ARALIN

Ang buod ng mga pangyayari sa buhay ni Crisostomo Ibarra at Maria Clara

Naghandog ng masaganang hapunan si Kapitan Tiyago para sa pagdating ni

Crisostomo Ibarra anak ng kaniyang nasirang matalik na kaibigan na si Don
Rafael Ibarra. Marami ang nagsidalo. Napag-usapan nila ang pag-aaral ni Ibarra sa
Europa na hinangaan ng lahat maliban kay Padre Damaso na dalawang beses
ipinahiya ang binata ngunit pinagpasensiyahan niya ito.

Nang matapos ang hapunan, si Ibarra ay nagpaalam. Sumabay sa kanya si

Tenyente Guevarra. Ang Tenyente ay nagsalaysay ng pagkamatay ng kanyang ama
sa bilangguan. Ayon sa Tenyente, si Don Rafael Ibarra ay ibinilanggo dahil sa
hindi sinasadyang pagkakapatay sa isang mangmang na Kastilang tagasingil ng
buwis. Kinaumagahan, dinalaw ni Ibarra si Maria Clara. Ginunita nila ang
mga araw ng kanilang pagmamahalan simula pa ng kanilang pagkabata.
Kinabukasan, Araw ng mga Patay, natuklasan ni Ibarra na nawawala ang puntod
ng kaniyang ama. Napag-alaman niya sa sepulturero na ipinahukay ni Padre
Damaso ang bangkay ng kaniyang ama at ipinalipat sa libingan ng mga Intsik
ngunit dahil umuulan at napakabigat ng bangkay, itinapon na lamang ito sa lawa.
Nakaramdam ng matinding galit si Ibarra. Nang lisanin niya ang libingan ay
nakasalubong niya si Padre Salvi at napagbuntunan niya ito ng galit. Ang tanging
nasabi ng pari sa binata ay wala siyang kinalaman sa mga pangyayari at hindi siya
ang kura ng San Diego ng mga panahong iyon.
Sa kabila ng lahat, tinangka niyang kalimutan ang mga nangyari at sa halip ay
ipinagpatuloy na lamang niya ang isang mabuting adhikain. Ito ang pagpapatayo
ng isang paaralan.
Ngunit isang araw ng paghuhugos sa paaralang ipinapatayo ni Ibarra, nangyari
ang hindi inaasahan. Ang taong namahala sa paghuhugos ay nabagsakan ng
batong inihuhugos at namatay. Nang umuwi si Ibarra, naging panauhin niya si
Elias na nagtapat sa kanya ng masamang balak ng taong namahala sa
paghuhugos. Sinabi ni Elias na hatol na hatol ng Diyos ang naganap na
pangyayari. Si Elias ay ang pilotong iniligtas ni Ibarra sa buwaya nang siya, si
Maria Clara at ang kanilang mga kaibigan ay nagkaroon ng kasiyahan.
Si Ibarra ay naghandog ng isang pananghalian pagkatapos ng paghuhugos. Sa
hindi inaasahang pangyayari, dumating si Padre Damaso at hinamak niya ang
pagkatao ng ama ni Ibarra. Hindi na napigilan ni Ibarra ang sarili kaya’t nilundag
niya ang pari at tinangkang sasaksakin ngunit mabilis na pumagitna si Maria
Clara sa dalawa. Ito ang dahilan kung bakit si Ibarra ay hinatulan ng pagiging
excomulgado. Ito rin ang naging dahilan upang utusan ni Padre Damaso si
Kapitan Tiago na sirain ang kasunduan na ipakasal si Maria Clara sa binata.
Nagkasakit si Maria Clara. Ginamot ng huwad na doktor na si Don Tiburcio de
Espadaña ang dalaga. Ipinakilala ni Doña Victorina si Linares kay Padre Damaso
kaya naisip ng pari na ipakasal ang binatang Espanyol kay Maria Clara.
Gumaling si Maria Clara ngunit hindi sa gamot na ibinigay ni Don Tiburcio
kundi dahil sa mga gamot na ipinadala ni Ibarra kay sinang.
Naging panauhin ni Kapitan Tiago ang Kapitan Heneral. Nabalitaan niya ang
mga pangyayaring kinasangkutan nina Ibarra at Padre Damaso. Nang makausap
ng Heneral si Ibarra, naging palagay ang loob nito sa binata. Sa kanyang tulong,
naalis ang pagiging excolmugado ni Ibarra. Sa kasawiang palad, nagkaroon ng
kaguluhan sa kuwartel at si Ibarra ang pinagbintangan kaya’t siya ay hinuli at
ibinilanggo kahit wala siyang kasalanan sa mga pangyayari. Ang kasunduang
pagpapakasal ni Maria Clara kay Linares ay ipinaalam sa pamamagitan ng isang
hapunan sa bahay ni Kapitan Tiago. Samantala, si Ibarra ay nakatakas sa
bilangguan sa tulong ni Elias. Nagkaroon ng pagkakataong makapag-usap sina
Ibarra at Maria Clara. Ipinagtapat ni Ibarra na siya ay napahamak dahil sa mga
sulat na ibinigay niya kay Maria Clara. Ang mga ito ay ginamit sa hukuman.
Ngunit, ayon sa dalaga, ang mga sulat na iyon ay nakuha sa kanya dahil sa
pagbabanta at pananakot. Ipinagtapat ni Maria Clara kay Ibarra na siya ay anak
ni Padre Damaso. Ang lihim ng kaniyang pagkatao ay nalaman ni Padre salvi sa
isang sulat na naiwan ng kanyang tunay na ama sa kumbento. Ito ang ipinagpalit
ni Padre Salvi sa mga sulat ni Ibarra kay Maria Clara. Ipinagtapat din ni Maria
Clara kay Ibarra na siya ay magpapakasal kay Linares upang ingatan ang dangal
ng kanyang ina ngunit ang kaniyang pag-ibig ay mananatiling nakaukol lamang
kay Ibarra. Pagkatapos mag-usap nina Ibarra at Maria Clara, sumakay ang
binata sa bangka kung saan naghihintay si Elias. Pinahiga ni Elias sa bangka ang
binata at tinabunan niya ito ng mga damo. Binagtas nila ang Ilog Pasig. Ngunit
hindi sila nakaligtas sa mga guwardiya sibil. Pinaulanan ng bala ang bangka nina
Ibarra. Mabilis na lumundag sa tubig si Elias upang iligaw ang mga tumutugis sa
kanila.
Kumalat ang balitang patay na si Ibarra. Nawalan ng pag-asa si Maria Clara
kaya’t nakiusap siya kina Kapitan tiago at Padre Damaso na siya ay payagang
pumasok sa kumbento upang magmongha. Sa kabila ng pagtutol ni Padre Damaso
sa kagustuhan ni Maria Claria, wala itong nagawa kung hindi ang pumayag nang
sabihin ng dalaga na dalawa lamang ang kanyang pinagpipilian: ang kumbento o
ang kamatayan.
Ang balitang kumalat ay walang katotohanan. Nang makarating si Elias sa
gubat, siya ay sugatan at naghihingalo. Siya ay tinamaan nang paulanan siya ng
bala ng mga guwardiya sibil nang siya ay lumundag sa tubig upang iligtas si
Ibarra.

PANUTO: Hanapin sa puzzle ang sampung pangalan na maaaring tao o lugar na

nabanggit sa bawat pahayag. Isulat ang sagot sa patlang bago ang
bilang.

_______1. Ang pangunahing tauhan sa Noli Me Tangere

_______2. Iniligtas ni Crisostomo Ibarra laban sa buwaya
_______3. Dalagang kinagigiliwan ng mga taga-San diego
_______4. Binatang Espanyol na ipinagkasundo na pakasal kay Maria Clara
_______5. Prayleng muntik nang undayan ng saksak sa leeg ni Crisostomo Ibarra
_______6. Naganap na habulan at pagtugis ng mga sibil kina Crisostomo at Elias
_______7. Prayleng kinatatakutan na makaharap ni Maria Clara dahil sa
kakaibang titig nito
_______8. Nais ipatayo ni Crisostomo Ibarra sa kaniyang pagbabalik sa sariling
bayan _______9. Lugar kung saan galing si Crisostomo pagkalipas ng maraming
taon na pagkawala sa Pilipinas
______10. Parte ng tahanan nina Kapitan Tiyago na naging suyuan ng
magkasintahang Crisostomo At Maria Clara.

M C Z P A A R A L A N
A U R O S A L I N D A
R E L I N A R E S E A
I E G G S S U G A L X
A U M F H O T G L A D
C R H I S T S U Y W A
L O L A A E X T R A M
A P P L L A Y O O S A
R A M E V I L L A M S
A T E L I A S X O F O
M C Z P A A R A L A N
A U R O S A L I N D A
R E L I N A R E S E A
I E G G S S U G A L X
A U M F H O T G L A D
C R H I S T S U Y W A

PANUTO: Ayusin ayon sa pagkakasunod-sunod ang mga pangyayari sa dalawang

tauhan. Isulat sa patlang ang A-E.

CRISOSTOMO IBARRA
___1. Lumundag sa tubig si Crisostomo Ibarra upang iligtas si Elias sa buwaya.
___2. Pinaulanan ng bala ng mga guwardiya sibil ang bangka nina Crisostomo
Ibarra. ___3. Paghamak ni Padre Damaso sa pagkatao ng ama ni Crisostomo Ibarra
kung kaya’t hindi na napigilan ng binata ang sarili at tinangkang saksakin
ang pari. ___4. Nalaman ni Crisostomo Ibarra ang sinapit ng kanyang ama sa
bilangguan sa Pamamagitan ng pagsasalaysay ni Tenyente Guevarra.
___5. Nagkaroon ng isang masaganang hapunan sa tahanan ni Kapitan Tiago para
sa pagdating ng binatang si Crisostomo Ibarra mula sa Europa.

MARIA CLARA
___1. Ipinagtapat ni Maria Clara sa kasintahan ang balak na pagpapakasal niya
kay
Linares.
___2. Nagkasakit si Maria Clara matapos ang naganap na kaguluhan sa pagitan
nina Crisostomo at Padre Damaso sa pananghalian.
___3. Ginunita ng magkasintahan ang kanilang pagmamahalan simula pa ng
kanilang pagkabata.
___4. Nakiusap si Maria Clara kay Kapitan Tiago at Padre Damaso na muli siyang
papasok sa kumbento upang magmongha.
___5. Napag-alaman ni Maria Clara na ipinagkasundo siya ng kaniyang ama sa
binatang Espanyol sa utos ni Padre Damaso.