Dạng 2.

Một số bài toán liên đến khoảng cách - góc

Dạng 2.1 Khoảng cách từ điểm đến mặt, khoảng cách giữa hai mặt
Khoảng cách từ một điểm đến mặt phẳng, khoảng cách giữa hai mặt phẳng song song

Khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng được xác định bởi công

thức:
Khoảng cách giữa đường thẳng và mặt phẳng song song là khoảng cách từ một điểm thuộc đường
thẳng đến mặt phẳng

Cho hai mặt phẳng song song và có cùng véctơ pháp

tuyến, khoảng cách giữa hai mặt phẳng đó là

Viết phương trình và cách khoảng

Phương pháp:

Vì

Sử dụng công thức khoảng cách

Viết phương trình mặt phẳng và cách mặt phẳng một khoảng cho
trước.
Phương pháp:

Vì

Chọn một điểm và sử dụng công thức:

Viết phương trình mặt phẳng vuông góc với hai mặt phẳng đồng thời cách điểm
một khoảng bằng cho trước.
Phương pháp:

Tìm Từ đó suy ra

Khi đó phương trình có dạng (cần tìm

Ta có:
Câu 1. (Chuyên Hùng Vương Gia Lai 2019) Trong không gian , điểm thuộc trục và cách đều

hai mặt phẳng: và có tọa độ là

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Ta có .

Theo giả thiết: .

Vậy

Câu 2. Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho , . Tìm tất cả các giá trị của tham
số sao cho khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng bằng độ dài đoạn thẳng .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Ta có .

Khoảng cách từ đến mặt phẳng : .

Để .

Câu 3. (Chuyên Trần Phú Hải Phòng 2019) Trong không gian cho 3 điểm

. Gọi là mặt phẳng chứa sao cho khoảng cách từ tới mặt

phẳng bằng . Phương trình mặt phẳng là

A. B.

C. D.
Lời giải

Gọi
 Thay vào ta có:

Cho

Câu 4. Trong không gian cho . Gọi là mặt phẳng song

song với , cách đều và mặt phẳng . Phương trình của là

A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn A

cách đều và mặt phẳng

(nhận).

Vậy phương trình của là .

Câu 5. (Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho hai điểm

, và mặt phẳng qua sao cho , cắt tại

nằm giữa . Tính .

A. . B. . C. . D. .
 Lời giải.

Vì và cắt đoạn tại nên

Câu 6. (Đề Tham Khảo 2019) Trong không gian , Khoảng cách giữa hai mặt phẳng

và bằng:

A. B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Lấy .Do song song với nên Ta có

Câu 7. (Sở Thanh Hóa 2019) Trong không gian cho hai mặt phẳng song song và lần lượt

có phương trình và . Khoảng cách giữa hai mặt phẳng và

bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng đi qua điểm .

Do mặt phẳng song song mặt phẳng nên khoảng cách giữa hai mặt phẳng và

bằng:

Câu 8. Trong không gian , khoảng cách giữa hai mặt phẳng

và bằng

A. 1. B. . C. 2. D. .
Lời giải
 Ta có

Nhận xét:

Nếu mặt phẳng và song song với nhau

thì .

Câu 9. Trong không gian , khoảng cách giữa hai mặt phẳng và

bằng

A. 5. B. C. 6. D. .
Lời giải

Ta có

Câu 10. (Chuyên Lam Sơn Thanh Hóa 2019) Trong không gian khoảng cách giữa hai mặt phẳng

và là

A. B. C. D.
Lời giải

. Ta có:

Các giải trắc nghiệm:

Công thức tính nhanh:

d =

// áp dụng công thức: d .

Câu 11. Trong không gian , khoảng cách giữa hai mặt phẳng và

bằng
 A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Vì nên với

Câu 12. (Chuyên Lam Sơn-2019) Trong không gian khoảng cách giữa hai mặt phẳng

và là:

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Chọn A

Có với bất kì thuộc .

Chọn có .

Câu 13. (Chuyên Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , tính khoảng cách giữa hai mặt

phẳng song song và .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Ta có , khoảng cách giữa hai mặt phẳng là:

Câu 14. (THPT Đông Sơn 1 - Thanh Hóa 2019) Trong không gian với hệ tọa độ cho mặt cầu

và mặt phẳng Khoảng cách từ tâm

của mặt cầu đến mặt phẳng bằng

A. 2. B. 4. C. 3. D. 1.
Lời giải
Chọn C
 Mặt cầu có tâm

Vậy .

Câu 15. (SGD Bến Tre 2019) Trong không gian cho hai mặt phẳng và

Khoảng cách giữa hai mặt phẳng và bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Trong mặt phẳng ta chọn điểm . Tính khoảng cách từ đến ta có:

. Vậy .

Câu 16. (SP Đồng Nai - 2019) Trong không gian , cho hai mặt phẳng và
. Khoảng cách giữa hai mặt phẳng và bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Nhận xét hai mặt phẳng và song song với nhau.

Lấy ta có .

Câu 17. (Đà Nẵng 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng và điểm

. Trên mặt phẳng lấy điểm . Gọi là điểm sao cho . Tính khoảng

cách từ đến mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A
 A

K
H M

(P)

Ta có:

Câu 18. (Chu Văn An - Hà Nội - 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt phẳng

. Mặt phẳng nào sau đây song song với và cách một khoảng bằng 3?

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Mặt phẳng đi qua điểm và có một vectơ pháp tuyến .

Mặt phẳng song song với và cách một khoảng bằng 3 nên có dạng

Mặt khác ta có (thỏa mãn).

Do đó hoặc .

Câu 19. (SGD Bến Tre 2019) Tìm trên trục điểm cách đều điểm và mặt phẳng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Vì . Ta có: ; .

cách đều điểm và mặt phẳng khi và chỉ khi

 . Vậy .

Câu 20. (SGD Bắc Ninh 2019) Trong mặt phẳng với hệ tọa độ , cho hai điểm , mặt

phẳng . Biết rằng khoảng cách từ đến mặt phẳng lần lượt bằng
và . giá trị của biểu thức bằng
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Ta có suy ra nằm cùng phía đối với mặt phẳng .

Gọi lần lượt là hình chiếu của xuống mặt phẳng .

Ta có . Do đó thẳng hàng.

Từ đó suy ra và B là trung điểm của AH nên , .

Phương trình mặt phẳng

Vậy .

Câu 21. (Chuyên Quang Trung- Bình Phước 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng

. Phương trình mặt phẳng với song song với và khoảng cách

giữa hai mặt phẳng và bằng là.

A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn D

Vì song song với nên phương trình mặt phẳng có dạng

Lấy . Khi đó ta có

Vậy ta có các mặt phẳng là

Câu 22. (SGD Hưng Yên 2019) Trong không gian hệ toạ độ , lập phương trình các mặt phẳng song song

với mặt phẳng và cách một khoảng bằng .

A. ; . B. .
C. ; . D. ; .
Lời giải
Chọn A

Gọi mặt phẳng cần tìm.

Vì nên phương trình có dạng : với .

Lấy điểm .

Vì khoảng cách từ đến bằng nên ta có :

. (thỏa điều kiện ).

Vậy phương trình là: ; .

Câu 23. (THPT Hàm Rồng - Thanh Hóa - 2018) Trong hệ trục tọa độ cho điểm ,

, . Viết phương trình mặt phẳng chứa và cách đều điểm .

A. hoặc . B. hoặc .

C. hoặc . D. hoặc .
Lời giải

Gọi .

nên ta có:

nên ta có:

Từ .

Theo đề bài: .

Từ Chọn .

Từ Chọn .
Câu 24. (THPT Nguyễn Tất Thành - Yên Bái - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , cho tam giác

có Phương trình mặt phẳng chứa sao cho khoảng cách

từ tới bằng là
A. hoặc .
B. hoặc
C. hoặc
D. hoặc
Lời giải

Giả sử là véc tơ pháp tuyến của mặt phẳng .

Ta có

TH1: .
TH2: .

Câu 25. (THPT Quang Trung Đống Đa Hà Nội 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt phẳng

. Viết phương trình mặt phẳng song song với mặt phẳng , cách
một khoảng bằng 3 và cắt trục tại điểm có hoành độ dương.

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

song song nên phương trình mặt phẳng ;

Ta có,

Chọn

Ta có
 khi đó cắt tại điểm có hoành độ âm nên

trường hợp này không thỏa đề bài.

khi đó cắt tại điểm có hoành độ dương do

đó thỏa đề bài.

Vậy phương trình mặt phẳng .

Câu 26. (Chuyên Phan Bội Châu -2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt phẳng :

, mặt phẳng không qua , song song với mặt phẳng và .

Phương trình mặt phẳng là

A. B. C. D.
Lời giải

Vì mặt phẳng song song với mặt phẳng

Phương trình mặt phẳng có dạng

Gọi

Câu 27. (Chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương 2019) Trong không gian , cho , ,

, . Gọi là mặt phẳng song song với , cách đều và mặt

phẳng . Phương trình của là

A. .B. .

C. . D. .
Lời giải

Phương trình : .

Mặt phẳng song song với mặt phẳng nên phương trình có dạng:

, .
 Mặt phẳng cách đều và mặt phẳng

(thỏa mãn).

Vậy phương trình mặt phẳng : .

Câu 28. (Ngô Quyền - Hải Phòng 2019) Trong không gian , cho ba điểm , ,

. Phương trình của mặt phẳng qua và song song với mặt phẳng là
A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Phương trình đoạn chắn của mặt phẳng là: .

Mặt phẳng song song với mặt phẳng nên

Do có: .

Vậy .

Câu 29. (Chuyên Nguyễn Đình Triểu - Đồng Tháp - 2018) Trong không gian , cho ,

, , . Mặt phẳng đi qua , , song song với đường

thẳng . Phương trình mặt phẳng là

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

, .

đi qua và có một VTPT là .

Dạng 2.2 Góc của 2 mặt phẳng

1. Góc giữa hai véctơ
 Cho hai véctơ và Khi đó góc giữa hai véctơ và là góc nhợn hoặc tù.

với
2. Góc giữa hai mặt phẳng

Cho hai mặt phẳng và

với

Câu 30. (THPT Nguyễn Khuyến 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho điểm , là
hình chiếu vuông góc của gốc tọa độ xuống mặt phẳng , số đo góc giữa mặt và mặt phẳng

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn C

qua O và nhận làm VTPT

có VTPT

Ta có

Câu 31. (THPT Quang Trung Đống Đa 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng có phương trình
. Xét mặt phẳng , với là tham số thực. Tìm tất cả giá trị

của để tạo với góc .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng , có vectơ pháp tuyến lần lượt là ,

Vì tạo với góc nên

Câu 32. (THPT Ba Đình 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt phẳng có phương trình:

với đi qua điểm , và tạo với một góc . Khi

đó thuộc khoảng nào dưới đây?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải.

Mặt phẳng đi qua hai điểm , nên .

Và tạo với góc nên (*).

Thay vào phương trình được .

Khi đó .

Câu 33. (Chuyên Bắc Giang -2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho hai mặt phẳng

. Khi hai mặt phẳng , tạo với

nhau một góc nhỏ nhất thì mặt phẳng đi qua điểm nào sau đây?
A. B. C. D.
Lời giải

Chọn C

Gọi là góc giữa hai mặt phẳng và .

Khi đó:

Góc nhỏ nhất lớn nhất .

Khi thì , đi qua điểm .

Câu 34. (THPT Thăng Long-Hà Nội- 2019) Trong không gian , cho hai mặt phẳng

và . Trên có tam giác ; Gọi lần lượt là

hình chiếu của trên . Biết tam giác có diện tích bằng , tính diện tích tam giác
.
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Gọi là góc giữa hai mặt phẳng và . .

Ta có: .

Câu 35. (Chuyên Nguyễn Du-ĐăkLăk 2019) Trong không gian , biết hình chiếu của lên mặt phẳng

là . Số đo góc giữa mặt phẳng với mặt phẳng là

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Mặt phẳng có một vectơ pháp tuyến là .

Hình chiếu của lên mặt phẳng là qua và nhận làm

vectơ pháp tuyến.

Gọi là góc giữa hai mặt phẳng và .

Câu 36. Trong hệ trục toạ độ , cho điểm . Điểm là hình chiếu vuông góc của gốc toạ độ

xuống mặt phẳng , số đo góc giữa mặt phẳng và mặt phẳng là

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Ta có là hình chiếu vuông góc của xuống mặt phẳng nên . Do đó

là một vectơ pháp tuyến của mặt phẳng .

 Mặt phẳng có một vectơ pháp tuyến là .

Gọi là góc giữa hai mặt phẳng .

Ta có .

Vây góc giữa hai mặt phẳng là .

Câu 37. (Chuyên Trần Phú Hải Phòng -2019) Trong không gian cho hai điểm .

Phương trình mặt phẳng đi qua và tạo với mặt phẳng một góc thỏa mãn

là

A. B.

C. D.
Lời giải

Giả sử có VTPT

có VTCP suy ra

có phương trình nên có VTPT

Mà

Thay vào ta được

 Chọn ta có hay

Vậy

Câu 38. (Toán Học Tuổi Trẻ 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , biết mặt phẳng

với đi qua hai điểm , và tạo với mặt phẳng

một góc . Khi đó giá trị thuộc khoảng nào dưới đây?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Ta có: nên . Suy ra có dạng có vectơ pháp tuyến là

Măt phẳng có vectơ pháp tuyến là .

Ta có: .

Chọn , ta có: do .

Ta có: .

Dạng 3. Vị trí tương đối

Dạng 3.1 Vị trí tương đối mặt phẳng với mặt cầu
M1

Vị trí tương đối giữa mặt phẳng (P) và mặt cầu (S) R I

M2
Cho mặt cầu và mặt phẳng
H
P
 Gọi là hình chiếu vuông góc của lên

và có là khoảng cách từ I đến mặt phẳng Khi đó: I

R
Nếu Mặt cầu và mặt phẳng không có điểm chung. H
P

Nếu Mặt phẳng tiếp xúc mặt cầu.

Lúc đó là mặt phẳng tiếp diện của và là tiếp điểm.

Nếu mặt phẳng cắt mặt cầu theo thiết diện

là đường tròn có tâm và bán kính

Viết phương trình mặt và tiếp xúc với mặt cầu
Phương pháp:

Vì

Tìm tâm và bán kính của mặt cầu.

Vì tiếp xúc nên có

Câu 1. (Mã 104-2022) Trong không gian , cho điểm . Phương trình của mặt cầu tâm và tiếp
xúc với mặt phẳng là

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Mặt cầu tâm tiếp xúc với mặt phẳng đã cho có bán kính

Vậy phương trình mặt cầu cần tìm là: .

Câu 2. (Đề Tham Khảo 2017) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt cầu có tâm và

đi qua điểm . Mặt phẳng nào dưới đây tiếp xúc với tại ?
A. B. C. D.
Lời giải
Chọn B
 Gọi là mặt phẳng cần tìm. Khi đó, tiếp xúc với tại khi chỉ khi đi qua

và nhận vectơ làm vectơ pháp tuyến. Phương trình mặt phẳng là
.

Câu 3. (Chuyên Quốc Học Huế -2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ cho mặt phẳng có

phương trình và mặt cầu có phương trình . Xác

định bán kính của đường tròn là giao tuyến của mặt phẳng và mặt cầu .

A. . B. C. . D.
Lời giải
Chọn B

Mặt cầu có tâm và bán kính . Gọi là khoảng cách từ tâm đến mặt phẳng

. Ta có .

Khi đó ta có: .

Câu 4. (Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Trong không gian , viết phương trình mặt cầu có tâm

và tiếp xúc với mặt phẳng .

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Mặt cầu cần tìm có bán kính .

Phương trình mặt cầu cần tìm là

Câu 5. (SGD Bình Phước - 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng và mặt

cầu có tâm . Biết mặt phẳng cắt mặt cầu theo giao tuyến là một đường tròn

có diện tích . Mặt cầu có phương trình là

 A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Gọi lần lượt là bán kính của mặt cầu và đường tròn giao tuyến. Theo giải thiết ta có:

Mặt khác nên .

Vậy phương trình mặt cầu là .

Câu 6. (Bình Giang-Hải Dương 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt phẳng

và điểm . Viết phương trình mặt cầu có tâm và cắt mặt

phẳng theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng .

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn D

A r H
B
h
P R

Gọi là khoảng cách từ tâm đến mặt phẳng ta có:

Bán kính mặt cầu là: .

Phương trình mặt cầu là: .

Câu 7. Trong không gian với hệ tọa độ , mặt cầu có tâm và tiếp xúc với mặt phẳng :
có phương trình là

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Vì mặt cầu tâm tiếp xúc với mặt phẳng : nên bán kính

Câu 8. (Chuyên Nguyễn Huệ- 2019) Phương trình mặt cầu tâm và tiếp xúc với

là:

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Ta có: Suy ra mặt cầu tâm và tiếp xúc với

có bán kính

Phương trình mặt cầu tâm bán kính là:

Câu 9. Trong không gian , cho điểm và mặt phẳng . Phương trình

mặt cầu có tâm và tiếp xúc với mặt phẳng là

A. . B. .

C. . D. .
 Lời giải
Chọn A

là .
Gọi bán kính của mặt cầu

Mặt cầu có tâm và tiếp xúc với mặt phẳng

Vậy phương trình mặt cầu tâm và tiếp xúc với mặt phẳng là:

Câu 10. (Đà Nẵng 2019) Trong không gian , cho mặt cầu có tâm và cắt mặt phẳng

theo một đường tròn có đường kính bằng . Phương trình mặt cầu là

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Khoảng cách từ tâm đến mặt phẳng là

.
Đường tròn giao tuyến có đường kính bằng nên bán kính đường tròn là .

Bán kính của mặt cầu là .

Vậy phương trình mặt cầu là .

Câu 11. (Thpt Vĩnh Lộc - Thanh Hóa 2019) Cho mặt cầu có phương trình

và mặt phẳng có phương trình . Tính bán

kính của đường tròn là giao tuyến của mặt phẳng và mặt cầu .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Gọi là tâm mặt cầu , là hình chiếu vuông góc của lên mặt phẳng và là một

đường kính của đường tròn .

Dễ thấy , , suy ra .

Vậy bán kính đường tròn bằng 8.

Câu 12. (chuyên Hùng Vương Gia Lai -2019) Trong không gian , cho mặt cầu

, mặt phẳng . Mệnh đề nào dưới đây

đúng?

A. tiếp xúc với .

B. cắt theo giao tuyến là đường tròn khác đường tròn lớn.

C. và không có điểm chung.

D. cắt theo giao tuyến là đường tròn lớn.

Lời giải
Chọn A

Mặt cầu có tâm , bán kính

 Khoảng cách từ tâm đến mặt phẳng là:

Ta thấy: , vậy tiếp xúc với .

Câu 13. (Chuyên Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt cầu

và mặt phẳng . Tìm bán kính đường tròn giao tuyến của và .

A. . B. . C. D. .

Lời giải
Chọn B

d
H r R
M

Mặt cầu có tâm , bán kính .

Khoảng cách .

Bán kính đường tròn giao tuyến là

Câu 14. (Kinh Môn - Hải Dương 2019) Trong không gian với hệ trục toạ độ , phương trình nào dưới

đây là phương trình của mặt cầu có tâm và tiếp xúc với mặt phẳng ?

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải
Chọn D

Gọi là mặt cầu có tâm và tiếp xúc với có là bán kính. Khi đó ta có:

.
 là .
Vậy phương trình của

Câu 15. (SGD Bến Tre 2019) Trong không gian cho mặt cầu .

Đường tròn giao tuyến của với mặt phẳng có bán kính là
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Mặt cầu có tâm và bán kính .

Khoảng cách từ tâm đến mặt phẳng là , suy ra bán kính đường tròn giao tuyến cần tìm

là .

Câu 16. Trong không gian với hệ tọa độ , cho mặt cầu có tâm và mặt phẳng

. Biết mặt phẳng cắt mặt cầu theo giao tuyến là một đường tròn có

bán kính bằng 1. Viết phương trình của mặt cầu

A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn D

Gọi lần lượt là bán kính của mặt cầu và đường tròn giao tuyến

Ta có

Mặt cầu tâm bán kính là .

Câu 17. (Mã 104 2017) Trong không gian với hệ trục tọa độ , phương trình nào dưới đây là phương trình

mặt cầu đi qua ba điểm , , và có tâm thuộc mặt phẳng

.
A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn D

Giả sử phương trình mặt cầu có dạng .

Điều kiện:

Vì mặt cầu đi qua 3 điểm , , và có tâm thuộc nên

ta có hệ phương trình

Vậy phương trình mặt cầu là:

Câu 18. Trong không gian với hệ tọa độ xét các điểm , , , với
và Biết rằng khi , thay đổi, tồn tại một mặt cầu cố định tiếp xúc với mặt

phẳng và đi qua . Tính bán kính của mặt cầu đó?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Gọi là hình chiếu vuông góc của lên mặt phẳng

Ta có: Phương trình theo đoạn chắn của mặt phẳng là:

Suy ra phương trình tổng quát của là

Mặt khác (vì ) và

Nên tồn tại mặt cầu tâm (là hình chiếu vuông góc của lên mặt phẳng ) tiếp xúc với
và đi qua . Khi đó .
Câu 19. Trong không gian , cho mặt cầu : và mặt phẳng :

. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số để mặt phẳng cắt mặt cầu
theo giao tuyến là đường tròn có đường kính bằng .

R = 2

P r = 1

A. . B. hoặc .

C. hoặc . D.
Lời giải

Mặt cầu
S  : có tâm , bán kính R  2 .

Ta có

Mặt phẳng cắt mặt cầu theo giao tuyến là đường tròn có đường kính bằng nên bán kính
đường tròn giao tuyến .

Ta có
.

Câu 20. (THPT Đoàn Thượng - Hải Dương -2019) Trong không gian , cho mặt cầu tâm

bán kính bằng , tiếp xúc mặt phẳng Khẳng định nào sau đây luôn đúng?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Phương trình mặt phẳng : .

Vì mặt cầu tâm bán kính bằng tiếp xúc với nên ta có:

.
Câu 21. (Sở Hà Nội 2019) Trong không gian cho mặt cầu . Mặt

phẳng tiếp xúc với và song song với mặt phẳng có phương trình là:
A. . B. .
C. . D. .
Lời giải

Ta gọi phương trình mặt phẳng song song với mặt phẳng có dạng :

Mặt cầu có tâm , bán kính

Vì mặt phẳng tiếp xúc với nên ta có :

. Do .
Vậy mặt phẳng cần tìm là .

Câu 22. (Sở Hà Nội 2019) Trong không gian cho hai mặt phẳng và

. Số mặt cầu đi qua và tiếp xúc với hai mặt phẳng là

A. . B. . C. Vô số. D. .
Lời giải

Ta có

Vậy không có mặt cầu thỏa yêu cầu bài toán

Câu 23. Trong không gian tọa độ , cho mặt cầu có đường kính với , .

Viết phương trình mặt phẳng tiếp xúc với mặt cầu tại .

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Gọi là trung điểm của .

 Mặt cầu có đường kính nên có tâm là điểm .

Mặt phẳng tiếp xúc với mặt cầu tại nên mặt phẳng đi qua và nhận
là vectơ pháp tuyến.

Phương trình mặt phẳng :

Câu 24. (Chuyên Lê Hồng Phong Nam Định 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt

phẳng và mặt cầu . Tìm tất cả các giá

trị của để tiếp xúc với .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Ta có .

Để tiếp xúc với thì .

Câu 25. (THPT Ngô Sĩ Liên Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt cầu

có tâm và mặt phẳng . Thể tích của khối

nón đỉnh và đường tròn đáy là giao tuyến của mặt cầu và mặt phẳng bằng
A. B. C. D.
Lời giải
Chọn A

Mặt cầu có tâm và bán kính

Ta có chiều cao của khối nón

Bán kính đáy của hình nón là

Thể tích của khối nón

Câu 26. (Chuyên Ngữ Hà Nội 2019) Trong không gian với hệ tọa độ cho hai mặt cầu lần
lượt có phương trình là , . Xét các

mặt phẳng thay đổi nhưng luôn tiếp xúc cả hai mặt cầu đã cho. Gọi là điểm mà tất cả

các mặt phẳng đi qua. Tính tổng .

A. B. C. D.
Lời giải
Chọn D

Mặt cầu có tâm và bán kính

Mặt cầu có tâm và bán kính

Ta có Vậy là hai mặt cầu cắt nhau.

Gọi là tâm tỉ cự của hai mặt cầu ta có

Câu 27. (Sở Kon Tum - 2019) Trong không gian , cho mặt cầu

và mặt phẳng . Mặt cầu cắt mặt phẳng theo giao tuyến là đường tròn

có tâm thì giá trị của bằng

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Mặt cầu có tâm và bán kính .

 Mặt cầu cắt mặt phẳng theo giao tuyến là đường tròn có tâm là hình chiếu

của lên mp

Vậy .

Câu 28. (Sở Hà Nam - 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng và mặt cầu

. Gọi là mặt phẳng song song với mặt phẳng và cắt mặt

cầu theo một giao tuyến là đường tròn có chu vi bằng . Hỏi đi qua điểm nào trong số các
điểm sau?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn C

Mặt cầu có tâm , bán kính .

Gọi là bán kính của đường tròn giao tuyến. Ta có .

Do .

Ta có:

Vậy . Thay tọa độ vào thấy thỏa mãn.

Câu 29. (Chuyên Lam Sơn Thanh Hóa 2019) Trong không gian , cho mặt cầu

và mặt phẳng . Lập phương trình

mặt phẳng thỏa mãn đồng thời các điều kiện: tiếp xúc với ; song song với và cắt trục
ở điểm có cao độ dương.
A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Mặt cầu có: tâm , bán kính .

 Vì nên phương trình mp có dạng: .

Vì tiếp xúc mặt cầu nên: .

Do cắt trục ở điểm có cao độ dương nên chọn .

Vậy mp : .

Câu 30. (THPT Yên Phong 1 Bắc Ninh 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng

và điểm . Mặt cầu

tâm , bán kính bằng cắt phẳng theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng bao
nhiêu?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt cầu tâm tâm , bán kính bằng cắt phẳng theo giao tuyến là đường tròn tâm ,
bán kính suy ra .

Với . Suy ra .

Câu 31. (Chuyên Lê Hồng Phong Nam Định 2019) Trong không gian với hệ tọa độ cho mặt phẳng

và mặt cầu . Mặt phẳng song song với mặt

phẳng và cắt mặt cầu theo giao tuyến là một đường tròn có chu vi bằng đi qua điểm nào
sau đây?

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt cầu có tâm và bán kính .

 Đường tròn có chu vi bằng nên có bán kính .

Mặt phẳng song song với mặt phẳng nên phương trình mặt phẳng có dạng:

, .

Vì mặt phẳng cắt mặt cầu theo giao tuyến là một đường tròn có chu vi bằng nên

Đối chiếu điều kiện ta được . Do đó phương trình mặt phẳng .

Nhận thấy điểm có tọa độ thuộc mặt phẳng .

Câu 32. (Việt Đức Hà Nội 2019) Cho mặt cầu . Phương trình mặt phẳng
tiếp xúc với mặt cầu tại điểm là
A. B. C. D.
Lời giải

Mặt cầu có tâm

Phương trình mặt phẳng đi qua nhận làm véc-tơ pháp tuyến là

Câu 33. Trong không gian , cho mặt cầu : và mặt phẳng :

. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số để mặt phẳng và mặt cầu có đúng
điểm chung.
A. . B. hoặc .

C. hoặc . D. hoặc .
Lời giải

 S  :  x  2    y  1   z  2  I  2; 1; 2 
2 2 2
4
Ta có mặt cầu có tâm , bán kính R  2 .
 Mặt phẳng
P và mặt cầu
 S  có đúng 1 điểm chung khi và chỉ khi mặt phẳng  P  tiếp xúc với mặt
4.2  3.  1  m m  1
 2 
S   d  I ,  P   R 42  32  11  m  10  m  21 .
cầu
Câu 34. (THPT Ba Đình -2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz, cho mặt phẳng

( là tham số). Mặt phẳng cắt mặt cầu

theo một đường tròn có bán kính bằng . Tìm tất cả các giá trị thực của tham số ?
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Từ ta có tâm bán kính

. Gọi là hình chiếu vuông góc của trên và

với
I

Ta có
A H

Theo yêu cầu bài toán ta có

Câu 35. (Yên Định Thanh Hóa 2019) Trong không gian , cho mặt cầu

. Viết phương trình mặt phẳng chứa trục và cắt

theo một đường tròn bán kính bằng .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

chứa trục nên có dạng .

có tâm và bán kính .

Bán kính đường tròn giao tuyến .

Vì nên .

vì không đồng thời bằng 0 nên chọn .

 Vậy .

Câu 36. (THPT An Lão Hải Phòng 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz, cho điểm và mặt
phẳng có phương trình . Viết phương trình mặt cầu tâm và tiếp xúc với mặt
phẳng :
A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn D

Vì mặt cầu tâm tiếp xúc với mặt phẳng :

Vậy:

Câu 37. Trong không gian với hệ tọa độ , phương trình nào dưới đây là phương trình của mặt cầu có tâm

và tiếp xúc với mặt phẳng

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Ta có: Bán kính mặt cầu là: .

Phương trình mặt cầu là: .

Câu 38. (Sở Bắc Giang 2019) Trong không gian , phương trình mặt cầu tâm và tiếp xúc
với mặt phẳng

là

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Ta có bán kính của mặt cầu là .

 Vậy mặt cầu có tâm và bán kính của suy ra phương trình mặt cầu là

Câu 39. (THPT Yên Khánh - Ninh Bình - 2019) Trong không gian cho điểm và mặt phẳng

. Mặt cầu tâm tiếp xúc với có phương trình là:

. B.
A

C. D.

Lời giải

Theo giả thiết

Vậy

Câu 40. (THPT Ngô Sĩ Liên Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho điểm .
Mặt cầu có tâm và cắt mặt phẳng theo một thiết diện là một hình tròn.
Diện tích của hình tròn này bằng . Phương trình mặt cầu là
A. B.

C. D.
Lời giải
Chọn C

Gọi , lần lượt là diện tích hình tròn và bán kính hình tròn.

Ta có:

có tâm và bán kính

Phương trình mặt cầu là:

Câu 41. (Chuyên Nguyễn Tất Thành Yên Bái 2019) Trong không gian với hệ tọa độ cho mặt phẳng

và điểm . Viết phương trình mặt cầu có tâm và cắt mặt

phẳng theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng

 A. B.

C. D.
Lời giải

Gọi là điểm nằm trên đường tròn giao tuyến của và Ta có Áp dụng công thức

tính bán kính mặt cầu trong trường hợp mặt cầu giao với mặt phẳng theo giao tuyến là đường
tròn có bán kính là

Ta có:

Từ .

Vậy phương trình mặt cầu thỏa mãn yêu cầu đề bài là

Câu 42. (Đà Nẵng 2019) Trong không gian , cho mặt cầu và điểm

. Viết phương trình mặt phẳng chứa tất cả các tiếp điểm của các tiếp tuyến vẽ từ đến mặt

cầu .
A. . B. .

C. D. .
Lời giải
Chọn C

mặt cầu tâm .

 Do nằm ngoài mặt cầu. Suy ra từ vẽ được vô số tiếp tuyến đến mặt
cầu và khoảng cách từ đến các tiếp điểm bẳng nhau.

Gọi là tiếp điểm vuông tại thuộc mặt

cầu tâm bán kính .

Tọa độ điểm thỏa mãn hệ

Câu 43. Trong không gian với hệ trục toạ độ , cho mặt cầu có phương trình

. Tìm số thực của tham số để mặt phẳng

cắt theo một đường tròn có chu vi bằng .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Ta có .

là phương trình của mặt cầu thì .

Khi đó lần lượt là tâm và bán kính của .

Để mặt phẳng cắt theo thiết diện là một đường tròn có chu vi bằng
thì đường tròn đó có bán kính .

Ta có (TMĐK).

Câu 44. (THPT Kinh Môn - HD - 2018) Trong không gian , cho mặt cầu
và mặt phẳng . Viết phương trình mặt

phẳng , biết song song với giá của vectơ , vuông góc với và tiếp xúc với .

A. B. .

C. . D. .
Lời giải

Mặt cầu có tâm và bán kính .

 Vì mặt phẳng (P) song song với giá của vectơ , vuông góc với nên có vec tơ pháp

tuyến .

Mặt phẳng .

Vì tiếp xúc với mặt cầu nên ta có:

Vậy phương trình mặt phẳng là:

Câu 45. (SGD - Đà Nẵng - 2018) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt phẳng có phương

trình và mặt cầu có phương trình . Tìm phương

trình mặt phẳng song song với mặt phẳng và đồng thời tiếp xúc với mặt cầu .
A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Mặt cầu có tâm và bán kính .

Gọi là mặt phẳng song song với mặt phẳng và đồng thời tiếp xúc với mặt cầu .

Phương trình có dạng: .

tiếp xúc với khi và chỉ khi

Đối chiếu điều kiện suy ra .

Vậy phương trình của là .

Câu 46. (Chuyên Lam Sơn - Thanh Hóa - 2018) Trong không gian với hệ trục tọa độ cho mặt cầu

, mặt phẳng . Gọi là mặt phẳng

vuông góc với song song với giá của vecto và tiếp xúc với . Lập

phương trình mặt phẳng .

 A. và . B. và .

C. và . D. và .
Lời giải

có tâm và bán kính . Véc tơ pháp tuyến của là .

Suy ra VTPT của là .

Do đó có dạng: .

Mặt khác tiếp xúc với nên

Hay .

Câu 47. (Hồng Lĩnh - Hà Tĩnh – 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , cho hai điểm ,

và mặt cầu . Số mặt phẳng chứa hai điểm , và tiếp

xúc với mặt cầu là

A. mặt phẳng. B. mặt phẳng. C. mặt phẳng. D. Vô số mặt phẳng.
Lời giải

Gọi phương trình mặt phẳng là: .

Theo đề bài, mặt phẳng qua nên ta có:

. Vậy mặt phẳng có dạng: .

có tâm và .

Vì tiếp xúc với nên .

Suy ra .

Vậy phương trình mặt phẳng .

Câu 48. (THPT Nam Trực - Nam Định - 2018) Trong không gian , cho mặt phẳng song với mặt

phẳng . Biết cắt mặt cầu theo một

đường tròn có bán kính . Khi đó mặt phẳng có phương trình là:
A. . B. .
 C. . D. .
Lời giải

Do mặt phẳng , suy ra .

Ta có có tâm bán kính .

Gọi .

Do cắt mặt cầu theo một đường tròn có bán kính , suy ra:

Vậy có phương trình: .

Dạng 3.2 Vị trí tương đối hai mặt
Vị trí tương đối giữa hai mặt phẳng (P) và (Q)

Cho hai mặt phẳng và

cắt

Câu 49. (THPT - Yên Định Thanh Hóa 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho hai mặt phẳng

và , với . Xác định m, n để song song

với .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng có véc tơ pháp tuyến

Mặt phẳng có véc tơ pháp tuyến

Mặt phẳng

Nên chọn đáp án B

Câu 50. (Chuyên Trần Phú Hải Phòng 2019) Trong không gian cho hai mặt phẳng

và . Với giá trị nào của m thì hai mặt phẳng đó vuông
góc với nhau?
A. B. C. D.
Lời giải

Hai mặt phẳng vuông góc với nhau khi và chỉ khi

Câu 51. (THPT Hai Bà Trưng - Huế - 2018) Trong không gian , tìm tập hợp các điểm cách đều cặp
mặt phẳng sau đây: , .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Gọi điểm và .

Mặt phẳng cách đều hai mp trên có dạng: .

Để mp cách đều hai mp trên thì .

Mặt khác điểm hai điểm , phải nằm về hai phía của mp .
Do đó:

+) Với ta có: nên cùng phía.

+) Với ta có: nên khác phía.

Vậy phương trình mặt phẳng cần tìm là .

Câu 52. (THPT Yên Khánh - Ninh Bình - 2019) Trong không gian , cho hai mặt phẳng

; . Mặt phẳng đi qua điểm chứa giao tuyến

của và ; phương trình của . Khi đó giá trị của

là

A. . B. . C. . D. .
Lời giải
 Vì đi qua điểm nên ta có:

Câu 53. (THPT Gia Lộc Hải Dương 2019) Trong không gian , mặt phẳng
vuông góc với mặt phẳng nào dưới đây?
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng có một vectơ pháp tuyến .

Mặt phẳng có một vectơ pháp tuyến .

Mà .

Vậy mặt phẳng là mặt phẳng cần tìm.

Câu 54. (Chuyên Hùng Vương Gia Lai 2019) Trong không gian Oxyz, cho 3 điểm

trong đó và mặt phẳng . Mối liên hệ giữa

để mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng là
A. . B. . C. . D.
Lời giải

• Phương trình : có VTPT: .

• Phương trình có VTPT: .

• .

Câu 55. (THPT Yên Phong 1 Bắc Ninh 2019) Trong không gian , cho và

, là tham số thực. Tìm tham số sao cho mặt phẳng vuông

góc với mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng có véctơ pháp tuyến là .

Mặt phẳng có véctơ pháp tuyến là .

Ta có: .
 Nên .

Câu 56. (Chuyên Lê Quý Đôn – Điện Biên 2019) Trong không gian , cho mặt phẳng

đi qua giao tuyến của hai mặt phẳng và

. Tính .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A

Trên giao tuyến của hai mặt phẳng ta lấy lần lượt 2 điểm như sau:

Lấy , ta có hệ phương trình: .

Lấy , ta có hệ phương trình: .

Vì nên . Do đó ta có: .

Vậy

Câu 57. (SGD Bến Tre 2019) Trong không gian cho hai mặt phẳng và

Tìm để hai mặt phẳng và song song với nhau.

A. . B. Không tồn tại . C. . D. .
Lời giải
Chọn B

Ta có vec tơ pháp tuyến của là , vec tơ pháp tuyến của là .

Hai mặt phẳng và song song khi

Vậy không có giá trị nào của thỏa mãn điều kiện trên.

Câu 58. (Chuyên Lê Hồng Phong-Nam Định-2019) Trong không gian toạ độ , cho mặt phẳng

, mặt phẳng nào dưới đây song song với và cách một khoảng bằng .

A. . B. .

C. . D. .
 Lời giải
Chọn A

+ Ta có: , chọn .

+ Xét đáp án A, ta có Vậy đáp án A thoả mãn.

Câu 59. (Cụm 5 Trường Chuyên - ĐBSH - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ có bao nhiêu mặt

phẳng song song với mặt phẳng , cách điểm một khoảng bằng

biết rằng tồn tại một điểm trên mặt phẳng đó thỏa mãn ?
A. . B. Vô số. C. . D. .
Lời giải

Ta có mặt phẳng cần tìm là với .

Mặt phẳng cách điểm một khoảng bằng đối chiếu

điều kiện suy ra . Khi đó .

Theo giả thiết không thỏa mãn .

Vậy không tồn tại mặt phẳng .

Câu 60. (Chuyên Thái Bình - 2018) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho hai mặt phẳng

và . Phương trình mặt phẳng song song và cách

đều hai mặt phẳng và là:

A. . B. .

C. . D. .
Lời giải

Mặt phẳng có dạng .

Lấy và . Do trung điểm của phải thuộc

vào nên ta tìm được .

Vậy .
Câu 61. (THPT Lương Thế Vinh Hà Nội 2019) Gọi là hai giá trị thực thỏa mãn giao tuyến của hai mặt

phẳng và vuông góc với mặt phẳng

. Tính .
A. . B. . C. . D. .
Lời giải

+ có vectơ pháp tuyến .

có vectơ pháp tuyến .

có vectơ pháp tuyến .

+ Giao tuyến của hai mặt phẳng và vuông góc với mặt phẳng nên

Vậy .

Câu 62. (Chuyên KHTN 2019) Biết rằng trong không gian với hệ tọa độ có hai mặt phẳng và

cùng thỏa mãn các điều kiện sau: đi qua hai điểm và , đồng thời cắt các trục tọa

độ tại hai điểm cách đều . Giả sử có phương trình và có

phương trình . Tính giá trị biểu thức .
A. 7. B. -9. C. -7. D. 9.
Lời giải
Cách 1

Xét mặt phẳng có phương trình thỏa mãn các điều kiện: đi qua hai điểm

và , đồng thời cắt các trục tọa độ tại hai điểm cách đều .

Vì đi qua và nên ta có hệ phương trình:

Mặt phẳng cắt các trục tọa độ lần lượt tại .

Vì cách đều nên . Suy ra: .

 Nếu thì chỉ tồn tại duy nhất một mặt phẳng thỏa mãn yêu cầu bài toán (mặt phẳng này sẽ đi qua
điểm ).

Do đó để tồn tại hai mặt phẳng thỏa mãn yêu cầu bài toán thì: .

 Với , . Ta được mặt phẳng :

 Với , . Ta được mặt phẳng :

Vậy: .
Cách 2

Xét mặt phẳng có phương trình thỏa mãn các điều kiện: đi qua hai điểm

và , đồng thời cắt các trục tọa độ tại hai điểm cách đều

lần lượt tại . Vì cách đều nên ta có 2 trường hợp sau:

TH1: với khi đó chính là . Ta có , chọn

là một véc tơ cùng phương với . Khi đó ,

suy ra

TH2: với khi đó chính là . Ta có , chọn

là một véc tơ cùng phương với . Khi đó ,

suy ra

Vậy: .

Câu 63. (Toán Học Và Tuổi Trẻ 2018) Trong không gian với hệ tọa độ cho điểm . Mặt

phẳng đi qua và cắt các trục tọa độ , , lần lượt tại các điểm , , không trùng
với gốc tọa độ sao cho là trực tâm tam giác . Trong các mặt phẳng sau, tìm mặt phẳng song

song với mặt phẳng .

A. . B. . C. .D. .
Lời giải
Gọi

Phương trình mặt phẳng có dạng:

Vì qua nên

Ta có:

Vì M là trực tâm của tam giác nên:

Từ và suy ra . Khi đó phương trình :

Vậy mặt phẳng song song với là: