Sürdürülebilir çevre

Prof.Dr. Yağmur UYSAL

Çevre Nedir?
İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişki
içerisinde bulunduğu ortamdır.

Bu nedenle, canlıların sağlıklı

bir yaşam sürdürmeleri ancak
sağlıklı bir çevre ile mümkün
olmaktadır.
Çevre Kirliliği Nedir?
Çevrenin doğal yapısının ve bileşiminin bozulmasını, değişmesini ve böylece
insanların olumsuz yönde etkilenmesini çevre kirlenmesi olarak
tanımlayabiliriz.
ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN NEDENLERİ?
Hızlı nüfus artışı,

• Plansız kentleşme

Plansız endüstrileşme
Nüfus
• Günümüzde dünya nüfusu 8 milyar kişiye yaklaşmıştır.
• 2050 yılında bu sayının 10,5 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir.
• Artan nüfusla birlikte artış gösteren üretim ihtiyacı ve tüketim çevre üzerindeki
baskıyı daha da artırmaktadır.
Kentleşme
• 1950 ile 2000 yılları arasında kentsel alanlar tüm dünya üzerinde %171
oranında artmıştır ve bazı çalışmalar bu oranın 2030’a kadar %150 daha
artacağını öngörmektedir. Günümüzde dünya nüfusunun yarıya yakını
kentlerde yaşamaktadır ve 2030 yılında bu oranın %60’a varacağı tahmin
edilmektedir.
• Bu bakımdan süregiden kentleşme ile birlikte arazi kullanımı, doğal
habitatların bozulması, uzun vadeli toprak kayıpları, sera gazı emisyonu
ve hava kirliliğindeki artış çevre üzerinde baskı oluşturmaktadır.
Sanayileşme
• Sanayileşme sosyo-ekonomik
gelişmenin en önemli unsurlarından
biridir ve sanayi devrimi ile birlikte
çevresel boyut göz ardı edilmiştir.
Fakat sanayileşme ekonomik anlamda
pozitif getirilerinin yanında çevreye de
negatif etkilerde bulunmuştur.
• Üretim-işleme-ulaştırma-tüketim
zincirinin her aşamasında doğal
kaynaklar tüketilmekle kalmayıp çevre
üzerine ayrıca bir baskı unsuru
oluşturmaktadır.
KİRLİLİK TÜRLERİ

• Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
• Su Kirliliği
• Gürültü Kirliliği Katı atıklar Toprak Kirliliği
• Toprak Kirliliği
Flora ve
Pestisitler Enerji Fauna

Gürültü
Su Kirliliği
 Sürdürülebilir Çevre

• AMAÇ

• A - Sürdürülebilirlik Kavramı
• B - Sürdürülebilir Bir Dünyaya Doğru Neler Yapılmalı?
Sürdürülebilirlik
• Sürdürülebilirlik; ekonomik, çevresel ve toplumsal
gereksinimlerin gelecek kuşakların yaşam koşullarına zarar
vermeden karşılanmasını hedefleyen bir dünya görüşüdür.

• Sürdürülebilirlik diğer bir ifade ile kendi ihtiyaçlarımızı, gelecek

nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeden karşılayabilmemizdir.
Sürdürülebilirliğin Bileşenleri Nelerdir?
• Sürdürülebilirlik denildiğinde akla ilk olarak çevrenin korunması gelse de
aslında sürdürülebilirlik kavramı ekolojik, ekonomik ve toplumsal boyutları
da bir arada barındıran bütünsel bir yaklaşımdır. Sürdürülebilirliğin
sağlanabilmesi için bu kavramlar dengeli bir biçimde yönetilmelidir.
• Çevre Koruma
• Sürdürülebilirlik çevre ve doğada yer alan
kaynakların tükenebilir olduğunu ve bu nedenle
bu kaynakları akılcı yaklaşımlar ile kullanmaya
odaklanır.
• Ekonomik Büyüme
• Sürdürülebilirlik, çevreye zarar vermeden,
toplumları refaha kavuşturacak ekonomik
büyümeyi sağlamaya odaklanır.
• Sosyal Gelişim
• Sürdürülebilirlik, sağlık, hayat ve eğitim kalitesinin
tüm toplumlar için tatmin edici bir düzeye
ulaşmasına odaklanır.
Tüm bu
bileşenler bir
arada uyum
içinde
çalıştığında,
insan istek ve
ihtiyaçlarının
şimdi ve
gelecekte
karşılanabilme
potansiyeli artar
ve sürdürülebili
r
Sürdürülebilirlik Neden Önemli?
• Bütün canlılar birbirleriyle ve diğer cansız varlıklarla etkileştikleri bir
ekosistemin parçalarıdır. Bir ekosistemin tüm parçaları karmaşık bir
biçimde birbirine bağlıdır. Dolayısıyla, ekosistemin bir parçası yok edilir ya
da zarar görürse diğer bölümlerinde de bununla bağlantılı sonuçlar ortaya
çıkacaktır.
• İnsanoğlunun doğal çevre üzerindeki bu bozucu etkisi, doğal çevrenin
kendini iyileştirme hızına baskın çıkmış ve bu noktada ekosistemin
dengesini bozmadan hareket etme gereksinimi ortaya çıkmıştır.
Çevresel Sürdürülebilirlik Nedir?

• Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Çevre ve Kalkınma

Komisyonu'na göre, çevresel sürdürülebilirlik, gelecek nesillerin
mevcut nesillerle eşit, hatta daha iyi bir yaşam tarzı yaşamaları
için mevcut doğal kaynaklara sahip olmasını sağlayacak şekilde
hareket etmesidir.
Çevresel sürdürülebilirlik
• Ana Konular
• İklim değişikliği ve çevresel etkileri
• Enerji
1- Verimli enerji uygulamaları
2- Yenilenebilir enerji kullanım politikası
3- Enerji korunum programı
4- Yeşil binalar
5- İklim değişikliği adaptasyonu
6- Sera gazı emisyonu azaltma politikası

• Atıkların yönetimi/ geri kazanımı

• Su tasarrufu, su geri kazanımı ve arıtım teknikleri