ანი ნოდიას ამოხსნილი ამოცანები

პირველ რიგში ავხსნათ ჰიპოთეზები, რომლებიც ბევრ ამოცანაში შეგხვდებათ

𝐻0 − ში ყოველთვის იწერება ვარაუდი და ასევე არამკაცრი უტოლობები ( =, ≤, ≥)

მაგ: 52-ე ამოცანაში რომ წერია არაუმეტეს 12საათიო. ვწერთ 𝐻0 ≤ 12

𝐻1 − ში იწერება ყოველთვის მკაცრი უტოლობები (=, ≠, <, >, ) და 𝐻0 −ის

საწინააღმდეგო ნიშნები

მაგ: თუ 𝐻0 −ში წერია = , 𝐻1 −ში უნდა დავწეროთ ≠

↑ამ შემთხვევაში ჰიპოთეზა ორმხრივია და თუ დაგვჭირდა ცხრილი Two-tailed-ს

ვუთითებთ

თუ 𝐻0 −ში წერია ≤, 𝐻1 −ში უნდა დავწეროთ > და ა.შ

↑ამ შემთხვევაში კი ცალმხრივი და ცხრილში One-tailed-ს ვუთითებთ

თუ H1 − ში წერია >- მარჯვენა ცალმხრივი ჰიპოთეზაა

<-მარცხენა ცალმხრივი

ამოცანები
1. სამ ისარს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად და შემთხვევით ესვრიან მიზანს.
ერტი ისრის მიზანში მოხვედრის ალბაობაა 1/3. იპოვეთ ალბათობა იმისა, რომ
მიზანს მოხვდება ზსტად ერთი.

ამოხსნა:

ვიყენებთ ბერნულის ფორმულას:

(k)
Pn = Cnk pk qn−k
(1) 1 2 4 12
P3 = C31 ( )1 ( )3−1 = =
3 3 9 27
1
P- მოხვედრის ალბათობა
3
1 2
q-არ მოხვედრის ალბათობა 1- =
3 3
12
პასუხი:
27
2. პროფესორის მოსაზრებით სტუდენტების სულ ცოტა 55 პროცენტი მხოლოდ
გამოცდის წინა დღეს მეცადინეობს. შემთხვევით შერჩეული 250 სტუდენტიდან
53% მხოლოდ გამოცდის წინა დღეს მეცადინეობდა ააგეთ კრიტიკული არე 0.021
მნიშვნელობის დონით პროფესორის მოსაზრების შემოწმებისას.

ამოხსნა:

მოცემულია:

a0 ≥ 0.55
55
155%- = 0.55 H0 :a0 ≥ 0,55
100

n=250 H1 : a1 < 0,55

̅ = 0.021
X

α =0.021

CR=?

CR=(−∞; −z∝ )

CR=(−∞; −z0,021 )

https://www.calculators.org/math/z-critical-value.php

პირველ გრაფაში ვწერთ 0.021-ს მეორეში დაწერს პასუხს

პასუხი: CR=(−∞; −2,034)

3. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას ∝ მნიშვნელობის

დონით, როცა საშუალო უცნობია კრიტიკული წერტილებია?

ჰიპოთეზეები:
 H : σ2 = σ20
{ 0 2 }
H1 : σ ≠ σ20
კრიტერიუმის სტატისტიკა:
2
2 (n−1)S`
TV=X = ≅ X 2 (n − 1)
σ20

ჩვენ კრიტიკულ წერტილებს გვეკითხებიან:

2 2
CV=X n−1 , 1−∝/2 ; X n−1 , ∝/2

4. დილერის მოსაზრებით სასტუმროს ოთახის ღირებულების საშუალო უფრო

მაღალია ვიდრე თბილისში. ბაქოში შემთხვევით შერჩეული 19 სასტუმროს
ოთახისთვის ფასების საშუალო აღმოჩნდა 80, ხოლო დისპერსია კი 1700.
იმამვდროულად თბილისში შემთხვევით შერჩეული 17 სასტუმროს ოთახისთვის
ფასების საშუალო აღმოჩნდა 70, ხოლო დისპერსია კი 1750. მნიშვნელობის დონედ
აიღეთ a=0,030, დაადგინეთ კრიტერიუმის სტატისტიკის თავისუფლების ხარისხი,
თუ ცნობილია, რომ უცნობი დისპერსიები განსხვავებულია.

a1 > a2
n=19
̅
X =80
S12 =1700
m=17
y̅ =70
S22 =1750
∝ =0,03
σ12 ≠ σ22 უცნობია
[C]? მთელი ნაწილი C-ს
 ̅
Xn −y𝑚 ̅
TV= 12 12
= t([C] )
√ + S1 S2

n m
2
ჩვენ გვჭირდება S11 შესწორებული შერჩევითი დისპერსია და გვაქვს
შერჩევის დისპერსია S12
2 n
S11 = S2
n−1 1
2 19
S11 = ∙ 1700 = 1794,44
18
2 17
S21 = ∙ 1750 = 1859,375
16

2 2
S1
1 S1
2
2
( + )
n m
C= 2 2 =
S1 2 S1 2
( 1 ) /n−1 +( 2 ) / m−1
n m

1794,44 1859,375 2
( +
= 19 17 ) = 33
1794,44 2 1859,375 2
( 19 ) /18 + ( 17 ) /16

პასუხი: 33

5. რას უდრის t(15)-ის ზედა 0,77 კრიტიკული წერტილი?

https://calculators.io/t-value-calculator/

პირველ გრაფაში დავწერთ 15-ს მეორეში 0.77-ს

პასუხს აჩვენებს T-Value (right-tailed) -ში

პას: 0,758
6. ცნობილია, რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა არის 3 სარტყმა
წუთში. იპოვით პლსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის 1-ის ტოლი
სიზუსტის მქონე ნდობის ინტერვალის საიმედოობა თუ შერჩეულია 28 ადამიანი.
იგულისხმება რომ შესაბამისი განაწილება დაახლობით ნორმალურია.

𝜎=3

e=1
n=28
σ
e= z
√n ∝/2
3
1= z
√28 ∝/2

√28
z∝/2 = = 1,7638
3
(მიღებულლი რიცხვი შეგვაქვს Z(normal კალკულატორში და მიიღება 0.961)
𝛼
1- = 0.961
2
𝛼
= 0.039
2

𝛼 = 0,078
e-𝛼 = 1 − 0.078 = 0.922
პას: 0.922

7. დილერის მოსაზრებით სასტუმროს ოთახის ღირებულების საშუალო ბაქოში

უფრო დაბალია ვიდრე თბილისში. ბაქოში შემთხვევით შერჩეული 14 სასტუმროს
ოთახისთვის ფასების საშეუალო აღმოჩნდა 70, ხოლო დისპერსია კი 1750 .
იმავდროულად თბილისში შემთხვევით შერჩეული 16 სასტუმროს ოთახისთვის
ფასების საშუალო აღმოჩნდა 80, ხოლო დისპერსია კი 1700, მნიშვნელობის დონედ
აიღეთ a=0.024. გამოთვალეთ კრიტერიუმის მნიშვნელობა (T.V.) თუ ცნობილია
რომ უცნობი დისპერსიები განსხვავებულია.

a1 < a2
n=14
̅
X = 70
S12 = 1750
m=16
y̅ = 80
S22 = 1700
∝= 0,024
σ12 ≠ σ22 უცნობია

TV=?
ჩვენ პირობაში გვაქვს დისპერსიები და გვეზრდება შერჩევითი შესწორებული
12 n
დისპერსია, ამიტომ ვიყენებთ ფორმულას S = n−1 S 2
2 14
S11 = ∙ 1750 = 1884,61
13
2 16
S21 = ∙ 1700 = 1813,33
15
̅ −y
X ̅ 70−80
TV= = = −0,635
1884,61 1813,33
12 12 √ + 16
√S1 +S2 14
n m

პასუხი: -0,635

8. ცნობილია, რომ გარკვეული მეედიკამენტის გამოყენების შედეგად პულსის

რიცხვი მატულობს. ცნობილია, რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა
არის 4 დარტყმა წუთში. შერჩეულ იქნა ამ მედიკამენტის 25 მომხმარებელი.
მნიშვნელოვნების დონეა 0.03. ვიპოვოთ პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი
საშუალოსათვის 97%-ანი ნდობის ინტერვალის სიზუსტე. იგულისხმება, რომ
შესაბამისი განაწილება დაახლოებით ნორმალურია.

σ=4
n=25
∝= 0,03

e=? შეფასების სიზუსტე.

σ 4
e= × z∝/2 = × z0,015 = 1,736
√ n √25

პასუხი: 1,736

9. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას ∝ მნიშვნელობის დონით, კრიტიკული არე
იქნება

ჰიპოთეზები

σ21
H0 : =1
{ σ22 }
H1 : σ12 /σ22 ≠1
2
S11
TV=F= 2 ≅ F(n-1,m-1)
S12

CV=Fn−1,m−1,1−∝/2

Fn−1,m−1,∝/2
ჩვენ გვეკითხებიან კრიტიკულ არეს

პასუხი: CR=(0,Fn−1,m−1,1−∝/2 ) ∪(Fn−1,m−1,∝/2 , +∞)

10. ალბათობა იმისა რომ საფეხბურთო კლუბის ყველა მოთამაშე ფორმაშია არის
0,7. როცა I გუნდის ყველა მოთამაშე ფორმაშია, კლუბი საკუთარ მოედანზე იგებს
ალბათობით 0,9 თუ I გუნდის ყველა მოთამაშე არ არის ფორმაში, მაშინ საკუთარ
მოედანზე მოგების ალბათობააა 0,4. იპოვეთ ალბათობა იმისა, რომ I გუნდის
ყველა მოთამაშე არ იყო ფორმაში, თუ კლუბმა უკანასკნელი შეხვედრა ვეერ
მოიგო.
 მოგება 0,9

ფორმაშია 0,7

წაგება 0,1

მოგება 0,4

არაა ფორმაში 0,3

წაგება 0,6

რადგან წერია რომ ვერ მოიგეს, წაგება გვაქვს ორი გზით. იყვნენ ფორმაში და
წააგეს ან არ იყვნენ ფორმაში და წააგეს.

0,7× 0,1 + 0,3 × 0,6

ხოლო ხელშეემწყობი გვაქვს მხოლოდ ერთი გზით როცა არ იყვნენ ფორმაში და
წააგეს.

0,3× 0,6
ხელშემწყობი 0,3×0,6
= 0,7×0,1+0,3×0,6 = 0,72
სრული

პას: 0,72

11. მონეტა ისეა დამზადებული, რომ გერბის მოსვლის ალბათობა სამჯერ მეტია
საფასურის მოსვლის ალბათობაზე. რას უდრის ალბათობა იმისა, რომ მონეტის 9-
ჯერ აგდებისას საფასური მოვა 2-ჯერ?

ვიყენებთ ისევ ბერნულის ფორმულას:

(k)
Pn = Cnk pk qn−k
p-საფასურის მოსვლის ალბათობა X=9/4
q-გერბის მოსვლის ალბათობა 3X=27/4
3X+X=4X=9
X=9/4
2 27 7 92 ×277 39
(2) 2 9 9!
P9 = C9 (4) ( 4 ) = 7!×2! × = 48 = 39 × 4−8
49

პასუხი: 39 × 4−8

12. პროფესორის მოსაზრებით სტუდენტების არაუმეტეს 55% მხოლოდ

გამოცდის წინა დღით მეცადინეობს

a0 ≤ 0,55
n=100

̅ = Sn = 66 = 0,66
X n 100
∝= 0,024

TV=?

̅ −a0
X
TV=S` / (ეს ვერ გამოვიყვანე)
√n
13. ჯანდაცვის სამინისტროს სურს შეაფასოს პულსის რიცხვის სასუალო.
ცნობილია რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა არის 4,57 დარტყმა
წუთში. ჯანდაცვის სამინისტროს სურს ააგოს 99%-ანი ნდობის ინტერვალი
პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის. რა მინიმალური მოცულობის უნდა
იყოს შერჩევა, რომ შეფასების სიზუსტე იყოს 2.576-ის ტოლლი. იგულისხმება რომ
შესაბამისი განაწილება დაახლოებით ნორმალურია.

𝜎 =4,57
∝= 0,01
e=2,576
n∗ =?

∗ z∝/2 ×σ 2 z0,005 ×4,57 2

n = [( ) ]+1=( ) + 1 = 21
e 2,576

პასუხი: 21

14. ცნობილია, რომ გარკვეული მედიკამენტის გამოყენების შედეგად პულსის

რიცხვი მატულობს. ცნობილია რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა
არის 3 დარტყმა წუთში. შერჩეული იქნა ამ მედიკამენტის 25 მომხმარებელი და
მათთვის პულსის რიცხვის საშუალო აღმოჩნდა 88 დარტყმა წუთში. ვიპოვოთ
პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის 95%-ანი ნდობის ინტერვალის
ზედა საზღვარი. იგულისხმება რომ შესაბამისი განაწილება დაახლოებით
ნორმალურია.

𝜎=3

n=25
̅ = 88
X
∝= 0,05

ზედა საზღვარი?
ნდობის ინტერვალი

̅ −z∝/2 𝜎
X ̅ +z∝/2 𝜎
X
√n √n
(ქვედა საზღვარი : ზედა საზღვარი )

𝜎 3
̅ + z∝/2
X = 88 + z0,025 = 89,176
√n √25

პასუხი: 89,176

15. 7 ელემენტიანი სიმრავლის დალაგებული ორეულების რაოდენობა ტოლია:

7! 7×6×5! 7×3
C72 = 5!2! = 5!×2×1 = = 21
1
პასუხი: 21

16. იპოვეთ ორი კამათლის 36-ჯერ გაგორებისას ჯამსი 9-ზე მეტი რიცხვის
მოსვლის უალბათესი რიცხვი

უალბათესი რისხვის ფორმულა:

np − q ≤ k 0 ≤ np + p
p-ხელშემწყობი
q-არახელშემწყობი (=1-p)
n=36
 6
p=
36
6 30
q=1- =
36 36
ჯამში 9-ზე მეტის მოსვლის ალბათობა

(4; 6); (5; 5); (5; 6); (6; 4); (6; 5); (6; 6).
Sn 6
= 36
n
6 30 6 6
36∙ − ≤ 36 ∙ +
36 36 36 36
30 6
6- ≤ k0 ≤ 6 +
36 36

k0 = 6
პასუხი: 6

17. რისი ტოლია ნორმალური N(-2,25) განაწილების ზედა ∝ კრიტიკული

წერტილი, თუ ცნობილია რომ ნორმალური N(0,1) განაწილების ზედა (1-∝)
კრიტიკული წერტილი ტოლია X-ის.

Z1−∝ =X
რადგან ნორმალურიდან სტანდარტულ ნორმალურში გადავდივართ ფორმულით:

x−∝
𝜎
და N(-2 ; 25)

N(∝ ; 𝜎 2 )

∝= −2 𝜎 = √25=5 შესაბამისად

X−(−2) X+2
=
5 5
 X+2
პასუხი:
5

18. პოლიციის ოფიცრების ხელფასის სტანდარტული გადახრაა 100 ლარი,

შემთხვევით შერჩეული 21 პოლიციის ოფიცრის საშუალო ხელფასი აღმოჩნდა
5000 ლარი. მინისტრის ვარაუდით p-მნიშვნელობა 0,023 მნიშვნელობის დონით
მინისტრის ვარაუდის შემოწმებისას.

𝜎 = 100
n=21
̅ = 5000
X
a0 ≠ 5025
𝛼 = 0,023
P=?

̅ −a0
X 5000−5025
TV=𝜎/ = = 2 − 1,1456
√ n 100/√21

Pველს ცხრილში ვპოულობთ პასუხს

პას: 0,125

19. ადმინისტრაციას აინტერესებს დროის რაოდენობა წუთში, რომელსაც

თანამშრომლები ყოველდღე ატარებენ ინტერნეტში. შემთხვევით შერჩეული n
თანამშრომლისმიერ დღის განმავლობაში ინტერნეტში დახარჯული დროის ჯამი
აღმოჩნდა ∑ni=1 x1 , ხოლო მათი კვადრატების ჯამი კი ∑ni=1 x12 , იპოვეთ პოპულაციის
საშუალოსათვის (1-a)100%-ანი ნდობის ინტერვალის სიგრძე, თუ n=24, ∑24 i=1 x1 =
2184 , ∑24 2
i=1 x1 = 205848 და a=0.02.

s ′ s ′
̅−
(× ̅ +
t n−1,𝛼 ; × t n−1,𝛼 )
√n 2 √n 2
 1 1
̅ = ∙ ∑ni=1 x1 =
× ∙ 2184 = 91
n 24
n
1 1
s 2 = ∙ ∑ x12 = ∙ 205848
n 24
i=1
2 205848 24 24 n
s′ = ∙ = 8949,91 =
24 23 23 n−1

205848
s′ = √ =94,6
23

ნდობის ინტერვალი
94,6 94,6
( 91- t 23;0,01 ; 91 + t )
√24 √24 23;0,01

(42,7239; 139,2761)
139,2761-42,7239=96,5522
პას: 96,5522

20. რას უდრის ექსპონენციალური განაწილების ზედა 0,21 კრიტიკული

წერტილი, თუმისი პარამეტრია 0,3?

−en
×𝛼 =
λ
−en 0,21 −10en0,21
×0,21 = =
0,3 3

21. ალბათობა იმისა რომ ექსპონენციალური ანუ მაჩვენებლიანი კანონით

განაწილებული შემთხვევითი სიდიდე პარამეტრებით 1.13(EXP(1.13) მეტია თავის
0.013 კვანტილზე.

λ = 1,13
×0,013=−𝑒𝑛(1−𝑎) = −𝑒𝑛(1−0,013)=0,13
λ 1.13

ტოლია 1-0,013 = 0,987 რადგან

კვანტილი:
მეტია კვანტილზე 1-𝛼

ნაკლებია ანუ 𝛼 − ს ტოლია

ზედა კრიტიკული
მეტია ანუ 𝛼 − ს ტოლია

ნაკლებია 1-𝛼

ზედა კრიტიკულის ნაცვლად შეიძლება მარტო კრიტიკული ეწეროს

( ერთიდაიგივეა)

22. ერთ ჩანთაში დევს 5 თეთრი და 6 შავი ბურთი, მეორე ჩანთაში კი 4 თეთრი
და 7 შავი ბურთი. პირველი ჩანთიდან შემთხვევით იღებენ ერთ ბურთს და დებენ
მეორეში. იპოვეთ ალბათობა იმისა, რომ ამის შემდეგ მეორე ჩანთიდან
ამოღებული ბურთი იქნება შავი.
−5 თეთრი
I −6 შავი
−4 თეთრი
II −7 შავი
მეორედან ამოღებული უნდა იყოს შავი

გვაქვს ორი შემთხვევა პირველი ყუთიდან გადაიტანეს თეთრი ან შავი.

P(A)-ამოღებულია მეორედან შავი ბურთი

5 7 6 8 83
P(A)=⏟ ∙ + 11 ∙ 12 = 132
11 12 ⏟

გადაიტანეს გადაიტანეს

თეთრი შავი

83
პას:
132

23. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას a

მნიშვნელობის დონით, როცა დისპერსია ცნობილია კრიტიკულლი არე იქნება

ორმხრივი კრიტიკული არე- CR= (−∞; Z𝛼 ] ∪ [Z𝛼 ; ∞)

2 2

მარცხენა- CR= (−∞; −Z𝛼 ]

მარჯვენა- [Z𝛼 ; ∞)

პას:(−∞; −Z𝛼 ]

24. როგორია ალბათობა იმისა რომ წესიერი სათამაშო კამათლის 6-ჯერ

გაგორებისას ხუთიანი მოვა ზუსტად ექვსჯერ?

გვჭირდება ბერნულის ფორმულა

Pnk =cnk ∙ pk ∙ qn−k

n =6

k =6
1
p- ხუთიანის მოსვლის ალბათობა
6
5
q- ხუთიანის არ მოსვლის ალბათობა
6
p + q=1
1 6 5 0 6! 1 1
p66 = c66 ∙ ( ) ∙ ( ) = ∙ ∙1= = 6−6
6 6 6!∙0! 66 66

პას:6−6

25. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების

კანონი:

ξ -3 -1 0 2 4
η

-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05

-2 0,115 0,025 0,024 0,045 0,021

0 0.04 0,031 0,019 0.116 0,114

5 0,04 0,06 0,04 0,02 ?

რისი ტოლია P(ξ + η = 2)

4+(-2)=2 ალბათობა 0,021

2+0=2 ალბათობა 0,116
-3+5=2 ალბათობა 0,04

0,021+0,116+0,04=0.177
პასუხი: 0,117

26. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების

კანონი
 η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,04 ?

რას უდრის P ( min (ξ;4)=4)? რადგან მინიმუმი არის 4 ამიტომ 4-ზე მეტი ან 4-ის
ტოლი ნებისმიერი ციფრის ალბათობა უნდა შევკრიბოთ.

0,05+0,021+0,114=0,185

პას: 0,185

27. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების

კანონი

η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,04 ?

რას უდრის P ( min (η;4)=4)? რადგან მინიმუმი 4-ია ვკრებთ 4-ზე ნაკლებს ან
ტოლ ალბათობებს

0,03+0.07+0,02+0.03+0,05+0,115+0,025+0,024+0,045+0,021+0,04+0,031+0.019+0.116+0.11
4=0,75

პას: 0,75
28. . მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების
კანონი

η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,02 ?

რისი ტოლია E(ξ ∙ η)-ის ბოლო შესაკრები?

პირველ რიგში ვკრებთ ყველა ალბათობას

0.03+0.07+0.02+0.03+0.05+0.115+0.025+0.024+0.045+0.021+0.04+0.031+0.019+0.116+0.11
4+0.04+0.06+0.04+0.02=0.91

შემდეგ 1-ს ვაკლებთ 0.91-ს და არის 0.09

0.09-ს ვამრავლებთ ბოლო წყვილზე ანუ 4-ზე და 5-ზე

0.09∙ 4 ∙ 5=1.8

პას: 1.8

29. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების

კანონი

η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,02 ?
რას უდრის P(min(ξ ,η)=-2)?

ვკრებთ -2- ის გასწვრივ ალბათობებს მაგრამ ამოვარდება (-2;3) წყვილის

ალბათობა

გვაქვს წყვილები

(-2;-3) ამოვარდება ეს წყვილი რადგან -2 არ არის ამ წყვილში მინიმუმი

(-2;1)

(-2;0)

(-2;2)

(-2;4)

0.025+0.024+0.045+0.021=0.115

პას: 0.115

30. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების

კანონი

η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,02 ?

რას უდრის P(η=-4)?

ვკრებთ -4-ის გასწვრივ ალბათობებს

0.03+0.07+0.02+0.03+0.05=0.2

პას: 0.2
31. მოცემულია ξ და η შემთხვევითი სიდიდეების ერთობლივი განაწილების
კანონი

η⋱ξ
-3 -1 0 2 4
-4 0,03 0,07 0,02 0,03 0,05
-2 0.115 0,025 0,024 0,045 0,021
0 0.04 0,031 0,019 0,116 0,114
5 0,04 0,06 0,04 0,02 ?

რას უდრის P(ξ =2/η=5)?

32. მოცემულია ε შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი.

ε -3 -1 0 2 4 6

P 0,15 0,11 0,24 0,15 0,15 0,2

P( max {ε, 4) = 4) რადგან მაქსიმუმი არის 4 ამიტომ 4-ზე ნაკლები ან 4-ის ტოლი
ნებისმიერი ციფრის ალბათობა უნდა შევკრიბოთ.

0,15+0,11+0,24+0,15+0,15=0,8

პასუხი: 0,8

33. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -4 -2 0 1 3 5
P 0.13 0.12 0.21 0.14 0.1 ?

რისი ტოლია ზედა 0.54 კრიტიკული წერტილი?

0.54-ის ზედა კრიტიკული იგივეა რაც 0.46-ის კვანტილი

1-0.54=0.46

შემდეგ ვიწყებთ ალბათობების შეკრებას სანამ არ მივიღებთ 0.46

0.13+0.12+0.21=046 ამიტომ პასუხია 0, რაც 0.21-ის თავზე წერია~

პას: 0

34. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -4 -2 0 1 3 5
P 0.13 0.12 0.21 0.14 0.1 ?

რისი ტოლია 0.46 კვანტილი?

ვკრებთ ალბათობებს მანამ სანამ არ მივიღებთ 0.46-ს

0.13+0.12+0.21=0.46

ამიტომპასუხია ის რაც 0.21-ის თავზე წერია

პას:0

35. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -3 -1 0 2 4 6
P 0.15 0.11 0.24 0.14 0.16 ?

1
რისი ტოლია P( ξ 3 + 4 = −5)
3

ξ-ის მაგივრად ვსვავთ სათითაოდ იმ რიცხვებს რომლებიც გაწითლებულია და

რომლის ჩასმის შემთხვევაშიც მივიღებთ -5-ს იმ ალბათობებს შევკრებთ
1
-27∙ +4 =-9+4=-5
3
 1 11
−1 ∙ +4 =
3 3
1
0∙ +4 =4
3
1 20
8∙ +4 =
3 3

1 76
64∙ +4 =
3 3

1
216∙ +4 =76
3
-5-ის ტოლი არის მხოლოდ -3-ს შემთხვევაში პასუხია 0.15

პას: 0.15

36. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -4 -2 0 1 3 5
P 0.13 0.12 0.21 0.14 0.1 ?

რისი ტოლია 𝐹ξ (1)

0.13+0.12+0.21=0.46

პას:0.46

37. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -4 -2 0 1 3 5
P 0.13 0.12 0.21 0.14 0.1 ?
0,3
რისი ტოლია 𝐹ξ (1)-ის განაწილების ფუნქცია

ξ < −4 0
−4 ≤ ξ < −2 0,13
−2 ≤ ξ < 0 0,25 ( 0,13 + 0,12)
F(X)= 0≤ξ<1 0.46 ( 0.25 + 0.21)
1≤ξ<3 𝟎. 𝟔(0.46 + 0.14 )
3 ≤ ξ𝑋 < 5 0.7(0.6 + 0.1)
{ ξ≥5 1 (0.7 + 0.3)
1-ანი შედის 0.6-ში ამიტომ პასუხია 0.6

38. მოცემულია ξ შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონი

ξ -4 -2 0 1 3 5
P 0.13 0.12 0.21 0.14 0.1 ?
რისი ტოლია მათემატიკური ლოდინის ბოლო შესაკრები

0.13+0.12+0.21+0.14+0.1=0.7

1-0.7=0.3

პას: 0.3

39. დირექტორის მტკიცებით მოწვეული პედაგოგების საშუალო კვირეული

დატვირთვა 12 საათია. შემთხვევით შერჩეული 20 მოწვეული პედაგოგის
საშუალო კვირეული დატვირთვა აღმოჩნდა 11 საათი, ხოლო შესწორებული
სტანდარტული გადახრა კი 4,3სთ. გამოთვალეთ P-მნიშვნელობის დონით
დირექტორის მტკიცებულების შემოწმებისას?
̅ = 11
×

n= 20

𝜎=4.3

a0 =12

P=?

H : α = 12
{ 0 0
H1 : a0 ≠ 12
̅ −a0
× 11−12
z=TV= 𝜎 = 4.3 = −1.04
√n √20

https://stattrek.com/online-calculator/normal.aspx

პირველ უჯრაში შეგვაქვს -1.04

მეორეში 19 (n-1),რადგან DF ნიშნავს degrees of freedom -ს ანუ თავისუფლების

ხარისხს და ყოველთვის ვწერთ n-1-ს
ჰიპოთეზა ორ მხრივია ამიტომ ვუთითებთ Two-tailed-ს პასუხს ამოაგდებს მის
ქვემოთ

პას: 0.3114

40. დირექტორის მტკიცებით მოწვეული პედაგოგების საშუალო კვირეული

დატვირთვა არაუმეტეს 12 საათია. შემთხვევით შერჩეული 15 მოწვეული
პედაგოგის საშუალო კვირეული დატვირთვა აღმოჩნდა 11სთ, ხოლო
სტანდარტული გადახრა კი 2,3 სთ. ააგეთ კრიტიკული არე 0,023 მნიშვნელობის
დონით დირექტორის მტკიცების შემოწმებისას?

41. დალაგებული წყვილების რაოდენობა სადაც პირველ კომპონენტს აქვს 6

განსხვავებული მნიშვნელობა, ხოლო მეორეს კი 7 ტოლია?

6 ∙ 7 = 42

თითოეულ კომპონენტს პირველი ცხრილიდან შეესაბამება 7 შესაძლო

მნიშვნელობა ამიტომ გვაქვს 6 ∙ 7 = 42

პას: 42

42. დალაგებული სამეულების რაოდენობა, სადაც პირველ კომპონენტს აქვს 6

განსხვავებული მნიშვნელობა, მეორეს-7 მესამეს კი10. ტოლია?

43. 6 ელემენტიანი სიმრავლის დალაგებული ორეულების რაოდენობა ტოლია?

6! 6! 4!∙5∙6
(6−2)!
= = = 30
4! 4!

პას: 30

44. 5 ელემენტიანი სიმრავლის დალაგებული სამეულების რაოდენობა ტოლია?

5! 5! 2!∙3∙4∙5
(5−3)!
= = = 60
2! 2!

პას: 60
45. როგორია ალბათობა იმისა, რომ წესიერი სათამაშო კამათლის შვიდჯერ
გაგორებისას ხუთიანი მოვა ზუსტად ექვსჯერ?

46. P(A)=0,3 B ხდომილება დამოუკიდებელია A ხდომილებისგან P(B)=0,4

იპოვეთ P(A\B)?

47. P(A)=0,3 B ხდომილება დამოუკიდებელია A ხდომილებისგან P(B)=0,4

̅ ∩ B)?
იპოვეთ P(A

48. შემთხვევით შერჩეული 26 მორბენალის მიერ კვირის განმავლობაში

გარბენილი დისტანციის შერჩევითი დისპერსია აღმოჩნდა 300. მწვრთნელის
მოსაზრებით მორბენალთა დისპერსიის სულ ცოტა 290-ია. გამოთვალეთ
კრიტერიუმის მნიშვნელობა (T.V.) 0.030 მნიშვნელობის დონით მწვრთნელის
მოსაზრების შემოწმებისას

49. შემთხვევითი შერჩეული 23 სპორტსმენის სიმაღლის შერჩევითი დისპერსია

აღმოჩნდა 18. მწვრთნელის მოსაზრებით სპორტსმენების სიმაღლის დისპერსია
განსხვავებულია 18-სგან. ააგეთ კრიტიკული არე 0.026 მნიშვნელობის დონით
მწვრთნელის მოსაზრების შემოწმებისას

50. იპოვეთ ნულის მიმართ სიმეტრიული ისეთი ინტერვალი, რომელშიც t(25)-ის

მოხვედრის ალბათობაა 0,95

51. იპოვეთ საშუალოს მიმართ სიმეტრიული ისეთი ინტერვალი, რომელშიც

N(-3,4)-ის მოხვედრის ალბათობაა 0,92
52. იპოვეთ ისეთი მარჯვენა ცალმხრივი ინტერვალი, რომელშიც t(28)-ის
მოხვედრის ალბათობაა 0,015

53. შემთხვევითი სიდის განაწილების კანონია

𝐾
P(ξ=K)=𝐶30 ∙ 0.7𝐾 ∙ 0.330−𝐾 ∙ 𝐾 = 0,1,….,n რას უდრის ამ შემთხვევითი
სიდიდის დისპერსია?

54. შემთხვევითი სიდიდის განაწილების კანონია

2.7𝑘
P(ξ=K)= 𝑒 −2.7 ∙ 𝐾 = 0,1,2,…. რას უდრის ამ შემთხვევითი სიდიდის
𝑘!
დისპერსია?

55. გამოკითხული იყო მსოფლიოს 1450 მოქალაქე თუ ვის უჭერდნენ მხარს

უკრაინა-რუსეთის კონფლიქტში. გამოკითხვის შედეგებია:

რუსეთი უკრაინა არცერთი

ამერიკელი 250 50 100

გერმანელი 50 200 150

ქართველი 150 40 10

ნორვეგიელი 90 80 80

ჩინელი 70 100 30

იგულისხმეთ, რომ 1.5%-ანი მნიშვნელობის დონით გასარკვევია არის თუ არა

უკრაინის მხარდამჭერი მოქალაქეების პროპორცია ერთი და იგივე სამივე
ქვეყანაში.

შეაფასეთ ქართველებში უკრაინის მხარდამჭერთა მოსალოდნელი სიხშირე.

56. 7 ელემენტიანი სიმრავლლის 3 ელემენტიან ქვესიმრავლეთა რაოდენობა
ტოლია?

57. 7 ელემენტიანი სიმრავლის წრიულ გადანაცვლებათა რაოდენობა ტოლია?

58. რას უდრის ხი-კვადრატ ×2 (19) − ის 0.33 კვანტილი?

ვიყენებთ ხი კვადრატის კალკულატორს
Stat Trek (პირველ გრაფაში შეგვაქვს 19 მესამეში 0.33, ხოლო პასუხს წერს მეორეში)

პას:15.8

59. რისი დოლია ფიშერის F(13,17) განაწილების a-კვანტილი, თუ ცნობილია რომ

ფიშერის F(17,13) განაწილების (1-a)კვანტილი ტოლია X-ის

60. ერთ ყუთში არის 18 ლურჯი და 2 წითელი ბურთი, მეორე ყუთში 9 ლურჯი
და 1 წითელი ბურთი. მეორე ყუთიდან შემთხვევით ამოღებული ბურთს დებენ
პირველ ყუთში. იპოვეთ ალბათობა იმისა,რომ ამის შემდეგ პირვეი ყუთიდან
ამოღებული ბურთი იქნება წითელი.

61. ცნობილია, რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა არის 3.5 დარტყმა
წუთში. იპოვეთ პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის 1-ის ტოლი
სიზუსტის მქონე ნდობის ინტერვალის საიმედოობა თუ შერჩეულია 27 ადამიანი.
იგულისხმება, რომ შესაბამისი განაწილება დაახლოებით ნორმალურია.

62. ცნობილია, რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა არის 3.5 დარტყმა
წუთში. იპოვეთ პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის 1-ის ტოლი
სიზუსტის მქონე ნდობის ინტერვალის მნიშვნელობის დონე თუ შერჩეულია 29
ადამიანი. იგულისხმება, რომ შესაბამისი განაწილება დაახლოებით ნორმალურია.

63. ალბათობა იმისა რომ [-2;1] ინტერვალზე თანაბრად განაწილებული

შემთხვევიტი სიდიდე(U([-2;1])) ნაკლებია თავის 0.021-კვანტილზე

64. ალბათობა იმისა რომ ექსპონენციალური ანუ მაჩვენებლიანი კანონით

განაწილებული შემთხვევითი სიდიდე პარამეტრებიტ 1,13(Exp(1.13)მეტია თავის
0.13- კვანტილზე

65. აგორებენ ერთ წესიერ კამათელს და მეორე ისეთ კამათელს, რომელზეც 5

ქულის მოსვლის ალბათობაა 1/5. იპოვეთ ალბათობა იმისა, რომ ორივე
კამათელზე მოვა 5 ქულა თუ ცნობილია რომ სულ ცოტა ერთ კამათელზე მაინც
მოვიდა 5 ქულა.

66. აგდებენ ერთ წესიერ მონეტას და მეორე ისეთ მონეტას, რომელზეც გერბის
მოსვლის ალბათობაა 1/3. ცნობილლია, რომ ერთ მონეტაზე მოვიდა გერბი.
იპოვეთ ალბათობა იმისა რომ მეორე მონეტაზე მოვა გერბი.

67. რაიონულ ცენტრს გააჩნია ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად მომუშავე ორი

სახანძრო მანქანა. ალბათობა იმისა რომ კონკრეტული მანქანა თავისუფალია
საჭიროების შემთხვევაში არის 0.99. რას უდრის ალბათობა იმისა, რომ საჭიროების
შემთხვევაში არც ერთი მანქანა არ იქნება თავისუფალლი

P(A1 )=0.99=P(A2 )
̅̅̅1 )=0,01= P(A
P(A ̅̅̅2 )

ალბათობა იმისა რომ არცერთი მანქანა არ იქნება თავისუფალი არის 0.01

პას: 0.01

ამ ამოცანაში ასევე შეიძლება იკითხონ

ა) ზუსტად ერთი სახანძრო მანქანა

P(A1 ̅̅̅
A2 ∪ ̅̅̅
A1 A2 ) = p(A1 ̅̅̅ ̅̅̅1 A2 ) = 0.99 ∙ 0.01 + 0.01 ∙ 0.99 = 0.0198
A2 ) + p(A

ბ) ერთი მაინც თავისუფალი

P(A1 A2 ) = 0.99 ∙ 0.99 = 0.9801

გ) თავისუფალი იქნება არაუმეტეს ერთი

P( არაერთს)+ P(მხ. ერთი)=0.01+0.0198=0.0298

68. რას უდრის N(0 ; 1)-ის 0.23 კვანტილი?

https://stattrek.com/online-calculator/normal.aspx

მეორე უჯრაში ვწერთ 0.23-ს 0 და 1 თვითონ არის შეტანილი

პას: -0.739

69. პროფესორის მოსაზრებით სტუდენტების ზუსტად 55% მხოლოდ გამოცდის

წინა დღეს მეცადინეობს. შემთხვევით შერჩეული 100 სტუდენტიდან 42 მხოლოდ
გამოცდის წინა დღეს მეცადინეობდა. გამოთვალეთ კრიტერიუმის მნიშვნელობა
(T.V.) 0.22 მნიშვნელობის დონით პროფესორის მოსაზრების შემოწმებისას.

Sn =42
n= 100
P0=0.55
wn=sn = 42 =0.42
n 100

wn −p0 0.42−0.55 −0.13

= = =≈ −2,6
(1−p0 ) 0.55(1−0.55) 0.05
√p0 √
n 100

პას: -2.6

70. ცნობილია რომ პულსის რიცხვის სტანდარტული გადახრა არის 3 დარტყმა

წუთში. ვიპოვოთ პულსის რიცხვის ჭეშმარიტი საშუალოსათვის 1-ის ტოლი
სიზუსტის მქონე ნდობის ინტერვალის მნიშვნელობის დონე თუ შერჩეულია 30
ადამიანი. იგულისხმება რომ შესაბამისი განაწილება დაახლოებით ნორმალურია.

𝜎=3
L=1
n= 30

უ.ვ α

𝜎
∙ z𝛼/2 = 1
√n
3
∙ z𝛼/2 = 1
5,477

z𝛼/2 = 1,8257 ( ეს რიცხვი შეგვაქვს z (normal) კალკულატორში

https://stattrek.com/online-calculator/normal.aspx
პირველ უჯრაში შეგვყავს და მეორეში მივიღებთ პასუხს 0.966

1-α/2=0.966

α/2=0.034

α=0.068

პას: 0.068

საზეპირო თეორიული საკითხები

1. საშუალოს შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼 მნიშვნელობის

დონით. როცა დისპერსია ცნობილია, კრიტიკული წერტილებია

პას: ±Za/2

2. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა

დისპერსია უცნობია კრიტერიუმის მნიშვნელობაა
̅ −a0
×
პას:
s′ /√n

3. საშუალოს შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼 მნიშვნელოვნების

დონით, როცა დისპერსია უცნობია ძირითადი ჰიპოთეზის მიღების არეა
პას; (−t n−1,a/2 ; t n−1,a/2 )

4. საშუალოს შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსია

ცნობილია, P მნიშვნელობაა

პას: 2[1- ϕ(|T.V.|)]

?!( ნიშნავს რომ ზუსტად არვიცი მაგრამ სავარაუდოდ ასეა)

5. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰოპოთეზის შემოწმებისას

𝛼 მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია ცნობილია ძირითადი ჰიპოთეზის
მიღების არე იქნება

პას: (Z𝛼 ; ∞)

6. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼

მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია უცნობია, კრიტიკული წერტილია

პას: -t n−1,𝛼

7. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცამხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼

მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია ცნობილია კრიტიკული წერტილია

პას: -z𝛼

8. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია ცნობილია ძირითადი ჰიპოთეზის
უარყოფის არე იქნება

პას: (-∞; −z𝛼 ]

9. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია უცნობია კრიტერიუმის სტატისტიკაა
 ̅ −α0
X
პას: ≅ t(n − 1)
s′ /√n

10. საშუალოს შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსია

უცნობია კრიტერიუმის მნიშვნელობაა
̅ −𝛼0
×
პას:
𝑠′ /√𝑛

11. საშუალოს შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა დისპერსია ცნობილია კრიტიკული არე იქნება

პას: (-∞; −z𝛼 ]

12. A და B ხდომილების ჯამი შედგება იმ ელემენტალური ხდომილებებისგან,

რომლებიც

პას: ეკუთვნიან ერთს მაინც A და B ხდომილებებიდან

13. A და B ხდომილება თავსებადია თუ

პას: მოიძებნება ერთი მაინც ელემენტარული ხდომილება, რომელიც შედის A-შიც
და B-შიც

?!

14. A და B ხდომილებას ეწოდება დამოუკიდებელი თუ

პას: P(A∆𝐵) = 𝑃(𝐴)

?!

15. A ხდომილება იწვევს B ხდომილებას თუ

პას: ნებისმიერი ელემენტარული ხდომილება რომელიც ეკუთვნის B-ს
ამავდროულად ეკუთვნის A-საც

16. A და B ხდომილების სხვაობა (A/B) შედგება იმ ელემენტარული

ხდომილებებისგან, რომლებიც

პას: ეკუთვნის A-ს და არ ეკუთვნის B- ს

17. თუ A და B ხდომილება თავსებადია, მაშინ სამართლიანია ტოლობა

პას: A∩ B = ∅

?!

18. თუ A და B ხდომილებები ქმნიან სრულ სისტემას მაშინ

̅=B
პას: A

19. თუ A ხდომილება იწვევს B ხდომილებას, მაშინ სამართლიანია ტოლობა

პას: A∩ B = B

20. თუ A და B ხდომილება უთავსებადია მაშინ სამართლიანია ტოლობა

პას: A∩ B = ∅

21. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α მნიშვნელოვნების დონით, კრიტიკულლი
არე იქნება

პას: (0;Fn−1,m−1,1−𝛼/2 ] ∪ [Fn−1,m−1,𝛼 ; ∞)

2
22. ორი დამოუკიდებელი პოპულაციის საშუალოთა შორის განსხვავების შესახებ
მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსიები ცნობილია P
მნიშვნელობაა

პას: ϕ(T.V.)

?!

23. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α მნიშვნელოვნების დონით,
კრიტერიუმის სტატისტიკაა
2
S′1 /𝜎12
პას: 2 ≅ F(n − 1. m − 1)
S′2 𝜎22

23. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას კრიტერიუმის მნიშვნელობაა
2
S′1
პას: 2
S′2

24. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის საშუალოთა შორის

განსხვავების შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსიები
უცნობი და განსხვავებულია P მნიშვნელობაა

პას: 2[1- ϕ(|T.V.|)]

?!

25. როდის გამოიყენება ×2 (n) სტატისტიკა

პას: ნდობის ინტერვალის ასაგებად დისპერსიის შესახებ როცა საშუალო
ცნობილია

?!
26. როდის გამოიყენება Z სტატისტიკა
პას: ჰიპოთეზის შემოწმებისას საშუალოს შესახებ როცა დისპერსია ცნობილია

27. როდის გამოიყენება T სტატისტიკა

პას: ჰიპოთეზის შემოწმებისას საშუალოს შესახებ როცა დისპერსია უცნობია

28. P(A∪ B) = P(A) + P(B) თუ

პას: A და B უთავსებადი ხდომილებებია

29. P(A/B)=P(A)-P(B) თუ
პას: A ხდომილება იწვევს B ხდომილებას

30. P(A|B)=P(A) თუ
პას: A და B დამოუკიდებელი ხდომილებებია

31. P(A∪ B) = P(A) + P(B) თუ

პას: A და B უთავსებადი ხდომილებებია

32. წარმატებათა ალბათობებისთვის, ბერნულის ცდათა ორი დამოუკიდებელი

მიმდებრობისათვის ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას P მნიშვნელობაა

პას: ϕ(T.V.)

?!

33. დისპერსიის შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა

საშუალო უცნობია კრიტერიუმის მნიშვნელობაა
 2
(n−1)s′
პას:
𝜎02

34. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა საშუალო ცნობილია კრიტერიუმის სტატისტიკაა

∑n
i=1(×i −Eξ )
2
პას: ≅×2 (n)
𝜎02

35. დისპერსიის შესახებ მარჯვენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა

საშუალო უცნობია კრიტერიუმის მნიშვნელობაა
2
ns′
პას:
𝜎02

?!

36. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა საშუალო

ცნობილია P მნიშვნელობაა

პას: 2∙ min(p{×2 (n) > T. V. }, p{×2 (n) < T. V. })

37. დისპერიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼 მნიშვნელოვნების

დონით, როცა საშუალო ცნობილია ძირითადი ჰიპოთეზის მიღების არე იქნება
2 2
პას: (×n,1−𝜎/2 ;×n,𝜎/2

38. დისპერსიის შესახებ მარჯვენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა საშუალო ცნობილია ძირითადი ჰიპოთეზის
უარყოფის არე იქნება

პას: [za ; ∞)

?!
39. დისპერსიის შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α
მნიშვნელოვნების დონით, როცა საშუალო უცნობია კრიტერიუმის სტატისტიკაა
2
(n−1)s′
პას: ≅×2 (n − 1)
𝜎02

40. დისპერსიის შესახებ მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა საშუალო ცნობილია კრიტიკული არე იქნება
2
პას: (0;×n,1−𝛼 ]

41. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას α

მნიშვნელოვნების დონით, როცა საშუალო უცნობია კრიტიკული არე იქნება
2 2
პას: (0;×n−1,1−n/2 ] ∪ [× 𝛼 ; ∞)
n−1. 2

42. თუ ξ და η შემთხვევით სიდიდეებს შორის კოვარიაცია უარყოფითია

(COV(ξ ; η)<0) მაშინ

პას: D(ξ + η)<Dξ +Dη

43. თუ ξ და η შემთხვევით სიდიდეები დამოუკიდებელია მაშინ

პას: კორელაციის კოეფიციენტი ტოლია ნულის

44. დამოუკიდებელ ცდათა სერიაში, წარმატების ალბათობით P, უალბათესი

რიცხვი K 0 წარმოადგენს შემდეგი უტოლობის მთელ ამონახსნს

პას: np-q≤ k 0 ≤ np + p
45. B და A ხდომილების სხვაობა (B/A) შედგება იმ ელემენტარული
ხდომილებებისგან, რომლებიც

პას: ეკუთვნიან B-ს და არ ეკუთვნიან A -ს

46. რომელი სტატისტიკით უნდა ვისარგებლოთ თუ შესამოწმებელია ჰიპოთეზა

ნორმალური პოპულაციის უცნობი მათემატიკური ლოდინის შესახებ ცნობილი
დისპერსიის შემთხვევაში
̅ −a0
×
პას:
a/√n

47. ამბობენ, რომ B ხდომილება იწვევს A ხდომილებას, თუ

პას: A-ს მოხდენას მოსდევს B-ს მოხდენა

48. ამბობენ ,რომ B ხდომილება იწვევს A ხდომილებას თუ

პას: A-ში შემავალი ელემენტარული ხდომილებები შედიან B-შიც

49. ამბობენ, რომ A და B ხდომილება ქმნიან სრულ სისტემას, თუ

პას: A∩ B = ∅ და A ∪ B = Ω

50. ალბათობა კლასიკური განმარტება სამართლიანია თუ

პას: შედეგთა რაოდენობა სასრულია და ყველა შედეგი თანაბრად მოსალოდნელია

51. ალბათობა იმისა, რომ უწყვეტი ტიპის შემთხვევითი სიდიდე მიიღებს თავის
α-კვანტილზე მეტ მნიშვნელობას

პას: ტოლია (1-α)-სი

52. თუ შემთხვევით სიდიდეთა სხვაობის დისპერსია მეტია დისპერსიების ჯამზე
მაშინ

პას: კოვარიაცია უარყოფითია

53. მნიშვნელოვნების დონე ეწოდება

პას: პირველი გვარის შეცდომის დაშვების ალბათობას

?!

54. შემთხვევითი სიდიდის α-კვანტილი ეწოდება არგუმენტის უმცირეს

მნიშვნელობას, როცა განაწილების ფუნქცია

პას: მეტია ან ტოლია α-ზე

55. მეორე გვარის შეცდომა ეწოდება

პას: ძირითადი ჰიპოთეზის მიღებას ალტერნატიული ჰიპოთეზის
სამართლიანობისას

56. შემთხვევითი სიდიდის მედიანა ეწოდება არგუმენტის მნიშვნელობას, როცა

განაწილების ფუნქცია
1
მეტია ან ტოლი 2 -ზე

57. ალბათობის კლასიკური განმარტება სამართლიანია თუ

პას: შედეგთა რაოდენობა სასრულია და ყველა შედეგი მოსალოდნელია

58. ორი დამოუკიდებელი პოპულაციის საშუალოთა შორის განსხვავების შესახებ
ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსიები უცნობი და განსხვავებულია, P-
მნიშვნელობაა

2(1-FT[C] (|T. V|)

აქ მეც არ ვიცოდი, მაგრამ რადგან წერია უცნობი და განსხვავებული დისპერსიები σ12 ≠ σ22
ამიტომ TV=FT[C] ეს გვაქვს და P-ს გამოსაყვანად TV-ს ვიყ3ნებთ. ამის გამო შემოვხაზე ეს
პასუხი.

59. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას ∝ მნიშვნელობის დონით, კრიტიკული არე
იქნება

პასუხი: CR=(0,Fn−1,m−1,1−∝/2 ) ∪(Fn−1,m−1,∝/2 , +∞)

60. როდის გამოიყენება F სტატისტიკა?

პას: ჰიპოთეზის შემოწმებისას დისპერსიების ტოლობის შესახებ

61. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას ∝ მნიშვნელობის

დონით, როცა სასუალო ცნობილია, კრიტერიუმის სტატისტიკაა

∑n
i=1(xi −E𝜀)
2
პას: ≅ 𝜒 2 (n)
𝜎02

62. P(A∪B)=P(A)+P(B)-P(A)P(B) თუ

პას: A და B დამოუკიდებეელი ხდომილებებია

P(A∪ B) იგივეა რაც P(A + B)

63. დისპერსიის შესახებ ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას a მნიშვნელოვნების

დონით როცა საშუალო ცნობილია კრიტერიუმის სტატისტიკაა

პას: ∑ni=1(×1 − Eξ)2 2

≅× (𝑛)

64. P(A/B)=1

თუ A და B დამოუკიდებელი ხდომილებებია

65. ორი დამოუკიდებელი ნორმალური პოპულაციის დისპერსიების შესახებ

ორმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას 𝛼 მნიშვნელოვნების დონით, კრიტიკული
არე იქნება

პას: (−∞; −z𝛼/2 ] ∪ [z𝛼/2 ; ∞)

66. თუ ξ და η შემთხვევითი სიდიდეები დამოუკიდებელია, მაშინ

პას: კორელაციის კოეფიციენტი ტოლია ერთის

67. A და B ხდომილების ჯამი შედგება იმ ელემენტარული B ხდომილებებისაგან,

რომელიც

პას: ეკუთვნიან ერთს მაინც A და B ხდომილებებიდან

A+B = A∪ B

68. P(A∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵)

პას: თუ A და B უთავსებადი ხდომილებებია
69. ორი დამოუკიდებელი პოპულაციის საშუალოთა შორის განსხვავების შესახებ
მარცხენა ცალმხრივი ჰიპოთეზის შემოწმებისას, როცა დისპერსიები ცნობილია P
მნიშვნელობებია

პას: Φ(T.V.)

70. ჰიპოთეზის შემოწმება დისპერსიების შესახებ

განაწილებები:

̅ ≅ (𝛼1 ; 𝜎12
n×

m y̅ ≅ (𝛼2 ; 𝜎22 )

ჰიპოთეზები:

H0 : 𝜎12 = 𝜎22
H1 : 𝜎12 ≠ 𝜎22

კრიტიკული მნიშვნელობები:
2
S′1 /𝜎12
2 ≅ F(n − 1)(m − 1)
S′2 /𝜎22
2
𝑠1′
TV=∫= 2
𝑠2′

კრიტიკული წერტილი

CV =𝐹(n−1),(m−1) /𝛼/2
1
𝐹(n−1),(m−1) /1 − 𝛼/2=
F(m−1),(n−1)/α/2

კრიტიკული არე

CR =(0;Fn−1,m−1/1−α/2 ) ∪ (Fn−1,m−1/𝛼/2 ; ∞)
CR არის H0 −ის უარყოფის არე

თუ CR ეკუთვნის TV-ს , მაშინ H0 უნდა უარვყოთ

თუ არ ეკუთვნის არ უარვყოფთ და პასუხი იქნება H0

უარყოფის არეს გარეთ რაც რჩება ეგ არის მიღების არე

T კტიკული წერტილი
https://calculators.io/t-value-calculator/
Z კრიტიკული წერტილი
https://www.calculators.org/math/z-critical-value.php
P კრიტიკული წერტილი
https://www.socscistatistics.com/pvalues/
ხი კვადრატის განაწილება
Chi-Square Calculator (stattrek.com)
სტუდენტის განაწილება
t Distribution Calculator (stattrek.com)
სტანდარტული ნორმალური განაწილება
Normal Distribution Calculator (stattrek.com)
ფიშერის განაწილება
F Distribution Calculator (stattrek.com)
ბინომიალური განაწილება
Binomial Probability Calculator (stattrek.com)
P -ს გამოოთვლა
Quick P-Value Calculators (socscistatistics.com)

P.S დიდი იმედი მაქვს რომ ყველა 40 ქულას

ავიღებთ გადაბარებაზე..... წარმომიდგენია ამ
დროს ფურთუხიას სახე :დდდდ

წარმატებებს გისურვეებთ ყველას