„Lalka” - sprawdzian po lekturze GRUPA I

Zadanie 1.1 (0-2) O jakich wydarzeniach (dwóch) z życia bohatera mówi radca Węgrowicz:
„Gotował wraz z innymi piwo, które do dziś dnia pijemy, i sam w rezultacie oparł się aż gdzieś
koło Irkucka”.
1.2 (0-2) Jak nazywamy ten sposób mówienia? Czemu służył?
Zdanie 3
Przeczytaj podany fragment tekstu.
Henryk Markiewicz, „Lalka” Bolesława Prusa
Liczne zbiorowisko postaci reprezentuje w powieści wszystkie niemal warstwy ludności
miejskiej – od arystokracji, do lumpemproletariatu. Rozległości środowiskowej „Lalki”
towarzyszy głębia jej perspektywy czasowej. Akcja powieści rozpoczyna się w pierwszych
miesiącach ….. r., a kończy październiku roku następnego. Ale czas powieściowy „Lalki” jest,
jak wiemy, dwojaki: pierwszy zaczyna się istotnie w początkach … roku. Druga perspektywa
czasowa jest znacznie rozleglejsza: sięga w przeszłość, aż po czasy usymbolizowane owymi
obrazami bitew napoleońskich, którymi ojciec Ignacego przyozdobił swe mieszkanie.
3.1 (0–1) Na podstawie tekstu określ dwie perspektywy czasowe w „Lalce”. Nie cytuj.
3.2. (0-1) W jakich latach toczy się akcja „Lalki”?
3.3 (0–2) Henryk Markiewicz pisze, że w „Lalce” mamy do czynienia z przedstawicielami
różnych warstw społecznych - „od arystokracji, do lumpemproletariatu”. Wymień po dwa
przykłady bohaterów należących do wskazanych warstw społecznych:
a) arystokracja b)mieszczaństwo c)inteligencja d)lumpenproletariat

Zadanie 4. (0-2) Zapoznaj się z plakatem do przedstawienia muzycznego przygotowanego

na motywach „Lalki” Bolesława Prusa.

Zinterpretuj postać ukazaną na plakacie w kontekście kreacji postaci Izabeli Łęckiej

w „Lalce” Bolesława Prusa. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy graficzne
przedstawione na plakacie.
Zadanie 5 (0-1). Przeczytaj fragment „Lalki” Bolesława Prusa.
PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA
„I wyjechał!… Pan Stanisław Wokulski, wielki organizator spółki do handlu
przewozowego, wielki naczelnik firmy, która ma w obrocie ze cztery miliony rubli rocznie,
wyjechał do Paryża jak pierwszy lepszy pocztylion do Miłosny… […] Pan Wokulski nie jest
przecie lichym subiektem, który musi żebrać u pryncypała o urlop raz na kilka lat. Pan
Wokulski jest kapitalistą, ma ze sześćdziesiąt tysięcy rubli rocznie, żyje za pan brat z hrabiami
i książętami, pojedynkuje się z baronami i – wyjeżdża, kiedy chce. A wy, moi płatni oficjaliści,
kłopoczcie się o interesa. Przecie za to macie pensje i dywidendy. I to jest kupiec?… To jest
błazeństwo, mówię, nie kupiectwo!… No, można wyjechać nawet do Paryża i nawet po
wariacku, ale – nie w takich czasach. Tu, panie, kongres berliński nawarzył piwa – tu, panie,
[…] Austria za Bośnię… Włochy krzyczą wniebogłosy: «Dajcie nam Triest, bo będzie źle!…»
[…]”.
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń w odniesieniu do podanego fragmentu „Lalki”
Bolesława Prusa. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest
fałszywe.
1. Ignacy Rzecki w pamiętniku obiektywnie ocenia postępowanie Stanisława Wokulskiego.
PF
2. W „Pamiętniku starego subiekta” zawarto komentarz dotyczący sytuacji politycznej w
XIX-wiecznej Europie. P F

Zadanie 6 (0-4). W jaki sposób z problematyką „Lalki” wiążą się następujące motywy:
leżąca drabina, blaszka lżejsza od wody, wybity ząb, posąg Apollina? Zinterpretuj ich rolę w
utworze.
Zadanie 7 (0-5). Kto, kiedy (okoliczności), dlaczego:
a) zostaje zwolniony ze sklepu przez Wokulskiego?

b) szuka śladów krwi w ruinach zamku w Zasławku?

c) spuszcza z okna trupią czaszkę?

d)czyta „Don Kichota”?

e)bada ludzkie włosy?

Zadanie 8 (0-2) Wokulski to pozytywista, bo.... Podaj cztery konkrety.

Zadanie 9 (0-4) Na podstawie znajomości „Lalki” wyjaśnij krótko (podaj konkretny przykład
z utworu), jaki stosunek do pracy miały następujące osoby:
a. Izabela
b. Stary Mincel
c. Kazimierz Starski
d. Prezesowa Zasławska
„Lalka” - sprawdzian po lekturze GRUPA II
Zadanie 1 (0-2). Kobiety w „Lalce”. Scharakteryzuj jedną postać pozytywną i jedną
negatywną. Napisz o każdej ok. 8 zdań. Uzasadnij wybór.
Zadanie 2 (0-2).Zinterpretuj poniższy plakat w odniesieniu do wydarzeń z „Lalki”. Do
jakiej sytuacji się odnosi? Jaki miała ona wpływ na bohaterów (co najmniej dwóch).

Zadanie 3 (0–4) Wyjaśnij, z jakimi postaciami związane są następujące przedmioty oraz

przedstaw ich symboliczne znaczenie:
a) rodzynek b)posąg Apollina c)metal lżejszy od powietrza d) marionetki

Zadanie 4.1 (0-1) Przeczytaj fragment „Lalki” Bolesława Prusa.

Wobec tego poczuł taki wstręt do handlu, spółek i wszystkich zysków, że dziwił się samemu
sobie: jakim sposobem on mógł, prawie przez dwa lata, mieszać się do podobnych rzeczy?
„Zdobywałem majątek dla niej!... – pomyślał. – Handel... ja i handel!... I to ja zgromadziłem
przeszło pół miliona rubli w ciągu dwu lat, ja zmieszałem się z ekonomicznymi szulerami,
stawiałem na kartę pracę i życie, no... i wygrałem... Ja – idealista, ja – uczony, ja, który
przecie rozumiem, że pół miliona rubli człowiek nie mógłby wypracować przez całe życie,
nawet przez trzy życia... A jedyną pociechą, jaką jeszcze wyniosłem z tej szulerki, jest
pewność, żem nie kradł i nie oszukiwał... Widocznie Bóg opiekuje się głupcami…”. (…)
„Mówiąc prawdę – myślał – powinien bym ten wyszulerowany majątek zwrócić ogółowi.
Biedy i ciemnoty u nas pełno, a ci ludzie biedni i ciemni są jednocześnie najczcigodniejszym
materiałem…”.
4.1 (0-1) Na podstawie podanego fragmentu „Lalki” Bolesława Prusa określ, na czym
polegał konflikt wewnętrzny Stanisława Wokulskiego.
4.2 (0-1) Czy rozważanie o biedocie na Powiślu miały taka samą wymowę, jak w
podkreślonym zdaniu. Uzasadnij krótko.

Zadanie 5 (0-3)
Przeczytaj fragment tekstu „Lalka i perła” Olgi Tokarczuk.
Gdyby poczuć się przez chwilę psychologiem, można by określić na podstawie przypadku
bohatera „Lalki” pewną jednostkę diagnostyczną - „syndrom Wokulskiego”. Polegałaby ona
na przeświadczeniu, że miłość, przyjaźń, szacunek innych można otrzymać tylko za to, co się
robi, a nie za to, kim się jest. Określają mnie moje uczynki; działam, więc jestem. Trzeba się
wciąż wykazywać, trzeba sobie działaniem i osiągnięciami wyrobić prawo do istnienia.
5.1 (0-2) Na podstawie znajomości „Lalki” podaj dwa przykłady potwierdzające słuszność
opinii Olgi Tokarczuk o Wokulskim.
5.2 (0-1) Oceń prawdziwość zdań:
a)Zdanie: „działam, więc jestem” stanowi parafrazę powszechnie znanej sentencji
Kartezjusza. P F
b)Odwołanie się do psychologii, aby zobrazować charakter i działania Wokulskiego,
świadczy o lekceważeniu go przez autorkę. P F`
Zadanie 6 (0-2). Na podstawie znajomości „Lalki” Bolesława Prusa wyjaśnij, kim są
podkreślone w tekście osoby (jeśli się da, podaj ich nazwiska).
„Najciekawszych jednak wiadomości dostarczyły księciu zakonnice. Był jakiś furman i jego
brat , którzy błogosławili Wokulskiego. Byli jacyś studenci, którzy głośno opowiadali, że
Wokulski daje im stypendia; byli rzemieślnicy, którzy zawdzięczali mu warsztaty, byli
kramarze, którym Wokulski pomógł do założenia sklepów.

7. (0-2) Przeczytaj tekst zawierający rozmyślania Wokulskiego w drodze do Zasławka.

Odwołując się do znajomości „Lalki”, podaj dwa przykłady potwierdzające jego opinię:
„Wszystko, co umiem, wszystko, co mam, wszystko, co zrobić jeszcze mogę, nie pochodzi
stąd (1). Tu znajdowałem tylko upokorzenie, zawiść albo wątpliwej wartości poklask, gdy mi
się wiodło(2); lecz gdyby mi się nie powiodło, zdeptałyby mnie te same nogi, które dziś się
kłaniają..."

Zadanie 8 (0-2) Wokulski to romantyk, bo.... Podaj cztery konkrety.

Zadanie 9 Kto, kiedy (okoliczności), dlaczego:

a) urządza synowi musztrę?

b) całuje krucyfiks i płacze?

c) kupuje lalkę w sklepie Wokulskiego?

d)kiedyś był wybitnym naukowcem, członkiem akademii, teraz ma opinię wariata?

e)pisze pamiętnik?
„LALKA” pisemny sprawdzian GR. I

1.

2.Który tytuł: „Trzy pokolenia” czy „Lalka” bardziej pasuje – Twoim zdaniem – do
problematyki utworu Prusa? Uzasadnij odpowiedź, wykazując się znajomością powieści.
Napisz ok 15 zdań.

3.Kto, kiedy (okoliczności), dlaczego:

a) zostaje zwolniony ze sklepu przez Wokulskiego?

b) szuka śladów krwi w ruinach zamku w Zasławku?

c) spuszcza z okna trupią czaszkę?

d)czyta „Don Kichota”?

e)bada ludzkie włosy?

4.Warszawa i Paryż w „Lalce” - podobne czy różne? Uzasadnij.

„LALKA” pisemny sprawdzian GR. II

1.W jaki sposób z problematyką „Lalki” wiążą się następujące motywy: koń wyścigowy, schody, kozak
w oknie, pociąg? Zinterpretuj ich rolę w utworze.

2.Przeczytaj fragment: „Oto miniatura kraju — myślał — w którym wszystko dąży do spodlenia i
wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby
karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się
na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą jest wczesna śmierć.

Tu nie poradzi jednostka z inicjatywą, bo wszystko sprzysięgło się, ażeby ją spętać i zużyć w pustej
walce — o nic.”
W jakiej sytuacji Wokulski czyni takie spostrzeżenia? Co myśli o polskim społeczeństwie?
Czy ma rację? Uzasadnij z odwołaniem do całej „Lalki”.

3.Kto, kiedy (okoliczności), dlaczego:

a) urządza synowi musztrę?

b) całuje krucyfiks i płacze?

c) chce się przenieść spod Częstochowy do Skierniewic?

d)kiedyś był wybitnym naukowcem, członkiem akademii, teraz ma opinię wariata?

e)czyta „Don Kichota”?

9. (0-4) Na podstawie znajomości Lalki wyjaśnij krótko, jaki stosunek do pracy miały
następujące osoby oraz podaj po dwa rzeczowe przykłady z całości utworu
a. Izabela
b. Pryncypał Mincel
c. Baron Krzeszowski
d. Prezesowa Zasławska

10. (0-1) Wyjaśnij, co łączy studentów, baronową Krzeszowską i Helenę Stawską?

9. Jak rozumiesz wypowiedź Wokulskiego w kontekście haseł pozytywizmu, rozwiń metafory:

 „Natura miewa kaprysy i - analogie - dodał. - Motyle istnieją także w rodzaju ludzkim: piękna barwa,
latanie nad powierzchnią życia, karmienie się słodyczami, bez których giną - oto ich zajęcie. A ty,
robaku, nurtuj ziemię i przerabiaj ją na grunt zdolny do siewu. Oni bawią się, ty pracuj; dla nich
istnieje wolna przestrzeń i światło, a ty ciesz się jednym tylko przywilejem: zrastania się, jeżeli cię
rozdepcze ktoś nieuważny."

10. Kto mówi poniżej, czym się zajmował? Nad czym pracuje?
„Straciłem dwa miesiące na rybach, grzybach, bawieniu dam i tym podobnych głupstwach... Inni
przez ten czas jeździli balonem... Wybierałem się do Paryża, ale prezesowa tak nalegała, żebym u niej
wypoczął... I pięknie wypocząłem... Zgłupiałem do reszty... Już nawet nie umiem myśleć porządnie...
straciłem zdolności... Eh! dajcie mi święty spokój z rydzami... Jestem taki zły!... ”

11.Kim jest osoba wypowiadająca się o Żydach, jaki ma do nich stosunek , dlaczego?
„Genialna rasa te Żydki, ale cóż to za łajdaki!...” „Czuję, że dla mnie brudny Żydziak jest milszym od
umytego panicza; a kiedy po dwudziestu latach pierwszy raz zajrzałem do synagogi i usłyszałem
śpiewy, na honor, łzy mi w oczach stanęły... Co tu gadać... Pięknym jest Izrael triumfujący i miło
pomyśleć, że w tym triumfie uciśnionych jest cząstka mojej pracy!...”
12. Wymień cechy dobrego kupiectwa. 7 przykładów
13. Kto reprezentuje klęskę procesu asymilacji? Uzasadnij.
14. Wokulski to pozytywista, bo…wymień 7 konkretów.