô tế của 1 quốc gia nền kinh tế nền kinh tế
• VD: Tổng sản phẩm • VD: gía hàng tiêu • VD: tổng số lao
quốc nội (GDP), tăng dùng, gía hàng sản động, tỉ lệ thất nghiệp
trưởng kinh tế xuất, lạm phát
44
1. Tại sao phải sử dụng kết hợp giữa nghiên cứu định tính và
nghiên cứu định lượng trong nghiên cứu kinh tế?
2. Để vượt qua những thách thức, rào cản và tạo ra những Đột
phá về thị trường và Doanh số các Doanh nghiệp Việt Nam
phải nghiên cứu những nội dung nào?
3. Có phát biểu cho rằng “90% các starup thất bại sau 3 năm
khởi nghiệp ở Việt Nam” Anh chị hãy cho nhận xét về phát
biểu này?
Kinh tế học là môn khoa học giúp cho con người hiểu về cách thức vận hành của nền kinh tế nói chung và
cách thức ứng sử của từng thành viên tham gia vào nền kinh tế nói riêng
Nền kinh tế là một cơ chế phân bổ các nguồn lực khan hiếm cho các mục đích sử dung khác nhau. Cơ chế
này nhằm giải quyết ba vấn đề kinh tế cơ bản: Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào? Sản xuất cho ai?
Các bộ phận hợp thành nền kinh tế là người ra quyết định bao gồm hộ gia đình, doanh nghiệp và chính
phủ. Các thành viên này tương tác với nhau theo các cơ chế phối hợp khác nhau. Mỗi thành viên có
những mục tiêu và hạn chế của mình
Kinh tế học bao gồm hai bộ phận cơ bản là kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô. Kinh tế học vi mô
nghiên cứu hành vi của các thành viên kinh tế đó là các hộ gia đình, doanh nghiệp và chính phủ. Kinh tế
học vĩ mô nghiên cứu các vấn đề kinh tế tổng hợp của các nền kinh tế như các vấn đề tăng trưởng, lạm
phát, thất nghiệp
Kinh tế vi mô - Giảng vien: ThS Lê Văn Phong 48
09/10/2023
Kinh tế học chỉ cho chúng ta cách thức suy nghĩ về các vần đề phân bổ nguồn lực chứ không đảm bảo cho
chúng ta các “câu trả lời đúng” vì kinh tế học nghiên cứu cả vấn đề chứng thực (positive) và vấn đề chuẩn
tắc (normative).
Các giả thiết kinh tế được thành lập và kiểm chứng bằng thực nghiệm. Nếu các phép thử được lặp đi lặp lại
đều cho kết quả thực nghiệm đúng như giả thiết thì giả thiết kinh tế được coi là lý thuyết kinh tế
Chi phí cơ hội được hiểu là giá trị của cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi thực hiện một sự lựa chọn về kinh tế. Chi
phí cơ hội luôn tuân theo quy luật: để thu thêm được một số lượng hàng hoá bằng nhau, xã hội ngày càng
phải hi sinh ngày càng nhiều hàng hoá khác
Đường giới hạn khả năng sản xuất (PPF) được hiểu là đường mô tả các kết hợp hàng hoá dịch vụ X và Y
mà nền kinh tế có thể sản xuất với ràng buộc về các nguồn lựữc và công nghệ hiện tại. Đường giới hạn khả
năng sản xuất thể hiện sự khan hiếm của các nguồn lực và quy luật chi phí cơ hội tăng dần. Khi các ràng
buộc nguồn lực và công nghệ thay đổi sẽ làm dịch chuyển đường giới hạn khả năng sản xuất