8.

Hafta:
Kalite Planlaması
 Kalite planlaması minimum kalite maliyeti ile müşteriye
tatmin edici ürün ve hizmeti sunmak için hangi
faaliyetlerin hangi sıralama içerisinde yapılacağını
belirlemek üzere yapılır.
• Kalite Planı
Belirli bir ürün, hizmet, sözleşme veya proje ile ilgili
özel kalite uygulamalarının kaynaklarını faaliyet
sıralarını veren bir dokümandır.
• Kalite planlanması kalitenin tanımı ile başlar ve
şunları kapsar;
1. Ürün planlaması: hedefler, gereksinimler…
2. Yönetim ve işletme planlaması: kalite sistemi için
gerekli hazırlıklar
3. Kalite planlarını hazırlamak ve kalite iyileştirmesi
için gerekli koşullar
 Kalite Açıklarının Nedenleri
1. Müşteri ihtiyaçlarını anlama eksikliği
2. Tasarım eksikliği
3. Süreç açıklığı
4. İşlemler veya çalışma açıklığı
Kalite planlaması ile kalite açıklarının her biri
giderilmeye çalışılır.
 Bir Kalite Sistemi İçin Plan
Kalite politikasını oluşturma Açık yazılan bir kalite politikasının üst yönetimce kurum çalışanlarına duyurulması

TKY amaçlarını tanımlama TKY amaçları ayrıntılı olarak yazılmalı

Kalite, yönetimin sorumluluğunda yürütülmelidir. Kalite yöneticisi atanır. Kişisel yönetimsel

Sorumlulukları tanımlama sorumluluk alanlarını ve hesap sorumluluk çizgilerini gösteren çizgi grafikleri hazırlanır.
İş tanımları hazırlanır.

Açıkça tanımlanan, oldukça yaygın olan, anlaşılan ve herkesçe kullanılan spesifik

Kalite sistemini kurma
Prosedürler, metotlar ve yönergeler terimlerinde müşterilerin, organizasyonun ve sistemin
gereklilikleri karşılanmalıdır.

Problem alanlarını belirleme İşlem alanlarının düzenli denetlenmeleri, potansiyel problemlerin sürekli
güncelleşmesine Yol gösterecektir.

Kalite geliştirme Oluşturulan amaçların elde edilmesi için bir program tasarlanmalıdır.
programını hazırlama Bir proje takımı kurulabilir.

Programı uygulama Uygulama üstlenmeyi ve tüm çalışanların katılımını gerektirir.

Gelişmeleri izleme Kalite geliştirme programı kararlaştırılan zaman süresince sürdürülmelidir.

Etkinliği gözden geçirme Kalite sisteminin pratik uygulaması ve uygunluğu amaçlar için sürekli kıyaslanmalıdır.
ve denetleme Değişmeler için plandaki bir yöntem tanımlanmalıdır.
 Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

Kalite Planlama Yol Haritası (Juran 1990)

Faaliyet
Çıktılar

Ö Projeyi oluşturma Kalite hedeflerinin listesi

L
Ç
Ü
Müşterileri tanımlama Müşterilerin listesi
M
L
E Müşterilerin ihtiyaçlarını
belirleme Müşteri ihtiyaçlarının listesi
R
İ Ürün geliştirme
Ürün tasarımları
U
Y Süreç geliştirme
G
Süreç tasarımları
U
L Süreç kontrolünü geliştirme;
A işlemlere dönüştürme Üretime süreci hazırlama
M
A
• Kalite planlama yol haritası oluşturulurken aşağıda
belirtilen 6 adımlı bir aşama önerilir;
1. Projenin belirlenmesi
2. Müşterileri tanımlama
3. Müşteri ihtiyaçlarını ortaya çıkarma
4. Ürün geliştirme
5. Süreçleri geliştirme
6. Süreç kontrollerini geliştirme ve planları işletime koyma
 Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

1. Projenin Belirlenmesi
Projeyi belirleme, kalite açığını kapatacak gerekli altyapı ve
belirgin kalite hedeflerini sağlar.
Kalite planlama proje adımı aşağıdaki alt adımları içerir.
• Kuruluşun stratejisini karşılayacak gerekli projelerin
saptanması; (KALİTE HEDEFLERİ KOYMA, PROJELERİ ÖNERME
VE SEÇME, TAKIMLARI SEÇME, PROJE TAKIMINI DESTEKLEME,
GELİŞMELERİ İZLEME, MİSYON BİLDİRİMİNİ HAZIRLAMA)
• Her projenin misyon ifadesinin hazırlanması
• Projeyi yürütecek takımın kurulması
• Projeyi yürütme planı
2. Müşterileri Tanımlama
• Müşteri sadece ürünü satın alan kişi değil, üründen etkilenen
herkestir. Bu adım hem içsel hem de dışsal müşterilerin
tanımlanmasını içerir. Genellikle müşterilerin iki esas grubu
vardır. Birincisi üreten kuruluşun dışındaki müşteriler yani dış
müşteriler, diğeri ise üreten kuruluşun içindeki müşteriler yani
iç veya içsel müşterilerdir.

• Dış müşteriler; satın alıcı, tüccarlar, işlemciler(işleyiciler,

rafineri gibi), tedarikçiler, orijinal alet imalatçıları, Potansiyel
müşteriler, gizli müşteriler.
3. Müşteri ihtiyaçlarını ortaya çıkarma
Kalite planlamasının yapması gereken müşterilerin ifade
ettiği veya düşündüğü tam sıralanmış ihtiyaçlarından en
önemli olanlarını belirlemektir. Ancak bu şekilde üretilen
ürün müşteriyi tatmin edebilir. Çünkü ürün özellikleri
müşteri ihtiyaçlarını karşıladığında müşteriye
memnuniyet hissi verir.
Gerçek ihtiyaçların anlaşılması için sorulacak sorular;
• Müşteri niçin bu ürünü satın alıyor
• Bu üründen ne tür hizmet bekliyor
• Müşteri bundan nasıl yararlanacak
• Müşteri bunu nasıl kullanacak
• Geçmişteki müşteri şikayetleri neler
• Müşteriler rakiplerimizi neden seçmektedirler
4. Ürün Geliştirme

Ürünü geliştirmede ürün tasarımı daha çok teknolojik veya

fonksiyonel uzmanlığa dayanan yaratıcı bir süreçtir. Ürün
tasarım çıktıları ayrıntılı tasarımlar, çizimler, modeller,
prosedürler, spesifikasyonlardır.
Ürün geliştirme için rekabet analizi, güvenilirlik, emniyet ve
değer analizi, altı sigma gibi araçlar da kullanılır.
Değer, fonksiyonun beklenen kalite ve zamanda
gerçekleşmesini, mümkün olan minimum maliyetle
elde ederken ortaya çıkar.
Değer analizinde;
· Ürünün fonksiyonu nedir?
· Bu fonksiyon gerekli midir?
· Maliyeti nedir?
· Aynı fonksiyonu başka hangi ürün yerine getirebilir?
· Bunun maliyeti ne olacaktır? gibi sorulara cevap aranır.
Altı sigma projeleri işletme performansını geliştirecek
şekilde seçilmelidir. Projeler organizasyonun stratejik
amaç ve hedeflerine göre seçilmelidir. Altı sigma
projeleri seçilirken projelerin doğasına, projelerin
özüne, kaç tane proje belirlendiğine, proje seçim
kriterlerinin neler olduğuna ve altı sigma projelerinden
ne gibi sonuçlar elde edilmesi beklendiğine dikkat
edilmesi gerekmektedir.
Altı sigma uygulamasında izlenen adımlar (DMAIC):
1. Define (Tanımlama): Projenin amaç ve kapsamı tanımlanır. Süreç
ve müşteri hakkında bilgi toplanır. Sürecin verimini ve etkinliğini
artıracak, en yüksek müşteri memnuniyetini en uygun maliyetle
sağlayacak projeler seçilir.
2. Measure (Ölçme): Mevcut durumu detaylı bir şekilde ortaya koyan
veriler toplanır. Amaç, sağlıklı ölçümlerle sürecin mevcut
performansını saptamak, yapılan iyileştirmelerin etkilerini
belirleyebilmek ve karşılaştırma yapabilmek için bir temel
oluşturmaktır.
3. Analyze (Analiz): Problemin kök nedenleri tanımlanır ve
çabaların hangi nedenlere odaklanması gerektiği belirlenir.
4. Improve (İyileştirme): Problemin kök nedenlerini ortadan kaldıracağı
düşünülen çözümler pilot uygulamalarla denenir ve uygulamaya
konulur.
5. Control (Kontrol): İyileştirme planı ve sonuçları değerlendirilip elde
edilen kazanımların sürekliliği ve geliştirilmesi için yapılması gereken
faaliyetler belirlenir.
5. Süreçleri Geliştirme
• Ürün hedeflerini tekrar gözden geçirme
• Çalışma koşullarını belirleme
• Diğer süreçlerde bilinen bilgileri toplama
• Genel süreç tasarımını seçme
• Süreç özelliklerini ve hedeflerini belirleme
• Ayrıntılı süreç özelliklerini ve hedeflerini belirleme
• Kritik faktörler ve insan hataları için tasarım
• Süreç özelliklerini ve hedeflerini optimum kılma
• Süreç yeterliliğini oluşturma
• Nihai süreç özelliklerini ve hedeflerini koyma ve yayınlama
• Nihai süreç tasarımını oluşturma ve yayınlamadır.
6. Süreç Kontrollerini Geliştirme ve Planları İşletime
Koymak
1. İhtiyaç duyulan kontrolleri tanımlama
2. Geribildirim döngüsünü tasarlama
3. Özdenetim (self control) ve öz denetlemeyi (self-
inspection) optimum kılma
4. Denetlemeyi (audit) kurma
5. Süreç yeterliliğini ve kontrol edilebilirliğini kanıtlama
6. Planları işlemlere aktarma
7. Planı uygulama ve aktarımları onaylama
 Yararlanılan Kaynaklar
Akalın, S. (1973). Üretim ve Kalite Kontrolü. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası.
Akın, B. (1996). ISO 9000 Uygulamasında İşletmelerde İstatistik Proses Kontrol
Teknikleri. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Akkurt, M. (2002). Kalite Kontrol Excel Destekli. İstanbul: Birsen Yayınevi.
Bolat, T. (2000). Toplam Kalite Yönetimi (Konaklama İşletmelerinde Uygulanması).
İstanbul: Beta Basım Dağıtım.
Breyfogle, F. W. (2003). Implementing six sigma: Smarter solutions using statistical
methods. Newyork: John Wiley&Sons.
Del Campo, A. H. (1989). Just-In-Time Manufacturing: A Practical Approach. Prentice-
Hall Inc.
Duran, C. Ve Çetindere, a. (2012). Konfeksiyon Sanayiinde Faaliyet Gösteren Bir
İşletmede İstatistiksel Proses Kontrol Teknikleri İle Ürün Hatalarının Analiz Edilmesi,
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 233-254.
Efil, İ. (1999). Toplam Kalite Yönetimi ve Toplam Kalite Yönetimine Ulaşmada Önemli
Bir Araç ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Ersen, H. (1997). Toplam Kalite ve İnsan Kaynakları Yönetimi İlişkisi: Verimli ve
Etkin Olmanın Yolu. İstanbul: Sim Matbaacılık.
Güneş, M., Firuzan, A. R. & Firuzan, E. (1999). Tam Zamanında Üretim
Ortamında Stok Kontrolü ve Toplam Kalite Yönetimi. İzmir: Barış Yayınları.
Güzel, F. Ve Kurşunel, F. (2015). Kalite Maliyetleri ve Veri Kalitesi, Selçuk
Üniversitesi, İİBFSosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi,15(29): 282-301.
Hobbs, D. P. (2004). Lean Manufacturing Implementation: A Complete
Execution Manual for Any Size Manufacturer. Boca Raton: J. Ross
Publishing Inc.
Imai, M. (1986). Kaizen. (Çeviri: Kalder). Kalder Yayınları.
James P. T. J. (1996). Total Quality Management: An Introductory Text.
London: Rentice Hall Inc.
Kavrakoğlu, İ. (1994). Toplam Kalite Yönetimi. Ankara: Kalder Yayınları.
Liker, J. K. & Hoseus, M. (2008). Toyota kültürü. (Çev: Kıvanç Tanrıyar).
İstanbul: Optimist Yayınevi, 2008.
Luburić, R. (2017). Quality Culture And Risk Culture In Terms of More Effective
Management. “V. International Conference "Quality System Condition For
Successful Business And Competitiveness“, Kopaonik, Republic of Serbia.
Oakland, J. S. (2014). Total quality management and operational excellence:
Text with cases. Newyork: Routledge.
Öztürk, A. (2013). Kalite Yönetimi ve Planlaması, Bursa: Ekin Yayınevi.
Pande, P. S., Neuman, R. P. & Cavanagh, R. R. (2018). Six sigma yolu: GE,
Motorola ve zirvedeki diğer firmaların performanslarını yükseltme
yöntemleri. (Çev: Nafiz Güder & Güneş Tokcan). İstanbul: Klan Yayınları,
2000.
Wadsworth, H. M., Stephens, K. S., & Godfrey, A. B. (2002). Modern Methods
for Quality Control and Improvement. John Wiley & Sons.
Yüksel, H. (2013). Üretim/İşlemler Yönetimi. Ankara: Nobel Akademik
Yayıncılık.