Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không

Gian
CHƯƠNG III: PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG
Bài 2. PHƯƠNG TRÌNH MẶT PHẲNG
A. TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
I. Vectơ pháp tuyến của mặt phẳng
1. Định nghĩa: Cho mặt phẳng . Nếu vectơ và có giá vuông góc với mặt phẳng
thì là vectơ pháp tuyến (VTPT) của .
Chú ý:
 Nếu là một VTPT của mặt phẳng thì cũng là một VTPT của mặt
phẳng .
 Một mặt phẳng được xác định duy nhất nếu biết một điểm nó đi qua và một VTPT của
nó.
 Nếu có giá song song hoặc nằm trên mặt phẳng thì là một VTPT
của .

II. Phương trình tổng quát của mặt phẳng

1. Định nghĩa: Phương trình: với được gọi là
phương trình tổng quát của mặt phẳng.
Nhận xét:
 Nếu mặt phẳng có phương trình thì nó có một VTPT là
.
 Phương trình mặt phẳng đi qua điểm và nhận vectơ khác
là VTPT là: .
2. Các trường hợp riêng
Xét phương trình mặt phẳng : với
Phương trình mặt phẳng
Các hệ số Tính chất mặt phẳng

đi qua gốc tọa độ .

hoặc .
hoặc .
hoặc .
hoặc .
hoặc .
hoặc .

Chú ý:
 Nếu trong phương trình không chứa ẩn nào thì song song hoặc chứa trục
tương ứng.

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian

 Phương trình mặt phẳng theo đoạn chắn . Ở đây cắt các trục

tọa độ tại các điểm , , với .

III.Vị trí tương đối của hai mặt phẳng

Trong không gian Oxyz cho và
có các VTPT

 với

 với

 cắt

Đặc biệt:

IV. Khoảng cách từ một điểm đến một mặt phẳng.

Định lí: Trong không gian , cho điểm và mặt phẳng

Khi đó khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng được tính:

V. Góc giữa hai mặt phẳng

Trong không gian , cho hai mặt phẳng

và

Góc giữa và bằng hoặc bù với góc giữa hai VTPT . Tức là:

B. MỘT SỐ DẠNG TOÁN VỀ PHƯƠNG TRÌNH MẶT PHẲNG

Dạng 1: Vectơ pháp tuyến của mặt phẳng .
a. Phương pháp giải: Áp dụng định nghĩa VTPT...

 Vecto là VTPT của mp .Nếu thì mặt phẳng

song song hoặc trùng với .

 Nếu là một VTPT của mặt phẳng thì cũng là một VTPT của mặt
phẳng
GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG
Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
 Nếu mặt phẳng có phương trình thì nó có một VTPT là
.
 Nếu có cặp không cùng phương với nhau và có giá song song hoặc nằm trên
mặt phẳng thì là một VTPT của .

b. Ví dụ áp dụng :

Ví dụ 1: Trong không gian với hệ toạ độ , cho ba điểm , , .

Một

vectơ pháp tuyến của mặt phẳng là:

A. . B. .

C. . D. .
Hướng dẫn giải
Chọn A
Phương pháp tự luận

Ta có ,

.
Phương pháp trắc nghiệm
Sử dụng MTBT tính tích có hướng.

Có , .
Chuyển sang chế độ Vector: Mode 8.
Ấn tiếp 1 – 1: Nhập tọa độ vào vector A.
Sau đó ấn AC. Shift – 5 – 1 – 2 – 1 Nhập tọa độ vào vector B.
Sau đó ấn AC.

Để nhân ấn Shift – 5 –3 – X Shift - 5 – 4 - =

Ví dụ 2: Cho . Mặt phẳng trung trực đoạn thẳng có một vecto pháp tuyến
là:

A. . B. . C. . D. .
Hướng dẫn giải
Chọn D
Ta có mặt phẳng cần tìm vuông góc với đoạn thẳng và nhận nên
là vtpt.
GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG
Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian

Ví dụ 3: Cho mặt phẳng . Khi đó có một vectơ pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .
Hướng dẫn giải
Chọn C
Phương trình mặt phẳng có dạng có vectơ pháp tuyến là
. Vậy có vectơ pháp tuyến là .

c. Bài tập vận dụng:

NHẬN BIẾT.
Câu 1. Chọn khẳng định sai

A. Nếu hai đường thẳng AB ,CD song song thì vectơ là một vectơ pháp tuyến
của mặt phẳng ( ABCD) .

B. Cho ba điểm A , B ,C không thẳng hàng, vectơ là một vectơ pháp tuyến của
mặt phẳng( ABC ) .

C. Cho hai đường thẳng AB ,CD chéo nhau, vectơ là một vectơ pháp tuyến
của mặt phẳng chứa đường thẳng AB và song song với đường thẳng CD .

D. Nếu hai đường thẳng AB ,CD cắt nhau thì vectơ là một vectơ pháp tuyến
của mặt phẳng ( ABCD) .
Câu 2. Trong không gian với hệ trục tọa độ oxyz . Tìm một vecto pháp tuyến của mặt phẳng
(oxy).

A. . B. . C. . D. .

Câu 3. Trong không gian với hệ trục toạ độ , cho mặt phẳng . Vecto

nào không phải là vecto pháp tuyến của ?

A. . B. . C. . D. .

Câu 4. Trong không gian với hệ toạ độ , mặt phẳng song song mặt phẳng

. Tìm một vecto pháp tuyến của mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .

Câu 5. Trong không gian với hệ trục toạ độ . Mặt phẳng song song với mặt phẳng

có một vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 6. Trong không gian với hệ toạ độ , cho ba điểm A, B,C không thẳng hàng . Tìm một

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
vectơ pháp tuyến của mặt phẳng . Chọn đáp án sai .

A. . B. . C. . D.

Câu 7. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho hai điểm A(−1;0;1),B(−2;1;1) . là mặt
phẳng trung trực của đoạn AB .Tìm một vecto pháp tuyến của mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .

Câu 8. Trong không gian với hệ toạ độ , mặt phẳng . Chỉ ra một vecto

pháp tuyến của ?

A. . B. . C. . D.
.

Câu 9. Trong không gian với hệ toạ độ , mặt phẳng vuông góc với trục tung có một
vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 10. Trong không gian với hệ toạ độ , cho hai điểm và .Tìm một
vecto pháp tuyến mặt phẳng vuông góc với đường thẳng là:

A. . B. . C. . D. .
Câu 11. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho hai mặt phẳng

, . Giá trị số thực để hai mặt

phẳng vuông góc

A. B. C. D.

THÔNG HIỂU.

Câu 12. Trong không gian với hệ toạ độ , cho điểm . Tìm một
vectơ pháp tuyến của mặt phẳng chứa AB và song song với trục tung.

A. . B. . C. . D. .

Câu 13. Trong không gian với hệ toạ độ , cho điểm . Tìm một vectơ pháp tuyến của
mặt phẳng chứa A và trục hoành. Chọn đáp án đúng

A. . B. .

C. . D. Tất cả các đáp án đều sai.

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
Câu 14. Trong không gian với hệ toạ độ , mặt phẳng song song với giá của hai veto

, . Vecto nào sau đây không là pháp tuyến của mặt phẳng ?

A. . B. . C. . D. .

Câu 15. Trong không gian với hệ toạ độ . Mặt phẳng (P) đi qua các điểm ,

và song song với giá của veto .Tìm một vecto pháp tuyến của mặt
phẳng (P)?

A. . B. . C. . D. .

Câu 16. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho mặt phẳng đi qua ,

và vuông góc với mặt phẳng . Vecto nào không phải là

vecto pháp tuyến của mặt phẳng ?

A. . B. .

C. . D. .

Câu 17. Trong không gian với hệ toạ độ cho mặt phẳng . Mặt phẳng

vuông góc với hai mặt phẳng và (oxz) . Tìm một vectơ pháp tuyến của mặt phẳng

A. . B. .
C. . D. .

Câu 18. Trong không gian với hệ toạ độ , là mặt phẳng vuông góc với hai mặt phẳng

và . Tìm một vectơ pháp tuyến của mặt

phẳng .

A. . B. .
C. . D. .

Câu 19. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , gọi ( P) là mặt phẳng chứa trục Ox và vuông
góc với mặt phẳng ( Q) : x + y + z−3=0 . Mặt phẳng ( P) có một vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 20. Trong không gian với hệ toạ độ . Mặt phẳng (P) đi qua các điểm ,
, . Tìm một vecto pháp tuyến của mặt phẳng (P)?

A. . B. . C. . D. .

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
Câu 21. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz ,cho mặt phẳng và

Mặt phẳng ( P) chứa và vuông góc với mặt phẳng

có một vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

VẬN DỤNG – VẬN DỤNG CAO:

Câu 22. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz ,cho mặt phẳng . Mặt
phẳng song song với trục oz và vuông góc với mặt phẳng có một vecto pháp tuyến
là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 23. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz . Cho mặt cầu
.Tìm một vecto pháp tuyến của mặt phẳng tiếp xúc với mặt cầu tại điểm

A. . B. . C. . D. .

Câu 24. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho các điểm
A(5;1;3),B(1;2;6),C (5; 0; 4),D( 4;0;6) . Mặt phẳng chứa AB và song song với CD có một
vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 25. Trong không gian với hệ toạ độ , cho hình cầu

.Mặt phẳng chứa trục và tiếp xúc với có một vecto pháp tuyến là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 26. Trong không gian với hệ toạ độ , cho hình cầu .

Phương trình mặt phẳng chứa cắt hình cầu theo thiết diện là đường tròn có

chu vi bằng .Vecsto nào không là vecto pháp tuyến của mặt phẳng ?

A. . B. . C. . D. .

Câu 27. Trong không gian với hệ toạ độ , cho , , ,

và mặt phẳng . Xác định b và c biết mặt phẳng vuông góc với

mặt phẳng và khoảng cách từ đến bằng .

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian

A. B. C. D.

Câu 28. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , gọi ( P) là mặt phẳng chứa trục Oy và tạo với
mặt phẳng y + z +1=0 góc 60 . Tìm một veto pháp tuyến của mặt phẳng ( P) .Chọn đáp
0

án sai .

A. . B. . C. . D. .

Câu 29. Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho điểm M (1;2;3). Gọi là mặt phẳng
chứa trục và cách một khoảng lớn nhất. Mặt phẳng có một veto pháp tuyến
là:

A. . B. . C. . D. .

Câu 30. Trong không gian với hệ trục toạ độ , cho mặt cầu

, điểm . Mặt phẳng đi qua và cắt

mặt cầu theo thiết diện là hình tròn có diện tích nhỏ nhất. Tìm một vecto pháp

tuyến của ?

A. . B. . C. . D. .

Câu 31. Trong không gian với hệ toạ độ . Mặt phẳng đi qua hai điểm ,

đồng thời cắt các tia lần lượt tại hai điểm (không trùng với gốc

tọa độ ) sao cho .Tìm một vecto pháp tuyến của ?

A. . B. . C. . D. .

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT CÁC CÂU VẬN DỤNG:

Câu 22:
Phương pháp tự luận
+) Trục có véctơ đơn vị .
Mặt phẳng có VTPT .
Mặt phẳng ( P) song song với trục và vuông góc với nên ( P) có

VTPT .
Phương pháp trắc nghiệm
+) Kiểm tra điều kiện VTPT của mặt phẳng vuông góc với VTPT của ( P) ta loại tiếp
được đáp án A, C,D.
Câu 23:
Phương pháp tự luận

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
có tâm
+)
+) Do mặt phẳng tiếp xúc với mặt cầu tại điểm

nên là một VTPT của mặt phẳng .

Câu 24:
Phương pháp tự luận
+) .
Mặt phẳng chứa AB và song song với CD có một vecto pháp tuyến:

Phương pháp trắc nghiệm

+) Kiểm tra điều kiện VTPT của mặt phẳng vuông góc với véctơ ta loại được đáp
B,D.
+) Kiểm tra điều kiện VTPT của mặt phẳng vuông góc với véctơ ta loại được đáp
C.
Câu 25:
Phương pháp tự luận

Mặt phẳng chứa trục có dạng :

Ta có :

. Chọn có một vecto pháp tuyến

Câu 26:
Phương pháp tự luận

Phương trình mặt phẳng

Ta có : . Mà có tâm

Do

Chọn

Chọn

Chọn
Phương pháp trắc nghiệm
+) Trục có véctơ đơn vị .

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
+) Kiểm tra điều kiện VTPT của mặt phẳng vuông góc với véctơ ta loại được đáp
A.
Câu 27:

Phương trình mặt phẳng có dạng

Theo giả thiết:

Câu 28:
Phương pháp tự luận
+) Mặt phẳng ( P) chứa trục Oy nên có dạng: .

+) Mặt phẳng ( P) tạo với mặt phẳng y + z +1=0 góc 60 nên

0
.

nên B,C,D đều

đúng.
Phương pháp trắc nghiệm
+)Cách 1: Mặt phẳng ( P) chứa trục Oy nên loại đáp án A.
+)Cách 2: thử điều kiện về góc VTPT đáp án A thấy không thỏa mãn.
Câu 29:
Phương pháp tự luận
+) Gọi lần lượt là hình chiếu M

vuông góc của trên mặt phẳng

và trục .
Ta có :
H
K
Oy
Vậy khoảng cách từ đến mặt
phẳng lớn nhất khi mặt phẳng
qua và vuông góc với .
Nên có một veto pháp tuyến là:

Câu 30:

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
Trong không gian với hệ trục toạ độ , cho mặt cầu

, điểm . Mặt phẳng đi qua và cắt

mặt cầu theo thiết diện là hình tròn có diện tích nhỏ nhất. Tìm một vecto pháp

tuyến của ?

A. . B. . C. . D. .
Hướng dẫn giải:
Chọn B.
Phương pháp tự luận

Mặt cầu có tâm .

Ta có nên điểm nằm trong mặt cầu.

Ta có :

Diện tích hình tròn nhỏ nhất nhỏ nhất lớn nhất.

Do Khi đó mặt phẳng đi qua và nhận

làm vtpt suy ra B đúng

Câu 31:

Trong không gian với hệ toạ độ . Mặt phẳng đi qua hai điểm ,

đồng thời cắt các tia lần lượt tại hai điểm (không trùng với gốc

tọa độ ) sao cho .Tìm một vecto pháp tuyến của ?

A. . B. . C. . D. .
Hướng dẫn giải:
Chọn B.
Phương pháp tự luận

Gọi lần lượt là giao điểm của với các tia

Do .Đặt

Gọi là môt vectơ pháp tuyến của mặt phẳng

Phương pháp trắc nghiệm
+) .

+) Kiểm tra điều kiện VTPT của mặt phẳng vuông góc với véctơ ta chọn B .

BẢNG ĐÁP ÁN:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A D C A D C A B A A D C A B A B A B C C

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG

Tài liệu ôn thi THPT Quốc Gia 2020 Chuyên đề: Phương Trình Mặt Phẳng Trong Không
Gian
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
B B C A C A C A A B B

GV: ĐỖ THỊ HƯƠNG