Organizacija I Izbor Transportnog Lanca Na Primeru Kompanije Gebrüder Weiss

Internacionalni univerzitet Brčko distrikt Bosne i Hercegovine
FAKULTET ZA SAOBRAĆAJNO INŽENJERSTVO
Osnovne akademske studije saobraćajnog inženjerstva
Organizacija i izbor transportnog lanca na primeru

kompanije Gebrüder Weiss
DIPLOMSKI RAD
Mentor:
Prof. Dr Branko Davidović, dipl. saob. inž.
Student:
Dejan Zakić, OS 296/12
Brčko, Jun 2013. godine

Diplomski rad
Sadržaj
Uvodna razmatranja................................................................................................................4
1. Analiza postojećeg organizacionog stanja privrednog društva Gebrüder Weiss.............6
1.1. Nastanak i razvoj koncerna......................................................................................6
1.2. Poslovna politika, transformacija i prilagođavanje savremenom vidu poslovanja. .7
1.3. Ćerke firme i njihova uloga u koncernu...................................................................8
2. Analiza tehnologija i organizacije transporta u kompaniji............................................10
2.1. Primenjene tehnologije prevoza robe.....................................................................10
2.2. Distribucija robe, direktan i zbirni transport, vrste tereta.......................................11
2.3. Logistika celokupnog procesa transporta, organizacione celine............................12
3. Tehnologije prevoza elektromaterijala na relaciji Ningbo(Kina)-Beograd(Srbija).......13
3.1. Definisanje varijantnih rešenja pakovanja i ukrupnjavanja...................................14
3.2. Definisanje varijantnih tehnologija transporta.......................................................22
3.2.1. Kombinovano drumsko-pomorski transport Ningbo-Rijeka-Beograd
(Varijanta 1)...................................................................................................................23
3.2.2. Kombinovano pomorsko-železničko-drumski transport Ningbo-Rijeka-
Beograd (Varijanta 2)....................................................................................................25
3.3. Pakovanje i ukrupnjavanje proizvoda, karakteristike transportnih sredstava........25
3.4. Uslovi i preporuke za realizaciju transportnog lanca.............................................28
3.5. Aktivnosti i procesi u logističkom lancu................................................................29
4. Definisanje kriterijuma i utvrđivanje vrednosti varijantnih rešenja u pogledu tih
kriterijuma.............................................................................................................................36
4.1. Troškovi realizacije (Kriterijum 1)........................................................................36
4.2. Vreme realizacije (Kriterijum 2)...........................................................................48
4.3. Fleksibilnost isporuke (Kriterijum 3).....................................................................56
4.4. Pouzdanost isporuke (Kriterijum 4).......................................................................56
4.5. Očuvanje životne sredine (Kriterijum 5)................................................................56
5. Izbor optimalne varijante realizacije transportnog lanca...............................................57
Zaključak...............................................................................................................................60
Literatura...............................................................................................................................61
2
Diplomski rad
Uvodna razmatranja
Savremeni privredni sistemi na globalnom nivou, uz neprestan i ubrzan razvoj kako
na tehnološkom tako i na organizacionom nivou, zahtevaju kvalitetnije, efikasnije i
ekonomski-uslužno opravdane transportne podsisteme kako na opštem nivou tako sve do
nivoa manjih organizacionih celina jedne zemlje. Ta kompleksnost i međusobna
povezanost transportnih preduzeća od nacionalnih okvira pa sve do međunarodnih vidova
udruživanja u kompleksne sisteme radi ostvarivanja što bolje, vremenski, ekonomski i u
svakom drugom pogledu savremenom komitentu prihvatljive usluge, uslovljava razvoj
savremenih tehnologija u transportu.
U fundamentalnom smislu nastoji se da se ostvari što bolja međusobna povezanost
kako različitih vidova transporta, tako i različitih transportnih mreža, te koncept
povezanosti usluga unutar određene grane, i što bolja informisanost i dostupnost
informacijama većem korpusu različitih operatera, sistema i svih učesnika u lancu
transporta. Tim nastojanjima se pokušava unaprediti i rešiti sve ono što sputava veću
efikasnost postojećih kako transportnih, tako i logističkih sistema u ostvarenju svojih
fundamentalnih ciljeva.
Te osnovne i najšire posmatrane mere za unapređenje transportnih sistema, za
krucijalne posledice na mikro planu, u okvirima samih država i to na polju privrednih
društava koja se bave transportom, imaju prilagođavanje svetskim standardima, poslovanje
po organizovanim pravilima, primena iskustava iz nadasve većih i organizaciono
kompleksnijih sistema, primena savremenih informacionih tehnologija, razmena
informacija, nastojanje da se članstvom u okviru različitih asocijacija internacionalnog
karaktera ostvari bolja pozicija u poslovnom, obrazovnom i svakom drugom smislu za
preduzeće u odnosu na konkurenciju itd. Sa druge strane za ostvarenje svega toga države
same potpomažu svoj ,,krvotok", odnosno transport u celini, nastojanjima da razvijaju
transportne mreže na svojoj teritoriji, da olakšaju i ubrzaju procedure za ostvarenja
potrebne papirologije, standardizacijom, obrazovnim forumima, usvajanjem neophodne
pravne regulative, potpisivanjem međunarodnih sporazuma, podstičući tako da se ostvari
veća razmena sa drugim tržištima, uposli veći broj ljudi, usmere robni i transportni tokovi
na tranzit kroz svoju teritoriju i indirektno ostvari profit od drugih usluga, te privuku novi
investitori zbog kvalitetnih transportnih uslova što je jedan od najbitnijih faktora za
ulaganje na određenoj teritoriji.
Već duži niz godina logistički "outsourcing"1 predstavlja neminovnost i
neophodnost u poslovnom okruženju, nastojanjem da se sniženjem troškova svih
podoperacija u jednom sistemu (posebno sekundarnih funkcija kao što su transportne
usluge) ostvari veća dobit. Sve veći stepen specijalizacije, naročito na polju usluga, dovodi
do sklapanja ugovora o saradnji u oblasti outsourcing-a. Najčešća i najšira kategorija
outsourcing-a je tzv. Outsourcing poslovnih procesa, a obuhvata finansijsko-
1
Outsourcing-spoljni izvor, može se definisati kao strateško korišćenje spoljnih kompanija za realizaciju
funkcija koje je tradicionalno obavljalo interno osoblje koristeći interne resurse, Prof. dr Slobodan Zečević,
skripta "Predavanja 1, Logistički outsourcing", 2007. god, Beograd, str.1
3
Diplomski rad
računovodstvene aktivnosti, različite usluge u oblasti transakcija i odnosa sa klijentima, te

usluge u kadrovskog karaktera tzv. upravljanje ljudskim resursima i upravljanje lancima
snabdevanja odnosno logistikom.
Usled svega toga savremena transportna preduzeća, kompleksni logistički sistemi,
neprestano se razvijaju kako kvalitativno tako i kvantitativno, šire svoju zastupljenost,
dostupnost, unapređuju usluge i sve ono čime bi osvojili nova tržišta, komitente, krajnje
klijente. Tako nastaju koncerni koji sve više sarađuju, jer zbog sve veće kompleksnosti
organizacionog karaktera, a sve zahtevnijih klijenata jedino u kooperaciji mogu da realizuju
još kvalitetnije, i ekonomski isplativo svoje zadatke uz racionalizaciju procesa i operacija.
Kao jedan od primera tako velikih, a uspešnih internacionalnih logističkih sistema
(koncerna) jeste zasigurno Gebrüder Weiss. Kroz ovaj rad biće obrađeno poslovanje ovog
koncerna, organizaciona politika, primenjene tehnologije transporta na izvesnom primeru i
izvedeni zaključci na osnovu primenjenih savremenih tehnologija. Opšte je poznato da
svaki vid transporta ima svoje prednosti odnosno mane u određenim zadatim situacijama,
što savremeni transportni sistemi nastoje da iskoriste (prednosti), odnosno umanje (mane)
radi što boljeg ostvarenja svojih ciljeva. Tako i na primeru već pomenutog koncerna uočiće
se neophodnost kooperacije i koordinacije pojedinih vidova transporta, te usklađenost u
operativnom i organizacionom smislu.
4
Diplomski rad
1. Analiza postojećeg organizacionog stanja privrednog društva

Gebrüder Weiss
1.1.Nastanak i razvoj koncerna
Gebrüder Weiss je svetski poznat brend, internacionalnog karaktera sa istorijom od

preko 500 godina poslovanja. Kroz vreme ovaj danas veliki sistem, koji zapošljava preko
5250 ljudi u 28 zemalja sveta, prilagođavao se vremenima i ispunjavao je zahteve klijenata.
Danas posluje na teritoriji Evrope, Severne Amerike i Azije nudeći širok spektar servisa iz
domena transporta i logistike. Centrala kompanije nalazi se u gradu Lauterah-u, provincija
Vorarlberg u državi Austrija.
Porodica Weiss (Vajs) se pominje prvi put u poreskim knjigama manastira u St.
Galenu još 1330. godine. Prve usluge i poslovanje datiraju još iz perioda 1473. godine, u
vidu pismonosnih pošiljki između porodica Weiss(Vajs) i Spheler(Špeler) koje su
nastanjivale dva različita grada. Tokom vremena, za značajan razvoj kompanije vezuje se
ime, Johann Kasimir Weiss koji je 1781. godine postao partner u lokalnoj trgovačkoj kući
koja je služila kao magacin i organizaciona celina distribucije poštanskih pošiljki.
Potom Josef Weiss je 1823. godine postao jedini vlasnik trgovačke kuće. Zajedno sa
polubraćom Leonhardom u Hohannom nastavlja da trguje pod novim imenom Špedicija
Gebruder Vajs. Kasnije krajem 1872. godine kompanija se izmešta iz Fusaha u Bregenc,
zbog otvaranja pruge Bregenc – Bludenc i boljih mogućnosti za poslovanje. Do 1914.
godine Gebruder Vajs je uspostavio mrežu na celoj teritoriji tadašnje Austro-ugarske, u
Beču, Veneciji, Đenovi itd. Kompanija početkom '20 ih godina XX veka nastavlja da se širi
u Nemačkoj i Velsu uprkos svetskoj ekonomskoj krizi koja je tada vladala u svetu.
Nakon II svetskog rata i uništene opreme i mehanizacije, 1945. godina predstavlja godinu
novog „početka“, obnavljanja i razvoja firme, korišćenjem dostavnih vozila i vozila za
industriju. Ubrzo potom, 1950. godine počinje transport kroz celu zapadnu Evropu u
izvođenju koncerna. Iz organizacione forme u vidu većinskog partnerstva, 1972. godine
Gebruder Vajs prelazi u vid privrednog sistema sa ograničenom odgovornošću. Nekoliko
godina kasnije, 1980. godine formira se Holding, GW Group.
Nakon rušenja Berlinskog zida 1989. godine firma se ubrzano širi na prostoru
Centralne i Istočne Evrope. Od 2000. godine razvijaju se mreže na dalekom istoku u Kini,
2003. Severnoj Americi, 2004. u UAE i bliskom istoku, 2009. godina je bila usmerena na
razvoj mreže na Balkanu, a 2010. na Indiju i 2011. na Japan i Južnu Ameriku.
Danas kada pominjemo Gebrüder Weiss, mislimo na sistem koji ima razgranatu
mrežu terminala, podoperatera, širok spektar usluga i pre svega govorimo o brendu sa
značajnim referencama i impozantnim poslovnim uspesima.
5
Diplomski rad
1.2.Poslovna politika, transformacija i prilagođavanje savremenom

vidu poslovanja
"U svojoj zemlji biti najbolji pružalac usluga za klijente", samo je jedan od slogana
i poslovne politike koju primenjuje ovaj koncern.
Jedan od najbitnijih vidova investiranja za ostvarenje rezultata na srednjoročnom i
dugoročnom planu jeste ulaganje u mlade kadrove, njihovo obrazovanje, usavršavanje,
prisustvovanje savetovanjima, radionicama itd.
Gebrüder Weiss svojim odnosom prema klijentima, gde svaki zaposleni nastoji da
udovolji zahtevima i potrebama klijenta, nudeći im najbolje rešenje za transport ili
logistiku, prkosi vremenu i promenama u svetu prilagođavajući se promenama i potrebama
tržišta konstantno. Taj neposredan odnos, spremnost na prihvatanje različitosti, usmerenost
ka krajnjim korisnicima i rešenje svih situacija donose sve veći profit iz godine u godinu.
Kao jedan od većih svetskih provajdera u domenu transporta i logistike, nudi niz usluga kao
3PL2 i 4PL3 provajder.
Prednosti koje komitenti uviđaju korišćenjem usluga koncerna kao outsourcing
kompanije, Gebrüder Weiss uspešno realizuje kroz svoju poslovnu politiku zadovoljenja
korisnika. Korisnici imaju interes da angažuju jedan ovakav koncern zbog smanjenja
troškova (operativnih, transportnih, zaliha itd.), te unapređenje tehnologije rada, razvoja
sopstvene delatnosti, smanjenje investicija u neprofitne sisteme za klijenta, smanjenje
rizika. Svojim asortimanom usluga, sposobnošću respektabilnog menadžmenta, iskustvom,
tehničkom sposobnošću, kvalitetom rada itd. koncern odoleva vremenu, transformiše se i
prilagođava stalnim promenama u procesu organizacije, poslovanju, razvojem i
inovativnošću.
Rast obima posla, kvalitativno i kvantitativno napredovanje, zadržavanje postojećih
korisnika i sticanje novih su pre svega zasluga poverenja koje ovaj koncern ima u svetu, a
sve na osnovu kvaliteta izvršenih usluga. Obostranim poverenjem između klijenta i
provajdera koje je neminovno za korektnu realizaciju željenih zadataka, rezultuje
obostranim zadovoljstvom. Zadovoljstvo koncerna je kroz širenje pozitivnih stavova o
poslovanju, sigurnosti, kvalitetu operacija, preporukama, zaradom na izvršenim poslovima
itd.
2
3pl provajder - specijalizovana kompanija za pružanje logističkih usluga klijentu, poseduje ili
iznajmljuje,vozni pak, skladišta, softvere za upravljanje skladištem, nudi veliki dijapazon dodatnih usluga.
3
4pl provajder - integrator resursa, sposobnosti, tehnologije, informacionih sistema svoje i drugih sistema za
projektovanje i upravljanje složenim lancima snabdevanja.
6
Diplomski rad
1.3.Ćerke firme i njihova uloga u koncernu
U novim tržišnim uslovima i zahtevima koji se neprestano javljaju, Gebrüder Weiss

je video priliku da specijalnim i usko profilisanim kćerkama firmama odgovori na potrebe
kako za realizaciju tih specifičnih zadataka za potrebe same matične firme, tako i dajući
mogućnost drugim logističkim provajderima i operaterima da prihvataju zahteve klijenata i
za usluge koje ne mogu da realizuju sami svojim ljudstvom, sredstvima i resursima, već
isključivo u kooperaciji sa ćerkama firmama ovog koncerna.
Ta vizija, analitičko sagledavanje potreba trenutno, a i u budućnosti, i
pravovremeno razvijanje i implementiranje tehnologija, software-a itd. radi na
marketinškom planu za potrebe celog koncerna, a ne samo ćerki realizatora usluga, ujedno
vezujući za svoje poslovanje sve veći broj operatera i transportnih preduzeća.
Kao četiri najdominantnije ćerke firme, podružnice, koje su se istakle u poslovanju
su:
 inet-logistics
 xǀvise
 dicall
 rail cargo
Inet-logistics, kao jedna od ćerki firmi koncerna Gebrüder Weiss, nastoji da

korišćenjem svojih informacionih, software-skih rešenja, olakša proces lanaca snabdevanja.
Kroz svoj projekat Inet Transportation Menagement System(Inet Transportni Menadžment
Sistem), razvija integrisani, fleksibilni, normirani sistem, koji koristi proverene tehnologije,
garantuje stabilnost u radu i konstantnu tržišnu spremnost. ITMS 4 omogućava svim
partnerima koji su uključeni u lanac snabdevanja da budu povezani preko interneta,
osiguravajući besprekornu interakciju među njima. Inet je implementiran u mnogim
kompanijama automobilske, farmaceutske, hemijske industrije i dr. kao vodeći provajder
za softverska rešenja za potrebe domaćih i međunarodnih tokova robe i mreža. Svoja
rešenja, za olakšavanje poslova menadžmenta u transportu, razvio je u oblastima
upravljanja transportom, upravljanja troškovima transporta, u oblasti upravljanja
terminalima i kontenerskim transportom, analitikom transporta i usklađenosti prema
globalnom tržištu. Usluge se konstantno razvijaju i prilagođavaju zahtevima klijenata,
implementirajući se kroz specifične procese zavisno od industrijske grane i potreba samih
komitenata.
Xǀvise u svoju strategiju poslovanja zasniva na inovativnim logističkim sadržajima,
jer novi zahtevi tržišta zahtevaju nove strategije poslovanja i nova rešenja. Njihova politika
zasniva se na tome da parcijalno posmatranje problema i rešenja ne daju dobre rezultate za
korektno poslovanje firme. Zato zaposleni u Xǀvise-u, konsalting kompaniji strateške
logistike, kombinuju bar dve komponente pri davanju rešenja za problematiku kojom se
bave. Višegodišnje iskustvo iz oblasti špedicije i logistike i velika kreativnost za
iznalaženje adekvatnih rešenja i novih smernica u savetodavnom smislu, je ono što ih krasi.
4
ITMS- inet Transportni Menadžment Sistem
7
Diplomski rad
Ova ćerka firma koncerna, nastoji da analizira postojeće logističke strategije zasnovane na
teorijskim i metodičkim principima, da razvije predloge za optimizacijom, koji garantuju
više uspeha klijentima, a posebno usredsređujući se na procese u skladištu, distribuciji,
nabavci, i logistici informacija.
Dicall je ćerka firma koncerna, koja svoju ulogu ima kao uslužni interfejs. Dicall
predstavlja specijalizovani uslužni call centar za granu logistike i posluje kao interfejs
između provajdera i klijenata. Ovaj servis posebno je koristan ukoliko kompanija želi da
servisira(opsluži) veliki broj klijenata i potencijalnih klijenata na konstantno visokom
nivou usluge, sa ograničenim ljudskim kapacitetima. U takvoj situaciji, za radnje podrške,
preusmerenjem tih propratnih operacija na dicall smanjuju se procesi i operacije za koje je
potreban glomazan operativni kadar koje današnji sistemi uglavnom izbegavaju da
poseduju.
Rail cargo, je podružnica koja se izdvojila iz koncerna 1993. godine, sa ciljem da
opsluži potrebe transporta rasutih roba u železničkom transportu Evrope. Sa poslovnom
politikom bržeg, sigurnijeg, jeftinijeg transporta železnicom, ubrzo se razvila u najvećeg
prevoznika železničkog transporta u Austriji sa 862 000 tona prevezene robe u prošloj
godini.
Nastojanjem da svojom strategijom što više umanji negativne efekte samog
železničkog transporta (ograničena fleksibilnost, hitnost isporuke, vremenski relativno duga
isporuka za neke vrste roba itd.) i približi dostupnost i korisnost železničkog transporta u
odnosu na drumski, imala je dobre rezultate na prostoru čitave zapadne Evrope.
8
Diplomski rad
2. Analiza tehnologija i organizacije transporta u kompaniji

1.1. Primenjene tehnologije prevoza robe
Okosnicu koncerna u domenu transporta čine drumski, vodni i vazdušni transport.

Svako sa svojim prednostima i manama, a u zavisnosti od potreba, prema vrsti robe i
drugim uslovima, dolaze do izražaja u odgovarajućim situacijama.
Dobro razvijena mreža lokacija koncerna (87 čvorišta) i veliki broj partnera, omogućava da
drumski transport obezbedi neometane transportne procese, u najkraćem mogućem roku, sa
najvećom fleksibilnošću prema klijentima, uz pregršt rešenja koji mogu da potpomognu
klijentima razvoj na novim tržištima. Paleta usluga obuhvata širok spektar, zbirni transport
na prostoru cele Evrope, delimičan i pun transport iste robe itd.
Takođe sva vazdušna kargo čvorišta su pokrivena uslugama Gebrüder Weiss-a,a isto tako iz
svih luka sveta postoji mogućnost vodnog transporta roba. Organizacione i tehničke
sposobnosti omogućavaju i planiranje i primenu specijalnih, pre svega velikih, zahteva za
transportom robe.
Najčešće, međutim, koriste se tehnologije koje uključuju dva ili više vidova
transporta, jer savremeni klijenti zahtevaju određene uslove u odnosu na brzinu, kvalitet
isporuke, vreme isporuke, sa definisanim troškovnim mogućnostima i u takvim uslovima
kombinovani transport proizilazi kao najadekvatnije rešenje.
Naravno savremeni robni tokovi koji se zasnivaju na planiranim i organizovanim
pošiljkama, pre svega robe koja je paletizovana i kontenerizovana, predstavljaju idealne
preduslove za upotrebu kombinovanog transporta na srednjim i dugim relacijama.
Kroz svoju infrastrukturu, sredstva, kadrovske i servisne potencijale, intenzivno se
koriste kombinovane tehnologije kako na nivou Evropskog kontinenta, tako i u odnosu na
ceo svet.
Stimulacija evropskih država kroz različite beneficije, u cilju zaštite životne sredine
smanjenjem korišćenja drumskog transporta, za velike operatere pa i Gebrüder Weiss, je
bio dodatni "vetar u leđa" da koristi železnicu i vodne puteve u svim prilikama gde je to
moguće i iskoristi ponuđene povlastice. To je možda najviše učinjeno kao što je već
navedeno na polju železničkog transporta izdvajanjem podružnice za železnički transport. 5
Za društvo takav odgovoran stav, a sa druge strane i ekonomski isplativ, navedenog
koncerna, omogućava znatno smanjenje emisije izduvnih gasova, buke, broj saobraćajnih
nezgoda. Sobzirom da je, kao što je navedeno, mreža koncerna toliko razvijena u svim
vidovima transporta to olakšava korišćenje savremenih tehnologija kako u primeni tako i
planiranju i organizaciji.
2.2. Distribucija robe, direktan i zbirni transport, vrste tereta
5
Videti tačku 1.3. Rail Cargo
9
Diplomski rad
Distribucija robe širom Evrope i sveta, linijskim, sistemskim ili individualnim

rešenjima, koncern ostvaruje kvalifikovanim kadrovima na svim pozicijama i dobrom
infrastrukturom.
Razvijanje novih rešenja, pa tako recimo i GW Pro.line u domenu distribucije
rasutih i komadnih roba, proširuje spektar usluga interesantnim klijentima i konkurentnijim
u odnosu na konkurenciju,i to pre svega redovnim i svakodnevnim polascima, strogim
standardima kvaliteta, definisanim rokovima isporuke. Na taj način postiže se za klijente
siguran sistem u kome oni mogu da planiraju isporuke sa još većim stepenom fleksibilnosti.
Opcije koje ovaj servis nudi u vidu informacija o pristizanju pošiljke, pouzeću, te procesu
carinjenja su samo neke koje predstavljaju savremen pristup procesu distribucije. Takođe
još jedan vid inovativnosti u domenu distribucije predstavlja i integrisanje velikih sistema u
jedno veliko organizovano društvo (System Alliance Europe) u kome se zarad lakšeg
realizovanja distribucije, razmenjuju informacije o uslovima, propisima, iskustvima na
nekoj teritoriji, prenosi se znanje za određene situacije i time unapređuje realizacija procesa
kroz smanjenje vremena za proceduralne procese u transportu.
Direct.line je servis koji je razvijen za direktan transport robe, za delimične i
kompletne utovare, sa ciljem da roba stigne u pravo vreme i bezbedno na svoje odredište.
Ova vrsta usluge obuhvata individualno dogovoreno vreme kako polaska tako i isporuke, te
proveru isporuke na mreži(Internet), transport sa kontrolisanom temperaturom, transport
opasnih roba, carinjenje, osiguranje itd.
Naravno zbirni transport, kao neminovan vid koncentrisanja različitih robnih tokova
na istoj maršruti zarad smanjenja troškova transporta, jedna je od nezaobilaznih usluga
ovog velikog sistema kome pripada značajan deo poslovanja. Svrsishodnost zbirnog
transporta je u slučaju nepotpunih pošiljki(delimični utovari) gde cena transporta prestavlja
jedan od ograničavajućih faktora, a vreme isporuke nije toliko hitno i ograničeno kratkim
rokovima.
Ta širina koja krasi Gebrüder Weiss ogleda se i u pogledu vrsta roba. Tu nema
ograničenja, transport, skladištenje, pretovar itd. se vrši i sa rasutom robom i sa komadnom.
Isto tako ograničenja ne postoje ni u pogledu specifičnih vrsta robe-lakokvarljivih roba i
opasnih tereta, te u vidu transportno-manipulativnih jedinica i zahteva klijenta da roba bude
dostavljena na paleti ili u konteneru.
10
Diplomski rad
1.2. Logistika celokupnog procesa transporta, organizacione celine

Visoko kvalifikovan kadar, sa iskustvom i znanjem koji upravlja svim procesima u
planiranju, angažovanju i realizaciji svih operacija u transportu, skladištenju, na
pretovarnim frontovima itd. je ono čime se Gebrüder Weiss ponosi. Takav kadar na najbolji
način realizuje i organizuje unutrašnje poslovanje same kompanije, ali isto tako i kao
outsourcing izvor daje konsultantske usluge drugim licima. Sigurni i konstantni robni
tokovi, razmena informacija i kvalitativna rešenja u oblasti logistike neminovni su faktori
uspeha. Kvalitetnim upravljanjem omogućava se veća produktivnost, ušteda i smanjenje
troškova te povećanje sposobnosti za investiciona ulaganja i unapređenje poslovanja i
samih usluga. Takvim stavom i ponašanjem u poslovnom svetu, koncern je i razvio širok
spektar usluga, pogodnosti za klijente, omogućavajući nesmetano stalno usavršavanje
kadra, razvoj svojih kapaciteta, infrastrukture, te novih usluga i informacionih tehnologija
čime je još konkurentniji na tržištu. Uspešnost još krasi i upravna samostalnost
(decentralizacija) u odnosu na sve poslovnice, što doprinosi da kadrovi na određenoj
teritoriji sa znanjem i iskustvom običajnih i proceduralnih pravila poslovanja bolje realizuju
zahteve i učine poslovanje još kvalitetnijim za korisnika na mikro planu.
11
Diplomski rad
3. Tehnologije prevoza elektromaterijala na relaciji

Ningbo(Kina)-Beograd(Srbija)
Elektromaterijal predstavlja vrstu građevinskog materijala koji je svoju upotrebu
pronašao u izuzetno velikom broju sistema. Danas je nemoguće zamisliti kuću, stan,
skladište, industrijski kompleks ili bilo koji drugi objekat bez upotrebljene ove vrste
materijala.
Pod ovom grupom proizvoda podrazumevaju se svi proizvodi od opreme za
distribuciju električne energije kao što su razne vrste kablova, produžni kablovi i motalice,
zatim sve vrste uređaja za osvetljenje kao što su razne vrste svetiljki i reflektora, pa sve do
osigurača, prekidača i utikača.
Kada je reč konkretno o kablovima neophodno je napomenuti da postoje optički,
koaksijalni, telefonski kao i veliki broj običnih produžnih kablova i motalica, a čije su
međusobne razlike vezane za broj priključnih mesta tzv. gnezda , dužinu kabla, za
postojanje prekidača između priključnih mesta i kabla, kao i za maksimalno dozvoljeno
opterećenje izraženo u vatima [W].
Svetiljke se mogu podeliti na halogene, inkandescentne, odnosno svetiljke opšte
namene, fluorescentne i sijalice za specijalne namene, a glavne razlike među svetiljkama,
unutar jedne grupe, su vezane za snagu, takođe izraženu u vatima [W].
Kod prekidača podela je izvršena prema razlikama u broju tastera na tabli
prekidača, postojanju svetlosnih indikatora, kao i mogućnosti postojanja promenljivog
otpornika tzv. reostata,dok kod utikača nema neke posebne podele, sem što pored običnih
postoje i trofazni utikači koji se koriste za šporete i termo-akumulacione peći.
Imajući u vidu da ne postoji domaćinstvo u kojem se ne nalazi bar jedan od
proizvoda za distribuciju električne energije, utikač, prekidač, kao i to da je upotreba
reflektora u stalnoj ekspanziji odlučeno je da se izvrši uvoz upravo ovih proizvoda iz
velikog asortimana elektromaterijala.
U kontaktu sa predstavnicima koncerna, dobijanjem validnih informacija za potrebe
dimenzionisanja i optimizacije celog procesa, u narednim poglavljima rada biće vršena
uporedna analiza dve varijante tehnologija transporta za zadatu robu sa poznatim
količinama i periodičnosti isporuke itd.
Dakle, proizvodi koje Gebrüder Weiss uvozi sa svog komitenta, a koji će se u
daljem radu obrađivati su:
1. produžni kablovi
2. motalice
3. reflektori
4. prekidači
5. utikači
Pomenuta roba se inače uvozi iz mnogih zemalja, a Kina spada u prvih 10 zemalja
iz kojih se uvoze najveće količine elektromaterijala za potrebe tržišta Srbije. Sobzirom da
svojom povoljnom cenom, praćenjem svih inovacija u domenu elektrike, te različitim
kvalitetom završne obrade proizvoda koju kupac po želji može da bira su samo neki od
12
Diplomski rad
razloga zašto se komitent, koga Gebrüder Weiss zastupa u celom transportnom lancu,
odlučio za uvoz elektromaterijala baš iz Kine.
2.1. Definisanje varijantnih rešenja pakovanja i ukrupnjavanja
U cilju preciznog dimenzionisanja transportnog lanca na određenoj relaciji,

neophodno je da se za svaku vrstu robe izvrši proračun određenih karakteristika proizvoda
(količine robe, br. kutija pakovanja, br.paleta itd.), a sve u cilju nalaženja najadekvatnijeg
rešenja transportnog lanca za dati slučaj.
U nastavku će biti prezentovane tabele koje će služiti kao model za izračunavanje
neophodnih karakteristika proizvoda čiji će potom rezultati biti dalje u radu korišćeni za
izračunavanje neophodnog broja paleta, te kontenera i prevoznih sredstava.
Tabela 1. Prikaz karakteristika pojedinih proizvoda u određenoj vrsti robe

Učešće u Učešće u
Dimenzije Masa
Vrsta Ukupno Ukupno ukup.br. Komada T.V ukup. Količina
kartona kartona
robe komada kartona kartona /karton [m3] količini [t]
[m] [t]
[%] [%]
Proizvod d1 * š1 *
m1 k1 p1 m1/k1 z1 t1 q1/qs q1
1 v1
Proizvod d2 * š2 *
m2 k2 p2 m2/k2 z2 t2 q2/qs q2
2 v2
Proizvod d3 * š3 *
m3 k3 p3 m3/k3 z3 t3 q3/qs q3
3 v3
.... .... .... .... .... .... .... .... .... .....
.... .... .... .... .... .... .... .... .... ....
Proizvod dn * šn *
mn kn pn mn/kn zn tn qn/qs qn
n vn
Suma ms ks 1 1 qs
U tabeli 1. prikazane su osnovne karakteristike po svakom proizvodu u određenoj

vrsti robe. U koloni 1, prikazani su pojedini proizvodi, njihov naziv i neke osnovne
specifičnosti. Potom u koloni 2 definisan je broj proizvoda po svakoj vrsti tabele, odnosno
svakoj vrsti proizvoda (m1, m2, m3...) i na kraju njihov ukupan broj „ms“. U sledećoj
koloni navedene su dimenzije kutija po vrsti proizvoda sa dužinama (d1,d2,d3...) zavisno
od vrste, širinama (š1,š2,š3...) i visinama kutija (v1,v2,v3...). Nakon toga prezentovan je
broj kartona, odnosno kutija po svakom proizvodu (k1, k2, k3...) i njihov ukupan br. „ks“.
13
Diplomski rad
Izračunato je potom učešće u procentima (%) svake vrste kutija u ukupnom broju kutija
(p1, p2, p3...) i to po formuli (p1=k1/ks; p2=k2/ks itd.). Nakon toga izvršen je proračun
broja komada određenog proizvoda po kutiji (m1/k1; m2/k2; itd.), te proračun zapremina
kutija po vrsti robe (z1, z2, itd.). Uneta je masa pojedinih kutija (t1, t2...tn) i količina u
tonama po proizvodu (q1,q2...qn) sa ukupnom masom „qs“. Potom je izračunato učešće u
procentima (%) količine određene vrste proizvoda u ukupnoj količini (q1/qs; q2/qs; itd.).
Tabela 2. Prikaz proračuna srednje vrednosti dužine kutije

Proračun prosečne vrednosti dužine
kartona
Dužina Dužina*učešće
Učešće
kartona m
d1 p1 d1 * p1
d2 p2 d2 * p2
d3 p3 d3 * p3
.... .... ....
.... .... ....
dn pn dn * pn
suma Ds
Prosečna dužina kutije određene vrste robe, izračunava se kao što je prikazano u
tabeli 2.
Najpre se u prvoj koloni unesu dužine kutija (kartona) po proizvodima, u drugoj
koloni učešće kutija po proizvodima u ukupnom br. kutija. Potom se proračunom (d1 * p1;
d2 * p2...dn * pn) i njihovom sumom „Ds“ dobije prosečna vrednost dužina reprezentativne
kutije po vrsti robe.
Po istom principu kao u tabeli 2. se izračunava i prosečna vrednost širine odnosno
visine odnosno mase reprezentativne kutije stim što se mesto dužina pojedinih vrsta kutija
proizvoda (d1, d2, d3...dn) koriste širine pojedinih vrsta kutija proizvoda (š1, š2, š3...šn)
odnosno visina (v1, v2, v3...vn) odnosno masa kutija (t1, t2, t3...tn) . Kako je učešće kutija
po proizvodima u ukupnom broju kutija isto i za dužinu, širinu, visinu, masu kutija, druga
kolona će biti identična sa vrednostima (p1, p2, p3...pn). Konačnim sumiranjem članova
treće kolone (š1* p1; š2 * p2;...šn * pn) odnosno (v1 * p1; v2 * p2; ...vn * pn), (t1 * p1; t2
* p2; ...tn * pn)dobijene vrednosti „Šs“ odnosno „Vs“ odnosno „Ts“ koje predstavljaju
prosečne vrednosti širine ili visine ili mase kutije određene vrste roba.
Sistem proračuna prosečnog broja komada po kutiji se zasniva na istoj logici,
odnosno na sumiranju članova (m1 * p1; m2 * p2; ....mn * pn) gde član mn * pn predstavlja
proizvod broja komada i učešća n-tog proizvoda. „Ms“ predstavlja prosečan br. komada u
kutiji.
Sa dobijenim podacima imamo sve neophodne informacije o reprezentativnoj kutiji
određene grupe proizvoda (vrste robe), koju karakterišu dimenzije (dužina, širina, visina),
zapremina, te masa kutije i br. komada proizvoda u kutiji.
14
Diplomski rad
Po računanju reprezentativne kutije određene vrste robe, sledeći zadatak je proračun

ukrupnjavanja te robe na paletu (u ovom radu biće obrađivana paleta 1200 x 800mm).
Paleta 1200x800mm ima svoje karakteristike koje se ogledaju u površini i zapremini palete.
Međutim u odnosu na vrstu robe, odnosno karakteristike reprezentativne kutije određene
vrste robe, definišu se i karakteristike palete u odnosu na samu vrstu robe. Sagledavajući to
definiše se površina odnosno zapremina koju zauzima teret na paleti i njihovo procentualno
učešće u odnosu na maksimalnu moguću iskorišćenost površine odnosno zapremine palete.
Takođe paleta ima svoju nosivost koja se ogleda u maksimalnoj mogućoj težini koja na njoj
može da bude preneta odnosno transportovana. Kada se sve to sagleda korišćenjem
softverskog programa Quick Pallet Maker moguće je koristeći ograničavajuće
karakteristike uz unošenje podataka o reprezentativnoj kutiji izračunati sve neophodne
vrednosti koje karakterišu paletu natovarenu određenom vrstom kutija.
Sve ovo navedeno biće prikazano kroz izvedene tabele (Tabela 3 i 4) koje se
uopšteno mogu posmatrati kroz sve vrste roba, a čije vrednosti se dobijaju na osnovu Quick
Pallet Maker-a i to na osnovu unetih podataka određene reprezentativne kutije.
Ograničavajući faktori vezani za nosivost palete od 1500 kg i dozvoljenu visine tereta od
1200 mm, dimenzionišu varijante ukrupnjavanja na paletu 1200x800mm.
Tabela 3. Izlazni podaci Quick Pallet Maker-a

Paleta 1200x800 mm
Površina palete [m2]

c
Površina koju zauzima teret [m2]
f
Iskorišćenje površine [%]
f/c
Zapremina palete [m3]

g
Zapremina koju zauzima teret [m3]
h
Iskorišćenje zapremine [%]
h/g
U tabeli 3. prikazana je površina palete (c) koja je uvek ista za određen tip palete,
površina koju zauzima teret (f) zavisi od ograničavajućih faktora kroz karakteristike kutije,
a iskorišćenje površine palete predstavlja odnos iskorišćene površine u odnosu na
dozvoljenu površinu. Isto je prikazano i za zapreminu.
15
Diplomski rad
Tabela 4. Eksploatacione karakteristike palete 1200x800mm
Ukupna visina kutija
Koef. nosivosti [%]:

Ukupna masa kutija
Broj kutija po slogu
Visina tereta [mm]:

Ukupan broj kutija
Masa bez palete

na paleti [kom]:
zapremine [%]:
i palete [mm]:
površine [%]:
Broj slogova
i palete [kg]:
Iskorišćenje
Iskorišćenje
Obeležje
[kom]:
[kg]:
Paleta
1200x b j b*j f/c h/g Y Yu W Wu Q
800mm
U tabeli 4. dobijaju se podaci na osnovu rada Quick Pallet Maker-a, i to broj kutija
po slogu (b), broj slogova (j), ukupan br. kutija na paleti (b*j), iskorišćenje površine i
zapremine palete o kojima je već bilo reči u tabeli 3., te masi tereta bez palete (Y) koja se
proračunava Y=(b*j)*Ts, gde je (b*j) ukupan broj kutija na paleti, a (Ts) masa
reprezentativne kutije. Ukupna masa kutija i palete (Yu) predstavlja sumu mase tereta bez
palete (Y) i mase prazne palete(tp),odnosno Yu=Y+tp.(W) predstavlja visinu tereta na
osnovu visine reprezentativne kutije i broja slogova,a (Wu) predstavlja ukupnu visinu
palete i tereta i to po formuli Wu=W+wp. Koeficijent nosivosti predstavlja odnos ukupne
mase kutija za određeni slučaj u odnosu na ukupno dozvoljeno opterećenje.
Produžni kablovi
Na sajtu Republičkog zavoda za statistiku Srbije, pod robnom grupom "oprema za

distribuciju električne energije", a pod proizvodom "električni provodnici napona 80-1000
V", dobijen je podatak da se uvozi iz Kine 245 t ove robe na teritoriju Srbije. Za potrebe
komitenta Gebrüder Weiss uvozi na godišnjem nivou ovu vrstu proizvoda u količini od
5,756t.
Pod opremom za distribuciju električne energije spadaju, kao što je već rečeno,
kako razne vrste produžnih kablova tako i motalice.
Za učešće produžnih kablova i motalica u ukupnoj uvezenoj količini opreme za
distribuciju električne energije, produžni kablovi učestvuju sa 82 %, a motalice sa 18 %,
kako je napomenuto od izvora iz koncerna.
Dakle, zaključeno je da se produžni kablovi uvoze u količini od 4,720 t, a motalice
u količini od 1,036t.
U daljem radu uzeto je u obzir 10 vrsta produžnih kablova koji su zastupljeni u
uvozu za klijenta. Koristeći se podacima o učešću svake od pomenutih 10 vrsta produžnih
kablova, masama i dimenzijama kutija, kao i broju produžnih kablova po kutiji, izračunate
su vrednosti vezane za ukupan broj produžnih kablova koji se uvozi, kao i ukupan broj
kutija, odnosno kartona u koje se produžni kablovi pakuju.
16
Diplomski rad
17
Diplomski rad
Tabela 5. Karakteristike reprezentativne kutije produžnih kablova

Karakteristike reprezentativne kutije su:
Dimenzije [m]: 0.48*0.36*0.32
Zapremina [m3]: 0.055
Masa [t]: 0.0233
Br.komada po kutiji
39
[kom]:
Nakon računanja na osnovu navedenih radnih tabela ( Tabela 1. i Tabela 2)

izračunate su karakteristike reprezentativne kutije koje su prikazane u tabeli 5.
Tabela 6. Izlazna tabela produžnih kablova

Broj
Ukupna
Broj Broj Broj jedinica Broj
količina
jedinica jedinica jedinica rukovanja jedinica
produžnih
proizvoda pakovanja rukovanja na paleti tovarenja
kablova
[kom] [kutija] [kutija] 1200x800 [paleta]
[t] Koristeći
mm [kom]
Tabelu 3. i 4.72 7880 204 204 15 14 Tabelu 4.
moguće je izračunati
ukupan broj kutija produžnih kablova, kao i broj kutija koji staje na određenu paletu,
moguće je izračunati ukupan broj potrebnih paleta, koji iznosi 14 paleta i prikazan je u
tabeli 6.
Motalice
U ovom delu rada obrađivane su motalice, koje se iz Kine uvoze u količini od

1,036t (1036kg) na godišnjem nivou za komitenta Gebrüder Weiss-a. Uvoze se dva tipa
motalica koje se pakuju u kutije istih dimenzija, a razlikuju po težini. Na osnovu ukupne
količine, učešća, broja komada po kutiji i težine kutije izračunat je ukupan broj ova dva tipa
motalica.
Sobzirom da se obe vrste motalica pakuju u kutije istih dimenzija i da je jednak broj
proizvoda po kutiji, ovde je vršen samo proračun prosečne težine kutije kako bi se utvrdile
karakteristike reprezentativne kutije.
18
Diplomski rad
Tabela 7. Proračun karakteristika reprezentativne kutije motalica

Karakteristike reprezentativne kutije motalica su:
Dimenzije [m]: 0.3*0.215*0.37
Zapremina [m3]: 0.024
Masa [t]: 0.045
Br.komada po kutiji [kom]: 30
Na osnovu već pominjanih radnih tabela6 i podataka o uvozu motalica (količina itd.)
izračunata je reprezentativna kutija ove vrste robe, tabela 7.
Tabela 8. Izlazna tabela motalica

Broj
jedinica
Ukupna Broj Broj Broj Broj
rukovanja
količina jedinica jedinica jedinica jedinica
na paleti
motalica proizvoda pakovanja rukovanja tovarenja
1200x800
[t] [kom] [kutija] [kutija] [paleta]
mm
[kom]
1.036 750 25 25 25 1
Takođe nakon ukrupnjavanja reprezentativne kutije za motalice putem softverskog

programa, uz ograničavajuće karakteristike palete 1200x800mm dobijena je izlazna tabela
motalica, tabela 8.
Reflektori
Reflektori se u Srbiju iz Kine uvoze u količini od ukupno 328 t za celo tržište.

Gebrüder Weiss uvozi četiri tipa reflektora za komitenta, čija se osnovna razlika ogleda u
postojanju senzora i snazi. Količina koju za svog komitenta navedeni transportni koncern
uvozi je 7,702t(7702kg). Reflektorima koji se uvoze razlikuju se kako dimenzije kutija tako
6
Pogledati Tabele(1-4)
19
Diplomski rad
i mase. Na osnovu ukupne količine, učešća, broja komada po kutiji i mase kutije izračunat
je ukupan broj ovih tipova reflektora koji se godišnje transportuje.
Sve vrste reflektora pakuju se u kutije sličnih dimenzija, pa je na osnovu tih

podataka, kao i na osnovu učešća pojedinih kutija u ukupnom broju kutija, izračunata
prosečna vrednost dimenzija kutija. Isto je urađeno kako po pitanju prosečne mase kutije,
tako i po pitanju prosečnog broja
reflektora po Karakteristike reprezentativne kutije su: kutiji.
Dimenzije [m]: 0.67*0.39*0.35
Tabela 9. Proračun
karakteristika Zapremina [m3]: 0.091 reprezentativne kutije
reflektora Masa [t]: 0.017
Broj komada po kutiji
21
[kom]:
U tabeli 9. date su karakteristike za reprezentativnu kutiju reflektora.

Znajući ukupan broj kutija, kao i broj kutija koji staje na određenu paletu, moguće
je izračunati ukupan broj potrebnih paleta i taj iznos je 52 palete za godišnje potrebe
transporta reflektora.
Tabela 10. Izlazna tabela za reflektore

Broj
jedinica Broj
Ukupna Broj Broj Broj
rukovanja jedinica
količina jedinica jedinica jedinica
na paleti tovarenja
reflektora proizvoda pakovanj rukovanja
1200x800 [paleta]
[t] [kom] a [kutija] [kutija]
mm
[kom]
7,702 9430 461 461 9 52
U tabeli 10. prikazani su izlazni podaci vezani za reflektore na osnovu kojih će moći
da se dimenzionišu neophodna transportna sredstva kroz varijantna rešenja.
Prekidači
20
Diplomski rad
Prekidači se iz Kine posredstvom austrijskog koncerna za potrebe stalnog klijenta

uvoze u količini od 2,069t na godišnjem nivou. Za razliku od produžnih kablova, motalica i
reflektora gde se određeni broj proizvoda pakovao direktno u kutije koje su predstavljale
jedinice rukovanja, u slučaju prekidača, kao i utikača, pakovanje se vrši na nešto drugačiji
način. Ovde se jedan broj prekidača, tačnije 10 komada, pakuje u manje kutije, a zatim se
20 takvih kutija pakuje u veću kutiju koja predstavlja jedinicu rukovanja. Zbog svega toga
ovde će biti dat detaljan tabelarni prikaz karakteristika za prekidače.
Tabela 11. Karakteristike prekidača

Prekidači za mrežni napon od 220 V
Unutra-
T.V Masa Masa
Dimenzije Dimenzije Ukupno Komada/ šnjih
spolja- unutra- spolja- Koli-
Ukupno unutrašnje spoljašnjeg spolja- unutra- kartona
šnjeg šnjeg šnjeg čina
komada g kartona kartona šnjih šnjem u spolja-
kartona kartona kartona [t]
[m] [m] kartona kartonu šnjem
[m3] [t] [t]
kartonu
0.25*0.19 0.52*0.41
29600 148 10 20 0.098 0.0007 0.014 2,069
*0.09 *0.46
Na osnovu tabele 11. primećujemo da se radi o proizvodima male mase, velikog

broja komada, čije se osnovne kutije pakovanja prepakuju u kutije koje sadrže po više
manjih kutija.
Na osnovu proračuna kroz radne tabele iskorišćenje nosivosti palete izuzetno je
malo, a što je posledica male mase prekidača. Jedan prekidač je težak 70 g, u veliku kutiju
ide 200 komada, dok takvih kutija ide 4 na paletu. Uzimajući u obzir nosivost palete od
1500 kg, dolazi se do iskorišćenja nosivosti od 3.73 % što je izuzetno mala iskorišćenost
palete u tom pogledu.
Tabela 12. . Izlazna tabela za prekidače
Broj
jedinica Broj
rukovanja jedinica
na paleti tovarenja
1200x800 [paleta]
mm
[kom]
2,069 29600 29600 148 4 37
Na osnovu izlazne tabele (tabela 12) vidi se da je za godišnje potrebe transporta

prekidača neophodno 37 paleta, natovarenih sa ukupno 148 kutija. Broj samih prekidača je
29600 komada.
21
Diplomski rad
22
Diplomski rad
Utikači
Utikači se iz Kine uvoze u količini od 4,957t za potrebe klijenta na godišnjem

nivou. Kao što je već rečeno ovde se jedan broj utikača, tačnije 10 komada, pakuje u manje
kutije, a zatim se 20 takvih kutija pakuje u veću kutiju koja predstavlja jedinicu rukovanja.
Tabela 13. Tabelarni prikaz vrednosti vezanih za utikače

Utikači za mrežni napon od 220 V
Komad Unutrašnji T.V Masa Masa
Ukupn Dimenzije Dimenzije Ukupno a/ h kartona spoljašnje unutra spolja
o unutrašnje spoljašnje spoljašnj Koli-
unutra- u g -šnjeg -šnjeg
komad g kartona g kartona ih
šnjem spoljašnje kartona[m karton karton
čina [t]
a [m] [m] kartona
kartonu m kartonu 3] a [t] a [t]
0.25*0.19 0.52*0.41
49600 248 10 20 0.098 0.001 0.02 4,957
*0.09 *0.46
Sobzirom da se kao i kod prekidača radi o specifičnosti u odnosu na druge vrste

posmatranog elektromaterijala, u tabeli 13. dat je detaljan prikaz karakteristika utikača i
pakovanja itd.
Tabela 14. Izlazna tabela za utikače

Broj
jedinica Broj
rukovanja jedinica
na paleti tovarenja
1200x800 [paleta]
mm
[kom]
4,957 49600 49600 248 4 62
Izlaznom tabelom nakon obrade svih neophodnih podataka i u Quick Pallet Maker-
u, dobili smo relevantne količine odnosno broj paleta na godišnjem nivou koji treba biti
dopremljen na destinaciju, takođe znajući i broj jedinica kojima se rukuje, tabela 14.
2.1. Definisanje varijantnih tehnologija transporta
Roba koju je neophodno dopremiti iz Kine u Srbiju nalazi se u distributivnom

centru Ningbo koji se nalazi na 20 km od istoimene luke. Sve proizvode ( produžne
kablove, motalice, reflektore, prekidače i utikače), ukupne težine 20,484 t, potrebno je
23
Diplomski rad
dopremiti do distributivnog centra Beograd koji je 15 km udaljen od železničke stanice tj.

od kontejnerskog terminala u Beogradu.
Celokupnu količinu robe moguće je transportovati iz Kine u Srbiju na više načina,
ali se za neke od njih, bez dublje analize, može se ustanoviti da su neracionalni, pa će u
daljem radu biti samo pomenuti, ali ne i obrađivani. Jedan od tih načina predstavlja
transport vazdušnim putem koji je skup i u slučaju ove vrste robe ekonomski neisplativ.
Železnički transport, takođe, neće biti obrađivan jer nije teško zapaziti da postoji mnogo
racionalniji vidovi transporta za prevazilaženje najvećeg dela puta između dva, gore
pomenuta, distributivna centa. U pitanju je pomorski, kontejnerski, transport.
U naredna dva varijantna rešenja dopreme elektromaterijala iz Kine u Srbiju
primenjivaće se dva vida transporta: pomorski i drumski, s tom razlikom što će u prvom
slučaju pomorski transport biti primenjivan između Ningba i Rijeke, a polazno završne
operacije transporta će biti realizovane kamionskim transportom,dok u drugom slučaju
između Ningba i Rijeke takođe će biti koriščen pomorski transport stim što će biti
analizirana i primena železničkog transporta na jednom delu puta i to na relaciji Rijeka -
Beograd.
2.1.1. Kombinovano drumsko-pomorski transport Ningbo-Rijeka-Beograd

(Varijanta 1)
Slika 1. Šematski prikaz transportnog puta varijante 1
U prvom varijantnom rešenju roba se u distributivnom centru Ningbo pakuje na

palete, koje se utovaruju u kontejnere. Primenom drumskog transporta konteneri se prevoze
do luke Ningbo gde se vrši pretovar kontenera sa drumskog transportnog sredstva na
prekookeanski brod koji saobraća na relaciji Ningbo-Rijeka. U luci Rijeka se vrši pretovar
sa broda na drumsko transportno sredstvo koje dolazi na konačno odredište tj. distributivni
centar Beograd (slika 1).
24
Diplomski rad
Slika 2. Mapa prvog dela puta varijantnog rešenja 1 i 2
Na slici 2 prikazana je ruta transporta vodnim putem od luke Ningbo do luke

Rijeka.
Slika 3. Mapa drugog dela puta varijantnog rešenja 1 i 2
Na slici 3 prikazana je maršruta puta za obe razmatrane varijante od Rijeke do

Beograda (drumski put i železnički kolosek imaju skoro identičnu rutu pa je uzet isti
prikaz).
25
Diplomski rad
2.1.1. Kombinovano pomorsko-železničko-drumski transport Ningbo-Rijeka-

Beograd (Varijanta 2)
Slika 4.Šematski prikaz transportnog puta varijante 2
U drugom varijantnom rešenju roba se u distributivnom centru Ningbo pakuje na

palete, koje se utovaruju u kontejnere. Primenom drumskog transporta konteneri se prevoze
do luke Ningbo gde se vrši pretovar kontenera sa drumskog transportnog sredstva na
prekookeanski brod koji saobraća na relaciji Ningbo-Rijeka. U luci Rijeka se vrši pretovar
sa broda na železnička kola namenjena za prevoz kontenera koja se dopremaju do
kontejnerskog terminala u Beogradu. Potom se vrši pretovar kontenera na drumska
transportno sredstva koja transportuju kontejnere do distributivnog centra Beograd. Kako
železnička pruga u najvećem delu malo odstupa od drumske saobraćajnice poistovećeno je
rastojanje između Rijeke i Beograda železničkim i drumskim putem (slika 4).
2.1. Pakovanje i ukrupnjavanje proizvoda, karakteristike transportnih

sredstava
Prilikom definisanja varijanti tehnologija transporta korišćena su pomorska,

železnička i drumska transportna sredstva. Ovom prilikom biće definisane karakteristike
ovih sredstava redom, ali, prethodno, imajući u vidu da je u pitanju kontenerski transport od
početka do kraja transportnog lanca, neophodno je izvršiti analizu i proračun tovarenja
paleta u kontenere, njihova iskorišćenost i karakteristike.
Analiziraće se samo konteneri od 20 stopa, jer je napomenuto od kolega iz Gebrüder
Weiss-a da pretežno njih koriste za elektromaterijal i robu tog tipa (manjih količinskih
tovara).
U nastavku ćemo obraditi i prikazati iskorišćenje zapremine, površine i nosivosti
kontenera, kao i ukupan broj 20 stopnih kontenera za potrebe uvoza 20,484 t
elektromaterijala iz Kine.
26
Diplomski rad
Da bismo utvrdili koeficijente iskorišćenosti kontenera u zavisnosti od paleta

neophodno je odrediti prosečnu masu kao i prosečnu visinu različitih paleta, tabela 15 i 16.
Tabela 15. Proračun prosečne mase palete 1200x800 mm

Proračun prosečne mase palete 1200x800 mm
Učešće u Masa
Broj ukupnom tereta i Učešće*masa
paleta broju palete [kg]
paleta [kg]
Produžni
14 0.0843 379.5 32.16
kablovi
Motalice 1 0.006 1066 6.4
Reflektori 52 0.31 183 56.73
Prekidači 37 0.223 86 19.17
Utikači 62 0.37 110 40.7
Suma 166 1 / 155.16
Prosečna masa palete 1200x800 mm je 155.16 kg
Tabela 16. Proračun prosečne visine palete 1200x800 mm

Proračun prosečne visine tereta i palete 1200x800 mm
Učešće u Visina
Broj ukupnom tereta I Učešće*visina
paleta broju palete [m]
paleta [m]
Produžni
14 0.0843 1.225 0.10
kablovi
Motalice 1 0.006 1.005 0.01
Reflektori 52 0.31 1.195 0.37
Prekidači 37 0.223 1.065 0.24
Utikači 62 0.37 1.065 0.40
Suma 166 1 1.12
Prosečna visina tereta i palete 1200x800 mm je 1.12 m
Na osnovu gore navedenih tabela (tabela 15 i 16) vidimo da je ukupan br. paleta
koji se tovari u kontenere 166, prosečna visina tereta je 1,12 metara, a prosečna masa palete
sa teretom 155,16 kg.
Karakteristike kontenera od 20 ft:
 Unutrašnje dimenzije: 5895x2350x2392 mm
 Bruto težina: 30480 kg
 Sopstvena težina kontenera: 2250 kg
27
Diplomski rad
 Maksimalna nosivost: 28230 kg

 Zapremina tovarnog prostora:33.2 m3
 Površina tovarnog prostora: 13.85 m2
Analiza iskorišćenosti kontenera od 20 ft
U kontener od 20 ft staje 22 palete 1200x800 mm. Za ukupnu količinu robe (sve

vrste elektromaterijala posmatrane u radu) natovarene na palete 1200x800 mm bilo bi nam
potrebno 166 paleta, odnosno 8 kontenera od 20 ft. Ovaj podatak prikazan je i u proračunu
tabela 15 i 16. kroz sumu ukupnog broja paleta za sve vrste elektromaterijala. Kako znamo
dužinu, širinu, visinu natovarene palete, broj paleta koji staje u kontener, kao i
karakteristike kontenera, nije teško izračunati iskorišćenost zapremine, površine i nosivosti
kontenera.
V%=71.23 % iskorišćenost zapremine kontenera od 20 ft kada je natovaren paletama
1200x800 mm
P%=76.24% iskorišćenost površine kontenera od 20 ft kada je natovaren paletama
1200x800 mm
Q%=12.09% iskorišćenost nosivosti kontenera od 20 ft kada je natovaren paletama
1200x800 mm
Tabela 17. Izlazni podaci za 20ft kontener

Kontener 20ft, tovaren paletom 1200x800 mm
Potreban
Iskorišćenje Iskorišćenje Iskorišćenj Broj
broj
zapremine površine e nosivosti paleta u
kontenera
[%] [%] [%] konteneru
godišnje
71.23 76.24 12.09 22 8
U tabeli 17 dati su izlazni podaci dobijeni za kontener primenom Quick Pallet

Maker-a.
Za transport kontenera koriste se:
 Pomorski brod
 Železnica
 Drumsko vozilo za daljinski transport
 Drumsko vozilo za loko transport
Pomorski brodovi koji saobraćaju na delu transportnog puta Ningbo-Rijeka su tipa

Lauramaersk. U razmatranje će biti uzete karakteristike ovog plovila.
Proizveden - 2001. godine
Dužina - 266 m
28
Diplomski rad
Širina - 37,3 m
Maksimalna brzina – 24.7 čvorova tj. 45.7 km/h
Kapacitet - 3700 TEU
Železnička kola koja se koriste na pruzi Rijeka-Beograd za transport 20ft kontenera

su tipa Sgnss čije su karakteristike:
Dužina preko odbojnika – 19740 mm
Broj osovina – 4
Nosivost – 70 t
Maksimalno osovinsko opterećenje – 22.5 t
Od drumskih vozila koristiće se kamioni marke Volvo (koje inače Gebrüder Weiss
u svojoj floti prevashodno koristi) i to za daljinski transport i za loko transport.
Volvo FE, će biti upotrebljivan na relacijama Rijeka – Beograd, dok će se kamion
Volvo FM koristiti za dostavu kontenera od železničkog kontejnerskog terminala u
Beogradu do distributivnog centra koji je na udaljenosti od 15 km od železničke stanice.
Poluprikolica koja će se tim prilikama koristiti je dvoosovinska poluprikolica namenjena za
transport kontenera od 20 stopa.
2.2. Uslovi i preporuke za realizaciju transportnog lanca
Prilikom realizacije logističkih aktivnosti svaka roba zahteva određene uslove.

Neophodno je voditi računa o uslovima koje roba zahteva kako prilikom transporta i
skladištenja tako i prilikom manipulativnih operacija. Kako bi roba ostala neoštećena
prilikom svih nepoželjnih uticaja, dobro, adekvatno pakovanje, odnosno, ambalaža, ima
jako bitnu ulogu.
Kada je u pitanju elektromaterijal, radi se o robi za koju postoje preporuke kako po
pitanju transporta i skladištenja tako i po pitanju manipulativnih operacija.
Temperatura koju zahtevaju elektromaterijali kreće se između 0°C i 35°C, ali je optimalna,
odnosno, temperatura koja se preporučuje prilikom transporta 25°C.
Relativna vlažnost vazduha koja odgovara ovoj robi kreće se od 60% do 65%, jer
nakon te vrednosti relativne vlažnosti vazduha rapidno se povećavaju uslovi za pojavu
korozije.
Preporučuje se da u sadržaju kartonskih kutija u koje se pakuje elektromaterijal
nema vode, ali ipak postoji određena tolerancija. Naime, sadržaj vode u paletama može biti
do 18%, dok u kartonskom kutijama može biti do 8% kako bi se izbegao rizik od stvaranja
budji.
Ova roba je u određenoj meri osetljiva na mehaničke udarce, pritiske i vibracije, pa
je u skladu sa tim neophodno posvetiti određenu pažnju prilikom manipulativnih operacija.
Ukoliko se utovarnoistovarne operacije vrše primenom viljuškara korisno bi bilo da on ima
gumene točkove. Prilikom pomorskog transporta poželjno je da se kontener napunjen ovom
robom nalazi na sredini broda jer su tu negativni uticaji mora najmanje izraženi. Iako ova
roba nije primamljiva za glodare i insekte oni se i ovde mogu naći, pa je neophodno da
prilikom kontejnerskog transporta, kontener bude očišćen, provetren i suv.
29
Diplomski rad
Mnoge rizike kojima je roba prilikom transporta, skladištenja i manipulativnih

operacija izložena, moguće je otkloniti ili barem ublažiti primenom adekvatnog pakovanja.
Elektromaterijal se prvo pakuje u kese sa slojem od sitnih balona koji štite robu od guljenja
i negativnog uticaja vibracija, a zatim u kartonske kutije čija se otpornost prema statičkim i
dinamičkim opterećenjima pre upotrebe testira od strane proizvođača. U kutijama se još
mogu naći kesice sa sadržajem koji je dobar apsorber vlage.
2.3. Aktivnosti i procesi u logističkom lancu
Svaka varijanta opisana u tački 4.2. sastoji se od određenih aktivnosti i procesa, a

upravo te aktivnosti i procesi predstavljaju razlike između različitih varijantnih rešenja. U
ovom delu rada biće preciznije opisane i definisane aktivnosti i procesi koji se javljaju po
varijantama. Biće istaknut pregled redosleda operacija, vreme potrebno za njihovu
realizaciju, kao i neophodna radna snaga uz primenjenu tehnologiju.
Imajući u vidu da se koristi kontener od 20 stopa natovaren paletama 800 x 1200
mm, što se vidi iz prethodnih tačaka, u daljem radu govoriće se upravo o ovoj vrsti
kontenera i paleta i operacijama vezanim za njih od početnih do krajnjih tačaka i procesa
transporta.
Varijanta 1 – Kombinovani pomorsko - drumski transport preko luke Rijeka
Godišnja količina robe koju je potrebno dopremiti iz DC Ningbo u Kini do DC

Beograd u Srbiji iznosi 20,484t.
Potreban broj paleta za transport ove količine robe iznosi 166 komada, odnosno
neophodan broj kontenera je 8 jer u jedan kontener od 20 stopa može stati 22 palete
800x1200mm.
U ovom varijantnom rešenju usvojeno je da se isporuka vrši svakih 45 dana po 1
kontener, što znači da je ukupan broj isporuka u toku godine 8.
Roba koju je potrebno dopremiti do distributivnog centra u Beogradu nalazi se u
fabričkom skladištu već paletizovana jer je roba direktno sa proizvodne trake, zapakovana u
kutije, postavljana na palete gde se primenom paletomata vršila konsolidacija i obezbeđenje
tereta pomoću streč folije.
Prva aktivnost vezana za realizaciju lanca je priprema za otpremu. Pod tom
aktivnošću podrazumeva se izvlačenje palete iz paletnog regala primenom viljuškara i
transport palete od paletnog regala do otpremne zone skladišnog sistema. Potrebno vreme
za izvršenje ove aktivnosti je 2 min/paleta, odnosno za 2 minuta viljuškar podigne viljuške,
zahvati, izvuče i spusti paletu, odveze je do otpremne zone i vrati se do regala.
Sledeća aktivnost koja se pojavljuje u logističkom lancu je kontenerizacija. Naime,
palete koje se nalaze u otpremnoj zoni skladišnog sistema neophodno je utovariti u
kontener koji se nalazi na drumskom transportnom sredstvu, neposredno uz pretovarnu
rampu. Vreme potrebno za realizaciju ove aktivnosti je, takođe, 2 min/paleta.
Nakon izvršene kontenerizacije vrši se drumski kontenerski transport od fabričkog skladišta
u Ningbu do luke Ningbo (20 km), tačnije do zone koja je namenjena za pretovar kontenera
30
Diplomski rad
sa drumskog transportnog sredstva na brod. Ovaj proces je moguće realizovati za 30

minuta.
Sledeći proces predstavlja pretovar kontenera sa drumskog vozila na brod
primenom krana za pretovar koji je moguće izvršiti za 5 min/konteneru.
Kada je izvršen pretovar sa drumskog vozila na brod sledi daljinski pomorski
transport od luke Ningbo do luke Rijeka (15 418 km) koji se može obaviti za 24 dana i 19
časova. Po dolasku broda iz luke Ningbo u luku Rijeka neophodno je izvršiti pretovar
kontenera sa broda na drumsko transportno sredstvo primenom krana za pretovar voda
obala (ship to shore crane) što se može uraditi za 5 min/kontener.
Nakon pretovara sledi drumski transport od luke Rijeka do distributivnog centra u
Beogradu tj. neophodno je prevaliti put od 566 km što se može postići za 7 časova. Po
dolasku kontenera drumom do distributivnog centra u Beogradu vrši se dekontenerizacija
koja se kao i kontenerizacija može izvršiti za 2 min/paleta. Pod dekontenerizacijom se
podrazumeva pretovar paleta iz kontenera do pufera.
Aktivnost koja sledi je uskladištenje tj. transport paleta od pufera do paletnog regala
zajedno sa odlaganjem palete na paletno mesto u regalu. Za ovu aktivnost potrebno je 3
min/paleta.
Po uskladištenju robe ona se čuva u skladištu do trenutka kada se pojavi zahtev za
izdavanjem te robe klijentu (ukoliko se roba ne transportuje do klijenta direktno, bez
skladištenja). Ovaj proces se zove skladištenje. U varijanti 1, kao što je već navedeno,
isporuka robe se vrši na 45 dana.
U pitanju je roba koja nije sezonskog karaktera, pa nema očekivane
neravnomernosti u potražnji za ovom robom u toku godine. Stoga će biti uzeto da
skladištenje traje 7 dana po realizaciji, dok će zalihe koje se javljaju u slučaju povećane
potražnje ili kašnjenja naredne isporuke trajati 8 dana po realizaciji.
Na slici 5 dat je grafički prikaz svih operacija od pripreme robe za isporuku, preko
kontenerizacije, drumskog loko transporta, pretovara na pomorski brod, pomorskog
transporta , pa sve tako preko pretovara sa pomorskog na drumsko vozilo i transport
drumom do dekontenerizacije i uskladištenja, skladištenja i zaliha.
31
Diplomski rad
Priprema Drumski transport

robe za Kontenerizacija DC Ningbo – Luka Ningbo
otpremu
Pomorski transport Pretovar kontenera sa

Luka Ningbo – Luka drumskog sredstva na
Rijeka brod u luci Ningbo
Pretovar kontenera Drumski transport Luka

Dekontenerizacij
sa broda na drum u Rijeka – DC Beograd
a
luci Rijeka
Zalihe Skladištenje Uskladištenje
Slika 5. Šematski prikaz aktivnosti procesa za varijantu 1
U tabeli 18. nalaze se procesi i aktivnosti koji se odvijaju u logističkom lancu koji
se posmatra za varijantu broj 1, odnosno – Kombinovani pomorsko - drumski transport
preko luke Rijeka. Prikazani su mesto realizacije, tehnologija, vreme realizacije i
neophodni resursi u smislu ljudi i sredstava za korišćenje.
32
Diplomski rad
Tabela 18. Procesi i aktivnosti u logističkom lancu za varijantu 1

Angažovana
R. Mesto Vreme
Proces Tehnologija sredstva i
br. realizacije realizacije
personal
Priprema robe za Otpremna 1 viljuškar i 1
1 Viljuškar 2 min/paleta
otpremu zona skladišta radnik
Pretovarna 1 viljuškar i 1
2 Kontenerizacija Viljuškar 2 min/paleta
rampa radnik
Drumska
4 drumska
DC Ningbo - vozila za 30
3 Drumski transport vozila i 4
Luka Ningbo transport min/realizacija
vozača
kontenera
Pretovar kontenera
Kran za 1 kran i 2
4 sa drumskog Luka Ningbo 5 min/kontener
pretovar radnika
sredstva na brod
1 pomorski
Pomorski brod brod za
Luka Ningbo
5 Pomorski transport za transport 24 dana i 19 h transport
- Luka Rijeka
kontenera kontenera i 2
radnika
Pretovar kontenera
Kran za 1 kran i 2
6 sa broda na Luka Rijeka 5 min/kontener
pretovar radnika
drumsko sredstvo
Drumska
4 drumska
Luka Rijeka - vozila za
7 Drumski transport 7h vozila i 4
DC Beograd transport
vozača
kontenera
8 Dekontenerizacija Viljuškar 2 min/paleta
rampa radnik
1 viljuškar i 1
9 Uskladištenje DC Viljuškar 3 min/paleta
radnik
7 paletna mesta
10 Skladištenje DC Regali
dana/realizacija u regalu
8 paletna mesta
11 Zalihe DC Regali
dana/realizacija u regalu
Varijanta 2 – Kombinovani pomorsko – železničko - drumski transport
Godišnja količina robe koju je potrebno dopremiti iz DC Ningbo u Kini do DC

Beograd u Srbiji iznosi 20,484t.
33
Diplomski rad
Potreban broj paleta za transport ove količine robe iznosi 166 komada, odnosno
neophodan broj kontenera je 8 jer u jedan kontener od 20 stopa može stati 22 palete.
U ovom varijantnom rešenju usvojeno je da se isporuka vrši svakih 45 dana po 1
kontener, što znači da je ukupan broj isporuka u toku godine 8.
Roba koju je potrebno dopremiti do distributivnog centra u Beogradu nalazi se u
fabričkom skladištu već paletizovana jer je roba direktno sa proizvodne trake, zapakovana u
kutije, postavljana na palete gde se primenom paletomata vršila konsolidacija i obezbeđenje
tereta pomoću streč folije.
Prva aktivnost vezana za realizaciju lanca je priprema za otpremu. Pod tom
aktivnošću podrazumeva se izvlačenje palete iz paletnog regala primenom viljuškara i
transport palete od paletnog regala do otpremne zone skladišnog sistema. Potrebno vreme
za izvršenje ove aktivnosti je 2 min/paleta, odnosno za 2 minuta viljuškar podigne viljuške,
zahvati, izvuče i spusti paletu, odveze je do otpremne zone i vrati se do regala.
Sledeća aktivnost koja se pojavljuje u logističkom lancu je kontenerizacija. Naime,
palete koje se nalaze u otpremnoj zoni skladišnog sistema neophodno je utovariti u
kontener koji se nalazi na drumskom transportnom sredstvu, neposredno uz pretovarnu
rampu. Vreme potrebno za realizaciju ove aktivnosti je, takođe, 2 min/paleta.
Nakon izvršene kontenerizacije vrši se drumski kontenerski transport od fabričkog
skladišta u Ningbu do luke Ningbo (20 km), tačnije do zone koja je namenjena za pretovar
kontenera sa drumskog transportnog sredstva na brod. Ovaj proces je moguće realizovati za
30 minuta.
Sledeći proces predstavlja pretovar kontenera sa drumskog vozila na brod
primenom krana za pretovar koji je moguće izvršiti za 5 min/konteneru.
Kada je izvršen pretovar sa drumskog vozila na brod sledi daljinski pomorski
transport od luke Ningbo do luke Rijeka (15 418 km) koji se može obaviti za 24 dana i 19
časova. Po dolasku broda iz luke Ningbo u luku Rijeka potrebno je izvršiti pretovar
kontenera sa broda na železnička kola primenom krana za pretovar (ship to shore crane) što
se može izvršiti za 5 min/kontener. Nakon pretovara sledi železnički kontenerski transport
od Rijeke do železničkog kontejnerskog terminala u Beogradu (566 km) što se može izvesti
za 10 časova. Nakon toga vrši se pretovar kontenera sa železničkih kola na drumsko
transportno sredstvo primenom čeonog viljuškara (Front Lift Tractor) što se može uraditi za
7 minuta/kontener. Zatim sledi drumski transport kontenera od železničkog kontejnerskog
terminala do DC Beograd (15 km) za šta je potrebno 20 minuta. Po dolasku kontenera
drumom do distributivnog centra u Beogradu vrši se dekontenerizacija koja se kao i
kontenerizacija može izvršiti za 2 min/paleta. Pod dekontenerizacijom se podrazumeva
pretovar paleta iz kontenera do pufera.
Aktivnost koja sledi je uskladištenje tj. transport paleta od pufera do paletnog regala
zajedno sa odlaganjem palete na paletno mesto u regalu. Za ovu aktivnost potrebno je 3
min/paleta.
Po uskladištenju robe ona se čuva u skladištu do trenutka kada se pojavi zahtev za
izdavanjem te robe klijentu. Ovaj proces se zove skladištenje. U varijanti 2, kao što je već
navedeno, isporuka robe se vrši na 45 dana. Kao što je već napomenuto u pitanju je roba
koja nije sezonskog karaktera, pa nema očekivane neravnomernosti u potražnji za ovom
robom u toku godine. Stoga će biti uzeto da skladištenje 18 dana po realizaciji, dok će
34
Diplomski rad
zalihe koje se javljaju u slučaju povećane potražnje ili kašnjenja naredne isporuke trajati 22
dana po realizaciji.
Na slici 6. dat je grafički prikaz svih operacija od pripreme robe za isporuku, preko
kontenerizacije, drumskog loko transporta, pretovara na pomorski brod, pomorskog
transporta, pa sve tako preko pretovara sa pomorskog na železničko vozilo i transport
železnicom, pretovara sa železnice na drumsko vozilo, te drumski transport,
dekontenerizacija i uskladištenje, skladištenje i zalihe.
Priprema Kontenerizacija Drumski

robe za transport
otpremu
Pomorski transport Luka Pretovar kontenera sa

Ningbo – Luka Rijeka drumskog sredstva na
brod u luci Ningbo
Pretovar sa
Pretovar kontenera sa Železnički transport železnice na
broda na železnicu u luci Luka Rijeka – ŽIT drumsko
Rijeka sredstvo
Uskladištenje Dekontenerizacija Drumski transport ŽIT

Beograd – DC Beograd
Skladištenj Zalihe
e
Slika 6. Šematski prikaz aktivnosti i procesa u realizaciji transportnog lanca za varijantu 2
35
Diplomski rad
U tabeli 19. nalaze se procesi i aktivnosti koji se odvijaju u logističkom lancu koji
se posmatra za varijantu 2, odnosno – Kombinovani pomorsko – železničko - drumski
transport.
Tabela 19. Procesi i aktivnosti u transportnom lancu za varijantu 2

Angažovana
R. Mesto Vreme
Proces Tehnologija sredstva i
br. realizacije realizacije
personal
Priprema robe za Otpremna zona 1 viljuškar i 1
1 Viljuškar 2 min/paleta
otpremu skladišta radnik
2 Kontenerizacija Viljuškar 2 min/paleta
rampa radnik
Drumska vozila 11 drumskih
Drumski DC Ningbo - 30
3 za transport vozila i 11
transport Luka Ningbo min/realizacija
kontenera vozača
Pretovar
kontenera sa 1 kran i 2
4 Luka Ningbo Kran za pretovar 5 min/kontener
drumskog radnika
sredstva na brod
1 pomorski brod
Pomorski brod
Pomorski Luka Ningbo - za transport
5 za transport 24 dana i 19 h
transport Luka Rijeka kontenera i 2
kontenera
radnika
Pretovar
kontenera sa 1 kran i 2
6 Luka Rijeka Kran za pretovar 5 min/kontener
broda na radnika
železnicu
Železnička kola 11 železničkih
Železnički Luka Rijeka -
7 za transport 10 h kola/realizacija i
transport ŽIT Beograd
kontenera 2 radnika
Pretovar
Pretovarni
kontenera sa Čeoni viljuškar 1 kran i 2
8 front ŽIT 7 min/kontener
železnice na FLT radnika
Beograd
drumsko sredstvo
Drumska vozila 11 drumskih
Drumski ŽIT Beograd - 20
9 za transport vozila i 11
transport DC Beograd min/realizacija
kontenera vozača
10 Dekontenerizacija Viljuškar 2 min/paleta
rampa radnik
1 viljuškar i 1
11 Uskladištenje DC Viljuškar 3 min/paleta
radnik
12 Skladištenje DC Regali 18 paletna mesta u
36
Diplomski rad
dana/realizacija regalu
22 paletna mesta u
13 Zalihe DC Regali
dana/realizacija regalu
Kao i kod prethodnog varijantnog rešenja, i ovde se u tabeli 19. prikazuju različiti
procesi i operacije, definisane mestom realizacije, ljudstvom, sredstvima, vremenom
realizacije itd.
3. Definisanje kriterijuma i utvrđivanje vrednosti varijantnih

rešenja u pogledu tih kriterijuma
3.1. Troškovi realizacije (Kriterijum 1)

Troškovi realizacije u generalnom kontekstu predstavljaju jedan od najbitnijih
faktora dimenzionisanja sistema distribucije i transporta robe, na koje svaki inženjer
saobraćaja posebno obraća pažnju nastojeći da ih minimizuje za svog klijenta. Često su ti
troškovi ograničenog karaktera te stoga u zavisnosti od slučaja do slučaja potrebno je naći
najbolje rešenje kako za klijenta tako i za transportnog provajdera. Po varijantnim
rešenjima će biti vršen proračun svake operacije i aktivnosti u transportnom lancu i njihova
cenovna veličina izražena u novčanim jedinicama (n.j.).
Varijanta 1.
Po varijanti 1 isporuka se vrši na 45 dana tj. ukupan broj isporuka u toku godine je
8, dok je broj kontenera po isporuci 1.
1) Troškovi pripreme robe za otpremu
T1 = (Nr Cr + Nm Cm)t = ( 1 * 120 n.j./h + 1 * 1.200 n.j./h) * 0,033 h/paleti = 44

n.j./paleti
T1i ═ Nk * np * T1 ═ 1 kont. * 22 pal/kont. * 44 n.j./pal. ═ 968 n.j.
T1g ═ T1i * ni ═ 968 n.j. * 8 ═ 7744 n.j.
Nr ═ 1– broj angažovanih radnika

Cr ═ 120 n.j./h - cena rada radnika po času
Nm ═ 1 - broj angažovanih mašina
Cm ═ 1200 n.j./h – cena angažovanja mašine po času
Nk ═ 1 – broj kontenera po isporuci
np ═ 22 – broj paleta po konteneru
T1 – troškovi pripreme robe za otpremu po paleti
T1g – godišnji troškovi pripreme robe za otpremu
T1i – troškovi pripreme robe za otpremu po isporuci
37
Diplomski rad
ni ═ 8 – broj isporuka
t ═ 2 min/pal = 0.033 h/ pal – vreme potrebno za pripremu robe za otpremu po
paleti
38
Diplomski rad
2) Troškovi kontenerizacije

n.j./paleti
T2g ═ T2i * ni ═ 968 n.j. * 8 ═ 7744 n.j.
T2 – troškovi kontenerizacije po paleti
T2g – godišnji troškovi kontenerizacije
T2i – troškovi kontenerizacije po isporuci
t ═ 2 min/pal = 0.033 h/pal – vreme potrebno za kontenerizaciju po paleti
3) Troškovi drumskog transporta od DC Ningbo do luke Ningbo (L ═ 20 km)

Na kratkim relacijama cena drumskog transporta je nekoliko puta veća nego kod
daljinskog transporta. Cena drumskog loko transporta je 13 €/km tj 1440 n.j./km.
T3 ═ L * T3k ═ 20 km * 1440 n.j./km ═ 28 800 n.j.

T3i ═ Nk * T3 ═ 1 * 28 800 n.j. ═ 28 800 n.j.
T3p ═ T3i / np * Nk ═ 28 800 n.j. / 22 * 1 ═ 1310 n.j./pal
T3g ═ T3i * ni ═ 28 800 n.j. * 8 ═ 230 400 n.j.
T3k ═ 1440 n.j./km – troškovi prevoza po kilometru
T3 – troškovi prevoza po konteneru
T3i – troškovi prevoza po isporuci
T3p - troškovi prevoza po paleti
T3g – godišnji troškovi prevoza
4) Troškovi pretovara kontenera sa drumskog sredstva na brod
T4i ═ T4 * Nk ═ 3500 n.j./kont * 1 ═ 3 500 n.j.

T4p ═ T4 / np ═ 3500 n.j. / 22 ═ 160 n.j./pal
T4g ═ T4i * ni ═ 3500 n.j. * 8 ═ 28 000 n.j.
T4 ═ 3500 n.j./kont – troškovi pretovara po konteneru
T4i – troškovi pretovara po isporuci
39
Diplomski rad
T4g – godišnji troškovi pretovara

T4p - troškovi pretovara po paleti
5) Troškovi pomorskog transporta
T5i ═ Nk * T5 ═ 1 * 323 265 n.j. ═ 323 265 n.j.

T5p ═ T5 / np ═ 323 265 / 22 ═ 14 694 n.j./pal
T5g ═ ni * T5i ═ 8 * 323 265n.j. ═ 2 586 120 n.j.
T5 ═ 3750 $ ═ 323 265 n.j. – troškovi prevoza po konteneru
6) Troškovi pretovara kontenera sa broda na drumsko sredstvo
T6i ═ T6 * Nk ═ 3500 n.j./kont * ═ 3 500 n.j.

T6p ═ T6 / np ═ 3500 n.j. / 22 ═ 160 n.j./pal
T6g ═ T6i * ni ═ 3 500 n.j. * 8 ═ 28 000 n.j.
7) Troškovi drumskog daljinskog transporta od luke Rijeka do DC Beograd (L ═ 566

km)
T7 ═ L * T7k ═ 566 km * 156 n.j./km ═ 88 296 n.j.

T7i ═ Nk * T7 ═ 1 * 88 296 n.j. ═ 88 296 n.j.
T7p ═ T7i / np * Nk ═ 88 296 n.j. / 22 * 1 ═ 4 014 n.j./pal
T7g ═ T7i * ni ═ 88 296 n.j. * 8 ═ 706 368 n.j.
40
Diplomski rad
41
Diplomski rad
8) Troškovi dekontenerizacije (isti kao i cena kontenerizacije)
T8 = 44 n.j./paleti
T8i ═ 968 n.j.
T8g ═ 7744 n.j.
9) Troškovi uskladištenja

n.j./paleti
T9g ═ T9i * ni ═ 1452 n.j. * 8 ═ 11 616 n.j.
T9 – troškovi uskladištenja robe po paleti
T9g – godišnji troškovi uskladištenja robe
T9i – troškovi uskladištenja robe za otpremu po isporuci
t ═ 3 min/pal = 0.05 h/pal – vreme potrebno ze uskladištenje robe po paleti
10) Troškovi skladištenja
T10 = (Co + Cr + Ca ) * ts / Npisp =

= (8 000 n.j./dan + 1920 n.j./dan + 1200 n.j./dan ) * 7 dan/real / 22 pal =3538
n.j./pal
T10i = T10 * Npisp = 3538 n.j./pal * 22 = 77 836
T10g = T10 * Nk * np * ni = 3538 n.j./pal *1 * 22 pal * 8 = 622 688 n.j.
Co – cena objekta po danu = 8 000 n.j./dan
Cr – cena radne snage po danu = 1920 n.j./dan
Ca – cena administracije po danu = 1200 n.j./dan
ts – vreme skladištenja
Npis – broj paleta po isporuci = 22 pal
T10i – troškovi skladištenja po isporuci
T10g - godišnji troškovi skladištenja
42
Diplomski rad
11) Troškovi zaliha
T11 = K * C * tz / 365 = 0.07 * 120 000 n.j./pal * 8 dana/365 dana = 184 n.j./pal
T11i = T11 * Npis = 184 n.j./pal * 22 pal = 4048 n.j.
T11g = T11 * Np = 184 n.j./pal * 8 * 1 *22 = 32 384 n.j.
K – kamata na zalihe = 7 % godišnje
tz - vreme držanja zaliha = 8
C – vrednost robe na jednoj paleti
Np – ukupan broj paleta
T11 – troškovi zaliha po paleti
T11i – troškovi zaliha po isporuci
T11g – godišnji troškovi zaliha
U tabeli 20. dat je prikaz troškova po paleti, po isporuci i ukupni godišnji troškovi
kao i učešće svakog od procesa u ukupnim godišnjim troškovima za varijantu 1.
Tabela 20.Prikaz troškova procesa i njihovog učešća u ukupnim troškovima za varijantu 1

Troškovi Troškovi Godišnji
R. br. Aktivnosti i procesi po paleti po isporuci troškovi Učešće
(n.j./pal) (n.j./ispor) (n.j./god)
Priprema robe za
1 44 968 7744 0.002
otpremu
2 Kontenerizacija 44 968 7744 0.002
3 Drumski transport 1310 28800 230 400 0.05
Pretovar kontenera
4 sa drumskog 160 3500 28 800 0.007
sredstva na brod
5 Pomorski transport 14 694 323 265 2 586 120 0.6
Pretovar kontenera
6 sa broda na drumsko 160 3500 28 000 0.006
sredstvo
7 Drumski transport 4014 88 296 706 368 0.16
8 Dekontenerizacija 44 968 7744 0.002
9 Uskladištenje 66 1452 11616 0.003
10 Skladištenje 3538 77836 622 688 0.16
11 Zalihe 184 4084 32384 0.008
Ukupno 2 4258 533 676 4 269 408 1
43
Diplomski rad
Na slici 7. prikazano je procentualno učešće troškova u ukupnim troškovima za

varijantu 1 i vidi se da najveći udeo u ukupnim godišnjim troškovima ima transport ( loko
drumski, pomorski i daljinski drumski transport čak 81 % ).
Slika 7. Procentualno učešće pojedinih troškova u ukupnim troškovima za varijantu 1
Varijanta 2.
Po varijanti 2 isporuka se vrši na 45 dana tj. ukupan broj isporuka u toku godine je 8, dok je
broj kontenera po isporuci 1.
1) Troškovi pripreme robe za otpremu

n.j./paleti
T1g ═ T1i * ni ═ 968din * 8═ 7744 n.j.
44
Diplomski rad

T1 – troškovi pripreme robe za otpremu po paleti
T1g – godišnji troškovi pripreme robe za otpremu
T1i – troškovi pripreme robe za otpremu po isporuci
t ═ 2 min/pal = 0.033 h/ pal – vreme potrebno ze pripremu robe za otpremu po
paleti
2) Troškovi kontenerizacije

n.j./paleti
T2g ═ T2i * ni ═ 968 n.j. * 8 ═ 7744 n.j.
t ═ 2 min/pal = 0.033 h/pal – vreme potrebno za kontenerizaciju po paleti
3) Troškovi drumskog transporta od DC Ningbo do luke Ningbo (L ═ 20 km)

Na kratkim relacijama cena drumskog transporta je nekoliko puta veća nego kod
daljinskog transporta. Cena drumskog loko transporta je 13 €/km tj 1440 n.j./km.
T3 ═ L * T3k ═ 20 km * 1440 n.j./km ═ 28 800 n.j.

T3i ═ Nk * T3 ═ 1 * 28 800 n.j. ═ 28 800 n.j.
T3p ═ T3i / np * Nk ═ 28 800din / 22 * 1 ═ 1310 n.j./pal
T3g ═ T3i * ni ═ 28 800 n.j. * 8 ═ 230 400 n.j.
45
Diplomski rad
4) Troškovi pretovara kontenera sa drumskog sredstva na brod
T4i ═ T4 * Nk ═ 3500 n.j./kont *1 ═ 3500 n.j.

T4p ═ T4 / np ═ 3500 n.j. / 22 ═ 160 n.j./pal
T4g ═ T4i * ni ═ 3500 n.j. * 8 ═ 28 000 n.j.
5) Troškovi pomorskog transporta
T5i ═ Nk * T5 ═ 1 * 323 265 n.j. ═ 323 265 n.j.

T5p ═ T5 / np ═ 323 265 / 22 ═ 14 694 n.j./pal
T5g ═ ni * T5i ═8 * 323 265 n.j. ═ 2 586 120 n.j.
T5 ═ 3750 $ ═ 323 265 n.j. – troškovi prevoza po konteneru
np ═ 22– broj paleta po konteneru
6) Troškovi pretovara kontenera sa broda na železnička kola
T6i ═ T6 * Nk ═ 3500 n.j./kont * 1 ═ 3500 n.j.

T6p ═ T6 / np ═ 3500 n.j. / 22 ═ 160 n.j./pal
T6g ═ T6i * ni ═ 3500 n.j. * 8 ═ 28 000 n.j.
7) Troškovi železničkog transporta od luke Rijeka do železničkog kontenerskog

terminala u Beogradu (566 km)
T7 = T7k * L = 60 n.j./km * 566 km = 33 960 n.j.

T7i = T7 * Nk = 33 960 n.j. * 1 kont = 33 960 n.j.
46
Diplomski rad
T7p = T7/np = 33 960 / 22 = 1544 n.j./pal

T7g = T7i * ni = 33 960 n.j. * 8 = 271 680 n.j.
T7k = 60 n.j./km - troškovi prevoza po kilometru
8) Troškovi pretovara kontenera sa železničkih kola na drumsko sredstvo
T8i = T8 * Nk = 2 800 n.j./kont * 1 kont = 2 800 n.j.

T8p = T8 / np = 2 800 n.j. / 22 =128 n.j./pal
T8g = T8i * ni ═ 2 800 * 8 = 22 400 n.j.
T8 = 2 800 n.j./kont - troškovi pretovara po konteneru
9) Troškovi drumskog transporta od železničkog kontenerskog terminala u

Beogradu do DC Beograd (L = 15 km)
T9 = T9k * L = 1440 n.j./km * 15 km = 21 600 n.j.

T9i = T9 * Nk = 21 600 n.j. * 1 = 21 600 n.j.
T9p = T9 / np = 21 600 n.j. / 22 = 982 n.j./pal
T9g = T9i * ni = 21 600 n.j. * 8 = 172 800 dinara
10) Troškovi dekontenerizacije (isti kao i cena kontenerizacije)
T10 = 44 n.j./paleti
T10i ═ 968 n.j.
T10g ═ 7744 n.j.
47
Diplomski rad

11) Troškovi uskladištenja

n.j./paleti
T11g ═ T11i * ni ═ 1452 n.j. * 8 ═ 11616 n.j.
T11 – troškovi uskladištenja robe po paleti
T11g – godišnji troškovi uskladištenja robe
12) Troškovi skladištenja
T12 = (Co + Cr + Ca ) * ts / Npisp =

= (8 000 n.j./dan + 1920 n.j./dan + 1200 n.j./dan ) * 18 dan/real /22 pal = 9098
n.j./pal
T12i = T12 * Npisp = 9098 n.j./pal * 22 = 200 156 n.j.
T12g = T12 * Nk * np * ni = 9098 n.j./pal *1 * 22 pal * 8= 1 601 248 n.j.
Co – cena objekta po danu = 8 000 n.j./dan
Cr – cena radne snage po danu = 1920 n.j./dan
Ca – cena administracije po danu = 1200 n.j./dan
ts – vreme skladištenja
T12i – troškovi skladištenja po isporuci
T12g - godišnji troškovi skladištenja
ni ═ 8 – broj ispor
13) Troškovi zaliha
T11 = K * C * tz / 365 = 0.07 * 120 000 n.j./pal * 22 dana/365 dana = 506 n.j./pal
T11i = T11 * Npis = 506 n.j./pal * 22 pal = 11 132 n.j.
T11g = T11 * Np = 506 n.j./pal * 8 * 1 *22 = 89 056 n.j.
K – kamata na zalihe = 7 % godišnje
tz - vreme držanja zaliha = 22
48
Diplomski rad
C – vrednost robe na jednoj paleti = 120 000 n.j.

Np – ukupan broj paleta
T11 – troškovi zaliha po paleti
T11i – troškovi zaliha po isporuci
T11g – godišnji troškovi zaliha
U tabeli 21. dat je prikaz troškova po paleti, po isporuci i ukupni godišnji troškovi kao i
učešće svakog od procesa u ukupnim godišnjim troškovima za varijantu 2.
Tabela 21. Prikaz troškova procesa i njihovog učešća u ukupnim troškovima za varijantu 2
Troškovi
Troškovi Godišnji
Aktivnosti i po
R. br. po paleti troškovi Učešće
procesi isporuci
(n.j./pal) (n.j./god)
(n.j./ispor)
Priprema robe za
1 44 968 7744 0.001
otpremu
2 Kontenerizacija 44 968 7744 0.001
3 Drumski transport 1310 28800 230400 0.05
Pretovar
kontenera sa
4 160 3500 28000 0.005
drumskog
sredstva na brod
Pomorski
5 14694 323265 2586120 0.51
transport
Pretovar
kontenera sa
6 160 3500 28000 0.005
broda na
železnička kola
Železnički
7 1544 33960 271680 0.06
transport
Pretovar sa
8 128 2800 22400 0.004
železnice na drum
9 Drumski transport 982 21600 172800 0.03
10 Dekontenerizacija 44 968 7744 0.001
11 Uskladištenje 66 1452 11616 0.002
12 Skladištenje 9098 200156 1601248 0.311
13 Zalihe 506 11132 89056 0.02
Ukupno 28780 633160 5065280 1.000
49
Diplomski rad
Na slici 8. prikazano je procentualno učešće troškova u ukupnim troškovima za

varijantu 2 i vidi se da najveći udeo u ukupnim godišnjim troškovima ima transport ( loko i
daljinski drumski transport, pomorski i železnički preko 65% ).
Slika 8. Procentualno učešće pojedinih troškova u ukupnim troškovima za varijantu 2
Na slici 9. dat je prikaz ukupnih godišnjih troškova po varijantama. Sa grafika se

vidi da je sa troškovnog aspekta najbolja varijanta 1, odnosno kombinovani pomorsko -
drumski transport.
Slika 9. Prikaz ukupnih godišnjih troškova po varijantama

3.2.
50
Diplomski rad
3.3. Vreme realizacije (Kriterijum 2)

Drugi veoma bitan kriterijum koji se najčešće uzima u razmatranje pri
dimenzionisanju i organizaciji transportnog lanca na nekoj relaciji je vreme realizacije. U
savremenom svetu gde u bukvalnom smislu vreme znači novac, sve su veći zahtevi
klijenata u ovom pogledu, zarad ispunjavanja kvalitetnije usluge(isporuke) ka krajnjem
korisniku. Poseban značaj vreme isporuke ima za lakokvarljivu robu sa određenim rokom
upotrebe, te u tim slučajevima razmatranje ovog kriterijuma je neophodno, a u ostalim
situacijama zavisno od potreba klijenta i želja.
Varijanta 1.
1) Vreme pripreme robe za otpremu
t1i = Nk * np * tp = 1 * 22 * 2 min = 44 min = 0,73 h

t1g = ni * t1i = 8 * 0,73 h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t1i – potrebno vreme po isporuci za pripremu robe za otpremu
t1g – godišnje potrebno vreme za pripremu robe za otpremu
2) Vreme kontenerizacije

t2g = ni * t2i = 8 * 0,73h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t2i – potrebno vreme kontenerizacije po isporuci
t2g – godišnje potrebno vreme za kontenerizaciju
ni ═ 8– broj isporuka
3) Vreme drumskog loko transporta
t3i = 30 min = 0,5 h

t3g = ni * t3i = 8 * 0,5 h = 4 h
t3i – potrebno vreme transporta po isporuci
t3g – godišnje potrebno vreme transporta
51
Diplomski rad
4) Vreme pretovara kontenera sa drumskog sredstva na brod
t4i = Nk * tk = 1 * 5 min = 5 min = 0,083 h

t4g = ni * t4i = 8 * 5 min = 40 min = 0,66 h
tk = 5 min/kont
t4i – potrebno vreme pretovara po isporuci
t4g – godišnje potrebno vreme pretovara
Nk ═1 – broj kontenera po isporuci
5) Vreme pomorskog transporta
t5i = 24 dana i 19 h = 595 h

t5g = ni * t5i = 8 * 595 h = 4760 h
t6i = Nk * tk = 1 * 5 min = 5 min = 0,083 h

t6g = ni * t6i = 8 * 5 min = 40 min = 0,66 h
tk = 5 min/kont
7) Vreme drumskog daljinskog transporta
t7i = 7 h
t7g = ni * t7i = 8 * 7 h = 56 h
8) Vreme dekontenerizacije

t8g = ni * t8i = 8 * 0,73 h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t8i – potrebno vreme dekontenerizacije po isporuci
t8g – godišnje potrebno vreme dekontenerizacije
52
Diplomski rad
9) Vreme uskladištenja
t9i = Nk * np * tp = 1 * 22 * 3 min =66 min = 1,1 h

t9g = ni * t9i = 8 * 1,1 h = 8,8 h
tp = 3 min/pal
t9i – potrebno vreme uskladištenja po isporuci
t9g – godišnje potrebno vreme uskladištenja
U tabeli 22. se nalaze vremena realizacije po procesima i to koliko je potrebno

časova po jednoj isporuci kao i ukupno godišnje vreme za realizaciju svih isporuka.
Tabela 22. Vremena realizacije za varijantu 1

Vremena Vremena na
Aktivnosti i
R. br. po isporuci godišnjem Učešće
procesi
(h) nivou (h)
Priprema robe za
1 0.73 5.84 0.001
otpremu
2 Kontenerizacija 0.73 5.84 0.001
3 Drumski transport 0.5 4 0.0008
Pretovar
kontenera sa
4 0.083 0.66 0.0001
drumskog sredstva
na brod
Pomorski
5 595 4760 0.982
transport
Pretovar
kontenera sa
6 0.083 0.66 0.0001
broda na drumsko
sredstvo
7 Drumski transport 7 56 0.012
8 Dekontenerizacija 0.73 5.84 0.001
9 Uskladištenje 1.1 8.8 0.002
Ukupno 605.96 4847.68 1.0000
Na slici 10. dat je grafički prikaz procentualnog učešća ukupnog godišnjeg vremena
po procesima u realizaciji, i odatle se vidi da ubedljivo najveći deo vremena roba provede u
pomorskom transportu i to čak oko 98% vremena.
53
Diplomski rad
Slika 10. Grafički prikaz procentualnog učešća ukupnog godišnjeg vremena po procesima
u realizaciji
Varijanta 2.
1) Vreme pripreme robe za otpremu

t1g = ni * t1i = 8 * 0,73 h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t1i – potrebno vreme po isporuci za pripremu robe za otpremu
t1g – godišnje potrebno vreme za pripremu robe za otpremu
2) Vreme kontenerizacije

t2g = ni * t1i = 8 *0,73 h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t2i – potrebno vreme kontenerizacije po isporuci
t2g – godišnje potrebno vreme za kontenerizaciju
54
Diplomski rad
t3i = 30 min = 0,5 h

t3g = ni * t3i = 8 * 0,5 h = 4 h
t4i = Nk * tk = 1 * 5 min = 5 min =0,083 h

t4g = ni * t4i = 8 * 0,083 = 0,66 h
tk = 5 min/kont
5) Vreme pomorskog transporta
t5i = 24 dana i 19 h = 595 h

t5g = ni * t5i = 8 * 595 h = 4760 h
6) Vreme pretovara kontenera sa broda na železnička kola
t6i = Nk * tk = 1 * 5 min = 5 min =0,083 h

t6g = ni * t6i = 8 * 0,083 = 0,66 h
tk = 5 min/kont
7) Vreme železničkog transporta
t7i = 10 h
t7g = ni * t7i = 8 *10 h = 80 h
55
Diplomski rad
8) Vreme pretovara sa železničkih kola na drumsko sredstvo
t8k = 7 min/kont
t8i = Nk * t8k = 1 * 7 min = 7 min = 0,12 h
t8g = ni * t8i = 8 * 0,12 h = 0,96 h
T9i = 20 min = 0,33 h

t3g = ni * t3i = 8 * 0,33 h = 2,64h
10) Vreme dekontenerizacije
T10i = Nk * np * tp = 1 * 22 * 2 min = 44 min = 0,73 h

T10g = ni * t10i = 8 *0,73 h = 5,84 h
tp = 2 min/pal
t10g – godišnje potrebno vreme za dekontenerizaciju
ni ═ 8– broj isporuka
11) Vreme uskladištenja
T11i = Nk * np * tp = 1 * 22 * 3 min = 66 min = 1,1 h

T11g = ni * t11i = 8 * 1,1 h = 8,8 h
tp = 3 min/pal
t11g – godišnje potrebno vreme za dekontenerizaciju
56
Diplomski rad
U tabeli 23. se nalaze vremena realizacije po procesima i to koliko je potrebno

časova po jednoj isporuci kao i ukupno godišnje vreme za realizaciju svih isporuka.
Tabela 23. Vremena realizacije za varijantu 2

Vremena Vremena na
R. br. Proces po isporuci godišnjem Učešće
(h) nivou (h)
Priprema robe za
1 0.73 5.84 0.001
otpremu
2 Kontenerizacija 0.73 5.84 0.001
3 Drumski transport 0.5 4 0.0008
Pretovar kontenera
4 sa drumskog 0.083 0.66 0.0001
sredstva na brod
Pomorski
5 595 4760 0.9769
transport
Pretovar kontenera
6 sa broda na 0.083 0.66 0.0001
železnicu
Železnički
7 10 80 0.0164
transport
Pretovar kontenera
8 sa železnice na 0.12 0.96 0.0002
drumsko sredstvo
9 Drumski transport 0.33 2.64 0.0005
10 Dekontenerizacija 0.73 5.84 0.001
11 Uskladištenje 1.1 8.8 0.002
Ukupno 609.41 4875.28 1.0000
Na slici 11. dat je grafički prikaz procentualnog učešća ukupnog godišnjeg vremena
po procesima u realizaciji, i odatle se vidi da ubedljivo najveći deo vremena (preko 97 %)
roba provede u pomorskom transportu.
57
Diplomski rad
Slika 11. Grafički prikaz procentualnog učešća ukupnog godišnjeg vremena

po procesima u realizaciji
Na slici 12. je dato poređenje ukupnog vremena realizacije po varijantama odakle se

vidi da je najmanje vremena potrebno varijanti 1, odnosno kombinovanom pomorsko - –
drumskom transportu.
Slika 12. Odnos ukupnog vremena realizacije na godišnjem nivou po varijantama
58
Diplomski rad
3.4. Fleksibilnost isporuke (Kriterijum 3)
Kao jedan od bitnih logističkih kriterijuma za optimizaciju celog transportnog lanca

je i fleksibilnost isporuke. Veoma je značajan faktor ukoliko postoje posebni zahtevi za
isporukom robe na određenoj teritoriji i u određeno vreme.
Za kriterijum fleksibilnost isporuke biće uzeta skala 1-10. Ocene 1-3 smatraće se
veoma lošim, 2-5 lošim, 6-8 dobrim, i 9-10 vrlo dobrim. Drumski transport je
najfleksibilniji, odnosno varijanta koja najviše koristi drumski transport biće i
najfleksibilnija. Ovaj kriterijum je potrebno maksimizirati.
Tabela 24. Ocena fleksibilnosti po varijantama

Varijanta Ocena
Varijanta 1 6
Varijanta 2 4
3.5. Pouzdanost isporuke (Kriterijum 4)
Pouzdanost isporuke svoj značaj zasniva na savremenim sistemima u kojima se

nastoji da se sa što manjim zalihama i vremenom čuvanja robe u skladištu(skladištenju),
drži zarobljen kapital, a da potrebe tržišta budu realizovane. Za tako nešto neophodan je
organizovan i stalno praćen sistem, sa velikom pouzdanošću samih isporuka na osnovu
kojih inženjeri koji optimizuju ceo proces mogu da isplaniraju veoma precizno neophodne
potrebe zaliha sa što kraćim skladištenjem.
Kao i za kriterijum 3 i za ovaj kriterijum uzeta je skala 1-10. Ocene 1-3 smatraće se
veoma lošim, 2-5 lošim, 6-8 dobrim, i 9-10 vrlo dobrim. Pod pouzdanošću se ne
podrazumeva samo prava količina na pravom mestu, nego i u pravo vreme, pa zato drumski
transport ima veću ocenu. Ocene po varijantama su date u tabeli 36. I ovaj kriterijum je
potrebno maksimizirati.
Tabela 25. Ocena pouzdanosti po varijantama

Varijanta Ocena
Varijanta 1 7
Varijanta 2 5
3.6. Očuvanje životne sredine (Kriterijum 5)
Savremeni koncept sveta zasniva se na očuvanju životne sredine. Svedoci smo

velikog zagađenja eko sistema zemlje, pre svega proizvodnim postrojenjima, fabrikama, te
izduvnim gasovima iz vozila itd. Sobzirom da taj štetan uticaj na prirodu direktno utiče i na
same ljude, nastojanje svetskih sila da ograniče negativan uticaj pojedinih grana privrede na
eko sistem, rezultirao je i nastojanjem za promenama i u saobraćaju. Konstantno se nastoji
da se smanji broj pokretanja vozila i korišćenje vozila drumskog transporta prebacujući
težište ka vidovima transporta koji troše nezagađujuće izvore energije(pre svega železnica).
59
Diplomski rad
U savremenom dimenzionisanju i optimizaciji transportnog lanca ovo je neizostavan

kriterijum.
Za kriterijum očuvanja životne sredine, kao i u prethodna dva kriterijuma, biće
uzeta skala 1-10. Ocene 1-3 smatraće se veoma lošim, 2-5 lošim, 6-8 dobrim, i 9-10 vrlo
dobrim. Varijanta koja najviše koristi drumski transport biće najlošije ocenjena dok će
prednost imati pomorski i železnički transport. Ovaj kriterijum je potrebno maksimizirati.
Tabela 26. Ocena očuvanja životne sredine po varijantama

Varijanta Ocena
Varijanta 1 5
Varijanta 2 9
4. Izbor optimalne varijante realizacije transportnog lanca

Izbor optimalne varijante obavlja se višekriterijumskim odlučivanjem. Metoda koja
se koristi jese Promethee, a to je ujedno i metoda koja će biti korišćena u ovom radu.
Metodu je razvio Brams 1984. godine. Primenu je našla kada postoji veći broj kriterijuma i
veliki broj alternativa. Karakterisika metode je postojanje 6 funkcija preferencije:
1. običan kriterijum preferencije (odskočna funkcija)
2. kvazi kriterijum preferencije (pomerena funkcija)
3. kirterijum sa linearnom preferencijom (linearna funkcija)
4. kriterijum sa stepenom preferencijom (stepena funkcija)
5. kriterijum sa linearnom preferencijom i područjem indiferencije (linearna
funkcija sa pragom indiferentnosti)
6. kriterijum sa normalnom preferencijom (Gausova funkcijaja)
Kriterijumi koji se koriste u metodi su upravo kriterijumi definisani u tački 6. Dakle

to su:
K1 – troškovi realizacije
K2 – vreme trajanja procesa i aktivnosti
K3 – fleksibilnost isporuke
K4 – pouzdnanost isporuke
K5 – očuvanje životne sredine
U tabeli 27. su određene težine koeficijenata po kriterijumim. Težina 1 znači da je

kriterijum u vrsti važniji od kriterijuma kolone, broj 0.5 označava podjednaku važnost oba
kriterijuma, dok broj 0 označava da je kriterijum manje važan od kriterijuma u koloni.
Poslednja kolona predstavlja težine kriterijuma, odnosno sumu svih težina za određeni
kriterijum. Najznačajniji kriterijumi su logistički troškovi i vreme. Zato su i njihove težine
najveće.
60
Diplomski rad
Tabela 27. Matrica težinskih koeficijenat određenih kriterijuma

K1 K2 K3 K4 K5 Σ
K1 1 1 1 1 4
K2 0 1 1 1 3
K3 0 0 0,5 0 1
K4 0 0 0,5 0 0,5
K5 0 0 1 0,5 1,5
Dalje se nalaze podaci dobijeni primenom programa Promethee. Ulazni podaci za

programski paket dati su u tabeli 28. Na osnovu tih podataka i na osnovu iteracija u
programu na ovom mestu bi trebalo odgovoriti koja je varijanta optimalna.
Tabela 28. Ulazni parametri za pravac DC Ningbo – DC Beograd

Kriterijum K1 K2 K3 K4 K5
min/max min min max max max
Funkcija
3 3 1 1 1
preferencije
Ulazni parametar 5065280 4875,28 / / /
Težinski
4 3 0,5 1 1,5
koeficijent
V1 4269408 4847,68 6 7 5
V2 5065280 4875,28 4 5 9
Izlazni podaci dati su u tabeli 29. U tabeli 29. vide se rezultati od tri iteracije. U
prvoj i trećoj iteraciji dominantna varijanta je varijanta 1, dok je u drugoj iteraciji program
pokazao da su varijanta ima veći značaj. Prema tome, softver Promethee je pokazao da je
optimalna varijanta upravo varijanta 1, tj. kombinovani pomorsko – drumski transport, što
se i očekivalo imajući u vidu da je ta varijanta pokazala najmanje troškove i najkraće vreme
realizacije lanca, a što su i bila dva kriterijuma sa navećim težinama. Na prvi pogled deluje
čudno da je baš ta varijanta najjeftinija jer drumski transport ne važi za jeftin vid
transporta(poredeći ga sa železničkim transportom), ali u odnosu na železnički transport je
brži, pouzdaniji, fleksibilniji. Objašnjenje leži u manjem broju isporuka i manjoj količini po
isporuci, gde drumski transport ima prednost u odnosu na železnički transport, jer se
troškovna razlika između navedena dva vida transporta na manjim količinama takoreći
zanemaruje, čak je u ovom slučaju prednost ka drumskom vidu transporta. Samim tim što
postoji još više pretovarnih frontova te jedan vid transporta više u varijanti 2 u odnosu na
varijantu 1, tada troškovi manipulacijom robe i pretovarom, te dodatnim troškovima
transporta sa manjim količinama robe(kontenera) kontraproduktivno deluju na generalnu
povoljnost koju železnički transport ima u odnosu na drumski u troškovnom smislu. Dakle,
od dve definisane varijante uvoza 20,484t elektromaterijala iz Kine u Srbiju, najbolja je ona
61
Diplomski rad
po kojoj se roba najpre drumskim prevozom transportuje iz DC Ningbo do luke Ningbo,

odakle se transportuje pomorskim putem do luke Rijeka gde se, dalje put nastavlja
drumskim transportom ka Beogradu da bi se konačno lanac završio u distributivnom centru
u Beogradu.
Tabela 29. Rezultati za tri iteracije
Varijanta \ Iteracija iteracija 1 iteracija 2 iteracija 3
Varijanta 1 0,2145 0,15 0,0645
Varijanta 2 0,15 0,2145 -0,0645
62
Diplomski rad
Zaključak
Tema ovog rada je organizacija i tehnologije transportnog lanca uvoza
elektromaterijala iz Kine u Srbiju,u izvođenju koncerna Gebrüder Weiss za svog komitenta.
Nastojanje je da se za određenu količinu robe na godišnjem nivou koju pomenuti koncern
uvozi za svog klijenta izvrši razmatranje korišćenja najbolje tehnologije kombinovanog
transporta na željenoj ruti, uz sve propratne operacije u celom transportnom lancu. Ta
optimizacija je realizovana, tako što je urađeno utvrđivanje količina robe(na godišnjem
nivou po vrstama) za koju je neophodno izvršiti pomenuti uvoz i definisana su dva načina
na koji je uvoz moguće izvesti. Dalje, s obzirom da postoje razlike kako u težini tako i u
dimenzijama robe koja spada u elektromaterijal, utvrđene su prosečne vrednosti ovih
veličina, a zatim je, primenom softvera Quick Pallet Maker utvrđeno je ukrupnjavanje roba
na paletu 800x1200mm i kontener od 20ft, a u odnosu na zahtevane uslove.
U nastavku su precizirana transportna sredstva pomoću kojih će se izvršiti kako
daljinski tako i prevoz na kraćim relacijama. Nakon definisanja transportnih, skladišnih i
manipulativnih uslova koje zahteva ova roba, izračunati su troškovi i vremena, po
varijantama, potrebna za realizaciju lanca. Zatim je usledilo definisanje kriterijuma, kao i
njihovih težina, nakon čega se pristupilo višekriterijumskom odlučivanju primenom
softvera Promethee koji je pokazao na koji od dva definisana načina je najbolje izvršiti
uvoz 20,474 tone elektromaterijala iz Kine u Srbiju.
To, što je već napomenuto, da na prvi pogled deluje čudno što je baš varijanta koja
u sebi sadrži više transporta drumskim nego železničkim vidom, dovodi do zaključka da
veći troškovi jedne karike lanca ne znače i veće ukupne troškove, već nasuprot tome, mogu
dovesti do optimalnog rešenja, čime se potvrđuje osnovni princip logistike i planiranja, da
je transportni lanac neophodno sagledati jednovremeno i sveobuhvatno i da se svaki njegov
podsistem mora shvatati kao deo većeg sistema, a ne kao poseban sistem.
Problemska mesta varijante 2 transportnog lanca ogledaju se pre svega u tome što
postoji veći broj pretovarnih frontova, samim tim veća ograničenog samog procesa, manja
fleksibilnost kako zbog većeg broja vidova transporta i operacija tako i zbog korišćenja
železnice na određenoj ruti. Veći su i ukupni troškovi zbog angažovanja većeg broja
ljudstva, pretovarnih i manipulativnih sredstava, pa zbog toga i manjih količina ukupnog
transporta na godišnjem nivou prednost železnice u odnosu na drumski transport ne dolazi
do izražaja(ne radi se o većim koncentrovanim transportima). Takođe zbog manje
fleksibilnosti, a veće zavisnosti od koordinacije većeg broja operacija, kao i sporijeg
transporta, ova varijanta je nepovoljnija u odnosu na varijantu 1.
Sobzirom da na teritoriju Beograda i Srbije pomenuti transportni provajder robu iz
Kine pre svega uvozi preko luke Rijeka razmatrane su upravo tehnologije kombinovanog
transporta preko te luke. U principu, bolja optimizacija i dimenzionisanje bi bila izvršena
da koncern koristi još neko od mogućih luka (čvorišta) iz kojih je takođe moguće primeniti
kombinovane tehnologije. Tada bi se dobila najrealnija slika kvaliteta i optimalne varijante
u odnosu na više mogućnosti. Neke od luka sa kojima se intenzivno vrši transport između
luke Ningbo su Burgas, Kopar, Solun, Bar. One predstavljaju realne mogućnosti i dobru
"utakmicu" u odnosu na konkurenciju i uporednu analizu celokupnog procesa. U tom smeru
63
Diplomski rad
bi trebala da se kreće vizija ka daljem poboljšanju realizacije samog procesa transporta i

sveukupne organizacije.
64
Diplomski rad
Literatura
65

Organizacija I Izbor Transportnog Lanca Na Primeru Kompanije Gebrüder Weiss

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Organizacija I Izbor Transportnog Lanca Na Primeru Kompanije Gebrüder Weiss

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Internacionalni univerzitet Brčko distrikt Bosne i Hercegovine

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJNO INŽENJERSTVO

Osnovne akademske studije saobraćajnog inženjerstva

Organizacija i izbor transportnog lanca na primeru

Brčko, Jun 2013. godine

računovodstvene aktivnosti, različite usluge u oblasti transakcija i odnosa sa klijentima, te

1. Analiza postojećeg organizacionog stanja privrednog društva

Gebrüder Weiss je svetski poznat brend, internacionalnog karaktera sa istorijom od

1.2.Poslovna politika, transformacija i prilagođavanje savremenom

1.3.Ćerke firme i njihova uloga u koncernu

U novim tržišnim uslovima i zahtevima koji se neprestano javljaju, Gebrüder Weiss

Inet-logistics, kao jedna od ćerki firmi koncerna Gebrüder Weiss, nastoji da

2. Analiza tehnologija i organizacije transporta u kompaniji

Okosnicu koncerna u domenu transporta čine drumski, vodni i vazdušni transport.

2.2. Distribucija robe, direktan i zbirni transport, vrste tereta

Distribucija robe širom Evrope i sveta, linijskim, sistemskim ili individualnim

1.2. Logistika celokupnog procesa transporta, organizacione celine

3. Tehnologije prevoza elektromaterijala na relaciji

2.1. Definisanje varijantnih rešenja pakovanja i ukrupnjavanja

U cilju preciznog dimenzionisanja transportnog lanca na određenoj relaciji,

Tabela 1. Prikaz karakteristika pojedinih proizvoda u određenoj vrsti robe

U tabeli 1. prikazane su osnovne karakteristike po svakom proizvodu u određenoj

Tabela 2. Prikaz proračuna srednje vrednosti dužine kutije

Po računanju reprezentativne kutije određene vrste robe, sledeći zadatak je proračun

Tabela 3. Izlazni podaci Quick Pallet Maker-a

Površina palete [m2]

Zapremina palete [m3]

Tabela 4. Eksploatacione karakteristike palete 1200x800mm

Ukupna visina kutija

Koef. nosivosti [%]:

Visina tereta [mm]:

Masa bez palete

Na sajtu Republičkog zavoda za statistiku Srbije, pod robnom grupom "oprema za

Tabela 5. Karakteristike reprezentativne kutije produžnih kablova

Nakon računanja na osnovu navedenih radnih tabela ( Tabela 1. i Tabela 2)

Tabela 6. Izlazna tabela produžnih kablova

U ovom delu rada obrađivane su motalice, koje se iz Kine uvoze u količini od

Tabela 7. Proračun karakteristika reprezentativne kutije motalica

Tabela 8. Izlazna tabela motalica

Takođe nakon ukrupnjavanja reprezentativne kutije za motalice putem softverskog

Reflektori se u Srbiju iz Kine uvoze u količini od ukupno 328 t za celo tržište.

Sve vrste reflektora pakuju se u kutije sličnih dimenzija, pa je na osnovu tih

U tabeli 9. date su karakteristike za reprezentativnu kutiju reflektora.

Tabela 10. Izlazna tabela za reflektore

Prekidači se iz Kine posredstvom austrijskog koncerna za potrebe stalnog klijenta

Tabela 11. Karakteristike prekidača

Na osnovu tabele 11. primećujemo da se radi o proizvodima male mase, velikog

Na osnovu izlazne tabele (tabela 12) vidi se da je za godišnje potrebe transporta

Utikači se iz Kine uvoze u količini od 4,957t za potrebe klijenta na godišnjem

Tabela 13. Tabelarni prikaz vrednosti vezanih za utikače

Sobzirom da se kao i kod prekidača radi o specifičnosti u odnosu na druge vrste

Tabela 14. Izlazna tabela za utikače

2.1. Definisanje varijantnih tehnologija transporta

Roba koju je neophodno dopremiti iz Kine u Srbiju nalazi se u distributivnom

dopremiti do distributivnog centra Beograd koji je 15 km udaljen od železničke stanice tj.

2.1.1. Kombinovano drumsko-pomorski transport Ningbo-Rijeka-Beograd

Slika 1. Šematski prikaz transportnog puta varijante 1

U prvom varijantnom rešenju roba se u distributivnom centru Ningbo pakuje na

Slika 2. Mapa prvog dela puta varijantnog rešenja 1 i 2

Na slici 2 prikazana je ruta transporta vodnim putem od luke Ningbo do luke

Slika 3. Mapa drugog dela puta varijantnog rešenja 1 i 2

Na slici 3 prikazana je maršruta puta za obe razmatrane varijante od Rijeke do

2.1.1. Kombinovano pomorsko-železničko-drumski transport Ningbo-Rijeka-