Powtórzenie wiadomości „Starożytna

Grecja”
1. Położenie Grecji – ukształtowanie, morza
Grecja leży na południu Europy, na półwyspie Bałkańskim, górzysty kraj o ubogiej
skalistej ziemi
Grecy nie tworzyli jednego państwa. Składało się z niepowiązanych ze sobą miast-
państw (polis)
Starożytna nazwa to Hellada, gracy byli określani jako Helleni. Na nie-Greków mówili
Barbarzyńcy
Morza:
Egejskie
Jońskie
Kreteńskie
Śródziemne

2. Definicja pojęcia
Sąd ludowy – składał się z 6tysięcy sędziów losowanych na jeden rok. Rozstrzygał
większość spraw sądowych (poza zabójstwami). Zwykle sądziło kilkuset sędziów, np.
201 lub 501. W tajnym głosowaniu decydowali o winie lub niewinności oskarżonego.
Winnego można było skazać na karę grzywny, wygnania a nawet na karę śmierci.
Ostracyzm – inaczej sąd skorupkowy, raz na rok obywatele pisali na skorupkach imię
tego, kto zagraża demokracji. Musiał on opuścić Ateny na 10 lat.

3. Postać Peryklesa
Polityk i przywódca Aten od 461r. p.n.e. aż do śmierci (żył 495r.p.n.e. – 429r.p.n.e.)
Zwolennik demokracji ateńskiej
Sprawował najważniejsze urzędy w ateńskiej polis i wywierał decydujący wpływ na
postanowienia zgromadzenia ludowego i rady pięciuset.

4. Teatr Grecki
Powstał w VI w. P.n.e.
Chórzyści – mężczyźni i chłopcy – śpiewali pieśni podczas świąt ku czci Dionizosa,
boga wina i plonów, komentowali co się działo na scenie
Na głowie mieli peruki i maski, które miały ukazywać charakter, emocje i wiek postaci
Grecy oglądali dramaty i komedie

5. Cechy Bogów
Mieli ludzką postać i żyli jak ludzie
Plotkowali, toczyli wojny, żenili się, rodziły im się dzieci
Od ludzi różniły ich dwie główne cechy: byli nieśmiertelni i wiecznie młodzi

6. Bogowie Greccy
Dionizos
Afrodyta
 Powtórzenie wiadomości „Starożytna
Grecja”
Hades
Hera
Hermes
Demeter
Artemida
Atena
Ares
Posejdon
Apollo
Zeus

7. Mity greckie
Demeter i Kora

Demeter była nie tylko boginią pól i urodzajów, ale też szczęśliwą matką Kory. Spacerowały
razem z orszakiem nimf po ukwieconych łąkach, słuchały śpiewu ptaków, zrywały kwiaty.
Troskliwa matka często ostrzegała Korę, by nie zrywała białego narcyza, który jest
poświęcony bogom mrocznych podziemi. Opowiedziała jej historie pięknego młodzieńca,
Narcyza, który zakochał się w swym lustrzanym odbiciu i umarł z miłości i tęsknoty do
samego siebie. Na jego grobie wyrósł kwiat o słodkiej woni, zwany od jego imienia narcyzem.
Córka nieposłuchana matczynej przestrogi i zerwała roślinę. W wyniku tego została porwana
przez Hadesa do podziemi. Rozpacz Demeter nie miała granic. Jęcząc i płacząc, szukała
ukochanego dziecka. Przyroda współczując swojej Pani – rozpaczała razem z nią – ptaki
umilkły, wyschły źródła, zwiędły kwiaty. Gdy zaś nieszczęsna bogini dowiedziała się, że Zeus
bez jej wiedzy obiecał Hadesowi Korę za żonę, zapłonęła takim gniewem, że rzuciła klątwę na
ziemię, by nie rodziła więcej żadnych owoców. Długo opierała się próbom przebłagania. W
ukryciu cierpiała. Wówczas Zeus wezwał ją przed swe oblicze i oznajmił, że odtąd Kora będzie
spędzać jedną trzecią roku z mężem w Hadesie, a dwie trzecie z matką. Tak powstały pory
roku. Gdy Kora przebywała w krainie cieni – na ziemi panuje zima, przyroda usypia. Wiosną
budzi się do życia, bo Kora wraca do matki. Lato kwitnie ich szczęściem, a jesień płacze
deszczem nad zbliżającym się rozstaniem matki z córką.

Syzyf

Syzyf był królem pięknego i potężnego Koryntu. Cieszył się sympatią bogów, którzy zapraszali
go na Olimp, by z nimi ucztował, jadł ambrozję, pił nektar. Takie pożywienie chroniło przed
chorobami i starością. Niestety, króla zgubiła skłonność do plotkowania i własna pycha.
Wyjawił śmiertelnikom tajemnice Bogów, wykradł też ambrozję i częstował nią swoich gości.
Olimpijczycy wybaczyli mu złe postępowanie, ale gdy zdradził ważną tajemnice, stracili
cierpliwość. Syzyf został skazany na śmierć. Był jednak bardzo przebiegły, nakazał żonie, by
nie pogrzebała jego ciała i nie włożyła mu do ust świętego obola. Dusza króla błąkała się po
Hadesie, głośno się skarżąc na postępek bezbożnej żony. Gdy zaś bogowie pozwolili wrócić
Syzyfowi na ziemie i nakłonić zonę do sprawienia godnego pochówku, uwięził Boga Tanatosa
w lochach. Biesiadował ze swymi gośćmi, ciesząc się tym , że przechytrzył Bogów. Wkrótce
 Powtórzenie wiadomości „Starożytna
Grecja”
jednak Hermes uwolnił więźnia i obaj zabrali Syzyfa do Tartaru. Został surowo ukarany.
Musiał toczyć na gorę ogromy głaz, który tuż przez szczytem spadał na dół. Nadaremny
wysyłek grzesznika miał trwać wiecznie.

Prometeusz

Prometeusz był silnym i mądrym tytanem, który kochał człowieka. Gdy po straszliwych
walkach bogów o władzę Ziemia stała się pustą krainą, ulepił z gliny ludzi. Ponieważ byli słabi
i bezradni, opiekował się nimi troskliwie. Kiedy Zeus zażądał od śmiertelnych ofiary
Prometeusz oszukał go podstępem (bogu przypadły kości i wnętrzności okryte tłuszczem, a
ludziom mięso). Kiedy Zeus odmówił ludziom ognia, mądry tytan skradł go z ognistego
rydwanu Heliosa. Dał im w ten sposób ciepło i broń przeciwko dzikim zwierzętom. Nauczył
też ludzi uprawiać ziemię, wydobywać z niej miedź i złoto oraz budować łodzie. Za miłość do
nich ukarany został przez Zeusa przykuciem do skał Kaukazu, gdzie wisiał nad przepaścią,
cierpiąc straszliwe męki. Na dodatek sęp wyrywał mu kawałek wątroby, który codziennie
odrastał. Uwolnił go Herakles, zabijając sępa i rozbijając maczugą kajdanki. Zaś stary centaur
Chejron, który cierpiał z powodu nieuleczalnej rany, poszedł za niego do Hadesu. Bogowi
przyjęli Prometeusza na Olimp, ale on nigdy nie zapomniał o ludziach i stale się nimi
opiekował.

8. Rzeźba Dyskobola
Zawodnik rzucający dyskiem, kopia rzeźby z V w p.n.e. wykonanej przez greckiego rzeźbiarza
Myrona.

9. Życie po śmierci
Grecy wierzyli w podziemne królestwo Hades
Dusze zmarłych trafiały do krainy cieni
Do Tartaru trafiali złoczyńcy
Wielcy bohaterowie dołączali do bogów na Olimp

10. Dyscypliny sportowe

Zapasy
Boks
Wyścigi rydwanami
Skok w dal
Rzut oszczepem i dyskiem
Pankration
Biegi na najdłuższy dystans

11. Pojęcia
Pokój Boży – ogłaszany we wszystkich państwach-miastach miesiąc przed olimpiadą, Az
do powrotu zawodników i widzów do domu nie było wolno prowadzić wojen
Olimpiada – okres czteroletniej przerwy między kolejnymi igrzyskami
Igrzyska olimpijskie – zawody sportowe
 Powtórzenie wiadomości „Starożytna
Grecja”
12. Kim byli
Sokrates – zajmował się człowiekiem i ocena ludzkiego postępowania
Homer – wędrowny śpiewak, autor „Iliada” i „Odyseja”
Fidiasz – wyrzeźbił posągi: Ateny w Partenonie, Zeusa w Olimpie
Akropol – wzgórza z najpiękniejszymi budowlami Aten, najważniejszą był Partenon tj.
świątynia Ateny

13. Różnice między igrzyskami olimpijskimi w starożytności a nowoczesności

Igrzyska greckie Igrzyska współczesne

1. Zawsze były organizowane w jednej 1. Są organizowane na całym świecie.

miejscowości.

2. Było około 12 dyscyplin. 2. Jest ponad 260 dyscyplin.

3. Zwycięscy otrzymywali sławę i wieniec 3. Zwycięscy otrzymują medale

oliwny.

4. Brali udział tylko mężczyźni. 4. Biorą udział kobiety i mężczyźni.

5. Zawodnicy ćwiczyli nago. 5. Zawodnicy ćwiczą w strojach sportowych.

6. W zawodach brali udział zawodnicy z 6. W zawodach biorą udział zawodnicy z całego

prowincji Greckiej. świata.

7. Zawody były organizowane na cześć boga 7. Zawody są organizowane dla rozrywki oraz
Zeusa.

8. Igrzyska trwały pięć dni. 8. Igrzyska trwają 14 dni.

9. Stadiony zajmowały małą powszechnie. 9. Stadiony zajmują bardzo dużą powierzchnie.

10. Brak jakiegokolwiek oświetlenia. 10. Stadiony są oświetlone bardzo dużą ilością światel

11. Bieżnia stadionu miała zaledwie 200m. 11. Bieżnie mają nawet po 1000m.

12. Stadion nie posiadały elektryczności. 12. Stadiony posiadają elektryczność.

14. Nie było podziału na kategorie wagowe w 14. Obecnie jest dwanaście kategorii
boksie.

15. Nie było przerw ani ilości rund w boksie. 15. Walka składa się z trzech rund trwających
3 minuty.

16. Zawodnicy walczyli gołymi pięściami. 16. Zawodnicy mają na rękach rękawice

17.Nie było flagi igrzysk olimpijskich. 17. Flaga ma pięć pierścieni w innych kolorach, który
każdy z nich jest oznaką kontynentu.

23. Zawodnicy wykonywali konkurencje na 23. Zawodnicy posiadają specjalne obuwie sportowe.
bosaka
 Powtórzenie wiadomości „Starożytna
Grecja”
Igrzyska greckie Igrzyska współczesne

24. Zawodnicy przed treningami byli 24. Zawodnicy nie są niczym nacierani.
smarowani oliwą.

25. W boksie zawodnicy nie mieli kasków na 25. W boksie zawodnicy posiadają kaski
głowę.

26. Widzowie siedzieli na 26. Widzowie siedzą na plastikowych krzesłach.

kamieniu.

27. Nie trzeba było płacić za 27. Aby wejść na stadion trzeba zapłacić.
wstęp.

28. Zawodnicy nie przechodzili testów u 28. Zawodnicy przechodzą testy u lekarza.
lekarza

29. Nie było komentatorów. 29. Komentatorzy są na każdym stadionie i komentuj

przebieg wydarzeń.