Chuyên đề 29 PHƯƠNG TRÌNH MẶ T CẦ U

TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH KHÁ – MỨC 7-8 ĐIỂM
Dạng 1. Xác định tâm, bán kính của mặt cầu
Mặt cầu tâm và có bán kính có phương trình
Phương trình với
là phương trình của mặt cầu có tâm và bán kính I R
Để một phương trình là một phương trình mặt cầu, cần thỏa mãn hai điều kiện:
Hệ số trước phải bằng nhau và

Câu 1. (Sở Phú Thọ 2019) Trong không gian , có tất cả bao nhiêu giá nguyên của để

là phương trình một mặt cầu?

A. B. C. D.

Câu 2. Trong không gian với hệ trục tọa độ , tìm tất cả các giá trị của để phương trình

là phương trình mặt cầu.

A. . B. hoặc . C. . D. hoặc .

Câu 3. (Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Trong không gian có tất cả bao nhiêu giá trị
nguyên để phương trình
là phương trình mặt cầu?
A. . B. . C. . D. .

Câu 4. Trong không gian , xét mặt cầu có phương trình dạng

. Tập hợp các giá trị thực của để có chu vi đường tròn
lớn bằng là

A. . B. . C. . D. .

Câu 5. (Chuyên Lê Quý Dôn - Dà Nẵng - 2018) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho ba

điểm , , . Tập hợp các điểm thỏa mãn là mặt

cầu có bán kính là:
A. . B. . C. . D. .

Câu 6. (Toán Học Và Tuổi Trẻ 2018) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho ba điểm

, , . Tính đường kính của mặt cầu đi qua ba điểm trên và có

tâm nằm trên mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .

Câu 7. (Chuyên ĐHSPHN - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , cho , ,

. Bán kính mặt cầu ngoại tiếp tứ diện là

Trang 1
 A. . B. . C. . D. .

Câu 8. (THPT Lương Thế Vinh Hà Nội -2019) Gọi là mặt cầu đi qua điểm

. Tính bán kính của .

A. . B. . C. . D. .

Câu 9. (Sở Hà Nội 2019) Cho hai điểm cố định trong không gian có độ dài là . Biết rằng tập
hợp các điểm trong không gian sao cho là một mặt cầu. Bán kính mặt cầu đó bằng

A. . B. . C. . D. .

Câu 10. (Sở Bình Phước - 2018) Trong không gian với hệ trục , cho phương trình

. Tìm các giá trị của để phương trình trên

là phương trình của một mặt cầu.
A. hoặc . B. . C. . D. .

Câu 11. (Yên Phong 1 - 2018) Trong không gian . Cho tứ diện đều có và hình

chiếu vuông góc của trên mặt phẳng là . Tìm tọa độ tâm của mặt cầu
ngoại tiếp tứ diện .

A. . B. . C. . D. .
Câu 12. (Kiểm tra năng lực - ĐH - Quốc Tế - 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt

cầu có tâm nằm trên mặt phẳng và đi qua ba điểm , , .

Tọa độ tâm của mặt cầu là

A. . B. . C. . D. .

Câu 13. Trong không gian tọa độ , mặt cầu đi qua điểm và cắt các tia lần lượt tại

các điểm khác thỏa mãn tam giác có trọng tâm là điểm . Tọa độ

tâm của mặt cầu là

A. . B. . C. . D. .

Câu 14. Trong hệ trục tọa độ , cho mặt cầu với

và lần lượt là ba góc tạo bởi tia bất kì với tia và . Biết rằng mặt cầu
luôn tiếp xúc với hai mặt cầu cố định. Tổng diện tích của hai mặt cầu cố định đó bằng
A. . B. . C. . D. .
Câu 15. Cho phương trình với là tham số. Tính tổng tất cả các
giá trị nguyên của để phương trình đã cho là phương trình mặt cầu.
A. . B. . C. . D. .

Câu 16. (Sở Kon Tum 2019) Trong không gian , cho điểm , , .
Mặt cầu ngoại tiếp tứ diện có diện tích bằng

Trang 2
 A. . B. . C. . D. .

Câu 17. (Chuyên Lê Hồng Phong-Nam Định -2019) Trong không gian với hệ tọa độ , cho ba điểm

, , . Tính bán kính của mặt cầu đi qua ba điểm trên và có

tâm nằm trên mặt phẳng .

A. . B. . C. . D. .

Câu 18. (THPT Thăng Long-Hà Nội- 2019) Trong không gian , gọi là mặt cầu đi qua điểm

và tiếp xúc với các trục , , tại các điểm , ,

trong đó . Bán kính của bằng

A. . B. . C. . D. .

Câu 19. Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho mặt cầu và

hình nón có đỉnh và nhận làm trục đối xứng với là tâm mặt cầu. Một

đường sinh của hình nón cắt mặt cầu tại sao cho . Viết phương trình mặt

cầu đồng tâm với mặt cầu và tiếp xúc với các đường sinh của hình nón .

A. . B. .

C. . D. .

Câu 20. (Chuyên Hà Tĩnh - 2018) Trong không gian , gọi là tâm mặt cầu đi qua điểm

và tiếp xúc với tất cả các mặt phẳng tọa độ. Tính .
A. . B. . C. . D. .

Câu 21. (THPT Mộ Đức - Quảng Ngãi - 2018) Trong mặt phẳng tọa độ , cho bốn điểm ,

, , . Gọi là tập hợp tất cả các điểm trong không gian thỏa

mãn đẳng thức . Biết rằng là một đường tròn, đường tròn đó có bán
kính bằng bao nhiêu?

A. . B. . C. . D. .
Dạng 2. Viết phương trình mặt cầu

 Dạng 1. Cơ bản
 Dạng 2. Viết phương trình mặt cầu có tâm và đi qua điểm

Phương pháp: (dạng 1)

 Dạng 3. Viết phương trình mặt cầu có đường kính với cho trước.

là trung điểm của Trang 3

 Phương pháp:
 Dạng 4. Viết phương trình mặt cầu có tâm và tiếp xúc với các trục và mp tọa độ.

Phương pháp: với M là hình chiếu của lên trục hoặc mp tọa
 Dạng 5. Viết phương trình mặt cầu có tâm và tiếp xúc với mặt phẳng

Phương pháp:
Khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng được xác định bởi

công thức:
 Dạng 6. Viết phương trình mặt cầu đi qua bốn điểm
Phương pháp: Gọi
Vì nên tìm được 4 phương trình
 Dạng 7. Viết phương trình mặt cầu đi qua 3 điểm và tâm thuộc mp
Phương pháp: Gọi
Vì nên tìm được 3 phương trình và là phương trình thứ tư.
Giải hệ bốn phương trình này
 Dạng 8. Viết phương trình mặt cầu có tâm và cắt mặt phẳng theo giao tuyến là một
đường tròn có bán kính (dạng này mình sẽ đưa vào bài phương trình mặt phẳng, các bạn
học cũng có thể tự tìm để hiểu hơn)

Phương pháp: Dựa vào mối liên hệ và cần nhớ và

Câu 1. (Mã 123 2017) Trong không gian với hệ tọa độ , cho điểm . Gọi là hình
chiếu vuông góc của trên trục . Phương trình nào dưới đây là phương trình mặt cầu tâm
bán kính ?

A. B.

C. D.

Câu 2. (THPT Đoàn Thượng - Hải Dương -2019) Trong không gian Oxyz, cho điểm . Viết
phương trình mặt cầu tâm I, cắt trục tại hai điểm và sao cho
A. B.
C. D.

Câu 3. (Sgd Cần Thơ - 2018) Trong không gian , giá trị dương của sao cho mặt phẳng

tiếp xúc với mặt cầu là

A. . B. . C. . D. .

Trang 4
Câu 4. (THPT Đoàn Thượng - Hải Dương - 2019) Trong không gian , cho điểm .
Gọi là hình chiếu vuông góc của trên trục . Phương trình nào sau đây là phương trình
mặt cầu tâm bán kính ?

A. . B. .

C. . D. .

Câu 5. (Sở Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , trong các mặt cầu dưới đây, mặt cầu
nào có bán kính ?

A. . B. .

C. . D. .

Câu 6. (THPT Gang Thép Thái Nguyên 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ , cho điểm

. Mặt cầu có tâm thuộc và đi qua hai điểm có phương

trình.
A. . B. .
C. . D. .

Câu 7. Trong không gian , mặt cầu có tâm và diện tích bằng có phương trình là

A. B.

C. D.

Câu 8. (Việt Đức Hà Nội 2019) Trong không gian với hệ tọa độ , mặt cầu qua bốn điểm

, , , . Phương trình mặt cầu là

A. .

B. .

C. .

D. .

Câu 9. (THPT Trần Phú - Đà Nẵng - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , cho tứ diện

có tọa độ đỉnh , , , . Gọi là mặt cầu ngoại tiếp

tứ diện . Viết phương trình mặt cầu có tâm trùng với tâm của mặt cầu và có bán

kính gấp lần bán kính của mặt cầu .

A. . B. .

C. . D. .
Trang 5
Câu 10. (Trần Phú - Hà Tĩnh - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ , mặt cầu tâm và
tiếp xúc với trục có phương trình là

A. . B. .

C. . D. .
Câu 11. (THPT Phan Đình Phùng - Hà Tĩnh - 2018) Trong không gian với hệ tọa độ cho mặt

cầu có tâm và có thể tích bằng . Khi đó phương trình mặt cầu là

A. . B. .

C. . D. .

Câu 12. (Chuyên Nguyễn Đình Triểu - Đồng Tháp - 2018) Trong không gian , cho mặt cầu

Một mặt cầu có tâm và tiếp xúc ngoài với mặt cầu

Phương trình mặt cầu là

A. . B. .

C. . D. .

Câu 13. (THPT Hai Bà Trưng - Huế - 2018) Trong không gian , viết phương trình mặt cầu đi qua

điểm và tiếp xúc với các mặt phẳng tọa độ.

A. . B. .

C. . D. .

Câu 14. (Kim Liên - Hà Nội – 2018) Trong không gian , cho hai điểm , .
Viết phương trình mặt cầu có tâm là tâm của đường tròn nội tiếp tam giác và tiếp xúc với

mặt phẳng .

A. . B. .

C. . D. .

Câu 15. (Toán Học Tuổi Trẻ 2018) Trong không gian , cho điểm . Mặt phẳng đi
qua và cắt các trục , , tại , , sao cho là trực tâm tam giác . Viết

phương trình mặt cầu tâm và tiếp xúc với mặt phẳng .
A. . B. . C. . D. .

Câu 16. (THPT Hai Bà Trưng - Huế - 2018) Trong không gian , viết phương trình mặt cầu đi qua

điểm và tiếp xúc với các mặt phẳng tọa độ.

A. . B. .

C. . D. .
Trang 6
 BẠN HỌC THAM KHẢO THÊM DẠNG CÂU KHÁC TẠI
https://drive.google.com/drive/folders/15DX-hbY5paR0iUmcs4RU1DkA1-7QpKlG?usp=sharing

Theo dõi Fanpage: Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Hoặc Facebook: Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong

Tham gia ngay: Nhóm Nguyễn Bào Vương (TÀI LIỆU TOÁN)  https://www.facebook.com/groups/703546230477890/

Ấn sub kênh Youtube: Nguyễn Vương

 https://www.youtube.com/channel/UCQ4u2J5gIEI1iRUbT3nwJfA?view_as=subscriber

Tải nhiều tài liệu hơn tại: http://diendangiaovientoan.vn/

ĐỂ NHẬN TÀI LIỆU SỚM NHẤT NHÉ!

Trang 7