You are on page 1of 123

—Ou_ Þkh jYfhka fkdñ<fha fnod §u msKi

s hs'˜

Yu: úoY_kd
Ndjkd ud._h
w;s.re mQckSh mKaä;
ud;r isß {dKdrdudNsOdk ufydamdOHdh
udysñmdKka jykafia

whs;sh
ó;sß., ksiairK jkh ixrCIK uKav,h

i;rjk uqøKh
Y%S' nq' j' 2556 jH' j' 2013

,s ;s r
© Printing Industries 2013 6 6
306" weUq,afoKsh yxosh" kqf.af.dv'
iïmdol
0714521990/0 7 1 8 1 5 2 1 3 1 ó;sß., ksiairK jkfha l¾uia:dkdpd¾h
0112177088/0 1 1 2 8 3 5 5 8 3
lithira2008@yahoo.com w;s.re mQckSh mKaä; ud;r isß {dKdrdudNsOdk
ufydamdOHdh udysñmdKka jykafia
mgq k

ix{dmkh ^m%:u uqøKh& ye|skaùu ¸¸


ix{dmkh ^f;jk uqøKh& ¹¸¸
m%ia:djkdj ¸º
r;k;%h fiajd º¹¸¸

Ydik iïm;a;sh iy ËK iïm;a;sh 1


NdjkdrïNh 45
OHdk Ndjkd iy ud¾. Ndjkd 75
úo¾Ykd ldKavh 143
úo¾Ykd {dk 157
ksjk 172
.egmo ud,dj 198
i ii

ix{dmkh ^m%:u uqøKh&


kfud ;ii N.jf;da wryf;d iuud iunqoOii ye¢kaùu
1' ;Kyd i,,iiyk;drx - nqoOummámq..,x Yu: Ndjkd iy úo¾Ykd Ndjkd l%uh ms<n
s | b;du;a wdjHl
wyx jfJo uydùrx - nqoOudÈpp nJOqkx jQ Wmfoia fm<la myod fok fï .%ka:h —Yu: úo¾Ykd Ndjkd
ud¾.h˜ kï fõ'
2' hx lfrdufi n%yuqfkd- iux fofjys udßi
;occ;=hyx lßiidu - yJoidux lfrdu f; .%ka: ;;a;ajh(

3' Fjfuj wdis iunqfoOd - ;=jx iF:d wkqF;frd kSjrK§ m%;Hksl Wmlaf,aYhka ojk-;jk-Wm;dmkh lrk-
ifojliñx f,dliñx - kF:sf; mámq..f,d;s ixis÷jk Ñ;a;Ndjkdj Yu:h hs' iïuq;h s ì| iEu wruqKlu
we;s kdurEm-ia l ka O -wdh;k-Od;= - i;H-m% ; S ; Hiuq ; a m dod È
1' ;DIa K d keue;s yq < Wÿrd y< wiudk mq o a . , jQ mrud¾:hka iy wks;H-ÿlaL-wkd;au,laIK;%h o úúOdldrfhka
p;=iai;Hhka ij a hïN+ ×kfhka wjfndaO l< uydùr úfYaIdldrfhka olakd jQ m%{d Ndjkdj úo¾Ykdjhs'
jQ iQ¾hnkaOq jQ nqÿrcdKka jykafiag uu kuialdr
Yu:fhka Ñ;a f f;ld.% ; dj;a úo¾Ykdfjka hd:dN+ ;
lrñ'
{kdo¾Ykh;a Wmojd .ekS f ï Wmdh u¾.h fï Ndjkd
2' ksÿldKka jykai foúhka iu. wms hï ie,els,,
a la .%ka:fhka u;=fldg fokq ,efí';%sfya;=l m%;sikaêhla we;sj
n%yu
a hdg lruq o wo th Tn jykafiag lrkafkuq' cd;sm%{dfjka iukaú; jQ iir Nh olakd jQ keKj;a flkl=ka
tfyhska th Tn jykafiag lruq' yg isysh;a- úhœh;a-kqjK;a fmrgqfldg isjq msßiqÿ iS,fhys
3' iajdóks Nd.Hj;=kajykai Tn jykafia u ish,a, msysgd" Yu: úo¾Ykd Ndjkd jeãfuka u ud¾. M, yd wixL;
uekeúka o;a fial' Tn jykafia u W;=ï Ydia;DDka Od;= ixLHd; ks¾jdK Od;=j m%;HË lr.; yels jkafkah'
jyka f ia jk fia l ' foúhka iys ; f,dal fhys w;Hq;a;u jQ Ydka; mo ks¾jdKhg iem;aùfï wkqmQ¾j m%;sm;a;s
Tn jykafiag iudk mqoa.,fhla ke;af;a h' l%uh id¾:l f,i wkq.ukh lsÍug ld,HdKñ;% iïm;a;sh
taldka;fhka u wdjYHl jkafkah'
ful, Ndjkd jeäfï wNs,dIh we;a;jqka ojiska oji jeä
jk nj fmfkkakg ;sfí' Ndjkdfjka wOHd;añl ika;dkhg
iii iv

,efnk ksrdñI jQ f,djq;=re iqjh .ek fndfyda fokdg jegyS §¾>ld,Sk wdrKH jdifhka ldh úfõlh yd Ñ;a; úfõlh
we;' i|uv, f;la wjldYh ;rKh l< kuq;a thska fkd,o j<|k W;a;uhdKka jykafia kuls' Yu: úo¾Ykd Ndjkd ms<sn|
yels f,djq;=re wud iqjhla Ndjkdfjka ,o yels nj we;eï ngysr úfYaI w;aoelSï iys;j l¾uia:dk Ndjkd mqyqKq lrjk w;s ÿ¾,N
mçjrhka mjd ms<f s .k we;af;ah' Ndjkdj .ek fu;rï Wkkaÿjla l¾uia:dkdpdhœhka jykafia kfuls' YS,d§ .=Kfhka m%shjQ o"
we;sùug th o tl fya;=fjls' idïmrdhsl jYfhka mrf,dj § tfia fyhska u .re iïNdjkSh jQ o" wjjdo wkqYdikd fokakd jQ
muKla fkdj" idkaoDIaál jYfhka fuf,dj§ u wOHd;añl jQ o" kmqre jpk bjik iq¿ jQ o" .eUqre oyï meyeÈ,s lr fokakd
iekis,a, w;alr .ekSug jer jvk ksiairKdOHdYh we;s jQ o" wia:dkfhys fkdfhdojd ks¾jdK ud¾.fhysu fhdojkakd jQ
fhda.djprhkg ksjka u. myod fokq ms‚i u fï —Yu: úo¾Ykd o fY%aIaG;u l,HdK ñ;%hka jykafia kfuls'
Ndjkd ud¾.h˜ kue;s .%ka:h iïmokh lr we;af;ah'
fmd; ieliqKq whqre(
iïmdolhka jykafia" fï wd;a u Ndfjfha §u OHdk-wNs { d-ud¾.-M, Wmojd
ó;sß., ksiairKjkh wdrKH fiakdikdêm;s m%Odk ks¾jdKhg meñKSfï W;a;udOHdYh we;a;d jQ fhda.djprhka
l¾uia:dkdpdhœ w;s mQcH mKaä; ud;r › {dkdrdudNsOdk jykafia,d Wfoid u jHjydr j¾I 1967 § m%isoaO fj<| jHdmdßl
ufydamdOHdh iajdókaøhka jykafia fï Ndjkd .%ka:fha l¾;Dka
wfYdal ùrr;ak uy;d ^miqj mQcH ó;sß., Oïuksika;s ysñ& úiska
jykafia fj;s' jHjydr j¾I 1951 cqks 18 fjks Èkg fh§ ;snqKq
wdrïNfldg mj;ajkq ,nk zó;sß., ksiairKjkhZ wrKH
fmdfidka mqr mif<diajl fmdfydaa Èk iïnqoaOYdikh /l .ekSu
fiakdikfha m%Odk l¾uia:dkdpdrhœ ufydamdOHdh w;smQcH
ms ‚ i u w;s mQ c H rdclS h mKa ä ; lvjeoa ÿ fõ › ðkjxY
mKaä; ud;r isß [dKdrdudNsOdk udysñmdKka jykafia w;ska
iajdókaøhka jyiafia úiska iudríO › l,HdKS fhda.dY%u ixia:dfõ
iïmdÈ; fï Ndjkd .%ka:h jkdys NdjkdNs,dIS fhda.djpr
m%Odkdpd¾h ix> ms;DDkajykafia njg m;a lr.kq ,enqfha o fuu
ieufokd yg u i|ysre .uka.;a .=jka;,h fia Ndjkd ud¾.h
iïNdjkS h ufyda m dOHhka jyka a f ia h ' Ñrrd;% { w;s mQ c H
w;sYhska msßiqÿj meyeÈ,s lrkafkah'
ufydamdOHdhka jykafia jkdys › ,xld rdud[a[ uydksldfha
m% : u i[a [ df,a L ldpßh ufyda m dOHdh w;s mQ c H ud;f,a jHjydr j¾I 1981 foieïn¾ ui 11 fjksodg w;smcQ H ó;sß.,
w.a.Oïud,xldr uyd iajdñmdohka jykafiaf.a w;s fY%IaG;u ufydamdOHdh udysñhka jykafiag iu wiQúh imsÍu ksñ;af;ka
YsIH r;akfhls' › ,xld rdu[a[ uyd ksldfha ysgmq wêlrK 1981 wf.daia;= ui 30 fjksod mgka fkdjeïn¾ ui 15 fjksod
kdhl OQrkaOr ;%smsgl jd.SYajrdpdhœ w;s mQcH rdclSh mKaä; f;la i;s wka ; fha bre Èkhka y s ó;s ß ., ks i a i rKjkh
uq,af,a.u › iS,d,xldr uyd iajdñmdohka jykafiaf.a woaú;Sh fiakdikfha § w;sYhska úis;=re jQ fi;a me;Sfï mskalï fm<la
O¾udkaf;ajdiS YsIHr;akfhls' i¾j{ foaYs; úkh iQ;% wNsO¾u mj;ajkq ,eîh' úfõl iqjfhka Ndjkdkqfhda.Sj .; lrk
msgl;%h ms<n
s | l=Yd.% nqoê
a uf;ls' t¿-u.O-il= wE NdIdjka ms<n
s | fhda.djrhka jykafiaa,dg ìkaÿud;%hl=ÿ m<sfndaOhla fkdjk
yd b;sydi mqrdúoHd ;¾l kHdh" ldjH Pkafod,xldr úIhhkays f,i › l,HdKS fhda.dY%óh wdrKH yd úfjl fiakdik ish,a,
o iajiuh iuhdka;rhkays o f;rm;a úYo {dkm%Ndfhka m%Ndú; u ksfhdackh jk mßÈ mj;ajkq ,enQ ta mskalï fm< w;sYhska u
w;s W;a;u nqoaêuf;ls' wdo¾Y iïmkak úh' ta úis;=re fi;a me;Sfï wisßu;a mskalï
v vi

fm< ms<n
s | isyj
s gkhla jYfhka w;s mQcH ufydamdOHdhka jykafia w;sYhska jeo.;a lrKq /ila bÈßm;a lrñka Yu: úo¾Ykd Ndjkd
w;ska iïmdÈ; úúOdldr" Ydia;%Sh O¾u .%ka:-,sms f,aLk-.d:d- jeãfï wdrïNfha mgka u.-m,-ksjk-m,iuj;a iqjh f;la
ldjH Yaf,dal ksnkaO rdYshla tla;eka fldg úfYaI .%ka:hla b;du;a wjYH Wmfoia uÕ meyeÈ,s lrñka iïmdokh lr ;sfí'
uqøKh lrjd Wmydr cQcdjla meje;aùug fhdackd flf<uq' w;smcQ H óg jir lSmhlg fmr w;s mQcH ufydamdOHdh udysñhka
ufydamdOHdhhka jykafiaf.a ldre‚l wjirh o b;d wmyiqfjka jykafia w;ska iïmdÈ; —úo¾Ykd {dk yd ima;úiqoê a h˜ kue;s
,nd .;suq' Ndjkd .%k: a h W.;a nyqYe% ; fhda.djprhgk iy fndfyda l,la
hf:dla; ldrKh ms<sn| id;sYh m%fudaohg m;a wiauodpdhH_ Ndjkd mqreÿ l< fhda.djprhkg o uy¾> yia; idr jia;j = la njg
w;smQcH rdclSh mKaä; lvjeoa¥fõ › ðkjxY iajdókaøhka m;aúh' Ndjkd lsÍug mgka .kakd wdÈld¾ñl fhda.djprhkaf.a
jykafia ,sms f,aLKdÈh imhd §fuka wmj Èß .ekqjqy' w;smQcH mgka Ndjkd m%.K = l< W.;a nyqYe% ; fhda.djprhka olajd iEu
;%smsgl jd.SYajrdpdhœ úoHdúidro rdclSh mKaä; b÷refõ › fokdg u fï Yu: úo¾Ykd Ndjkd ud¾.h w;sYhska m%fhdackj;a
W;a;rdkkaodNsOdk › ,xld rdu[a[ uyd ksldfha uydkdhl jkafkah' Ndjkd iqj| Tiafia tk fmr-wmr foÈ. úfoaYSh
udysñhka jykafia o oyila Ydiksl lghq;= uOHfha w;smQcH fhda.djprhkg o m%fhdackj;a f,i fï .%k: a h bx.%i
S s NdIdfjka o
ufydamdOHdh udysñhka jykafiaf.a Ôjk pß;h úoydmdk uqøKh lrùug jeäl,a .; fkdfõjd' OHdk úo¾Ykd l%uh b;du;a
ukialdka; m%ia:djkdjla iïmdokh l<y' mq¿,a f,iska olajk úY=oê
a ud¾. .%k:a h mßYS,kh lsÍfuka ,nd.;
hq ; = jk Ndjkd l% u h ms < s n | wjfnda O h fï .% k a : fhka
.%ka:fha jev lghq;= ksujd uqøKhg §ug b;du;a wdikakj
fhda.djprhkg ,eìh yels jkq tldka;h' th tfiau fõjd'
;sìh§ mejeÈ .sys fhda.djprhkaf.a m%fhdackh msKsi wjYH u
jkajd jQ —Yu: úo¾Ykd Ndjkdud¾.h˜ m<uq jrg uqøKh lrúh WmldrdkqiauD;s(
hq;h
= hkq w;smcQ H ufydamdOHh udysñhka jykafiaf.a n,j;a woyi úúO Ydia;%sh úIhka ys m%ùK tfy;a wo fhda.S ðú; .;
úh' tneúka hg i|yka Ydia;S%h O¾u .%ka: u;=jg ;nd fuu lrk we;eï fhda.djprhka jykafia,d ish úfõlh o /lf.k
Ndjkd .%ka:h m<uqfjka uqøKh lrùug bÈßm;a jQ nj" ta i|yd fuu udyeÕs l¾;jHh ioyd ,sms fldmslr Èfuka yd ghsma lr
uy;a Wkkaÿfjka iydh ÿka mejeÈ .sys i;amqreI uKav,hg §fuka o úfYaI Wmfoia §fuka o iydh jQ nj lD;{;d mQ¾jlj
lD;{;d mQ¾jlj b;d ie,ls,af,ka isysm;a lrjuq' i|yka lrïy'
fuu Ndjkd Wmfoia ms < s n | .% k a : h jkdys w;s m Q c H úfYaIfhka mq¾fjdala; uyd .%ka:h iïmdokh lsÍu i|yd
ufydamdOHdhka jykafiaf.a igyka fmd;aj, jßka jr igyka ,sms f,aLk iemhsfuka yd wjYH lvodis wd§ yeu WmlrKhla u
lrk ,o lrKq" Ndjkd ms<sn| ,shd ;nk ,o úfYaI ,sms" lugyka l,g fõ,djg iemhSfuka ñ;sß., ksiairK jkh ixrlaIK
jvk fhda.djprhka Wfoid ms<sfj<ska fok ,o wjjdo wkqYdikd uKav,h iydh jQ nj isyms ;a lrk w;r ta mskj
a ;ayq o ;u ;ukaf.a
yd ;uka jykafia u ,;a w;aoelSï wd§ lrKq rdYshl tl;=fjls' ish¨ me;=ï imqrd f.k wuduy ksjkska iekfi;ajd'
Ndjkd lsÍfï wjYH;dj" Ndjkd fkdjeãfï fya;=" .=rEmfoaY fï Ndjkd .%ka:h uqøKh lrjd O¾uodk jYfhka fnod§ug
rys;j Ndjkd lsÍfuka fkduÕ hdu yd w;rux ùu wdÈh ms<sn| buy;a Y%oaOdfjka Nla;sfhka bÈßm;a jQ fld<U 5" WoHdk mdf¾"
vii viii

.egmo ud,djla o iys;j fojk uqøKh 1988 jI_fha§ kS,U —fidaNk f,i fmd; uqøKh l< YsËd ukaÈr m%ldYk wdh;kfha
Ndjkd uOHia:dkfha Ô' iurr;ak uy;d úiska m%ldYhg m;alrkakg ieug;a f;rejka irKska .=K kqjKsk"a Ok OdkHfhka" hi biqßka
fhÿks' yd iem iïm;ska ;j ;j;a ÈhqKjq w;afõjd˜hs wdYsxikh lrñ'
w;s.re mQckSh ufydamdOHdh udysñmdKka jykafia ðjudk iïnqoaO Ydikhg kj Ôjhla f.dvkxjd wmj;a ù jÞ<
ld,fha § u fojrla uqøKh jQ fuu .%J:h udysñmdKka jykafiaf.a w;s.re mQckSh mKaä; ud;r › {dkdrdudNsOdk ufydamdOHdh
wjOdkhg ;j ;j;a fhduqúh' fï f;jeks uqøKfha § udysñmdKka udysñmdKka jyiafiaf.a iuHla m%d¾:kd ish,a, iuDoaO ù m%d¾:kSh
jykafia mßYS,kh l< fm!oa.,sl msgmf;ys i|ykaj we;s ixfYdaOk W;=ï fndaê {dkfhka Ydka;s ,ËK wuD; uyd ksj_dK Od;=j
o we;=<;a fldg we;' tldka;fhka iqjfia idËd;a fõjdæ
iQ hYia:du mqKH iDoaê m%{d uyka;;dfjka w.;ekam;a
oYn,Odß i¾j{ rdfcda;; a uhka jykafiaf.a mjd wdhqI f.ù msßksùu
fuhg fu;e;s
iajNdj O¾uhls' tfia kï ljr ixialdrhla iÞl,a mj;afka o@
ke;' wfma w;s.re mQckSh ufydamdOHdhka jykafia o mqrd wjqreÿ kdWhfka wßhOïu ia:úr
91la wdhq j<Þ 1992 wfm%,a 30 jeksod if;da iïmc[a[ldÍj .=KjO_k fhda.dY%u uOHia:dkh"
isyskqj‚ka fh§ wmj;a jQ fial' wfydaæ ish¨ ixialdrfhda .,a¥j" lyj'
wks;Hfhdah" ÿlaLfhdah" ish¨ O¾ufhda wkd;aufhdah' udysñmdKka 2537 - 1994'05'07
jykafia ;ju;a ðjudkj jev isákakd fia foaYkd l<" /ia l<
O¾uh yd .=K O¾u iïNdrh wo;a tfiau mj;S'
w;s.re mQckSh ufydamdOHdh uydñmdKka jykafiaf.a YS,d§
wkq;; a r .=K úfYaIfhys ,d w;sYhska m%idohg m;aj" jI_ .Kkdjla
;siafia ó;sß., ksiairK jk fikiqfkys uyd ix>r;akfha
mßyrKh i|yd uydmßudKfha T!IO mQcdjla mj;ajk f,da¨jdf.dv
iy wegfò" ó;sß., ksii a rK jkh odk Wmia:dhl iñ;sh u.ska
f;jk jrg fuu Ndjkd .%J:h úYd, uqo,la jehfldg O¾uÞkh
msKi s uqøKh lrkq ,nkafka T!IO mqcdj;a iu. O¾fu!IO mqcduh
mqKH iïNdr ,dNh w;am;a lr .ekSu;a wmj;a ù jÞ< w;s.re
mQ c kS h ufyda m dOHdh udys ñ mKka jyka f ia f .a › kduhg
f.!rfjdamydr mqcd msKi s ;ah' tu i;amr q eI Þhl uKav,hg ;j
;j;a O¾u {dk Ndjkd {dk uqÿkam;a ù me;+ W;=ï fndaêfhlska
Ydka;s ,ËK wuD; uyd ks¾jdK Od;=j tldka;fhka iqjfiau
idËd;a fõjdæ
ix x

l=Y,hlg is; fkd kefuf;d;a" Tyq Ndjkd lrkakl= fia .Kka


fkd .; uekú'
oeka fï l:d w;rg —fï ld,fha Ndjkdfjlska OHdkhla"
ud¾.hla ,efnkafka ke;'˜ hk l:dj o bÈßhg ths' Ndjkd
m%ia;djkdj lrk mlaIfhka fuhg fyd¢ka ms<s;=re imhd we;s nj oksuq'
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii Ndjkdjla l< ;rñka OHdkdÈhla ,eìh fkd yels nj ienEh'
OHdkdÈ O¾uhka wruqKq lsßug ;rï hful=f.a isf;a {dk Yla;sh
nqoafOd;amdoh jeks W;=ï ld,hla ,nd.;a ;eke;a;d úiska
ke;akï Tyq tajd tys my< lr.kafka flfiao@
lr .; hq;= kshu mskalu Ndjkdj hs' tfyhska u fï ld,fha
Ndjkdj .ek fkdfhla úêfha l:d;a úis;=re is;sú,s;a meje;aùu Ndjkdjl m%;sM, jkdys lSm wdldrfhlska i,ld .kakg
w;sYhska iqÿiq fia i,luq' Ndjkdj jeks ksrdñI mskalïj,g is; mq¿jk' l%udkql,+ j Ndjkdjla mj;ajf;d;a" Tyqg Ñ;af;l.a.;djh
kefukafka o n,j;a Wmldrl m%;Hkaf.a fufyhsfulsks' th o fkd ,eî hkafka ke;' ta Ñ;af;al.a.;dfõ n,fhka Tyqg ta
w;sYh ÿ¾,N isÿùfuls' tfyhska uyckhd ;=< mj;akd ta fyd| <Õ§ u ms ß is ÿ yeÕS u la " is f ;a lfha n,hla yd ika i s £ ula
jdikdj;a yeÕSu ì| oeóug fyda hgm;a lsÍug W;aidy l< hq;= taldka;fhka ,efnkjd we;' tys úmdlh o ldudjpr jYfhka
fkd fõ' th jefvk f,ig l:d l< hq;=hs' w;s úYd, h' fojk f;jk wd;au Ndjhkays § WÞr úmdlhka
Ndjkdj kï —is; ls,á s lrkd rd.dÈ mõ kikd is;ú s ,sZZ nj thska ie,efikq we;' Ndjkdjla ke;s je kslï l,a f.jkakd
me/Ks W.;=ka mejeiQy' rd." oafõI" fudy" uoudk" ud;ai¾hdÈ yg fï jdish ,efnkafka ke;' l%udkql+, je Wmfoia ,ndf.k
flf,iqka ksid is; flf,fik ieá Tng m%;HlaI úh hq;= h' Ydka; mßirhl n,j;afia Pkaoh msyg s j
q d f.k Ndjkdjl fhfok
l=Kfq .dfâ iajNdjh ;udf.a wmsßisÿlu /l .ksñka ;ud jik ;%sfya;=l NdjH mqoa,hl= yg OHdkdÈhla fkd ,efí hhs lSu
;ek o l=Kq ÿ.| njg yerùu h' thska ta ia:dkh krlg yeÍu ðkpl%hg myr §fuls' thska Tyqf.a is; ÿisß;g fm<fUhs' Tyqf.a
iu. u krl úmdl i,id,Su o lrk nj m%ios O a h' rd.dÈ mõj,
l:dj;a l,amkdj;a is;;a ñÉPdjdpd" ñÉPdixlmam" ñÉPdÈÜÀ jk
ieá o tfia h' thska fkd lsh yels ;rï krl úmdl /ila ie,efihs'
fyhska Tyqg fï iïudiïnqoaO idikfhka msysfgla o fkd ,efíh
fï .;sh kik is;ú = ,s Ndjkd hehs Tjqka lS ieá lÈu h' mõ
kikd is;ú s ,sj, ;j o Yla;f s hla fjhs' tkï l=i,a my< lrkd hk nj úfYaIfhka i,ld .; hq;=hs'
ieáh hs' is;ú s ,af,lska mõ kefikafka tys my< lr.;a l=i, Ndjkdfõ ud¾.h kï m%Odk jYfhka lh;a is;;a iqÿiq
n,fõ.fhks' tfyhska Ndjkdfõ § isÿúh hq;f a ;a wNHka;rfhys wkaoñka ;nd .ekSfï ikaiqka jev ms<sfj< hs' ta i|yd wjYH
l=Y, n,fõ.h n,j;a ùu hs' l=i,a w;ska is; ÈhqKj q g m;aùu hs' jk lreKq /fils' Ydka; jQ úfõlj;a mßirlhla fidhd .ekSu"
wl=i,a fyda l=i,a fyda fkd is;d kslïu is; ;nd .ekSu ÖjrdÈ mßialdrhka msßisÿj ;nd .ekSu" wêIaGdkfhka iudÞk
Ndjkdfjla fkd fõ hhs lsh hq;f a ;a fï ldrKh wkqj h' Ndjkdjl lr.;a YS,h" miq;eú,a,g fya;= jerÈj,ska f;dr ùu" bJøsh oukh"
§ my< lefrk l=i,a ljf¾oehs kshu wkaoñka Ndjkdj lrkakl=g fkd miqng ù¾hHh" Pkaoh" r;ak;% .; Nla;sh" iyc{dkh"
úi|d §ug yels úh hq;=h' Ndjkdjla lrf.k hk l,ays fjk;a i;siïmc[a[h hk fï .=Khka uekeúka ÈhqKqjg m;a lr.;
xi xii

hq;= fj;s' jHdhdu iD;= fiajkÈfhka yd m:H ñ;%dydr .eksfuka nqoaOdkqiai;s Ndjkd" fu;a;d Ndjkd" ldh.;d i;s Ndjkd"
o ksfrda.S;dj /l .; hq;= h' urKdkqiai;s Ndjkd hk fï Ndjkd i;r weiqfrka Ñ;a; oukh"
ó<Õg kshu l%uhla wkqj is; mj;ajd f.k hdfï WÞr Ñ;a; iu:h i,id .; hq;= h' ta wkqj is; ;=< ks;r n,mj;akd
ldhœh .ek is;d n,uq' is; tlu wruqKq fldgfil ;nd .ekSu we,Sï" .eàï wdÈh ikais÷jd .; yels fjkjd we;' fïjd ikais÷jd
Ndjkdfõ uq,hs' fï .kakd wruqK u .ek is; fhdoñka thska .ekSug kï tys wd§kjh fyda málal=,Ndjh fyda fyd¢ka i,ld
my< jk ÈhqKq jQ ksñ;a;drïuKh j¾Okfhka tys m%:udÈ OHdk n,d th ÿr,Sug is; fhÈh hq;=h' fufia fkdù kï" Ndjkdj"
is;a my< lr.ekSu Yu: Ndjkdfõ m%;s:,h hs' kSjrKdÈkaf.a lrf.k hk wjia:dfjys § w;ßka m;r fï flf,ia my< ùfuka
ikais£u fuys§ is;a mrmqrg ie,efik fhdao iekeis,af,ls' thska Ndjkdj kj;skakg bv ;sfí'
Tyqg fï Ôú;fha § u flf,iqka bj;a lr .;a is;ska iemj;a Èú fufia is; ilia lrf.k" O¾u mlaIfhys m%fndaOh;a wO¾u
meje;afula ie,efikafkah' fuh Èú fl<jrf;la /l .;af;d;a mlaIfhys yels<su;a Tfí isf;a oeyeñ n,h ;rfldg .;a ;;a;ajh
Tyqg nU f,dje Wm; o fkd jrÈkafka h' hïlsis úÈfhlska
úh hq;= h'
wka;su olajd ta .=Kh /l .; fkdyels ù kï" Wmojd.;a .=Kfha
ldudjpr úmdl n,h fkdjer§ fojk ;=kajk wd§ Njhkays § ú| úfYaIfhka fuys my; i|yka wÊ®dih IÜlh foi kqjK
.ekSug ,eìh yels úh hq;=h' fhdokak(
ta Ndjkdj wks;HdÈ ,laIK ;=k wkqj m[apialkaOhka P wc®dihd fndêiF;d fndêmßmdldh ixjF;J;s(
ms<sn|j ie,elSu" úueiSu" kqj‚ka oelSu isÿ ùfï § thg úo¾Ykd 1' fkCLuuc®dihd fndêiF;d$ldfu$>rdjdfi fodi oiidúfkd
hhs lshkq ,efí' fï úo¾Ykd Ndjkdfõ o úmdl M,fhda f,!lsl 2' wf,dNc®dihd fndêiF;d f,dfN fodi oiidúfkd'
f,dfld;a;r jYfhka fohdldrfhlska ,efnkakdy' úo¾Ykd 3' wfodic®dihd fndêiF;d fodfi fodi oiidúfkd'
Ndjkdj kshu jYfhka ksjka mila lr.ekSu i|yd u lrkq
4' wfudyc®dihd fndêiF;d fudfy fodi oiidúfkd'
,efí' ksjka i|yd jQ fï Ndjkdj fndfyda l,la yqremqreÿ l<
hq;= h' —l;dêldr WmksiihiumJk˜ hhs lshkq ,nkafka fufia 5' múfjlc®dihd fndêiF;d iX.Ksldh fodi oiidúfkd'
mqreÿ l< mqoa.,hka i|yd h' fufia fï úo¾Ykd Ndjkdj fn!oaO 6' ksiirKc®dihd fndêiF;d innNj.;siq fodi oiidúfkdZ;s'
yeu fokd úiska u mqreÿ l< hq;= m%Odk jevla nj o; hq;= h' wOHdih ifhlska iukaú; fndêi;a;ajfhda f,daflda;a;r
fï Ndjkd fofla § u uq,e § fï lreKq ál i,lkak' ud¾. {dkh uqyqlsÍu i|yd mj;skakd y' Tjqyq fufia fj;s'
1' YS,h msßisÿj ;nd .ekSu 6 l=vd m<sfndaO bj;a lr .ekSu' 1 m[apldufhys fyda .sys je úiSfuys fodia olakd fndai;ayq
2' oi m<sfndaOhkaf.ka fjkaùu 7' iïmkakÊ®dih;dj' fklaLïufhys woyia we;a;dyq fj;s'
3' l<K ñ;=rl= fidhd .ekSu 8' fkdmiqniakd úßh' 2' f,daNfhys fodia olakd fndai;ayq wf,daN woyia we;a;dyq fj;s'
4' l¾uia:dkhla W.ekau 9 ioaOd ixfõ.hka my< lr.ekSu 3' oafõIfhys fodia olakd fndai;ayq woafõI woyia we;a;dyq fj;s'
5' iqÿiq fikiqkla fidhd.ekSu 10 Ôú; mß;Hd.fhka tys fh§u 4' fudayfhys fodia olakd fndai;ayq wfuday woyia we;a;dyq fj;s'
xii xiii

5' iÙ.Ksldfhys fodia olakd fndai;ayq múfõl woyia we;a;dyq hq;a; miqjg;a miqj i|yka l< hq;a; uq,g;a fh§ ;sfnkakg bv
fj;s' ;sfí'
6' ;=kajeoEreï Njhkays m[ap úO .;Ska ys fodia olakd fndai;ayq fuys 108 fjks msgqfjys úo¾Ykd ;=ka j¾.hla olajk ,oafoa
ksiairKh ms<sn| woyia we;a;dyq fj;s' idudkH l%uh i,ldf.kh' úfYaI jYfhka ;j;a l%u folla o
Ndjkdfõ h:d¾:h fï woyia ih imqrd .ekSu h' ta fyhska oelaúh yelsh'
tys fhfokakd fuys oelajQ woyia ifhys iaÓr je msysgd tys fhÈh —úmiikd p ;súOd" úmiil mq.., fNfok" uydfndêiF;dk[p
hq;= h' fuh fkdi,ld yer ndysr jQ woyila fyda woyia lSmhla mpfpl fndêiF;dk[p úmiikd ÑJ;duh[dK ixjoê;d
uqÿka m;a lr .ekSfï woyiska Ndjkdfõ fhfof;d;a thska Tyq ihuN+[dK N+;d' b;frix iq;uh[dK ixjoê;d" mfrdmfoi
mSvdjg m;a ùug bv ;sfí' Tyqf.a is; o yex.S .kakjd we;' ksis iuN+;d kdu'˜ ^§>ksldh àld$192&
mßÈ mj;ajd .; fkdfyhs' we;ï úg thska je/È f,iska Ndjkd úo¾Ykdfõ fhfok mqoa.,hkaf.a m%fNaoh wkqj úo¾Ykdj
ld¾hh .ek yeÕSï my< lr .ekSug o fya;= fjkjd we;' thska ;=ka jeoEreï fjhs' uydfndaêi;a;ajjrekaf.a úo¾Ykdj" mÉfpl
fof,dúka u msßySu isÿfjhs' fndaêi;a;ajjrekaf.a úo¾Ykdj" fiiq Y%djl fndaêi;a;ajjrekaf.a
Ndjkdfõ fhfokakd m;srEm foaYh uekúka f;areï f.k úo¾Ykdj hkqfjks' fuys olajk ,oafoa Y%djlfndaêi;a;aj-
tys wNsreÑh mj;ajd .; hq;= h' l<K ñ;=rka fyd¢ka y÷kdf.k jrekaf.a;a uq,a fomlaIfha;a idOdrK j ,efnk l%uhka nj
tn÷ W;=uka wdorfhka weiqre lsÍug mqreÿ úh hq;=hs' wfhdaksfida ie,elsh hq;=h'
ukisldrh;a tys fhokakjqkq;a ishqï f,i f;areï f.k ta úiqoaêu.a.fha¦
fofldgi u jiúila fia ÿre l< hq;= h' fhdaksfida ukisldrh;a wdjdfid p l=,x ,dfNd .fKd luu[p m[pux
thska hq;a mqoa.,hkq;a .re jYfhka weiqfrys ;nd.; hq;= h' woOdkx [d;s wdndfOd .fJ: boë;s f; oi˜ hhs
f,daNh" oafõIh" fudayh" udkh" BIH_dj" ud;aihH_h hk m,sfndaO 10 la fmkakd tys b;d meyeÈ,s újrKhla o fmkakQ
fï laf,aYhka yßyeáhg f;areï .kak' fïjdg hg jQ is; w÷re nj m%isoaO h' fuys boaê m,sfndaOh fjkqjg ls;a;s m,sfndaOh
h' kqjK u;=ùug tys bv lv ke;' fïjdg hg ù" jia;= ;;a;ajh nqoaolmdGÜG l:dfõ tkafka tla;rd úu¾Ykhla u; úh hq;= h'
f;areï .; fkd yelsj" b÷rka mskjkakg hkakd úm;a uÕl úiqoaêu.a.fha u w. §"
.uka flfrhs' Tyqg iekeis,a, wE;h' fï mqreÿ n,mEfuka
fkdis ; + wka o fï úm;a j ,g uÕ mEfohs ' jydu fhda k s f ida —id mk úmiikdh m,sfndfOd fyd;s" k mk iudêii' iudêx
ukisldrh Wmojd .kak' mFjd mF;nnf;d" ;iud úmiikFÓflk boêm,s f ndfOd
WmpðJÈ;fnnd" b;frk wjfiid˜
fï Ndjkd WmfoaYhka fuys leá fldg olajkq ,nkafka
fkdfhla úg my< jQ fkdfhla úÈfha w;aoelSï wkqj h' tfyhska hs th ish úuiqug Ndckh lrk ,§'
uq,ska i|yka lrk ,oao h<s;a i|yka ùug o bv ;sfí' tfia u tl fï lshk ,o m,sfndaO oyh ms<sn| l:dj fmf<ys ms<sfj<ska
u woyi fo úÈfhlska bÈßm;a ùug o bv ;sfí' uq, § i|yka l< olakg fkd ,enqfKa h' pQ,ksoafoifha 484 fjks msgqfõ
vi vii

wxl 12" ksjeis Ydik ysff;IS ieoeyej;a fyaud fm%u a odi fn!oaO
ufydamdisld ud;dj iys; ore msßi .ek úfYaIfhka lD;{;d mQ¾jlj
mskf
a ok w;r f;rejka irKska ta ieug u wdhqrdfrda.H iïm;a yd
Ydka; ks¾jdK iïm;a w;afõjd hs b;is;k s a m%d¾:kd lruq' fï
Ndjkd .%k:a h ixialrKfha § kkaf,iska Wmldr jQ ysff;Is iEu ix{mkh ¡ f;jk uqøKh
fokdg;a fYdaNk f,i uqøKh lr jQ ;sir uqøKd,fha wOHCI;=ud
zijdCLd;x n% yupßhx iJêgÀluld,s l xZ iïud
we;=¿ ld¾hh uKav,hg;a wfma wjxl ia;; = hs ysñ fõ' iïnqoO
a Ydik iajdlaLd;h' ikaoDiaálh¡ wld,slh' zfoifh
wmf.a úfYaI m%d¾:kh( fcd;fh Ouux¡ m..fJy bis;x Ocx iqNdis;x Ocd bifhd¡
› iïqnoaO Ydikfha h:d¾:h w;alr .ekSfï Ndjkd ud¾.h Ofuuys bis;x OfcdZ O¾uh foaYkd o lrkafkah" m%lg o
t<soelaùfuka Wodr;u YdikdrlaIdj i<id jodrK Ñrka;k lrkafkah' nqoaO O¾uh kï jQ RIsèjch Tijkafkah'
Ndjkd l¾uia:dk Ndú;fhka mßNs; ika;dk we;s w;s ÿ¾,N i¾j{ RIsjre iqNdIs;h' èjch fldg we;af;ah' nqoaO
.Kfha Ydik NdrOdß Ñrrd;%{ ix>ms;DD - ix>fk;DD - ix> O¾uh iDIsèjch kï fjhs' zwu;x ofod p fid fyd;s fhd
mßkdhl jQ w;smQcH mKaä; ud;r › {dkrdudNsOdk m%Odk Ouuukqidi;sZ hfula O¾ufhka wkqYdikd flf¾ o
l¾udia:dkdpdhœ ufydamdOHdh udysñhka jykafia wkka; ;re.K fyf;u wuD;h fokafkls'
ueo nn<k fidf<dial,dfjka msßmqka ir;a mqkai| u~, fuka ó;sß., ;siairK jk fiakdikdêm;sj jev úiQ w;s.re
iïnqÿ iiqk nnq¿jñka" f;reka .=K f;o n, uysufhka ish mQ c kS h mKa ä ; ud;r is ß {dKdrdudNs O dk ufyda m dOHdh
jirlg jeä l,la fhfyka jecfU;ajd' udysñmdKka jykafia jkdys iajdlaLd; idkaoDIaál wld,sl o jq
iïnqoaO Ydikfhka .;hq;= jQ W;a;ud¾:h fï ðú;fha § u › ioaO¾uh Woa.%yK" OdrK" foaYkd" jdpkd ixLHd; m¾hdma;s
w;alr .ekSu ms‚i fï Yu: úo¾Ykd Ndjkd ud¾.h Ydikdka;h jYfhka o" iS, mQrK Oq;x. mßyrK" wd¾hjxY" r:úkS;" ;=jgl"
f;la fhda.djprfhda wkq.ukh flfr;ajd' kd,l" pJ¥mu m%;smdÞ iu: úmiaikdkqfhda. jYfhka o OHdk"
—i;x iud.fud fyd;= hdp ksnndk m;;shd˜ iudê" iudm;a;s" ud¾. M, ixLHd; m%;sfõO jYfhka o uE;
Nd.fh ys f.!;u iïud iïnqoaO Ydikh fcHda;su;a f,i nen,
—Ñrx ;sgG;= f,dliñx iuud iunqoO idikx˜
jQ Ydik Ñr Ôjkh ie,iQ Ydik NdrOdÍ woaú;Sh uyd ix>
ms;DDka jykafiah'
fuhg ixialdrljre
f,djg wuD;h fnÞfoñka iiqka jev jevQ w;s.re mQckSh
mQcH ud‚laldfõ pq,dNh ia:úr ufydamdOHdh udysñmdKka jykafiaf.a › yia;fhka ,shejqKq zYu:
mQcH kdWhfka wßhOïu ia:úr úo¾Ykd Ndjkd ud¾.hZ kue;s fï uyd¾> .%J:h m%:u jrg 1983
2326 jI_fha§ o fojk jrg 1988 jI_fha§ o uqøKh jQ w;r kej; f;jk
1982 jrg fufia uqøKh jkqfha fuys we;s m%fhdack uy;a neúks'
xiv xv

—fid mfpplnqfoOd inNx >rdjdi m,sfndOx ýJÈFjd mqF;odr hkafkka jod< mßÈ yevyqrej wkqj mqoa.,hd ye¢kSu myiq
m,sfndOx ýJÈFjd iJksê m,sfndOx ýJÈFjd˜ ke;' ÿgq muKska úYajdih ;eìh hq;= ke;' ljr fyhska o@ b;d
hkqfjka m,sfndaO lSmhla olajk ,o nj fmfkhs' fk;a;f s hys Wiia ixhñkaf.a yevyqrej .;a wixh;fhda fï f,dalfhys jdih
flfr;s' tfyhsks'
m,sfndaOhla olajd we; o tys fï woyi ke;' tfy;a ñ<skao
m[ayfhys 9 fjks msgf q jys fli m,sfndO fid<ila olajd we;' Ndjkdj uekeúka mqreÿ l<" Ndjkdjg wod< O¾uhka ms<sn|
fufia fyhska fï iïmQ¾K m,sfndaO l:dj mqrdK wdpdhH_jrhka f;areula we;s mqoa.,hl= fidhdf.k" ta u.ska ksis Wmfoia ,nñka
iqÿiq mßirhl fjfiñka Ndjkdfõ fh§ug ,efnf;d;a th b;d
bÈßm;a l<" Ndjkd ud¾.hg Wmldr ms<f s j;a uÕla nj idorj
Wiia ,dNfhls' Wmfoia fokakl= ,en.; fkdyels jqj;a kslï
is;g .; hq;= fjhs' fï m,sfndaOhkaf.ka ñfok ieá uekeúka
fkd isg fmd; m;ska jqj o lreKq f;areï lrf.k Ndjkd
úY=oê
a ud¾.fha u olajk ,§' fuhska iïmQ¾Kfhka ñ§ .;a;yqg
ukisldrfha fh§u fyd|h' .=rejrhl= f.ka Wmfoia ,nñka fyda
wjidkh f;la iajlSh Ndjkd jev ms<f s j< myiqfjka o" fkd tfia ke;sj fyda Ndjkdfõ fhfokakd ;ukaf.a Ndjkd ;;=
kj;ajd o lrf.k hd yels jkq we;' iq¿jYfhka Ndjkdj lrkakl= wkqkayg lshkakg hdu ydkslrh'
yg o WmksYh% iïmkak ÈhqKq mqo. a ,hl= yg o fï m,sfndaO w;frys Ndjkd ukisldrhl ksis wkaoñka fhÿkd jQ o Ndjkdj jroaod
u /|Sf.k fjfiñka u iajlSh Ndjkd ld¾hh uqÿka m;alr .; .;a;d jQ o fndfyda fokd ;udf.a fkd o;alï f;areï fkd f.k
yels jkq we;' tfyhska fï lshk ,o m,sfndaOhka u.yrjd .; ;ukaf.a oekSu fyda fkd oekSu muKska ish,a, m%udK lrf.k wkqka
fkd yelsh hs is;ñka Ndjkd ld¾hh kj;ajd,sh hq;= fkd fõ' wo yg Wmfoia §ug uyd lreKdj olajk ieá o fmfkhs' tn÷
wmg ,eî we;s laIK iïm;a;h s b;d ÿ¾,N nj i,ld thska kshu mqo.
a ,hkaf.a uq<dfõ fy<k l:djka ksid tajdg weyqïlka §fuka
m%fhdack .ekSug Wkkaÿ úh hq;= h' fndfyda fokd Ndjkd ldhH_fhka msßyS .sh wjia:d wmg oek.kakg
fï m,sfndaOhkaf.ka ñ§u fuka u ;u weiqrg ,efnk ,eî we;' tfyhska Ndjkdfõ fhfokakd ;ukaf.a Ndjkd ukisldrfha
ÿn, jQ kshu ms<sfj;a uÕ fkdo;a Wmfoia fokakkaf.ka fíÍug ;;= wkqka bÈßfha lshdmEug fkd hd hq;= h' l,HdKñ;% iïm;a;h s ;a"
o ;Èka is;g .; hq;= h' fhdakfs ida ukisldrh;a" Ndjkd ukisldrfha fhfokakjqka yg b;d
m%fhdackj;a nj úfYaIfhka i,ld .; hq;= h'
tfiau iqÿiq Wmfoia fok kshu l,Kñ;=rl= fidhd .ekSug
óg j¾I lSmhlg fmr ima;úiqoaê yd úo¾Ykd{dk kñka
o kqjK fhdod W;aidy .; hq;= h' Ndjkduh jQ b;d msßiqÿ Wiia
l=vd fmd;la fuu ksiairK jkfhka ksl=;a lsÍug isÿúh' th
ld¾hhla i|yd Wfmoia .ekSug iqÿiq ;rfï mqoa.,hl= fidhd
iemhqfka Yu: úo¾Ykd Ndjkdjka fndfyda ÿrg ÈhqKqjg m;alr
.ekSu myiq ke;' .;a fhda.djprhka i|yd h' tu l=vdfmd; ms<s.;a .=Kj;a keKj;a
—k jKK rEfmk kfrd iqcdfkd jeäysá msßi NdjkdrïNhl § óg uq,ska Ndjkdj ms<sn|j o;hq;=
k úiifi bF;r oiifkk" jQ lreKq wka;¾.; fmd;la iemfhkjd kï uekje hs lshkakg
iqi[[;dkx ys úh[cfkk jQy' ta yeu mskj
a ;=kf
a .a u woyi imqrd,Su i|yd fï fmd; iemehqKq
wi[[;d f,dlñux prJ;s'˜ nj lsj yelsh'
xvi xvii

úfYa I fhka fun÷ Ndjkduh jev ms < s f j<la ks r jq , a j


f.khdu i|yd udj fmruqKq lr.;a Y%S l,HdKs fhda.dY%u
iuq;amdol mQcH mKaä; lvjeoaÿfõ Y%S ðkjxY uyia:úrhka
jykafia fuys ,d lD;{;d mQ¾jlj isyms ;a l< hq;= h' Wkajykafia
we;=¿ Y%S l,HdKs fhda.dY%ufha l,HdKOHdYh we;s ish¨u
in%ïireka jykafia,df.a f,djq;=re me;=ï imsf¾jd'
fufia iliajqKq fï fmd; uqøKoajdrfhka m%ldYhg muqKqjd
,Su i|yd fld<U yeõf,dla gjqkays" WoHdk udjf;a ieoeyej;a
mß;Hd.YS,S fyaud fm%auodi fkdakd uy;añh úiska ish fo.=re r;k;%h fiajd
iajdñmq;%d§kag mska meñKùfï woyiska bÈßm;a ùu iïnqÿ iiqkg 1' ;%sxY;a mdrñ;d mQKsx - mßY=oaO .=Kd,hï"
buy;a msgqjy,la nj lsj hq;= h'
úfndOd;sYhd jia:x - nqoaOr;akx NcduHyï
fï fmd; ilia lsÍu i|yd wm ys;j;a YsIH fndafyda
2' m%Ydka;x Ydka;s ij_ijx - ij_didx iïmodx moï"
fofkl=f.a Wmldrh ,enqKq nj;a ta yeufokd we;=¿ foúhka
lu_ uu_ kqox Ya,d.a>Hx - Ou_r;akx NcduHyï'
iys; f,dalhdg wuduy ksjka iekiSu ,efíjd hs b;is;ska m;uq'
—i;x iud.fud fyd;=˜ 3' ixy;x ioa .=fK! ff>Yap - y;dfX>d n, iïNjï"
fflj,Hk; yD;a moaux - iX>r;akx NcduHyï'
fuhg"
iiqka ys;e;s" 4' r;ak;%hdkqNdfjk - f,dl;%dK úOdhskd"
uka uk# Ydka; fful.%Hx - Ndú;x pdia;= ij_od'
ud;r Y%S {dkdrdu ia:úr'
ksiia rK jkh" Ydka;s# æ Ydka;s# ææ Ydka;s# æææ
ñ;sß.,'
› nq' j' 2526 b,a wj 11"
1982 foieïn¾ ui 11'
xxi xxi

;ukaf.a úfõlh .ek fkdi,ld fl;rï ndOl ;snqk;a


fuu .%ka:fha wka;¾.;h fyd|ska lshjd n,d ks jeros lr wm
iín odkx Oïu odkx cskd;s w;g m;a lrÿka fka uy;a O¾u f.!rjhlsk qh s' w;s mqc kS h
ish¨ odkhka wNsnjd O¾u odkh ch.kS Wvq.ïfmd< Oïurxis ysñmdKka jykafiag fuu l=i,h ksjka
wjfndaO ùu msK si fya;= fõjdæ ldhsl udkisl mSvd ÿre ù
mqKHdkqfudaokdj W;=ï jQ m%d¾:kd fndaêhlska ksjka wruqKq fõjdæ hs fu;a is;ska
uy fmf<da ;,h iu;,d fldg wiqka mkjd nqÿ mfianqÿ m%d¾:kd lrñ'
uyry;ka jykafia,d jvd ys÷jd m%Œ; u isjqmifhka Wmia:dk
iïnqoaO Ydikh rlakd jQ;a" nn<jkakdjQ;a ish¨u iuHla
lrkjdg;a jvd" f,dajduydmdh" iqjdiQ oyila fjfyr úydr"
oDIaÀl foú foaj;djqka jykafia,d o" ish¨ NslaIQka jykafia,d o"
fÊ;jkdrdu" mQ¾jdrdu jeks úydr f.dvke.Sug;a jvd i;rmo
fuu O¾u Þkuh l=i,h wkqfudaoka fj;ajdæ
.d:djlska ;rïj;a flfrk O¾u Þkuh mskalu w;s W;=ïhhs
nqoaO jpkh uqÿkska ms<s.;a wm fï oyï fmd; uqøKh lrjd O¾u tfiau" fuu O¾u ÞkdksixY mqKHiïNdrh wm kñka ñh
Þk jYfhka msßkukqfha wiSñ; Y%oaOdfjks' mrf,dj .sh foudmshka we;=`t ×;s nkaOq j¾.hdg ksjka wjfndaO
ùu ms‚i u fya;= fõjdæ wmf.a foudmshka fom<g;a" udf.a wdorŒh
fï jia iufha ó;sß., O¾udh;kfha jia jik w;s mQckSh
ìß| we;=`t orejkag;a ksÿla ksfrda.S iem ,en iqjfia mdrñ;d
kdWhfka wßhOïu kdysñmdKkag;a fuu O¾u odkuh l=i,h
mQrKh lr ksjk wruqKq lr .ekSug fuu O¾u Þkuh l=i,h
W;=ï nqÿnj ,eîu msKsi fya;= fõjdæ Wkajyka fiag ldhslj yd
fya;= fõjdæ wkka; wm%udK foõñksiqka iys; f,dalhdg ksjka
udkislj mSvdfok ish¨u l¾u frda. ÿre fõjdæ l,HdK ñ;%
weiq f rka ,efnka k d jq Ndjkduh wdYs ¾ jdoh ;j ;j;a iqj ms‚i fya;= jQjd jQ iïud iïnqÿ mshdKka jykafia foaYkd
fhda.djpr m%;smodj /l .ksñka wkqYdikd lrñka Y;j¾Idêl fldg jÞ<d jQ Y%S ioaO¾uh uq¨ uy;a f,dal Od;=j ;=, nenf<ajdæ
ld,hla wdhq j<|d" iqjfia mdró mq¾K lr .ekS ug fya;= fõjdæ
jdikd fõjdæ rejka rdcmlaI 2013-07-17
0714881192
w;s mqckSh ud;r Y%S {dKdrdu udysñmdKkaf.a fijfka
jevys| iu: úo¾Ykd Ndjkd m%.=K lr m%;sm;a;s Ydikh k.d
isgqùug f,dj mqrd fn!oaO wfn!oaO msßig w¾:fhka O¾ufhka
wkqYdikd lrñka ^lugyka foaYkd& ;ukaf.a úfõlh .ek
fkdi,ld yq o S ckhd ks j ka u.g fhduq lrk w;s mq c kS h
Wv Bßh.u OïuÔj iajdóka jykafiag fuu O¾u odkuh mqkH
iïNdrh ksfrda.S Ñr Ôjkh ,eîu msKsi;a" úfõl iqjfhka mdró
mqrd ksjfkka iekiSu ,eîu msKsi;a fya;= fõjdæ jdikd fõjdæ

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com


xviii 01

Yu: - úoY_kd Ndjkd ud._h


1
Ydik iïm;a;h
s yd CIK iïm;a;h
s '
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii///
—whx luuN+ñ bO u..Ndjkd
Okdks ixfjckShd nyQ bO"
ixfj. ixjcksfhiq jF:qiq
ixfj. hqfF;dZj mhq[c fhdksfid'1˜
fï m%ldY jQfha iïud iïnqÿ iiqka ms<ns | uy;a jev /ila
i,id ÿka uyd l,HdKñ;% merKs wgqjd weÿre W;=ukaf.a yoj;ska
mek keÕS" msßiqÿ uqúka fndfyda jdr .Kkla ksl;= a ù we;ehs is;h
s
yels jQ .d:d r;akfhls' fuh fn!oaO fhda.djpr f,dalhd yg uy;a
jev /ila idod .ekSug Wmldr ù we;ehs ie,lsh yels h'
tfyhska u fhda.djprhkg b;du;a m%fhdackj;a hhs ie,elsh
hq;= jQ b;d w.kd .d:d r;akfhls' tfiau fY%aIaG wjjdofhls'
mudfõ jeà bkakd mqo. a ,hd m%n,hl= lsÍug w;sYh iu;a jQ ÈjHuh
n,hla we;s wjjdod;aul w.kd woyia /fils' úfYaI jQ wjjdo /
fils' fuhska m<fjk woyi fufia fldgia mylg fjka fldg
olajuq'
1' fï wmg yuq ù ,eî ;sfnkafka" ;u ;ukg wh;a m%;smodjka
imqrd isÿlr .ekSug iqÿiq jQ fyd|g ue" bv we;s" wjldY we;s"
N+ñfhls' ia:dkfhls' tho mjd ÿ,n h'

1' ixhqF;gG ( 3«31 fya'uq'


02 03

2' fï wmg yuq ù ,eî ;sfnkafka" lv fkd fldg m%;smodjka b;d jefgkakd y' tfyhska fï W;=ï iiqk ;sfnk wjÈfhys § Ndjkdfõ
fyd¢ka imqrd .ekSug ms<sjka jk wjÈfhls' wjia:dfjls' fuho fhÈh hq;=h hkq fï .d:dfõ woyihs'
fndfyda ÿ,n h' ukqii,dNx ,oOdk - ioOfuu iqmmfjÈf;"
3' fï N+ñfha o" fï ,en.;a wjÈfha § o" ÿlska ksoyia ùug ´kEu fh M,x kdê.pPJ;s - w;skdfuJ;s f; LKx'2
lrk flf,ia .sks ksjd,Sug iu;a" u. M, ,en .ekSug Wojq uekúka m%ldY l< Ydik Ou_hla ^nqoafOda;amdo ld,hla&
fjk" Yu: úo¾Ykd Ndjkdjka l<yels fjhs' lr .ekSug we;s l,ays ñksi;a njla ,enef.k" hï flfkla thska ksis
ms<sjka fjhs' fuh o b;du;a ÿ,n lrefKls' m% f hda c khla fkd.ks ; a kï" Tjq y q ,ndf.k ;s f nk CIK
4' fï lshk ,o N+ñfha § ue" fï lshk ,o wjÈfha § ue" wmg iïm;a;sh msßfy,d .kafkdah' —nqoOqmmdo mrud ld, iumF;s˜ hkq
my< lr.ekaug ´kE lrk ixfõ.h uekeúka u;= lr .ekSug lS fyhska iïm;a;s ld,h nqoafOda;amdoh mru fldg we;af;a h'
Wmldr jk ksis lreKq fndfyda fihska bfíg u yuq lr.; th f,dalfha we;s Wiiau ld,hhs" wjia:djhs' nqÿ flfkl=kaf.a
yels fjhs' fuh o ÿ,n lrefKls' my< ùu wkqj ,efnk" nqoafOda;amdoh ,efnkafka fï ñksia
fyd¢ka i,ld n,kak' wmg yuqfjk ñksia i;=ka foi f,dfõh' ÈjH n%yud§ fiiq i;aFjhkg o" thska wkka; jev
n,kak' bkg j;la ke;sj" l=ig wyrla ke;sj" úiSug ksjykla isÿlr .;yels jkafkah'
ke;sj" w|j" ìysßj" f.d¿j" fldrj" uq¿ isrefrka fmf<kiq¿ j nyQys wCLKd jqJ;d - mq..,iiJ;rdhsld"
je,fmk ñksia i;=ka Tng fmfkkq we;' fï mudùfï jro fkdfõ lodÑ lryÑ f,dfl - WmmccJ;s ;:d.;d'
o@ ÿlska fmf<k ;sßika i;=ka Tng fmfkkq we;' Tng fkd ÿ¾,Nje ,o fï w.kd wjia:dfjka ksis m%fhdack .ekSug
fmfkk fm%a; i;=ka yd krlj, ìysiqKq ÿla ú¢kd ksrd i;=ka ndOlfhda o fndfyda jkakd y' nqÿjrhka jykafia,df.a Wm;
.ek is;kak' fï mudùfï jro fkdfõ o@ wo Tng;a wmg;a ,eî ,efnkafka f.ú f.ù hk fï ixidrfhys b;d iq¿ lf,l muK h'
;sfnkafka fïjd .ek oek f.k W;aidyj;a ù fuhska ksoyia fufia f.jk ixidrfhys nqÿjrhka kQmokd ld,fhda u fndfyda
ùug jev lr.; yels W;=ï wjia:dfjls' úuiqï is;a fhdokak' fj;s' i;aFjhl=f.a lu_ pl%h fm/f,k ieáh o i,ld n,k
5' tfyhska fufia ld,dka;rfhlska ÿ,nj ,efnk" b;d w.kd l,ays fï ñksia f,dj" foõ f,dj" nU f,dj hk fï Wiia N+ñj,
m%fhdackhkaa /fia w.h - jákdlu fyd|g f;areï f.k th u yeuodu WmÈkq ,efnkafka ke;' th fm/<s fm/<S hk ia:dk
meyer fkd oud" ixfõ.hg;a ixfõckhg;a fya;= kqjKska i,ld" ;siatl ^31& ls' tla;sia ;,h lshkafka fïjdg h' fuhskq;a
ixfõ.h my< lr f.k ue ta m%;smodfõ fhfokak' f,fyisfhka fm/f<kafka Wmf;a mgka ìysiqKq ÿla we;s ÿ#Å;
;;aFjhkg h' ta N+ñ ;siatl fufiahs(
—ksm;J;s LKd;S;d - wkfJ; ÿCLid.fr"
;iud mfhdf.d ld;dfnnd - hdj;sgG;s idikx˜ 1' Tiqm;a ksrd rdYsh iys; ld,diq;%d§ wglska ieÈ ksrh N+ñh'
—onnf:rdmodk˜ 2' kdkdm%ldrfhka olakd ,efnk ksoyila ke;s mdm lu_hka
,en.;a CIK iïm;a;h s m%fhdackfhys fkd fhdod th meyer jefvk ;sßika fhdaksh'
yeß ;eke;af;da" bula fldKla ke;a;d jQ" uy;a ÿla uqyqolg 2' wx' ks' 8 ksmd¦ nq'c' 3« 132-133
04 05

3' lshd ksul< fkd yels ÿlska msß ksÊCOdu ;KAyl


s d È fm%;
a fuka fndfyda l,la ;efjkakg isÿjkafkah' wiajeis,a,la ,en
úIh h' .ekSug" iekeis,s iqiu q la fy<d,Sug kï l< hq;f a ;a Yu: úo¾Ykd
4' wmdh ÿlg fkd fofjks uy ÿla we;s wiqr fm%a; rdYsh h' Ndjkdjl fh§u h' úo¾Ykd Ndjkdj b;d Wiia mqKH l¾u
5' fkdfhla whqßka fn§ .sh ñksia f,dj h' fhda.hls' thska ,eìh yels Wiia u m%fhdackh kï - m%ÓM,h kï
- ÿlska ksoyia ù wuduy ksjk m%;HlaI lr .ekSu h' hg;a
6' pd;=ïuydrdðldÈ foõ f,da ih hs" fufia lduNjfhda 11 h'
msßfihska iS,fhl msysgd ÑF;úiqoê" ÈgÀúiqoê" lxLdú;rK úiqoê
7' n%yaumdßiÊcfha mgka wi[a[i;a;h olajd we;s idudkH nU
hk fï úiqoaê ;=k fyda ,ene.;fyd;a" fojeks Ôú;fhys wmdh
f,da 11 h'
ìfhka ksoyia ùug iuf;la jkafkah' tfyhska Yu: Ndjkd jvd
8' wdldidk[apdh;kd§ jYfhka kï lrkq ,enQ wrEm nU f,da is; ikid .ks;j a dæ úoiqka jvd fï W;=ï ksjka iqj ,dNh w;am;alr
4 h" iqoaOdjdi N+ñ my ^5& iuÕ ish,a, tla ;sils' .ekSug Wkkaÿ fj;ajd æ
fï .Kfka § wg uyd krlh u lshd ksu l< fkd yels
fhda.djprhd kï ljf¾o@
wm%udK ÿlaj,ska hq;a tl ;,hla jYfhka .Kka lrk ,o nj
ie,elsh hq;= h' Tiqm;a .Kk;a wmdh .Kk;a fuhg fjka fjkaj fhda.djprhd kï" wdOHd;añl mdßY=oaêhl=;a wdOHd;añl
.kakd l,e .Kk fuhg jeäfjhs' wNsj¾Okhl=;a wfmalaId lrk mskaj;dh' Tyqf.a l%shd irKsh -
i;aFjhkaf.a lu_pl%h ms<sn| wl=i,lu_ fõ.h n, mj;ajk l%shd ud¾.h - Ndjkd l¾uh hs' Tyq fuhg iïnkaO lrf.k
úg" i;r wmdfha Wm; ,efnhs' l=Y,lu_ fõ.fhka ñksia f,da iajlSh uq¿ uy;a jev ms<sfj< u f.k hkjd we;' Tyqf.a fï jev
foõ f,daj, o" uyoa.; OHdkhka ,ofyd;a nU f,daj, o" —wkd.dó˜ ms<sfjf<a § m<uqfjka wdOHd;añl mdßY=oaêh;a fojkqj wdOHd;añl
jqjfyd;a iqoaOdjdi N+ñj, o Wm; ,efnhs' ñksil= ù Wm; ,eîu ixj¾Okh;a imqrd .ekSug yels fjhs'
ÿIalr nj nqÿmshdKka jykafia úiska fkdfhla Wmud f.kyer ta lshk ,o wdOHd;añl mdßY=oaêh ,efnk ud¾.h kï"
mdñka foaYkd lrk ,oafoah' weia" lka" wd§ bJøshhka úl, fkd ù Ndjkd l%h
s djg mßmka: jQ" is;a i;ka krlg fhdok" is;a flf,ik
iïmQ¾K bJøshhka we;sj ñksia Ôú;hla ,eîu ;j;a ÿIalr nj laf,aYhka yd Wmlaf,aY iuQyh ÿr,d is; iqu.g fhduq lrùu hs'
foaYkd lrk ,§' nqÿ iiqkla mj;akd ld,fha tn÷ ñksi;a njla fï lshk ,oafoa Ndjkd isoaêh ms<sn| b;d id¾:l jevms<sfjf<ls'
,eîu fyd|gu ÿIalrh' th nr jefvls' fkdfhla úÈfha ye, yemams,sj,g Ndck jk
;hsox iuuqÇN+;x - hx f,dliñx iqÿ,,Nx" tlla nj l,a we;sj i,ld f.k ;sîu uekú'
ukqiiF;má,dfNd p - ioOuuii p foikd fuys§ fï lrf.k hk jevms<sfj< wek ysák lreKq
w,x jdhñ;=x ;F: - wF:ldfuk cJ;=kd' /fils' lSmhla fufiah(
fï iïuqL lr.;a uyd iïm;a;sfhka m%fhdackhla .ekSug ^w& we;eï úg fõokdfjka ñßlS hdu fya;= fldg f.k
;uyg ys;leue;s ;eke;a;d úiska oeka is;a fhoúh hq;=h' meyer fhda.djprhdf.a jev wekysáhs' kj;shs' lr.; fkd yels
yeßfhd;a fj<| nvq ;sfnoa§ ta nvq fkdf.k ;efjk fjf<kaod fjhs'
06 07

^wd& we;eï úg lugyk kSri ùfuka wekysà' kj;ajkakg ^w& wkqfrdaOfhka f;dr nj fyj;a mqoa.,hka yd fkdfhl=;a
isÿfjhs' foa .ek ne£ula ke;s nj'
^we& we;eï úg is; úisÍ hdfuka wekysáhs' kj;ajkakg isÿfjhs' ^wd& úfrdaOfhka f;dr nj fyj;a mqoa.,hka ksid my< lr.kakd
^wE& we;eï úg ksÈu; ksid ´kElu ;sfnoa§ u jev wekysáhs' .eàula ke;s nj'
^b& we;eï úg m%;sM,hla ke;ehs is; ÿn,lr .ekSfuka ^b& wr;s r;s folska is; fkdie,Su'
iïmQ¾Kfhka u kj;ajkakg isÿfjhs' ^B& wN+; mfCLm fyj;a ke;s foa we;=¿lsÍu" N+;dmkhkh fyj;a
^B& we;eï úg ú;¾l Odrdjg hg ù hdfuka is; ÿn, ù jev we;sfoa wialsÍu hk folska ñ§ is;a meje;au hkqh'
wekysáhs' ke;s foa we;=¿ lr .ekSfukq;"a we;s ienE foa whska lsÍfukq;a
^W& we;eï úg wkqka i;=gq lrkakg hdfuka Ndjkd jev f;dr jQ fhda.Ska ;=< ,efnk .=Kfhda wfhda.Ska ;=< fkd ,efn;s'
wekysáhs' f.da.hg iu¾:ùu kï fuys i|yka w.=K fldgiska fjkaje .=K
^W!& we;eï úg bkakd ;ek tmd ùfuka wekysáhs' fldgiska hqla;ùu h' fïjd ÈhqKqjg m;alr .ekSug ù¾hh yd
^t& we;eï úg msßi tmd ùfuka wekysáhs' kqjK ÈhqKq ù ;sìh hq;= h' th ke;s kï w;ru. k;r ùu
isÿfjhs' th wka;rdhlr fjhs' B<Õg ie,lsh hq;f a ;a iïmc[a[h
^ta& we;eï úg lugyk tmd ùfuka wekysáhs'
hs' th ke;s kï Wmdh whs;slr .ekaug;a wkqmdh j¾ckhg;a
fuys lreKq oyh ^10& la i|yka ù ;sfí' lrk Ndjkduh iu¾: fkd fõ' iïmc[a[h ke;a;d ta fofla § u uq<d fjhs' ta
jev ms<sfj< wekysák lreKq ;j fldf;l=;a ;sìh yels h' foflys kQuq<d kï ta fol ms<sn|j ksis mßÈ l%shd lsÍfï iu;alu
fufia fï ndOlhka oek f;areï lr .kakd yeu wjia:djl § u
,efí'
fhdaksfid ukisldrh fhdod ta ta ndOlhka bj;a lr .ekSug
fhda.djprhd Wkkaÿ úh hq;= h' fun÷ wjia:djka ys § fuys uq,ska 1' fufia fhda.djprhd wkqfrdaOfhka fyj;a ne§fuka f;dr h'
i|yka l< .d:dfõ we;=<;a woyia ukig k.d .ekSfuka o tfyhska ukdm wruqfKys wdYdfjka ne£fulska mSvd fkd
hf:dla; ndOlhka u.yrjd .ekSug yels fjhs' ú¢hs'
2' fyf;u úfrdaOfhka fyj;a .eàfuka f;dr fõ' tfyhska
fhda.djprhdf.a ;;aFjh
wukdm wruqfKys .eàfuka mSvd fkd ú|shs'
fhda.djprhdf.a iïmQ¾K" ;;aFjh" isrerh Ôjh hhs fohdldr
3' wr;sfhka fkd ief,k fyhska lugyka fufkys lsÍfuys
fjhs' Tyqf.a isrer kï¦ Ndjkd ukisldrh hs' Ôjh kï¦ ta u.ska
ie§ meye§ fjfihs'
Tyq ;=< jefvk kqjK hs' tfyhska fï fhda.djprhd i;s iïmc[a[
folska w÷kajd§u ksjro hhs i,luq' 4' r;sfhys fkd ief,k fyhska úfõlj;ays fh§ úiSug iqÿiq
fhda.djprhd úiska wruqK foi ne,Sfï §" tkï lugykg fjhs'
is; fh§fï§ yd bJøsh oajdrhkg yuqjk wruqKq j,§ o" is; 5' flf,iqkg bv i,iaid .kakd ne,Sula fkd jk fyhska
uOHia:Ndjfha ;nd.; hq;= h' fhda.djprhdg ,efnk fhda.dkqNdjfhda fudyq wruqK foi n,kafka tys wvq;eka mqrjñka fkd fõ'
i;r fofkls' tkï( 6' tfiau fyf;u we;s jeä ;eka whska lrkafka o fkd fõ'
08 09

fhda.djprhdf.a jev' 5' fhda.djprhd {dkdkaú; úh hq;=h' Tyqf.a uq<dfjka lrk


1' fhda.djprhd ;udf.a jev b;d ie,ls,su;a je iemehsh hq;= jevla ke;s úh hq;=h' hï fyhlska fya uq<d ù kï" uq<dfjka
fõ' tfia ue ta jev ksrjq,a j tlska tl tlg f.dkq fldg ;%súOoajdrh fufyh ù kï" thska ,efnk kmqre m%;sM,h
;enQ fia msßiqÿjg ;ekam;a je ;sìh hq;= hs' idudkH mqo.a ,fhl=f.a l%h
s doajdrfhka ie,efik m%;M
s ,hkg
jvd oreKq h' thska u fyf;u fhda.djpr ;;aFjfhka .s,syS
2' is;a;=< my<jkakd jQ o" my< lrkakd jQ o" is;sú,s woyia
hk nj o ie,elsh hq;= h' fufia lshkafka il, fhda.h ue
msßiqÿ tajd úh hq;= h' woyia - is;ú
= ,s wmsßiqÿ jkúg fhda.djprhd
{dkh Wv r|d mj;akd fyhsks' th nqÿ oyfï tk fhdaksfid
wfhda.djprfhla jkafka h' kqiqÿiafila jkafka h'
ukisldrh hs'
3' Yu: Ndjkdfjys;a" úo¾Ykd Ndjkdfjys;a foflys u fhda.
Yíoh jHjydr lrkq ,efí' tfyhska Yu:fhys;a" úo¾Ykd úo¾Ykd fhda.h lrkakd ;=< ;=ka wdldrhlska fï m%{dj
fhda.fhys;a fhfokakd fhda.djprhd h'—fhd.x wjpr;S ;s ,efnhs' —;sCLF;=x m[[d wd.;d ;F: mGud cd;s m[[d˜3 —iSf,
fhd.djpfrd˜ hkq fyhsks' —fhd.dfj cdh;S N+͘ hkq fyhska m;sgGdh˜ hkd§ O¾ufhys m%{dj ;=ka jrla wdfõh' tys m<uq
lugyka wruqK fhda.h hs' tys meje;afuka" —fhdf.d wii m%{dj cd;s m%{dj hs' —imf[[d˜ hk ;ek cd;s m%{dj hs' m%;i s kaê
wFÒ;s fhd.S˜ hs fhd.S Yíoh jyrg .sh ieá h' fhda.S kduh wjia : dfõ mgka mj;a k d fï m% { dj úmdl m% { dj hs ' fuh
jyrg fh§u .ek N.j;a .S;dfõ 6$1 fufia i|yka fõ( NjX.m[[dj o fjhs' ika;dk jYfhka mj;akd fï m%{dj o Ndjkd
m%{dfõ Wm;g WmksYh % fjhs' úo¾Ykd m%{dj fojk m%{dj hs' fhda.
—wkdY%s;H lu_M,x - ldhH_x lu_ lfrd;s h#
n,fhka Ñ;a; iudêh jefvk úg" is; u, .iaid f.k isgk q d"
i ikHdiS p fhd.S p- k ksr.ks¾ kpdl%sh#˜ hs'
flf,ia oyr ms<f s j<ska m%yK
S ù hhs' thska ta flf,ia u, ls,á s
hfula lïm, j,g fya;a;= fkdù" l<ukd l%shd lrhs kï
msßisÿ ùfuka ieoeye jeã fhda. l%hs dfhys my< jQ fyda my< jkakg
fya ikHdiS o fhda.S o fjhs' ksr.aks fyda wl%sh fyda fkd fõ'
bv ;snQ ielh ^úÑlsÉPdj& wE;a fjhs' wr;shg bv fkd ,efnhs'
ffjÈl ikHdis mhH_dh fhda.S Yíoh .ek muKla is; fh¥
l=i;
S lu wE;a ù" is; my;g jefgkakg bv fkd§" ÒkñoaOhg
we;eïyq" —fï ,xldfõ;a fhda.Ska bkakjd oe˜hs m%Yak k.;s'
hgjkakg bv fkd§" úßh jefvhs' thska ÒkñoaOhg bv fkd ,efí'
bJÈhdfõ isg wd.ka;=l j fyda ikHdishl= j weú;a úiSug
Ndjkd l%h s dfjys ´kElu n,j;a j jefvhs' ukisldrh uekeúka
;j u bv lv weysÍ we;ehs fkd oksuq'
meje;aùfï mqreoao ,eî" i;sh jeã hhs' úßh i;s fol tl;= ùfuka
4' iïmQ¾Kj fyda w¾O jYfhka fyda Ndjkd Wmfoia fok ;eka o iudêialJOh o imsfrhs' fuhska fufkys lrk;dla oeh ms<n s |
fï Èjhsfkys fndfyda we;' ta ;ekaj,ska m%fhdack ,nkafkda kqu<
q dj ie,eiS m%{dj jefvhs' fufia bJøshO¾uhka jeãfuka Ndjkd
o oyia .Kkska i|yka fj;s' fufia j;=ÿ fhda.S fhda.djpr m%{dfõ jeãu fjhs' ;=kj a k m%{dj innlsppmßkdhsld jQ mdßydßh
wNsOdkhka bJÈhdjg u Ndr § l,a f.ùu {dkdkaú; fkd m%{dj hs' th Ndjkd l¾uhg i:dk jQ lugyk mßyrK lD;Hfhys
jk nj ie,lsh hq;= h' kshl
q ;a jQfha h' fuh ue wNsClu" máClu" wdf,dls;" úf,dls;"
3' ú' u' 3 msg fya' uq' iuñ[ck" midrK" ix>dá-mF;-Öjr OdrK" wis;" mS;" Ldhs;"
10 11

idhs;" Wppdr - miidj luu" .; À;" ksisJk iqF;" cd.ß;" iqNøh" wdhH_ wIagdx.sl ud._h fï O¾u Ydikfhys ue ,efnkafka
Ndis;" ;=KySNdj hkd§ l%shd rdYsh id;a:ldÈ jYfhka uekeúka h' iqNøh" m%:u Y%uKhd o fuys u h' oaú;Sh Y%uKhd o fuys u h'
ksremøs;je muqKqjd ,Sug Wmldr jk fyhska fï kduh ,nhs' ;D;Sh Y%uKhd o fuys u h' p;=FÓ Y%uKhd o fuys u h' fï
fhda.djprhdg fï mdßydßh m[a[dj Ôú;h fia Wmldr fjhs' Y%uKhkaf.ka f;dr jQ mrjdofhda ysiafj;s' fï i|yd wê.u"
fï m%{dj Ndjkdfõ fh§ug is;la my< ùfï mgka Ndjkdfõ m%;sfjO hk kï o jHjydr lrkq ,efí' ksjka wjfndaOlr .ekSu
ksIaGdm%dma; wNsj¾Okh olajd m%fhdackj;a jk ieá fufia i,ld lshkafka o fuhg ue hs'
n,kak' u. m, hkq f,daflda;a;r l=i, - úmdl ^l=i,a 4 úmdl 4&
^w& lugykla Wf.kSu' hk is;a wgg lshk kï h' iS, úiqoaêh wdÈfldg we;s úiqoaê i;
^wd& iel;eka úpdrd oek .ekSu' msÍfï §" iïmQ¾K ùfï §" wdhH_ ud¾.h ÈhqKqjg m;aùfuka ksjk
^we& Ndjkdj weröu' wd,ïnkh fldg f.k" fï is;a wg my< fj;s' thska ud¾. is;a
^wE& ukisldr úêh ksrjq,a lr .ekSu' i;r f,djq;=rd l=i,a is;a h' t,is;a kï f,djq;=rd is;aj, úmdl
^b& tys ilalÉpldß;dj' wjia:d i;r u h' ksjka wruqKq fldg my<jk fï ud¾. is;a
i;frka tla tla is;la my< jkafka tla mqoa.,hl=g tla jfrls'
^B& tys imamdhldß;dj'
M,is;a .Kk kï wm%udK fjhs' fï is;a wg tla ika;dkfhlays
^W& tys ksñ;a; l=i,;dj
my< jkafka wdhH_ ud¾.dx. wg iïmQ¾Kfhka ÈhqKq ùfuks' ta
^W!& tys mys;;a;;dj ud¾.is;a i;rg úIh jk flf,ia iSudfjda o i;r fofkla fj;s'
^t& tys wka;rd wixfldapkh ta fufiahs(
^ta& tys bJøsh iu;a;mámdokh m%:u ud¾.h ( 1' ilaldh ÈÜÀ 2' úÑlsÉPd 3' iS,ín; mrdudi
^T& tys úßh iu;a;mámdokh 4' ÈÜGdkqih 5' úÑlsÉPdkqih
^´& tys úph iu;d fhdckh 6' wmdh.dó ish¨ wl=i,a hk m%:u iSudjhs'
lugykla mßyrKh lsÍfï § ,efnk fï yeu ;eku fojk ud¾.h( 1' ´<dßl ldurd.h 2' ´<dßl ldurd.dkqih
m%{dj n,mj;ajk ieá uekeúka i,ld n,d tys W;aidyj;a jkak' 3' ´<dßl jHdmdoh 4' ´<dßl jHdmdodkqih
j¾;udk Ôú;fha § u u. m, ,en .; yels fõo@ hk fudjqyq oaú;Sh
u. m, ,eîu" wdhH_ wIagdx.sl ud¾.h imqrd ,efnk iSudj hs'
iïudiïnqÿ iiqfklska u ,efnk m%Odk u ldhH_hs' ;=kj
a k ud¾.h( 1' wkqiy.; ldurd.h 2' jHdmdoh
—buiñx fLd iqNoo Ouu úkfh wßfhd wgGX.sfld uf..d 3' ldudrd.dkqih 4' jHdmdodkqih hk fudjqyq
Wm,nN;s" bfOj iqNoo iufKd" bO ÿ;sfhd iufKd" bO ;;sfhd ;=kajk iSudj hs'
iufKd" bO p;=fF:d iufKd iq[[d mrmmjd iufKys wf[[˜4 i;rjk ud¾.h(1' rEm rd.h 2' wrEm rd.h 3' udkh 4' WoaOÉph
4' §' ks' 2793 msg 5' wúÊcdj 6' udkdkqih 7' Njrd.dkqih
12 13

8' wúÊcdkqih hk fudjqyq i;rjk iSudj hs' 5 ;=< n,mdkd fï flf,ia fõ.h Tng m%lg ke;' th ta flf,ia
fuys m%:u ud¾.fhka m%ydKh l< hq;= jQ laf,aYfhda ;=kf
a okd fõ.fha u ;Èka n,mdkd wdjrKSh iajNdjfhls' fhdaksfida
u kmqreh' wkdÈu;a ld,hl mgka ika;dkhg mqreÿ ù we;s flf,ia ukisldrh ´kE lrkafka fun÷ wdmod wjia:djkaf.ka iekeis,, a la
f;areï .ekSu o b;du;a ÿIalr h' Tyqg flf,iqka ke;sl< hq;= ,nd .ekSu i|yd nj u;la lr §u jáhs'
hhs is;d .ekau o wudre h' flf,ia ksid m,sfndaO jkafkah hs fï iuÕ Tng úfYaI lreKla lshñ' Tn úiska Tn wjg;a"
i;Sfula o Tyqg ke;af;a h' iir ÿflle hs jegySfula o Tyqg Tn we;=<;;a" msg;;a yeume;af;ka u bÈßhg m;afjk uydÿlal|
ke;' wúoHdfjka jeiS ;sfnk fyhska Ndjkdfõ fh§ug mCIj is;a foi kqjK fhduq fldg ne,sh hq;= h' Tn u" Tn l,af.jkafka
fhfokafka o ke;' fufia jÜgh fyj;a ixidrh mj;ajd f.k uydÿla ú£ï /ila ueoafoa fkd fõ oe hs i,ld ne,sh hq;= h' fï
ÿlal| Tn w,a,d f.k b,afka ukaoe hs Tfnka u Tn m%Yk a lrkak'
hdug Wmldr jk uq,a lreK wdfhdakf s id ukisldrh hs' th ÈÜÀ
fuu ÿla/i wE;a lsÍug fkd is;kafka ljr fyhska oe hs is;d
úÑlsÉPdjka u;=lr fohs'
ne,sh hq;= h' ieneúka u fuu ÿla/i wfya;l = j mj;afka fkd fõ'
—innd ÈgÀfhd p fid<i úOd úÑlspPd p wF;ÈgÀ uQ,l s d tj fuys fya;j = la ;sfnk nj hï úfgl Tng jegyqfKd;a túg h"
fydJ;s' wF:ÈgÀhd ksreoOdh ksrecCOJ;s' inndks p wmdh.dñluudks Tng ÿla /i bj;alr .kakg mq¿jka jkafka' tl,e Tng ÿl o
wF;ÈgÀhd i;shd tj úmppJ;s'˜6 jegefyhs' th ke;slr .; hq;= h hk woyi o Tng my< jkjd
ish¨ oDIaàyq o" fidf<dia jeoEreï úÑlsÉPdfjda o wd;au we;s' tl,e Tng fyd| weila ,enqKf q ia ie,elsh hq;= h' Tng
oDIaáh uq,afldg we;a;dyq u fj;a' wd;au oDIaáh ksreoaO jQ l,ays ksjka ´kE lrkafka fï ksid h'
tajd ksreoaO fj;s' ish¨ wmdfha Wmojk l¾ufhda o wd;au oDIaáh fï woyi - fï wjfndaOh Tng ,enqfKd;a Ndjkdj ms<n s |
we;sl,ays u úmdl fo;a' fï flf,iqka f.ka fj<S bkakd;dla tmdlu yÕjk l:d ish,a,la u fudav l:d nj f,fyisfhka ue
is;kafka —ixidrfha ÿlla ke;' thska fjkaùu h ÿl˜ hkqfjks' jegfykjd we;' Ndjkdj o taldka;fhka l<hq;= wjYH l;_jHhla
—Ndjkdj oeka ´kE ke;' krl keye' lrkakg ´kE" ta;a f,i bfíg u jegeyS hkjd we;' fuys§ m%ÓM, ms<n s | m%Yka h yria
oekau fkdfõ'˜ ;j;a lreKla kï( —fï ld,fha fld;rï Ndjkd lr.; hq;= ke;' Ndjkdfjka ,efnk m%;M s ,fhda th mgka.;a
fõ,dfõ isg ue áflka ál wNHka;rfha ÈhqKj q g m;ajkakdy' th
l<;a ud¾. M,hka ,fnkafka keye' ta ksid u úo¾Ykd Ndjkdj
Tng fmfkkakg o bv ;sfí' fkd fmfkkakg o bv ;sfí' ta .ek
jekakla l<dg jevla ke;' ffu;%S Ndjkdj" nqoO a dkqii
a ;s Ndjkdj
m%Yk
a hla is;;a <
= my< lr .; hq;= ke;' fhda.djprhd m%;M s ,hkg
jeks Ndjkd kï álla l<dg jrfola keye˜ hkd§ m%isoaO
is;a fhduq fldg is;a flf,id .kakl= fkd úh hq;= h' wkd.;
m%ldYhkhka lrk W.;a;k = a we;a;d y' fï W.;a fõYfhka bkakd wdYdnJOkfhka is;a fj<S .kakg bv fkd ;nd Tn Ndjkdfõ
kQ.;=kfa .a fud<Od;=j mEfokafka ljod o@ iajlSh flf,ia fõ.h fhfokak'
ksid fun÷ woyila is;g my< jqj;a ;=kr q ejkaf.a kdufhka m%ldY
fkdjrojd fï m%;m s ;a;s ud¾.h Tn f.k hkjd kï Tfí
fkdlr bkkag is;kjd kï tal;a f,dl=u f,dl= iykfhls' Tn n,dfmdfrd;a;j = jQ u.m, ,eîu fyda u.m, ,eîug mdró fyda
5' m' È' 400 msg fjkjd we;' th lsif s ,filska jrÈkafka ke;' ksjka oelSug" fï
6' máix' 1 Nd.h 130 132 Ôú;fha§ u ksjka oelSug" Tn iqÿiqh hs Tn ;rfha is;d .kak' tys
14 15

ueÿï ms<f
s j; f.k fkd lvjd Ndjkd ukisldrfha fhfokak' jkq i|yd tajd o u;=lr §ug W;aidy orkakg isÿù ;sfí' l,a
mK flkao wka;u s g u f.ù hk f;la u Ndjkdfõ fhfokak' we;sj u fya;=j f;areï .;a úg thska jk úm; u.yrjd .ekSu
fkd kj;ajd lrf.k hkak' ta uyd m%hdYfha m%;M
s ,fhda Tn fidhd myiq fyhsks'
f.k tkakdy' ta i;Hfhls' fhd.djprhd tu fhda.djpr ;;ajhg niskafka l=vd jQ fyda
fhda.djprhdg ,efnk ndOlfhda' uy;a jQ fyda iïm;a;shla yd l=vd jQ fyda uy;a jQ fyda {d;s ys;j;a
u;= oelafjk lreKq fol l,ska u is; ;nd f.k is; yod iuQyhla o ms<sn| je meje;s wfmaCIdj w;yer oeófuks' thska
Tyqg Ndjkduh Yla;shla ,efnhs' ta Yla;sfhka Tyqg ;udf.a
.ekSu Tfí m%Odk;u hq;=lu úh hq;= h'
Ndjkdfõ uekeúka fh§ug fyd|g bvlv ie,efihs' ksiiX.;dj
1' Èúmqod Ndjkdkqfhda.S jQ Tnf.a Èú /flk fia Wjgeka lrk
ÈhqKq ùfuks'
lreKdjka; isyskqjKe;s msßila wjáka fjfiaoa o@
m<mqreÿ {d;s ys;j;=ka uvq,f
a ,ys yeu bJøshlska u ne|+"S úiQ
2' Ndjkdfõ w;rl§ fyda w.§ fyda iudchg uqyqKq ÿka Tng" ta
Tyqg thska fjkaùu myiq ke;s nj meyeÈ,s h' tys meje;s wdiajdoh
iudcfha i;r me;af;ka u" —msii
a d" Ndjkd msii
a d˜ hkdÈh lshñka"
f;areï f.k wdÈkjh jegySfï § fkCLuu i[[d my< fõ' uy
lE .iñka" yQ lshñka" úúO ;dvk mSvkfhka ks.%y lrk úg"
lgq,eyenla jeks ta .sys f.hska whska ùu Wiia iekeie,af,ls'
ysßyer lrk úg" hdug ;ekla ke;s je keje;Sug ksjykla
uy;a ,dNfhls' msßisÿ ksoyfils' fï ffkIalu % H kdufhka i|yka
ke;s je mdfrka mdr udre fjñka ÿla ú£ug Tng mq¿jka o@
jk ;;aFjhg m;aùu t;rï f,fyis ke;' mqo. a ,hd ;=< fï woyi
fuhg fhda.djprhd Yla;su;a úh hq;=h'
imqrd .ekSfï fÉ;kd fldf;l=;a my< jqj;a" we;=<;a ys me,efUk
fufia fyhska b;d ÿlfia Ndjkd ukisldrh ;rula ÿrg iuqoh mdlaIhS laf,aY .Kfha m<sfndaO iajNdjh wkqj fyd| me;a;g
ÈhqKqjg m;alr f.k" is;g uola iekis,a,la §ug iudchg yeÍug ndOd lsÍï fldf;l=;a ,efnhs'
meñKsfhd;a isÿ jkafka lsh fkd yels mSvd /ila ueo jeà ñh Wiia f,i Ndú; is;a we;s W;=fuda fï wNsksIal%uKfha § ue
hdug h' ke;akï t;rï lgql ÿla /ilg ue§ ùug h' w.ïNSr n,j;a Wkkaÿjla yd m%S;shla my< fldg f.k" wk;=rej ue
is;e;s .sys meúÈ iudch Tyq blaukska wka f,djlg we;=¿ lsÍug OHdkH ud¾. M, iïm;a;Ska w;am;a lr .kakdy' uydldYHm
tl;= ù iu.s iïmkak je jev lrkq olakd ,efí' wo nqÿiiqfka uyry;ka jykafia" uyd lÉpdk uyry;ka jykafia wd§ W;=uka
we;=<;g je§f.k bkakd msßi fun÷ kï" msg;ska bkakd msßi fuka iajlSh wNsksIal%uKfha mrud¾:h uqÿka m;alr .;ay' fï
fln÷ úh yels o@ udrhdf.a ys;j;=ka fuka bkakd fudjqkaf.ka ksid u meúoao ,nd fok .=rejre l=,orejkag tflfKys u úo¾Ykd
ksjka msKsi jev lrk fhda.djprhd flfia fífrkak o@ flfia lugyka lshd fokakd y' tfia ta fufydf;a uyry;a nj ,nd
fyda fudjqkaf.ka fíÍug fhda.djprhd iu;a úh hq;= h' .;af;da o fndfyda jQy'
;j;a m%Yak lSmfhls' we;eï mskaj;=ka yg úúO jQ wruqKqj,e mg,eù ;e<S ;snQ
Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhdg úi|d .ekSug ÿIalr jQ is; thska ksoyia fldg" úfõl N+ñfhl fhdojd,Sfï §" foKshl
;j;a m%Yak lSmfhls' fhda.djprhdf.a is; yod .ekSug Wmldr fkdne| kj;d Æ jiqmeáhl= fia bv ,o ,o fia fkdfhla w;
16 17

ÿjkakg mgka .ekafuka thska uy;a ysßyerhlg uqyqK fokakg 3' muK oek wyr .ekSu kï jQ fNdcfk uF;[û;dj" Tnf.ka
isÿjkq we;' fkdfhla ú;¾lfhda úfõlhl fhfok Tyqf.a is; uekúka iïmQ¾K úh hq;= h' th b;d W;=ï fhda.djpr O¾ufhls'
jgd lrlefjkakg mgka .kakdy' fufia fyhska Tyqf.a is;g uo uekeúka is,a /lSug" b÷rka fyd|g oukh lr .kakg yd Tn
ksoyfil=ÿ ke;' tl, Tyqg yeroud wd .sysf.hg jvd fun÷ bkakd ;ek;a" Tn hk .uk;a fyd¢ka f;areï f.k bÈßhg
wjia:dj b;d ìysiqKq fia o" lgql fia o" jegfykakg mgka .kshs' hdug fï .=Kh m%fhdackj;a jk nj Tn úiska fyd¢ka f;areï
w,s" fldá" j,ia" kd" fmd<dka" hla" rl=iq wd§ ìysiqkq i;=ka .; hq;= h'
úiska jg lrkq ,enqjyqg hï fia ksoyfia iekeis,af,a l,a f.úug 4' cd.ßhdkqfhda.h( tkï ksÈjeÍug mqreÿ ùu fhda.djprhd yg
fkd yels kï" tn÷ ;;aFjhl ;ud jeàf.k isgqkd fia Tyqg b;du;a wjYHh h' kskoa ;rï m%udohg fya;= jk ;j;a wk¾:ldÍ
jegfykakg mgka .kshs' fï ;;aFjfhka ksoyia ùug kï Tyq l%shdfjla ke;' fhda.djprhdg Ók" ñoO fol n,j;a i;=frda
úiska ta fklaLïufha bÈßhg hd hq;=h' bÈßhg hdug kï ;ud fofofkls' Tjqkfa .ka wdrCId ùug kskoa muK oek fhÈh hq;= h'
;=< my< ù we;s ÿn,lï fufkys fldg" tajdhska is;a msßisÿ fldg th wvqlr .ekSu l%ufhka l< hq;= h' mqreÿ jk úg wka;u
s fha th
f.k" prKO¾u ;ud ;=< ÈhqKqjg m;alr .; hq;= h' ;ud hg lr b;d myiq jefvla fjhs'
f.k isgqkd m[pkSjrKhka uekúka f;areï .; hq;= h' fïjd 5'-11' ioaOd" ysß" T;a;mam" nyqiaiq; Ndjh" úßh" i;s" m[a[d hk
bj;a lsÍug fyj;a fudjqkaf.a n,h ì|Sug kshu wdhqOfhda kï O¾ufhda i;afok uekeúka i,ld n,d ;ud ;=< ÈhqKqjg m;alr
iS,d§ prK O¾ufhda h' tfyhska fï .=Khka ;ud ;=< ;sfí oe hs .; hq;= h' fï O¾uhka l%ufhka jefvk l,ays" is; ;=< n,mdñka
uekeúka i,ld n,kak' mej;s kshHdkdjrK O¾u iuQyhd - tkï lduÉPJod§ ksjrKfhda
- ÿn, fj;s' fïjd pd;=¾N+ul l=i, Ñ;a;h wdjrKh lrf.k
1' iS,h ( ;ud rlakd wdÔjdIaagul YS,d§ YS,O¾ufhda uekeúka
mj;akd fyhska kshHdkdjrK hhs lshkq ,efn;s' tys kshHdkh;a
/lS weoaoe hs kqjKska i,ld n,kak' tajd wLKav je" fkd le,e,a
kshHdkdjrKh;a o; hq;=h' ta fufiahs(
je" fkd isÿreje" ;Kyd udk ÈÜÀ j,ska fkd flf,iS mj;s;aoe
1' fklaLïuh kShdkh hs' lduÉPJoh th wjrKh lrk kshHdkd-
hs fyd¢ka úuid n,kak' tajd fyd¢ka ;sfí kï Tng fkd je/È
jrKh hs'
n,j;a m%S;shla taldka;fhka my< jkq we;' thska Tng n,j;a
iqjhla w;am;a jkq we;' 2' wjHdmdoh( tkï ffu;%h
s kshHdkh hs' jHdmdoh kshHdjrKh hs'
2' Tfí bkaøhs ixjrh flfia oe hs i,ld n,kak' weia" lka" 3' wf,dal i[a[dj kshHdkh hs' ÓkñoOh kshHdkdjrKh hs'
keyeh wd§ jQ bJøsh fodrj,a kslï yeroud ;snf q Kd;a" ta u.ska 4' wúlafLmh kshHdkh hs' WoOÉph kshHdkdjrKh hs'
flf,ia Odrdj .,d tau fkd je<elaúh yelafla h' tfyhska isyh
s ;a 5' OïujjF:dkh kshHdkh hs' úÑlsÉPdj kshHdkdjrKh hs'7
kqjK;a fhdod ta fodrj,a wdrCId lr .ekSfuka bJøsh ixjrh OïujjF:dkh kï O¾u úksYaph hs' wdf,dali[a[d kï
/flk ieá fyd¢ka kqjKska i,ld n,kak' th;a fuys § ;udf.a wdf,dal ksñ;a; hs' fï kshHdk O¾uhka fïÍfuka yd wdjrK
YS,h wdrCId ùug b;d Wmldr jk ieá Tng u jegfykjd we;' 7' máix' nq' c' 1 « 310 msg
18 19

O¾uhka bj;aùfuka o l%ufhka WmpdrOHdk yd w¾mKdOHdkfhda iïNdrfhka o wdVH je l,a f.jkq fmfka' Tjqkaf.a l=gqïn
my< jkakdy' ta OHdk i;r imqrd ,Sfuka prK O¾ufhda iïmQ¾K ixrCIKhg wfma we;s BI_Hdjla ke;' O¾uh yd O¾u ud¾.h fkd
jkakdy' fï ksoyia jk l%uh hs' msgg yrjd,ñka lrk fï Ydik úf,damh .ek ixfõ.h m< lruq'
mrdchg m;ajkafkda .sys meúÈ WNh mËhg u kqjKei mEfoajd æ
fufia bÈßhg hdfï f;areula ke;a;d iir mqreÿ wkqj wdjrK ú;¾l úch
r< fõ.hg wiqù ÿla uqyf q oa u .sf,kq fmfka' fun÷ mqo.
a ,fhda fhda.djpr Ôú;hg we;=<;a jQjyqg urfik. fuka ú;¾l
fomßoafolska ÿflys .ef,;s' we;eïyq fmr<d .sys lïlfgd¨ ueo Odfrdfjda .,d tkakg mgka .kakdy' fï ú;¾lfhda kj fldgilg
/£ug m%h
s lr;s' ;j;a fldgila wr ìysiK q q lïlfgd¨ w;f¾ u fnod olajk ,oaody' ta fufiahs(
mrud¾:hla ke;sj .ejfikakdy' fï fofldgi u chìula f;areï 1' lduú;¾l - ldu jia;+ka ms<sn| l,amkdfjda"
fkd .;af;da h'
2' jHdmdo ú;¾l - mrdyg ydkshla mSvdjla jkfia lrk
.syf
s .ka kslua iiqkg nisk fndfyda fokd kshu f;areula l,amkdfjda"
we;sj thg niskf a kda fkd fj;s' we;eïyq wkqkf
a .a nig hg ù thg
3' úysxid ú;¾l - mrdyg ysxidjla lsÍu .ek l,amkdfjda"
nis;'s ;j;a fldgila mqo.a ,sl is;a wukdmfhlska o .syf
s .h w;yß;s'
4' {d;s ú;¾l - kEhka .ek my<jk ú;¾lfhda l,amkdfjda"
ta wukdmlï u.yefrk úg h<s;a l=Kq jf<a tfrkakg hkakdy'
we;eïyq iajlShkg ovqjï i|yd ál lf,lg Tjqkf a .ka wE;a jkakdy' 5' ckmo ú;¾l - ta ta k.r ckmohka .ek my<jk l,amkdfjda"
reÑlrkakd jQ wkq.dñlhka ,enqKq ú.i h<s;a fmr mqreÿ jev ms<f s j< 6' wur ú;¾l - fkdueÍ l,af.ùu .ek my<jk l,amkdfjda"
wkq.ukhg miq fkd niskk a dy' ;j ;j;a f,!lsl n,dfmdfrd;a;= 7' mrdkqoaoh;d máixhq;a; ú;¾l - mryg wkqlïmd lsÍu .ek
iïmQ¾K fkd jk úg wìkslu a ka woyia lvlr .ks;'s my< jk l,amkdfjda"
.syf
s .hska kslf
a ukakd ;=< iir ÿl .ek ;rul fyda jegySula 8' ,dN i;aldr máixhq;a; ú;¾l - ,dN ie,ls,s ,eîu .ek
;sìh hq;= h' flf,iqkf a .a wd§kj mCIh o fndfyda ÿrg f;areï _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ my< jk l,amkdfjda"
f.k ;sìh hq;= h' we;a; jYfhka fï f;areï fol ;sfí kï" 9'wkj[a[;a;s máixhq;; ú;¾l - wjuka fkd ,en l,af.ùu
fhda.djpr Ôú;fha § ,efnk ljr ;rï mSvdfjlska fyda is;a fmr<d .ek l,amkdfjda'8
.kakg fkd niskakdy' fï wvqmdvqj ksid u" .sysf.hska kslau
fï ú;¾lhka f.ka we;eï ú;¾l tl t,af,a wl=i,hg
fhda.djpr Ôú;h werUqjdyq - ksjka mila lsÍug bÈßm;a jqjdyq
nr fkd jqj o" l=i,a ieáhg fmkS isáh o" taldka; jQ wl=i, jQ
,dN lS¾;s m%Yxidjkg .scqj tajd jeä jeäfhka Wmojd .ekSug"
ú;¾l weo .ekS u g Wmldr jka k dy' fhda . djpr ;;a F jh
judrd lk i;=ka wkq.ukh lrkakka fuka" fkdfhla úg m%;m s ;a;s
flf,id,k .;s o tys we;' tfyhska fï yeu ú;¾lhla ue
ud¾.h fjkia lrkq wmg olakg ,efí' ksjka u. wyqrd f.k"
oefkk úg ue fufkys lr wE;a lrkakg mqreÿ úh hq;= h'
iir .uka u. t<sfmfy<s fldg f.k" úúO ia:dkhkaf.ka yd
mqoa.,slj yodjvd .kakd odhl msßfika yd w;jeis msßfika yd Ok 8' pQ<k nq'c' 342
20 21

—fï ú;¾lfhda udrfiakdfjda h' fudjqkaf.ka fíÍhdu .=K wu;l ù we;' iir ÿl nj wu;l ù we;' flf,iqkaf.a uyd
fhda.djpr Ôú;hla .; lrk ug whs;s f,dl= ue hq;=lu h' ud wd§kj rdYsh wu;l ù we;'9 oeka Tyqg ;ud hkafka ljr uf.l
.uka l< hq;af;a ueÿï ms<sfjf;a h' fï ú;¾lfhda wka;hlg o@ lshd ie,elSfula ke;' iir uyÿla uqyqfoa fm/f<ñka l,a
jeà .;af;da h' fïjd Tiafia .uka lrkakg is;g bv§fuka jkafka hjhs' fï mqoa.,hdg isÿjQfha uy úmf;ls' tfy;a Tyqg fyda Tyq
ud me;+ f,djq;r= d u. fidhd f.k hk .uk wid¾:l ùu h"˜ lshd jgd isá ckhdg fyda tn÷ woyfila my< fkd fõ' fï yeu
fufia i,ld fufkys lsÍfuka ú;¾l ks.%yh fldg" fï úIu foku l,a f.jkafka udrhdf.a wêrdcHfha fkd fõ o@ fï
N+ñh blau .;fyd;a" ta oCI fhda.djprfhls' ;ud f;dard .;a mqÿufhla fkd fõ'
lugykg is; fhdod f.k mhH_Ùldikfhys fo;=ka mehla l,a bÈß .ufka§ ,efnk udrl ndOl rdYsh
f.ùu Tyqg ÿIalr ke;' fõokdfjka mSvd o Tyqg ke;' iudêh —odrefKd NsCLfj ,dN iCldr isf,dfld˜10 hkd§ka jod<"
ÈhqKq lr .ekSfï wjia:dj t<ö we;' nq ÿ ms h dKka f .a nK is ; g.;a fhda . djprhd wkq k a f .a wem
u.yeÍ hk hdhq;= u. Wmia:dkhg fkd /jfghs' wkqkq;a wkqkaf.a msoú,s;a uekeúka
f;areï f.k" ;Kayd" jisl fkdù isys kqjK we;sje mßfNda.
oeka wms fhda.djprhdg ;ud hd hq;= u. weyeÍhk ieá o
flfrñka ;udf.a bÈßhg ;sfnk nrm;< jev /i ms<sn| je
fmkakd §ug W;aidy lruq' ú;¾l ks.y % fhka chla ,nd .;a wfma
uekeúka f;areula is;ska f.k" Ndjkd ukisldrfha fyd¢ka
fï fhda.djprhd ndysr lsiÿs fohlg fkd fm,fUkiq¿ wysxil
fhfohs' fufia wkqka .ek fkd n,d" wkqkaf.a ´kE tmdlï .ek
mqo.
a ,fhls' iqÿiq fhda.djpr .=K fkdue;s je fhda.djpr kñka fkd i,ld" ;udf.a Ndjkd lD;Hh ue jeäÈhqKq lr f.k hdug
isgkq d mqo.
a ,hka foi n, n,d l,af.jQ uyckhd fï mqo. a ,hka W;aidy lrk fun÷ fhda.djprhd .ek fï ld,fha .sys meúÈ
oelSfuka my< lr .kafka ry;=ka jykafia hk yeÕ=fuls' tfyhska iudc fol u i,lkafka ys;=jlaldr msiail= f,isks' .=Kh okakd"
oeka fudyq jgd fkdfhla fokd tf;kakg mgka .kakdy' wkqka .=K .rel W;=uka úiska ysi uqÿfkka ms<s.kakd fï ksjka u.g
is;a .ekSfï woyiska bßhjq meje;aùu Tyqg fkdlr meyer yeßh ms<smka mqoa.,hd" wo jeäysá .sys meúÈ fndfyda fokd i,lkafka
fkd yels ;ekg m;a fjhs' Tjqkf a .a fkdfhla úÈfha is;eÕs bgq wyl ouk nq,;a fl< msrjQ mälalulg;a jvd my;a fldgh'
lsÍug fkd f.dia fkd úish yels ;ekg meñfKhs' jáka msáka wfydaæ iiqka ms<sfj;a u.la msßySfï uyu.g jeà hk yeáæ
fkdfhla úÈfha ,dN - lS¾;s - m%Yxidfjda .,d tkakg mgka .kakdy' nqÿka ry;=ka mjd i,lk" .relrk" wdroaOúßh" id;ÉpldÍ"
fï msßisÿ woyiska .uka.;a mqo.a ,hd wr ,dN - lS¾;s - m%Yxid uy ks í ndk iÉýls ß hdfjys hq ; a ; ma m hq ; a ; fhda . djprhd weiq r e
ufvys tÍ.ksh's thska f.dv taug fkd yels ;rug fya fï uyufâ lrkakka yg ;Èka wm%sh mqoa.,fhla fjhs' fuh msßfia u jrfola
tÍ.kshs' l,a we;s je fï wd§kjh f;areï lrf.k isákakg fkd fõ' msßig wK fok ks<Odßhdf.a tkï id:,slj .;a jev
neßùu ksid hg ù ;snq flf,ia li< h<s;a u;= jkakg mgka ms<sfj<la we;s" ix> mßkdhlhdf.a wO¾u md,kfhys jro h'
.ksh's wka; mßydkshlg jefgk" fï fhda.djprhd lsis f,ilska 9' ,dN iCldr ixhqF;( nq'c' 2'344
u;= úh fkdfyk fia ta uyufvys tÍ l,a f.jhs' Tyqg f,djq;r = d 10' ixhq( nq'c' 2 « 344
22 23

—Ndjkd lrkjd lshd ld,h kdia;slr .kak tmd" mßh;a;sfhys fmkaùug iu;a fj;s' wfydaæ O¾uh fldfyafoda ieÕ ù .;a fia
fhfokak ´kE" wmg;a fï ia:dkhg;a wdorfhka lghq;= lrk yefÕhs' Ndjkdfõ fh§ OHdk u. m, ,nkq fjkqjg wo iudcfha
odhlhka i;=gq lrkak ´kE' Tjqkaf.a wdrdOkd oka mskalï" wY=N n,mdkd wO¾u fõ.h fhda.djprhdf.a biauÿq k u; lrleùfuka
o¾YkdÈhg fyd|g fm<.eiS hkakg ´kE" fï ld,fha Th jev Tyqg ie,efikafka lsfula o hkq fuhska jgyd .; yels fjhs' wo
l<dg m%;sM,hl=;a keye' ta ksid Th jeä jev w;yer fyd|g ry;a ùug ms<j s kalu we;;a fï id úIu .sys - meúÈ iudcfha
is , a á l mq ¿ jka ;rñka /lf.k b|S u fyd|d˜ hkq f jks " ta fjfiñka kï Ñ;af;l.a.;d ud;%hl=ÿ ,en .ekau myiq ke;af;a h'
ix>mßkdhl ;ekf.a ksrka;r foaYkhhs' Èkm;d ,efnk — b;d Wiia OHdk ud¾. M, .ek ljr l:do@
iq.f;dajdoh˜ fuka fun÷ foaYkdjka wikakg ,efnk tu msßig fndfyda fhda.djprfhda ;u ;ukaf.a m%Ksêh o fjkia
fun÷ mqoa.,hl= wefya jegqKq l=Kla fuka ùu mqÿuhla fkd fõ' lrkakdy' tfiau Tjqyq iDcqj tla is;ska tys fhfokafkda o fkd
wkqka .ek fyda wkqkaf.a jev .ek fyda fkd n,d ;udf.a Ndjkd fj;s' we;eïyq" ksjk myiqfjka ,efnf;d;a ,efnkak;a" ke;s
lD;Hh ÈhqKq lr f.k hdug W;aidy lrk fï fhda.djprhd kï miqj fjk wd;au Ndjhl § th ,nd.ekSfï woyiska fuka
fndfyda fyñka Ndjkdfõ fhfokakg;a bgd .ks;s' fkd fh§
jeäfofkl=ka yg wm%sh mqoa.,fhla fõ' Tjqkaf.ka ,efnk mSvd
kslïu l,af.jkakka foi n,k úg fuh;a Wiia .=Khla fia
iSud rys; h' Ndjkd is; mj;ajd f.k hdug fudyqg bfvla fkd
ie,elsh yelsj ;sfí'
,efnhs' fï fhda.djprhd o miqng fkdfõ' fya fufia is;hs'
—pCLqudii h:d wfJOd - fid;jd nêfrd h:d˜11 hhs uydlÉpdhk fhda.djpr fhda.H;dfjda
uyry;ka jykafia jodf<a —weia we;sj wJOhl= fuka o" lka fhda.djprhd fõokd úch" ú;¾l ks.%yh" bJøsh úch hk
we;sj ìysrl= fukao yeisfrkake˜ hhs lshd h' ta ld,fha;a fun÷ fuhska iudêfha iaÓr;djlg meñfKk nj m<uq lshk ,§' neyeÍ
;eke;a;ka isákakg we;' wo .ek lshkaku fohla ke;' fufia mqÕ=,kaf.a úfrdaOh fukau wkqfrdaOh o" wkql+,;dj o .Kka
is;d fya jeä jeäfhka ffOhH_h jvd Ndjkd ukisldrh lv fkd.; hq;=h' ta fol u fhda.dNHdihg mSvdlr h' ta folska u
fkd fldg lrf.k hhs" Ndjkdfjka l%ufhka ÈhqKqjg m;a fjhs' mSvd fkd ,nd tajdg wiq fkdù" iaÓr is;e;sj È.g Ndjkd
ukisldrh mj;ajd f.k .sfha kï" Tyqg úo¾Ykd {dkhkaf.a
ndOl rdYshla ueo fldklg fyda m;aúh yelsh' tfy;a fuys § Tyqg .=rejrekaf.a
fhda.djprhd wkqka yg tmd ùu fuka u fhda.djprhdg wkqka Wmfoia wjYH fjhs' we;eï úg fï wdjYHl u jQ .=re WmfoaYfhka
tmd ùu o iajdNdúl isoê a hla fia ie,lsh yelsh' kshu f,iska mjd msguka ùug lreKq fhfokakg bv ke;af;a fkd fõ' tfyhska
l,amkd lrkakg fkd yels jQ" .=re wjjdofhka u|la wE;a jQ th o l,a we;sje f;areï f.k" Ndjkd ukisldrfha fhÈh hq;= h'
fhda.djprhd yg isÿjkakg bv we;s mSvd rdYsh w;s uy;a h' ys;j;=ka b;d §>_ jQ ld,hla uq¿,af,a mqreÿ l< b÷rka mskùfï l%h
s dj fuka u
f.ka u|la wE;a ù .sh fudyq kegùug fiiaika muKla fkdj fuh fkd jroaod f.k.sh yels fkd jk nj úfYaIfhka i,ld
wfkla fhda.djprfhda u uekúka ie§ isg .ks;'s fï yeu foku" ys; ;nd .;hq;= lrefKls'
Ndjkdfõ fhÿKq ;eke;a;d lsiÿs jevlg ke;s mqo. a ,hl= fldg NdjkdrïNfha § ;ud úiska mß;Hd. l< Ôú;h /l .ekSu
11' f:r .ek kej; kej; is; fkd fhoúh hq;= h' Ôú;sJøsh ms<sn|
24 25

ÿn,;dj uekeúka is ; g f.k ta Ôú;h .ek fkd i,ld Wmldr lrf.k we;eï mqo. a ,hkg ;u ;ukaf.a Ndjkd ud¾.h
ukisldrfhys fhÈh hq;= h' fhda.djprhd ;=< kshu fhda.djpr ÈhqKj q g m;a lrf.k hdug fkd neß fkd fõ' iq; iïm;a;f s hka
woyia ÈhqKq kï" Tyqg ;udf.a Ôú;h lshd fohla ke;' tlska hq;= je l<K ñ;=re .=reka weiqre lrkakdg mjd Ndjkdfõ m%.;sh
tlg iïnkaO ù mj;akd mGù wd§ Od;= iuQyh jQ fkd kej;S .s,y
s S hdfula fõ kï" l%ñl je m%;m
s ;a;s ud¾.h f.k hdu mud fõ
mj;akd l%shdldßFjh jYfhka oefkk fï lrclh uy;a ms<sl=,a kï" WmfoaYlhka ke;s je Ndjkdj f.k hkakdyg wvqmdvq ùu
fiah Tyqg jegefykafka' tys wdYdjla ;nd wfmaCIdjla mjd ;nd .ek ljr l:d o@ WodyrKhla jYfhka lshf;d;a" iq;iïmkak
.ekSfï woyfila Tyqg ke;' th Tyqg wmú;% f.dvls' th ;jÿrg;a fn!oaOhd yg ÈgÀ úiqoêh iïmQ¾K je ;ekam;a ù we;s ieá fyd|g
/l n,d .ekSfï wNsreÑfhla o Tyqg ke;' Ôú;h o fkd kej;S fmfkhs' fyf;u ;:d.; foaY; s nK mo keje; keje; fmr<
.,k Èh oyrla fia jy jyd ì¢ ì£ hk nj o Tyqg uekeúka fmr<d i,lñka u ;ud ;=< ÈÜÀ úiqoê a h uekeúka ie§ msÍ ;sfnk
jegeyS we;' fun÷ wjia:djl .; lrk" fhda.djprhl=f.a ndysr ieá is;d .ksh's fya fï nKmoh .ek is;d is; yod .ksh's
ÿn,lï fldf;l=;a ne,sh yelsh' msg;ska wjg bkakd mqo. a ,hka —ldÉpdhkh" fï f,dalhd we;slu ^YdYaj;h& o ke;s lu
Tyq f .a wvq m dvq l ï fidhka k ka jq j fyd;a " tys § jka f ka ^WÉfþoh& o hk me;s fol fndfyda fia weiqre l<y' lÉpdhkh"
fhda . djprhdf.a urKh hs ' fun÷ ixlgdwjia : djka f.ka mial| my< ùfï fya;=j ;;= fia f;areï .;a ;eke;a;d yg tys
fhda.djprhd fírd .ekSug kï fuys ;;= o;a" meiqKq kqjKe;s" my<jk WfÉPo jdoh ke;' lÉpdhkh" f,dal ksfrdaOh we;sieá
jeäysáhka w;r ks;r .ejeish hq;= h' oro~q" ieoeye u| mqoa.,hka f;areï .;a ;eke;a;d yg YdYaj; jdoh ke;'
f.ka wE;a úh hq;= h'
lÉpdhkh" fï f,dalhd ;DIaKd - oDIaá keue;s Wmh" Wmdodk"
ÿn," kq j K u| mq o a . ,hka fhda . djprhka weiq f rys wNskfs jihka f.ka ne÷fka fjhs' to fï wdhH_Yd% jlhd is;a msyg s k
Wmia:dkdÈh i|yd fhoùu lSm wf;lska úm;a;shg fya;= fjhs' ;eka jQ ta Wmh" Wmdodk wNskf s õihkg m;a fkd fjhs' udf.a
b;d ´kElñka mj;ajd f.k hk ms<sfj;a u.g fuh ìysiqKq uy wd;auhe hs fkd .ksh's tys is;a fkd msyg
s j
q hs' Wmokd;dla ÿl u hhs
lgqjegla ùu fukau mqoa.,hkg o Ôú;fha wjidkh f;la o" ksreoaO jk;dla ÿlu ksreoO fõ hhs o" fufkys lrhs' wka
u.yrjd .; fkdfyk kmqre msßySfula o fjhs' ms<sfj;a uf.ys i;aFjhl= mqo.
a hl= we;ehs iel fkd flfrhs' lÉpdhkh" Tyqg
kshu f,iska is;a i;ka mj;ajd f.k hdug bv lv fkd ,eîfuka wkqka flfrys msygqjd .;a úYajdihla ke;s je Ndjkduh {dkh ue
th msßySug o m;a fjhs' thska isÿ jQ foh f;areï .ekSug fkd fuys ,efí' lÉpdhkh" fuf;lska iïudÈÜÀh we;af;la fjhs'12
yels fjhs' th olakd uyck;dj ms<sfj;a u. .ek o iel
fuys w. i|yka jk jpk f;a r eï fkdf.k ÿn,
Wmojkakdy' tfyhska fuh fmdÿ iudch ;=< o fndfyda úg
fhda.djprhdg iuudÈgÀ kdufhka i|yka ÈgÀ úiqoêh" ;ud;=<
je/È woyia ;yjqre ùug mjd fya;= jkakls'
jeã ;sfnk nj;a" lu_M, úYajdih uekeúka ;ud ;=< ;sfnk
fyd| ueoafoa ,efnk krl neúka lÙLdú;rK úiqoaêh o fkdwvqj jeã ;sfnk nj;a is;d
Ndjkdjg Wmfoia ,nd.kakd l,HdKñ;% wdpdhH_jrhl=f.a .kakg bv ;sfí'
Wmldrhla fkd ,nd ;ud ;=< ;ekam;a lr.;a iq; iïm;a;sh 12' ixhq( 2 « 28
26 27

fï ÿ¾úpdrh uev,Sug fuys i|yka —wkqka flfrys msygqjd lshefjkafka ksfrda.N


s djh yd thg wod< jQ Ndjkdjg u Tfrd;a;=
.;a úYajdihla ke;sj Ndjkduh {dkh u fuys ,efí˜ hkak uekeúka fok uOHu ;;aFjfha cGrd.akh s la we;slu h' ;=kj
a ekafkka we;s
f;areï .; hq;h = ' ÈÜÀ úiqoê a h;a lXLdú;rK úiqoê a h;a hk fol w.=K jid f.k isàu yd ke;s .=K fmkaùfï .;sh ke;slu o"
u kdurEm mßfÉPo {dkh;a iuÕ ÈhqKj q g m;aúh hq;= h' iudêh i;r jekafkka n,j;a je meje;s wdroaOúßh .=Kh o" miajekafkka
ÈhqKq ùfuka Ñ;a; úiqoê a h imsßh hq;= h' t;eka mgka uekeúka ixialdrhka ms<sn| Woh jh fol m%lg je oefkk flf,iqka
lïuÜGdk ukisldrh meje;aúh hq;= h' th lrk yeá .=rekaf.ka is¢k m%{d.=Kh o m%ldYs; hs'13
W.; hq;= h'
mOdkshx. hkq Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhdg wh;a Wmldrl
Ndjkdfõ fh§ug iqÿiqlï' O¾ufhda h' fuu wx. misk;q a hq;= je f.k iqÿiq l,HdK ñ;%hl=
Ndjkdfõ fh§ug iqÿiaid ;=< ,eìh hq;= .=KdX. my ^5& la ,ofyd;a Tyqg wê.uh fyj;a ks¾jdK idCId;a lrKh b;d myiq h'
§>ksldfha ix.S;s iQ;%fhys i|yka fjhs' ta fufiah( fuys i|yka ;=kj
a k lreK .ek fjfiiska ie,elsh hq;= h' m%:udx.h
1' weje;ak"s fuys uyKf;u ieoeye we;af;a fjhs' —ta N.j;af;fï kqjK yd iujj fhdod ÈhqKq lr .; hq;= h' isjj q ekafkka i|yka
fï fï lreKska w¾y;a h" iuHlaiïnqoaO h" úoHdjkaf.ka yd jk úßh .=Kh iudêh;a iuÕ ÈhqKj q g f.khd hq;= h' miajekafkka
prKO¾uhkaf.ka iïmQ¾K h" iq.; h" f,dalúÿ h" ksre;a;r i|yka jk kqjK Wohính {dkh hs'
mqreIouHidrÒ h" foõñksiakg Ydia;Dh" nqoaO h" N.j;a he˜ hs
úfYaI jYfhka fuys i|yka l< .=Kdx.hg fhda.djprhkaf.a
;:d.;hka jykafiaf.a fndaêh ^i;ru. kqjK& woyhs'
is;a fhduq lrùu iqÿiq fia i,lñ' ieoeye;s ixidr ysrelhkaf.ka
2' frda. ke;af;a ksÿla jQfha" b;d YS; o fkd jQ" b;d WIaK o fkd jQ" fï .=Kdx.h iajNdjfhka imsfrk kuqÿ" ,dNluH;dÈ ÿ¾.=Kfhka
uOHu jQ" m%Odk ùhH_h jeãug fhda.H jQ" iuf,i wyr meijk
Woï jQ wys ß l wfkd;a ; ma m S mq o a . ,hka fï .= K h ì|f.k
Word.aksfhka hqla; fjhs'
fhda.Ndjkdjg o kqiÿq iaika jk ieá o wmg fmfka'
3' Ydia;DDka jykafia flfrys fyda kqjKe;s in%ïirejka flfrys
fyda ;;a jQ mßÈ ish jro fy<s lrkafka" YG fkd jQfha udhd is; ÈhqKqjg m;ajk yeá'
ke;af;a fjhs' 1' fkdfhla úÈfha flf,ia ,ygqj isf;ys ;ejfrk úg" ta is;
4' Yla;s we;af;a oeä W;aidy we;af;a" l=i,a oyïys nyd fkd ;enQ wmsßisÿ fjhs' rd.h" oafõIh" udkh" ÈÜÁh hkd§ kïj,ska
jer we;af;a" wl=i,a oyuqka my lrkq msKsi" l=i,a oyuqka lshfjk flf,ia .ek is;ak' —rfF;d fnd n%dyuK" rdf.k
,en.ekau msKsi mßmqka ùhH_h we;af;a fjhs' mßhdÈJkúfF;d wF;jHdndOdh ms fpf;;s" mßjHdndOdh ms
5' msßisÿ jQ" flf,iqka úoe,Sug iu;a" fufkdjg ÿla jekeiSug fpf;;s" WNhjHdndOdh ms fpf;;s" rdf.mySfk fkjF;jHdndOdh
hk kqjKska hql; a jQfha" Wohdia;.dñKS m%{dfhka iukaú; ms fpf;;s" k mßjHdndOdh ms fpf;;s" k WNhjHdndOdh ms
jQfha" m%{dj;a fjhs' fpf;;s" k fp;islx ÿCLx máixfjfo;s˜14 hkdÈh i,lkak'
fuys m<uqjekafkka Tlmamk ieoeyeh - tkï nqÿrcdKka 13' §> ks' 3 « 400
jykafia flf¾ n,j;a meye§ï .;sh - lshefjhs' fojekakka 14' wx' ks' ;slks
28 29

—n%dyauKh" rd.fhka hq;a rd.fhka f.jd.;a l=i,is;a we;sfha tla l=¿f.ä myßkqÿ we;eï .,a leã hhs' th jQfha úßhg
;udyg mSvd msKsi o l%shd flfrhs' furudyg mSvd msKsi o kqjK;a wêfudlaLh;a fhdod l< fyhsks'
l%shd flfrhs' fomig u mSvd msKsi;a ls%shd flfrhs' rd.h 3' fufia u fhda.djprhdg ieoeye .=Kh b;du;a m%fhdack jk
m%ySK jQ l,ays ;uyg mSvd msKsi;a l%shd fkd flfrhs' ieá i,ld .; yels fjhs' ta ieoeyeke;s" ieoeye .=Kfhka
furudyg mSvd msKi s ;a l%h
s d fkd flfrhs' fomig u;a mSvd f;;ukhla fkd ,o Ñ;a;ika;dkh uqvì q ula jeksh' uqvì
q fï
msKi s l%h
s d fkd flfrhs' ffp;isl ÿl ^fodïki& fkd ú|S˜' lrk j.dj yßhkafka ke;' ke;akï ta ìu j.djlg iqÿiq
2' flf,iau, whska ùfuka is;ays mj;afka msßisÿlu h' túg ke;' ieoeye .=Kh ysia ùfuka r¿ jQ lel=¿ jQ is;ai;ka o
tys .=Khg bv ie,efihs' fï flf,iau, whska ùu bfíg u iS,d§ .=K j.djlg iqÿiq fkdfjhs' tys .=Kìcqjg me<ùug
fyda f,fyisfhka fyda isÿ fkd fjhs' ta i|yd fndfyda jdr iqÿiq ke;' tys ,efnkafka úh,s woyia h' ta úh,s woyia ksid
.Kkla W;aidy oeßh hq;= h' iaj¾Kh msßisÿ lrkakdf.a l%h s d ksis Wiia .=Khg lsisfia;a ysñlï lsh fkdyels h'
mrïmrdj fuys § i,ld ne,Su jà' msßisÿ l< hq;= iaj¾Kfha
4' fï wkqj i,lk l,e iïnqÿiiqkl ,efnk .=K iuqodh jQ
u, ne¢ wjia:d lSmfhla we;' ta ta wjia:djg lefmk wkaoug
l,S b;du;a l%udkql,+ jQ o" wfkHdkH iïnkaO;djla we;s jQ
,efnk;dla u,lv msßisÿ jk f,iska iqÿiq foa fhdod ,Sfuka
o" ixj¾Ok l%uhla úoyd olajhs' .=K iuqodh ixj¾Okh o
tajd lemS msßiqÿ jkieá ie,elsh hq;= h' flf,iqka ms<n
s |jo
mdßY=oaêh;a iaÓr;ajh;a b;du;a Wiia ;eklg m;a flfrk
iajNdjh fufia h' ta i|yd uy;a jerla .; hq;j= we;' .=Khg
wOHd;auhg iïnkaO úYsIag l%shd rdYsfhls' tajd fld;rï
bv ie,efikafka fulS wkaoug h' fï fhdok jerh fkd
ÈhqKq jqj;a hq., jYfhka fkd .e<fmhs kï tlg tlaldiq
kj;ajd mj;ajd f.k hd hq;= h' —hx ;x mqßi:dfuk mqßi
fkdfõ kï w¾:isoaêh b;d wE; h'
úßfhk mqßi mrClfuk mF;nnx k ;x wmdmqKFs jd úßhii
iJ:dkx yúii;s˜15 —mqreIhdf.a ùhH_fhka mqreIhdf.a :du Ndjkd is;g Y%oaOd§ bkaJøshhka n,mdk yeá
n,fhka" mqreIhdf.a mrdl%ufhka hula ,en.; hq;= o@ thg ^w& ieoeye kï isf;a mekkef.k wêfudCL l%h s dj h' thska wruqK
,eîu jYfhka fkd meñK ùhH_fha keje;afula fkd fõ˜' tmd fkd fõ' th w;yer fkd ouhs' th kSri je fkd oefkhs' fiiq
hkd§ka joy< whqßka fkd kj;ajd th mj;ajd f.k hd hq;= .=K ika;dkh u;= ùug Wmldr îchl iajNdjh .ksh's O¾umCIh
fjhs' ùhH_fha wka;rd ixfldaph ^w;rl yels<Su - fyj;a tmd jkakg bv fkd § w; §fï l%h s dj o fuys we;=<;a fjhs'
Ndjkd l¾uh kj;d,Su& wka;rdhlr h' fufia fyhska ùhH_fha ^wd& i;s kï Ñ;a;fha WmgGdk lD;Hh hs' tkï fyd| lreKq
w.h f;areï .; yels fjhs' l=¿f.äfhka .id .,la lvkakd
u;=lr ;eîu h' thska ish¨ m%udo mCIh ^mudjg fya;=jk oE& u.
foig is; fhdokak' Tyq thg fkd kj;ajd myr §f.k hhs'
yrjd wm%udo mCIh u;=lr fohs' i;sh ke;s ;ek m%udoh jevlrhs'
wka;sfï § ta uy l¿., leã ì£ hhs' .f,a ure w; n,d ÿka
i;sh ks;r t<U ;sfí kï" tys fkd jrojd wm%udoh jefâ' ish¨
15' wx' ks' ÿl ks' l=i,aoyï o thska u imsfrhs'
30 31

^we& úßh kï udkisl jQ m%.%y lD;Hh hs' th is; jefgkakg hq;= h' ;ekam;a lr .ekSug n,dfmdfrd;a;= jk is; hglr
fkd §" yelsf<kakg bv fkd ;nd" is; l=i,a úIfhys Tijd ;nd f.k .,df.k tk ú;¾l Odrdj uev.; yels jkqfha tfia
.kshs' lugyka wruqfKka is; yexf.kafka fï lD;Hh ke;slfï fyd¢ka isysh ;sfnk úg h'
mdvqfjks' 7' iir meje;au ms<sn| ixfõ.h uekeúka i,ldf.k we;a;
^wE& iudêh kï udkislj ,efnk wúfCIm lD;Hh hs' fuhska jYfhka u tu ixfõ.h mj;ajd .; hq;= h' neßlï fyda
isÿjkafka is; tl wruqKl ;ekam;a lr ;nd .ekSug Wmldr ùu hs' flf,ianr fyda fld;rï jeã .sh;a i;sh w;a fkd yer mj;ajd
fï .=Kh ke;s ùfuka isf;a weúiaiu
S ie,fihs' ÑF;gÀ;s" tl..;d .kakjd kï m%udohg fkd jeà is;a yiqrejd .kakg fkd yels
hk kïj,ska i|yka jkafka fï .=Kh uehs" fuh úßh .=Kh yd jkafka ke;'
tl;= ùfuka M,j;a fõ'
8' is; ;=< my< jk iq¿ jrolg jqj o" bv lv ,eîfuka isÿjkafka
^b& m[[dj kï udkislj ,efnk oY_k lD;Hh hs' fuh hgù we;s flf,ia n,uq¿jg bv lv i,id §fuls' w,amud;%
msßisÿj mj;akd ;rug wruqKg;a ldhH_ uKav,hg;a t<sh jQ o jrfoys ìh olakd iq¿ jQfha YsCIdmohka fudfkdjg f.k
ie,efihs' fï O¾uh ms<sn| ÈhqKqfõ w.h jpkfhka lshd wjika yslafuhs' —wkqufF;iq jfcciq Nhoiidú˜16 hhs jodf<a isf;a
l< fkdfya' fuh wêfudlaL l%shdj ie,efik Y%oaOdj yd fhdod flf,iqkg bv fkd § is;ayir mj;ajd .ekSu ms<sn|j h'
,Sfuka kshu M,h ie,efikafka h' flf,iqkaf.a mßhqÜGdkhg bv fkd ;nd i;r bßhõ
fufia fï udkisl l%h
s djka hq., hq., je ÈhqKj
q g m;a ù tal meje;aùu h wm%udo úydrh' thska mr f.a je/È ksidj;a tajd
ri jk wjiA:djla ,efí' tal ri ùu kï m%Odk wruqKg iïnkaO is;g joaod f.k fyda ;u is;a i;ka ls<sá lr fkd .kak'
je l%h
s dldÍ;dj fyda wixL; Od;=j m%;HCI lsÍfï ldhH_fhys § fkd ikaiqka lr fkd .kak'
tlai;aj meje;Su hs' fï lshk ,oafoa Yu: úo¾Ykdjka ms<n s |
9' —fhd mnnð cd;s i;dks m[p - mydh ldudks ufkdrudks˜17
wjia:d fol u i,ld f.kh' ldudjpr ;;aFjh blau f.k uyoa.;
hkd§ka nqÿmshdKka jykafia jodf<a oïfifkú ießhq;a ysñhka
wjia:djg yeÍfï § o ud¾.M, ,eîu we;s ùfï § o" thska OHdk
w;rla ke;sj cd;s-wd;auNdj mkaishhla mialï wruqKqj,ska
kï jQ w¾mKdj yd f,daflda;; a r ud¾. wjia:dj o ie,efihs'
fjkalr ;nd.ekSfï uy mqÿu msßiqÿ mqreoaola we;a;l= nj h'
5' nqÿmshdKka jykafia ;ukajykafiaf.a wkq.dñlhka ms<sn| fuh ksid is;g ie,efikafka fklaLïud§ fyd| mqreÿ
.=K ÈhqKqj u w.h fldg ie,el+ fial' ueÿï iÕsfha tk
iuqodhls' msßisÿ isf;a mqÿu ÈhqKqfjls'
Oïuodhdo iq;=r n,kak'
10' wßh mßfhaikh f;areï .; hq;= h' wkßh mßfhaikh f;areï
6' idudkH isf;l fldf;l=;a ÿn,;d my< jkakg bv we;af;a
.; hq;= h' wkßh mßfhaikhg fhduq l< is; ìysiK q q h' tys
h' m%udofha jeà l,a f.jk mqo.
a ,hdg ÿn,lï .ek yeÕ=ful=ÿ
oeyeñ njla weÕjqj;a tnkafola ke;s' tn÷ is;la we;a;yqg
ke;' is; ÈhqKqjg m;alr .ekSug W;aidy .kakd yg is;a;=<
yg.kakd ÿn,lï u.yrjd .ekSfï is;a my< fjhs' tfia 16' w' ks ( nq' c' 11 - 12 msg
tajd u.yrjd .ekSug kï i;sh - isysh uekeúka ;nd.; 17' iï fya' uq' 3
32 33

oeyeñ l:d reÑ jkafka ke;' tys fu;a l=¿Kq .=K ke;' we;s jyfhks' taldka;fhka ry;a nj ,nd.kakd ;=re iïmQ¾Kfhka
fia fmfka kï ta msg;sks' j[apksl jYfhks' yuqjk;dla fï .sks /i ksfjkafka ke;' Tyq fhda.djprhl= jQfha fï woyia
i;aFj ixialdrhka fm<d,Su tys m%lY lD;Hh hs' /i is;ska f.k h' ta i|yd ;ud úiska l<ukd jev yd msrejukd
11' fï i;aFjhka ÿIalr je md,kh jk fuu Ôú;fha kshu ;;= ms<sfj; o" msßisÿ je oekf.k úish hq;= h' fï i|yd bÈßm;a lr
yßyeáhg olsf;d;a" is;d n,f;d;a fudfyd;l=ÿ mudjg fkd .kafka f,djq;=rd .=K /iska w.;eka m;a iïudiïnqÿ mshdKka
jeà oeyeñ jefvys fhfokq we;' jykafia fmkakd ÿka W;=ï Wmfoia iuQyh hs'18
12' úo¾Ykdj;a" úo¾Ykdj i|yd Yu:h;a hk fofla § u ksr;=re 3' fï i|yd uu iS,ixjrh fj; udf.a wjOdkh fhdoñ'
u;=ù tkafka mdrñ;d l=Y,l¾u iuQyfhls' tn÷ mdrñ;d tys § uu th lv fkd fldg" isÿre iEfokakg fkd §" win, je"
l=Y,fhlays wju úmdl jYfhka ,eìh hq;af;a Nj .%kaÓ wlïudi je" ;DIaKd oDIaá folska ;Èka w,a,d fkd f.k" Èú
jefvk wdldr iqfLdamfNda.S WmlrK rdYsfhlehs fkd is;ñ' fofjks fldg /l.ksñ' thska udf.a ldhsl l%shdjkaf.a yd jdpisl
tn÷ WmlrKj,ska ,efnk ksrdñI myqiqj" iekis,a, tn÷ l%shdjkaf.a;a msßisÿlu ie,efikq we;' fufia is;g tlÕ je
WmlrK ke;sj ue ie,eiSu tys M,h úh hq;= h' fï ksidu uekeúka rlsk iS,h u fiiq Wiia .=Kfhka ud is;a;=< ÈhqKqjg
mdrñ;d mqKHfhda Nj.%kaÓ leãfï Yla;sh ,nd f.k isá;s' m;alr .ekSug msysgla jkq we;'
ud fhda.djprhl= jQfha l=ug o@ 4' ó<Õg uu bJøsh ixjrh fj; udf.a wjOdkh fhduq
1' —yeu úgu b÷rka mskùug n,dfmdfrd;a;f = jka" yeu jevl lrñ' th rlskakd jQ uu wei" lK" keyeh" Èj" lh" uki hk
§ u thg uq,a;ek §ug bÈßm;aj we;s .sysf.h" iir ÿlg fyd|g bJøsh fodrj,a ifha isysh msysgqjd f.k" flf,ia wruqKqj,ska is;
u iïnkaOlï we;af;a h' tys we;s .sys lïlfgd¨ ug fmfkhs' msßisÿ fldg ;nd .ksñ' th udf.a wm%udo m%;sm;a;sh jkq we;' ta
tfyhska .sysf.h ÿla /ialrk ;efkls hs isf;hs' ÿla.sks yeu u.ska ud n,dfmdfrd;a;= jk iS,úiqoaêhg n,j;a /ljrKhla
;eku fmfkhs' wúoHdfjka uq<dj ;DIaKdjg odilï lrk .syh s dg ie,efikafka h' iaÓrFjhg muqKqj fkd .;a iS,fhlska Wiia
fï ÿla.sks yeu me;af;ka u tkieá fkd fmfkhs' l=i,a oyïj,g .=Kfhda u;=l< fkd fykakdy' —whx m;sgGd OrKSj mdKSkx˜19 hs
tys bvla ke;' thg ,efnkqfha fkdfhla úÈfha ndOd /fils' jod< mßÈ uyfmd<j fia fï iS,h .=Khkg msysg jkafka h'
flf,iqkaf.a ìysiqKqlu ug jegyS .sfha h' flf,iqka jefvk 5' fï wm%udo m%;smodj uekeúka /l .ekSug kskao wvq lr
ÿla.k
s s fnda lrk tu .syf
s .h kmqre j,ai;=ka f.ka msß jk,eyenla Èúmeje;aùu jQ cd.ßhdkq fhda.h ;a" wdydr .ekSfï § ksiairK
fia isf;kakg úh' tfyhska uu ffkIal%uH woyila my<lr woyia u;=fldg ;nd .ekSfuka fNdcfka u;a;[û;dj ;a hk
.;sñ'˜ fï" ÿl f;areï lr.;a fhda.djprfhl=f.a l:djls' Ou_ fol b;d oeä wêIaGdkfhlska wdrCId lr .ksñ'
2' ÿla.sks /i my< jkafka lu_ kue;s .sks uq,alr f.k h'
lu_ .sksj,g uq, flf,ia .sks /i h' fï .sks ;=kaj.h ue 18' ix' ks' wdÈF; mßhdh iqF;
iïmQ¾Kfhka ksù hkafka úo¾Ykd Ndjkdjl Wiia m%;sM,h 19' ñ' m'
34 35

6' fï yeu .=Khla u wvmK fkd ù" w;rl k;r fkd ù mj;ajd 9' —m,,fXCk ksisJkii - cKKqfl kdNsjii;s"
f.k hdug kï n,j;a ùhH_hla mj;ajd .; hq;= h' —hx ;x mqßi w,x Mdiqúydrdh - mys;F;ii NsCLqfkd'˜23
:dfuk mqßi úßfhk mqßi mrClfuk mF;nnx" k ;x wmdmqKsFjd hkqfjka ießhq;a ysñhka jod< mßÈ" flf,iqka ;jk ùhH_fhka
úßhii iJ:dkx Núii;s˜20 hs jdod< mßÈ" mqreIhdf.a [dK:dufhka hq;a uyKyqg hï fikiqkl m<la ne|f.k bkakd l,ays jeiai
mqreIhdf.a ùhH_fhka mqreIhdf.a mrdl%ufhka hï W;=ï f,djq;r= d fo oK fkd f;ud kï ta fikiqk myiq úyrKhg iqÿiq h' flf,ia
.=Khlg meñKsh hq;= o@ thg fkd meñK" th fkd ,nd mgka.;a W,am;g wiq fkdjk fyhska fï myiq úyrKh u.m, ksjka m%;HCI
ùhH_h fkd kj;ajkafkañZhs oeä j .;a wêIaGdkfhlska hq;=j lr .ekSug Wmldr fjhs'
ffp;isl ùhH_h ;a" ldhsl ùhH_h ;a mj;ajd f.k hk wmamájdks;dj
10' ;Kfld< we;sß,a,l fyda iïlv t<d f.k tys fyda
uu ÈhqKq lrñ' tfiau th iuÕ —wiJ;=gÀ;d p l=if,iq Ofuuiq˜21
ys¢fuka l,a f.ùu u. m, ksjka w;am;a lr.eksfï uyd ud¾.h
hs jod< mßÈ wfmaCId lrk W;a;ud¾:fhka fumsg ,efnk" hï
hs' fldg¿jd hï lsis ;ekl b;d iq¿ fõ,djla ksokakd fuka ud
ljr .=Kfhlskqÿ ;Dma; fkd jk iajNdjfhlska hqla; fjñ'
o ksÈ nyq, fkd úh hq;= h' ud úiska kskoa wvqlr .; hq;= h' ljr
7' ud úiska lv fkd fldg hd hq;= jk" m%;m
s ;a;h
s fyj;a jev
fyhska o@ kskoa kï m%udohg fya;= h' th flf,ia ureka yg
ms<f
s j<" ud uekeúka ksielj u oek isáh hq;= h' m%udoh wE;g
wjldY ,efnk wjia:dfjls'
;,a¨ fjkakd jQ o" wm%udo mCIh ksrka;r je msÍ hkakdjQ o"
11' —fhda.djprhd fkdksohs˜ hkak uu fyd¢ka f;areï f.k
i;sh;a iïmc[a[h;a lv fkd ù ud ;=< ÈhqKq úh hq;= nj uu ks;r
isáñ' tfyhska uu fikiqka fidh fidhd we| we;sß,s wdÈh fidh
i,lñ' th uf.a u Ôú;hg iïnkaO fldg f.k mj;ajdf.k
hdug uu ;Èka is;g f.k jdih lrñ' fidhd fkd fjfyfiñ' ta .ek is;ú s ,s ud;%hla mjd ud my< lrf;d;a
uu fhda.djpr Ou_h lv lrkafkla fjñ' fhda.djprhd kï fkd
8' ud ÿl f;areï fldg f.k l,a heúh hq;= h' tfyhska
mud mqo.a ,hd h' fya lsij
s l ;Èka t,a,S ke;'
lh i;mamdf.k úiSug ´kE lrkakd jQ o" neyer iemhg .scq jQ
is; ks;r ks;r b,a,dkakd jQ o" iqfLdamfNda.S WmlrKhka fiùug 12' fhda.djprhd hïlsis ,o fohlska i;=gq jkafkls' tfyhska
uu fkd hkafkñ' nqÿmshdKKa jykafia" —l,sX.rEmOdkd NsCLfj hï lsis wiakla ,ofyd;a" tys m¾hxlh ne|f.k Ndjkd ukisldrfhys
t;rys uu idjld úyrJ;s" wmmuF;d wd;dmsfkd˜22 hkd§ka —uyfKks" fhfohs' tys § ÓkñoaOdÈfhka fm<k wjia:djla wdfjd;a fya ilauka
,S fldghla fldÜgh i|yd fhdod f.k udf.a Y%djlfhda mud lrhs' h<s;a m¾hxlfhka l,a hjhs' fufia l,a f.jk fhda.h s d
fkd ù" flf,iqka ;jk ùhH_fhka hq;=j fï ld,fha jdih lfr;s' kskoa g hdu i|yd ilia ùula fkd m;hs' flf,iqkf a .ka fmf<k
Tjqka tfia jdih lrk fyhska flf,ia uryq bv fkd ,nd bj;a is;g h m%udo kskoa g bv ,efnkafka' we;eï úgl ilaufka wd,ïnk
jkakdy'˜ hkqfjka jod<y' rÊcqfõ t,a,f S .k bkakd úfgl fyda m¾hxlfhys bkakd úfgl
fyda ú;la; ika;dkh Njx.hg jeàfuka tla;rd meje;afulska
20' wx' ks' nq' c' ks 1 -100 msg
ksød lD;Hhla isÿfjk ieá lsh yels h' we;eï fhda.k S g
a we;eï
21' wx' ks' nq' c' ks 1 -100 msg
22' ix' ks' Tmuu ixhqF;h 23' f:rd
36 37

Èfkl § ? odj,a fofla § u fun÷ ÿn,;djl=ÿ ke;s je l,a f.ùug lrkafkda isá;s' we;eï cd;l l:dj, o kshu m%;sm;a;sfhlska
ms<js kalu ;sfnk ieá wm oel we;' fkd ksod bkafka fldfydu oe f;dr je .;a j%; úëka uyck;dj yuqfjys u Èrdm;a jQ ieá wmg
hs m%Yk
a kef.kafka fhda.l¾uh kshu f,iska fkd okakjqka úisk's olskka g ,efí' §>ksldfha iQ;%fhl ^mdÀl iQ;%fhys& o ndysrl
13' kshu wkaoñka fhda.djpr ;;a;ajhg m;a jQjyqg mjd ;jqika lSm fofkl=ka mqÿu t<jk wkaofï j%; iudodkfhka hq;j =
ixidßl mßph;a ¥Is; mßirhlg jeàu;a fya;= fldg f.k" l,la jdih fldg ta ish¨ j%;drïNhka Èrdm;a jk ;ekg jeà
kxjd.;a Wiia fklaLïu woyi .s,syS hkakg bv ;sfí' tfyhska msßyS .sh ieáhla i|yka fjhs' ful, o we;eï flfkla fn!oaO
tn÷ wjia:dj,ska wdrlaId ùug fkd leã mj;ajdf.k hk wOHdYh ;;a;j a hl=;a ordf.k" È.g mj;ajd ,kakg ÿIalr jQ .=K iajrEm jQ
iïm;a;sfhlska yd ;udyg n,mdkd flf,ia ÿn,;djka uekeúka jev wrUd Tjqkag ;a m<uq tajd Èrdm;a jk ieá n,d lsisÿ
y÷kdf.k l,K ñ;=rka flfrys n,j;a weoeys,su;a .;sfhlskq;a ixfõ.hl=ÿ ke;sje l,a f.jkakdy'
hq;= je úish hq;= h' —ug jrÈkafka ke;˜ hk udkS woyi 3' wdrïNfha § fhdok .eUqre ud;Dld we;s jev o fndfydafokd
iïmQ¾Kfhka lvdf.k úish hq;= h' w;r Èrdm;a jk ieá wmg fmfkhs' fuys § fufia ùug lreKq
14' iqÿiq l,K ñ;=rl= ,oafoa kï fhda.djprhd ta l,K folla wmg bÈßm;a fjhs' tlla kï lrkakg n,dfmdfrd;a;j = la
ñ;=rd flfrys u ;o úYajdih ;ndf.k iajlSh fhda.S jev lrf.k ke;sj" lsÍfuys wNHdihla fkd ,nd m%pdrhg fyd| ud._h hk fï
hd hq;h
= ' ljr fohla i|yd fyda ta f.khk jev ms<f
s j< kj;ajd,k yeÕSu u uq,a lrf.k tys fh§u hs' wfkla lreK" m%;m s ;a;h
s Ôjk
lsisu jevlg iïnkaO fkd úh hq;= h' Tyqf.a .uk ndOl jD;a;h
s la jYfhka f.khdfï múgq ixl,amh hs' fï folg u uq,
id.rfhl h' tfyhsks' fn!oaO m%;sm;a;sh f.k hd hq;af;a jpkfhka fkdj is;ska"
ksiairK woyiska nj fkd ;elSu hs'
wrUk jev Èrdm;afjk ieá'
Èrdm;a fkdjk ieá'
1' fhda.djprhd uekúka ÿrÈ. n,d jev lrkafkl= úh hq;=
h' f,!lsl woyiska uevqKq msßyS.hs udkisl Yla;h s we;s we;eï 1' fhda.djprhd iajlSh wdrïNhka Èrdm;a jkakg fkd§"
mqo.
a ,hka Wiia jev mgka.ekSfï § ruKSh jQ o úia;r = e jQ o" úúO fudfyd;ska fudfyd; ;udf.a yeu fyd| ms<sfj;la ue" jeä
ud;Dld bÈßm;a fldg ckhd l=,u a ;a lrk ieá;a" ál Èfklska ta jeäfhka ÈhqKqjg hk ieáhg fhda.fhys fhÈh hq;= h' fuhg
ud;Dldjkg fh¥ woyia uldf.k wka u.l hk ieá;a wmg fmfka' Wmldr jkafka ksjka wruqK ue ;Èka is;g ldjoaod .ekSu h'
fuhska we;eï jev Èrd m;afjk ieá wmg jgyd.; yels h' Èrdm;aùu uq,ska jev wrUd ta werUQ jev Èrdm;a jkakg bv yeÍug fya;=
ixL; O¾uhkg wh;a iajNdj O¾ufhls' ta Èrdhdu iïmQ¾Kfhka jkafka O¾uuh yeÕSu wvqlu nj lsj hq;= h'
f;drù we;af;a wixL;fhys h' tfyhska wixL; ;;a;j a hg m;ajk 2' —i;x p Ofuud k crx Wfm;s˜24 hs jodf<a nqÿmshdKka
;=re Èrdm;a ùu je<elaúh fkdyelsh hs lshkakg o neß ke;' jykafia úisk's i;amr
q eIhkaf.a O¾uh Èrdm;a fkd fõ hkq tys
fuys wm úia;r lrkakg woyia l< Èrdm;a ùu th fkd fõ' woyi hs' tfyhska fhda.djprhd ;ud wrUk fhda.jev ms<sn|
2' ck;djf.a is;a .kakd woyiska" wkqkayg fmkakqï lsÍfï yeufohla u i;amrq eIhkaf.a O¾uhg iïnkaO l< hq;= h' th o
l=yl m%;sm;a;s wkq.ukfhka kd kd udÈ,sfha j%; úëka bÈßm;a 24' O' m' crd j..
38 39

uekeúka f;areï f.k ue l< hq;= jQ o" mj;ajd f.k hd hq;= jQ o CLk;s& we;s l,ays l¾;=luH;d Pkaoh Wm§' yg.;a Pkao we;sfha
jev ms<f
s j<la nj úfYaIfhka ie,lsh hq;= h' W;aidy flfrhs' W;aidy ^jEhï& fldg ;=,kh ^wks;HdÈ úiska
3' f,dalh ;a" f,dalfhys we;s iú[a[dKl wú[a[dKl ;SrKh& flfrhs' ;=,kh fldg m%OkaùhH_ flfrhs' ksjkg fufyhQ
foa;a is;ska ;Èka fyda hï;ñka fyda nodf.k ;udf.a is; ;ekam;a is;a we;af;a ue ^kdu& lhskÿq i;Hh ^ksjk& m%;HlaI flrhs m%{dfh
lr .ekSug fld;rï oeÕ¨j;a" fld;rï ;¾l kHdh boßm;a kqÿ lf,ia úksúo olS'˜ 25
l<;a th isÿlr .kakg kï lsisfia;a fkd yels h' Tn Tfí is; 6' fuys wdrïNfha mgka ks¾jdK idlaId;aldrh olajd wjia:d
;ekam;a lr .ekSug is;kjd kï" Tn úiska m<uqfjka ue l< 12 la i|yka fõ' tys uq,ska i|yka jkafka O¾uuh YÍrh ilia
hq;af;a i;a;aj ixialdrhka flfrys Tn is;a ;=< n,mdk ne£ï lsÍug Wmldr jQ ioaOd .=Kh hs' fuhska fhda.djprhd yg Y%oaOdj
fyd|g úuid ne,Su h' B<Õg ta nkaOkhka áflka ál lvd wdjYHl uQ,sl lreKla nj i,ld .; yels h' ieoeyefhka
whskalr .kak' fuh kshu is;ska ue isÿlrkak' tl,e is; ye§u f;drj wrUk fhda.djpr jev Èrdm;a jk ieá fuys uq,ska i|yka
wmyiq ke;' ke;akï Tn lrkak yokafka wkqka /jàfï uyd
lrk ,§' fhda.djprhdf.a fhda.l¾uh id¾:l ùug kï ieoeye
m%h;akfhls' Tõ" ish¨ ne£ï" .eàï fol ue uekúka fidhd n,d
.=Kh fmroeß úh hq;= h' thska f;dr kï ta Ñ;a; ika;dkh úh,s
tajd tlska tl whska lr oukak' Tng ch.; yels fjhs'
uqvqìulg iudk h' fuh wka;h olajd l%ufhka ÈhqKqjg m;alr
4' fhda . djprhdf.a uQ , s l mrud¾:h b;d Wiia Ñ;a ; .ksñka f.k hd hq;= h' fï ieoeyeh o kqjK yd iuÕ iïnkaO
mrïmrdjla l%ufhka ÈhqKqjg m;alr .ekSu hs' th f,fyis ke;' fkd fldg f.k hdfuka Èrdm;a jkakg bv ;sfí' tfyhska fuys §
O¾uuh woyia iuQyfhlska ue ;udf.a Ñ;a; ika;dkh imqrd,Su
ukd ie,elSula wdjYHl h'
myiq ke;' ta i|yd iqÿiq ue l%ufhla ;sfí' ta fufia hs(
7' fojk lreK kï" l<HdKñ;% wdY%hla ;udg i,id .ekSu
—ioOdcdf;d WmiXlu;s" WmiXlufJ;d mhsremdi;s" mhsremdifJ;d
h' th f,fyisfhka u ie,efikafka TlmamkSh ioaOdj is;; a <
=
fid;x Toy;s" Tys; fidf;d Ouux iqKd;s" iqFjd Ouux Odfr;s"
t<efUk l,ayu s h' —il, fujysox wdkJo n%yujßhx hÈox l,HdK
O;dkx Ouudkx wF:x WmmßCL;s" wF:x WmmßCLf;d Ouu 26
ñF;;d˜ hs jod< mßÈ Ydik n%yu a pßhdj ;a" ud¾. n%yu
a pßhdj ;a
kscCOdkx LuJ;s' Ouu kscCOdkCLJ;shd i;s PfJod cdh;s'
hk ish,a,u wOHd;auh ;=< ,efnkafka o" jefvkafka o l,HdK
PJodcdf;d Wiiy;s' WiiysFjd ;=,h;s' ;=,hsFjd moy;s'
mys;fF;d iudfkd ldfhk fpj mru ippx ipýlfrd;s ñ;%h
S wdY%h iïm;a;sh Wv h' th fkd ,o fyd;a tu ish¨ .=Kfhda
m[[dhp kx w;súcCO mii;s'˜ fkd ,eî hkakdy' tmuKla fkdje wiSñ; úm;a /ilg o jeàug
bvlv ie,efika f ka h' tfyhs k a kq j K yd uq i q f ldg .;a
5' —yg.;a ieoeye we;sfha t<efUhs' t<efUkqfha m¾hHqmdik
ieyeoefhka tu l,HdKñ;%dY%fhka kshu m%fhdackh .ekSug
flfrhs' m¾hHqmdik lrkqfha lka k;= flfrhs' k;= l< lka
Tn ;a Wkkaÿ fjkak'
we;sfha oyï wihs' wid oyï orhs' oerE oyï ys wre;a msßlaihs'
wre;a msßlaikqjyg O¾ufhda jegfy;s' oyï jegySu ^OuukscCOdk 25' u' ks' pXls iq'
26' fldi, ixhqF; nq' c' 162
40 41

8' l<K ñ;=rka weiqre lsÍfï § thska ,nd.; yels jk ^nK lkmsg yrjd fkd lshk& W;=ul= fidhdf.k" t;=ud fj;ska
W;=ï m%fhdackh uekeúka f;areï lrf.k ;sìh hq;= h' ;=kajk f;areï Wf.kSug W;aidyj;a jkak' m%;sm;a;s .rel fkd jQ"
isjqjk fo lrefKka th u;=lr fohs' l<K ñ;=rka weiqre lrkakd wO¾ujd§ mqo.
a ,hd f.ka nK wikakg fkd hkq uekú' tys § Tng
tys § ieoeye kqjK fol fhdod ,Sfuka l<K ñ;=rdf.a nig lka kshu O¾uh fkd ,eî hdug bv ;sfí'
fhduqlÍs u isÿ fjhs' tys § kqjK fhdod ,Sfuka l<ukd l%h
s dj meyeÈ,s 11' y;afjks lreK ó<Õg i<ld n,uq' —wF:x WmmßCLf;d
je oefkhs' meyeo,sj oekqKq foh ;udg w;am;a lr .ekSug ms<sjka Ouud kscCOdkx LuJ;s˜ hkafkys f;areu( w¾:h fufkys lrkakd
jkqfha ieoeye ;snqfKd;a muK h' t fyhska fï .=K fofla yg O¾ufhda oekSu bji;a" fyj;a f;areu i,lkakd yg tys
l%shdldÍ;ajh fuys § b;du;a m%fhdackh' Tn l,K ñ;=rka weiqre wvx.=jk O¾u ldrKfhda oekSug m;afj;s hkq h' fuh Ouu
lrkak' tfia weiqre lrk úg" uekúka kqjK fhdokak' oeyeñ kscCOdkCLJ;sh hs' ;ud W.;a O¾uhka ms<sn| je f;areï is;g
l;djla t;=udf.ka msgjk úg" th ieoeye fhdod ;ud wh;a lr jegySug fï ku fhdokq ,efí' fï Yla;sh ke;skï fld;rï
.ekSug wu;l fkd lrkak' tys § l<K ñ;=rdf.a nig lka O¾uh W.;a;;a thska m%fhdackhla fkd ,efí' O¾udkqrEmj
fhduq lsÍu;a tfia lka fhduq fldg lshk nKla weiSu;a Tn b;d W;a i dhla .ekS u g ´kElu is ; ;= < my<jka f ka fï Ouu
i,els,af,ka isÿ lrkak' fuhska Tng ,enqfKa uy;a ,dNhla nj kscCOdkCLJ;sh we;s l,ays muK h' tfyhska W.kakd;dla O¾uh
fyd¢ka isf;a ;nd.kak' ms<sn| f;areu i,ld f.k th uekúka i,ld ne,Sug ks;r
9' miajk lrefKa mgka fodf<diajk lreK olajd we;s lreKq ks;r mqreÿ úh hq;= h' wgfjks lrefKka th meyeÈ,s lrk fial'
wfgka i|yka jkafka Èrdm;a fkd jk jev ms<f s j<ls' miajk tkï —Ouu kscCOdkCLJ;shd i;s PfJod cdh;s PJo cdf;d
lrefKka( nK wid tfia wid.;a nK wyl fkd oud is;a ;=< Wiiy;s˜ hkq h' OuukscCOdkCLJ;sh we;sjk úg Pkaoh we;s fõ'
OdrKh lr .ekSu" ;ekam;a lr .ekSu woyia flfrhs' fï fya;= lF;=luH;d l=i,pPJoh we;sfha" W;aidyh .ekaug isÿfjhs˜ hk
fldg f.k Tng nyqYe% ; .=Kh Tn ;=< ÈhqKq lr.; yels h' tys f;areu h' fï O¾uuh wNsj¾Okfha b;d fyd| ikaêia:dkfhls'
nqÿoyu mdvï fldg ordf.k jdih lrkakd O¾u ffp;Hfhls' u;a;g ;u wNHka;rfhys ixj¾Okhg m;alr .ekSug we;s ish¨
tmufKlska fyda foõ ñksiqka úiska jekao hq;= mqoa.,fhla o f,!lsl f,daflda;a;r .=KO¾u mrïmrdjg bv ie,efikafka fï
jkafka h' W;aidyfha Wmldrh ,eîfuks' OuukscCOdkCLJ;sh hkak .ek
10' tmufKlska fkd kej;S yhfjks lreKg o is;a fhduq o .eUqrg i,lk úg" OïuÀ;s {dkh f;la isf;a ÈhqKj q my< jQ
lrkak' tkï mdvï ;sfnk nK fldgiaj, f;areu uekúka nj f;areï l< yels h' th kï úo¾Ykd Ndjkdfõ § ,efnk
fufkys lsÍu h' ;ukaf.a u kqjKska fyda wka jeäysáhkaf.a imamÉph kdu rEm o¾Ykh hs' fuys§ fï mqo. a ,hd yg kdu rEm
msgj
q y,la ,enf.k fyda Tng fï w¾:h imqrd.; yels h' tfia O¾uhka ms<n s | je wÊCO;a; jYfhka o" nysoO
a d jYfhka o mppF;
w¾:h imqrd .ekSfï § Tn blauka fkd úh hq;= h' nqÿmshdKka ,CLkdjfndOh iïmQ¾K je ;sìh hq;= h'
jykafiaf.a woyia o;a uyry;ka jykafia,d ÿka w¾: ms<fs j<la 12' —WiiysFjd ;=f,;s˜ hkak kjjeks lreK hs' m%Oka ù¾hfhys
we;' tajd Tng fidhd.; fkd yels kï" W.;a YslI
a dldó O¾ujd§ ;=,kh flfrhs' ;=,kh kï kdu rEm O¾uhkays ,efnk idudkH
42 43

,laIKh Ndjkduh {dkfhka jgyd .ekSu hs' idudkH ,laIKh fl<jr" ud¾. Ñ;a;hg uq,k s a ,efnk f.d;%N+ is;g h' —mys;fF;d˜
kï¦ wks;H ,laIKh" ÿlaL ,laIKh" wkd;au ,laIKh hk hkq ta wjia:dj yÕjk jpkfhls' tys f;areu ksjka msKsi
;%súO ,laIKh hs' fï ,laIKhka ms<sn| wjfndaOh mgka .kafka fufyhqKq is;a we;a;d hkq hs' ksjka msKsi fufyhqKq is;a we;af;a
iïuik {kh mj;akd wjia:dfõ h' Wohnnh [dK wjia:dfõ kdu lhska yd rEm lhska o" ta mrud¾: i;H jQ ks¾jdK Od;=j
th u ÈhqKqjg m;a ù jegfyhs' m%;HË flfrhs' fufia fï ks¾jdK Od;=j idËd;aldrh" ldh
13' ;s% ,laIKh O¾uhkaf.a iajNdjh hs' uq,e § th fkd idËd;aldrh" kdu idËd;aldrh hhs fo jeoEreï fjhs' thska
fmfkkafka th jeiS .sh fyhsks' tfia jeiqfKa th fufkys fkd ldh idËd;aldrh ksid wkjrd.% ixidrfhys meje;s ldh or:-
lsÍfuks' 1' ika;;sfhka jeiS.sh fyhska o" Wohính fufkys ldh ika;dmdÈh ke;s jQ nj oek .kshs' kdu idlaId;a ldrh ksid
fkd l< fyhska o" wks;H ,laIKh m%lg fkd fjhs' th ika;;sh tn÷ u flf,ia .yKh ke;s jQ nj oek .kshs'
^tlg ne÷Kq iuQyh& .,jd ^tlska tl fjka fldg& Woh jh fol urK Nh .ek ke;s ie,lSu'
fufkys lrk l,ays m%lg iajNdjhg m;afjhs' 2' bßhdm:fhka
Ndfj: fNd urK udr újcckd h"
jeiqKq fyhska o" ks;r fm<Su fufkys fkd lrk fyhska o" ÿlaL
f,dfl iod urK i[[ñux h;F;d"
,CIKh m%lg Ndjhg m;a fkd fjhs' bßhjq .e,ùu kj;ajd"
tjxys Ndú; ukii krii ;ii
thska ,efnk wNsKay m;smS<kh ^mqk mqkd fm<Su& fufkys
;Kyd mySh;s iÍr .;d wfiid'
lsÍfuka ÿ#L ,laIkh m%lg Ndjhg m;afjhs' 3' >k i[a[dfjka
mskaj;aks" urK keu;s udrhd ÿ/,Su msKsi" fï w;auNdj
jeiS.sh fyhska o" kd kd Od;= úks¾fNda.h fufkys fkd l<
ixLHd; f,dalfhys" urK ix{dj" ;ekam;a lr.;a lh;a is;;a
fyhska o" wkd;au ,laIKh m%lg fkdfjhs' >k i[a[dj
we;s je jvjq' fufia jevQ is;a we;s ta i;a;ajhdf.a isrer iïnkaO
bj;afldg" kd kd Od;= úks¾fNda.h fufkys lrk úg ta wkd;au
fldg f.k mj;akd yeu ;Kaydj u myfjhs'
,laIKh m%lg Ndjhg m;afjhs'
rEmx crd msh;rx u,skS lfrd;s
14' oyfjks lreK —;=,hsFjd moy;s˜ hkq h' thska m%ldY
innx n,x yr;s wF;ks f>dr frdf.d"
jkafka ;shqKq úo¾Ykdjg k.d ixialdrhka iïu¾Ykh lrk
kdkQmfNd. mßrCÅ; uF;Ndjx
whqre hs' th NÙ. {dkfha mgka wkqf,dau {dkh ,eîu f;la
fNd uppq ixyr;s lsx M, uF;Ndfj
wjia:djka fia .; yels fjhs' 11" 12" hk lreKq folska f,daflda;;
a r
ÈhqKjq m%ldY fjhs' —mys;fF;d ldfhk fpj mru ippx ipý lfrd;s˜ cdrdj b;d ukdm jQ rEmh ls<sá lrhs' ldYiajdidÈ ìhlre
hs i|yka jkafka ks¾jdK Od;=j idlaId;aldrh hs' úo¾Ykdjia:dfõ frda. f;fï ;ud flfrys jQ ish¨ u n,h fyj;a Yla;sh meyer
§ ks¾jdKh ms<sn| oekSu fkdfhla jr isÿfjhs' ta jkdys wkqudk .kshs' mskaj;=ks" urKh f;fï fkdfhla WmfNda. mßfNda.
jYfhks' is;g ks¾jdK Od;=j wruqKqjk wdldrfhka fkd fõ' ta jia;+kaf.ka rlakd ,o fï Ôú;h jkid ouhs' tneúka Ôú;fhys
ks¾jdK Od;=j m<uqfjkau wruqKq jkafka úo¾Ykd {dkhkaf.a lskï m%fhdackhla weoao'
44 45

luudks,d my;frd. ;rX. NfX.


ixidr id.r uqfL ú;f; úmJkd
ud ud mudo ulßF: lfrd: fudCLx-
ÿfCLdofhd kkq mudo uhx krdkx
l¾u keue;s iq<Õska myr fok ,o" frda. keue;s r< ì÷ï 2
we;s" ixidr id.r uqLfhys úm;g jegqkd jQ" f;ms mudjg lreKq NdjkdrïNh'
foa fkd lrjq" ksjka ,en.kakd jev jvjq' i;a;ajhkaf.a fï 1' Yu: Ndjkdjh" 2' úo¾Ykd Ndjkdj he hs Ndjkdj fojeoEreï
m%udoh ÿla Wmojkafka fkd fõo@27 fjhs' Ndjkdfõ fhfokakd fï fol .ek ue ;rul ye|skSula
uq,e § ue ;nd.ekSu m%fhdackj;a fjhs' tys 1' Yu: Ndjkd kï(
is;a ;=< my< jkakd jQ flf,iqka hgm;a fldg Wmpdr OHdk
w¾mKd OHdkhka ,en.kakd l%uhhs'
2' úo¾Ykd Ndjkdj kï( ixialdrhka kdu rEm jYfhka
m%;HËj f;areï lrf.k" tys ,efnk wks;H ÿlaL wkd;au
,ËKhka iudêu;a is;ska m%;HË je flf,ia m%ydKfhka
m%;sfõOh lr.kakd {dk mQ¾jl lD;H l%uh hs'
;jo uÊCêu ksldfhys uydiÉpl iQ;%fhys ldh Ndjkdj
iy Ñ;a; Ndjkdj hhs Ndjkd folla oelaúk' ta fufiahs(
—.sksfjiak" flfia kï wNdú; ldh yd wNdú; Ñ;a; fj;a oh;a(
fuf,dj wY%e;j;a mD:.ackhd yg iqL fõokd Wm§' fya iqL
fõokdj úiska iam¾Y lrk ,ÿfha iqLfhys we,au we;sfjhs' iqLfhys
we,Sfuka hqla; Tyqf.a iqL fõokd ksreoaO fõ' iqL fõokd
ksfrdaOfhka lfhys ÿlaL fõokd WmÈhs' fya ÿlaL fõokd úiska
iam¾Y lrk ,ÿfha ue fYdal flfrhs' úvdm;a fjhs' je,fmhs'
f<ys w;a meye/ y~fka fjhs' isysuq<djg jofka fjhs' .sksfjiak"
Tyqg f;, Wmka iqL fõokd o is; f.jdf.k isgqkS h' lh
wNdú; ^fkd jevQ& jk neúks' Wmka ÿla fõokd o is; f.jdf.k
isgqkS h' is; wNdú; jk neúks' .sksfjiak" hï lsisjla yg lh
27' f;' l' wNdú; jk neúka" fufia iqLh tla mfile" ÿl tlamfile hs
46 47

mË folska Wmka iqL fõokd o is;a f.jdf.k isgqkS h' Ñ;a; o l=i,a is; ue~f.k fkd isáhs' Yu:h jevQ neúks' fuys ldh
wNdú; jk neúka Wmka ÿlaL fõokd o is; f.jdf.k isgqkS h' Ndjkd kï( úo¾oYkdj nj uq,e § lshk ,§' Ñ;a; Ndjkdj o
.sksfjiak" fufia wNdú; ldh o" wNdú; Ñ;a; o fjhs' iudêh nj tfia ue lshk, ,§' úo¾Ykdj o iqLhg m%;súreoaO h'
.sksfjiak" fuf,dje Y%e;j;a wdhH_ Y%djlhd yg iqL fõokd ÿlg wdikak h' iudêh ÿlg m%;súreoaOh' iqLhg wdikakh'
WmÈhs' fya iqL fõokd úiska iam¾Y lrk ,ÿfha ue iqL ixrd.fhka flfia o@ úo¾Ykdj wdrïN fldg yqkk a yqg ál l,la .;jk
iukajd.; o fkd fjhs' iqL ixrd.fhka iukajd.; fihg o úg" ta ta .sks msgfjkakdla fuka fjhs' lsi,
s j
s ,ska vyÈh je.sfrhs'
fkd meñfKhs' Tyqf.a ta iqL fõokd ksreoaO fjhs' iqL fõokd ysi uqÿfkka WKqiï q jeáhla mek k.sk fia jegfyhs' is;a fmf<hs'
ksfrdaOfhka u;=fhys ÿlaL fõokd Wm§' fya ÿlaL fõokd úiska ;Èka fmf<hs' ief<hs' fufihska úo¾Ykdj iemhg m%;ú s reoaO h'
myiakd ,ÿfha ue fkd fidiafka h' l,l=¿ fkd jkafka h' fkd ÿlg wdikak o fjhs' lh ms<sn| jQ fyda is; ms<sn| jQ fyda ÿlla
j,mafka h' f<ys w;ameyler fkd y~fka h' isysuq<djg fkd Wmka l,ays" ta ÿl úlaLïNkh lr iudm;a;shlg iujÈkakyqg
jofkah' .skfs jiak" Tyqf.a f;, Wmka iqL fõokd;a is; f.jdf.k iudm;a;s wjia:dfõ ÿl wE;g hhs' b;d fndfyda jQ iemhlg nei
fkd isgqfka h' lh Ndú; neúk' Wmka ÿlaL fõokd;a is; .kshs' fufihska iudêh ÿlg m%;súreoaO h' iemhg wdikak h'
f.jdf.k fkd isgqfka h' is; Ndú; jk neúk' .sksfjiak" úo¾Ykdj iqLhg m%;súreoaO jqj;a" ÿlg wdikak jqj;a" iudêh
hïlsisjla yg fufihska WN;# mË je Wmka iqL fõokd ;a" lh tfia fkd fõ' iudêh ÿlg m%;súreoaO jqj;a" iemhg wdikak
Ndú; jk neúka is; f.jdf.k fkd isgqfka fõ o@ Wmka ÿlaL jqj;a" úo¾Ykdj tfia fkdfõ' —WmmJkdms iqLd fjokd ÑF;x k
fõokd;a is; Ndú; jk neúka is; f.jdf.k fkd isgqfka fõ o@ mßhdodh ;sgG;s" Ndú;F;dldhii WmmJkdms ÿCLd fjokd ÑF;x
.sksfjiak" fufihska Ndú;ldh fjhs' Ndú; Ñ;a; o fjhs'˜ k mßhdodh ;sgG;s" Ndú;F;d ÑF;ii˜28 hhs jodf<a tfyhsks'
fuys ldh Ndjkd kï( úo¾Ykdj hs' iÉpl f.a l:dj wkqj —iuf:d;s ÑfF;l..;d" úmiikd;s ixLdrmß..dysl [dKx˜29
tys fh§fuka Ñ;a; úfËamhg - Wu;= njg meñfKkafka h' fï fol úÊcdNd.sh O¾u hs' iu:h jeãfuka ,efnk m%fhdackh
Ñ;a; Ndjkd kï( iu: Ndjkdj hs' thska W!re ;oùï wdÈj lsu@ ud¾. Ñ;a;h thska jeãug m;a fjhs' is; jeãfï m%fhdackh
o fkd fjhs' fuhska ldh Ndjkdj ´,dßlh hs o" Ñ;a; Ndjkdj kï( we,Sfï wdldrfhka my<jk rd.h thska myfjhs' rd.h ud¾.
iqLquh hs o fï iQ;%fha § nqÿrcdKka jykafia jod< y' fuh Ñ;a;hg m%;ús reoaO fõ' ud¾. Ñ;a;h o rd.hg m%;ú s reoaO fõ' rd.
u;fNaohg fya;= úh' uydisj ysñfhda fuys bÈßm;a ù Ñ;a;fha mj;akd ld,fhys ud¾. Ñ;a;fha meje;au ke;' ud¾.
—Èii;s NsCLfj buii pd;=uuydN+;slii ldhii wdpfhdms Ñ;a;fha mj;akd ld,fhys o rd.fha mej;Su ke;' hï lf,l
wmjfhdms wdodkums ksfCLmlums˜ hk mdGh wid ´<dßl lh rd.h Wm§ o" tl,e ud¾. Ñ;a;fha Wm; j<lajhs' m%;sIaGdj is|
mß.%y lrkakd yg Wmka úo¾Ykdj ´<dßlh hs lSug iqÿiq hhs ouhs' hï lf,l ud¾. Ñ;a;h Wm§ o" tl, rd.h iyuq<ska u
ie,el+ y' Wÿrd ouñka ue WmÈ hs' —fhd rdf.d fid mySh;s˜ hs jodf<a tfyhsk's
ldh Ndjkdfhka hq;= jQjyqg iqL fõokdj o" l=Y, Ñ;a;h 28' uyd ippl iqF;
ue~f.k fkd isáhs' úmiaikdj jevQ fyhsks' Wmka ÿlaL fõokdj 29' ufkd( ÿl
48 49

úo¾Ykdj jeãfuka ,efnk m%fhdackh ljf¾ o@ úo¾Ykdj th weiQ nqÿrcdKka jykafia lreKq i,ld n,d wiaið ysñhka
jeãfuka ud¾.h my<ùug ´kE lrk m%{dj jefvhs' ud¾. m%{dj fj; jevu l<y' wiaið ysñfhda o nqÿrcdKka jykafia jäkq
jeãfuka ,efnk m%fhdackh ljf¾ o@ wg ;efkl oeäje f.k ÿr§u oel" fyd;a wiafkka ke.sàug W;aidy l<y' th ÿgq
yg.kakd Njfha mej;Sug m%;Hh je mj;akd uy wúoHdj m%ySK nqÿrcdKka jykafia wiaið f;reKa j<ld mkjd ;snQ wiafkl
fjhs' wúoHdj jkdys ud¾. m%{dfõ meje;aug" ÈhqKqjg hdug jevyqkay' jevys| wiaið ysñhkaf.ka wikSm f;dr;=re úuiQy' ta
m%;súreoaO fjhs' ud¾. m%{dj wúoHdjg m%;súreoaO fjhs' wúoHdj yssñhka wikSmh n,j;a nj oeka jQ l,ays" nqÿrcdKka jykafia"
my< ù we;s fudfydf;ys ud¾. Ñ;a;hg iïnkaO m%{dj ke;' —wiaið" Tfí is; Tng iS,fhka fodia kÕkafka oe˜hs úuiQy'
ud¾. m%{dfõ mj;akd fudfydf;ys wúoHdj fkd ,efnhs' wiaið ysñ tnkafola ke;ehs lSh' —tfia kï Tfí l=l=i lsu@
úms<sir ljf¾ oe˜hs úpd<y' wiaið ysñ" —iajdóks" uu m<uqfjka
ta fufiahs( hï lf,le wúoHdj is;a ys my< fjhs kï" tl,
.s,kalu hgfldg p;=¾: OHdkfhka wdYajdi m%Yajdihka j<ld
th ud¾. m%{dfõ Wm;g ndOd flfrhs' msysg is| ouhs' hï lf,l
fjfiñ' ta uu iudêh leä leã hk ksid" zlsu uu iiqfkka
ud¾. m%{dj my< fjhs kï tl, th wúoHdj iyuq,ska Wÿrd msßfyïfodaZhs úms<sir we;sùñ˜" hkq mejiSh' nqÿrcdKka jykafia
is|ouñka ue Wmofka h' —hd wúccd id mySh;s˜ hkq tfyhska —wiaið" fï iiafkka neyer jQfjda iudêh u idrh hs .kakdy'
foik ,§' fuys i|yka ud¾. Ñ;a;h ;a" ud¾. m%{dj ;a tlg Y%uK Ndjh o thue hs .kakd y' udf.a iiqfkys th idrh fkdfõ'
Wmokd O¾u nj i,ld .; hq;= h' fuys udf.a iiqfkys idrh úo¾Ykd ud¾. M,fhda h' tfyhska Tn
is; rd.fhka ls,sá fjhs kï ud¾. Ñ;a;fha § ,eìh hq;= iudêfhka msßyqKq is;d l=ug úms<sir jkafkys o@˜
flf,iqka f.k ñ§u isÿ fkd fjhs' is; wúoHdfjka ls,sá fjhs hkq jodrñka f;reKa ikiñka ;smßjÜG foaYkdj werUQ
kï ud¾. m%%{dj fkd jefvhs' rd.fha Lh úrd.fhka M, iudê fial' foiqka fl<jr Wkjykafia O¾udjfndaOh l<y' ^úo¾Ykd
kï jQ fÉf;da úuq;a;sh fjhs' wúoHdfõ Lh úrd.fhka M, m%{dj ldKavh n,kq'&
kï jQ m[a[d úuqla;sh ,efnhs' fuys m%ldY jQfha kd kd ËKsl Ndjkdfõ yrh
úo¾Ykd iudêh hs'
fï ;dla fuys olajk ,oafoa úo¾Ykd Ndjkdj ms<sn| l:d
LkaO ixhq;a;fhys f:r j¾.fhys wiaið iQ;%fhys i|yka ud¾.hls' thu ud¾. Ndjkdj hhs o lsh hq;= h' ksjka milalr
mßÈ( Nd.Hj;=ka jykafia rc.yd k.rfha fõ¨jkdrdufhys .kakdg f,daflda;a;r ud¾. {dkhka ,efnk fyhsks' fï ud¾.
jevjik fial' tl,ays wiaið kï ysñ kula liaim isgqyqf.a Ndjkdjg úfYaIfhka Wmldr jkqfha Yu: Ndjkdjhs' tfyhska
wdrdufhys oeä .s,kalñka fmf<ñka fjfihs' Wkajykafia Wjgeka Yu: Ndjkdj ms<sn| flá úia;rhla oelaùug n,dfmdfrd;a;=
lrk NsËQka yg wduka;%Kh fldg ;uka oeä .s,kalñka fmf<k jkq ,efí'
nj;a" Nd.Hj;=ka jykafiag kuialdr lrk nj;a u;la fldg" Ndjkdjl fh§ug isf;ys ´kElu my< jkafka iir ms<sn|
wkqlïmd fldg nqÿrcdKka jylkafia ;uka fj; jevu lrk Nh ckl iajNdjh uekúka is;g jegyS flf,iqkaf.a wd§kjhka
f,i wdrdOkd lrk nj;a okajd hejQy' f;areï.;a flfkl=ka ygh' l,K ñ;=re weiqfrlska fyda nK
50 51

fmd;a ne,Sfuka fyda f;areïlr .ekSfuka fyda mqreÿ mßÈ fhdakfs ida f.duqj n,fhka bj;g ;,a¨ ù hk fyhska nj i,lkak' fufia
ukisldrh ^kqjKska fufkys lsÍu& l fh§fuka fyda fï woyi Ndjkd jev ms<sfj< wOHd;añl nrm;, l%shd rdYshla jk fyhska
is;ays ;yjqre lr .;af;l=g we;=<; msg; fld;rï jev ;sfí hhs th mgka .ekSug u;af;ka idrj;a mokula idod.; hq;= h' Ndjkd
lshdj;a" ikSm ke;slï lshdj;a kej;Sfula isÿ fkdfõ' Ndjkdfõ mQ¾j lD;Hhka uekeúka mqyqKqlr .ekSu;a Ndjkd wNsksfõYh
fh§ bÈßhg ue hdug Tyqg wm%;sy; ffO¾hfhla my< fjhs' f;areï lrf.k isàu;a Ndjkdj mj;ajdf.k hk ieá f;areï
fun÷ mqoa.,hkg wjjdo wkqYdikd ´kE lrkafka b;d iq¿ fldg f.k isàu;a fuhg w;HdjYHl nj lsh hq;=j we;'
jYfhks' th o Ndjkdj .ek o; hq;= Wmfoia ál muK h' fufia Ndjkdkqfhda.h kï lsu@
fkd jk wh Ndjkdjg iqÿiq ke;ehs fkd lsh hq;= h' nqÿrcdKka
Ndjkdkqfhda.h b;d .eUqre jefvls' th f,fyisfhka
jykafia <Õg mjd meñK" l%shd mßydksh fya;= fldg f.k"
imhkafkda ;a we;' ÿl fia imhd.kafkda ;a we;' we;a; úiska
,efnkakg ;snQ u. m, ksjka iqjh u. yeÍ f.dia ;sfnk ieá
n,f;d;a fuys we;s f,fyisfhla ke;' fuys § ch.%yKhlg
we;re mq;"a zfmiaiZ kï ;eke;a;d f.ka f;areï .; yelsh'30 tfyhska
meñKSug kï n,j;a Yla;s rdYshla fhÈh hq;= h' tu.ska b;d
Ndjkd Wmfoia fokakd úiska ;udg yuqfjk yeu mqo. a ,hd ue
Wiia .=K /ila u;=fldg .kakd ,efí' .=K /ila w;am;a fldg
fuhg fhduqlr .ekSug ;u W;aidyh fhdod,sh hq;= fjhs' tfy;a
.ekSfuka ,enqjukd fï ch.%yKh Tng m%;HË jkafka tlys
tljrg ue Ndjkdjg niaikakg uykais .; hq;= fkd fõ' ta
wjia:djg hï;ï j;a iqÿiail= jkakg uQ,l s wjjdo álla l,ska ue fh§fuka ue hs' .=Kh .=Khla jYfhka m%lg jkafka m%;HË
Èh hq;= h' fuys óg m<uqfjka m%ldY jQ woyia thg fndfyda fiska O¾uhla yuqfõ ch.%yKh oelaùfuka u h'
Wmldr jkakg bv ;sfí' fhda.djprh" Tfí ymkalï fld;rï lshdmEj;a" yefÕõj;a"
fï Ndjkdj kï is; yod.ekSfï" is; ÈhqKjq g m;alr .ekSfï fhda.djprhl= jYfhka Tng thska ,efnk m%fhdackh lsu@ Tfí
jevms<fs j< mokï fldg f.k mj;akd ufkdauh l%h s d mßmdáfhls' lfha ;a" isf;a ;a" m%lg úh hq;= fhda.dkql+, jeä ÈhqKqj ue Tn
th m%Odk jYfhka is; uq,afldg f.k mej;=k;a lfha Wiia Wiia jYfhka ie,lsh hq;= j we;'
Wmldrh o thg wdjYHl nj lsh hq;= h' tfyhska ue uQ,sl Ndjkdkqfhda.h f,fyis ke;e hs lSfõ tys fhfokakd yg
mqyqKqfõ § lh ;ekam;alr .ekSu nrm;, jevla f,i Ndjkdfõ ;ksj ue u.yrjd .; hq;= ndOl /ila ,efnk fyhsks' b;d
fh§fï § Tng jegfykakg bv ;sfí' flfkl=kf a .a O¾uuh Wiia woyila bÈßm;a fldg f.k Ndjkd ukisldrhg neiaiyqg
l:djlg ijka fhdod,Sfuka fyda fyd| nK fmd;la lshùfuka fyda bÈßhg Tijdf.k hd hq;= is;a fm< kj;d,kakg o is; my<
O¾uuh lreKq jgyd .; yelsjk nj Tn okakjd we;' tfy;a th fjhs' fuh l,a we;sj f;areï fkd .;af;d;a fhda.djprhd f.a
ysf;a ;yjqre jkafka ke;' ta O¾u fldgiaj,g m%;m s Ë je meje;s bÈß .uk je<lS hhs'
flf,ia woyia whskf a ldg fyda" lvd ì| oud fyda ta fyd| woyia we;eï fhda.k S a Ndjkdfõ fhfok w;ru. § muK blauf.k
isf;ys me<mÈhï fkd jQ fyhsks' Ndjkdjla ksisf,i is;ai;ka ys ìhm;ajk ieá fmfka' Tjqkg ìh jeälu ksid ue wdydr reÑh o
l%shdlrùfï § ta wkqj is;g ,efnk mqyqKqj thg jeäfhka kj;shs' kskao o ke;' i;=fgl=;a ke;' fufia kqmqreÿ is;a fm<lg
Yla;su;a jkafka fkd oekSï /ila uq,afldg f.k meje;s flf,ia hg ù l,a f.jkakg isÿjkq we;'
52 53

we;eï úg fodia fldamfhka ;ud f.a isf;a my<jk is;sú,s fyd|ska i,ld.; hq;= h' rEm oelSu o" Yío weiSu o" fï wdldrfhka
wkqka lshk foa yeáhg ;udf.a lkg ue wefikakg bv ;sfí' i,elsh hq;= h' fïjd fufkys fkd lsÍfuka È.g ue fï Wjÿre
fhda.djprhd fuys ryi fkd okakd fyhska Tyq is;d.kafka Tyq f.a meje;=Kq ieá;a" thska Ndjkd ukisldrh mj;ajd .; kqyqKq ieá;a
lkg hïlsis foúhl= l:dfldg fkdfhla foa lshk ieáhg h' oel ;sfí'
fuhska Tyq fld;rï uq<djg jefgkjd o lshf;d;a .=rekaf.a nia tmdùu'
mjd fkd woyd tys we,S ta is;=ú,s ud,dfõ ue ne|S l,af.jkq
Ndjkd ukdisldrfhys fhfokakd yg Njkd lsÍfï ´kElu
fmfka' fun÷ wjia:dj, § ;Èka wjjdo fldg Tyq thska j<lajd
^l=i,ÉPkaohg& yeu úg ue taldldrfhka mj;skafka ke;' we;eï
.ekSu .=rejrhdg we;s Wmdh Yla;sh wkqj jkafka h' fuys §
úg ´kElu ;sfí' we;eï úfgl ta ´kElu uelSf.k f.dia Ndjkd
.=rejrhd w;sYhska idjOdk úh hq;= h' fkd tfia kï tu
wruqK is;g fkd w,a,k iajNdjhlg m;afjhs' fuh lSm wdlrfhlska
fhda.jprhd ìysiqKq isÿùïj,g hgjkakg o iodld,sl wNjHl=
my< ùug bv ;sfí' PJod§ iDoaêmdo wvqlrñka o fï mdvqj isÿfjhs'
jkakg o bv ;sfí'
we;eï úg Ndjkdj ÈhqKjq g m;aùfuka miq o fuh isÿùu bv ;sfí'
we;eïúg lsisÿ msßisÿ fya;=jla fkdue;s j fhda.djprfhda fhda.djprhdf.a Ñ;a;dpdrh ms<sn| fyd| f;areula we;sj f.k
ìfhka fmf<kakg jkakd y' Wu;= frda.shl=f.a is;a ;=< yg.kakd Wmfoia fok wdpd¾hjrhdg fuh f;dard.ekSu t;rï wmyiq fkdfõ'
ìhjeks ìhla Tyq ;=< fmf<ñka mj;akd ieá o fmfkhs' fuys § thska ÈhqKqfõ § tmdùfï m<uqfjka lSu myiq h' flá fyhsks'
fodia fldamfhla o fkd ue;s kï Ndjkdj ksid yg.;a úmÍ;fhla
úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhd m<uqfjka hïlsis
oe hs uekeúka fuh mÍlaIdlr ne,Su jáhs' m<uq m<uq yg.;a ìh
kdurEm ixLdr fldgil is;a ;ndf.k" ukisldrh meje;aùug
fufkys fkd lsÍu ksid o fï ìh ms<sn| ÈhqKqj ie,fik ieá
mgka .kshs' fkdlvjd tys fh§fï § uq,ska meje;s ÿn,lï u.yeÍ
fmfkhs' Ndjkdj kj;ajd isgk úg o fï ìh ;sfí kï fodia
f.dia isf;a meje;au fyd| w;g yefrhs' thska tys mqyqKqj
fldamh fidhd iqÿiq f,i ms<shï lrùug bÈßm;aùu uekú' fuhg
ie,efihs' fï mqyqKqj ie,eiSfuka miq fufkys lsÍu myiq fjhs'
riañ Ñls;aidj jeks ms<shï fh§u udkisl Yla;s mßydkshg
m<uq .;a; wruqfKa fkd kej;S" th me;srhdfuka fiiq ixialdr
fya;=jk fyhska fodia ikais£ug Wojq jk ms<shï lrúh hq;= h'
fldgia flfrys o i,a,laLk Ñ;a;mrïmrdj fhfohs' kdu rEm
tfia fkd jqjfyd;a Ñ;a; m%jD;a;sh ÿ¾j, fjkakg bv ;sfí'
jYfhka jegySu;a" Tjqka m%;Hh iys;j jegySu;a fï ukisldrhg
fuh Ndjkdkqfhda.k S a flfia fj;;a wdp¾hjreka úiska úfYaIfhka
wiqfjhs' fuhska {d; mß[dj imsÍfuka jeãf.dia" iïuik
ie,lsh hq;= lreKla nj lsj hq;= h'
{dkhg nei fufkys lsÍfï §" ish¨ ixialdrfhda wks;H jYfhka
fï ksid fhda.djprhd Ndjkd ukisldrfha § ifodrg yuqjk jegfykakg mgka .ks;s' Tjqka Wmokd ieá;a" ìf|k ieá;a" tl
f,dl= l=vd fyda fyd| krl fyda fNaohla ys;g fkd f.k yeu úÈhg fkd mj;akd ieá;a jegfyhs' fufia fm/<Su ue ÿla jYfhka
isÿùula ue fufkys lsÍug Wkkaÿ úh hq;= h' fuh lv lsÍu i,lkakg isÿfjhs' fï ixialdr ish,a, ÿlg ìïjk ieá meyeÈ,s
fya;f
= ldg f.k fï úÈfha fkdfhla úm;a;s ud¾.fhda mEfokakdy' j jegfyhs' fuhska ue wkd;au ,laIKh o meyeÈ,s j jegfykakg
fufkys lsÍfï n,h wkqj fun÷ yeu Wjÿrla ue ÿrejk nj mgka .kshs' fufia ;SrK mß{dj msfrhs'
54 55

fuh ÈhqKqjg fufkys lsÍfï §" jegfyk;dla ixialdrhka 6' fu;a jeãu
ì£ï /ila fia oefkhs' fuh o ;j;a Tíng fufkys lrf.k 7' wiqNh .ek ie,lSu
hk úg ì§ï /i wruqKq lrk yeu jdrhl § ue ìh is;a my<
8' urKh .ek ie,lSu hkqfjks'
fjhs' fïjd fufkys fkd lr yeßhfyd;a ìh is;a ue jeä jeäfhka
my< fjhs' fuh ÈhqKqjg m;a ùfuka wd§kj rdishla fia o tajd 1' uq,ska Ndjkdj mgka .kakd wjia:dfõ § Ndjkdjg Wmfoia
;ndf.k isàu uyd nrla fia o jegfyhs' fï wjia:dfõ § uekeúka fok .= r ejrhl= bÈßm;a lrf.k t;= u d bÈßfhys § fï
ue fufkys l< fhda.djprhd o fkdhla úÈfha úldr foa lrkakg mQ¾jlD;Hhka isÿ lsÍug is;g .ekSu b;d fyd|h' m<uqfjka
mgka .kshs' tl úÈhlg tl bßhõjl jeä fõ,djla l,a f.ùug f;,a u,a myka wd§ mQfcdamlrK imhd f.k wjq;"a YS,mdßY=oêa hl
fkd ßis fjhs' yeu fohla ue ilia lsÍug mgka .kshs' ia:dkh msysgd f.k Ñ;a; Yla;sfhka hq;= je f;rejka úIfhys {dk
Y=oaO mú;% lsÍug mgka .kshs' fuh Èla ùfuka .=rejrhd;a" iïm%hl q ;
a j tajd mQcd fldg jkaokd mj;ajd wjidkfhys f;rejka
fikiqk;a" weiqre lrkakkq;a tmd ù ia:dkfhka msg ù kslau ludlrjd .ekSu l< hq;= h' th l< hq;= wldrh fufia hs(-
hdug o iqodkï fjhs' Wmfoia fok .=rejrhd fuys § kqjKska w& w;S; ixidrfhys § fyda fï Ôú;fha § fyda iïudiïnqÿ
l%shd l< hq;= h' j<lajd ,Sfuka is;a ßoùu o fyd| ke;' rcdKka jykafia,d flfrys udf.a lhska niska is;ska hk
iïmQ¾Kfhka tl jrg j,lajd ,Sfuka jkafka wk;=frls' Tyqf.a ;=kafodßka hïlsis jrola isÿ ù kï" nqÿrcdKka jykafia,df.ka
woyig bv §fuka isÿjfkafka o tnkafols' tfyhska Wmdfhka thg ug ludj ,efíjdæ ludj ,efíjdææ ludj ,efíjdæææ
kj;ajd f.k Ndjkd ukisldrfhys fhdod,sh hq;= h' fkd kj;ajd
wd& w;S; ixidrfha § fyda fï Ôú;fha § fyda mfianqÿ
Ndjkd ukisldrfhys fhfokakd yg lSm Èfklska fyda meh
rcdKka jykafia,d flfrys udf.a lhska niska is;k
s a hk ;=kf
a odßka
lSmfhlska fyda fï udkisl ;;a;ajh ixis|S f.dia h:d ;;a;ajhg
m;afjhs' hñlsis jrola isÿ ù kï" mfianqÿ rcdKka jykafia,df.ka thg
ug ludj ,efíjdæ ludj ,efíjdææ ludj ,efíjdæææ
Ndjkdfõ mQ¾jlD;H mqyqKqj
we& w;S; ixidrfha § fyda fï Ôú;fha § fyda kjf,dald;a;r
Ndjkdj weröug l,ska ta Ndjkdj uekúka ilia jk fia
O¾u r;akh flfrys o m¾hdma;s m%;sm;a;s O¾u flfrys o udf.a
f.k hdug Wmldr jk jev /ilg mQ¾jlD;H hhs lshkq ,efí'
lhska niska is;ska hk ;=kafodßka hïlsis jrola isÿ ù wef;d;a
tajd fldgia wglg fnfohs'
thg ta O¾u r;akfhka ug ludj ,efíjdæ ludj ,efíjdææ ludj
1' f;rejka ludlrjd .ekSu' ,efíjdæææ
2' Ôú; mß;Hd.h ^wE& w;S; ixidrfha § fyda fï Ôú;fha § fyda wdhH_ ix>
3' mska§u r;akh flfrys udf.a lhska fyda niska fyda is;ska fyda hïlsis
4' mska wkqfudaoka ùu jrola isÿ ù we;fyd;a ta wdhH_hka jykafia,df.ka ug ludj
5' nqÿ.=K is;a;=< jeãu ,efíjdæ ludj ,efíjdææ ludj ,efíjdæææ
56 57

fufia lshd jkaokd l< hq;h= ' fufia lsÍfuka wdfhH_dmdjdo mqKH rdYsh i;=gq is;ska uu wkqfudaoka fjñ' fï mska§fuka o mska
l¾uhka ;u ika;dkfhys ;ekam;a ù ;snK q s kï thska ksoyia ù wkqfudaoka ùfuka o ud ;=< /ia jQ il, l=Y, Yla;s n,fhka ;udf.a
Njdkdj id¾:lj f.khdug yelsjkafka h' wdfhH_dmjdo l¾uhka Ndjkdjg ndOl Wmlaf,aY m,sfndaOfhda ud fj;ska bj;a fj;ajd"
;u ika;dkfhys we;s ke;s nj ;udg fkd jegfyk fyhska Njkd udf.a Ndjkdjg Wmldrl O¾ufhda ud ;=< /iaùfuka udf.a Ndjkd
wdrïNfha § yeufokd úiska u fï lud lrjd .ekSu l< hq;= fjhs' ld¾hh iuDoaêhg m;afõjdæ hs wêIaGdk lr.; hq;=h'
2' Ndjkdj mgka.ekSfï § fhda.djprhd ;udf.a Ôú;h 5' nqÿ.=K Ndjkdj'
;=kqrejkg yd wdpdhH_hka jykafiag mß;Hd. l< hq;= h' fuh ksis
fï nqoaOdkqiai;s Ndjkdj hs' fuh l,la mqyqKq úh hq;= h' ta
wkaoñka lsÍu fya;f
= ldg f.k fhda.djprhd yg Ndjkdfõ w;rl § i|yd kj.=K mdGfha i|yka .=Khka uekúka f;areï lr.;
fkdfhla úÈfha lreKq wkqj we;sfjkakg bv ;sfnk ;e;s.ekSï" hq;= h ta fufia h(-
ìhm;aùï wdÈfhys § iekeis,a, i,id.; yels jkafka h' tfyhska 1' ta udf.a nqÿmshdKka jyfia flf,iqkf a .ka yeu wdldrfhka
Ôú; mQcdj b;du;a m%fhdackj;a fjhs' th lrkafka fï wdldrfhks(- bj;a jQ fyhska o" ÈjH n%yua d§ka úiska lrkq ,nk wdñI m%;m s ;a;s
uu udf.a fï Ôú;h iïud iïnqÿrcdKka jykafiag mQcd lrñ" mQcdjka ms<.
s ekSug iqÿiq fyhska o" —wryx˜ kï jk fial'
mQcd lrñ" mQcd lrñ" mQcd fõjdæ mQcd fõjdææ mQcd fõjdæææ 2' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia ish¨ O¾uhka ms<sn| je
uu udf.a fï Ôú;h kjf,djq;=rd O¾uhg mQcd lrñ" mQcd iaj,laIK jYfhka o; hq;= ;dla oek iïmQ¾K l< fyhska {d;
lrñ" mQcd lrñ" mQcd fõjdæ mQcd fõjdææ mQcd fõjdæææ mß{dj mqrd isá fial' idudkH ,laIK jYfhka o; hq;= ;dla oek
uu udf.a fï Ôú;h wdhH_ ix>r;akhg mQcd lrñ" mQcd lrñ" iïmQ¾K l< fyhska ;SrK mß{dj mqrd isá fial' m%ySk l< hq;=
;dla laf,aY yd laf,aYjdikd oek m%ydKh iïmQ¾K l< fyhska
mQcd lrñ" mQcd fõjdæ mQcd fõjdææ mQcd fõjdæææ
m%ydK mß{dj mqrd isá fial' m%;HlaI l< hq;= ;dla O¾u m%;HlaI
uu udf.a fï Ôú;h l¾uia:dkdpdhH_hka jykafiag mQcd lrñ" fldg iïmQ¾K l< fyhska idlaId;a l%shd mß{dj mqrd isá fial'
mQcd lrñ" mQcd lrñ" mQcd fõjdæ mQcd fõjdææ mQcd fõjdæææ Ndjkdfjka jeäh hq;= ;dla O¾uhka Ndjkdfjka jvd iïmQ¾K
fuu Ôú; mQcdj jpkfhka muKla fkdj is;ska kshu l< fyhska Ndjkd mß{dj mqrd isáfial' tfyhska —iïud iïnqoaO˜
wdldrfhka lrk mQcdjla úh hq;= h' kï jk fial'
3' 4' mska§u yd mska wkqfudaoka ùu' 3' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia úo¾Ykd {dkhka wiuiu
je iïmQ¾K lr isá fial' ufkdauh iDoaêh wiuiu je iïmQ¾K
fufia Ôú; mQcduh l=Y,fhka cks; mQKHdksYxifhka o" w;S;
lr isáfial' iDoAê m%fNao {dkhka wiuiu je iïmQ¾K lr isá
ixidrfha mgka fï fudfyd; olajd udf.a ;=kafodßka isÿ lr.kakd fial' ÈjH fY%d;%{dkh wiuiu je iïmQ¾K ler isá fial'
,o ish¨ mqKHdksYxihka o ish¨ foúfhda wkqfudaoka fj;ajd" ish¨ mrÑ;a; úcdkk{dkh wiuiu je iïmQ¾K lr isá fial'
{d;Ska we;=¿ i;a;ajfhda wkqfudaoka fj;ajd' tfia u ish¨ iïud mq¾fõksjdidkqiauD;s {dkh wiuiu je iïmQ¾K lr isá fial'
iïnqÿ" mfianqÿ" uyry;a" fndaêi;aFjd § W;=ukaf.a ish¨ mdrñ;d wdY%jCIhlr {dkh wiuiu je iïmQ¾K lr isá fial' fufia
58 59

wgjeoEreï úoHdjka f.ka wiuiu je iïmQ¾K lr isá fial' fï Ndjkdj lrk ieá fufia hs(-
tfia ue ioaOdh" ysßh" T;a;mamh" nyqiaiq;Ndjh" úßhh" i;sh" fuys i|yka jkfka .=K kjfhls' tlla mdid fyd¢ka is;g
m[a[dj" mámamiaimdßiqoaê iS,h" bkaøsh ixjrh" fNdacfk ldjÈk f;la f;areu ÈhqKq lr .; hq;= h' tfia fldg úfõl
u;a;[a[;dj" cd.ßhdkq fhda.h" rEmdjpr OHdkfhda h" hk fï ia:dkhlg ù mßhxlfhka ys|f.k iq¿ fõ,djla ksYaYío j
mif<dia prK O¾ufhka o wiuiu je iïmQ¾K jQ fial' fufia l,af.úh hq;= h' B<Õg ;ud iudokaj .;a YS,fha YslaIdmohka
wIag úoHdfhka o mif<dia prK O¾ufhka o uekeúka iïmQ¾K ;ud ;=< msßisÿ je fkd leã fkd ì§ fkd flf,iS mj;akd yeá
fyhska —úccdprK iumJk˜ kï jk fial' uq, isg w.g;a" w. isg uq,g;a fufkys lrf.k hd hq;= h' fufia
4' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia fYdaNk jQ jpk we;s ;ud f.a iS,h fyñka ie,els,af,ka fufkys lrkakd yg is;ays
fyhska o" fYdaNk jQ .uka we;s fyhska o" fYdaNk jQ YÍrhla we;s m%S;shla my< ù l%ufhka jeä jeã hk ieá oefkkakg mgka
fyhska o" w;S;fhys o j¾;udkfhys o mßY=oaO m%;sm;a;s we;s .kshs' ta m%S;sh kj;ajdf.k" fï mqKHdkqNdjfhka —ug ish¨
fyhska o —iq.;˜ kï jk fial' wdY%jhka f.ka ñ§ ksjka iqjh w;am;alr .ekSug Yla;sh ,efíjd˜
5' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia ixialdr f,dalh o" i;aFj hs wêIaGdkh ;nd f.k m<uqjk nqÿ.=Khg is; fhduqlrkak'
f,dalh o" wjldY f,dalh o" uekeúka oek jod< fyhka —f,dalú¥˜ th ál fõ,djla fufkys fldg fofjks nq ÿ .= K hg is ;
kï jk fial' fhduqlrkak' fufia .=K kjh u wjika jk;=re fufkys fldg
keje; kej;;a fufia fufkys lrkak' ta l%uh is;g je§.sh
6' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia wkqka úiska yslauúh
miq w. isg uq,g;a uq, isg w.g;a fufkys lrkak' l,la fï
fkdfyk ÈjH n%yau hCI kr kd.d§ka uekeúka yslaujd oukh
ukisldrh mj;ajk l,ays we;eï .=K fyd¢ka m%lg j jegfykakg
fldg ;uka jykafiaf.a iiqka oyïys fhdojd Æ fyhska —wkqF;r
mgka .kakjd we;' we;eï .=Khka m%lg fkdù hkq o we;' m%lg je
mqßiouuidrÒ˜ kï jk fial'
jegfyk .=Khka muKla is;g f.k ukisldrh mj;ajkak'
7' foõ ñksikq a yg is,a msÍfï mgka wuduy ksjka iqjh f;la
wka;sufha § .=K lSmhla fyda fyd¢ka jegyS.sfha kï tys is;
yeu ms<sfj;a u.la u uekeúka lshd §fuka kshu wkqYdikdfhys fhdod ukisldrh mj;ajkak' fufia ukisldrh mj;ajk l,ays
fh§ jod< fyhska foúñksiqka yg —YDia;DD˜ kï jk fial' W;=rdhk ;rug m%S;sh u;=fjñka is;g iekiqï i,ikjd we;'
8' p;=rdhH_ i;H O¾uhka ;ukajykafia o mfrdamfoaYhla n,j;a ieoeye u;=fjñka is;a ikikq we;' is; ;ekam;a lrñka
ke;sj uekeúka wjfndaO fldg f.k wkqka yg o wjfndaO lr jQ ue is;g iekeiqï ie,efikq we;' kSjrKhka f.ka msßiqÿ jQ is;
fyhska —nqoaO˜ kï jk fial' ksido iekeiqï ie,efikq we;' w;S; foaj,ska is; bj;a ù mj;skq
9' ta udf.a nqÿmshdKka jykafia ijdikd il,laf,aYhka we;' wkd.;hg fkd ÿjkjd we;' fkd úisÍ ;ekam;a is;la
ì| oeuQ fyhska o" W;=ï f,dù f,dõ;=rd .=K iuQyh Nckh l< mj;skq we;' fï fuu nqoaOdkqiai;s Ndjkdfõ m%fhdackh hs'
fyhska o" Nd.H O¾uhkaf.ka iukaú; jQ fyhskao —N.jd˜ kï úo¾Ykd jvk fhda.djprhd fï Ndjkdj l,a we;sj mqreÿfldg
jk fial' f.k úo¾Ykdjg m%:ufhka fuys fh§ug mqreÿúh hq;= h' ;jo
60 61

úo¾Ykdj lrf.k hk wjia:dfõ lugyk tmdùï wd§ jYfhka uu imqrd ikaiqka .=K we;a;l= olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia
isf;ys ÿn,lula my< jqjfyd;a fï úÈfha mqreÿ lr.;a Ndjkd ue olafkñ' uu ikaiqka .=Khg Wfmfoia fofkakl= olafkï
wruqK is;g u;= lrf.k tys ál fõ,djla ukisldrh meje;aúh kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue olafkñ' iudêmdlaIsl ou .=Kfhka
hq;= h' weis,af,lska isf;ys jQ ÿn,lï u.yeÍ f.dia kshu imqrd hqla; jQ flfkl=ka olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue
;;aFjhg m;afjkq we;' fufia fï Ndjkdj ÑF;iumyxikhg olafkñ' uu iudêmdlaIsl ou .=Khka i|yd imqrd Wmfoia fok
Wmldr fjhs' flfkl=ka olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue olafkñ' uu
flf,ia msßksjkska msßksjka mE W;=ul= olafkï kï" Nd.Hj;=ka
nqÿ.=K fufkys lsÍug ;j;a l%uhla'
jykafia ue olafkñ' uu flf,ia msßksjkska msßksjka mEug
1' iF:drx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx imqrd Wmfoia fok W;=ul= olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue
2' iq.;x p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx olafkñ' uu wIagúoHd mif<diaprK O¾uhkaf.ka iïmQ¾K
3' iuudiunqoOx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx W;=ul= olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue olafkñ' iajdóks"
4' iJ;x p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx Nd.Hj;=ka jykafia udf.a Ydia;DDka jykafia jk fial' uu
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl fjñ' Nd.Hj;=ka jykafia udf.a
5' ifu;drx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx
.Dia;DDka jykafia jk fial' uu Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl
6' oJ;x p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx
fjñ' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia udf.a YDia;DDka jykafia jk
7' ofu;drx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx fial' uu Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl fjñ'
8' mßksnnq;x p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx fufia f;areu;a is;g .ksñka lSm úgla lshd ;=ka jrla
9' mßksnndfm;drx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj mfiihHx kuialdr fldg h<s fufia o ta wkka; nqoaO .=Khka flfrys is;
10'iumJk úccdprKx p j;dyx mfiihHx" N.jJ;fuj fhdokq (-
mfiihHx 1' ta udf.a YDia;DD jQ Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia iu;sia
iF:d fu NfJ; N.jd idjfld yuiñ fmreï oï msÍfuka ÈhqKj q g m;a wkka; mqKHfhka hql;
a jQ fial'
ta wkka; mqKHiïNdrfhka ie§ .;a rEmldh iïm;a;sfhlska
iF:d fu NfJ; N.jd idjfld yuiñ
iukaú; jQ fial' ta udf.a YDia;DDka jykafiag uu kuialdrh
iF:d fu NfJ; N.jd idjfld yuiñ
lrñ' Wkajykafia ug msysg hs' irK hs'
fuys f;areu(- 2' ta udf.a YDia;DD jQ Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia oi oyila
uu Ydia;Djrhl= olafkï kï" fï Nd.Hj;=ka jykafia ue ilaj, msysá ish¨ ifÉ;k wfÉ;k O¾uhka fya;=M, jYfhka
uf.a Ydia;D jYfhka olafkñ' uu iq.;hka jykafia flfkl=ka f;areï f.k wjfndaO lr.;a wkka; {dkhlska iukaú; jQ
olafkï kï" fï Nd.Hj;=ka jykafia ue olafkñ' uu iïud fial' ta wkka; {dkfhka iukaú; jQ ta udf.a Ydia;DDka jykafiag
iïnqÿ flfkl=ka olafkï kï" Nd.Hj;=ka jykafia ue olafkñ' uu kuialdr lrñ' Wkajykafia ug msysg hs" irK hs'
62 63

3' ta udf.a YDia;DD jQ nqÿrcdKka jykafia iïud iïfndaêh 3' ud fuka ud ys;j;=ka fuka ueoy;a i;aFjfhda o ks;s
,ene.ekSu i|yd iïmQ¾K l<d jQ iS,d È jYfhka ÈhqKj q g m;afldg iqjm;a fj;ajd''''
.;a wkka; .=K iuqodfhka iukaú; jQ fial' ta wkka; .=K we;s 4' ud fuka" ud ys;j;=ka fuka" ueoy;a i;=ka fuka" wys;j;a
udf.a YDia;DDka jykafiag uu kuialdr lrñ' Wkajykafia ug jQ i;aFjfhda o ks;s iqjm;a fj;ajdæ
msysg hs" irK hs' fï wmg mqreÿ fu;a jvk .d:d fmf<a uq,a .d:dfõ woyi h'
4' ta udf.a YDia;DD jQ nqÿrcdKka jykafia ÈjH n%yau ukqIH fuys ^iqÇ& —iqjm;a fjïjdæ iqjm;a fjñæ iqjm;a fj;ajdæ˜ hkq ffu;%S
kd. iqm¾Kd§kaf.a ish¨ f;aci uevf.k u;=jkakd jQ wkka; is;la i;a;aj jia;= flfrys iïnkaO lrk jpkfhda h' tajdg wms
f;acilska iukaú; jQ fial' ta wkka; f;afcda n, we;s udf.a zffu;%S yeÕSïZ hk jyr fhdouq' fï ffu;%S yeÕSu mj;ajk i;a;aj
jia;+ yq fldgia i;rlg fn§ fuys fmfk;s'
YDia;DDka jykafiag uu kuialdr lrñ' Wkajykafia ug msysg hs"
irK hs' 1' uu 2' ys;j;ayq
3' ueoy;ayq 4' ffjÍyq hkqfjks'
5' ta udf.a YDia;DD jQ nqÿrcdKka jykafia yeu i;a;ajhkaf.a
fï i;aj fldgia i;r ;udf.ka mgka .;a nj o is; ;nd
yeu iDoaêhla u wNsNjkh fldg isá wkka; iDoaêhlska iukaú;
.kak' tl, Ndjkd jdlH i;frls' ta fufia hs'
jQ fial' ta wkka; iDoaaêhla we;s udf.a YDia;DDka jykafiag uu
1' uu iqjm;a fjïjdæ iqjm;a fjñ'
kuialdr lrñ' Wkajykafia ug msysg hs" irK hs'
2' ud fuka udf.a ys;j;ayq o iqjm;a fj;ajdæ
6' ta udf.a YDia;DD jQ nqÿrcdKka jykafia ish¨ ifÉ;k
3' ud fuka udf.a ys;j;=ka fuka ueoy;ayq o iqjm;a fj;ajdæ
wfÉ;k cQ;sSka wNsNjkh lrñka meje;s wkka; jQ cQ;sfhlska
4' ud fuka udf.a ys;j;=ka fuka ueoy;=ka fuka ffjÍyq o
iukaú; jQ fial' ta wkka; jQ cq;shla we;s udf.a YDia;DDka
iqjm;a fj;ajdæ hkqfjks'
jykafiag uu kuialdr lrñ' Wkajykafia ug msysg hs" irK hs'
m<uqfjks mshjr'
fuho fyd|g is; ;ekam;a fldg f.k lsysmjrla lshkq'
kej; kej; fufkys lrkq' is; lugyfkys fkd r|k wjia:dj, Ndjkdj mgka.kakd ms<sfj< fufia hs (-
§ fuh uekeúka msysg fjhs' m<uqfjka w;a md isrere Y=oOa mú;% lrf.k" úfõl ia:dkhl
myiq wkaoñka ^noaO m¾hxlfhka kï jvd fyd|hs& ys|f.k ;udf.a
fu;a jevqu' YS,h i,ld ;=Kqrejka .=K isyl s r thska m%;
S h
s Wmojd f.k" ;udf.a
iqÇ NfjhHx ksÿfCLd - wyx ksppx wyx úh isref¾ ysi mgka fom;=, olajd lSm jdrhla is; fhduq lrkak' oeka
ys;d p fu iqÇ fydJ;= - ucCOF;dZ: p fjßfkd Tfí is;g Tn fmfkhs' ta is;g fmfkk Tn fj; is; ;nd.kak'
B<Õg m<uq i|yka uq,a jdlHh is;kak' —uu iqjm;a fjïjd˜ lSm
1' uu ks;s iqjm;a fjïud'''
jrla is;kak' wka;us g —uu iqjm;afjñ˜ hs is;kak' th u lSm jrla
2' ud ks;s iqjm;a jkakdla fuka" udf.a ys;j;a i;aFjfhda o is;kak' oeka Tfí is; iqjm;a ^iemj;a iekeis,u s ;a& nj Tng oefkhs'
ks;s iqjm;a fj;ajd'''' wka;us g Tn iemj;a j iekeis,u s ;a je bkakd ieá Tn is;g oefkhs'
64 65

;ju;a kshu ffu;s%hg neiafia ke;' tys iajrEmh is;g 1' ud fuka u udf.a fï ys;j;d o ffjr ke;s fõjdæ
oekqKd muKs' ffu;s%h is;g f;areï .ekSug hs ;udg fufia 2' ud fuka u udf.a fï ys;j;d o ;ry ke;s fõjdæ
ffu;%sh meje;ajQfha' ffu;%sh f;areï fkd f.k ffu;%sh l< 3' ud fuka u udf.a fï ys;j;d o ÿlamSvd ke;s fõjdæ
fkd yelsh' ffu;%sh meyeÈ,s lr.ekSug ;j;a jpk lSmhla
4' ud fuka u udf.a fï ys;j;d o iqjm;a fõjdæ
u;=lr fokakg ;sfí'
tlla tlla fjk fjk u lshd o is;d o Njdkdfõ fhfokak'
ffu;%sh kï fyd| uDÿ fudf<dla is;l iajNdjh hs' th
msmqKq frdai u,la jeksh hs lsj yels h' ffu;%sh ke;s is; l=Kq jQ th iïmQ¾K jQ miq ys;j;=ka lsysm fofkl=ka o ys;g f.k fu;a
fohla jeksh' we;eï úg ;o h' jvkak' w;sm%shhka o m%shia:dkfhys ;nd fu;a jvkak'
1' ffjr is;" ys;j;a lñka is;g .;a lSmfokd u wruqKg f.k fu;a
jvkak' ta wruqfKa is; r|jd f.k ál fõ,djla úiSug mqreÿ
2' ;ry is;"
jkak' fï mqyqKqfõ ks;r ks;r fhfokak' Tn is;k leue;s
3' ldhl mSvd hq;a is;" fõ,djl fuys fh§ug ;rï mqyqKqj ÈhqKqjg muqKqjd .ekSug
4' udkisl mSvd ^lK.dgq& hq;a is;" W;aidyj;a jkak' tfia u fï mqyqKqj msßfykakg fkd§ /l.kak'
fï ffu;%shg m%;súreoaO is;a mej;=ï h' kshufhka ffu;%sh kSjrK mfyka fjka ù úiSuhs /l.ekSu'
;u is;a ;=< me<meÈhï lr .ekSug iaÓrj u;=fldg f.k mj;ajd ;=kafjks mshjr'
.ekSug fï lreKq i;r wkqj o is; ilialr .; hq;= h' ta fufia h' ó<Õg Tng lsÍug ;sfnkafka b;d ieye,a¨ jev áflls'
1' uu ffjr ke;s fjñ tkï ueoy;a fyda ffjÍ mqoa.,hka fo fldgilg fjk fjk u
2' uu ;ry ke;s fjñ' fu;a meje;aùu hs' fuys § ueoy;a mqoa.,hdg fu;a lsÍfï § is;
3' uu ÿlamSvd ke;s fjñ' WodiSk ùug o bv ;sfí' tfia jqjfyd;a Tn fuf;la mqreÿ l<
ffu;%S n,h h<s;a is;a ;=< Wmojd f.k is; ÈhqKqjg m;a lrf.k
4' uu iqjm;a fjñ'
mqoa.,hd o m%sh;ajhg muqKqjd f.k fu;a lrkak' tfia is;a
fï jdlHhka fyñka lshkak' is;kak' meje;aùug mqreÿùfuka fuys § Tng ch.; yels jkq we;' m%sh
fofjks mshjr mqoa.,hdg fuka u uOHia: jQ fï mqoa.,hdg o fu;a lsÍug fyd|ska
ó<Õg Tn i,id.;a fï fu;auh" iekeis,a, Tfí ys;j;dg fu;ais;a meje;aùug Tn iu;a jkq we;' m%sh mqoa.,hka jeä
fokak' ys;j;l= f;dard .eksfï § Tn mßiaiï jkak' tfia lSfõ fofkl=ka is;ks a tlg iïnkaO lrf.k fu;a meje;a jQ wdldrfhka
ffu;%f
s ha ,efnk rd. me;a; .ek i,ld f.k h' ffu;%S Ndjkdjg u uOHia: mqoa.,hka lSmfofkl=ka tlg tl;= fldg f.k fu;a
we;=<; iy msg; jYfhka i;=frda fokafkls' we;=<; i;=rd kï is;a meje;aùug Tng ms<sjka jkq we;'
rd.h hs' msg; i;=frda i;r fofkls' uq,ska i|yka jQfha ta i;r fï fldgig mqyqKqj ,eîfuka Tng Tn is;a ;=< n,j;a
fokd ms<ns |j h' tneúka Tfí w;s m%h
s hka yer m%h
s ukdm iïNdjkSh Pkaohla jefvkq we;' thska ksis m%fhdack .ekSug uq, isg ffu;%h
s
.re ia:dkShhl= f;dard f.k ta mskaj;d wruqKg ^is;ska& f.k" w¨;alr .kak' thska Ñ;a; Yla;sh jefvhs' is; ldhH_laIu fjhs'
66 67

ÑF;Roêmdohg <x fjhs' thska i;rfjks fldgi jQ ffjÍ mqo.


a ,hl= fõ,djla lrkak' fï is; isiErùu fldmuK fõ,djla l< hq;=oe
- wukdm mqoa.,hl= wef;d;a Tyq wruqKq fldg fu;a lrkak' hs Tn m%Yak k.kjd we;'
l%ufhka ffu;%sh jv jvd mj;ajdf.k fu;ekg meñKs fyhska fukak thg ms<s;=re (- wil= uKav,fhys yiqrejk wirejl=
Tfí wukdm mqoa.,hd yg o fu;a lsÍu Tng wmyiq fkdjkq we;' f,iska Tn fï mqoa., uKav,fhys ;udf.a is; yiqrejk l, uq,
tfia kï Tn uyd ch.%yKhla ffu;%sh iïnkaOj l< ieáhg § mqoa., iSudjkg is; hg ù ;snQ nj Tn okakjd we;' meyeÈ,s
is;d.; yels fjhs' we;' fufia ffu;%S iudêfhka hq;= is; oeka oeka ta ta fldgia
hïlsis wdldrhlska ;u wukdm mqoa.,hdf.a jerÈ u;=ùfuka wruqKq lrk úg mqoa., iSud yeÕSï f.ú f.ù hk yeá m%lg
Tn mj;ajdf.k wd ffu;%sh n,h hgm;a lrf.k oafõI yeÕSï fjhs' ffjÍ yeÕSï keue;s iSudj oeka f.ù f.dia ;sfí' uOHia:
my< jk ,l=Kq oekqkfyd;a jyd u ta mqoa.,hd ;=< mj;akd mGú iSud ye.Su o oeka ke;' ys;j;a iSudj f.ù hk ieá fmfka' wd;au
Od;=" wdfmda Od;=" f;afcda Od;=" jdfhda Od;= lshd Od;= jYfhka iSudj wka;su olajd ;sfí'
fjkafldg is;d n,d fï Od;=j,g oafõIhla ke;s nj f;areï ;j bÈßhg fufia is; yiqrejd,Sfï § fï fldgia i;f¾ u
f.k is; ;=< jeãf.k wd oafõIh u¾okh lr .kak' ffu;%sh i;a;ja ix{dj m%lg fjkakg mgka .ks hs' ish¨ iSud tlg uqiq
u;=lr .kak' oafõYfha wd§kj;a - jerÈ me;a;;a ffu;%shfha
fjhs' t l, ta ish¨ i;a;j
a hka tlg ms~q fldg .;a tfia iudê
wdksixi me;a;;a is;g ;Èka f.k ta mqoa.,hd we;=¿ yeu wm%sh
is;g —ifnn iF;d˜ —ish¨ i;a;ajfhda˜ hk woyia my< fjhs' oi
wukdm mqoa.,hka u tla wruqKlg fhdod f.k fu;a lrkak'
Èidj,g fu;a me;srùu o l< hq;= h' fï woyia keje; keje;
kej; kej; fu;a lrkak'
bfí my< fjhs'
fufia lsÍfï fhÿkq Tn oeka isf;ys m%udKj;a ÈhqKqjlg
1' ifnn iF;d NjJ;= iqÅF;;d
m;a ù bka k d nj jegefykjd we;' tfia u Tn mq o a . ,hka
lSmfofkl=ka tlg tl;= fldg is;g .kakg yd wruqKq jYfhka - ish¨ i;a;ajfhda iqjm;a fj;ajdæ
;nd.ekSug o iu;a nj f;areï f.k we;' ó<Õg Tng lsÍug 2' ifnn iF;d iqÅfkd fydJ;=
;sfnk l%shdj b;du;a ir, h' myiq h' tkï" uq,ska fu;a l< - ish¨ i;ayq iqj we;af;da fj;ajdæ
mqoa., fldgia tlg f.k ms<sfj<ska fu;a l< hq;= h' 3' ifnn iF;d fLñfkd fydJ;=
ta fufiah ( - ish¨ i;ayq ks¾Nh fj;ajdæ
uu iqjm;a fjïjd' 4' ifnn ;id iF;d iqÅfkd fydJ;= fLñfkd fydJ;=
ud ys;j;ayq o iqjm;a fj;ajd' - ish¨ ;e;s.kakd i;ayq iqjm;a fj;ajdæ ìhke;s fj;ajdææ
ud ueoy;ayq o iqjm;a fj;ajd' ish¨ i;a;ajhka tl /ilg tl mqxchla ù Tyqg fmfkhs'
ud wys;j;ayq o iqjm;a fj;ajd' meyeÈ,sj fmfkk fï i;a;aj ksñ;a; b;d §ma;su;a j o Tyqg
fufia fï fldgia i;f¾ ;u fu;a is; yeisrùu b;d fndfyda fmfkkakg mgka .kshs' is;;a fï i;a;aj ksñ;a;;a b;d lsÜgq
68 69

fjñka mj;shs' oeka is; uekeúka iudêu;a ù we;' óg uq,e § u 4'/5' wdjcck mppfjCLK jis;dfjda'
kSjrKhkaf.a me,eöu keje;S ;snqfKa h' fï <x ùfuka meje;s uq, § iudmÊck" jqÜGdk fol jeäfhka ÈhqKq l< hq;= h'
is;;a" i;a;aj ksñ;a;;a fol hïlsis Ydka; wjia:djl § tlaldiq ta fol fyd| yeá ÈhqKq jQ miq wêÜGdkh l< hq;= h' fï jiSNdj
fjhs' fï m%:u OHdkh ,eîu hs' ;=k u ÈhqKq kï wdjÊck jish mgka .; hq;= h'
fuys § iudm;a;shg iuje§ thska ke.S ^jqÜGdkfhka miq&
isõfjks mshjr
OHdkdx. i,ld ne,sh hq;= h' jqÜGdkfhka miq OHdk Ñ;a; fha
jiSNdj mi ÈhqKqj ,efnk ú;lal" úpdr" mS;s" iqL" tl.a.;d hk OHdkdx. m%lg ù
1' 2' iudmcck jiS yd jqgGdk jiS (- mefk;s' th fndfyda jdr .Kkla uq, isg w.g;a w. isg uq,g;a
fï isÿjQfha uyoa.; w¾mKdj h' fuys § Tn iqmÍlaIdldÍ i,ld ne,Su l< hq;= h' fuys mqyqKqj wdjÊck jish hs' thska
úh hq;= h' fï ,o ;;a;ajh b;d ie,els,af,ka /l.; hq;= h' isÿfjk l%shdjka o i,ldne,Su mÉpfjlaLKh hs' fï fofla ys
jiSNdj ie,eiSfuka OHdk isf;a ,efnk OHdkdx.hkaf.a ;;a;ajh
úfõl Ydka; mßirhl ys|f.k" tfia i;a;aj ksñ;a;g we;=¿ ù
myeÈ,s fjhs'
.;a is; blaukska msg;g ksl=;a lr.; hq;= h' uq, § fuh u|la
ÿIalr jqj;a keje; keje; is; fh§fuka th lr.; yels jkq oaú;Shd§ OHdkfhda
we;' keje; iudêu;a ksñ;a;g is; we;=¿ lrkak' h<s;a msg;g m%:u OHdkh ms<sn| jiSNdj mi imsfrk úg ú;¾lfha fyda
.kak' fuh fndfyda jdr .Kkla lrkak' mqreoao jeäfjk úg ú;¾l úpdr fofla u fyda wd§kj is;g ths' m%:u OHdk ksldka;sh
b;d myiqfjka fuh l< yels fjhs' th jiSNdjh hs' fuys iudêu;a wvq fjhs' tl< fhda.djprhd wd§kj jegyqK wx. ke;s B<Õ
wx.hka f.ka hq;= oaú;Shd§ OHdkfhda ,efn;ajd hs" wêÜGdk lr
is; máNd. ksñ;a;g we;=¿ lsÍu iudmÊckh hs' th blaukska
máNd. ksñ;a;g is; fhdohs' fmr mßÈ OHdkfhda ,efn;s'
is;+ flfKys u l< yelsùu jiSNdjh hs' fuh iudmÊck jish hs'
úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfokakjqka yg fï l%ufhka ysf;a
ksñ;af;ka iudê is; msg;g .ekSu - ksl=;a lsÍu jqÜGdkh hs' th
iudêh msysg lrf.k ixialdrhka iïu¾Ykh lsÍu myiq fjhs'
is;+ blaukska l< yelsùu jiSNdjh hs' fï jqÜGdk jish hs'
wY=N Ndjkdj'
3' wêgGdk jish
i;a;ajfhda ;ukaf.a YÍrh Y=N jYfhka o" iem jYfhka o"
iudmÊckfhka hïlsis leue;s fõ,djla ;=< iudê is; tys iaÓr jYfhka o je/È f,i .eksfuka uq<dfjka ÿl Èla lr
kj;ajd ;nd .eksfï mqyKq jq wêÜGdk jish hs' th lsßfï § OHdkhg .kakdy' ;Kaydfjka ÿl Èla lr .kakdy' udkfhka ÿl Èla lr
iuje§ thska keÕS ñks;;
a = folla fyda ;=kla kshu lrf.k —fumuK .kakdy' fkdfhla úÈfha úm;g f.dÿre jkakdy' iir ÿlg hg
ñks;;
a = .Kklska jqÜGdkh fõjd˜ hs wêÜGdk fldg iudmÊckh jkakdy' iekeis,a,la fkd ,nkakdy' fhdaksfida ukisldrhlg
^iuje§u& flfrhs' tys kshñ; fõ,djg bfí u jqÜGdkh isÿfjhs' bv wjqrd .kakdy' fï úm;a;s ud¾.fhka bj;aj iïm;a;slr
ld,h ál ál jeä lsÍfuka fuh ÈhqKj q g f.k hd hq;= fjhs' ud¾.hlg t<öug lh ms<sn| h:d ;;a;ajh jgyd .ekSug fï
70 71

wY=N Ndjkd ud¾.h ufydamldÍ jkq we;' tfyhska fuf,dj ys; fï lugyk lrk l%u folla nj fmfkhs' fuhska olajkafka
msKsi o" mrf,dj ys; msKsi o fï Ndjkdfõ fh§u uekeú' fï thska flá l%uh hs' fï fldgia my u fyd|g u m%lg hs' weiska
Ndjkdjg lhd.;di;s Ndjkdj hhs o" málal+, ukisldr hhs o" n,d oek .ekSug yelsjk fyhsks' fufia fïjd y÷kajd§ug fyda
ms<sl=,a Ndjkdj hhs o jHjydrh fjhs' ;sfnk ;eka fiùug fyda W;aidyhla fkd jk nj lsj hq;= h'
fï Ndjkdj lsÍfï § WoaOqud;ld§ ^bÈóï Ndjhg meñKs& m<uq Ndjkdfõ § lS mßÈ úfõlia:dkhlg meñK tys lshk
u<isrerla fyda ñksia wegiels,a,la fyda bÈßfhys isgf.k" ,o mßoafoka fï Ndjkdj mgka .; uekú'
—wú[[dK iqNksNx - iú[[dKiqNx bux" 1' flid (- nUhla muK jQ fï isrerg iïnkaO jQ ysfiys msyá s hd jQ
ldhx wiqNf;d miix - wiqNx Ndjfh i;sx˜ fï flaYfhda meyefhka o ms<ls ,
= h' igyka jYfhka o ms<l
s ,= h'
hkafkka oelafjk mßÈ" Y=N jYfhka is;d bkakd Tnf.a .¢ka o ms<sl=, h' msysá ;eka jYfhka o ms<sl=, h' msßis£ï
fï YÍrh Ôú;skaøshfhka yd ú[a[dKfhka f;dr jQ fï u<l=Kg jYfhka o ms<sl=, h' ms<sl=, h' ms<sl=, h'
iudkh lshd" fufia is;ska n,ñka fï wY=N Ndjkdj mj;ajkak' 2' f,dud (-nUhla muK jQ fï YÍrfhys me;sr msyá s hd jQ f,daufhda
;jo urKfhka Èk lSmhla blau .sh" bÈuqK" ;eka ;ekaj,ska meyfhka o ms<l s ,
= h' igykska o ms<ls ,
= h' .¢ka o ms<ls ,= h'
mKqjka iys; ierj je.sfrk" ks,ueiaika .ejeiS.;a" u< isrerla msysá Èid jYfhka o ms<sl=, h' msysá ;eka jYfhka o ms<sl=, h'
foi n,d ta wY=N o¾Ykh isf;a ;ekam;a lrf.k" keje; keje;;a ms<sl=, h' ms<sl=, h'
ta foi is; fhdoñka fufkys lsÍfuka kSjrKfhda ikaisf|;s'
3' kLd (- nUhla muK jQ fï YÍrhg wh;a jQ fo w;a yd fo md
ú;lald§ wx. m%lg fj;s' th Wmldr fldg f.k úo¾Ykdj
weÕs,s w. msysáhd jQ kshfmd;= o meyefhka o ms<sl=, h' igyka
meje;aúh yels fjhs'
jYfhka o ms<sl=, h' .¢ka o ms<sl=, h' msysá Èid jYfhka o
;pm[pl lugyk' ms<sl=, h' msysá ;eka jYfhka o ms<sl=, h' msßis£ï jYfhka o
flid" f,dud" kLd" oJ;d" ;fpd ms<sl=, h' ms<sl=, h' ms<sl=, h'
;fpd" oJ;d" kLd" f,dud" flid" 4' oJ;d (- nUhla muK jQ fï YÍrfha uqLfhys we;=<; jQ fo ;,af,ys
flid" f,dud" kLd" oJ;d" ;fpd msyá
s hd jQ o;a o meyefhka o ms<l
s ,
= h' igyka jYfhka o ms<l
s ,
= h'
fï l=,mq;h
% l= iiqka .;jk wjia:dfõ § WmdOHdhka jykafia .¢ka o ms<sl=, h' msysá Èid jYfhka o ms<sl=, h' msßis£ï
úiska fokq ,nk ksjka milalr .ekSu i|yd ufydamldÍ lugyk jYfhka o ms<sl=, h' ms<sl=, h' ms<sl=, h'
hs' fuhska ry;a nj isÿfldg ksjka iqjfhka iekiS .;a W;=fuda 5' ;fpd(- nUhla muK jQ fï YÍrfha uq¿,a, jidf.k ;sfnkakd
wm% u dK fj;s ' W;= ï iq j fhka iekefikq leue;s Tn;a ,o jQ isú iu o meyefhka o ms<l
s ,
= h' igyka jYfhka o ms<l
s ,
= h'
úfõlfhka wurKSh m%fhdackhla i,id .ekSu msKsi ta meúÈ .¢ka o ms<sl=, h' msysá Èid jYfhka o ms<sl=, h' msßis£ï
W;=ukaf.a uQ,l¾uia:dkh kùNdjhg muqKqjd .kak' jYfhka o ms<sl=, h' ms<sl=, h' ms<sl=, h'
72 73

fï l%ufhka uq, mgka w. olajd mia ^5& jrla lshkq' w. is;d f.k fyda l=i;
S ùug bv ke;' ta yeu wjia:djl § u
isg uq,g ^5& jrla lshkq' keje; uq, isg w.g;a w. isg uq,g;a oeka oeka meñKSug bv ;sfnk urKhg l< hq;= jevg
^5& jrla lshkq' keje; tfiau mif<dia ^15& jrla i,lkq' is; bÈßm;a ùug is; my< jkq we;'
;ekam;a fldg f.k fufia Ndjkdfõ fh§fuka úfYaI Ñ;a;
fufia o i,lkak (
Yla;shla ,efnkjd we;'
1' Wfoa br mdhk úg ;Kfld< w.siafia msks ì÷j uq;=
urKdkqiai;s Ndjkdj' weghla fuka nn<kq fmfkhs' th ;j iq¿ fõ,djlska úh,S fkd
Ôú;x wksh;x - urKx ksh;x fmfkk ;;a;ajhg jefghs' fï i;a;ajhkaf.a Ôú;h o fld;rï
Ôú;x wksh;x - urKx ksh;x w.hl jecUqK;a urK keue;s ysref.ka úh,S hkq fmfka'
Ôú;x wksh;x - urKx ksh;x urKfha ieá fmr;a fufia h' Ôú;h wksh; hs' urKh ksh; hs'
Ôj;a ùu kshu ke;' ueÍu kshu ù we;' 2' ;Èka iq<Õ yuk úg oe,a jQ myk ta iq<Õska ksù hkakd
fia fï wdhqI kï jQ Ôúf;kaøsh iys; kdurEm ika;;sh f.ù
Ôj;a ùu kshu ke;' ueÍu kshu ù we;'
hhs' fufia fï Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
Ôj;a ùu kshu ke;' ueÍu kshu ù we;'
3' uyd iïm;a;sfhka wdVH j iïmQ¾K j isá uyd iïu;d §
mud ùu yeu jevlg u ndOdfjls' Ndjkdj jeks ufkd
rcjre o isgqjre o ;j;a uyd .=Kj;a n,j;a f;oj;a W;=fuda o
uQ,sl jevg ta mud ùu úfYaIfhka ndOdjla i,ik ieá wmg
urKfhka ta .=K n, f;o wjika fldg urKhg m;a jQy' fufia
fmfkhs' ta mud keue;s je/oao myiqfjka whskl
a r .ekqug" wE;alr
Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
.ekSug ;udg ljr fudfyd;l fyda urKh <Õdfjk j.
urKfhka ish,a, hg lr .kakd j. i,lk l, Ndjkd § fyd| 4' we;=<; jQ o msg; jQ o mGúOd;= fldamh ksid o fï Ôú;hg
jefvys is; Wkkaÿ lr .; yels fjhs' thska wm%udoh ^fkd mudj& ydks meñfKhs' fufia fyhska o Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
u;= ùfuka jevj, fh§u i|yd i;shg bv ie,efihs' 5' wdfmdaOd;=j lsmSfuka fiï fodia lsmSfuka fï Ôú;h
1' jev l< nj is;d fyda lrkakg we;s jev .ek is;d fyda ke;s ù hhs' tfyhska fï Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
l=iS; ùug bv ke;' 6' f;afcdaOd;=j ms; lsmf
S uka o fï Ôú;h jekiS hhs' tfyhska
2' .sh .uka .ek is;d fyda hkakg we;s .uka .ek is;d o Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
fyda l=iS; ùug bv ke;' 7' jdfhdaOd;=j lsmSfuka o fï Ôú;h jekiS hhs' tfyhska o
3' yg .;a f,vl § fyda f,äka ke.S isá úg fyda f,v Ôú;h wksh; h" urKh ksh; h'
.ek i,ld l=iS; ùug bv ke;' 8' wdYajdi m%Yajdi fol keje;S hdfuka meje;aug bv fkd
4' iefyk muKg l=ig wyrla fkd ,eîfuka ta mdvqj is;d ,eîfuka o fï Ôú;h jekeiS hkq we;' tfyhska o Ôú;h wksh;
f.k fyda l=ig wyr iEfyk muK ,eîfuka ta .ek h" urKh ksh; h'
74 75

fuys l%uh fufiah'


m%Odk Ndjkdjla id¾:l wkaoñka mj;ajd f.k hdu i|yd
uq, § i,ld .; hq;= wdldr lSmfhls' fï i;r lugyka ms<sn|
Ndjkdjla lsÍfï § t;rï lreKq fiùu wejeis ke;'
m%Odk Ndjkdjla lsÍug mgka .ekSfï § fï Ndjkd i;r 3'
fyd|g ÈhqKqjg ;nd .ekSu fndfyda m%fhdackj;a jkq we;' uQ, OHdk Ndjkd yd ud¾. Ndjkd
l¾uia:dkh kï jQ m%Odk Ndjkdj mgka f.k lrf.k hdfï §
OHdk Ndjkd'
oji uq, § fï Ndjkd i;ßka wdrïN lsÍu uekeú' fï i;r
uekeúka mqyqKqj ,oaoyq úiska wdrïNfha § fláfhka lsÍu o Ndjkdfjlska w;am;a lr .kq ,nk m%;sM,hkg is;a fhduq
Roaêmdohka jevqKq úg ta Roaêmdo O¾uhkg bv ;nd fl<ska u lsÍfuka fï OHdk Ndjkd yd ud¾. Ndjkd hk kï fol fhdokq
uQ, l¾uia:dkhg is; fhduq lsÍu o isß;a jYfhka isÿjkq we;' ,nk nj fmfkhs ' we;a ; jYfhka u fï wE;s k a Èia f jk
m%fhdackhka yer b;d <Õska u o" blaukska yd myiqfjka ,efnk
m% ; s M , wdks i xi /ila Ndjkdj ;= < ;s f nk nj wm úis k a
f;areïlrf.k ;sìh hq;= h' Tn Ndjkdfõ fhfof;d;a" njqka
jvf;d;a" Tn wjg isákak jqka yg o fuh y~ k.d lshkq we;'
hkq uf.a ;o úYajdih hs'
Tõ" Tn fkdfhla úÈfha foa j,g is; fhdodf.k fjfyiska
fm<s fm<S .; l< ld,h u;l we;' fud,h krla lr f.k" ;o
oeú,s ;eú,s fkd iekeis,s ksid úkaod jQ o ú¢kd jQ o n,j;a j
È.a.eiS .sh mSvdldÍ ÿla fõokd u;l we;' fï mSvdlÍ ;;a;ajhg
Tn m;ajQfha kslï u fkd fõ' fya;=jla we;sj h' fï fya;=j kï
;udf.a is; flf,ia li<g hg lrf.k oeÕÆ nj fláfhka
mjikakg mq¿jks'
fï jpk áflys woyi Tng meyeÈ,s úh hq;= h' fï fjkqfjka
;j;a u|la ieie¢,a,la fokafkñ' Tn Tfí is;a .;a fohla miafia
;udf.a is; fndfyda fõ,djla Odjkh lr jQ nj u;la lr n,kak'
th ;udg iïnkaOlr ;nd .ekSug uykais .;a;d' thg wkqkf a .ka
m¨ÿ fjk úg isf;a .egqï my< jqkd' th È.a.eiaiSfuka úúO
l,y" onr" YdÍßl mSvd" udkisl mSvdj,g wyqjqkd' wka;sug
76 77

Ôú;ydks j,g o fya;= fjk yeá i,lkak' fï úm;a /ilg l%uh jQ nqÿ.=K Ndjkdj mqreÿ lsÍfuka b;d Wiia jQ iekis,a,la
f.dÿre jQfha is; ;ekam;a lr fkd .ekSu fya;=fjka nj i,ld ,efnk nj w;aoelSï wkqj Tn bÈßfhys ;eîug yelsj ;sfí'
n,kak' ;j;a fláfhka is;d .ekSug Tng lreKla bÈßm;a ^msgq 57 - 62 n,kq&
lrñ' is; fhduq lrkak' 2' Tn is;glror lrñka kr rl=ia .;s" ;sßika .;s ks;r ks;r
weig yuqfjk m%sh jia;= miafia is; .uka lrkjd' ÿjkjd" ujd mdkd" ffjr fl%daO ;ry" ÿla fodïkia" B¾IHd§ ÿ¾.=Khka
fufia u m%sh y~ miafia o" ri" iqj| miafia o ÿjkjd' tfllska ksjd,ñka is;a i;ka ikid" wd;aud¾:ldólï uldf.k f,dj
fyda Tng keje;Sfula ke;s is;sú,s id.rhl jeà k<shk iajNdjh we;s ieufokd tl f.or jik iu woyia we;s kEoE ñ;=re msßila
fkd fõ o fï isÿùu /i@ meKs ye<shl oÕ,k weU,hd foi njg yrjd ie<elSfï l%uh jQ ffu;%S Ndjkdj mqreÿ lsÍfuka
n,kak' is; fhdokak' ,nd.;e yels iekeis,a, .ek Tn is;a i;ka fhduq lrk f,i
fun÷ wjia:dj, § wr weU,hdf.a ;;a;ajh f;areï f.k u;la lrkafka wm%udK ffu;%sfhlsks' ^msgq 63 - 69 n,kq&
tn÷ wjia:djkg fkd jeà" bÈßm;a jk foa .ek ;rula keje;S
3' isrere l+vj
q ms<ns |j mj;akd Pú rd.h" j¾K rd.h" ixia:dk
is; kj;ajd f.k" is; fhduqlrkakg is;g .kak' wOHd;auhg -
^YÍr wjhj msyà s u ms<n
s |& rd.h" ksid my< jk Y=N yeÕSfuka u;a
^ish isrerg& is; kukak' ;ekam;a ù ys|.kak' ;udf.a ysfia mgka
ù isÿfjk fkd iekis,s .;sfhka is; fjka fldg iekis,s i,id
fom;=, olajd;a" fom;=, mgka ysi olajd;a is; .uka lrjkak'
.ekSu i|yd wiqN Ndjkdfõ ^ms<sl=,a Ndjkdfõ& fh§u b;du;a
fuh lSmjrla lrkak'
m%fhdack iys; nj u;la lrfoñ' ^msgq 69 - 72 n,kq&
fï ms<sfj<g is; fhdodf.k iEfyk fõ,djla ^ñksÜgq 10 -
4' m%udoh yeu msßySulg u uq,h" yeu úm;lg u fodrgqj h' ta
15 muK& ld,h .;lrk úg isf;a ;ekam;a lula ie,fihs' óg
m%udofhka fjka ù wm%udo m%;smodj i,id .ekSu i|yd urK
l,ska fkd ;snQ iekis,s .;shla oefkhs' m%S;shla oefkhs' i;=gla
i;sh jeãu uekú' thska Tng uy;a iekis,a,la ie,efikq we;'
oefkhs' fkdfhla úÈfha úfkdaodxYj, fhfÿKq Tng lsisodl fï
^msgq 72- 74 n,kq&
úÈfha iekis,a,la m%S;shla i;=gla fkd ,enqKq nj Tng u isysjkq
we;' tn÷ wjia:dj, § ,enqKq ;djld,sl iekis,s wdÈh uldf.k 5' ;j;a bÈßhg Tfí is;a i;kays fyd¢ka ksùula iekis,a,la
my< jQ Ñ;a; úldr ksid thska lsiÿs iaÓr iekeis,,
a la isÿ fkd jk ie,efik ieá u;=lr oelaùug ud W;aidy orkafka —uq¿ i;a;aj
ieá kqjKska i,lk Tng jegyS hd hq;= h' wOHd;añl Ñ;a; ixy;shg u Wiia m%fhdackhla ie,efikjd we;'˜ hk ksrdñI
ixj¾Ok l%uhka wkqj i,lk l,ays fï oelajqfKa w;sYh f,aY m%d¾:kdj Wv nj i,lkq ,efíjd'
ud;%fhls' rEm lduh" Yío lduh" .kaO lduh" ri lduh" iam¾Y
1' nqÿrcdKka jykafia jeks" uq¿ f,dal Od;=j ;=< Ydka;s rih lduh" ú;¾l lduh hk ms<sfjf<a ldu ixl,amkdfõ jeà mSvd
m;= r ejd fkdhla w;s k a foúhkg" ñks i q k g muKla fkdj" ú§ï" fl%daO-mr-ysxid§ wfõ.hkaf.ka u;=jk mSvd ú§ï" isf;a
krrl=ikg yd ;sßika i;=kayg o fkd kefik iekis,a,la idod lfha wl¾uKH;d ksid my< jk w,dN isf;a fkdikaiqka lï yd
ÿka W;=ful=f.a wryd§ .=Khka ;ukaf.a is;a ;=< r|jdf.k úiSfï úÑlsÉPdjka ksid my<jk mdvq o u. yrjdf.k fldáka lshf;d;a
78 79

is; kSjrKhkaf.ka fjka lrf.k úiSfuka ,efnk uq,a OHdk 3' m%S;sh is;g jHdmdo fodaIfhka Wlg,S jkakg bv fkd
is; Wmojd f.k jdih lsÍfï § Tng úkaokh l< yels jkqfha ;nd wruqfKys i;=gq jQjla ue flfrhs' m%S;sfha iajNdjh wruqKg
b;d by< mka;sfha iekeis,a,ls' fojk" ;=kajk yd y;rjk m%sh lsÍu hs' th jHdmdo kSjrKhg tl t,af,a u m%;smlaI h'
OHdkhka Wmojd .;fyd;a Bg;a jvd Wiia iekeiSula w;am;a 4' tfiau iqLh WoaOÉp l=ll
a É
= pfhka hg ù fkd ikaikq l
a ulg
lr.; yelsjkq we;' jefgkakg fkd § is;" wruqfKa § ,;a ñysr jeäÈhqKj q g m;a lrhs'
OHdk Ñ;a;h' iqLh Ydka; ,laIK we;af;a h' WoaOÉp l=ll a É
= p kSjKhg tl
OHdk ^COdk& hkafkys f;areu lisKdÈ wruqKq WmksÊCOdhkh t,af,a u m%;m
s laI h'
^i,ld ne,Su& lrkakd o" m%;ú s reoaO jQ kSjrKd§ O¾uhka ojkakd o 5' WfmlaLdj Ydka; iajNdjh we;af;a h' tfyhska iqLfhys
lshd woyia folla § ;sfí' fï wre;a foflys ue tal.a.;dj fyd|g ue ix.%y lrk ,§' fufia lrkakd jQ ta O¾ufhda ta wruqfKys ta
ue fh§ we;' ta tal.a.;dj jkdys tal;ajdrïuK ixLHd; jQ tal isf;a uekúka tlÕ nj i|yd ue fj;s' tal.a.Ndjh kï ^tlÕ
w.%h' fldaáh ^fl<jr& fyda fudyqg he hk w¾:fhka tal.a. ixLHd; nj kï& tal.a.;dj ue hs' ta tal.a.;dj o ta O¾uhkaf.ka tfia
jQ Ñ;a;h ms<n s | je tfia meje;=fuys wdêm;H .=Kfhda.fhka t wkq.%y ,en w;sYhska n,j;a je lduÉPkaoh wkqj fkdfhla
kñka jyrkq ,fí' ta tal.a.;dj ue is; kka wruqfKys úisÍhkakg wruqfKys isf;a Èùu j<ld lisK ksñ;a;d§ ta ta wruqfKys
fkd §" tla wruqfKys u m%;ms laI O¾uhka ÿreùfuka uekeúka ;nhs' ksYap,j msysgd isg ta wruqK fj; t<eU n,hs' tfyhska ta ish¨
—iuud wdëh;S ;s˜ - iudê bkaøshhka ms<sn| iuNdjh fldg O¾ufhda WmkscCOdhk w¾:fhka OHdk hhs lshk ,§'
tysu ,SkNdjhg o WoaOÉpNdjhg o jefgkakg bv fkd§ iu ta ta O¾uhka tfia mj;akd l,ays Tjqkg m%;smlaI kSjrK
je ;nhs hk w¾:fhka iudêh hs o lshkq ,efí'31 th ue fmf<ys O¾ufhda wjldYhla fkd ,en tys mßhqÜGdkhg m;aùug fkd
—wúfCLfmd wúixydfrd iKÀ;s wjgÀ;s˜ hhs olajk ,§' yels fj;s' t fyhska oejqKdyq fj;s' t fyhska tajdg m%s;smlaIhka
ú;laldÈh jQ l,S tue tal.a.;djg w;sYhska Wmldr fyhska COdkh ojk f;areu wkqj —COdk˜ hhs lshk ,§' fuh fufia j;=ÿ hï
hs ue lshk ,§' tfia uehs(- fyhls k a COdk-u.a . -iïfnda ê ixLHd; ;% s ú O ia : dkhka y s
1' ú;¾lh jkdys ÒkñoaOhkg hg ù" miq niakg fkd§ O¾uhkaf.a idu.%Hh m%Odk fõ o" wÙ.hkaf.a tl;=fjys § u
oeä je wruqKg is; fhduq flfrhs' ú;¾lfha iajNdjh wruqfKys w¾mKdm%dma;s jYfhka WmksÊCOdhkd§ lD;Hhka isÿjk fyhsks'
we;=¿ùu hs' th ÒkñoaOhkag fl<ska u m%;smlaIhs' hï fyhlska ta O¾ufhda lshk ,o l%ufhka fjka fjka je ;ukaf.a
2' úpdrh úÑlsÉPdfjka is;g ye,yemafmkakg bv fkd§" lD;Hhka lrkakdyq o" Ñ;a;h ms<sn| wruqfKys ksYap, m%dma;s
oeäj ta is; wruqK wkqj ne÷kla u flfrhs' úpdrh wruqfKys ixLHd; tl ue WmksÊCOdhkh lrkakdyq o" t fyhska r:fha
lsñ§u ,laIK fldg we;af;a h' th m%{d m%lD;sl hs' úÑlsÉPd wjhjhkaf.a iuqodhfh ys u ^tl;=fjys u& r:h hk jyr fuka
kSjrKhg tl t,af,a u m%;smlaI h' Tjqkaf.a iuqodhfh ys u —OHdk˜ jHjydrh isoOh hs o; hq;= h'
fï OHdkhka ms<sn| wx.fNaoh lrk ,oafoa ljqreka úiska o
31' úN' nq' c' 384 msg h;a¦ th lrk ,ofoa mqoa.,dOHdYfhks' hfula ú;¾lh iydh
80 81

fldg f.k m[pdx.sl OHdkh Wmojdf.k" ta OHdkfhys jiSNdjh 5' wNsJ;x ÑF;x rd.dkqm;s;x" ;x iumcdfkd yqFjd rd.x mcy;s"
o my<fldg f.k h<s ú;¾lfhys l<lsf¾ kï Tyqg ú;¾lh tjums - fm-
blaue f.k ú;¾lh ke;s p;=rx.sl OHdkh ,en .ekqug woyi 6' wmJ;x ÑF;x LHdmdodkqm;s;x" ;x iumcdfkd yqFjdLHdmox mcy;s"
my< fjhs' tl,ays fyf;u ta m%:u OHdkh u mdolNdjh msKsi tjums ÑF;x k úfCLdmx .pP;s' bfuys Pys Gdfkys mßiqoOx
oeä je iuje§ thska ke.S ta wOHdYfhka hq;j
= ue h<s;a Ndjkdfjys
ÑF;x mßfhdod;x tlF;.;x fyd;s
fhokqfha ú;¾lfhka f;dr p;=rx.sl OHdkh ,ene .kshs'
1' w;S;hg Èfjk" thska úlafIamhg jegqKq hï isf;la fõ kï th
tys ta Ndjkdj ú;¾lfhka hq;= jqj o ta woyiska mßNdú; jQ kj;ajd tla wruqfK msygs j
q hs' fufia;a is; úlafIamhg fkd hhs'
fyhska ú;¾l úrd. Ndjkd kï fjhs' ta Ndjkdfõ n,fhka ta
2' wkd.;h me;=fuka fjfiiska ief,k hï isf;la fõ kï" th
OHdkh WmÈkqfha wú;¾l p;=rx.sl je ue hs' fiiq OHdkhka yeroud tys u wêuqjpkh flfrhs' fufia;a is; úlafIamhg
,eîfï o l%uh fuh ue hs' fufia mqoa.,hdf.a woyi wkqj ta fkd hhs'
OHdkhkaf.a wx. fNaoh isÿjk ieá ie,lsh hq;= h' fuys ÿ u;=
3' l=iS; lñka ,Sk jQ hï isf;la fõ kï" th Tijd,ñka l=iS;lu
u;af;ys OHdkhka ,en .ekqfï § thg uq,ska jQ OHdkhg iuje§u ÿre flrhs' fufia;a is; úlafIamhg fkd hhs'
wjYHfhka leue;súh hq;= h' —fygÀux fygÀux m.=KcCOdkx
4' b;d oeä fldg.;a WoaOÉphg jegqKq hï isf;la fõ kï" th
Wmßuii Wmßuii mogGdkx fyd;s˜ hs háka we;s m%.=K jQ OHdkh wvqfldg úisß.sh .;sh ÿre flfrhs' fufia;a is; úlafIamhg
u;=u;af;ys OHdkhg moÜGdk fõh hs wgqjdfõ lshk ,§' fkd hhs'
wOHdYhhdf.a n,fhka by< OHdkh WmÈkqfha mdol OHdkhg
5' fjfiiska keó rd.h wkqj .sh hï isf;la fõo" th ukd kqjK
iudkj fkd fõ' mdol OHdkhg jvd mqo.a ,dOHdYh f;fï w;sYhska my<lr .ksñka ta rd.h ÿre flfrhs' fufia;a is; úlafIamhg
n,j;a fjhs' —bcCO;s NsCLfj is,jf;d fpf;dmKsê úiqoO.;d˜32 fkd hhs'
hs t fyhska Nd.Hj;=ka jykafia jod< fiala ue hs' 6' jHdmdoh wkqj .sh hï isf;la fõ o" ukd kqjK wruqKq yd .eà
iudêhla ÈhqKq ùug wx. 10 la wdjYHlh' my< lr .ksñka ta jHdmdoh ÿre flfrhs' fufia;a is;
úlafIamhg fkd hhs' fï lreKq yh fya;= fldg f.k msßisÿ
1' w;S;dkqOdjkx ÑF;x úfCLmdkqm;s;x ;x újcchsFjd tlgGdfk
jQ is; nn<k iq¿ jQfha tal;ajhg .sfha fjhs'33
iudoy;s" tjums ÑF;x úfCLmx k .pP;s
fuys tal;ajhhs lshk ,oafoa iudêh hs' tys wx. ihla we;s
2' wkd.; mdálxLdkx ÑF;x úCums;x" ;x újcchsFjd ;f;:j nj m%ldYs; h' fuys lshk ,o ta wx.hkaf.a meyeÈ,s f;areu
wêfudfp;s" tjums ÑF;x úfCLmx k .pP;s fufia hs'
3' ,Skx ÑF;x fldccdkqm;s;x m..KysFjd fldiccx mcy;s" tjums 1' lugyfkys fhdod we;s is; miq.sh foaj,a lrd fkd hdu'
úfCLdmx k .pP;s 2' wkd.; me;=ï fidhd fkd Èùu'
4' w;s m..ys;x ÑF;x WoOppdkqm;s;x" ;x ks..KysFjd WoOppx mcy;s 3' Òk ñoaOh ksid fkd yels<Su'
32' wx' ks' wgGlks 33' máix' nq' c' 316
82 83

4' WoaOÉph ksid fkd úisÍu' hkqfjka máiïNsod u.a. md<sfhys oelajQ mßÈ" m%:u OHdkfha
5' rd. woyiaj,ska ls,sá fkd ùu' msßySug ldudrïuKhla is;a ;=<g n,mEu o oaú;Sh OHdkdÈfha
6' jHdmdofhka fkd .eàu" hk fï lreKq ifhka hq;=je msßySug tajdg uq,ska jQ OHdkdx. wruqKq n,mEu o fya;=jk nj
lugyka wruqfKys mj;akd is; iudêfhka hqla; hhs ie,elsh hq;= h'
lsj hq;= h' OHdk is;l msßySug lreKq ;=fkla fjhs'
ta isf;ys iudêh ;sfí' tfyhska is; iudêu;a hhs lsj hq;= h' 1' flf,iqka yd úlaLïNkh l< wx.hkaf.a n,mEu'
tfy;a ta is; OHdkfhka hqla; jQfha ke;' OHdk is;la ùug ;j;a 2' wimamdh l%shdjkays fh§u'
Tíng ÈhqKq úh hq;= h' w¾mKd is; hhs lshkafka o fï OHdk
3' wkkqfhda.h" hkqfjks'
iïmkak is;g u h'
1' flf,iqka yd m%ySkdx.hkaf.a n,mEfuka msßySfï §" th
fuu tal;ajh kï jQ iudêh mqoa.,dkqrEm je woyia wkqje i;r
fndfyda fõ.fhka isÿfjhs' wyfia hk OHdk,dNshd ldudrïuK
wdldrfhlska ,efí'
yuqùfuka mshdm;a od .sh mlaIshl= fia ìug m;s; fjhs' tfy;a
1' odkjia;= mß;Hd.h ksid my< jk pd.dkqiai;s iudêh" ÈhqKq ù ;snQ Ydka; O¾ufha n,fhka m;kfhka jk ydkshlg
2' iu: ksñ;a; t<eU isàfuka my< jk iudêh" Ndckh fkd fõ'
3' Nx. ,laIKh t<eU isàfuka my< jk iudêh 2' wimamdh l%h
s d kï ( lïudrdu;dj" Niaidrdu;dj" ksoO
a drdu;dj"
4' ksfrdaOh t<eU isàfuka my< jk iudêh" hkq ta i;r ix.Ksldrdu;dj" hk fïjd h' ,nd ÈhqKq lr.;a OHdkhg wys;lr
wdldrh hs' fï l%shdjka ksid msßySu fyñka isÿfjhs' tfy;a th ìysiqKq h'
tys m%:uh Wmpdr iudêh hs' fo jekak w¾mKd iudêh hs' msßyqKq nj mjd i,ld .kakg fkd yels ùfï iajNdjfhka háka
;=ka jekak úo¾Ykd iudêh hs' isjq jekak ud¾. iudê M, iudê msßySu isÿjk fyhsks'
hk fol hs' fufia iemhqKq iudêh fuf;lska iïmQ¾K fkd fõ' 3' yg.;a f,v h" wdydr" isjr
q e" wdjdi hk fï wdjYHl lreKq
fuh m%udoh fya;= fldg f.k msßySug bv ;sfí' ydkNd.sh ke;slu h" hk fï m<sfndaOfhka fm<Sfuka kej; kej;" we;s
O¾uhka fuys ,d oelaùu iqÿiq hhs i,lñ' lr.;a ;u OHdkhg iujÈkakg fkd yels ùu wkkqfhda.h hs'
—mGuii COdkii ,dNsx lduiy.;d i[[d uksisldrd fufia msßySfï § o" msßfykafka fyñks' máiïNsod u.a. md<sfha
iuqodprJ;s" ydkNd.sfhd Ofuud -fm- ÿ;shii COdkii ,dNsx n,j;a fya;j= jYfhka olajk ,ofoa flf,iqkf a .a n,mEu h' oaú;Sh
ú;Cl iy.;d i[[d ukisldrd iuqodjrJ;s' NdkNd.sfhd OhdkdÈfhka msßySfï § hg hg OHdkdYdj n,mEfuka isÿfjhs'
Ofuud -fm- ;;shii COdkii ,dNsx mS;s iy.;d i[[d ;ud ,nd.;a OHdkhg h<s;a iuje§ug fkd yelsù kï" túg th
ukisldrd iuqodprJ;s" NdkNd.sfhd -fm- p;=F:ii COdkii msßyS.h
s nj o; hq;= h' ,ene.;a OHdkfhys ue wdYdj meje;aùfuka
,dNsx iqL iy.;d i[[d ukisldrd iuqodprJ;s" NdkNd.sfhd by< OHdkhg meñKsh yels fkd fõ' tfyhska fuys § fhda.jprhd
-fm-˜ keKj;a úh hq;= h' úuiqï iys;j tys fhÈh hq;= h'
84 85

;ud ,enQ iudêh msßfykakg fkd§ /l .ekSu yd OHdk rEmdjpr m%:u OHdkh'
;;a;j
a hg muqKj q d .ekSu WmksYh% n, we;a;jqka yg t;rï ÿIalr m%;sNd. ksñ;af;ys is; fhdod ukisldrh mj;ajk l,ays
ke;;a" tn÷ n,h ke;s fyda wvq fyda we;a;jqka yg t;rï myiq Ndjkdj Wmpdr kdufhka u h jHjydr jkafka' th ldudjpr
ke;' we;uqka yg fndfyda ÿIalr wjia:djkg m;ajkakg isÿjkafkah' Njkdj ue hs' tfy;a kSjrKfhda fndfyda ÿrg ixis£ .shy hs lsh
Ndjkd fNaoh yd ksñ;s' hq;= ;ekg m;aù we;' OHdkdx.fhda o uekúka m%lg fj;s' hï
úfgl fï m%;sNd. ksñ;a;ys Ndjkd Ñ;a;h we;=¿ jQ fia oekhs o"
mßl¾u Ndjkd" Wmpdr Ndjkd" w¾mKd Ndjkd hhs Ndjkdj
th w¾mKd,dNdjia:dj hs' iuyreka yg fu muKlska fï w¾:h
;=ka wdldr fjhs' Ndjkdfõ Wiia m%;M
s ,h kï OHdk iudêhla fyda
isÿ fkd fõ' Tjqka úiska oidldr w¾mKd fl!Y,Hh iïmodkh
ud¾. iudêhla ,efnk ieáhg is; ÈhqKq njg m;alr .ekSu h'
l< hq;= h ta oYh kï (-
fuh w¾mKd wjia:dj hhs lshkq ,efí' fï w¾mKdjg mQ¾j
Nd.fhys meje;s ish¨u Ndjkd ldudjpr h' ta ish¨ Ndjkdjg ue 1' jF:q úiolsßhd
mßl¾u kduh fmdÿfõ ,efí' tfy;a th w¾mKdjg ÿria: h - 2' bJøsh iuF; mámdokx
iómia: h hehs fNao follska hq;= fjhs' 3' ksñF; fldi,,x
tys hï Ndjkdfjla w¾mKdjg iómia: kï th iómfhys 4' hiñx iufh ÑF;x m..fy;nnx" ;iñx iufh ÑF;x
meje;s fyhska Wmpdr Ndjkdj hehs lshkq ,efí' ÿria: kï th m..Kyd;s
mßl¾u Ndjkd kï fõ' fufia tlu mßl¾u Ndjkdj ióm ÿr 5' hiñx iufh ÑF;x ks,.fy;nnx" ;iñx iufh ÑF;x
fíofhka kï follska i|yka lrk ,ofoa wgqjdfõ h' ks..Kyd;s
1' mßluu ksñF; 6' hiñx iufh ÑF;x iumyxis;nnx" ;iñx iufh ÑF;x
2' W..y ksñF; iumyxfi;s
3' máNd. ksñF; fufia ksñ;s ;=fkls' 7' hiñx iufh ÑF;x wcCOqfmCÅ;nnx" ;iñx iufh ÑF;x
mßl¾u Ndjkdjg wruqKq jQ lisK uKav,d§ ksñ;a; mßl¾u wcCOqfmCL;s
ksñ;a; hs' th mqyqKq jQ wjia:djg W.a.y ksñ;a; kduh ,efí' 8' wiudys; mq.., mßjcck;d
tys o ÈhqKq wjia:djg máNd. ksñ;a; hhs lshkq ,efí' fï m%;sNd. 9' iudys; mq.., fijk;d
ksñ;a; uekúka fiajkh lrk fhda.djprhd i;ajeoEreï wimamdh 10';oêuqF;;d hkq hs'34
lreKq j,ska bj;aúh hq;= h' tkï" wimamdh jQ fiakdikh" wimamdh
1' jF:q úiolsßhd kï (- is;a mj;akd ;eka fyhsks isrer o" isrer
f.dÿre ìuh" wimamdh l:dh" wimamdh mqo.,fhdah" wimamdh
ms<n
s | isjr
q e wd§yq o jia;= kï fj;s' tajd hï fia is;g iqj t<jd o"
fndackh" wimamdh iD;=h" wimamdh bßhõ mej;aùuh" hkq hs'
tfia lsÍu úio lrK kï fjhs'
fïjd ms<sn| imamdh foa f;dard f.k m%;sNd. ksñ;af;ys is;
fhdokakd yg w¾mKdj ,efnkafka h' 34' ú' u'
86 87

fuys jia;y + q wOHd;au jia;+ h" ndysr jia;+ h lshd fo jeoEreï O¾uhka úisßh fkd§ mj;ajk lD;Hh lrkakg fkd fmdfydi;a
fjhs' tys flia" ksh" o;a " lka" keyeh" weÕm; hk fïjd wOHd;au fõ' m[a[skaøsh f;fï rEmdrïuKhla weiska n,kakd fia we;s
jia;+ka h' thska flia" ksh" f,dï hk fïjd Èla ù f.dia kï" mßÈ úIh iajNdjh olakd lD;Hh lrkakg fkd fmdfydi;a fõ'
weia" lka" keye wdÈfhys frda. we;akï" weÕ fyda vyÈh u, fufia lD;H jYfhka wkQk wkêl jYfhka iu;ajh ke;s ùfuka
.kakd ,o kï" tl,e wOHd;au jia;= wúYo fjhs' wmsßisÿ fjhs' jQ mßydksh j<lajd .ekSug l<ukd m%;l
s ¾u folla olajk ,oafoa h'
hï lf,l isjqre Èrdhdfuka ls,sá kï" ÿÕo yud kï" fikiqk thska tlla kï bkaøsh O¾u iajNdjh m%;HfõlaId lsÍu hs'
fyda li< iys; kï" md;%h jyka iÕ< wd§ WmlrK fyda Èrdf.dia woeySug iqÿiq jQ nqoaOd§ jia;+ka ms<sn| Wodr;d § .=Kfhys
fkd ilia kï" tl, ndysr jia;= wmsßisÿ jQfha fjhs' fufia wêfudalaIh id;sYh je meje;afuka ioaêkaøsh n,j;aù kï ta
wdOHd;añl jQ o" ndysr jQ o jia;+ka wmsßisÿ l,ays" ksY%hdÈ m%;Hh jia;+ka ms<sn| m%;Hiuq;amkakd§ úNd.h fjka fjka je f.k
jYfhka Wmka Ñ;a; ffp;islhka flfrys Wmokd {dkh mssßisÿ fufkys lsÍu h" fï m%;HdfõlaIdj' fufia O¾u;d kh iajNdjh
fkd fõ' fkd msßisÿ myka n÷ka" jeá" f;,a ksid Wmka myka iajri jYfhka mß.%yh lrk l,ays —fuh oyuqkaf.a iajNdjh˜
oe,af,a t<sh fkd msßisÿ jkakdla fuks' fkd msßisÿ {dkfhka hk m%{d jHdmdrh n,j;a neúka wêfudlaIh me;sÍu iys; úh
ixialdrhka iïu¾Ykh lrkakyqg ixialdrfhda m%lg fkd fkd fya' OqÍh oyuqka flfrys jkdys hï fia Y%oaOdfjka n,j;a
jkakdy' lugykays fhokakyqf.a lugyk o jeãug" ÈhqKqjg" Ndjfhys m%{djf.a ukaoNdjh fõ o" tiau m%{djf.a n,j;a Ndjfhys
úmq, njg m;a fkd fõ' wOHd;añl jQ o" ndysr jQ o jia;+ka msßisÿ Y%oaOdjf.a ukao Ndjh fõ hhs o; hq;= h'˜
l,ays Wmka Ñ;a;-ffp;isl O¾uhka flfrys {dkh o úYo fõ' wfkla lreK kï" ;udf.a ioa ê ka ø s h jeã.s f ha hï
msßisÿ myka n÷ka" myka jeá f;,a ksid Wmka myka oe,af,ys t<sh wdldrhlska fufkys lsÍfuka kï" ta wdldrfhka fufkys lsÍu
fuks ' ms ß is ÿ kq j Ks k a ixia l drhka iïu¾Ykh lrka k yq g kj;ajd ,Sfuka ta jeã .sh fõ.h wvq jkafka h' tys fh§u wvq l<
ixialdrfhda o m%lg jkakdy' Yu: lugyk o jeãug ÈhqKqjg hq;= h' fï wvq lrk l%uh o úßhd§ fiiq bkaøh s hka jefvk fia
úmq, njg m;afjhs' fufkys lsÍfuka iu ri Ndjhg muqKqjd ,Su hs' fiiq bkaøshhka
2' bJøsh iuF; mámdokh kï (- bka ø s h hka iu njg flfrysÿ wvqlrk ieá fufia hs' jlal,S ysñhkg ioaêkaøsh
m;alsÍu h' iu njg m;alr.; hq;= jQ bkaøshfhda" ioaêkaøsh" m[a[k s øa h
s blaue f.k meje;afuka wê.ukhg ndOd meñKsfha hs'
úßhskaøsh" i;skaøsh" iudêkaøsh" m[a[skaøsh hhs mfils' bÈka bÈka úßhskaøsh n,j;a ù kï" tl,e ikaêkaøsh f;fï
fhda.djprhd yg ioaêkaøsh n,j;a kï" fiiq bkaøshfhda u| fj;a wêfudla I lD;Hh ls Í ug fkd fmdfydi;a fõ' i;s k a ø s h
kï fufia ioaêkaøsh n,j;a neúka yd fiiq bkaøshhka u| ùfuka iudêkaøsh" m[a[skaøshfhda o WmÜGdk lD;Hh" wúlafIam lD;Hh"
úßhskaøsh f;fï iïm%hqla; O¾uhkg wkqn, §fuka Tijd ;nd o¾Yk lD;Hh wd§ lD;Hhka lsÍug fkd fmdfydi;a fj;s' fuys
.ekSfï lD;Hh lrkakg fkd fmdfydi;a fõ' i;skaøsh f;fï jeä ù .sh úßhskaøsh miaioaê" iudê" WfmlaLdjka jefvkfia
wruqKg t<U isgqkd lD;Hh - wruqK fkd yrkd lD;Hh fyda ukisldrh meje;aùfuka my; fy<sh hq;= h' fidaK ysñhkg
lrkakg fkd fmdfydi;afõ' iudêkaøsh f;fï iïm%hqla; úßhskaøsh fiiq bkaøshka blauef.k hdfuka wê.ukhg ndOd ù
88 89

.sfha h' fiiq bkaøshhka ms<sn|j o wka bkaøshhka blauef.k i;skaøsh jkdys ,Sk mlaIfhys isáhd jQ o" WoaOÉp mlaIfhys
jeãhdfuka jk ydksh fuf,iska ue i,ld .; hq;= h' isáhd jQ o bkaøshhka úIfhys n,j;a ùu iqÿiq fjhs' ta tfia uehs
fï bkaøsh O¾uhka ms<sn| je úfYaI lreKla kï" ioaOd- (- ioaOd" úßh" m[a[d hk fï ;=kf a okd WoOÉphg - isf;a úisÍug
m[a[d fofla o" iudê-úßh fofla o iu Ndjh my<lr .ekSug mlaIh' iudêh fldiÊchg mlaIh' i;sh fï fldgiska ue
ukisldr úêh fufyhùu h' kqjfKa l%shdldß;ajh ySk ùfuka /l.ekSfï msysá Yla;sfhlska hqla; fjhs' WoaOÉpfhys jefgkakg
Y%oaOdjf.a ls%shdlß;ajh jeãhdfuka ydks isÿfjhs' thska isÿjkafka fkd fohs' fldiÊcfhys jefgkakg o fkd fohs'
fkdukd ;ek;a meye§u h' ieoeye ySk ù kqjK jeãfuka o tfyhska jod<y (-
isÿjkafka ydksfhls' ta fol iu ùfuka iqÿiq ;ek meye§u isÿfjhs' —i;s mk innFÓld jqF;d N.j;d" lsxldrKd úF;x ys i;s
iudêh n,j;a ù ta ;rug ùhH_h wvq ù kï" tnkaoyq fldiÊch máirKx' wdrCLdmppqmgGdkd p i;s' k úkd i;shd ÑF;ii
uähs' iudêh fldiÊchg mlaI fyhsks' ùhH_h n,j;a ù iudêh m..y ks..fyd fyd;s˜hs'35
wvq ù kï tnkaoyq WoOÉph uev,hs' ùhH_h WoaOÉphg mlaIjk 3' ksñ;a; fldi,a,h kï (- ksñ;a; ms<sn| olaI Ndjh hs'
fyhsk's ùhH_h yd tlg iuj fh¥ iudêh fldiÊcfhys jefgkakg ksñ;a; hkafkka mßl¾u ksñ;a;" W.a.y ksñ;a;" máNd. ksñ;a;
bv fkd ,nhs' iudêh yd tlafldg iuj fhÿkq ùhH_h WoaOÉpfhys lshd ksñ;s ;=kla i|yka fjhs' ta ms<sn| olaI Ndjh hs' fuys" ,o
jefgkakg bv fkd ,nhs' ta fol iu l< hq;= h' fol iuùfuka ksñ;a; /l .ekSuhs lS fyhska m%;sNd. ksñ;a; yd Yu: ksñ;a;
w¾mKdj fjhs' ;jo" Yu: Ndjkdfjys fhfokakd yg n,j;a o /l .ekSfuys oCINdjh woyia lrk ,o nj ie,elsh hq;= h'
Y%oaOdj m%fhdack iys; fõ' tfia u|la Y%oaOdj n,j;a l,ayS —mGù 4-7 Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhdf.a Ñ;a;djia:d i;rla
mGù˜ hs lS muKska OHdk kï flfia jkafka oe hs fkd i,ld ,efnk nj ie,lsh hq;=h'
talka;fhka nqÿka úiska lshk ,o fï úÈh isoaOjkafka u hhs i. m..fy;nn ^Woõ Èh hq;=& Ñ;a;djia:dj
woyñka " úYa j di flfrñka " w¾mKdjg meñfKhs ' Yu:
ii. ks..fy;nn ^ks.eksh hq;=& Ñ;a;djia:dj
fhda.djprhd yg iudê m[a[dfjka OHdk iudêh m%Odk fldg
iii. iumyxis;nn ^i;=gq l< hq;=& Ñ;a;djia:dj
we;s neúka tal.a.;dj n,j;aùu já hs' tfia tal.a.;dj u|la
n,j;a j mj;akd l,ays fyf;fï w¾mKdjg meñfKhs' úo¾Ykd iv. WfmCÅ;nn ^WfmlaId l<hq;=& Ñ;a;djia:dj hkq fjks'
fhda.djprhd yg m%{dj n,j;aùu iqÿiqfjhs' tfia we;s l,ays fhda.djprhd fï Ñ;a;djia:d i;r;a" ta wjia:djka ms<n
s | fya;k
= a
fyf;fï ,laIK m%;sfõOhg m;afjhs' uekúka l,a we;sj u f;areï lrf.k tys fhÈh hq;= h'

hq.koaO Ndjkdfõ § iudê m%{d fol iu je f.k hd hq;= h' i. tys m..fy;nn Ñ;a;djia:dj kï isf;a ,Skdjia:dj hs' ,Skùug
tfia fkd jkúg Yu: fhda.djprhd yg iudêh n,j;a úh hq;= h' fya;= jYfhka olajk ,oafoa" —w;sisÓ, úßhd§ys˜ hkqfjks' b;d
úo¾Ykd fhda.djprhdg m%{dj n,j;a úh hq;= h' fufia ùfuka isÓ, ^,sys,a& ùhH_h we;s nj wd§ka hkq tys w¾:h hs' ùhH_h b;d
id¾:l m%;sM, i,id .; yels fjhs' 35' ú' u' 96 msg
90 91

,sys,aùu kï iEfyk ;rï ùhH_h fkd fhdod ,Su hs' tkï fuys Ouuúph ifundcCOX. wd§kaf.a bmoùu;a jeãu;a
fldiÊchg jegqKq ÿn,lu hs' mfudok" ixfõok" úmß;Ndjhka i|yd ta O¾uhka my< lrkakd jQ fya;+ka flfrys ukisldrh
o is; ,Skùug fya;=jk ieá àldldr ysñfhda ols;s' úßh wvqlñka meje;aúh hq;= nj ie,lsh hq;= h' jodf<a uehs - —wFÓ NsCLfj
jegqKq is; Tijd ,Sug ta wjia:dj f;areka f.k" miioê l=i,dl=i,d Ouud" idjccdkjcc Ouud" ySkmmKS;d Ouud" lKyd
ifundcCOX.h" iudê ifundcCOX.h" WfmCLd ifundcCOX.h" iqCl immáNd.dOuud" ;F: fhdksfidukisldr nyq,Sldfrd
hk ;=k ta wjia:dfõ fkd jeäh hq;= h' ta wjia:dfõ jeäh whudydfrd wkqmmJkii jd Ouuúph ifundcCOX.ii Wmmdodh"
hq;af;a" Ouuúph" úßh" mS;s" hk ifundcCOX." ;=k h' fuh WmmJii jd Ouuúph ifundcCOX.ii ysfhHdNdjdh fjmq,,dh
Nd.Hj;=ka jykafia úiska jodrK ,o ue hs' —uyfKks" mqreI Ndjkdh mdßmQßhd ixjF;;s˜ hs'
f;fï hï fia u| jQ .skak o,ajkq leue;s fõ o" fyf;u ta u| uyfKks" l=Y,dl=Y, O¾ufhd" idjdoHd wkjoH O¾ufhda"
.skafkys w¿;a ;K nyd,kafka o" w¨;a f.du nyd,kafka o" ySk m%KS; O¾ufhda" lDIaK Y=la, im%;sNd. O¾ufhda we;a;dy' tys
w¨;a or nyd,kafka o" Èh uqiq jd;hka fokafka o mia ´fka o" ^ta O¾uhka flfrys& fhdaksfida ukisldrfha hï fndfyda lsÍfula
uyfKks" ta mqreI f;u ta u| .skak o,ajkakg fmdfydi;a oe˜ hs weoa o " fï m% ; Hh f;fï fkd Wmka fyda Ouuúph
mq¿jq;ayq' —jykai" fkd fmdfydi;e˜ hs m%;sjpk ÿkay' ifundcCOX.hdf.a W;amdoh msKsi o" Wmka fyda Ouuúph
ifundcCOX.hdf.a kej; keje; jeãu msKsi o" úmq, nj msKsi
uyfKks" tmßoafoka u hï iufhle is; yel=¿fka fõ o"
o" jDoaêh msKsi o iïmQ¾Kjk msKsi o" mj;shs hkq tys woyi hs'
tiufhys miioê ifundcCOX.hdf.a jeãug fkd l<" iudê
fuhska Ouuúph ifundcCOX.h jeãug l< hq;af;a yuqjk ;dla
ifundcCOX.hdf.a jeãug fkd l<" WfmCLd ifundcCOX.hdf.aa
O¾uhka tlla fkd yer ukisldrh meje;aùug nj m%lg fjhs'
jeãug fkd l<" thg ldrKd lsu@ uyfKks" is; yel=¿fKa h' fya
úo¾Ykd Ndjkdfõ § fuh uekúka m%lg fjhs' tys § is; ,Sk jk
miioê-iudê-WfmCLd hk O¾uhka kÕkakg fkd ms<j s ka fjhs'
úg kslï n,d fkd isg fufkys lsÍu jeä jeäfhka l< hq;=h hs"
uyfKks" hï iufhle is; ,Sk fõ o" t iufhys Ouuúph Wmfoia fok ,oafoa h' úo¾Ykd Wmfoila fkd jk fuys § l<
ifundcCOX.hdf.a jeãug l," úßh ifundcCOX.hdf.aa jeãug hq;af;a o O¾u iïu¾Ykh ue hs'
l," mS;s ifundcCOX.hdf.a jeãug l," thg fya;= lsu@ uyfKks" —wFÓ NsCLfj" wdruNOd;= ksCLuOd;= mrCluOd;= ;F:
is; ,Sk h' fya Ouuúph-úßh-ms;s hk fndaOHÙ. O¾ufhka iqjfia fhdksfid ukisldr nyq,l S dfrd" whudydfrd wkqmmJkii jd úßh
ke.sh yels fjhs' —uyfKks" mqreI f;fï hïfia u| .skak o,ajkq ifundcCOX.ii Wmmdodh WmmJkii jd úßh ifundcCOX.ii
leue;s fõ o" fyf;u ta u| .skafkys úh,s ;K nyd,kafka o" ysfhHdNdjdh fjmq,,dh Ndjkdh mdßmQßhd ixjF;;s˜ hkq úßh
úh,s f.du;a nyd,kafka o" úh,s or;a nyd,kafka o" uqfjka iq,x iïfndÊCOÙ.iaifha m%;H oelaùu hs'
´fka o" fkdo mia ´fka o" uyfKks" ta mqreI f;fï ta u| .skak tys woyia fufia hs(
o,ajkakg fmdfydi;a fõ oe˜ hs mq¿jq;y
a 'q —jykai tfiah hs˜ ms<j
s oka
36
—uyfKks" wdoHdrïNfhys meje;s ùhH_h we;' fl!iSoHfhka
ÿkay'
kslauqKq n,j;a ùhH_h we;' u;a;g hg b;d n,j;a ùhH_h we;'
36' ix' ks' fndcCOX. ta wdoHdrïNfhys meje;s ùhH_dÈfhys fhdaksfid ukisldrhdf.a
92 93

hï fndfyda lsÍfula weoao" fï wdydrh f;fï fkd Wmka fyda 1' mßmqpPl;d (- yd;amiska nei úpdrk nj" miauy iÕsh
úßh ifundcCOX.hd f.a bme§u msKsi o" Wmka úßh úßh bf.k o wdpdhH_hka fiajh fldg ta ta mohdf.a w¾: úpdrkakyqg
ifundcCOX.hd f.a kej; kej; jeãu msKsi o" úmq, nj msKsi o wgqjd iys; m[ap ksldh fyda bf.k hï .%kaÓ ia:dk we;akï
o" jDoaêh msKsi o" iïmQ¾K jk msKsi o mj;shs' ta ta ia:dk —jykai" fï moh flfia o@ fï mohdf.a w¾: ljf¾ o@˜
úßh ifundcCOX.hg fya;= olajk fï mdGfhys úßh ms<sn| hs úpdrkakyqg o Ouuúph ifundcCOX.h WmÈhs hk w¾: hs'
wjia:d ;=kla oelajQ y' —wdruNOd;=" ksCluOd;=" mrCluOd;=˜ 2' jF:q úio lsßh;d (- wdOHd;añl ndysr jia;+kaf.a ks¾u,
hkqfjks' fï ùhH_ ;=k l%ufhka n,j;a nj ie,lsh hq;= h' fï nj lsÍu h'
ùhH_ ;=k is;a ;=< my< jk whqßka fufkys lsÍu meje;aùu fuys 3' bJøsh iuF; mámdok;d (- b÷rkaf.a iu nj ms<f
s h, lsÍu h'
m%;Hh jYfhka o; hq;=˜h' 4' ÿmm[[ mq.., mßjcck;d (- n;a f.dvlg jeÿKq ljqvka"
—wFÓ NslLfj" mS;s ifundcCOX.gGdkshd Ouu ;F: fhdksfid uia f.dvlg jeÿKq iqkLhka fuka fudayfhka uq<d jQ i;a;ajhka
ukis l dr nyq , S l dfrd whudydfrd wkq mmkkii jd mS ; s ÿßka ÿrelsÍu —ÿIam%d{hka ÿre lsÍu˜ kï fõ'
ifuLdcCOX.ii WmmdohWmmkkiij mS;s ifuLdcCOX.ii 5' m[[djJ; mq.., fijk;d (- meKj;a mqÕ=,ka fiùu h'
ysfhHdNdjdh fjmq,,dh Ndjkdh mdßmQßhd ixj;;;s'˜ m%{dj msKsi lD;dêldr we;s i;H" m%;S;H iuq;amdodÈfhys olaI
—uyfKks" mS;s ifundcCOX.h Wmojd ,Sug lreKq jQ wdpdhH_hka fyda úoiqka Ndjkd lrkakd jQ uyd m%d{hka l,ska
O¾ufhda we;a;dy' tys fhdaksfid ukisldrhdf.a hï nyq, lsÍfula l, fiajh lsÍu h'
fjhs o" kQmka mS;s ifundcCOX.hdf.a bm§u msKsi o" Wmka mS;s 6' .uNSr[dKpßhd mppfjCLk;d (- .eUqre keKe;a;ka
ifundcCOX.hdf.a kej; kej; jeãu msKi s o" úmq, Ndjh msKi
s úiska wjfndaO lghq;= jQ ialkaO Od;= wdh;k m%;S;H iuq;amdodÈh
o" jDoaêh msKi
s o" iïmQ¾Kjk msKi s o" fï wdydrh f;fï mj;s˜ hs' m%ldY jkakd jQ fyda Y=kH;d m%;sixhqla; jQ fyda iQ;%dka;hka
mS%;sh Wmojk ukisldrh ue mS;s ifundcCOX.gGdkshd O¾u miaúlSu h'
jk fyhs k a hï fia fufkys lrka k d yg fkd Wmka mS ; s 7' ;oêuqF;;d (- ta m%{dfhys ksïk m%jK nj hs" hkq h'
ifundcCOX.h Wm§ kï" Wmka mS;s ifundcCOX.h kej; kej; úßh ifundcCOX.hdf.a Wmoùug tfldf<dia O¾u flfkla
jefâ kï" Ndjkdfhka iïmQ¾K fõ kï" ta fhdaksfid ukisldrh lreKq fj;s'
ue fuys woyia l< nj ie,lsh hq;= h'
1' wmdhNhdÈ mppfjCLK;d (- wmdhdÈ Nh miaúlk nj h"
Ouuúph ifundcCOX.h kï úo¾Ykd ukisldrh ue jk wd§ Yíofhka cd;Hd § ÿla .kq ,efí'
fyhska —;F: iNdjidu[[ ,CLKmáfjOjfik mjF;ukisldfrd 2' úßhdhF; f,dlsl - f,dl=F;r úfiidê.udksixi oiis;d(-
l=i,d§iq fhdksfid ukisldfrd kdu˜ 37 hkqfjka olajk ,§' ;jo ùhH_hg wh;a jQ f,!lsl f,daflda;;
a r .=K úfYaIdê.uhkaf.a
Ouuúph ifundcCOX.hdf.a W;amdoh msKi s O¾ufhda i;a fofkla wkqiia olakd iq¨ nj h'
Wmldr flfr;s' Tjqyq kï"
3' .uk ùÓ mppfpCLK;d (- nqÿ mfia nqÿ uyiõ W;=uka
37' úu' úiska wê.; jQ ud¾.h ud úiska hd hq;= h' fyao l=iS;
94 95

jQjyq úiska hd fkd yelsh hs fufia .uka ud¾.h miaúlk l< wdf,dal ix{djla bÈßm;a fldgf.k ál fõ,djla
nj h' l,a f.úh hq;= h' thska Ók ñoaOh f.ù hkakg bv ;sfí'
4' odhldkx uymM,lrfKk msKvmd;dmpdhk;d (- m%;Hh hïlsis úÈhlska iïmQ¾Kfhka f.ù fkd .sfha kï"
odhlhkaf.a i;aldrh o" ;udf.a ukd m%;m
s ;a;h
s o" uy;aM, B<Õg l< hq;= jkafka bßhõ fm/<Su hs' úo¾Ykdfõ
nj lsÍfuka msKavmd;hg m%;smQcd lrk nj h' fhfokakd úiska th l< hq;af;a fufkys lrñks' Yu:
5' iF:q uyF; mppfpCLK;d (- uf.a Yia;DDkajykafia fhda.djprhd úiska o th uekúka f;areï f.k lsÍu u h
úßhdrïNfhys .=K lshk iq¿ y" Wkajykafia o fkd blañh iqÿiq jkqfha' ;=kajeks Wmdh kï" t<suyka fmfofilg ù
yels wkqYdikd we;s fial' wmg fnfyda Wmldr we;af;daj" Ndjkd ukisldrfhys fh§u hs' fuhg u Wmdh jYfhka
m%;sm;a;s mQcdfjka mqokq ,nkakdyq mqokq ,oaodyq fj;s' wka isys,a Èfhka fowei fia§u" weia .=<s lrleùu" folka
mßoafolska fkd fj;s hs" fufia Ydia;DDyqf.a uy;a nj msßue§u" Nh fyda m%;
S h
s is;a ;=< my< lr .ekSu wd§ lreKq
miaúlSu h' i|yka l< yels h'
6' odhcc uyJ; mppfpCLK;d (- ud úiska ioaO¾uh hs lshk 8' l=iS; mq.., mßjcck;d (- w,i jQ" Ndjkdfjys hï
,o uyd odhdoh .;ukd h' th o l=iS; j .; fkd yelsh muKl= ÿ fkd okakd" ldhovÐ nyq, jQ" fihH iLdÈfhys
hs" fufia odhdoh ms<sn| uy;a nj miaúlk nj h' fhfok" ;S¾hla l:dfjys fhfok mqÕ,
= ka ÿre lrk nj h'
7' Ók ñoO úfkdok;d (- Òk ñoaO kSjrKhka ÿre lsÍu¦ 9' wdroOúßh mq.., fijk;d (- msKv a md; lD;Hd È wdjYHl
fufia ÿre lsÍug wdf,dal ix{d ukisldrh tla Wmdhfhls' l¾;jH fõ,djka yer b;sß oj,a ld,h o" rd;%f
s hys fmrhu
t<suyka fmfoilg ù" tys § ,efnk wdf,dalhg fowei miqhu hk wjia:d fol o" m¾hxl Ndjkdj yd ilauk
fhduq lrñka fowei jeiQ úg;a wdf,dalj;a je jegySu fjhs Ndjkdj o hk Ndjkd folska ÈhqKq l< Ndjkd ukisldr
tkï th wdf,dal ix{dj mqreÿ lsÍu h' bßhõ fmr<Su lD;H we;s oDVùhH_ we;s mqoa.,hka l,ska l, fiajkh
fojk Wmdh hs' Ndjkd ukisldrfhys fhfokakd Ók lsÍug ,eîu'
ñoaOhla ;udf.a is; uevf.k Wmodk nj oek.;a ú.i 10'iuummOdk mppfjCLK;d (- i;r jeoEreï iuHla m%Odkfha
l,n, fkd úh hq;= h' ;ud mqreÿ lrf.k we;s wdf,dal wdkqNdj miaúlSu'
ix{dj bÈßm;a lr,Sug mqreÿ úh hq;= h' thg is; fhdod 11' ;oêuqF;;d (- ta úßh ifundcCOX.fhys ish¨ bßhõ
uo fõ,djla f.jk úg Ók ñoaOh ke;s ù" ksÈu; o fjys § ue b;d jeäfhka is;a i;ka keó mj;akd nj hkq hs'
ke;s ù hhs' fuh iu: Ndjkdfõ fhfokakd úiska l< mS;s ifundcCOX.fha Wmoùu msKsi tfldf<dia O¾u
hq;= m%:u ldhH_fhls' úo¾Ykd Ndjkd ukisldrfha flfkla lreKq fj;s' Tjqyq kï ( 1-7 nqoaOdkqii;s"
fhfokakd úiska l< hq;= m%:u ldhH_h kï Ók ñoaOh Ouudkqii;s" ix>dkqii;s" iS,dkqii;s" pd.dkqii;s"
f;areï f.k th uekúka fufkys lsÍu hs' Yu: Ndjkdfõ foj;dkqii;s" Wmiudkqii;s hk fï wkqii;s Ndjkdjka
fhfokakd m<uq fldg lreK f;areï f.k" ;ud mqreÿ mqreÿ lsÍu'
96 97

8' ÆL mq.., mßjcck;d (- nqÿrejka wdÈfhys m%ido iafkay —uyfKks hï" iufhl is; WoaO; fõ o" t iufhys miaioaê
ke;s neúka úh,s .sh wdihe;s mqoa.,hka ÿrelrk nj h' iïfndÊCOx.h jeãug ld,h fjhs' iudê iïfndÊCOx.h jeãug
9' iskos O mq.., fijk;d (- nqÿrejka wdÈfhys m%ido iafkayfhka ld,h fjhs' WfmlaLd iïfndÊCOx.h jeãug ld,h fjhs' ta
isks÷ <he;s mqÕ=,ka fiajkh lsÍu h' ljr fyhska o@ uyfKks" is; WoaO;h' th ta O¾ufhka ixis÷ùug
10'mdidokSh iqF;J; mppfpCLK;d (- nqÿrejka wd§ka f.a ms<sjka fjhs' uyfKks" mqreI f;fï hï fia uy;a jQ .sksl|la
.=K yÕjk iïmidokShd § iQ;%dka;hka mia úlknj hs' ksjkq leue;s fõ o" fyf;fï tys wuq ;K nyd,kafka o" wuq
f.du nyd,kafka o" wuq or nyd,kafka o" Èhuqiq jd;hka fokafka
11' ;oêuqF;;d (- ta m%S;s ifundcCOX.h bmoùfuys w;sYhska
o" mia ´fka o" uyfKks" ta mqreI f;fï ta .sks l| ksjd,kakg
keó .sh is;a i;ka we;s nj h hk fudyq h'
fmdfydi;a oe˜hs mq¿jQ;ayq' —jykai" tfiah hs˜ ms<sjoka ÿkayq'
fufia fï wdldrfhka l=i,d § úIhfhys fhdakf
s ida ukisldrd§ka
—uyfKks" tmßoafoka hï iufhle is; WoaO; fõ o" t iufhys
o" O¾u oekau h" w¾: oekau h hkd§ O¾uhka o Wmojkakd
miaioaê iïfndÊCOx.h jeãug l, fõ' iudê iïfndÊCOx.h
Ouuúph ifundcCOX.dÈh jvkakd kï fjhs'
jeãug l, fõ' WfmlaLd iïfndÊCOx.h jeãug l, fõ'˜
Ñ;a;hdf.a m.a.fy;ín wjia:dfjys is; m.a.yh lrkafka
fuysÿ ;u ;ukaf.a m%;H jYfhka miaioaê" iudê" WfmlaLd
fufia hs'
iïfndÊCOx.hkaf.a jeãu o; hq;= h' fuh Nd.Hj;=ka jykafia
iii. Ñ;a;h ms<n
s | ks.eksh hq;= wjia:dfõ Ñ;a;h ks.kafka flfia o@ úiska jodrk ,o ue hs'
hï lf,l fudyqf.a is; ùhH_h b;d jeäùï wdÈh fya;=fldg
—wFÓ NsCLfj ldh miioê ÑF; miioê ;F: fhdksfid ukisldr
f.k WoaO; ^fkdikaiqka& fõ o" tl,e Oïuúph" úßh" mS;s hk
nyq,l
S dfrd whudydfrd wkqmmJkii jd miioê ifundcCOX.ii
iïfndÊCOx.hka jeãu iqÿiq ke;' tl, jeäh hq;af;a miaioaê
Wmmdodh WmmJkii jd miioê ifundcCOX.ii ysfhHdNdjdh"
iudê WfmlaLd hk iïfndÊCOx. ;=kh' fuh Nd.Hj;=ka jykafia
úiska jodrk ,o ue hs' fjmq,,dh Ndjkdh mdßmQßhd ixjF;;s˜ hs'

—uyfKks" mqreI f;fï hï fia uy .sks /ila ksjkq leue;s —uyfKks" ldh miaioaê" Ñ;a; miaioaê ^lshd& folla we;'
fõ o" fyf;u tys úh,s ;K nyd,kafka o" úh,s f.du nyd,kafka tys fhdaksfida ukisldrh yd nyq, jYfhka fh§u h hk fuh
o" úh,s or nyd,kafka o" uqfjka iq<x ´fka o" fkdo mia ´fka o" kQmkakd jQ miaioaê iïfndÊCOx.hdf.a W;amdoh msKsi o" Wmkakd
uyfKks" ta mqreI f;fï ta uy;a .sks /i ksjd,kakg fmfydi;a o@˜ jQ miaioaê iïfndÊCOx.hdf.a fndfyda nj msKi
s o" úmq, nj msKi
s
—jykai" fkd fmdfydi;e˜ hs ms<js oka ÿkay' —uyfKks" t mßÈoafoka o" Ndjkdfõ msÍu msKsi o m%;Hh fõ˜" hkqfjks'
ue hï iufhle is; WoaO; o ^fkdikaiqka o& tl,e Oïuúph tfiau¦ —wFÓ NsCLfj iu: ksuF;x wjH.. ksñF;x'
iïfndÊCOx.h jeãug fkd l,e" ùßh iïfndÊCOx.h jeãug ;F: fhdksfid ukisldr nyq,l
S dfrd" wdhudydfrd wkqmmJkii
fkd l,e" mS;s iïfndÊCOx.h jeãug fkd l,e" ta ljr fyhska o@ jd iudê ifundcCOX.ii Wmmdodh WmmJkii jd iudê
uyfKks" is; WoaO;h' th fï Oïuúph" mS;s" úßh iïfndÊCOx. ifundcCOX.ii ysfhHdNdjh fjmq,,dh Ndjkdh mdßmQßhd
O¾ufhka ixis÷jkakg fkd ms<sjka fõ' ixjF;;s˜ hs'
98 99

—uyfKks" iu: ksñ;a; jQ tald,ïnk ksñ;af;la we;' tys 5' idroO mq.., mßjcck;d - fla,aY mßody we;s fkd ikaiqka
fhdksfid ukisldr h o tys nyq, jYfhka lsÍu o hk fuh mqÕ=,ka ÿre lrk nj h'
kQmka iudê iïfndÊCOx.h bm§ug;a" Wmka iudê iïfndÊCOx.h 6' miioO ldh mq.., fijk;d - flf,ia mßody ke;s neúka
jeãug;a" Ndjkdfõ msÍug;a m%;H fõ˜ hs o" ixiqkaldh we;s mqÕ=,ka fijqkd nj h'
tfiau; —wFÓ NsCLfj WfmCLd ifundcCOX.gGdkshd 7' ;oêuqF;;d - miaioaê iïfndÊCOx.fhys ksïk m%jK nj h
Ouu" ;F: fhdksfid ukisldr nyq,Sldfrd" whudydfrd hkqhs'
wkqmmJkii jd WfmCL ifundcCOX.ii Wmmdodh" WmmJkii iudê ifundcCOX.h Wmoùug lreKq 11 ls'
jd WfmCLd ifundcCOX.ii ySfhHdNdjdh fjmq,,dh Ndjkdh 1' jF:q úio;d - wOHd;añl ndyH jia;+kaf.a úio nj"
mdßmQßhd ixF;;s˜ hs'38
2' ksñF; l=i,;d - mGú lisKd§ Ñ;af;al.a.;d ksñ;af;ys
—uyfKks" WfmlaLd iïfndÊCOx.hg ys; jQ O¾ufhda olaI;dj'
we;a;dy' tys fhdaksfida ukisldrh o tys nyq, jYfhka lsÍu o 3' bJøsh iuF; mámdoJ;d - b÷rkaf.a iu nj lsÍu h'
hk fuh -fm- Ndjdkdfõ msÍug o m%;H fõ˜ hkq hs' fuys i|yka
4' iufh ÑF;ii ks..Kyk;d - iqÿiq iufhys is;a ks.kakd
iudê ksñ;a; kï iudêh ue hs' th u;=fhys iudêhg ldrKdjk
nj h'
neúks' wjH.. ksñF; hkq o iudêh ue hs' wúfCIamhg ldrKd
5' iufh ÑF;ii m..Kyk;d - iqÿiq iufhys is;a yqjk nj h'
jk fyhsks'
6' ksriidoii ÑF;ii ioOd ixfj.jfik iumyxik;d - Ndjkd
fuys ldh miaioaê Ñ;a; miaioaê fol o" WmflaLdj o" fufkys
wdiajd o rys; is;ayqf.a Y%oaOd jYfhka ixfõ. jYfhka ixfõ.
lrk wdldrh kï fhda.djprhd ;=< m<uq ta .=K Wmka yeá yd
mQ¾j jQ m%idfoda;amdokfhka is;a i;=gq lsÍu h'
ÈhqKq jQ yeá o" tl ,e meje;s isf;a ;;= o uekúka i,ld n,d ta
7' iuud ml;F;ii wcCOqfmCLK;d - ,Sk WoaOÉp folska f;dr je
ikais÷kq wdldrh o" WfmalaIdldrh o" iudys;dldrh o i,ld tajd
meje;afuka iu jQ o" iu: ùÓhg ms<m s e§fuka úfYaI ;;a;j
a hlg
h<s;a ;ud ;=< my< lr .ekau fuys ta O¾u ms<sn| fhdaksfida
m;aùfuka o iu je" iqúfYaI je" meje;Sfuka ukdfldg ue meje;s
ukisldrh nj o; hq;= h' Ndjkd is; m.a.y-ks.. a y- iïmyxikfhys jHdmdrhla ke;sj
miioê ifundcCOX.hdf.a W;amdohg lreKq 7 ls' WfmalaId lrk nj h'
1' mKS; fNdck fijk;d - m%KS; fndcqka fijqkd nj h' 8' wiudys; mq.., mßjcck;d - úlaIsma; yDoh we;s mqÕ=,ka ÿre
2' W;= iqL fijk;d - iem iD;= fijqkd nj h' lrk nj h'
3' bßhdm: iqL fijk;d - iqj bßhõ fijqkd nj h' 9' iudys; mq.., fijk;d - iudê is;e;s mqÕ=,ka fiajkh lrk
nj h'
4' ucCOF; mfhd.;d - iu jQ ldh jdla uk# m%fhda. we;s nj h'
10'COdk úfudCL mppfjCLK;d (- m%:ud§ OHdkhka o" m%;smCI
38' ix' ks' uydj.. msg144 nq' c' O¾uhka flfrka ukdfldg ue my jQ neúka úfudalaI kï jQ
100 101

;=ka OHdkhka o" —fufia jeäh hq;= h" fufia iujeoao hq;= h'˜ bv ;sfí' tl,e l< hq;fa ;a is; ixfõ.hg m;a lsÍu hs' ta i|yd
hkd§ka ksr;=re kqjKska i,lk nj h' ixfõ. jia;= wg fj; is; ;Èka fhdod tajd i,ld f.k hd hq;= hs'
11' ;oêuqF;;d (- iudê iïfndÊCOx.fhys w;sYhska keó meje;s ixfõ. jia;= wg i,lk ieá fufia hs'
is;a we;s nj h" hkq hs' 1' cd;s ÿl ìysiK
q q h" f>dar h" lgql h" i;a;j
a hl= meñfKk ish¨
WfmlLd ifundcCOX.h Wmoùug lreKq 05 ls' ÿla fï cd;s ÿl uq,a lrf.k meñfKkafka h' fuh" fï ìysiK q q
1' iF;ucCOF;d (- ms%h i;a;ajhka flrys ÿ ueoy;a nj h' lgql" f>dar ÿl ud ;ju;a blau isáfha ke;' fldhs fõ,djl
fuhska ug hg ù bula fldkla ke;s" ysi Tijd,kakg fkd yels
2' ixLdr ucCOF;d (- pCIqrdÈfhys ¥ md isjqre wdÈfhys ÿ ueoy;a
uyÿla f.dvlg hgfõ oe hs is;d .; fkd yels h' wfyda æ fï ÿlska
nj h'
fmf<kakg" hg lr.kakg" u;af;ka ud úiska thska ksoyia ùug
3' iF; ixLdr fl,dhk mq.., mßjcck;d (- i;a;aj ixialdrhka W;aidy .; hq;= h' mudjqjfyd;a ug miq;efjkakg" w~kakg" w~
flfrys uu;ajh ^lEor& lrk mqÕ=,ka ÿre lrk nj h' w~d ksrhd§ wkka; ÿla /ilg wiqùug" tajd ú¢kakg isÿ fõ' Bg
4' iF; ixLdr ucCOF; mq.., fijk;d (- i;a;aj ixialdrhka l,ska uu W;aidy .ksñ' yeu ÿlla ue ú| ordf.k Ndjkdfõ
flfrys ueoy;a je mj;akd mqÕ=,ka fiajkh lrk nj h' fhfoñ'
5' ;oêuqF;;d (- ta WfmaCId iïfndÊCOx.fhys ksïk m%jK nj h" 2' Wm;la ,oaoyqg ta tlal ue uqyqKq fokakg jk ìysiqKq ÿl kï
hkq h' crd ÿl h' fï ÿl cd;s ÿlg;a jvd oreKq h' mSvdlr h' ;udf.a
fufia fï wdldrfhka ^ldh Ñ;a;hkf.a miaioaOdldr woyia ßisfia l%shdfõ fhdojkakg neß wjia:dfõ my<jkafka
ie,lSï wdldrfhka o imamdhldr fiùï wd§ wdldrfhka o& fï n,j;a bÉPd ú>d; ÿflls' fï mSvdj kshufhka mSvdlrk nj
miaioaê wd§ O¾uhka Wmojkakd miaioaê iïfndÊCOx.dÈh jvkakd oefkkafka ;udf.a w;a md wd§ wjhjhka is;k yeáhg j,x.=
kï fjhs' ks.eksh hq;= Ñ;a;djia:dj i,ld ta is; ks.kakd yeá fkd jk wjia:dfõ § h'
fufia hs' ;udf.a hhs lshd isáhd jQ kEoE ys;j;=ka yg fuka u ;udg;a
iii. is; iïmyxikh l< hq;= wjia:d i,ld iïmyxikh tmd jQ fï Ôú;h Èúf.jd crd rl=ish úiska Tn fldhs fudfyd;l
lrkafka flfia o@ fyda hg lr .kq ,nk nj Tn úiska oeka u i,ld ne,sh hq;= h'
hï lf,l fï fhda.djprhdf.a is; wruqKg fkd neiSfuka Tn crd rl=ishf.ka ksoyia ù ke;' hg lr .;a úg Tng we;s
lugyka wruqKg we;=¿ fkd ùfuka msg mkskd iajNdjhg m;afjhs ish¨ ymkalula ue kj;ajkakg isÿjk nj i,ld" .;g jer
o" tfia jkafka lreKq folla fya;= fldg f.k nj f;areï .; ;sfnk fï fudfydf;a ksIaM, is;=ú,sj,ska ueã l,afkdhjd ta
hq;= h' tkï lugyk yd fhÈh hq;= kqjK wvqùu ksid lugyk yeu ÿflka ñ§ug Wmdh jQ Ndjkd ukisldrfhys fhfokak'
ksriajdo ùu tla lrefKls' wfkl kï tald.%;dj ke;s je 3' Wm;;a crd rl=ish;a iu. w;aje,a ne|f.k mekk.sk
WmiuiqLh ke;sùfuka lugyk ksrdiajdo ùu h' fï isÿùï fol ìysiqkq oreKq ÿflls" jHdê ÿl' fï ìysiqKq jHdê ÿflka fï
ue Ndjkd ukisldrh w;ska b;d by<g .sh fhda.djprhdg;a isÿùug ;dla uu ksoyia fkd jQfhñ' fï jHdê i;=rd úiska hglr .;a úg
102 103

uu uf.a we;s Yla;sfhka msßyS wka; ÿn,fhla jkafkñ' we;eï fld;rï ÿla /ila úkaod o@ fï id §¾> ixidrfhys Tn fkd
úg È.yßkakg mq¿jka w;a md" fid,jkakg mq¿jka YÍr wjhj" úkao ÿlla kE fkdfõ o@ wguy krlj, bmo" wiqr ksldhj,
l%shd lrùug neßjk ;rug jHdê i;=rd ud fm<kjd we;' tn÷ bmso" fï ñksia f,dj u bmso fudk ;rï ÿla /ila úkaod o@
wjia:djl uu cd;s ÿlg;a crd ÿlg;a jeäh nrm;, ÿfllska Tn t¿jl= ù" f.dkl= ù l=l=<l= ù" wkqkaf.ka fn,s lemqï
fmf<ñ' fuh meñfKkag m<uq uu W;aidy .ksñ' uu Wkkaÿfjka lE ld,fhda fldmuK o lshd nqÿ uqfjlska mjd mjid wjika l<
Ndjkdfõ fhfoñ'
fkdfyk fia È. h' fï iir ÿl fufia ksid fï ÿflka ksoyia
4' Wmam;a;s ÿfla m%Odk m,s.ekSu urK ÿl fkd fõ o@ ùug Tn úiska l< hq;fa ;a fkd mudj Ndjkdfõ fh§u fkd fõ o@
Ôú;fha § Èú mj;ajk iufha .kakd yeu m%hdYfhl ue wjidkh tfyhska oeka fï ,o fudfydf;ka m%fhdackhla" kshu m%fhdackhla
fï urKfhka isÿfjkjd fkd fõ o@ uq¨ Ôú;fha § u tl;= l< .ekSug Wkkaÿjkak" Wkkaÿjkak'
yeufohla u wysñ ù" ta ish,a, w;yer hd hq;= wjia:djla
7' ksr;=rej mSvd lrk" ÿla fok" flf,ia nrg hg ù jik
meñfKkjd fkd fõ o@ ta fï urK wjia:dj fkd fõ o@ f,dl= l=vd"
n,j;a ÿn," .=Kj;a ks¾.=K uq¿ f,daljdiS yeu i;a;ajhl= u ;=re ksoyila fkd ,efnk ìysiqkq ÿflls" iir uyd ÿl' hï
fkd yer hg lrf.k hkakd jQ fï urK iajNdjfhka uu ;ju;a ;rï ÿla /ila fjf;d;a ta ish,a, ú|Sug ysñjkakd kï fï
ks o yia fkd jQ f hñ' hïls i s wjia : djl § ta urK keu;s flf,ia nßka nr jQ mqoa.,hd h' tfyhska u;a;g ú¢kakg we;s
u;a;yia;shd ud hgm;a lrf.k hkafka h' thg ud iQodkï úh fï wkd.; ixidr ÿl i,ld thska ksoyia ùug Ndjkdfõ
hq;= h' ta wjia:dj meñKSug l,ska ud W;aidy .; hq;= h' Ndjkdjg fhfokak' thg Wkkaÿjkak" Wkkaÿjkak'
Wkkaÿ úh hq;= h' 8' wdydr fiùfï ÿl ldg;a fmdÿ h' Tng o th idOdrK h'
5' flf,ia nrg hg ù iir ießirk i;a;j a j¾.hd yg wdydr fiùfï ÿlska fm<Sula fkd jkakg kï flf,ia nßka
ñksia f,da" foõ f,da" nU f,da" N+ókays Wm; fkdj jeämqr whs;hs iïmQ¾Kfhka ksoyia úh hq;= h' Tn fï uy ÿflka fkd fm<S ksù
wguy krlfhys Wm; h' Tiqm;a ksrdj, Wm; h' ;sßika fhdakj s , iekiS . ka k g kï Ndjkdfõ fhfoka k ' thg Wkka ÿ jka k "
Wm; h' flf,ia nßka Tn hgù isà kï' ta Tn wguy krlfha Wkkaÿjkak'
Wm;ska ysñjk mia wdldr jo nkaOkj,ska ksoyia kE fkd fõ o@ fufia fï ixfõ. jia;= wg uekúka fufkys lrkakd yg
fm%;
a wdmdhsl lgql ÿlaj,ska ksoyia kE fkd fõ o@ fï i;r is;a ;=< n,j;a ixfõ.h my< fõ' th Ñ;a; iïmyxikhg Wmldr
wmdfhys ìysik q q lgql ÿla /iska ksoyila i,id .; yels W;=ï fjhs' nqÿ .=Kh" oyï .=Kh" iÕ .=Kh hk ;=Krq ejfkys .=Khka ks;r
tlu wjia:dj wo Tn ,nd.;af;ys h' ta wo ,ndf.k we;s laIK
ks;r uekúka fufkys lrkakdf.a is; mey§ hhs' iïmyxikhg
iïm;a;sfhka kshu m%fhdackh .ekSug yels wjia:djg uqyK q §
iqÿiq wjia:dfjys iïmyxikh l<ukd yeá fufia h'
bkakd Tn thska m%fhdackhla i,id .ekSug mud fkd ù" Wkkaÿ
jkak' Wkkaÿ jkak' iv
iv. WfmlLdj meje;aúh hq;= Ñ;;dji:dj ljf¾ o@
6' flf,iqkaf.ka mSvd ,n ,nd flf,iqka /ialrñka fï uq, i|yka l< whqfrka Tijd ;eìh hq;= wjia:dfõ Tijd
iir .uka lrk Tn ta flf,iqka úiska lï iajrEmfhka ,ndÿka ;nkq ,enQ o" ks.%y l< hq;= wjia:dfjys ks.%y lrkq ,enQ o"
104 105

iïmyxikh l< hq;= wjia:fjys iïmyxikh lrkq ,enQj o" we;s nj h' iudêfhys kshe,s nj h' fï w¾mKd fl!Y,Hfhda oY
Ndjkd ukisldr Ñ;a;h u;= i|yka mia whqfrlska mj;akd fokd hs'
wjia:dfjys WfmlaLdfjys fhdojd,sh hq;= h' lreKq mi kï (- fuys oelajQ w¾mKd fl!Y,H lreKq 10 uekeúka iïmdokh
^w& w,Skje mej;Su ^fldaiÊcfhka fkd ieÕù mej;Su hs'& lrk fhda.djprhdg w¾mKdj fyj;a OHdk Ñ;a;h my<ùug bv
^wd& wkqoaO;j mej;Su ^WoaOÉpfhka fkd úisÍ mej;Su hs'& ;sfí' b;d ál fofkl=ka yg fu;rï is; ÈhqKj q g m;a l<;a
^we& ksriajdo ke;sj mej;Su ^lugyk is; w,a,k .;sfhka w¾mKdj fkd ,efnk ieáhla ó<Õ WmfoaYfhka f;areï lr.;
hq;=ùu hs'& yels h'

^wE& uq,ska i|yka lreKq fya;= fldg f.k wruqfKys iu je tjx ys iumdohf;d - wmmKd fldi,,x bux
meje;Su' má,foO ksñF;uyss - wmmKd immjF;;s
tjums mámJkii - ifp id kmmjF;;s"
^b& iudê ùÓhg ms<smkafka ùu' ^m%;smkak ùu'&
;:dms k cfy fhd.x - jdhfuf:j mKäf;d'
fufia mj;akd ieá i,ld tn÷ is;g m.a.yh fyda ks.a.yh
hkqfjka ,en.kakd ,o m%;sNd. ksñ;af;ys fufia fï
fyda iïmyxikh fyda ´kE fkd lrk fyhska WfmlaLdj weiqre
oi jeoEreï w¾mKd fldai,a, iïmdokh lrkakd yg w¾mKdj
flfrhs' ßfhys fh¥ wiqka iu je .uka lrkq ÿgq ßhÿrd tys §
WmÈhs' fufia o ms<m
s Èkakd yg ta w¾mKdj fkd ,efí kï {dkj;a
WfmlaLdj weiqre lrk mßoafoks' fufia WfmaCIdj fh§u o; hq;= h'
fhda.jdprhd fï w,dNfhka WodiSk fkd ù Ndjkd fhda.h w;a
8' wiudys; mq.., mßjcck;d (- fkd ;ekam;a is;e;s fkd yer ;j;a u;=jg o W;aidy lrkafka h'
mqo.,hka ÿre lsÍu hs' fuys wiudys; mqoa.,fhda kï fklaLïu
ysFjd ys iuud jdhdux - úfiix kdu udkfjd"
mám;a;shg - tkï OHdk .=Khka ,ene.kakd jev ms<sfj<g -
wê.fpP mßF;ums - Gdkfu;x k úcc;s
we;=<;a fkd jQfjda o" tn÷ ms<sfj;la fkd mqrkafkda o" úCIsma;
ÑF;mmjF;s wdlrx - ;iud i,,CLhx nqfOd
yDoh we;s mqoa.,fhda o" ndysr jefvys fh§ l,a .; lrkafkda o
iu;x úßhfiij - fhdcfh: mqkmmqkx
fj;s' Tjqyq ÿßka ÿre l<hq;= fj;s'
Bilums ,hx hJ;x - m..fKyf;j udkix
9' iudys; mq.., fijk;d (- ;ekam;a is;a we;s mqoa.,hka wpproOx ksfifOFjd - iufuj mjF;fh 39
weiqre lsÍu hs' fuys iudys; mqoa.,fhda kï OHdk ,en .kakd
fï b;du;a iaÓr jQ ó<Õg l<ukd Wmfoaih hs' tys woyi kï (-
ms<sfj;a mqrkafkda h' OHdk,dNS mqoa.,fhda h' tn÷ mqoa.,hka
uekúka f;areï lrf.k" y÷kdf.k" l,ska l, tn÷ W;=uka —iuHla jHdhdufhlska f;dr j b;d l=vd úfYaI .=Khlg
fj; t<U .= K oekuq ; = l ï ,nd .ekS u h' fun÷ W;= u ka mjd i;a;aj f;fï m;ajkafka h˜ hk fï ldrKh hï fyhlska
ieoeyefhka weiqre lsÍu mjd .=K ÈhqKqjg Wmldr fjhs' keoao" tfyhska Ndjkd isf;a ,Sk WoaOÉp jYfhka mj;akd jQ
wdldr i,lkakd jQ kqjKe;s fhda.djprhd fkd kej; ù¾hhfha
10';oêuqF;;d (- tys wêuqla;sh we;s nj kï" iudêfhys
woeys,su;a nj h' iudêhg .relrk nj h' iudêhg keuqKq is;a 39' ú' u' 100 msg
106 107

iu nj u fhdokafka h' uf|lskqÿ ,Sk njg hk is; kÕd,sh m%fhda.fhka ,S lene,a,l T;d f.kjq;a kshu ;ekg § kshñ;
hq;=u h' b;d úisÍ.sh is; j<ld iu je ue meje;aúh hq;= h' ,dNh ,nhs' úßh jeä" úßh ke;s fhda.djprfhda fokakd u fufia
msßfy;s' kshu olaIhd u Ndjkd m%fhdackh i,id .kshs'
fï i|yd ksoiqka myla is; .ekSug olajk ,§' ta fufia h (-
4' kefõ Wmudj (- olaINdjh jeä blauka kshuqjd n,j;a ;o
1' óueis ksoiqk (- u,a frdka tl;= lrk ó ueiaika w;r wêl
iq<fÕys rej, iq<Õska mqrjd fõ.h jeä fyhska kej úfoaYhlg
fõ.j;a ó ueiaid wêl fõ.h ksid u,a msms .i blau f.dia h<s;a
muqKjq hs' woCI" ù¾hHh wvq" keúhd u| iq<fÕys rej, nydf.k
fmr<d tk úg yuqjkafka frdka wjika l< u,a .i hs' fyf;fï o
kej tys u ;nd .ksh's olaIhd ;o iq<f.ys rej, wvl=Uq fldg o"
msßfyhs' wolaI ó ueiaid fõ.h wvqj fh¥ ksid fiiaika frdka
u| iq<fÕys rej, imqrd fhdod o leue;s ;eklg muqKjhs' tfia
wjika l< u,a .i h yuqlr .kafka' uOHu jQ fõ.h fh¥ ó ueiaid
u ù¾hHh jeä jQ o" ù¾hHh wvq jQ o" fhda.djprhka fofokd u
muKla kshu ;ekg kshu fõ,djg meñK frdka ,en.kafka h'
Ndjkdfjka msßfykakdy' iu ù¾hHfhka hq;a fhda.djprhd
2' Wmq,ma f;a ksoiqk (- Y,Hl¾uh okakd fjo weÿrkaf.a w;jeishka Ndjkdfjka kshu m%fhdack ,nhs'
Èh ;,af,ys ;snQ uyfk,a fm;af;ys isrdfõOdÈ ie;alï mqyK q j
q k
5' ke<sfha Wmudj (- msg; f;,a fkd bfik fia ke<shg f;,a
l,ay"s Tjqka w;=frka tflla wêl fõ.fhka wdhqO fhdoñka Wmq,m a ; mqrjkakd yg ,dN ,efíh hs .=rejrhd úiska w;jeiaika yg lS l,ay"s
folg lvhs' blaukalu ksid Wmq,m a ; Èh hgg fyda niaihs' fufia ta w;jeishka w;r tflla jeä blaukaldrfhla fõ o" ,dNfhys
fyf;u ismi a ;frka msßfyhs' fõ.h" ùhH_ jeä fhda.jprhd o fufia .scq jQ fyf;u fõ.fhka mqrjñka f;,a neyerg bishs' wolaIhd
,o .=Kfhka msßfyhs' Y,H ffjoHjrhdf.a ;j;a w;jeiafila wolaI f;, msg; bfia h hk ìfhka f;,a j;a fldg ,kakg fkd
fjhs' wolaINdjfhka u ìfhka fmf<ñka fm;a; lefma o" ke;akï fmdfydi;a fjhs' kshu olaIhd iu jQ m%fhda.fhka tys f;, mqrjd
Èh hgg fha o lshd ielfhka fjjq,ñka wdhqOh fm;af;ys fhdokakg ,dn ,nhs'
mjd fkd iu;a fjhs' tmßoafoka u ù¾hfhka olaI;dfjka ÿn,
tmßoafoka ue tla fhda.djprfhla m%;sNd. ksñ;a; Wmka
fhda.djprhd o ielfhka fyda ìfhka o jefvys fkd fhfohs' l,ays" blaukska u w¾mKdj;a ,en .kafkñ hs is;d ùhH_h ;r
kshu olaI w;jeishd jkdys iu jQ m%fhda.fhka ta Wmq,a mf;ys flfrhs' Tyqf.a is; b;d jeä ùhH_fhka u~kd ,o neúka
wdhqO jefgk ieá olajd Ys,amfhys iïmQ¾K;djhg m;afjhs' WoaOÉPfhys m;s; fjhs' w¾mKdjg m;ajkakg fkd fmdfydi;a
tmßoafoka olaI ldhH_lI a u fhda.djprhd iu jQ m%fhda.fhka Ndjkd fjhs' ;j;a fhda.djprfhla ùhH_h jeä lfuys fodia oel" ,oaod
ukisldrfhys fhfoñka kshu m%;M s , ,nhs' ue /l.ksñ' ug w¾mKdfjka ljr jefvla oe hs i,ld ùhH_h
3' ul=¿yqfha ksoiqk (- hfula nUhla È. ul=¿ oe,l kQ,la wvqlr .kshs' Tyqf.a is; w;sYhska yel=¿Kq ùhH_h we;s neúka
f.k ta kï fya oyila rkañ< ,nkafkah hs mqj; weiQ tla fõ.j;a l=i;
S njg jefghs' hfula jkdys uf|l=ÿ ,Sk jQ is; ta ,SkNdjfhka
mqoa.,fhla b;d fõ.lï ksid ul=¿yqhla fidhd f.dia th ;ekska o" WoaO; jQ is; ta WoaOÉpfhka o" uqod f.k iu jQ m%fhda.fhka
;ekska lvd ouhs' wolaIhd lefâ hhs hk ìfhka tys w; ;sîug máNd. ksñ;a;g wNsuqL fldg mj;ajd o" fyf;fï w¾mKdjg
o fkd iu;a fjhs' kshu olaIhd jkdys fl<jrl mgka iu jQ meñfKhs' tn÷ úh hq;= h'
108 109

rEmdjpr m%:u OHdkh ldu ;Kaydjg úIh Ndjfhka kslaue Ók ñoaOfhka u~kd ,o is; wl¾uKH fõ' Ndjkd l¾uhg
isáfha h' b;d ishï
q jQfha h' ishï
q njg m;ajf
Q ha h' Wmpdr wjia:dfõ fhda.H fkd fõ' WoaOÉp l=ll
a É
= pfhka u~kd ,o is; fkd ikaik
q a
§ my< jQ OHdkdx.hkg jeäfhka ish .=Kfhlska oyia .=Kfhlska je lerlefjhs' úÑlsÉPdfhka myrk ,oafoa OHdkdê.u idOl
fuh b;du;a iaÓr jQfha h' ms<sj;g fkd kef.hs' fufia úfYaIfhka OHdk is;g wka;rdhlr
m<uqfjka lshk ,o m%;sNd. ksï;af;ys fun÷ jQ Wmpdr fyhska fïjd ue m%ySKdÙ. jYfhka oelajQy'
OHdk Ñ;a;h we;=¿ jQjdla fuka mj;shs' th fï OHdk ,enqKq 2' iïm%hqla;dÙ. jYfhka lshfjkafka iQ;% mdGfhys i|yka
wjia:dj hs' —iú;Clx iúpdrx úfplcx mS;siqLx˜ hk fldgiaj,ska oelafjk
—úúfppj ldfuys úúpp wl=if,ys Ofuuys iú;Clx iúpdrx ú;lal" úpdr" mS;s" iqL" tl.a.;d hk wX. mi hs' tys ú;lalh
úfjlcx mS;i
s L
q x mGux COdkx Wmiumcc úyr;s˜ hkq iQ;% md,sh hs' wruqfKys is; k.hs' úpdrh wruqfKys is; n¢hs' OHdkdê.ukhg
m%;Hh jQ ta folska úfCIamh fkd jkq msKsi iïmdokh lrk ,o
lduhkaf.ka fjkaj u" wl=Y, O¾uhkaf.ka fjkaj u ú;¾l
Ndjkd ixLHd; m%fhda. we;s fhda.djprhdf.a isf;a" mskùula"
iys; úfõlfhka Wmka m%S;sfhka o" iemfhka o hq;a m%:u OHdkh
jeãula Njkd m%fhda.fhka Wmka m%; S h
s yd iqLh isÿflfrhs' blaì;s
,enf.k jdih lrhs" hkq w¾: hs'
fiiq iam¾YdÈ jQ iïm%hql; a O¾u iys; ta is;g ú;¾lfhka ,efnk
1' kSjrK ixLhd; m[apdÙ.fhka f;drùu' wkq.y % h wNskfs rdamK ^wruqKg we;=¿ùu& lD;Hh hs' úpdrfhka
2' ú;lald§ OHdkdÙ. miska hqla;ùu' ,efnk wkq.y % h kï wkqnkaOk ^kej; kej; ne£u& l%h s dj hs'
3' we;=<; msyá
s ;sú
% O l,HdKfhka yd oY ,laIKfhlska hql;
a ùu" m%;
S f
s hka ,efnk wkq.y % h kï mskùu hs' iqLfhka ,efnk wkq.y % h
hkq tys úfYaI ye¢kaùu hs' kï Wmn%Eykh ^jeãu& hs' fufia mia wdldrhlska wkq.%y ,o
tald.%;dj talFjd,unkfhys bkaøsh iu;d jYfhka iufldg
tys ii|d,Su fufiahs - —úúfppj ldfuys úúpp wl=if,ys Ofuuys˜
m%;m s laI O¾uhkaf.a ¥ÍNdjfhka ,Sk o" WoaO; o fkd jk neúka
hk iQ;% mdGfhys i|yka jQfha"
ukdfldg msysgqj hs' tald.%;dj iudOdk lD;Hfhka Ñ;a;h o
1' lduÉPkaoh" jHdmdoh" Ók ñoaOh" WoaOÉp l=ll
a É
= ph" úÑlsÉPdj iïm%hl q ;
a O¾uhka o wkqlrKh lrkakS OHdk CIKfhys id;sYh
hk wx. mfilska f;dr ùu h' fuu m%ySK ùu úlaLïyk m%ydKh je ue iudys; flfrhs' fufia ú;¾ld§ wx. mfia Wm; wkqj
kñka y÷kajk ,§' lduÉPkaodÈh m%yK S ke;skï OHdk Ñ;a;h o m[apdÙ. iukakd.;Ndjh o; hq;= h'
ke;' úfYaIfhka OHdk is;g fï lduÉPkaodÈh wka;rdlrh ta
fï wÙ. mi OHdkdjia:djg uq,k s a ,efnk Wmpdr wjia:dfõ
fufia h'
o ,efnhs' tys § ta wÙ.fhda t;rï n,j;a fkd fj;s' tfy;a m%lD;s
lduÉPJofhka fkdfhla wruqfKys fmd<Uk ,o is; Ñ;a;hg jvd b;du;a n,j;a h' fuys § fï OHdkdjia:dfõ § kï
tal;ajdrïuKfhl ;ekam;a lsÍu j<lkq ,efí' lduÉPJofhka Wmpdrdjia:dfõ ;;a;j a hg o jvd n,j;a h' rEmdjpr ,CIKhg
u~kd ,o ta is; ldu Od;= m%ydKh msKsi ms<sfj;g m;afkdfjhs' m;a jQ fyhsk's fuys ú;¾lh jkdys flf,ikqf.ka ñ§ we;s fyhska
jHdmdofhka o wruqfKys .efgk is; ksrka;r j fkd mj;shs' uekúka m%lg jQ wdldrfhlska wruqKg is; kxjd,ñka WmÈhs'
110 111

úpdrh w;sYfhka u wruqK msßuÈñka WmÈ hs' m%; S h


s ;a iqLh;a hk tys mámod úiqoaêfha wx. ;=k kï'
fol uq¿ isrefrys me;sfrñka WmÈ hs' tfyhska u jod<y (-—kdii 1' fhd ;ii mßmfJ:d ;f;d úF;x úiqcCO;s"
ls[Ñ inndjf;d ldhii úfjlfck mS;i s f
q Lk wmMqgx fyd;s˜ hs' ^OHdk Ñ;a;hg hï ndOlfhla weoao thska is; msßisÿ fõ'&
^fï fhda.jprhd yeu wjhjhla iys; lrc lh ms<n s |j lsiÿs 2' úiqoOF;d ÑF;x ucCêux iu: ksñF;x mámcc;s'
;efkl úfõlfhka Wmka mS;s iqL folska fkd me;=refka fkd fõ'& ^msßisÿ jQ fyhska is; uOHu iu: ksñ;a;g ms<smkafka fõ'&
tal.a.;dj o fmÜáhl há mshfkys Wvq mshk tlg je§ taldnoaO
3' mámJkF;d ;F: ÑF;x mCLJo;s'
je mj;akd mßoafoka wruqfKys uekúka je§ mj;s hs'
^ms<smka fyhska thg is; mkS& hkq h'
03' OHdk ú;;h ms<sn| ;s%úO l,HdK iy oi ,CIKfhda (- fuhska OHdkhg úreoaO O¾uhka flfrka isf;a msßisÿ jk
;%súO l,HdKfhda (- wdldrh" uOHu iu: ksñ;a;g meñfKk wdldrh" thg we;=¿
1' mGuii COdkii mámod úiqoê wd§ jk wdlrh hk ,laIK ;=k mámod úiqoaêfha we;ehs lS fyhska
2' WfmCLdkqn%EyKd ufcCO OHdkhdf.a wdÈfhys fyj;a W;amdolaIKfhys w¾mKd m%dma;s
,CIKfhda fj;s' fï wdldr ke;sj w¾mKdjg m;aùfula ke;'
3' iumyxikd mßfhdidkx
tfyhska ta ,laIKfhda OHdkfha wdÈfhys ,eìh hq;= h'
fufia lshk ,o wdÈfhys mámod úiqoaêh" uOHfhys jQ uOHfhys WfmlaLdkqn%EyKdfõ ,laIK ;=k kï fï wjia:d
WfmlaLdkqnE% yKh" wjidkfhys jQ iïmyxikh hs ;%ú
s O l,HdKfhda ;=k wkqj WfmaCIdj meje;aùfï lD;H ;=k hs' ta ,laIK ;=k
o; hq;= fj;s' kï(-
w¾mKd Ñ;a;fhys wdrïNfha mgka f.da;%N+ Ñ;a;h ,efnk 1' úiqoOx ÑF;x wcCOqfmCL;s
wjia:dj olajd we;s Ndjkd úêh mámod ^m%;sm;a;s& kï fjhs' ta 2' iu: mámJkx wcCOqfmCL;s
m%;m
s odj kSjrKd§ úreoaO O¾uhkaf.ka f;dr jQ fyhska m%;m
s od úY=oê
a
3' tlF;=mgGdkx wcCOqfmCL;s hkq hs'
kï fõ' ta m%;m
s od úY%oê
a h ,efnkafka OHdkhdf.a W;amdoCIKfhys
1' msßiqÿ jQ is; .ek WfmalI a dj meje;aùu hs" hkafkka olajkafka
h' tfyhska th wdÈ kï fõ' ;;%uÊCO;a;f = mlaLdjf.a lD;H jYfhka
is; msßisÿ jQfha m%;m
s odfõ n,fhks' tfia msßisÿ jQ is; h<s;a
WfmlaLdkqn%EyKdj o; hq;= fjhs' O¾uhka ms<sn| Tjqfkdjqka
msßisÿ fkd l<ukd fyhska úfYdaOkfhys jHdmdr fkd lrñka
blaue fkd meje;aùu h' bkaøshhkaf.a talri Ndjh" thg iqÿiq
WfmaCIdj meje;aùu hs'
ùhH_ mej;Suh wfiajkh hk fudjqka isÿ lsÍfuka msßiqÿ lrk
2' fojekafka olajkafka iu: Ndjhg meñKs fyhska h<s;a
{dkhdf.a lD;H ksIam;a;s jYfhka iïmyxikh o; hq;= h'
iudOdkfhys jHdmdr fkd flfrñka WfmaCIdj mj;ajhs hkq h'
1' tys mámod úiqoaêh ,CIK ;=fklska iïmQ¾K fjhs'
3' ;=kj
a ekafkys" iu: m%;m
s kak neúka ue flf,ia yd iïnkaOh
2' WfmlaLdkqn%EyKdj o ,laIK ;=fklska iïmQ¾K fjhs' yermshd tal;ajfhka jegyqKq iudêh ms<sn| h<s;a tl;a;=
3' iïmyxikdj ,laIK i;rlska iïmQ¾K fjhs' mÜGdkfhys jHdmdr fkd flfrñka WfmaCIdj mj;aj hs'
112 113

3' —iïmyxikh˜ kï jQ wjidkfhys ,laIK i;frls' kSjrKhkaf.ka is; mssßisÿ h' fuh uOHu iu: ksñ;a;g is;
ta fufia h (- jefgk wji:dj hs' uOHu Yu: ksñ;a; kï iu je meje;s OHdk
1' ;F: cd;dkx Ouudkx wk;sjF;kfgGk iumyxikd iudêh hs' w¾mKd iudêh hs lshkq ,nkafka o fuh ue hs' th
iu je meje;Su h lshkafka ,Sk;djg fyda WoaOÉphg fyda fkd
2' bJøshdkx tlrifgGk iumyxikd
fm/<Sfuka mqk mqkd my< ùug h' úfYaIfhka úreoaO O¾uhka
3' ;ÿm. úßh jdykfgGk iumyxikd
ikai÷
s jk fyhska Yu: kï o" fhda.djprhdf.a is;y
a s iqjhg ldrK
4' wdfijkfgGk iumyxikd hkq h' fyhska kñ;a; kï o fjhs' w¾mKd ;;a;ajhg is; fudard hkafka
1' ta isf;ys yg.;a Y%oO
a dj;a m%{dj;a hk O¾u fofla Tjqfkdjqka l%ufhks' tl u Ñ;a; ika;;sh l%u l%ufhka fïßug m;aùfuka
fkd blau isgqkd iajNdjfhka iïmyxikh' fï iajNdjh weiqre lrk nj ie,lsh hq;= h'
2' Y%oaOd§ bkaøshhka kd kd flf,iqkaf.ka ñÿKq neúka úuqla;s th isÿjk l%uh fufia hs (-
rifhka talri neúka iïmyxikh' fhda.djprhd fï i|yd mß;Hd. rdYshla flfrhs' fodia
3' ta wk;sj¾;k Ndjhg yd talri Ndjhg wkqrEm jQ ù¾h i;ßka f;dr fldg ÈhqKqjg m;alr .;a PJod§ iDoêmdohka
mj;ajk fyhska iïmyxikh' m%fhdackh i|yd fhdohs' kSjrKhka w;ßka m;r n,mdk ÿn,
4' kej; kej; fiajkd¾:fhka iïmyxik he hs ta i;rdldrfha ;;a;ajhla m%o¾Ykh flfrñka l,la Tjqka iuÕ igka lsÍug o
f;areu fjhs' fï olajk ,oafoa oY,ËKh hs' Tyqg isÿfjhs'
fuh ,efnk ieá fufia hs (- m%;smlaI O¾uhka ue~,Sug .kakd W;aidyh id¾:ljk úg
Ndjkd ukisldrfha fhfok fhda.djprhdf.a Ndjkd iuDoaêh bkaøshhka iu ;;ajfha ;nd .eksug {dkdkaú; uy;a mßY%uhl
isÿjkafka l%ñl ÈhqKf
q jlsk's uq,a ÈhqKj
q miq ÈhqKj
q g fya;f
= jhs' fhfokakg o isÿfjhs' th ilia ùfuka miq o my;g jefgkakg
fufia l%ñl ÈhqKqjg m;a bkaøshfhda iu;dfjkq;a ÈhqKqjg bv ;sfí' my;g jefgkakg bv fkd § iDoaêmdohka imqrd jefvk
m;ajkakdy' bkøshhka ÈhqKj q g m;ajkafka OHdkhg mßmka: jQ úg" hï jdrhla Ñ;a; ika;;sh OHdk ;;a;ajhg fmrf<hs kï" ta
flf,ia iuQyh l%ufhka bj;a lr ÿrg ;,a¨ lr oeófuks' Ndjkd Ñ;a; ika;;sh uQ, mßl¾u wjia:dj hs' tys § iDoaêmdohka hg
ukisldr úêh fufia fndfyda jdrhla mj;akd l,ays hï jdrhl § i|yka je/Èj,ska ñ§ jeãfuka bJøsh iu;dj o iïmQ¾K fjhs'
OHdk Ñ;a;h my< fõ kï" ta jdrfha § ta OHdk Ñ;a;hg m%;smlaI Wmpdr wkqf,dau hk kïj,ska y÷kajk wjia:d o l%ufhka blau
kSjrK iuQyfhka ta is; msßisÿ fjhs' fuh isÿjkq fhda.djprhd isá hs' ÈhqKq ù my< fjhs' th f.d;%N+ kñka ye¢kafjhs' ta Ñ;a;
yg fkd oekqK;a ta kSjrKhkaf.ka iekeis,a,la ;udg my< ù ika;;sh ue fudard fï w¾mKd Ñ;a; kñka ye¢kafjk uOHu
we;s nj miqj jegfykakg mgka .ks hs' fï mßY=oaêh ksid is;a iu: ksñ;a;g m;aùu B<Õg isÿfjhs' fuh mámcckh hs' fufia
;=< n,j;a t<shla oefkkakg o mq¿jk' oeka fï wjia:djg m;a ms<smka fyhska tflfKys w¾mKd iudêfhka iudys; Ndjh
fhda.djprhd yg flf,iqka f.ka jk wdjdrK n,mEï fkd ue;' isÿùfuka mCLJohkh fjhs' mCLJohkh kï mekSu hs' je§u
114 115

fiiq O¾uhkaf.a mekSula fuka fkd je tal;aj khska mßKdufhka —;;%ucCOF;=fmCLdh lspp fjfik WfmCLdkqnE% yK;d fjÈ;nnd˜
f.d;%N+j w¾mKd iudê Ndjhg t<öu ue w¾mKd idudêhg je§u" lSyq hs'40
mekSuh hs o; hq;= h' wjidk iïmyxikfhys wx. 4'
WfmlLdkqn%EyKh ms<sn| wx. 3 iïmyxikh kï Ndjkd Ñ;a;hg w;HdjYHl jQ {dk
1' mßmka:fhka úuqla; jQ is; .ek WfmlaLd mj;ajhs' lD;Hfhls' kqjKska isÿlrkq ,nk jefvls' fuys § th isÿjkafka
mßmka:fhka msßisÿ fyhska msßisÿ isf;a h<s;a msßisÿ l< hq;= njla WfmlaLdfjka jevqKq iudê Ñ;a;fhys i;r wdldrfhlska nj
ta wjia:djg wdjYHl fkd jk fyhska msßisÿ lsÍfï jHdmdrh fkd meyeÈ,s úh hq;= h' fuys olajkakg n,dfmdfrd;a;= jkafka ta
flfrñka tys ,d WfmlaLdj mj;ajhs' fyj;a ;;%uÊCO;a;;djf.a {dk lD;H i;r h'
lD;H jYfhka fhda.djprhd fï ,o úiqoO a isf;ys uOHia: is; uOHu iu: ksñ;a;g we;=¿ jQ iudê Ñ;a;fhys iudêh;a
my< lr .ekSug mqreÿ úh hq;h = ' B<Õ wjia:d fofla § ;a tfia u m%{dj;a fol hq.fhys - úh.fiys ne| ;=nQ f,iska iu je mj;akd
h' fun÷ wjia:dfõ § my< jk m%udKd;sld% ka; ;=Iá a h ue wk;=re fyhska ta folska fol fkd blaue mj;akd ;;a;ajhla Wiq<d
iys; fyhsk's isákakdy' ta wjia:dfjys iudêh o jeäfhka ke. hkafka o ke;'
m%{dj wvq ù fyda jeä ù hkafka;a ke;' fuh m<uq lreK hs'
2' tys fojk wjia:dj jkúg Yu: Ndjhg is; meñK we;'
tys ,d h<s;a iudOdk jHdmdrhla wkjYH h' tfyhska fhda.djprhd iudêh;a m%{dj;a hk fol hq.koaO je mj;akd fyhska
h<s;a iudOdkfhys jHdmdr fkd flfrñka tys ueoy;a fjhs' ioaOd" úßh" i;s" iudê" m[a[d hk bJøshfhda mia fok fkdfhla
wdldr we;s flf,iqkaf.ka bj;a ù we;s fyhska o ñ§ï l%shdfjka
3' iu:hg m;a jQ fyhska ue ta Ñ;a;fhys flf,ia tl;=j
tl lD;Hhla we;s fyhska o tl lD;H we;sj mgka .ks;s' fuh
ke;' uq,e § flfia kï flf,ia ÿre flfrïfoda hs ms<smkakd jQ
fojk lreK hs'
fhda.djprhd yg iu: m%;ms ;a;f
s ha wdkqNdjfhka oeka ta flf,iqka
iudê m[a[d fol Tjqfkdjqka fkd blaujd mej;Sug;a
m%ySK jQ fyhska flf,ia tl;=j ke;' tfyhska flf,iqkaf.ka
bkaøshhkaf.a talri Ndjhg;a iqÿiq wkaofï úßh meje;aùu f;jk
f;dr je isá ta OHdk is; h<s;a tal;ajfhl ;eîfï jHdmdrhla
lreK hs'
fkd flfrñka tal;ajfhka ;eîfuys ueoy;aùu fjhs'
ta wjia:dfõ mq¾jdla; wdldr ;=fkka wdfiajkh meje;aùu
fufia ;;% uOHia:;dfõ lD;H jYfhka WfmaCIdjf.a jeãu
i;rjk lreK hs'
o; hq;= h' OHdk Ñ;a;h iliaùug mjd WfmaCIdj ufydamldÍ
fjhs' jevqKq OHdk Ñ;a;hg th úfYaIfhka Wmldr nj fuhska fï i;r ;ek ,efnk ixlsf,i fjdodkhka ms<n s | wd§kj;a
wdksixi;a oek kqjKska msßisÿ l< fyhska {dkfha lD;H ksIma ;a;s
W.kajhs' fuys i|yka jkqfha th hs'
jYfhka iïmyxikdj o; hq;= h'
—mßmJ: úY=oê˜" uOHu Yu: m%;sm;a;sh" mlaLkaokh hk
fufia m%:u OHdkh ,en.;a;yq úiska m<uqfjka u is; fhduq
fuys wkqn%Eys; OHdk Ñ;a;fhys wjldY ,o ;;%uÊCO;a;=fmlaLd
f;dfuda iïm%hqla; O¾uhka iu fldg mj;ajkakS njqka jvkakshl l< hq;af;a th ,nd .ekSug ;uyg Wmldr jQ lD;H iïNdrh
fuka fjkq hs' 40' ú' u'
116 117

foi h' ta fufia h(- —fun÷ imamdh fNdack wdik wdÈhla weiqre OHdkh ,eîug <Õska u Wmldr jQjd jQ ksñ;a; f;areï
fldgf.k fun÷ bßhõjla mj;ajñka fun÷ ld,fhl ud úiska lrf.k tys fh§fuka OHdkh ,nd .ekSu muKla isÿlr.;
fï .=K úfYaIh ,en.kakd ,oafoa h˜ hkq h' tfia is;g .ekSfuka yels fjhs' tfia ,enQ OHdkh l,la ;nd .ekSug th msysg fkd
kej; th ke;s jQ úgl th h<s;a ,nd .eksug ta wdldrhka fjhs' ,en.;a OHdkh fndfyda l,la mj;ajd .ekSug Wmldr
weiqre lsÍfuka ms<sjka jkafka h' m%.=K ke;s iudêh kej; jkafka iudê mßmka: jQ kSjrKhka f.ka is; msßisÿ fldg f.k
kej; m%.=K lr .ekSug o ta u.ska ms<sjka jkafka h' thg iuje§u hs' iudê mßmka: O¾uhka f.ka is; msßisÿ lr.kakd
—tjfuj fLd NsCLfj bfOlfppd mKaäf;d úhfF;d ieá fufia h (-
l=if,d NsCLq ldfh ldhdkqmiiS úyr;s wd;dms -fm- úfkhH 1' f,dl= l=vd ;DIaKd ixl,amkdjka f.ka b;d fyd¢ka is;a
f,dfl wNscCOd fodukiix ;ii ldfh ldhdkqmiisfkd úyrf;d msßisÿ lr.; hq;= h' ta ixl,amkdjkg is; iïnkaO ù ;snqfKd;a
ÑF;x iudêh;s" WmfC,id myShJ;s" fid ;x ksñF;x W..Kyd;s" blaukska u iudêfhka is; whska fjhs' iudê ke;s is;la njg
fjokdiq -fm- ÑfF; -fm- Ofuuiq -fm- ifLd fid NsCLfj m;afjhs' tfyhska iuje§ug m%:ufhka ldud§kj uekúka i,ld
mKäf;d úhfF;d l=if,d NsCLq ,dNS fpj fyd;s ÈgGOuu- thska is; msßisÿ lr.; hq;= h'42 wY=N ukisldrh o b;d m%fhdackj;a
iqLúydrdkx ,dNSs i;s iumc[[ii" ;x lsiify;=@ ;:dys fjhs' i;a;aj ixialdrhka flfrys we;sjk wd,fhka f;drúh
fid NsCLfj mKäf;d úhfF;d l=if,d NsCLq ilii ÑF;ii hq;= h'
ksñF;x .Kyd;s˜41 hkq Ydia;D WmfoaYh hs' 2' i;a;aj ixialdrhka flfrys .eàfuka is; msßisÿ lr.;
—uyfKks" tmßoafoka u fï Ydikfhys mKaä; jQ" jHla; hq;= h' ldh miaioaêh my<jk whqßka ldhsl mSvdjka" ldhsl
jQ" olaI jQ we;eï uyfKla lfhys lh wkqj kqjKska olakd or:hka ÿre lr.; hq;= h' mqreÿ l< fu;a lugykg is;a fhdud
iq¿ j" flf,ia ;jk ùhH_fhka hq;= j" ukd oekqï we;s j" isys f.k iEfyk l,la .;lsÍu fuhg fndfyda Wmldr fjhs'
we;s j" ldh f,dalfhys oeä f,daNh yd fodïki ÿrefldg 3' fudk fudk lreKq ksid fyda ÓkñoaOfha ,l=Kq jk
fjfia' lfhys lh wkqj kqjKska olakd iq¿ j" kqjK we;s j" weÕue,s .;s wdÈh we;fyd;a úßh iïfndÊCO.ÜGdksh lreKq
jik Tyqf.a is; tlÕ fõ' flf,ia m%yK S fõ' fyf;u ta jk wdrïNOd;=" kslaluOd;=" mrlaluOd;= fufkys lsÍfuka yd
ksñ;a; W.kS' fõokdys ''' is;y a s ''' oyïys oyï wkqj olakd wdf,dal i[a[d fufkys lsÍfuka yd pxlukdêIaGdkdÈfhka o
iq¿ j" kqjKska olakd iq¿ j" flf,ia ;jk ùhH_fhka hq;= j" ÓkñoaOh bj;alr .; hq;= h' tfia fkd l<fyd;a meñKs
ukd oekqï we;s j" isys we;s j oyï f,dfõys oeä f,daNh yd OHdkfhka msßfyhs' iuje§u o wmyiq h'
fodïki ÿrefldg fjfia' oyïys oyï wkqj kqjKska olakd 4' ljr lrefKlska fyda is;ai;ka ;=< my<jkakg bv we;s
iq¿ j" kqjK we;s j" jik Tyqf.a is; tlÕ fõ' flf,ia WoOÉp l=lal=Éph iu: ksñ;a; fufkys lsÍfuka fyda O¾u
m%yKS fõ' fyf;u ta ksñ;a; W.kS'˜ hkq tys Ndjh hs' iajNdjh ie,elSfuka fyda bj;a lr.; hq;= h' tfia ke;fyd;a

41' ix' ks' uydj.. ix msg 276 nq' c' 42' u' ks'
118 119

,o iudêhg meñfKkakg o fkd yels fjhs' meñKs OHdkfhka —bfOlfpjd NsCLq ndf,d wjHfJ;d wfLf;[û wl=if,d
o blaukska msßfyhs' úúfppj ldfuys úúpp wl=if,ys Ofuuys iú;Clx iúpdrx
5' hïlsis wdldrfhlska is;ai;ka ;=< hï;dla fyda n,mdk úfjlcx mS;s iqLx mGux COdkx Wimumcc úyr;s" fid ;x
úÑlsÉPdjka wef;d;a fï ndOdj isÿfjhs' th o ioaO¾u ukialdr" ksñF;x kdfij;s k Ndfj;s k nyQ,Slfrd;s k iuudêgG;x
wêgGd;s" ;ii tjx fyd;s'˜ hJkQkdyx ú;Cl úpdrdkx jQmiud
jDoaO fiajkdÈfhka ixis÷jd.; hq;= h' ke;fyd;a msßySu isÿfjhs'
wcCOF;x iumidokx fp;fid tfldÈNdjx wú;Clx wúpdrx
6' .s,kanj ksid o" lïudrdu;d ksid o" yiaidrdud;d ksid iudêcx mS;s iqLx ÿ;shx COdkx Wmiumcc úyfrhHJ;s˜ fid
o" wimamdh W;=.=K ksid o" wimamdh mqoa., weiqr ksid o fï k ifCld;s ú;Cl úpdrdkx jQmiud -fm- ÿ;shx COdkx
msßySu isÿjk fyhska wdrlaIdùug fhda.djprhka úiska úfYaIfhka Wmiumcc úyß;=x ;fiijx fyd;s"˜ —hJkQkdyx úúfppj
is;g .; hq;= h' ldfuys úúpp wl=if,ys Ofuuys -fm- mGux COdkx Wmiumcc
,o iudêfha § ms<smÈk ieá' úyfrhHJ;s˜ fid k idfCld;s úúfppj ldfuys - mGux
COdkx Wmiumcc úyß;=x" whx jqpp;s NsCLfj NsCLq WNf;d
fufia mßmJ: O¾uhkaf.ka is;ai;ka msßiqqÿj ;nd f.k
NfgGd WNf;d mßySfkd fihH:dms NsCLfj .dù mnnf;hHd
ks;r iujeÈh hq;= h' iuje§u kï" ,o OHdk Ñ;a;h ,ndf.k nd,d wjHF;d wfLF;[û wl=i,d úifu mnnf; pß;=x˜
is;a meje;aùu h' ó<Õg jeäh hq;= lisKfhka ,o iudê ksñ;a;
—uyfKks fï iiqfkys iudê mßmka: O¾uhkaf.a
jeäh hq;= h' fuu jeãug iqÿiq wjia:dfjda fofofkls' tkï" úfYdaOkh fkd oekafuka nd, jQfha OHdkh mqyqKq njg
Wmpdr N+ñfha § jeäh hq;= h' w¾mKd N+ñfha § o jeäh yels h' meñKùfuys f;areula ke;s u;=fhys OHdkhg msysgk nj
fï jeãfï § ;ud ,o OHdk ksñ;a; wÕ,la oEÕ,la ;=kla y;rla yd fkd jk nj fkd okakd we;eï fhda.djprfhla ldufhka
hkd§ l%ufhka mßÉfþo fldgf.k wêIaGdkfhka jeäh hq;= h' fjka je" wl=Y, O¾ufhka fjka je" ú;¾l iys; jQ" úpdr
mßÉfþo fkd fldg fkd jeäh hq;= h' fufia uq¿ ilaj, fl<jr iys; jQ" úfõlfhka Wmka m%;S h
s yd iemh we;s" m%:u OHdkhg
fldg o ;j;a Tíng o jeãu l< hq;= h' meñK jdih lsÍug iudm;a;s fl!Y,Hh ke;s neúka wolaI je
m<uqfjka OHdkh ,;a fhda.djprhdg wdÈluñlhd hhs lshkq fjfiñka ta ,o iudê ksñ;a; fiajh fkd lrhs' fkd jvhs'
,efí' Tyq fï wjia:dfõ § l< hq;af;a iudmÊck nyq,ùu h' nyq, fkd lfrhs' ukdj isáhd fldg fkd isgqjd o" Tyqg
bÈka uu ú;¾l úpdrhka ixis÷jd,Sfuka ú;¾l ke;s" úpdr
ks;r thg iu je§u ÈhqKq lsÍfuka jiSNdjh ÈhqKq fjhs' wx.hka
ke;s" iudêfhka cks; m%S;s iem we;s" fojk OHdkhg meñK
m%;HfõCId lrkakg hdfuka ta wx.hka ´<dßl je jegfyhs'
jdih flfrï kï uekje hs lshd fun÷ woyfila fjhs'
tfyhska tys fodia fmfkhs' fojeks OHdkh ,nd.eksug is;a my<
fyf;fï ta fojk OHdkhg meñK jdih lsÍug fkd
fjhs' th je<lsh yels fkd fõ' ,;a m%:u OHdkh m%.=K Ndjhg fmdfydi;a fjhs' h<s;a Tyqg m%:u OHdkhg meñK jdih
m;alr fkd f.k fojeks OHdkhg jev lsÍfuka th o fkd ,efnhs' flfrï kï uekej hs lshd fun÷ woyfila fjhs' fyf;fï
,o OHdkh o msßyS hhs' tfyhska jod<y( thg meñK jdih lsÍug o fkd fmdfydi;a fjhs'
120 121

uyfKks" fï f;fï folska u msßyqfKahe hs lshkq ,efí' wdÈh meje;aùfï § ieye,a¨ is;a meje;aula leu;sjk Wkajykafia,dg
l÷lrfhys .ejfik nd," wjHla; f.dÿre ìï ksis mßÈ OHdkdx.hka wruqKf q ldg mej;s Ñ;a; ùÓkays cjk i;rlg fyda
fkd okakd .jfok hï fia o ta fuks' milg iSud fj;s' Ñ;a; úÓhlska Ñ;a; ùÓhl w;r ,efnk Njdx.fhda
o mYaÑu jdrhg Wmpdr jQ Njdx. p,k fofokd u fj;s' fï Njdx.
jiSNdj mi kï lsu'
p,k fol ,efnkafka ;j;a OHdkdx.hla wdmd: jQ iufhys h'
,en.;a OHdkfhka msßySug fya;= jk fuu ÿn,;djka u.yrjd
wruqKlq a wdmd:hg fkd m;al,ays Njdx. p,kh isÿ fkd fõ'
.ekaug mqreÿ l< hq;af;a jiSNdj mi h" tkï(-
Njdx. p,khla ke;s j wdj¾ckdfõ my<ùul= ; a ke;' fï
1' wdjcckd jiS" wdldrfhka Njdx.hka f .a meje;a u i¾j{ nq ÿ jrhkg yer
2' iudmcck jiS" jiSmd% m;hkg o w;r;=r Njdx. jdrfhys .Kfkla kï ke;ehs
3' wêgGdk jiS" máiuNsod wgqjdfõ lshk ,§' OHdkhg b;d blaukska iu jÈkakg
4' jqgGdk jiS" iu;a nj iudmÊck jis;d kï fõ' tfia ue iujka OHdkh ;;amr
fol" ;=k wd§ jYfhka kshñ; ld,hla kj;ajd .kakg iu;a nj
5' mppfpCLKd jiS" hkq h' wêÜGdk jis;d kï fõ' iujka OHdkfhka b;d blaukska ke.S
—jisfhd;s h:dreÑ mjF;sfhd˜ hkq àld hs' wjÊckd jiS isàug iu;a nj jqÜGdk jis;d kï fõ mÉpfjlaLK jish wdjÊck
kï ßisfia OHdkdx.hka wdj¾ckfhys" i,ld ne,Sfuys" ms<j
s kalu jisfhka u isÿ fõ' jqÜGdk jis;dj o wêÜGdk jis;dj wkqj u
h' iudmÊmk jiS kï ßis mßÈ OHdkhg iu je§fuys iu;anj h' isÿfjhs'
wêÜGdk jiS kï ld, kshuhla wkqj iudk;a;sh ;nd.ekSfuys —mGux COdkx hFÓpPlx hÈpPlx hdjÈpPlx wdjcc;S
fmdfydi;a nj h' jqÜGdk jiS kï ßis mßÈ iujka OHdkfhka wdjcckdh oJOdhs;F;x kFÒ;s wdjcck jiS' mGux COdkx
ke.S isákakg iu;a nj hs' hFÓpPlx hÈpPlx hdjÈpPlx iudmcc;s iudmcckdh
ta fufiahs (- oJOdhs;F;x kJÓ;s iudmcck jiS˜ ''''
wjÊck jish mqyqKq lrk ieá (- m<uq fjka ,enf.k we;s m%:u OHdkh hï m%foaYhl § wdj¾ckd lrkq leue;s fõ o" ta
m%:u OHdkhg iuje§ thska ke.S" tu OHdk Ñ;a;fhys ,efnk m%foaYfhys wdj¾ckd flfrhs' hï lf,l hï OHdkdx.fhl fyda
ú;¾lh wdj¾ckd flfrhs' B<Õg úpdrh o" blaì;s m%S;sh o" wdjÊckd lrkq leue;s fõ o" ta ta l,e ta ta OHdkdx.fhys wdj¾ckd
wk;=rej iqLh o" bka miq tal.a.;dj o wdj¾ckd flfrhs' is;ska flfrhs' hï;dla l,a wdj¾ckd lrkakg leue;s fõ o" ta;dla l,a
i,ld n,hs' fï wdldrfhka kej; kej; OHdkdx.hka uq, isg wdj¾ckd flrhs ' wdj¾ckd ls Í fuys mud nfjla ke;'
w.g;a w. isg uq,g;a i,lkakd yg hï lf,l OHdkdx.hka iudmÊckdÈfhys ÿ fuu l%uh hs'
wruqKq fldg .;a Ñ;a;jdrfhda tajd w;rg m;a Njdx. lsysmhlska fojk OHdkh i|yd jev lsÍu'
msßis§ ksr;=re je mj;S kï" tl ,e wdjÊckd jish;a mÉpfjlaLK fuys lshk ,oaod jQ wdldrfhka ,o m%:u OHdkfhys uekúka
jish;a m%.K= h hs lsj yelsfjhs' fï jiSNdjh i¾j{ nqÿjrhka jiS Ndjh Wmojd f.k" tys iujefoñka jdih lrk fhda.djprhd
jykafia,dg uia;l m%dma;f s hka m%.K
= ù we;' hud uy fm<yr yg ú;¾l úpdr hk wx.fol ue fyda ta folska tlla fyda ´<dßl
122 123

jyfhka jegefyka k g mgka .ks h s ' OHdk úreoa O O¾u jQ OHdk i;r i|yka fm<
kSjrKhkag th wdikak fyhska h' ta wx.hkaf.a ÿn, nj o 1' úúfppj ldfuys úúpp wl=if,ys Ofuuys iú;Clx iúpdrx
oefkhs' tl, ta fhda.djprhdg —wfyda ug ú;¾lh ke;s OHdkhla úfjlcx mS;s iqLx mGux COdkx Wmiumcc úyr;s'
,ofyd;a uekj hs˜ woyi my<fjhs' tl, Tyq úiska l< hq;af;a
^fhd.S f;fï lduhka flfrka fjkaje ue wl=i, O¾uhka
;ud iujÈk m%:u OHdkfhys ksldka;sh úlaLïNkh lsÍu hs'
tfia fldg oeka ó<Õg wú;¾l iudêh ,en .ka f kñ hs flfrka o fjkaje ue ú;¾l iys; jQ úpdr iys; jQ úfõlfhka
wêÜGdkfhka hq;= je ta uq,a máNd. ksñ;af;ys mßl¾u l< hq;= Wmka mS;s iqL we;s m%:u OHdkh Wmojdf.k jdih flfrhs'&
h' tl,e ta Tyqf.a Ndjkdj ú;lal úrd. Ndjkd kï fjhs' m%:u 2' ú;Cl úpdrdkx jqmiud wcCOF;x iumidokx fp;fid
OHdkfha wdidj f.ù .sh úg th Wmjdr Ndjkdj hs' fiiq Wmjdr tfldÈNdjx wú;Clx wúpdrx iudêcx mS;s iqLx ÿ;shxCOdkx Wmiumcc
Ndjkdjkays ÿ fu ue l%uh hs' fï l%ufhka Wmpdr Ndjkdj úyr;s'
mj;ajd f.k hdfï § úpdrd§ ishqï wx. i;ßka hq;a oaú;Sh OHdkh ^m%:u OHdkh ,en.;a fhda.S f;fï ú;lal úpdrhkaf.a
my< fõ' ;D;Sh OHdkdÈh o fuu ms<sfj<ska ,efnk nj i,lkq'
jHqmYu fya;=fjka iajika;dkfhys Wmka iïmidokfhka hqla;
1' m%:u OHdkhg m%ySKdx. 5 hs" ium%hql;dx. 5 hs' jQ isf;a iudêh jvkakd jQ ú;¾l ke;s" úpdr ke;s iudêfhka
2' oaú;Sh OHdkhg m%ySKdx. 1 hs" ium%hql;dx. 4 hs' Wmka mS;s iqL folska hql;
a jQ oaú;Sh OHdkh Wmojd jdih flfrhs'&
3' ;D;Sh OHdkhg m%ySKdx. 2 hs" ium%hql;dx. 3 hs' 3' mS;h
s d p úrd.d WfmCLfld p úyr;s if;d p iumcdfkd
4' p;=¾: OHdkhg m%ySKdx. 3 hs" ium%hql;dx. 2 hs' iqLx p ldfhk máixfjfo;s hx ;x wßhd wdÑCLJ;s" —WfmCLfld
5' m[pu OHdkhg m%ySKdx. 4 hs" ium%hql;dx. 2 hs' i;sud iqL úydÍ;s" ;x ;;shx COdkx Wmiumcc úyr;s˜
OHdk i;f¾ l%uh wkqj kï óg fjkia fjhs' ta fufia hs (- ^m%;
S hs f.a o" úrd.fhka WfmlaIlje o fjfihs' isys we;af;a
1' m%:u OHdk isf;a m%ySKdx. kï kSjrK 5 h' iïm%hqla;dx. o" kqjK we;af;a o iqj o lhska ú¢hs' hï OHdkhla fya;=fldg
kï ú;lald§ wx. 5 hs' f.k ta ;=kf a jks OHdkfhka hq;= mqo.
a ,hd —WfmCIlhd" isys we;af;a
2' oaú;Sh Ohdkhg meñKSfï § Tyqg ú;lal úpdr fol u h" iqj úyrK we;af;a h˜ hs wd¾hfhda lshoa o" ta ;=kf
a jks OHdkh
´,dßl jYfhka jegfy;s" tfyhska ta OHdk ,efnk úg Wmojd jdih flfrhs'&
ta fol m%ySKdx.fha fj;s' tys mS;s" iqL" tl.a.;d ;=k 4' iqLiip mydk ÿCLiip mydkd mqfnnj fidukii -
iïm%hqla;dx.fhd jkakdy' fodukiidkx wF:x.ud wÿCLx wiqLx WfmCLd i;s mßiqoêx p;=F:x
3' ;D;sh OHdkfhys ú;lald § wx. ;=k m%yK
S fjhs' iqLh COdkx Wmiumcc úyr;s'
yd tl.a.;dj hk fol iïm%hqla;dx. fõ' ^;=kajk OHdkh ,o fhda.S f;fï iqL ÿlaL fol m%ydKh
4' p;=¾: OHdkhys § ú;lal" úpdr" mS;"s iqL hk i;r m%yKS lsÍfuka ÿla fkd jQ" iqj fkd jQ WfmlaIdfjka yd i;sfhka ,;a
wx.fhda h" WfmlaLd - tl.a.;ld hk fol iïm%hlq a;dx.h' mßY=oaêh we;s irfjks OHdkh Wmojd jdih flfrhs'&
124 125

mámod wNs[a[d lafIa;%fhda fldÜGdid¾:fhys jefgkafka h' tfyhska ;udf.a W;amdod § jQ


OHdkfhys fhfokakyqf.a ksñ;a; WmÈkakg uq,a wjia:dj fldgiqka w;=frys tl foaYfhle fkd msyg
s d ish,a, me;srùu jYfhka
m%;smod lafIa;%h hs' thska miq wjia:dj wNs[a[d lafIa;%h hs' tys th wruqKq fldg we;s Ndjkdj mj;akd fyhska wkka; hhs lshkq
mQ¾jfhys úreoaO m%;Hhkaf.a <Õdùfuka ÿlfia ms<smÈkakd f.a ,efí' —wkJ;x ú[[kJ;s - ú[[KdkJ;x" ú[[KdkJ;fuj -
m%;m
s odj ÿla kï fjhs' iqjfia ms<m s Èkakyqf.a m%;ms odj iqL kï fjhs' ú[[K[px˜ ksre;a;k s fhks' ú[a[dK[pdh;k ixLHd; jQ Ñ;a;
miqj ,eisje w¾mKdjg m;ajj q yqf.a Ndjkdj oJOdNs[[ a d kï fjhs' ffp;isl rdYsfhys meje;s l=i, Ñ;a;h ú[a[dKd[apdh;k
jyd w¾mKdjg m;ajj Q yq f.a Ndjkdj ÅmamdNs[[ a d kï fjhs' l=i, Ñ;a;h hs'
wrEmdjpr OHdk —ú[[dK[pdh;kJ;s - ú[[dK[pdh;kx iudmJkiijd -
WmmJkiijd ÈgGOuuiqLúydßii jd ÑF; fp;isld Ouud˜ hs
wcgdldYh" mßÉýkakdldYh" lisK. aq >dáudldYh" rEm l,dm
úNx.fhys § foik ,o ue hs' —wkJ;x ú[[dKJ;s ;foj ú[[dKx
mßÉfþodldYh hs' wdldYh isjq jeoEreï fjhs' tys wdldidk[apdh;kh
[dfKk MqgGx ukislfrd;s wkJ;x Mr;s˜hs md<s fyhska {dkfhka
hk fuys woyia lrk ,oafoa lisKq.a>dáudldYhhs' th jkdys
iam¾Ylrk ,oaod jQ ta ú[a[Kh fufkys flfrhs' wkka; hhs
wkka; jQ wcgdldYh yd talS N+; jQ fia fjhs' fhda.djprhd úiskq
me;sr.ks hs'
ÿ th wkka; Ndjfhka m;=rejkq ,efí' tfyhska wkka; jQ
wdldYhkq hs" wdldidkkaf;d hkq fjhs' W;amdodka;fhla fyda 3' wdls[p[[dh;k hk fuys —wls[apk˜ - wdh;k hhs
jHhdka;fhla fudyqg ke;sjkq hs fkd mefkakq hs' wkka; fõh uQ,h ie,lsh hq;= h' tys wls[apk hkafkys f;areu lsisjl= ÿ
hs lshk ,§' wdldidkfJ;d tj - wdldidk[px" iajd¾;fhys h ke; hkq hs' m%:udrEmH ú{dkfhka lsisÿ iaj,amhl= ÿ fuys ke;'
m% ; Hfhka is o a O fyhs k s ' hï fia foúhka f .a jdiia : dkhg hk woyi hs' —wls[pkiiNdfjd - wdls[p[[x˜ hs .;a l,ays
foajdh;khhs lshkq ,efí o" tmßoafoka ue fuysÿ tys w¾mKd wdls[pa [a[ kï m%:udrEmH ú{dkhdf.a wNdjh hs' wdh;k Yíoh
m%dma; jQ iïm%hl q ;
a O¾uhka iys; jQ OHdkhg" —msyá s ;ek˜ hk iïnkaO lrk whqre fmr fuks'
f;arefuka thu wldidkka;dh;kh hhs lshkq ,efí' —wdldidk[px 4' fkji[[d kdi[[dh;k ( T!odßl ix{dj ke;s fyhska
wdh;k uiid;s - wldidk[pdh;kx˜ hs fjhs Ñ;a; ffp;isl rdYshhs' fkji[[d jQ o" iQlaIau ix{dj ke;af;a ke;s fyhska kdi[a[d
—wdldidk[pdh;kJ;s - wdldidk[pdh;kx iudmJkiijd jQ o Ñ;a; ffp;isl O¾u rdYsh msysgd we;s l=i, Ñ;a;h hs'
WmmJkiijd ÈgGOuu iqLúydßii jd ÑF; fp;isl Ouud˜ ys úNx.fhys fï wrEm is;a wdrïuK fNaofhka i;rlg fn§ we;' ta
foaYkd lrK ,§' wdldidk[aphd;kfhys meje;s l=Y, Ñ;a;h wdrïuKh" w;sl%uKh l<hq;= wdrïuK i;r h" wruqKq l< hq;=
m<uqjk wrEmdjpr is; jQ l=i, is; hs' wruqKq i;r hehs fo wdldrhlska ,efí' tys m%:ud rEmHfhys
ú[a [ dK[a p dh;kh hk fuys ú[a [ dKh kï rEmdjpr m[apu OHdkfha wruqK jQ lisK ksñ;a; w;sl%uKh
wdldidk[apdh;k Ñ;a;h ue hs' ty jkdys W;amdodka;h jHhdka;h l< hq;= h' th W.=¿jd,Sfuka ,o wdldih wruqKq l< hq;= úh'
hk wka;hkaf.ka hq;a tlls' th wkka;jQfha flfia o@ wkka; fojekafkys m%:udrEmHdhdf.a wruqK jk wdldih w;sl%uKh
ix{s; wdldYfhys mj;akd fyhsks' fkdfyd;a wka; Yíoh l< hq;= h' m%:ud rEmH ú{dkh wruqKq l< hq;= h' ;=kajekafkys
126 127

ta m%:udrEmH ú{dkh w;sl%uKh l< hq;= h' ta ú{dkfha wNdjh tajd kï (-


wruqKq l< hq;= h' isõjekafka ta wNdjh w;sl%uKh l< hq;= h' 1' l, § ;ud ;=< fkd ;=nQ frda.dndOfhda'
;=kajk wrEmH ú{dkh wruqKq l< hq;= h'
2' mSvdlr wukdm i;=kaf.a yd mqoa.,hkaf.a <xùu'
fhda.djprhdg wjYH;dfjda' 3' wukdm Yíofhda'
fhda.djprhdg ,efnkakg bv we;s úúO ndOl wjia:djka
4' lreKq meyeÈ,s ke;s isf;a fkd ikaiqkalï'
f.ka Tyq ksoyia lr .ekSu O¾u;djg u yels jk ieá O¾u
;;a;ajh i,lk úg f;areï .; yels h' Ôú; mß;Hd.fha kshu 5' fkdfhla wdldr we;s m%Yak bÈßm;a ùu'
f;areu o th úh hq;= h' we;eï úg tu Ôú; mß;Hd. l%shdj kshu 6' wiudys; WoaOÉp mqoa.,hkaf.a l:d wdÈh'
wkaoñka isÿ fkd ù kï tys kshu wkaoñka fkd msysáfha kï fyda" 7' iykh l< fkd yels ld,.=Kh'
Tyqf.a jev ms<sfj< foord hdug bv ;sfí' O¾u n,h bÈßm;a 8' fkdfhla úÈfha o¾Ykhka wkqj we,Sï" .eàï isÿùu'
lr.;a fhda.djprhd iaÓr j O¾ufha msysgd isà kï bfíg u fï
9' ys;j;=kaf.a fkd .e,fmk l%shdfjda'
ksoyi i,id .; yels jkq we;'
10'wys;j;=kaf.a úIu l%shfjda'
fndfyda fihska fun÷ wji:djlg m;afjk úg fhda.djprhd
thg wejeis jk ;rfï Yla;sfhka msßyS f.dia isákakg o bv fun÷ ixlg wjia:djkays kshu ;;= f;areï lr .ekSug
;sfí' tfia kï tys § Tyqg wkqkaf.ka ,en.; hq;= Wmldrh fkd yelsùfuka Tjqka úm;g jefgkq n,d fodia k.d ;j ;j;a
wjeis jkq we;' fuys § fhda.djprhd yg Wmldrh wejeis nj;a" fm<kakg fkd hd hq;=h' Tjqka yg wjáka ,efnk msgqjy, úYd,
fln÷ Wmldrhla wejeis o hkq;a f;areï fíreï lr .ekSug m%fhdack ie,fik nj ie,lsh hq;=h'
iu;a WmfoaYlhka yd Wmia:dhlhka o lreKdfjka yd kqjKska fhda.djprhdg ;udf.ka ,efnk Wmldrh'
o bÈßm;a úh hq;= nj úfYaIfhka lsj hq;= j we;' Ndjkd ;;a;ajh"
boaêmdo O¾uhkaf.a n,h" Yla;sh mqÿu iys; h' Ndjkd
mqo.
a , ;;a;j
a h yd Wmia:dk úê fkd okakjqkf a .ka fhda.djprhdg
isÿjkqfha Wmldrfhla fkd fõ' wkqmldrfhls' mßydks u. fy<s ukisldrh ÈhqKqjg m;alr .ekSu i|yd Èß ork fhda.djprhd
lr,Sfuls' fufia fyhska fhda.djprhdf.a Ndjkd fõ' bÈß .ukg yg ;u bÈß .ukg m%;súfrdaë úúO isÿùïj,ska is; /l .ekSug
kqjKe;s" Wmdfhys olaI jQ wdpdH_jrekq;a" lreKsl lreKq o;a" ;udgu Yla;sh ie,fikafka ;ud ;=< ÈhqKqjg m;alr .kakd
ia:dfkdaÑ; nqoaêh we;s Wmia:dhlhkq;a b;du;a m%fhdack jk boaêmdo O¾uhkaf.a n,fhks' tfyhska wms fï boaêmdo foaYkdjlg
nj úfYaIfhka ie,lsh hq;= h' is; fhduq lruq'
Yu: - úo¾Ykd Ndjkdjkays fhfok mskaj;=ka yg we;eï —pF;dfrd fu NsCLfj boêmdod Ndú;d nyq,l
S ;d uymM,d
úg lsisÿ ndOdjla fkd ue;sj wNsu; ldhH_fha ch.%yKh i,id fydJ;s uydksixid' l:x Ndú;dj NsCLfj pF;dfrd boêmdod
.; yels jk w;r we;eï úg mqÿu wkaofï ndOdjka o ,efnk l:x nyq,l
S ;d uymM,d fydJ;s uydksixid' bO NsCLfj NsCLq
fia fmfka' pJoiudêmOdkixLdriuJkd.;x boêmdox Ndfj;s"
128 129

^w& b;s fu PfJod k p w;s,fS kd Núii;s' 1' wNs[af[hH O¾uhka ms<sn| wNs[a[ ksIam;a;sh"
^wd& kj w;sm..ysf;d Núii;s' 2' mß[af[hH O¾uh ms<sn| mß[a[ ksIam;a;sh"
^we& kj wcCOJ;x iXÅfF;d Núii;s' 3' myd;ín O¾uh ms<sn| m%ydK ksIam;a;sh"
^wE& kj nysoOd úCÅfF;d Núii;s' 4' iÉýld;ín O¾uh ms<sn| idlaId;alrK ksIam;a;sh"
^b& mpPd mqfr i[[Sp úyr;s' h:d mqfr" ;:dmpPd' h:d 5' Ndfj;ín O¾uhka ms<sn| Ndjkd ksIam;a;sh" hkqfjks'
mpPd ;:d mqfr' fufia fï iiqfkys fhda. l¾ufhlska iuDoaOjk uyoa.;
^B& h:d wfOd ;:d WoOx" h:d WoOx ;:d wfOd' f,daflda;;a r O¾u iuQyh idod .ekSug n,j;a Wmdh O¾u iuQyh
^W& h:d Èjd ;:d rF;x" h:d rF;sx ;:d Èjd' kï boaêmdo i;r hs' tkï Pkao ^n,j;a ´kElu&" Ñ;a; ^my<lr
^W!& b;sújfgk fp;id wmßfhdkfoOk immNdix ÑF;x .;a is;&" úßh ^W;aidyh& iy úuxid ^kqjK& hk O¾u i;r hs'
Ndfj;s'˜43 foaYkdfõ fuh i|yka jQfha —iudê mOdk ixLdr iuJkd.;˜
fï i|yka jQfha boaêmdohka ms<sn| foaYkd fm<ls' ixhqla; hk jpkh iu. h' tys —iudê˜ kï ÈhqKqjg m;a Ñ;af;l.a.;dj
ksldfha iDoaêmdo ixhqla;fha fï O¾u fldgi ms<sn| foaYkd h' —mOdk ixLdr˜ kï i;r iuHla m%Odk ùhH_h hs' tfia fyhska
/fils' wNsO¾ufha iDoaêmdo úNx.fha yd úiqoaêu.a.fhao úNd. iudêfhka yd ùhH_fhka n,j;a j fhÿkq Pkaoh PJo boaêmdoh hs'
/fil olakd ,efí' fuys b;d flá ye¢kaùfuls" olajkq ,nkafka' iudêfhka yd ù¾hfhka n,j;a j fhÿkq is; - Ñ;a; boaêmdoh hs'
ta fufiah (- iudêfhka yd ù¾hfhka n,j;a j fhÿkq úßh - úßh boaaêmdoh hs'
1' PJo boêmdoh iudêfhka yd ù¾hfhka n,j;a j fhÿkq kqjK ùuxid boaêmdoh hs'
2' ÑF; boêmdoh lshd f;areu meyeÈ,s lr.; hq;= h'
3' úßh boêmdoh fuys ,d fï woyi ksh;fhka is; ;nd.; hq;= h' tkï fï
4' úuxid boêmdoh hk boaêmdo i;rhs' OHdk yd ud¾. M, O¾u jk W;a;ß ukqIH O¾ufhda hka;ug
m%lD;sfhka ,efnk Pkaofhlska fyda ù¾hfhlska fyda isf;lska
boaê" mdo hk Yío foflys fjk fjk f;areï folla we;s
fyda kqjKlska fyd w;am;a lr.; yels fkd fj;s' m,sfndaO
nj m<uqfjka isf;a ;nd.; hq;= h' thska —boaê˜ hkafkys f;areu
jYfhka bÈßm;a jk lsisu ndOlfhlska j<lajd,sh fkd fyk
bcCOkh" iuDoaêh" ksIma ;a;h
s hkq h' —mdo˜ hkak fya;j
= " Wmldrh
wêm;sNdjhg m;a jQ PkaodÈfhlska u ,en.; yels fj;s' tfyhska
hk woyia we;af;a h' tl, boaêmdo hkafkys iïmQ¾K woyi
kï iuDoaOùug Wmldr O¾ufhda hkq h' fuys iuDoaOùug kï fï O¾ufhda wêm;s O¾u jYfhka u i,ld .; hq;= fj;s'
Yu: úo¾Ykd jYfhka ,efnk ta ta fhda. l%shd iuQyh ms<sn| iDoaêmdohka jefvk lreKq 8 ls'
iuDoaOùug ksIam;a;shg Wmldr jk njh' ta ksIam;a;sh mia iDoaêmdohka ;udf.a ika;dkfhys jeä ÈhqKq lr.ekSug
wdldrfhlska meyeÈ,s fjhs' uekúka ie,ls,su;a úh hq;= h' tajd bfíg jefvk O¾ufhda fkd
43' ix' ks' mido lumk j.. 10 iqF;h fj;s' nqÿka ry;=ka wd§ W;=ukag fïjd jeã we;s nj Tn okakjd
130 131

we;' ry;=ka jykafia,d w;=frys uyuq.,ka ysñhkayg fïjd b;d fhda.djprhd l;a;l= uH;d l=i,ÉPJoh is; ;=< my< lrf.k
fyd¢ka ÈhqKjq g m;aj we;s j. ixhql;
a iÕsfha boaêmdo ixhql;
a fhys ;udf.a mqreÿ lugyfkys fh§ lugyk fufkys flfrñka jdih
i|yka ù we;' uq,ska i|yka l< 10 fjks iQ;%fhys jQ lreKq wg flfrhs' fufia ukisldrfhys fh§f.k jik Tyqg ksÈu;ska
wms h,s;a meyeÈ,s lr .ekSug W;aidy .ksuq' tys i|yka ÈhqKqjg ueéful=;a ke;s j is; lugykska msg mek" th is;g tmdlu
m;alr.; hq;= lreKq h' n,mdkd nj oek.kakg ,efn hs' fï oekSu w;euqkg a lugykska
thska whska l<hq;= lreKq fufiah' msg mekak flfKys ue oefkhs' iuyreka yg ál fõ,djla miq jQ
1' iDoaêmdo i;frys ue w;s,Sk;dj ÿre l< hq;= h' úg oefkhs' lugyka fufkys lrkakg neiafia flf,iqkaf.a
2' iDoaêmdo i;frys ue w;sm.a.ys; nj ÿre l< hq;= h' ìysiqKq wd§kj rdYshla" ;ud yg u;a;g ,efnkakg we;s iir
3' iDoaêmdo i;frys ue wOHd;aufhys iÙÅ;a; nj ÿre l< hq;= h' ÿla /ila" is;g ;Èka ldjoaodf.k u h'
4' iDoaêmdo i;frys ue nysoaOd úlaÅ;a; nj ÿre l< hq;= h' tfy;a fï Wkkaÿ is; iir mqreÿ wkqj f.ù hhs' tfyhska
fï isf;a ,Sk;dj jyd u f;areï f.k —fï ,Sk;dj h<s h<s;a
ÈhqKqjg m;alr.; hq;= lreKq kï (-
jeã.sh fyd;a iir ÿlska ksoyia jkafka flfia o@ i;r wmdfhka
5' iDoaêmdo i;frys ue mÉPd mqfr i[a[d we;sj f.k úish ksoyia jkafka flfia o@˜ hk fï wdldrfhka is;g ;¾ckh fldg
hq;= h' h<s;a Pkaoh is;;
a <
= my< fldg f.k Ndjkd ukisldrfhys fhfohs'
6' iDoaêmdo i;frys ue Wv hg foflys iu is;a je úish hq;= h' fufia ál fõ,djla Ndjkd ukisldrfhys fhfok úg h<s;a uq,
7' iDoaêmdo i;frys ue ? odj,a fol iu is;a je úish hq;= h' § fuka ue isf;ys ,Skdldrh my< fjhs' h<s;a fmr fia u wmdh
8' iDoaêmdo i;frys ue újD; jQ fkd ne÷Kq m%Nd iys; is;a Nh bÈßm;a fldg flfrñka Pkaoh is; ;=< my< lr.kshs'
we;s je úish hq;= h' hk i;r h' fuf,iska fudyqf.a fï ukisldr wjia:dj fldiÊch .ejiS.;a
fï lreKq wg fu;eka mgka meyeÈ,s lr,Sug W;aidy .ksuq' fyhska fldiÊc iy.; fjhs' is; fldiÊch yd fh§u o fufia
fuys uq,a lreKq fmf<ys u meyeÈ,s fldg olajk ,oafoa fufiahs' ue hs' fufia fldiÊc iy.; Ndjh yd fldiÊc iïm%hqla; Ndjh
—fufia ms<sme§fuka udf.a Pkaoh w;s,Sk fkd jkafkah hhs o Pkao iïm%hqla; isf;ys ,Sk;dj hs' boaêmdoh jeãug kï fï
i,ld uekúka oek.; hq;= h' hkq m<uqjk lreK hs' th fmf<ys ,Sk;dj my< jk ieá uekúka f;areï f.k ta fya;= whskafldg
ue meyeÈ,s j we;s ieá n,kak' f.k w,Sk Ñ;a;hla È.g ue ÈhqKq lr.; hq;= h' fuhg i;r
—l;fud p NsCLfj w;S,f S kd PfJod@ fhd NsCLfj PfJod iuHla m%Odk ù¾hh wdjYHl h' tfyhsks yeu boaêmdohla mdid
fldicc iy.f;d' fldicc iumhqfF;d whx jqpp;s NsCLfj ue —mOdk ixLdr iuJkd.;˜ hkak fhdod olajk ,oafoa'
w;s,fS kd PfJod˜ ;jo fï ,Sk;djhg fya;= jQ fldiÊch yd iïm%hqla; is;
—uyfKks" w;s,Sk jQ Pkoh ljf¾ o@ uyfKks" hï Pkaofhla wÜG l=iS; j;a:q wkqj o my<ùug bv ;sfí' tn÷ wjia:dj, §
l=iS;lñka fhÿKq l=iS;lñka tl;= je ieÕù .sfha o" th w;s,Sk wÜG úßhdrïN j;a:qka is;a ;=< my< lr .ekafuka fuh bj;a
PJoh hs lshkq ,efí' lr .ekSug fhda.djprhd isyskqjKska l%shd l< hq;= h'
132 133

tys l=iS; j;a:q wg kï( wd,F:x ÆLii jd mKS;ii jd fNdckii hdjoF:x mdßmQßx'
1' bOdjqfid NsCLqkd luux ld;nnx fyd;s" ;ii tjx fyd;s" ;ii fu ldfhd .refld wluuf[[d udidÑ;x uf[[
—luux fLd fu ld;nnx Núii;s' luux fLd mk fu yJodyx ksmccdñ -fm- box PgGx l=i;
S jF:q'
lfrdJ;ii lfhd lS,ñii;s' yJodyx ksmccdó˜ ;s" fid 7' mqkpmrx wdjqid NsCLqfkd WmmfJkd fyd;s wmmuF;fld
ksmcc;s' k úßhx wdrN;s wmmF;ii mF;shd wkê.;ii wdndfOd ;ii tjx fyd;s' WmmfJkd fLd fu wmmuF;fld
wê.udh" wijðl;ii ipýlsßhdh" box mGux l=i; S jF:q' wdndfOd" wFÓ lfmmd ksmcð;=x -fm- box iF; ux l=i;
s jF:q'
2' mqkpmrx wdjqfid NsCLqkd luux l;x fyd;s" ;ii tjx 8' mqkpmrx wdjqid NsCLqfkd .s,dkdjqgÀf;d fyd;s' wÑr
fyd;s" —wyx fLd mk luux wldisx" luux fLd mk fu jqgÀf;d f.,[[d;ii tjx fyd;s' wyx fLd .d,dkd jqgÀf;d'
lfrdJ;ii ldfhd lS,fJ;d" yJodyx ksmccdó˜ ;s' fid wÑr jqgÀf;d f.,[[d;ii fu ldfhd ÿnnf,d wluuf[[d
ksmcc;s' k úßhx wdrN;s -fm- ipýlsßhdh" box ÿ;shx l=i;
S wFÓ lfmmd ksmcð;=x -fm- box wgGux l=i;
S jF:q'
jF:q' fuys f;areu fufiah' l=iS; lu is;g kef.kd ;eka wfgls'
3' mqkpmrx wdjqfid NsCLqkd uf..d .J;fnnd fyd;s' ;ii thska m<uqfjks fofjks l=iS; j;a:q fol lrkakg we;s jevla
tjx fyd;s' —uf..d fLd fu .J;fnnd Núii;s u..x fLd mk i,ld;a l<jev i,ld;a is;a ;=< my< jk fldaiÊch hs' fhda.
fu .pPx;ii ldfhd lS,ñii;s yJodyx ksmccñ˜ ;s fid Ndjkd ukisldrfhys fh§ jikakd lïudrdud;dfjka ñ§ úish
ksmcc;s' k úßhx wdrN;s' -fm- ipýlsßhdh box ;;shx l=i;s hq;= h' th m%:ufhka ue Y%oO
a lr .;hq;= lrefKls' kej; jevj,g
jF:q' w;.eiSfuka o je<lS úish hq;= h' wjYHfhka u lrkakg jevla
bÈßm;a jqjfyd;a th is;g ks;r ks;r kef.k úg th o
4' mqkpmrx wdjqfid NsCLqfkd uf..d .f;d fyd;s' ;ii
m,sfndaOfhls' m,sfndaOh tlafld is;ska bj;a lr oeñh hq;= h'
tjx fyd;s" wyx fLd u..x w.udisx" u..x fLd mk fu
ke;akï lugyk /flk f,iska thlr wjika lr oeñh hq;= h'
.pPx;ii ldfhd ls,fJ;d -fm- box p;=F:x l=i;
S jF:q'
—ug;a jevla lrkakg ;sfí' th lrkakg .sh úg lhg mSvdfj
5' mqkpmrx wdjqfid NsCLq .dux jd ks.ux jd msKvdh jrfkJ;d" hs' tfyhska uu l,a we;sjue u|la ie;mS .ksñ˜ hs ie;fmhs'
k ,N;s ÆLii jd mKS;ii jd fNdckii hdjoF:x mdßmQßx" Ndjkd ukisldrfhys is; fkd fhdohs' mudfjhs' fufia ke;skï"
;ii tjx fyd;s' wyxfLd .dux jd ks.ux jd msKvdh prfJ;d jevla lr wjika jQ úg o" —uu jevla lf<ñ' ud jefvys fhÿKq
kd,F:x ÆLii jd mKS;ii jd fNdckii hdjoF:x mß mQßx ;ii ksid lhg mSvd oekqKd" tfyhska u|la oeka ie;fmñ˜hs ksod.kshs'
fu ldfhd lS,fJ;d' wluuf[[d yJodyx ksmccdñ -fm- box Ndjkd ukisldrfhys fkd fhfohs' mudfjhs' fï wjia:d fofla
m[pux l=i; S jF:q' § ue l=iS; lñka is; ,Sk;djhg m;alr f.k msßfyhs' boaêmdohka
6' mqkpmrx wdjqfid NsCLq .dux jd ks.ux jd msKvdh prfJ;d msßfy,d .ks hs' fuys § boaêmdohka jvd .kakg n,dfmdfrd;a;=
,N;s ÆLii jd mKS;ii jd fNdckii hdjoF:x mdßmQßx' ;ii jk fhda . djprhd úis k a l<hq ; a f ;a úßhdrïN jia ; = fol
tjx fyd;s —wyx fLd .dux jd ks.ux jd msKvdh prfJ;d i,ldf.k is; fldaiÊcfhka uqod .ekSu hs' thka boaêmdohkaf.a
134 135

jeãu isÿfjhs' tys § ie,lsh hq;f;a fufia hs' —ug jevla lrkakg f,fvka ke.S isáúg f,v wji:dfõ § jQ mdvqj oeka u msßuid
;sfí' th lrk úg ug Ndjkdfõ kshu f,iska fhfokakg bv .kafkñ hs W;aidh.ekSu;a thska boaêmdohka ÈhqKqjg m;alr
fkd ,efí' tfyhska l,a we;s je Ndjkd ukisldrfha fhfoñ' .ekSu;a iqÿiq h hkqfjks'
fjkodg jvd Ndjkdfõ fh§ boaêmdohka ÈhqKqjg m;alr .; hq;= Pkaoh fldaiÊc iy.; ùfuka fufia ,Sk;dj isÿjk ieá
h' tfia u jevla wjika jQ úg o ie,lsh hq;af;a —ud jefvys i,ld w,Sk;dfjka Pkao boaêmdoh ;ud f.a ika;dkfhys ÈhqKqjg
fhfooa § kshu f,iska Ndjkdfõ fh§ .;kqyqKq fyhska jev m;a lr .; hq;= h' fuys § fhda.djprhd ;uf.a ukisldrh uekúka
wjika jQ oeka m<uq wvqmdvqj;a iß,k fia jeäfhka Ndjkd meje;aúh hq;= h' th wvqmdvq ùfuka fï ÈhqKqfõ ud¾.h je<lS
ukisldrfhys fh§u iqÿiq h˜ hs is;g f.k Ndjkdfõ fh§ hkakg bv ;sfí'
boaêmdohka ÈhqKqjg m;alr .ekSu hs' —k p w;s m..ysf;d Núii;s˜ hkak Pkaofha msßySug fya;j
= k
;=kf
a jks yd isõfjks l=i;
S jia;= kï(- hkakg ;sfnk .uk fojk lreK hs' fï fhda.djprhd ;udf.a Pkaoh ys; weúiaiS hk
ie,lSfukq;"a .sh .uk ie,lSfukq;a isf;ys fldaiÊch my< lr muKg jeä fkd l< hq;= nj i,lhs' 1-2 —l;fud p NsCLfj
.ekSu hs' fufia my< fjkakg bv we;s ,Sk;dj boaêmdo ÈhqKj q g w;sm..ysf;d PfJod" fhd NsCLfj PfJod WoOpp iumhqfF;d whx
ndOdfjls' .uka ms<n s |j ie,lsh hq;f
a ;a jev ms<ns | j ie,l+ wdldrh jqpp;s' NsCLfjw;sm..ysf;d PfJod˜ hkqfjka fuh meyeÈ,s lrk
ue hs' úßhdrïNhka i,ld f.k jev jeäfhka Ndjkd ukisldrfhys ,§' WoaOÉph kï isf;a fkd ikaiqka nj hs'
fh§ fldaiÊchg bv fkd ;nd" ,Sk;dj is;k s a neyerfldg boaêmdohka Ndjkd ukis l drh ms < s n | bÈß.uk id¾:lùug
ÈhqKj q g m;a lr .ekSug Wkkaÿ úh hq;= h' fhda.djprhdf.a is;a ;=< lreKq /ila u iïmQ¾K úh hq;= h' wdik
5-6 l=iS; jia;= kï (- l=ig iEfyk muK wdydr fkd mßpfhka lh ilia úh hq;= h' ùhH_h iudêh;a iuÕ ÈhqKj q g
,eîu;a wdydr jeäùu;a hk fol h' fyd| fhda . djprhd m;aúh hq;= h' fiiq bkaøhs hka o ÈhqKq ù tal;ajhlska fmkS isáh
i,lkafka" —wo ug iEfyk ;rï wdydr ,enqfka ke;' tfyhska hq;= h' fï lsi;
s a fkd o;a we;eï fhda.djprfhda blaukska OHdk"
oeka udf.a isrer ieye,a¨ h' oeka Ndjkd ukisldrhg iqÿiq h ud¾. M, hk fï W;a;Í ukqIH O¾uhka w;am;a lr .ekSug
hkqfjks' tfia i,ld l=iS;lu ue~f.k isf;a ,Sklug bv fkd n,dfmdfrd;a;= fj;s'
;nd boaêmdohka ÈhqKqjg m;alr .; hq;= h lshd h' wdydrh ;kslr blaukalñka isÿjkqfha fuys i|yka WoaOÉph hs'
iEfykakg ,enqK úg o Tyq úiska i,ld ne,sh hq;af;a fï th Pkaoh kslï wyl hdug fya;=jk n,j;a jrfols' fuhska
wdldrfhka ue hs' wdrlaId úhhq;= nj h fuys i|yka jkafka'
7-8 fjks l=iS; jia;= kï (- iq¿ f,vla yg .;a wjia:dfõ yd Pkaoh WoaOÉp iy.; jkafka fufiahs'(-
f,vla iqj jQ wjia:dfõ;a th u is; fldaiÊcfhka jid ;nd fhda.djprhd l=i,ÉPkaoh ish ika;dkfhys my< fldg
.ekSu hs' tn÷ wji:dfõ kshu fhda.djprhd i,lkafka fï f.k lugyk uekúka fufkys lrñka jdih flfrhs' iudêfhka
yg.;a iq¿ wikSmh jeäjqjfyd;a Ndjkd ukisldrhg bv fkd f;dr j ùhH_h ks;r ks;r meje;aùu fya;= fldg f.k Tyqf.a
,efí' tfyhska oeka ue Ndjkdfõ fhfoñ hs W;aidy .ekSu;a is; WoaOÉpfhys m;kh fjhs' is; úisfrhs' fkd ikaiqka lu n,
136 137

mj;ajhs' we;eïyq fuh f;areï f.k thg ms<shï lrkakg fkd u;=fldg f.k Ndjkd ukisldrfha fhfohs' h<s;a kskao meñKs
oks ; s ' ths k a ñßls ñßlS ld,h f.j;s ' n,j;a fjfyig o úg uq,e § lshk ,o ms<sfj<ska lghq;= fldg ÓkñoaOh ÿrefldg
m;ajkakdy' ms<sfj; .ek o iel Wmojkakdy' fuh kshu f,iska f.k" h<s;a Pkaoh Wmojdf.k Ndjkd ukisldrfhys fhfohs'
f;areï .;a fhda.djprhd jydu is; foi i,ld n,d WoaOÉpfhys fufia fï fhda.djprhdf.a Pkaoh ks;r ks;r ÓkñoaOfhka
is; m;s; ù ;snk ieá i,ld uq,a lugyfkka is; bj;afldg .ejiS .kakd fyhska ÓkñoaO iy.; kï fjhs' fuhska Tyqf.a
f.k l,ska mqreÿ l< nqoaOdkqiai;s" Oïudkqiai;s" ix>dkqiai;s" Pkaoh boaêmdo Ndjhg muqKqjd.; fkd yels fjhs' fuh f;areï
lugyklg is; fhduqfldg Ñ;a; iïmyxikh fldg" thska isf;a lrf.k È.g ue ÓkñoaOfhka fkd jevqKq Pkaohla mj;ajd .ekSug
fkd ikaiqkalu bj;a ù .shmiq h<s;a mqreÿ lugykg ue is; W;aiy .;hq;= fjhs' tl, th boaêmdo Ndjhg m;ajk nj fuhska
fhdod jdih flfrhs' Tyqg h<s;a fkd ikaiqkalu my< jkakg myeÈ,s l< nj ie,lsh hq;=fjhs'
bv ;sfí' tys § ms<smÈkafka fuf,ig u h' fufia fudyqf.a 4' k p nysoOd úCÅfF;d Núii;s - neyer ldu wruqfKys
Pkaoh keje; kej;;a WoaOÉpfhka weúiaiS mj;skd fyhska je§ Pkao iïm%hqla; Ñ;a;h ;nd .ekSu hs' lugyfkys is; fhdod
WoaOÉp iy.; fjhs' Pkaoh w;s m.a.ys; fjhs' boaêmdo ;;a;ajhg jik fhda.djprhdg fkdoekSu isyska ldu ix{djka o isf;ys
m;alr.; fkd fyhs' fï fojk lreK hs' n,mdkafka h' túg bv ,enqKfyd;a n,j;a ldu ix{djka o
3' —k p wcCOF;x ixÅfF;d Núii;s˜" hkq ;=kajk lreK hs' isf;ys my< jkakg bv ;sfí' úo¾Ykd fhda.djprhd fufkys
i;smÜGdk iQ;% wgqjdfõ úlaÅ;a; Ñ;a;hg mig Ñ;a;h hs o" ixÅ;a; lsÍfuka th myiqfjka whskalr .kshs' thska fkd kej;S È.g u
Ñ;a;hg ixl=Ñ; Ñ;a;hhs o i|yka lrk ,oafoa h' we;=<; ue mj;sf;d;a" Tyq úiska o" Yu: fhda.djprhd úiska o ldud§kjhka
yels<S .sh is;g fï jyr hs' tfia fkd jk yeáhg Pkaoh ÈhqKjq g yd wY=NdÈh fyda fufkys fldg is; h<s;a lugykg muqKqjd .;
m;alr.; hq;= nj h' fuys woyi jkafka' 1-3" —l;fud p NsCLfj hq;= h' h<s;a tfia ldudrïuKfhys jegqKfyd;a kej;;a tfia u
wcCOF;x ixÅfF;d PfJod˜ hkq th meyeÈ,s l< whqre hs' ms<smeo is; l¾ulaIu fldg f.k Pkaoh my< fldg f.k
ÈhqKqjg m;alr .; hq;= Pkaoh we;=<; ue yels<Shkafka lugyk fufkys lrhs' fufia È.ska È.g ldu wruqfKys is;
ÓkñoaO kSjrKh n,mEu fya;= fldgf.k h' lugykl is; jefgk fyhska boaêmdo Ndjhg muqKj q d.; fkd yels fjhs' boaêmdo
fhdod th fufkys lrñka jik úg" fkd oekS ue lugykska is; Ndjhg muqKqjd .ekSug kï fufia Pkao iïm%hqla; is; neyer
neyerg jefghs' kskoa g jefghs' th n,j;a je meñKsúg m<uq wruqfKka /lf.k lugyfkys ue ;nd .; hq;= h' th meyeÈ,s
úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhd lrkafka ta ksÈu; flf<a fufia h'
fufkys lsÍu h' túg th ke;sj hhs' Yu: Ndjkdfjl fhfokakdg 1-4 —l;fudj NsCLfj nysoOd úCÅfF;d PfJod@ fhd ys NsCLfj
tn÷ wkaoul fufkys lsÍula fkd ue;s fyhska l<hq;af;a kskao PfJod nysoOd m[pldu .=fK wdrnN wkqùCLfF;d wkqúifgd whx
wd nj f;areï f.k c,fhka uqyqK fidaodf.k" folka u|la weo" jqpp;s NsCLfj nysoOd úCLfF;d PfJod˜ hs uyfKks neyer úisÍ
mqyqKq l< nKmo álla iÊCOdhkd fldg kskao bj;a lr .ekSu .sh Pkaoh ljf¾ o@ uyfKks" hï Pkaofhla neyer mialï
h' oj,a .;a wdf,dal i[a[djla wef;d;a th fufkys lsÍu o .=fKys úisÍ .sfha o" tys me;sÍ .sfha o uyfKks" fï Pkaoh
ÓkñoaOh ÿre lr.ekSug Wmldr fjhs' fufia fldg h<s;a Pkaoh neyer úlaÅ;a; jQfha h hkq ,efnhs'
138 139

fufia w;s,Sk;dj" w;sm.a.ys;;dj" ixÅ;a;djh" úlaÅ;;dj .sh neúkq;a j<ld" neyer úlaIm s ;
a Ndjfhkq;a j<ldf.k" l=¿
hk fodai i;frka is;y
a s Pkaoh fhdod /lf.k Ndjkd ukisldrh f.dkqka ne| yiqrejkakdla fuka o isjq /ia>áldjla me;s i;ßka
mj;ajk fhda.djprhd yg ika;dkfhys ÈhqKqjg m;alr .; hq;= tla me;a;l o fkd .gd niaikakdla fuka o" i;r ;ekska tl
;j;a fyd| .=Kfhda i;r fofkla jkakdy' ;ekl fkd r|d ixLdrhka iïu¾Ykh fldg ry;a njg m;afjhs'
Tjqyq fufia h (- fï f;fï o —h:d mqfr ;:d mpPd˜ kï fjhs' wNskf s õYfha mgka
1' —mpPd mqfr i[[ j úyr;s˜ - fmr miq tl iudk ix{djka jqÜÀkh olajd jerÈ me;s i;ßka fkd ls,á s je wjika l< fyhsk's
we;sj jdih flfrhs' th úia;r lf<a fufiahs' foaYkdj wkqj mÉPd mqfr Ndjh fufiahs (- tys oaj;a;Sxidldr
lugyfkys —flid˜ mQ¾j hhs weröuhs' tys uF:¨x.h mYapd;a kï
—l:[[S NsCLfj NsCLq mpPd mqfr i[[S j úyr;s h:d
fjhs' fï wkqj fhda.djprhd flaYfhka úo¾Ykdjg we;=¿ ù j¾Kd§
mqfr ;:d mpPd" h:d mpPd ;:d mqfr" bO NsCLfj NsCLqfkd
mpPd mqfr i[[d iq..yS;d fyd;s" iqukhsl;d iQmOdr;d jYfhka flaid§ fldgia jHdjia:d flfrñka ukisldrh mj;ajd
iqmmáúoOd m[[dh" tjx fLd NsCLfj NsCLq mpPd mqfr i[[d f.k f.dia fï lsi; s efkl § w;s,kS ;d§ ;eka i;ßka tllskÿq
úyr;s' h:d mqfr ;:d mpPd h:d mpPd ;:d mqfr'˜ úm%ldrhg m;a fkd ù uF:¨x.h olajd Ndjkdj muqKj q d mj;ajhs
kï" fï fmr hï fia o" miq tfia hhs lshhq;= jkafka h' mgka
—uyfKks fhda.djprhd iu ix{d we;s je f.k flfia jdih
.ekafï mgka w. olajd tfia hhs lshhq;= jkafka h' mgka .ekAfï
flf¾ o@ m<uq hï fia o miqj o tfia h' miqj hï fia o m<uq j
o tfia h hkqfjks' mgka w. olajd Pkaoh w;,Sk;d§ i;rg wkqje fkd flf,ikq
fyhsks'
uyfKkss" fï iiqfkys uyK yg miq fmr ix{dj uekúka
.kakd ,ÿj mj;S o" uekúka i,lk ,ÿ je mj;S o" uekúka 2' by< fia my<;a my< fia by<;a iu je ukisldrh mj;ajñka
fufkys lrk ,ÿ j mj;S o" m%{dfjka uekúka m%;sfõO lrk ,ÿ jdih lsÍu( fï by< my< fNaoh .kafka YÍrh wkqj h'
je mj;S o" uyfKks" fufia jkdyS fmr hï fia o miq o tfia h' miq tfyhska u th meyeÈ,s fldg oelaùfï § —WoOx mdo;,d wfOd
hï fia o fmr o tfia h' hkqfjka miq fmr ix{d we;sj jdih fli uF:ld˜ hkd§ka foiQ fial' fuys fohdldrhlska Ndjkdj
flfrhs' iïmQ¾K flfrhs' fo;sia fldgi wkqj uq, mgka w.g;a" w. mgka
fmr miq ix{dj hkqfjka olajkafka fmr mgka miqjg;a miqj uq,g;a w;s,k S ;d§ ia:dk i;frka tll fyda fkd /|S Ndjkdj
mgka fmrg;a uekúka mej;s ye¢kSu hs' fï fmr miq nj foaYkd uqÿka muqKqjd,Su tla l%ufhls' wfkla l%uh kï" md weÕs,s
jYfhka kï tla l%ufhls' lugyk jYfhka kï fjk l%ufhls' w.mqreflys wegfha mgka f.k ysia ln, olajd o" ysia lnf,a mgka
tys lugyk jyfhka fmr miq nj meyeÈ,s lruq' lugykg weÕs,s weg olajd o ukisldrh meje;aùfï § w;s,Sk;d§ i;r
we;=¿ùu mQ¾jh hs' thska ,en .; hq;= ry;a nj w.hs' ^miqjhs& ta me;af;ka tl me;a;l fyda fkd /|S Ndjkdj uqÿka muqKj q d,Suh'
fufia hs - fhda.djprhd uQ, l¾uia:dkfhlska úo¾Ykdjg we;=¿ weg /i hg mgka Wvg;a" Wv mgka hgg;a i,lkafka fufia hs (-
ù" ukis l drh uekúka f.k hñka Pka o iïm% h q l a ; is ; weÕs,s mqrela weg" ú¿ï weg" f.dma weg" flKavd weg" l,jd weg"
w;S,kS ;dfjka j<ld" w;sm.a.ys;;dfjkq;a j<ld" we;=<; yels,S là weg" msglgq weg" f., weg" ysil a n,a weg hk ms<j
s <g h'
140 141

3' 1-7 uyfKks" fhda.djprhd oj,a fia /h;a" /h fia ojd,;a 4' 1-8 uyfKks" fhda.djprjrhd flfia kï lsif s jlska fkd
boaêmdohka jefvk fia flfia jdih flf¾ o@ fï iiqfkys ne÷Kq msßisÿ je t<sù.sh is;ska hq;= je m%Nd iys; jQ is; jvkafka
fhda.djprhd hï fldgilska" hï igyfklska" hï jegySulska o@ uyfKks" fï nqÿiiqfkys fhda.djprhd wdf,dal ix{dj uekúka
oj,ays Pkao iudêfhka yd m%Odk ixLdr hkaf.ka hq;a boaêmdoh mqyqKq fjka .kakd ,o o" Èjd ix{dj uekúka mqyqKqfjka msysgqjd
jvhs o" fyf;fï ta fldgiska ta igykska ta jegySfuka /h o .kakd ,o o" uyfKks" fufia jkdys fhda.djprhd lsiÿs ndOdjlska
Pkao iudê m%Odk ixLdrfhka fhkq;a boaêmdoh jvhs' hï fkd ne÷kq t<sfmfy<s jQ is;ska hq;= je m%Nd iys; is; jvhs'
fldgilska" hï igyfklska" hï jegySfulska /fhys Pkao iudê ^immNdix ÑF;x Ndfj;s'&
m%Odk ixLdrfhka hq;a boaêmdoh jvhs o" fyf;u ta fldgiska ta fï iQ;% m%foaYfhys w¾:h meyeÈ,s lr .ekSug fuys ue w.
igykska oj,ays o Pkao iudê m%Odk ixLdrfhka hq;a boaêmdoh fh§ we;s —immNdix ÑF;x Ndfj;s˜ hkak ue Wmldrhg .; ukd
jvhs' uyfKks" fhda.djprhd oj,a fia /h o" /fhys fia oj,a o fjhs' m%Ndj iys; jQ is;la jeãug fyj;a is; m%Ndjfhka iukaú;
fufia boaêmdohka jvñka jdih flfrhs' lr.ekSug Wmldrl O¾uhka —wdf,dl i[[d iq..ys;d fyd;s˜
fuhska meyeÈ,s jk woyi fufia hs (- fhda.djprhd lugyka hkd§ka oela jQ nj o i,ld.; yels fjhs' is; m%Nd iys; lr.ekSfï
wruqfKys is; fhdod f.k fufkys flfrñka jdih flfrhs' wjYH;dj olajd ke;;a wgqjdfjka th ÓkñoaO úfkdaokhg
we;eï úg Tyqf.a fufkys lsÍu oj,a ld,fhys w;ßka m;r fya;=jk nj meyeÈ,s fjhs'
w;S,sk;dÈh ksid leã hkakg mq¿jk' uekúka l%ufhka blauka
fufia ish,a, tl;= fldg i,lk úg" boaêmdofha ÈhqKqjg
fkdù isysfhka iïmc[a[fhka hq;=j ioaOd§ bkaøsh O¾uhka
mgyeKs jQ we;=<; ÓkñoaOfhka yels<S .;a is; thska j<ld,kakg
ÈhqKqjg m;a fldg .;a fhda.djprhd Wfoa wjÈùfï wjia:djh hs
fï imamNdi is; jeäh hq;= nj ks.ukh l< fkdfykafka ke;'
fjkafldg oelaúh fkdfyk fia lugyfkys is; fhdodf.k
is; m%Ndiys; lr .ekSug wdf,dal ix{dj;a" Èjd ix{dj;a W.;
jdih lrkafka w;s,Sk;d§ i;r wjia:djkg wiqfkdù f.k h'
hq;= nj;a uekúka msyg
s j
q d .; hq;= nj;a fuys i|yka fjhs' wdf,dal
uq¿ oj,a ld,fha ue msKavmd;h i|yd .uk" kEu" okaje<§u"
ix{dj;a" Èjd ix{dj;a folu tlla nj wgqjdj lshhs' wdf,dal
wkqka yuqùu hk fï yeu l%shdjla ue fufia w;S,Sk;d§ i;r
ix{dj is;a ;=< my< lr.kakd ms<sfj< fufia h (-
m,sfndaOhkg wiq fkdjk fia fuekúka isÿ flfrhs' fufia oj,a
ld,fhys uekúka isÿfldg" ? ld,fhys ,Sk;dÈhg wiqù kï" fï fhda.djprhd t<suyka fmfofil ys|f.k wdf,dalh foi
;=kajk wjia:dj iïmQ¾K jkafka ke;' rd;S% ld,fhys fuka oj,a n,df.k l,af.jhs' l,la weia o,ajdf.k o" l,la weia mshd f.k
ld,fhys;a" oj,a ld,fhys fuka rd;%S ld,fhys;a iuje w;s,Sk;d" o bkakd Tyqg weia mshd.;a úg;a" weia o,ajd .;a;yqg fuka ue
w;s m.a.ys;a;d" ixÅ;a;;d" úlaÅ;;d hk i;r me;a;g wiqfkdù iudk je wdf,dalh jegfya kï th wdf,dal ix{dj yg.;a wjia:dj
uekúka Ndjkd ukisldrh mj;ajd ,kakg yels fjf;d;a fuys hs' th fyd|g mqyK
q q ù hhs lsh hq;f
a ;a rd;%f
S hys o tfia u oefkk úg
i|yka l< boaêmdo ÈhqKqj ie,iqfKah hs kshufhka lsh hq;= h' h' ijdêgÀ; kï uekúka wêIaGdkh lrk ,oao h' uekúka ;nk
fun÷ wjia:djlg m;afjk fhda.djprhkq;a weoaoe hs iel fkd ,oao h' uekúka mqyK q q jg m;a lrk ,oaod jQ hï wdf,dalfhlska
l< hq;= h' isá;s' ;ud ;=< my< jQ ÓkñoaOh ÿrefldg Pkaoh Wmojdf.k lugyk
142 143

fufkys flfrhs kï Tyqg Èjd iufhys o wdf,dal ix{dj iq..


a yS;
hhs ls h hq ; = h' rd;% S iufhys fyda Èjd iufhys fyda hï
wdf,dalfhlska Wmka ÓkñoaOh ÿrefldg lugyk fufkys flrhs
kï ÓkñoaOh ÿrelrk wdf,dalfhys Wmka ix{dj iq..yS;
wdf,dl ix[[d kï fjhs' 4
fuys olajk ,oafoa wNs{d ih ,nd .ekSug mdol boaêmdo úo¾Ykd ldKavh'
fyhska fm< wkq.ukh lrk ,oafoa Yu:h nj ie,lsh hq;= h'
úia;rfha § úo¾Ykd fhda.djprhkaf.a o m%fhdackh i|yd úo¾Ykd wkdÈu;a ld,h;a ;=< flf,iqkaf.ka ,enqKq mSvd úm;a;Ska
ukisldrhg wod< W.ekaùï o olajkakg isÿúh' fuys wka;su .Kkska olajd,sh fkd yels h' ;djld,sl j fï flf,ia hgm;a
fldgfiys ÓkñoaOh ÿre lr.ekau i|yd wdf,dal ix{dj olajk lrk wjia:djka folla ^rEmdjpr yd wrEmdjpr& ms<sn|j h
,oa f oa o tfyhs k s ' úo¾Ykd Ndjkd ukis l drfhys fhfok fuhg uq,ska i|yka lf<a' ta hglsÍu §¾> ld,Sk jqj;a yeuodu
fhda.djprhdf.a i;s iïmc[a[h uekúka mj;skjd kï" iudêh tajd hgm;a fkdù hkq we;' tfia kï tajd mek ke.Sug iqÿiq
fyd| kï fufkys lsÍï ud;%fhka u ÓkñoaO kSjrKhka ÿre lreKq bÈßm;a jk úg h<s;a u;=ù mSvd lrkakg úm;a idod fokakg
lr.; yelsfjhs' kskoa o fufkys lsÍfuka ke;s ù hk nj ie,lsh ierfik nj lsj hq;= fkd fõ'
hq;= h' úo¾Ykdfõ fhfok fhda.djprhd yg úo¾Ykd n,fhka ue ud¾. M, ,eîfuka ie,fikqfha iodld,slj flf,ia n,h
wdf,dalhla my< jk ieá o m%ios Oa h' is| oeóu h' thska ,efnk iekis,a, o iodld,sl h' th isÿjkqfha
úßh boaêmdo" Ñ;a; boaaêmdo" ùuxid boaêmdo hk fï boaêmdo f,daflda;a;r n, Yla;sh ie,iSfuks' th i|yd Wmfhda.S jkqfha
;=k ms<sn|j o ish¨ úia;r yd meyeÈ,s lsÍï o fuys olajk ,o úo¾Ykd Ndjkd l%uh hs' fï úo¾Ykd l:dj ta i|yd h'
l%uhka wkqj i,ld f;areï .; hq;= h' úo¾Ykd fhda.djprhkg uekúka mqreÿ l< i;s iïmc[a[h we;s fhda.djprhd yg
o boaêmdohka wdjYHl nj uq, § meyeÈ,s lrk ,§' tfyhska ;ud fkd jer§ wdksixi /fila u ,efnkafka fjhs'
f.ka ue ;ud ,nd.; hq;= jk Wmldrh kï fï whqfrka
1' Ndjkd ukisldrh mj;ajkafka ixialdr O¾uhka wruqKq
boaêmdohka ;u ika;dkfhys ÈhqKj q g m;alr.ekSu nj úfYaIfhka
lrf.k h' tfia ixialdr O¾uhka wruqKg f.k ukisldrfha
i,ld n,d ta fY%AIaG iDoaêmdohka l%ufhka ;ud ;=< ÈhqKq lr
.ekSug fhda.djpr msxj;=ka W;aidy .; hq;= h' fhda.djprhdg fhfok úg" uq,k s a is;g ,efnkafka m%{ma;s h ^iïuq;&s hs' i,,CLK
;udf.ka ,efnk Wmldrh fuh hs' kï jQ fï ukisldr Ñ;a; mrïmrdj fïÍug m;a jk l,ayS"
m%{ma;sh ìof.k" mrud¾:h u;=jkakg mgka .kshs' tl,ays
fhda.djprhd yg jeäfhka my< jkafka ,CLKdruuKsl úmiikd
is;a iuQyh hs' túg ixialdr O¾uhka ms<sn| je mppF; ,CLKh
yd idu[[ ,CLKh o m%lg ù oefkkakg mgka .kshs' fïjdg
wNs[[d [dK - mß[[d [dK hk kï jHjydr lrkq ,efn;s'
144 145

fï Ñ;a; mrïmrdjka ks;r ks;r my<jk ika;dkfhl Yla;sh w¾: idOl nj fmfkhs' fuhska fyf;fï jerÈ ye.Sula my<lr
o Wiia fjhs' fïjd ;ss% fya;=l l=Y, cjkfhda h' ta cjkhkaf.a .kshs' —oeka ug .=rekaf.a WmfoaY wjYH ke;'˜ hkqfjks' fï
ÈgGOuufjoksh jdrh b;d §ma;su;a je fï wd;aufhys úmdl mqoa.,hd o blaukska msßfyhs'
fok iq¿ fjhs' fuh Wiia ue ,dNfhls' 6' fhda.djprhka ;=< fndfyda úg uq,a ld,fha § ú;¾l
2' úo¾Ykd Ndjkd ukisldrh wdrïN lrk fhda.djprhd ksid ukisldrhg n,j;a ndOd my< fjhs' fkd is;+ wkaofï
m%;sM, .ek is; fhÈh hq;= fkd fõ' m%ÓM,hka .ek úYajdih ú;¾l bÈßm;a ù Ndjkd ukisldrhg yria ù ndOlj mj;s hs'
;sìh hq;= h' tfy;a ta m%ÓM,hka .ek wdYd nkaOkh ydkslr h' we;eï úg fï ú;¾l we;euqka yg tla;rd fõ,djl jeä jeäfhka
uekúka Ndjkd ukisldrfha fhfokakd yg wdrïNfha mgka ue my< jkakg mgka .kshs' fï ú;¾l meñKs miq j<lajd .ekSu
ika;dkfhys m%;sM,fhda tla /ia jkakdy' tajd Tyqg f;areï .; myiq ke;' lugyka kj;ajd tysu is;a fhdod f.k bkakg isÿjkq
yels jkafka Ndjkd l%shdfõ ;rula wE;g .uka lsÍfï§ h' we;s' fuh fyd¢ka ie,lsh hq;= ;efkls' fuys uq,a je/oao ;ud
3' Ndjkd ukisldrfha myiqj l%ufhka bfí u isÿfjhs' fkd oks;;a ;ud wf;a u h ú;¾lhla jYfhka hï is;sú,a,la
wjáka .,d tk ú;¾l id.rh u|la fyda ue~ .kakg mq¿jkaùu my<jk úg u" fkd i,ld yeÍu" thg bv §u" tla;rd wdYajdohla
n,j;a u Yla;shls' fï wkqj my< jk ùÓ miaioaê wdÈhg fkd thska .ekSu thg hï;ï fyda i;=gqùu hk fï jerÈ Tyqf.ka
/jà" ukisldrfha fhfof;d;a ;j ;j;a úfYaI ,dN rdYshlg isÿfjhs' fïjd jerÈ hhs Tyqg fkd jegfyhs' tfyhska thg bv
ysñlï lSug yels jkafka h' ,eîfuka th ÈhqKqjg m;afjhs' wka;sufha § kj;ajd .ekSug
lreKq fufia fyhska m%ÓM,hka .ek fkd i,ld ukisldrh h;akhla l<;a th o wid¾:l fõ' fkd fhla f,iska fmf<kakg
lv fkd fldg lrf.k hdug wjjdo lrñ' isÿùu fyda Ndjkdj kj;ajd isákakg fyda isÿùu fuys m%ÓM,h
hhs' tfyhska m<uqfjka u ú;¾lhkg bv fkd ,efnk f,ig
4' ;jo Ndjkd ukisldrfha fhfokakd úfYaI .=K rdYshla
mßiaiï ùu iqÿiq h'
;ud ;=< h;akfhka my< lr.; hq;= h' ;udf.a mq¿jkalï ymkalï
wkqj k.sk w;a;=lalxikh o" wkqka my;a fldg ie,lSu fyda fuhg l< hq;= m%;sl¾uh'-
m%ldY lsÍu jk mrjïNkh o ;ukaf.a is; ;=< my< fjkakg fï úÈfha ú;¾l ks i d mS v d fkd ú|s k a k g kï i;s h ;a
bv fkd Èh hq;= h' iïmc[a[h;a fyd|g ;ndf.k ta wkqj isysh;a kqjK;a fhdod,Su
5' Ndjkd ukisldrfha fhfok fndfyda fokdg ta Ndjkdj m%Odk u m%;l
s ¾uh hs' iq¿ fyda m%udohla fya;= lrf.k h ú;¾lhka
;rula ÿrg ÈhqKq me;a;g yefrk wjia:dfõ ;ud ;=< my< ù ;uka yg bv ,nd.kafka' i;s iïmc[a[h ;sfnk ;ek m%udohg
we;s Yla;sh .ek ie,lSfuka ;udg Wmfoia fok .=rejrhkaf.a bv ke;' tfyhska ú;¾lfhda wêm;s lï fkd lr;s' mskaj;a
oekqï miq lrf.k ;udf.a oekSu ÈhqKq ù we;s nj o jegfykakg fhda.djprh" Tn u fuh uekúka i,ld n,kak'
mgka .kshs' thska fyf;u uq<d fõ jefghs' Wmfoia .ek ;elSu fojk jro kï my< jQ ú;¾lhg bv§u h' tkï ta .ek
wvqfjhs' f;fï o fkdfhla úÈfha w;ayod ne,Sï wdÈfhys fhfohs' tla;rd wkaoulska i;=gq is;la my< lr.ekSu h' fuhska n,h
we;eï úg .=rejrhdf.a WmfoaYhg jvd ;ud i,ld.;a WmfoaYh ,enQ ú;¾lh kej; kej; o my< jkakg mgka .kshs' thska
146 147

mgka .;a fyd| ú;¾ldj,sh wka;sug krl w;g yeÍ hhs' h<s;a Tyqg th h<s;a uq,a ;;a;j
a hg .ekSu ÿIalr ldhH_fhla fjhs'
ú;¾lh n, md kï" kqjK fhdod uekúka fufkys l< hq;= h' Tyqg fndfyda l,la ;efjkakg o isÿfjhs' tfia fyhska ;ud ,nd.;a
kqjK fhdod uekúka fufkys lsÍu kï my< jQ ú;¾lh;a ta .=Kh fkdmudj /l .ekSu yeufokd úiska u W;aidy .;hq;= nj
iïnkaO is;;a wd§kj iys; je ie,lSu tla l%uhls' wfkla ie,lsh hq;= h'
l%uh kï" ta úÈfha ú;¾lhla my<ùug fya;=j ie,lSu h' ta isf;a my; jeàfï iajNdjh f;areï.ekSu wmyiq ke;ehs
fya;=j jQ is;sú,sj,g fya;=j fufkys lsÍu hkd§ l%ufhka uq, is;ñ' kej;S hdu o we;eï fhda.djprhkaf.a jev wkqj olskakg
olajd fufkys lr f.k hdu h' fufia fufkys lrf.k hkakdyg ,eî ;sfí' fuh lugyka fufkys lsÍfï l%uh jrojd .ekSfuka
.,df.k .sh ú;¾l Odrdj kj;skakg mq¿jk' fufia;a ta ú;¾l fnfyúka isÿjkq olakg ,efí' th ksis whqßka mj;ajk úg"
fkd ixis÷fka kï mdvï we;s O¾u fldgila iÊCOdhkd l< hq;= kqjK fufyhjd,Sfuka fufkys lrk úg bÈß .uk uekúka
h' fkdfhla úofha oyï fldgia i|yka w;afmd; t<shg f.k isÿfjhs' Wkkaÿfõ muKg jev ke;sùu o ;j;a lreKls'
tys i|yka nqÿ.=K wdÈh ;rula y~ k.d iÊCOdhkd l< hq;= h' w;S; Njhkays ;nd.;a me;=ï o we;euqkaf.a Ndjkdfõ bÈß
l=vd j;la ms<fj;la i,ld n,d thg u is; fhdod lrf.k hd .uk je<lS hdug fya;=jk ieá olakd ,efí' tn÷ kej;=ï
hq;= h' f,dl= jevg w;.eiSu fyd| ke;' fï l%uhka wkq.ukh úo¾Ykd {dkh ÈhqKqjg f.dia ixLdrefmlaLd wjia:dfõ § h
lsÍfuka blaukska u .,k ú;¾l Odrj kej;S hkq we;' is; ,efnkafka' tys § tn÷ isÿùï ;SrKh lr .ekSu wmyiq ke;' ta
;ekam;a ùfuka ;u wNsu;d¾: isoaêh uqÿka m;a fjkjd we;' mqoa.,hdg ue tys ;;= uekúka t<sfmfy,s ù hk fyhsks'
is;a ;=< my< jk úúO isÿùï (- wêIaGdkdÈh thg Wmldr lr.; yels h'
;jo" we;eï úfgl fhda . djprhdf.a is f ;a mq ÿ u fï Njfha § fyda w;S; Njfhl § fyda nqÿrcdKka jykafia
wdldrfhka úúO isÿùï my< fjhs' we;eï úfgl kej;S ;sîu flfrys o" kjf,djq;=rd oyï flfrys o" mhH_dma;s O¾uh flfrys
isÿfjhs' we;eï úfgl by<hdu o" my; jeàu o isÿfjhs' fï o" m%;sm;a; O¾uh flfrys o" wdhH_ ix>hd flfrys o" ;ukaf.a
isÿùï ms,sn| j l,a we;s je fhda.djprhd f;areï f.k úish hq;= lhska o" jpkfhka yd is;ska o hk ;=ka fodßka isÿ jQ hïlsis
h' thska isf;a my< jk fkd ikaiqka .;sj,g bv fkd ,efí' jrola we;akï thg Wmjd o wka;rdh l¾uh hs lshkq ,efí' th
;=kqrejka yd .=Kj;=ka o lud lrjd .ekSfuka ikais§ hhs' ndOdj
fuhska m<uq fldg isf;a jeàfï iajNdjh .ek hï lsisjla
u.yefrhs' bÈß .uk ie,fihs'
lsjhq;= h' flf,iqka yd uqiq jQ is;ú
= ,s fhda.djprhd yg mßydkslrh'
we;eï úg mskalï iajrEmfhka fïjd my< fj;s' we;eï úg b;d is; yex.S .kakd ieá'
ishqï f,iska my< fj;s' ljr l%uhl fyda tn÷ is;a mej;=ula fkd miqng ùhH_fhle fh§ Ndjkd ukisldrfhka miqj
my< jqjfyd;a ta fhda.djprhdf.a is; mqÿu f,iska fkd is;+ fhda.djprhd l¾uia:dkdpdhH_hka jykafia fj; meñK fufia
wka o fuls k a ms ß yS hhs ' fï is ÿ ùu Wiia fhda . djprhkg o lshhs (-
lïudrdu;d" ix.KSldru;d" frda.s;d§ jYfhka m%udofha jeàu —iajdñka jykai" l,ska udf.a Ndjkdj fyd¢ka mej;=Kd
fya;=fldg f.k ,efí' Wohính {dkh my< jqKd' bkamiq NXx. {dkh;a my< jqKd'
148 149

B<Õg ixLdrefmla L dj;a my< jq K d' oeka Wohính oekS ;jo" úo¾Ykd {dkhka my<ùfï § uq, isg l%ñlj tlska
ixLdrefmlaLdjg f.dia kej;S ;sfnkjd' thska tmsgg fufkys tl Wmldr ,eîfuka fya;=M, iïnkaOfhka w¾:j;a njg m;aùu
lsÍug is;j;a wiqfjkafka keye'˜ fjhs' uq,ska tl {dkhla jrl § u;=fjhs' B<Õg w;rl § fojkqj
wdpdhH_hka jykafia Tyqf.a l¾uia:dkh Y=oaO lr §ug fufia ,efnk {dkhl Pdhdj fmfkhs' w;r fjk;a is;sú,s ksid ke;sù
úuid n,hs' ;snqKd' tfyhska fuh kshu {dkh úh fkd yels h'
l¾u - Tng Wohính fyd¢ka jegyqKd o@ kdurEm mrÉfþo {dkh wdldr oyhlska mssÍfuka B<Õ
fhda - tfyuhs" fyd|g jegyqKd' mÉph mß.a.y {dkh u;=fjhs' th msÍfuka iïuik {dkh
l¾u - ta fldfydu o@ Wohính jegyqfKa@ u;=fjhs' th;a msÍfuka Wohính {dkh u;=fjhs' th msÍfu;a
fhda - wdkdmdk fol leä leã hkjd ÿgqjd' Nx. {dkh u;=fjhs' ó<Õg Nh" wd§kj" ksíìod" uq[aÑ;=luH;d"
l¾u - tmuK o@ máixLd hk fï {dkhka u;= ù msÍfuka ixLdrefmlaLdj my<
fhda - keye" Nx. {dkh;a oelald' jkafka wka;su jrg h'
l¾u - tmuK o@ fuys§ uq,ska i|yka l<" kdu rEm mßÉfþo {dkh u;=jk
fhda - l,ska ;j;a isÿùï ÿgqjd' úg Tyqf.a oekSu m<uq mgka.;a ieáfhka wdkdmdk fol tlska
wdÈkj {dk - Nh {dk''''' tlg fjka ù" tlla ;=< fjka fjka j jegySï we;sj oekSu u;=úh
l¾u - mskaj;" Tn mj;ajdf.k hk lugyka jev ms<sfj< lSm hq;= h' thg wk;=rej thg iïnkaO mGú-wdfmda-f;afcda-Od;=
m<lska msßisÿ lr .ekSug isÿù we;s nj i,lkak' tys § fldgia tlska tl fjka fjka ù kqjKg wiq ù u;=úh hq;= h' thska
uq,ska u is;g .; hq;af;a úo¾Ykd ukisldrfha fhfok miq ialkaO l+vjq g u iïnkaOj we;s rEm O¾uhka yd kdu O¾uhka
fhda.djpr mskaj;dg tys ,efnk {dkhka ;SrKh lsÍu o tl;= ù u;=ù oekSug wiqúh hq;= h' fufia kdurEm mßÉfþo
kqiqÿiq nj hs' ;ud weiqre lrk .=re;=ud th ;SrKh {dkh iïmQ¾K fjhs'
lrkjd we;s' iqÿiq úgl § tajd meyeÈ,s lr fokjd we;' oeka Tyqf.a tl.a.;dj o iïmQ¾K hhs lsh hq;= h'
—.=re flfkl=ka ke;sj tl,dj Ndjkd ukisldrfha ta fufia hs (-
fhfokakd .ek flfia o@˜ hkqfjka fuys § m%Yakhla w;S;hg Èùu ke;'
u;=fjkjd we;' wkd.;hg Èùu ke;
thg ms<s;=r ( Tyq tl,dj Ndjkdjg neiafia tn÷ ;SrKhla lr rd.fhka we,Sï ke;
.ekSug iu;a fyhsk's Tn jekakka tfia fkd jk nj ;Èka is;g
oafõIfhka .eàï ke;'
.; hq;h
= s hkq hs' tfia u Tn is;d f.k ;SrKh lr.;a Wohính
{dkh o kshu Woh jh {dkh fkd fõ' th ixialdr fldgil ÓkñoaOfhka yels<Sï ke;
Woh jh fol ms<sn| oekSï ud;%fhls' kshu Wohính {dkh WoaOÉpfhka úisÍï ke;'
iïmQ¾Kùu fkd kj;ajd uekúka Ndjkd ukisldrfha § u;=jg bkaøsh O¾uhka tal ri ù we;' ^ioaOd - úßh - i;s -iudê
isÿùug bv ;sfí' m[a[d hk bkaøshhfhda tl l%shdjlska iïnkaO ù we;'& fuys
150 151

i|yka ioaOd-m[a[d iy iudê-úßh hk hq., O¾u iuj jeã fhda.djprhkaf.a Ndjkd ukisldrdjia:djkays ,efnk fï
we;' thg iqÿiq úßh meje;S we;' kej; kej; iudêh wruqfKa Ñ;a; ixfldapkh f;areï f.k thg fya;+ka uekúka mÍlaId
meje;Sfuka wdfiajkh isÿ ù we;' fldg f;areï f.k iqÿiq wkaoñka m%;l
s ¾u lsÍug is;g .; hq;= h'
fï wx. oyh iïmQ¾K ùfuka iudê Ñ;a;fha ÈhqKj q ie,ish fuys 49 fjks msgqfõ i|yka mßÈ wiaið ysñhkag nqÿrcdKka
hq;= h' fï wjia:djg m;a is; wOHd;auhg fhduqlrk úg o i;a;j a jykafia foaYkd l< ;smßjÜg foaYkdj fufia hs (-
mqo.
a , uu;ajfhka fjkaj kdurEm ixLdr rdYshla f,ig jegySu nqÿysñhdfKda —wiaiðfhks" th lsue hs is;kafkys o@ rEmh
isÿúh hq;= h' msg;g is; fhduq lrk úg o tfia úh hq;= h' fï kdu ks;H o@ wks;H o@˜
rEm mßÉfþo {dkfha iajrEmh hs' fuhska ÈÜÀ úiqoê a h ie,fia' wiaið ysñ —iajdñkS th wks;H h˜
fï oelajQ woyia wkqj ie,lSfuka mÉph mß.a.y [dKdÈh nqÿysñhdfKda —hula wks;H kï th iem o@ ÿl o@˜
u;=j m%lg jk ieá;a" th iïmQ¾K jk ieá;a iqÿiq fia f;areï wiaið ysñ —iajdñks ÿlhs˜
.; hq;= fjhs'
nqÿysñhdfKda —hula jQ l,s wks;H kï" ÿla kï" fjkiajk iq¨
ó<Õg Tfí isf;a ;;a;j a h .ek is;d n,uq' f,dl= wvqmdvqjla kï" fuh uf.a h" fuh uu fjñ" fuh uf.a
ksid Tfí is; ÿn, .;shlg jeà we;s ieá fmfkhs' Ndjkd wd;auh fõh hs ie,elSug iqÿiq o@˜
ukisldrhg ´kElu ;sfnoa§ u fufia Ndjkd wruqfKa is; fkd
wiaið ysñ —iajdñkS' th tfia ie,elSug iqÿiq ke;'˜ ^fõokd
me;sfrkafka hï lsis ÿn,;djhg is; jeà hdu fya;=fldg f.kh' i[a[d ixLdr ú[a[dK .ek o fufiaue hs&
fï fya;=j úuid oek.; hq;= h' wi,a,Sk kï isf;a fkd ieÕjQ
nqÿysñhdfKda —tfyhska wiaið" fï ixialdr f,dalfhys w;S;
nj hs' oeka fï isÿ ù ;sfnkafka i,a,Sk Ndjh hs' is; yex.S hdu
jQ o" wkd.; jQ o" j¾;udk jQ o" wOHd;añl jQ o"
hs' ,Sk ùu hs' ixfldapkh hs' oeka l< hq;af;a m%idoh;a ixfõ.h;a
neyeß jQ o" ´<dßl jQ o" iqLu q jQ o" ySk jQ o"
jefvk wkaoug nqoaOdkqiai;s urK i;s lugyka w¨;a lrf.k
m%K; S jQ o" ÿ/ jQ o" ióm jQ o" hï lsis rEmfhla
ukisldrh m<,a lr .ekSu hs'
fõ kï" ta yeu rEmfhla u —fuh uf.a fkd fõ"
mGú Od;=" wdfmda Od;= hk fldgia kej; kej; i,ld fuh uu fkd fjñ' fuh uf.a wd;auh o fkd fõ˜
ne,Su plaLq ú[a[dKd§ ú[a[dK Od;= i<ld ne,Su" tfia u hhs ksje/È kqjKska f;areï lr.; hq;= h' tn÷ u
plaLq iuMiaidÈ Mii fldgia o" plaLq iïMiaicdÈ fõokd fldgia hï lsis fõokd weoao" i[a[d weoao" ixLdr weoao"
o" rEm i[a[d§ i[a[d fldgia o" rEm if[ap;kd§ fÉ;kd ú[a[dKfhla weoao" ta ish,a, .ek o —fï uf.a
fldgia o" hk fïjd meyeÈ,s is;g jegfyk fia fufkys lsÍu fkd fõ' fuh uu fkd fjñ" fï uf.a wd;auh o
meje;aúh hq;= h' h<s;a i;s iudê iïmc[a[ O¾uhka jefvk fkd fõ˜ lshd ukd kqjKska i,ld.; hq;= h' wiaið"
l,ays isf;a yels<Su ke;s ù ldhH_laIu jkq we;' fuu wjjdoh fufia úo¾Ykd kqjKska olakd Y%e;uh [dKh
weiSfuka isf;a yex.Su f;areï .;a fhda.djprhd kshu f,iska we;s" wd¾h Y%djl fhda.djprhd rEm fldgfiys o"
bÈßhg Ndjkdfõ fh§ iajlSh Ndjdkdj id¾:l lr.kafka h' fõokd fldgfiys o" i[a[d fldgfiys o" ixLdr
152 153

fldgfiys o" ú[a[dK fldgfiys o jqÜGdk .dñkS ;dla meje;s ufkdoajdßl fõokdj& ú¢ñka Ôú;fhka mßÉýkak
úmiaikdj meje;afuka ksíìkaokh ,nhs' thska jQ fõokdj ú¢ñ hs f;areulr .kshs' lrclfha ì|Sfuka j¾;udk
flf,iqka iyuq,ska isf|k ud¾. Ñ;a;h my< Njh mj;ajkqjg Wmldrl Ôú;skøa h s f.úhdfuka miq u;= m%;is kaê
fjhs' th yd iuÕ u mfhda. mámamiaioê m[a[dj jYfhka Tíng fkd f.dia fuys u ish¨ fõokdfjda fkd ms<. s kakd
jQ M, {dkh my< fjhs' ta iuÕ u m%;HdfõlaId ,oaodyq m%jD;a;s úmaMkaokfhka yg.kakd or: ke;s ù m%j¾;fhka
{dkfhda my< fj;s' ^wry;a;u.a. {dkfhka miqj f;dr iajdNdjh we;sj fh;a lshd fufia oek .kshs'
M, {dkhg meñK" tl=ka úis m%;HfõlaId fuys i|yka m[p oajdßl fõokdj yd ufkda oajdßl fõokd
{dkhkaf.a fl<jr& pßul ú[a[dKfhka miq o hk fï fõokd foflka m[ap oajdßl fõokdj ufkda oajdßl
B<.g cd;shla ke;e hs oek.ksh's ud¾. n%yu
a p¾hdj fõokdjg miqj bmso" thg m<uqfjka ke;s fjhs' ufkda oajdßl
jei ksujk ,§' wd¾h i;H i;frys i;r fõokdj m[ap oajdßl fõokdjg m<uqfjka bmso thg miqj ke;s
ud¾.fhka l<ukd" mß[a[d-mydk-iÉýlsßhd- fjhs' th máikaê.a.yKfhys § j;a:qrEmfhys u msysghs' m[ap
Ndjkd hk fudjqka f.a jYfhka fid<dia jeoEreï oajdßl fõokd jkdys m%jD;a;sfhys § m[apoajdr jYfhka mej;S"
lD;Hhka fldg ksujk ,§' oeka h<s;a fï i;a;ajhkaf.a m%:u jhfiys" úisyjqreÿ muK ld,fhys" we,Sï
fidf<dia jeoEreï lD;Hhka i|yd fkdfyd;a .eàï uq<dùï jYfhka wêl j n,j;a j mj;shs' mKia wjqreÿ
flf,iqka f.ùu i|yd l<ukd ud¾. Ndjkdfjla ld,fhys ta fkd jeã fkd msßyS msyg
s d ;sfnhs' wjqreÿ iefÜ ld,fha
ke;' fkdfyd;a fï j¾;udk ialkaO ika;dkh mgka wjqreÿ wiQj wkQj ld,fhys msßyS f.dia fyd|g u wvq fjhs'
yer ;j;a ialkaO ika;dkfhla ke;' fï tl,ays i;a;ajfhda wkqka ;uka iïnkaO lr f.k merKs f;dr;=re
ialkaOfhda mß{d; j mj;s;a hhs oek .kshs' lshk l,ays fndfyda fia fkd okakd nj u lshkakdy' fufia u
wiaið ysñfhda nqÿrcdKka jykfiaf.a ;smßjÜg foaYkdj Tjqyq n,j;a f,i bÈßm;a jk rEmdrïuK o" ioaodrïuK o —fkd
wiñka u úoiqka jvd ry;a jQy' ry;a njg meñKsh yqf.a i;; olsuq" fkd wiuq h˜ lsh;s' iqj| yd ÿ.| o" ñysr yd fkd ñysr o"
úydrh oelaùug" nqÿrcdKka jykafia" —fid iqLx fp fjokx fjÈh;s ;o yd fudf<dla .;s o fkd oks;s' fufia ta wjia:dfõ § m[ap
úi[[fF;d ;x fjokx fjÈh;s'˜44 hkdÈh jod<y' fyf;u b;ska oajdßl fõokdj ì§ .she hs lsh hq;= h' tl,e ufkda oajdßl
iqL fõokdjla ú|S kï fkd ne|S ta fõokdj ú¢hs' bÈka ÿla fõokdj u jeäfhka mj;shs' th o wkql%ufhka msßyS f.dia uefrk
fõokdjla ú|S kï fkdne£ th ú¢hs' ueoy;a fõokdjla ú£ kï wjia:dfõ § yoj;a fl<jr u weiqre lrf.k mj;shs' th tfia
fkdne|S th ú¢hs' fyf;u lfhka mßÉýkak jQ fõokdj ^m[ap mj;akd ;dla i;a;ajhd Ôj;a fõh hs lshkq ,efí' fï lshk
oajdßl lfha meje;au we;s ;dla mej;s m[ap oajdßl fõokdj& meje;au k;r jQ flfKys i;a;ajhd uf<ah hs lsh;s'
ú¢ñka m[ap oajdßl lfhka msßiqka fõokdj ú¢ñ hs f;areï lr Wmudjla
.kshs' Ôú;fhka mßÉýkak jQ fõokdj ^tkï Ôú;h mj;akd c, ud¾. mfilska hq;a jefjla fjhs' jeis jg l,ays tlS
44' ix' ks' 111" 124 PTS c,ud¾. mfika jejg c,h .,d je§fuka tys jQ j<j,a msÍ .kshs'
154 155

keje; keje;;a jeis jiakd l,ays c, ud¾.hka msÍ ie;emqula Ôj;a jkafkah hs lsh hq;= ld,h o; hq;= h' jeõ jf<ys ish¨ u
muK jQ fyda thg jeä muK jQ fyda m%foaYh Èfhka msÍ ;sfnhs' ta c,h is£ .sh l,ays jefõ c,h ke;e hs hï fia lshkq ,efí o" t
ta w;ska c,l| .,d niafka o fjhs' miq lf,l Èh niakd fidfrdõ mßoafoka ufkda oajdßl fõokdj o fkd mj;akd ld,fhys i;a;j
a hd
újD; fldg l=Uqrej, jev lrkq ,nk l,ays" c,h nei hdfuka uf<ah hs lshkq ,nk ld,h nj o; hq;= h' fï fõokdj i|yd
f.dhï mefik ldf,fha § jefõ c,h fyd|g u wvq fjhs' blaì;s —Ôú; mßhJ;slx fjokx fjÈhudfkd Ôú; mßhJ;slx fjokx
Èk lSmfhlska j<j, muKla c,h r|d isgqfKa h' hï;dla l,a fjÈhdó;s mcdkd;s˜ hs jodf<a'45
fï j<j,ays c,h ;sfí kï" ta ;dla l,a jefõ c,h we;s nj lsh fï foaYkdfõ wjidkfhys § Nd.Hj;=ka jykfia ish¨
hq;= h' hï;dla lf,lska ta jefõ c,h is£fha kï tl,e jefõ fõokdjkaf.a wkNskkaÈ; j iS;s Ndjh jk ieá fufia foaYkd
c,h ke;e hs lsh hq;= h' l< fial'
fuys Wmud ixikaokh fufia hs' —fihH:dms wiið f;,[p mápp já[p mápp f;,mm§fmd
m<uqfjka jeis jiakd l,ays c, ud¾. miska c,h we;=¿ ù COdfhhH ;fiij f;,ii p jgáhd p mßhdodkd wkdydfrd
we;=<; jQ j<j,a msÍ.sh ld,h fuka m<uqfjka m%;i
s kaê laIKfhys ksnndfhhH" tjfuj fLd wiið" NsCLq ldhmßhJ;slx fjokx
ufkda oajdßl fõokdj yDoh jia;=fjys msysá ld,h o; hq;= h' fjÈhudfkd ldhmßhJ;slx fjokx fjÈhdó;s mcdkd;s" Ôú;
keje; keje;;a jeis jiakd l,ays c,ud¾. mi u msÍ.sh ld,h mßhJ;slx fjokx fjÈhudfkd Ôú; mßhJ;slx fjokx
fuka m[ap oajdßl fõokdj oajdr ih weiqre fldg mj;akd ld,h fjÈhdó;s mcdkd;s' ldhii fNod WoOx Ôú; mßhdodkd bfOj
o; hq;= h' jefõ úid, fmfoila c,fhka hg ù .sh ld,h fuka inn fjohs;dks iS;ús iiJ;S;s mcdkd;s'˜ hkqh's
Ôú;fha m<uq úfhys we,S ï .eàï uq < dùï jYfhka is h ¨ wiaiðfhks" f;,a myk" f;,;a ksid jeáh;a ksid hï
fõokdjkaf.a n,j;a j mj;akd ld,h o; hq;= h' jefjka c,h fia oe,afõ o" tys f;,;a jeáh;a f.ù hdfuka m%;Hh ke;sj
fkd kslau hk;dla mqrd isgqfuka jefõ c,h mj;akd ld,h fuka hï fia ksù hkafka o" tfia u wiaið" NslaIqj''''' fuys woyi
mia yeúßÈ ld,fhys ta fõokdjkaf.a m%;sIaGd ,o ld,h o; hq;= h' uq,ska i|yka lrk ,§'
jefõ fidfrdjq ux yer oeuQ l,ays f.dùka l=Uqre jefvys fh§fï fufkys lsÍu kj;skakd jQ ;j;a wjia:d lSmhla'
§ c,h neihk ld,h fuka ieg yeúßÈ ld,fha mgka
Ndjkd ukisldrfhys fhfok fhda.djprhd yg fufkys
fõokdjkaf.a msßfyk ld,h o; hq;= h' fï c,h fndfyda ÿrg
lsÍu kshu wdldrfhka mj;ajd .ekSug fkd yelsùfï mdvqj
nei.sh l,ays c, ud¾.hkays u|la c,h mj;akd ld,h fuka wiQ
fya;= fldgf.k" ieoeye uq,alrf.k Wmka m%S;sh u;= fjhs' th
yeúßÈ wkQ yeúßÈ ld,fhys m[p oajdßl fõokdfõ u| ld,h
jeä jeäfhka ÈhqKj q g m;a fjhs' n,j;a m%;
S h
s g hg ùfuka ÿn, jQ
o; hq;= h' jej ;=< msysá jf<ys u c,h msysá ld,h fuka yoj;a
is;la we;s lr.ksh's fndfyda fõ,djla f.ùhk;=re;a fhda.djprhdg
fl<jr weiqre lrf.k ufkdA oAjdßl fõokdj u mj;akd ld,h
fuh fkd jegfyhs' fuys § o Ndjkd jev ms<f s j, kej;S hhs'
o; hq;= h' jeõ jf<ys c,h u|la fydA ;sfnk ;dla jefõ c,h
;sfíh hs lSh hq;= ld,h fuka ta fõokdj mj;akd ;dla i;a;j a hd 45' ix' ks'
156 157

l,HdK ñ;% WmfoaYhla fkd ,enqfKd;a fï mqo.


a ,hdg isÿjkafka
n,j;a mßydksfhls'
oyï fldgia tlska tl is;ska .eUqrg i,ld ne,Sfï §" kqjK
l%shdjla njg m;afjhs' ieoeyefha uÜgug kqjK mj;ajd .; hq;=
fjhs' Oïuúph iïfndfÊCOx.h ÈhqKqjg m;alr .ekSu fuys 5
we;s m%Odk woyi hs' fuh ke;sùfï mdvqfjka ieoeye n,j;a ù úo¾Ykd {dk
hg i|yka wjq, isÿúh' úo¾Ykdfõ § m%{d n,h jeäúh hq;= uq;a
ksjka oelSu i|yd lrkq ,nk Ndjkd ukisldrh meje;aùfï
fofla iuNdjh w¾: isoaêhg Wmldr fjhs'
§ is; ksjka u.g yqre úh hq;= h' tfia yqre ùug kï iir mqreÿ
fufia u uekúka Ndjkd ukisldrh mj;ajdf.k hk l< flf,iqka yd isf;a f.;Su k;r l< hq;= h' isf;a tf;k fï
iudê n, wêl ùfuka ù¾hhg" miqniskakg isÿfjhs' YÍrfha flf,iqka k;r lsÍfï l%u ;=fkls' thg mydk ^m%ydK - whska
lsisÿ fjkila fkd ù ukisldr is; kej;S hhs' th tla;rd lsÍu& hk jHjydrh fjhs'
kskaols' fhda.djprhdg th fkd oefkhs' ta wjia:dfõ ÿgq isyskh 1' ;oX.mmydkh
mjd úo¾Ykd Ndjkdfõ § ,efnk o¾Yk hehs i,ldf.k fyf;u 2' úCLuNkmmydkh
l:d lrhs' fï ÓkñoaOh ne,mEu fya;=fldg f.k Ndjkd is; 3' iuqfpPommydkh
yex.S hk whqre h' fuys § ù¾hh jeälr .; hq;= h' ;oÙ.mamydkh" odk jYfhka fyda YS, jYfhka fyda Ndjkd
we;eï úfgl § fkd kj;ajd Ndjkdj lrf.k hdfï § jYfhka fyda ta ;=ka wdldrfhka ,efnk l=i,a fldgiaj,ska ta ta
ldhsl ÿ¾j,;djka yd fõokdfõ wêl;djka fya;=fldg f.k o l=Y,hkg m%;smdlaIsl wl=Y, fldgia m%ydKh hs' ta fufia hs (-
fhda.djprhd uq¾Pdjg m;afjhs' fï f,daflda;a;r {dkfhl hk 1' mß;Hd.fhka ^wf,daNfhka& f,daNh m%ySK fjhs'
2' iS,fhka oafõIh m%ySK fjhs'
ye.Su o we;eïyq we;s lr.ks;s' úßh iu;dj fuys § idod.; hq;=
3' Ndjkdfjka fudayh m%ySK fjhs'
fjhs' fï ,Sk;dfjka fukau WoaOÉpfhka o fufkys lsÍfï
4' ffu;%sfhka jHdmdoh m%ySK fjhs'
Yla;hs ySkfjhs' fï ms<n
s | ;j;a meyeÈ,s lsÍula bkaøh
s O¾uhkaf.a
5' fklaLïufhka lduÉPJoh m%ySK fjhs'
úia;rfhka ,efnkq we;' 6' OïujjF:dkfhka úÑlsÉPdj m%ySK fjhs'
7' wúlafLmfhka WoOÉph m%ySK fjhs'
8' i;sfhka m%udoh m%ySK fjhs'
9' wNsr;sfhka wr;sh m%ySK fjhs'
10' lreKdfjka ysxidj m%ySK fjhs'
11' uqÈ;dfjka wr;sh m%ySK fjhs'
12' kdu rEm jHjia:dfjka ÈÜÀh m%ySK fjhs'
13' mÉph mß.a.yfhka úÑlsÉPdj m%ySK fjhs'
fu wdldr i,lkq ,efíjd'
158 159

m%:u OHdkdÈfhka kSjrKhkaf.a hg lr ;eîu úlaLuNk me;sr we;' fláfhka fufia h (-


m%ydKh hs' fida;dm;a;s u.a.dÈ f,daflda;a;r l=Y, n,fhka 1' wei" lk" keyeh" Èj" lh" uki" hk bkaøsh ih o"
ilaldhÈÜÀ wd§ ixfhdackhkaf.a iuQ, >d;kh iuqÉfþo m%ydKhhs' 2' rEm" ioao" .kaO" ri" fMdÜGín" Oïu hk úIh ih o"
ksjka u. mdod .ekSu i|yd fuys uq,ska i|yka m%ydK l%u 3' fïjd iïnkaO lrf.k my<jk ú[a[dK ih o"
fol iïmQ¾K lr.; hq;= nj fuys § lsj hq;=j we;' ;ud ;=< 4' fï ;%slhka iïnkaO lrf.k my<jk Miai ih o"
Wmojd .kq ,nk OHdk n,fhka kSjrKhka hgm;a lsÍu iSud
5' fï Miai ih ksid my< jk fõokd ih o"
iys; h' iïmQ¾Kfhka flf,ia n,uq¿j u¾okh l< hq;af;a fï
hk úiqoêa ;=k r: úkS; iQ;f% hys oelajQ l:dj wkqj l%udkql,
+
úo¾Ykd l%ufha § weiqre lrk ;ox. m%ydK l%ufhks' fuys § wm
nj ie,lsh hq;= h' tfyhska iS,fhka f;dr j iïud iudêh ke;'
—ksjka uÕ˜ hehs woyia lrkafka wd¾h wIagdx.sl ud¾.h hs'
iïud iudêh ke;sj h:dN+; {dkh ke;' h:dN+; {dkh ke;sj
—l;udp NsCLfj ÿCL ksfrdO .dñkS mámod@ whfuj wßfhd
wßh wÜGdx.sl u.a.h ke;'
wgGX.sfld uf..d" iuud ÈgÀ -fm- iuu iudê˜
uyd i<dh;ksl iQ;%fhys (-
fï ud¾.dx.hka ms<sn| woyia u;= jkafka h:d N+; {dkfha
n,fhks' —;ii wßhx wgGX.slx u..x Ndjhf;d pF;dfrd i;smgGdkd
Ndjkd mdßmQßx .pPJ;s' PF;dfrdms iuummOdkd Ndjkd mdßmQßx
—hd ;:d N+;ii ÈgÀ ijdii fyd;s iuud ÈgÀ' fhd ;:d N+;ii .pPJ;s' PF;dfrdms boêmdod Ndjkd mdßmQßx .pPJ;s' m[p ms
iXlfmmd ijdii fyd;s iuud iXlfmmd' fhd ;:d N+;ii jdhdfud bJøshdks Ndjkd mdßmQßx .pPJ;s' m[p ms n,dks Ndjkd mdßmQrx
ijdii fyd;s iuud jdhdfud' hd ;:d N+;ii i;s ijdii fyd;s .pPJ;s' iF;ms fndcCOX.d Ndjkd mdßmQßx .pPJ;s'˜
iuud i;s' fhd ;:d N+;ii iudê ijdii fyd;s iuud iudêZZ-46
fuhska Tyqf.a Ndjkd ÈhqKqfõ § i;a;sia fndaê mdlaIsl
tfia jQjyqf.a ÈÜÀh kï iïud ÈÜÀh hs' ixlmamh O¾uhka mßmQ¾K jk ieá foaYkd lrk ,oafoa h' i;smÜGdkd
^l,amkdj& iïud ixlmamh hs' jdhdu kï iïud jdhduh hs' § fndaê mdlaIsl O¾u iuqodhf.a msÍu isÿ jkafka l%udkql+,
i;sh kï iïud i;sh hs' iudêh kï iïud iudêh hs' Ndjkd ukisldrfhl fh§fï m%;sM,h jYfhka úh hq;= h'
—;:d N+;ii˜ tfia jQjyqf.a hhs jodf<a ld .eko@ —h:d WmksY%h iïm;a;sfhka Wiia ;slaLm[a[ mqoa.,hka yg O¾u
N+;x cdkf;d miif;d˜ foaYkdjlg lka fhduq lrñka fyda ord .;a O¾uhka h<s;a
we;s ieáfhka okakyq olakdyq .ekh' oekSuh" oelSuh i,lñka fyda fuh imqrd .; yels fjhs' fiiaika úiska
folla o@ we;af;ka u Tõ" oekSu m<uqfjka' B<Õg ,nd.;a fkd lvjd W;aidy fhdod,Sfuka iïmQ¾K lr.; hq;= fjhs'
oekSu wkqj oelSu mj;ajkq ,efí' fuys i|yka i;a;sia fndaêmdlaIsl O¾u iuqodh iïmQ¾K
fï oekSu;a" oelSu;a l=ula ms<sn| o@ th úYd, m%foaYhl ùu;a úo¾Ykd {dkhkaf.a fïÍu;a iuld,Skj isÿfjk ieá
fmfkhs' B<Õg úo¾Ykd {dkhka ms<sn| ie,lsh hq;af;a tajd
46' u' ks' uydi<dh;ksl iq' nq' c' fkd lvjd isÿflfrk fhdksfid ukisldr l%shdoduhl isoaê
160 161

iajrEmh jYfhks' th foaYkd fmf<ys fndfyda ;eka j, —úmii;s- fufia flá úo¾Ykd l%u o olakg ,efí' ta ta mqo. a ,hka f.a
úmiis;nnd" úmiikd˜ wdÈ jYfhka ,efí' bkaøh
s ;;a;j
a h wkqj úh hq;= h' uq,§ i|yka l< h:dN+; {dkh
—WohF: .dñksh m[[dh iuJkd.f;d˜ hkdÈfhys m%{d u h:dN+; {dk oiaikh hs oilx.=;; a rfha m%:u iQ;f
% hys tk ieá
iïm;a;sfha wjdka;r l%shdjla jYfhka Wohính {dkhg uq,a;ek fmfkhs' th ;reK úo¾Ykdj hs' ksíìodj n,j;a úo¾YKdj hs'
§ foaYkd lrk ,o nj fmfka' úo¾Ykd Yíohg iïnkaO jQ we;eï iQ;%j, {dk oiaik hkak f;areï lSmhla ,efí' ta
úmiaikd l%shdj —tjx fLd wdjqfid ixLdrd ogGnnd" tjx iuuis;nnd iïnkaO w;súia;rhla fuys i|yka lsÍug fkd hñ'
tjx úmiis;nnd˜47 hkafkka úfYaI wjia:djla fmkakqï lsÍug
úo¾Ykdfõ § ,efnk {dkmßmdáh'
foaYkd l< ieá fmfkhs' tysu i|yka mßÈ —wêm[[d Ouu
mQ¾fjdala; l%ufhka iQ;% foaYkdjkays tk wkaoñka {dk
úmiikd˜ hkak úo¾Ykdfõ Wmßu wjia:djla f.k foiQ ieá o
rdYsh leáfldg máiïNsod u.. md<sfha {dk ud;sldfõ i|yka
f;areï .; yels fjhs'
lrk ,§' ta ish,a, iqÿiq fia fnod úiqoaê u.a. m[a[ Ndjkd
fï úo¾Ykdj meje;aùfï § i,a,lLK Ñ;a; mrïmrdj
ksoafoaifha olajk ,§' ta fufiah (-
mj;ajk l%uhkg wkqmiaikd kduh iQ;% foaYkdjkays yd máiïNsod
u.a. md<sfhys o fh§ we;' 1' kdu rEm mßfpPo [dKh
2' mpph mß..y [dKh
tys wkqmiaikdfjd(-
3' iuuik [dKh
;súOdkqmiikd hs ;=kla jYfhka o"
4' Wohnnh [dKh
iF;dkqmiikd hs i;la jYfhka o"
5' NX. [dKh
oi wkqmiikd hs oyhla jYfhka o"
6' Nh;=mgGdk [dKh
tldoidkqmiikd hs tfldf<dila jYfhka o"
7' wd§kj [dKh
wgGdridkqmiikd hs wgf<dila jYfhka o"
8' ksnìod [dKh
pF;d<sidkqmiikd hs i;<sila jYfhka oe hs
9' uq[Ñ;=luH;d [dKh
fufia úúOdldrfhka ,efnkakdy'
10'máixLd [dKh
fndfyda foaYkdjkays"
11' ixLdrefmCLd [dKh
ksnìod - n, m%dma; úo¾Ykdj"
12'wkqf,du [dKh
úrd. - f,daflda;a;r ud¾.h"
13' f.d;%N+ [dKh
úuF;s - f,daflda;a;r M,h"
14'u.. [dKh
ksnìod úrd. - n,j;a úo¾Ykd ud¾.h"
15' M, [dKh
47' wx' ks' ii 178 msg ^nq' c'& 16' mppfjCLK [dKh
162 163

fï wdldrfhka fuys i|yka {dk fidf<dila oelaúh yels —innx NsCLfj wNsf[[hHx˜48 hkd§ka jod< mßÈ wNs[a[d
h' úo¾Ykd Ndjkdjla wdrïN fldg isáhyqg t;eka mgka wjidkh lD;Hh isÿjkafka fuys § h' kdurEm ixialdrhka ms<sn| idu[a[
f;la ,efnk {dk iïNdrh fuhska i,ld .;yels fjhs' fï ,la L Kh fuhs k a u;= j k fyhs k a fuys § is ÿ jka f ka
{dkhka ms<sn| ;;a;ajh i<lk úg fïjd kï wkqmiaikdjka ,laLKdrïuKsl úmiaikdj hs' fufia fï ish¨ {dkhka úo¾Ykd
yd ix{djka ms<sn| l%shd iïNdrfha n,fhka Ñ;a; ika;dkfha kdufhka fmkaùu ksjroh hs i,luq'
;ekam;a njg meñfKk wjfndaOuh Yla;s úfYaI nj h" f;areï ixhq;aiÕsfyhs (
lr.; hq;af;a' —fid j; NsCLq inn iXLdfr wksppf;d iukqmiifJ;d
fuys i|yka jk {dkhka w;=frka miajekafkys i|yka wkqf,dñldh LJ;shd iuJ;d.f;d Núii;S;s Gdkfu;x úcc;s'
jk —NX. [dKh˜ máiïNsod u.a. md<sfha § —úmiikd [dKx˜ wkqf,dñldh LJ;sh iuJ;d.f;d iuuF; kshdux
hkafkka úo¾Ykd {dkh nj i|yka lrk ,§' M, iudm;a;h s g fjdClñii;S;s Gdkfu;x úcc;s' inn ixLdfr ÿCLf;d ''''
wêIaGdk fldg tla tla úo¾Ykd {dkhg m;aùfï § isÿflfrkafka inn ixLdfr wkF; f;d''''49
Wohính {dkfha isg wkqf,dau {dkh f;ala ,efnk {dk 09 hhs' —uyfKks" ta ish¨ kdu rEm ixialdrhka wks;H ,laIKfhka
f.d;%N+ {dkh úo¾Ykd úÓfhka fjka fldg olajk ,o nj fmfkhs' hql;a fldg kej; kej; kqjKska i,ld ne,Su lrk ta uyK
th ksjk wruqKq lr;;a iuqÉfþo jYfhka flf,ia leãula fkd f;fï taldka;fhka f,daflda;;a r ud¾.hg wkqj hk úo¾Ykdfjka
lrhs' fuh újÜgdkqmiaikdj nj;a thska ifXhd.dNsksfji kï hql;
a jkafka h'˜ hk fï ldrKh we;af;a h' fï úo¾Ykd {dkfhka
f,daNh ;ox. jYfhka lefvk nj wgGdri úmiikd úia;rfha § hq;= NsCIqj taldka;fhka iïu;a; kshduhg m;ajkafka h' fï
oelafjhs' 14 jekak yd 15 jekak f,daflda;;
a r {dkfhda h' wka;u
s g taldka; lreKq folls'
oelajqKq mÉpfjlaLk {dkh f,!lsl h' fuys lreKq ;=fkls (-
uq,ska oelajqKq {dk ;=fkka iïuik {dkh o úfYaIfhka 1' ixLdr ms<sn| wksÉpdkqmiaikdj"
ixialdrhka ms<sn| ;%s ,laIKg fhduq lsÍu we;s neúka o 1-2 2' wkqf,du Lka;sfhka hq;=ùu "
{dkj,ska ÈhqKqjg m;a fya;= M, jYfhka m%ldYhg m;a fjk 3' iïu;a; kshdug m;aùu hkq h
fyhska o" mqoa., f.dapr mßÈ ish¨ ixialdrhka kh jYfhka fyda
l,dm jYfhka jHjia:dj ,efnk fyhska o úo¾Ykd {dkh hk 1' wksÉpdkqmiaikdj (-
ku ,eîug iqÿiq h' kdurEm m¾Éfþo {dkh yd mÉph mß.a.y fuys Ndjkd úê ish,a, we;=<;a fldg f;areï .; hq;= h'
{dkh o hk fï {dk fol immpph kdurEm mß..y hhs tlla ish¨ ixialdrhka flfrys tljr wksÉpdkqmiaikdj meje;aúh
fia o wdpd¾hjre olaj;s' uq, § oela jQ mßÈ h:dN+; {dkhg fkd yels h' wksÉpdkqmiaikdj mjd iín ixLdrhka f;areï
we;=<;a fï {dkh ,efnkqfha Ndjkd ukisldrfha w;aoelSï wkqj 48' mgix'
fndfyda fihska fojrlg h' 49' wx' ks' ¸¹ 252 msg ^nq' c'&
164 165

fkd f.k meje;aúh fkd yels h' iín ixLdrhka mjd tljrg bÈßm;a jk& ish¨ ialkaO" Od;=" wdh;k wd§ O¾uhka ,laLK"
tlg w,a,d ukisldrh meje;aúh fkd yels h' ri" mÉpqmÜGdk jYfhka f;areï fíreï ù is;ska jgyd .ekSu hs'
^w& tfyhska m<uqfjka Tn úiska l< hq;af;a ixLdr kï ^we& fï wNs{d wjia:dfjka is; fïÍug m;aùfï § bfíg
lsfula o@ lshd meyeÈ,sj ksYaÑ;j f;areï lr .ekSu hs' iudêh u m;ajkafka tys ^ta yuqjk yeu O¾u fldgil u& idu[a[
u;=lr f.k th u ÈhqKqjg m;alr .ekSfuka miq ;ekam;a is;ska ,laLKdjfndaOh hs' —fid innx Ouux wNs[[dh innx Ouux
wdkdmdkh fyda flaid§ fldgia lugyka wruqKg f.k fhdaksfida mßcdkd;s˜ fï uq, i|yka wksÉpdkqmiaikdjg fodr újD;ùu hs'
ukisldrh mj;ajkak' 2' wkqf,du Lka;sh (-
;j;a myiq l%uhla Tng u;=lr foñ' Tn fï .;a lugyk wksÉpdkqmiaikd" ÿlaLdkqmiaikd" wk;a;dkqmiaikd hk
wruqKu wkqj fhdaksfida ukisldrh mj;ajkak' tfia ukisldrh wkqmiaikd ;=k" wkqmiaikd if;a o" wkqmiaikd oyfha o"
mj;ajkakd jQ Tng jeämqr jevla jkafka Tfí i;sh ^isysh& .ek wkqmiaikd tfld<fia o" wkqmiaikd wgf<dfia o" wkqmiaikd
ie,ls,su;aùu h' lugykg is;a fhdok Tng thska msg; is; i;<sfia o" uq, nj i,ld.; hq;= h'
fh§fuka úo¾Ykd Ndjkdj iïmQ¾K fkd jkq we;e hs lshk fuys wksÉpdkqmiaikdj wks;H ,laIKh wjfndaOhg Wmldr
w;;aj{hkaf.a fl¢Íï ijka uÕska is;g we;=¿ ù mSvd lrkq fjhs' ÿlaLdkqmiaikdj ÿlaL ,laIKh wjfndaOhg Wmldr fjhs'
wk;a;dkqmiaikdj wkd;au ,laIKh wjfndaOhg Wmldr fjhs'
we;' thska iïmQ¾Kfhka is; msßisÿ lr.kak' ta .ek ìkaÿud;%
;jo wks;H ,laIKh b;d úis;=re wkaoñka jegySu isÿjqjfyd;a
ielhl= ÿ kj;d .kak tmd'
b;=re ,laIK fol;a" wdhH_ i;H i;r;a myiqfjka jegySug m;a
1' i;sh .ek úuis,su;a jkak' jkafka h' fiiq ,laIK fol .ek o fufia u nj ie,lsh hq;= h'
2' is; yd is;sú,s .ek úuis,su;a jkak' wkqf,du LJ;sh ,eîug fï wkqmiaikd Wmldr jk nj fuys
i|yka úh'
3' fõokd yd ú;lal .ek úuis,su;a jkak'
fï wkqf,dau Lka;sh kï lsu@
—úuis,u
s ;aùu˜ kï Wmokd;dla kdurEm ixialdrhka kqjKska
fufkys lsÍu hs' NdjkdrïNh ukisldr N+ñh hs' iíndij iQ;% th ;%súO wkqmiaikdjkaf.a M,h jk fyhska o iuuF;
kshdu kï jQ f,daflda;a;r ud¾. Ñ;a;hg ldrKd jk nj jod<
wgqjdfõ oelajqfka" iQ;%fha i|yka —fid box oCLJ;s fhdksfid
fyhska o úmiaikdjh hs lsj hq;= h' uq, § olajk ,o {dk
ukislfrd;s˜ hk foaYkdj wkqj h' Ndjkdj uekúka isÿjk úg
mámdáfha 3 jeks {dkfha isg 12 jekak olajd ,efnk {dk ^10&
bfí u f,fyisfhka ukisldrh mejef;kq we;' oyh úmiaikd {dk kdufhka jHjydr ,nk nj m%ios Oa h' tfyhska
^wd& ó<Õg Tfí i;s iudê uekúka ÈhqKqjg m;aùfï § fï oyh fldgia ;=klg fnod (-
is;g yuqjk ;dla O¾uhka b;d myiqfjka f;areï .ekSug Tng 1' uqÿ wkqf,du LJ;sh'
ms<sjka fjhs' —fid innx Ouux wNscdkd;s˜ fï —wNscdkd;s˜ hk 2' ucCêu wkqf,du LJ;sh'
mofhka oelafjk" ye¢kafjk wNscdkkh kï ta ta yuqjk 3' ;sCL wkqf,du LJ;sh'
^lugyka wruqfKys me;sÍ thg iïnkaO jia;= O¾uhkays o" me;sr hhs kï fldg olajk ,oafoa h'
166 167

tys ixikaokh fufia h (- uyd m%d{ mqoa.,hdg jkdys wkqf,dau is;a foflls' ;=kajekak
1' iuuki [dK f.d;%N+ Ñ;a;h hs' isjq jekak ud¾. Ñ;a;h hs' M, is;a ;=fkls'
uqÿ wkqf,du LJ;shhs'
2' Wohnnh [dK thska miq Njdx.hg nei .kS'
uOHu m%d{hd yg wkqf,dau is;a ;=fkls' y;r jekak f.d;%N+
3' NX. [dK
Ñ;a;h hs' miajekak ud¾. Ñ;a;h hs' M, is;a foflls' thka miq
4' Nh;=mgGdk [dK Njdx.hg nei .kshs'
5' wd§kj [dK uJo m%d{hd yg wkqf,dau is;a i;frls' miajekak f.d;%N+
6' ksnìod ['dK ucCêu wkqf,du LJ;shhs' Ñ;a;h hs' ijekak ud¾. Ñ;a;h hs' i;a jekak M, is; hs' bkamiq
7' uq[Ñ;=luH;d [dK Njdx.hg nei .kshs'
8' máixLd [dK fuys uyd m%d{" uJo m%d{hkaf.a jYfhka fkd lshd uOHu
9' ixLdrefmCLd [dK m%{hdf.a jYfhka lsj hq;= h' th fufia hs' hï jdrfhlays ud¾.
Ñ;a;h ,eîu fjhs o" ta jdrfhys § wfya;=l l%shd jQ WfmlaLd
10'wkqf,du [dKh' ;sCL wkqf,du LJ;shhs' iy.; ufkda ú[a[dK Od;= ixLHd; ufkda oajdrdjÊckh
fuys ;slaL wkqf,dau Lka;s kï jQ mßK; úo¾Ykd {dkh úo¾Ykdjg úIh jQ ialkaOhka wruqKq fldg Njdx.h fmr<hs'
iïu;a; kshdu jQ f,daflda;a;r m%{djg ldrKd jk ieá f;areï thg wk;=rej ta ufkda oajdrdjÊckh u .kakd ,o ialkaOhka
.; hq;= h' úfYaIfhka fid;dm;a;s u.a. {dkh fuh iïmQ¾K wruqKq fldg m%:u cjk Ñ;a;h Wm§' ta wkqf,dau {dkh hs' ta
ùfuka ,efnkq we;' wkqf,du {dkh úIh jYfhka .;a ialkaOhka flfrys wks;H
fï wkqf,dau Lka;s l:dfjka úo¾Ykd {dk uq¿,a,u {dkfha lshd fyda ÿlaLh lshd fyda wkd;auh hs lshd fyda meje;s ´,dßl
mßk; Ndjh wkqj wjia:d ;=klg fnfok ieá;a" wkqf,dau {dkh jQ" p;=rdhH_ i;Hh jidf.k isá ta fudayh ÿre fldg ;%s,laIKhka
f,!lsl m%{dNsj¾Okh ms<sn| Wmßu wjia:dj jk ieá;a" th u fnfyúka m%lg fldg ksreoaO fjhs' thg wk;=rej fofjks
^idkqf,dau jqÜGdk .dñkS úmiaikd50& f,daflda;a;r ud¾. {dkh wkqf,dauh Wm§'
,efnk Ñ;a; ùÓhg iïnkaO ù my< jk ieá;a uekúka f;areï ta fol w;=frka m<uq wkqf,dauhg wdfiajk m%;Hh ke;'
.; yels jkq we;' jqÜGdk .dñkS úmiaikdj kï f,daflda;a;r fojks wkqf,dauhg m<uq wkqf,daufha wdfiajk m%;Hh ,eî
ud¾. {dkh ,efnk Ñ;a; ùÓfha f,!lsl wjia:dj hs' ;shK
q q j - iQr j" m%ikak j ta wruqfKys u ta wdldrfhka u
meje;Sfuka uOhu m%udK jQ p;=iai;Hh m%;sÉPdol fudayh ÿre
ud¾. Ñ;a; ùÓh'
fldg ;s%úO ,laIKh fndfyda fihska m%lg fldg ksreoaO fjhs'
fï ud¾. Ñ;a;h ksñ;a; mj;a; hk folska u ke.S isgqkd
thg wk;=rej ;=kf a jks wkqf,dauh Wm§' thg fofjks wkqf,daufha
fyhska ixialdr ksñ;af;ka o keÕS isáhs' laf,aY m%j¾;h o is¢hs'
wdfiajk m%;Hh ;shqKq j" iQr j" m%ikak j ta wruqfKys ta
50' wNs( iX.y wdldrfhka u meje;S thska b;=re jQ wkqiy.; i;H m%;sÉPdol
168 169

fudaydkaOldrh ÿrefldg ksrjfYaI lsÍfuka ;s%,laIKh fndfyda wkqj ud¾.h m%;HfõlaId lrhs' wd.ukh m%;sm;a;s wkqj ;ud ,;a
fihska m%lg fldg ksreoaO fõ' fufia wkqf,dau is;a ;=klska f,daflda;a;r ud¾. {dk Ñ;a;h fufia ud ,oe hs m%;HdfõlaId
p;=iai;Hh jid isá fudaydkaOldrh ÿre l< l,ays i;rjkqj lrhs' thska ,o M,h fï hhs M, Ñ;a;h m%;HfõlaId lrhs' fï
ksjk wruqKq lrñka f.d;%N+ {dkh Wm§' wdksYxih ,Èñ hs ksjk m%;HfõlaId lrhs' fï flf,ia ud úiska
ksjka milalr .ekSfï wNsmd% fhka Ndjkd ukisldrfha fhÿk m%ydKh lrk ,È hs o" fuf;la flf,ia u;= m%ydKh lsÍug
fï fhda . djprhd fuu wjia : djg meñfKk úg úo¾Ykd fYaIj we;e hs o" m%;HfõlaId lrhs' we;eïyq m%;HfõlaId fkd
{dkhkaf.ka fndfyda ÿrg ÈhqKqjg m;a ù we;s nj lsj hq;= h' lrkafkda o fj;s'
fufia meje;s fï úo¾Ykd {dkhkaf.a n,fhka fkdfhla jr fufia fidajdka M, wjia:dfjka miqj lrk m%;HfõlaIdfõ
;ud ;=< meje;s laf,aYhkaf.a jH;sl%u wjia:dj;a" mßhqÜGdk
§" 1' ud¾. m% ; Hfõla I dj" 2' M, m% ; Hfõla I dj"3' ks í ndK
wjia:dj;a f.jd f.k isáfha h' ;ox. jYfhka laf,aY m%ydKh
m%;HfõlaIdj 4' m%ySk laf,aY m%;HfõlaIdj 5' fYIlaf,aY
b;d Wiia wkaoñka isÿlr f.k isáfha h' wdhH_ wIagdx.sl ud¾.hg
m%;HfõlaIdj hhs m%;HfõlaId mfils'
wh;a ud¾.dx.hka fkd wvqj ÈhqKqj meje;s fyhska b;d msßisÿ
ika;dkhla orñka isáfha h' Y=oaOd§ bkaøsh O¾uhka l%udkql+,j ilod.ó M, wjia:dfjka miqj o fufia u m%;HfõlaId mfils'
Èhq K q j g m;a l r f.k is á fha h' Tyq g b;s ß j meje;s f ha wkd.dó M, wjia:dfjka miqj o fufia m%;HfõlaId mila u
laf,aYhkaf.a wkqYh wjia:dj leãu mufKls' ,efí' w¾y;a M, wjia:dfjka miqj jkdyS fYaI laf,aYhla ke;s
tfyhska ;j ;j;a bÈßhg úo¾Ykd Ndjkdfjys fhfoñka fyhska m%;HfõlaId i;frls' fï lshk ,oafoa tl=kú
a is m%;HfõlaId
wjia:djg iqÿiq mßÈ m%:u ud¾. {dkh i|yd fkd kj;ajd jev {kfhda h'
lf<ah' fï wjiaa:dfõ § b;d ÈhqKqjg m;a úo¾Ykd {dkh ;udf.a fida;dm;a;s M,hg m;a fï wdhH_ mqo.
a ,hd ;ud m%;HË fldg
úo¾Ykd Yla;h s wkqj u;= jQ ;s,
% laIKhkaf.ka tla;rd ,laIKhl .;a wixL; Od;=j kej;;a ,ndf.k jdih lsÍug M, iudm;a;s
t,an f.k lSm jrla wkqf,dau jYfhka mej;s f.d;%N+ {dkhg hhs lshkq ,efí' th ,nd .ekSug l%ufhka mqyqKq úh hq;= h' ta
meñfKa' tys § tu f.d;%N+ {dkhg ksjka wruqKq jk nj uq, § l%uh kï Wohính {dkh mgka ixLdrefmlaLd {dkh olajd
lshk ,oafoa h' ta iuÕ u fida;dm;a;s u.a. {dkh ud¾.dx. {dkhka ,nd .ekSug lrk wêIaGdkh hs' tl {dkhla ,ndf.k
O¾uhka tlg iïmQ¾K lr .ksñka ksjk wruqKq lrñka ilaldh ñks;a;= myla jdih lrñ hs wêIaGdk lrf.k m<uq mqreÿ mßÈ
ÈÜÀ úÑlsÉPd" iS,ín; mrdudi ixfhdackhka is|sñka tlajrla l¾uia:dkhg is; fhdohs' fmr mqreÿ mßÈ l¾uia:dkhg uekúka
mj;S' wk;=re j M, Ñ;a;h uq,ska lshk ,o l%ufhka mej;Sfuka jegyS Wohính wjia:djg meñfKa' Wohính wjia:dfõ ñks;a;=
miq mÉpfjlaLK {dk o my< fõ'
myla is; keje;S wêIaGdkh Yla;su;a kï" wêIaGdk ld,h wjika
u..x M,x p ksnndKx - mppfjCL;s mKäf;d jQ flfKys u l¾uia:dkhg is; meñfKa' tfia iïmQ¾K fkdù
ySfk lsf,i fifi p - mppfjCL;s jd kjd kï mqk mqkd wêIaGdk l< hq;= hs" fiiq {dkhkays o fufiau
hkq mÉpfjlaLK {dkh y÷kajd fok wNsO¾ud¾: ix.%yfha ms<smeÈh hq;= hs' wêIaGdk ld,h jeä lsÍu fhda.djprhdf.a
.d:dfjls' tys woyi ( mKaä; fhda.djprjrhd wd.uk m%;sm;a;sh leue;a; mßÈ fõ' ixLdrefmlaLd {dkfhka miq ,efnkafka
170 171

wkqf,dau {dkh hs' tys § wêIaGdk l< hq;af;a ud úiska m%:ufhka M, iudm;a;shg iuje§u'
,nd.;a M, {dkh h<s;a jrla ,ndf.k ñks;a;= myla jdih lrñ —foj fLd wjqfid mpphd wksñF;dh fpf;d úuqF;shd
hs lshd h' fuys § wêIaGdk ld,h jeälsÍu fhda.djprhdf.a iudmF;shd innksñF;dkx p wukisldfrd wksñF;dh p Od;=hd
leue;a; mßÈ fõ' fï jiSNdjhg muqKqjd .ekSug fndfyda jdr
ukisldfr˜51
.Kkla mqreÿ l< hq;=h'
hkq fyhska —weje;aks" wksñ;a; fpf;d úuq;a;s ixLHd; M,
Wmßud¾. {dk lD;Hh (- fidajdka M,hg m;a wdhH_ mqoa.,hd
iudm;a;shg iuje§ug m%;Hfhda fofofkls' ^lreKq folls& rEmd§
ilDod.dó ud¾.h ,nd .ekSug jev lsÍfï § ;uka ,;a m%:u
M,h m%;slafIam l< hq;= h' fufia fkd lf<d;a úo¾Ykd {dk ish¨ ixialdr ksñ;s fufkys fkd lsÍu h' ^thska ys; fjka lr
fl<jr § Tyqg ,efnkqfha ;ud ,;a M, {dkh ue hs' fufia .ekSuh' wksñ;a; Od;= ixLhd; ksjk fufkys lsÍu o hkq hs'
fofjks ud¾.h .ek wfmalaIdfjka m<uq mqreÿ l¾uia:dkhg is; fidajdka wd§ ud¾. - M, ,nd.;a wdhH_ Y%djlhd úiska
fhÈh hq;= h' tys § m<uq oelajQ mßÈ Wohínhd§ wjia:djkag úfõlia:dkhg meñK is; ;ekam;a lrf.k ixialdrd-
meñKSu isÿfjhs' tfy;a fuys úfYaIhla we;' ïuKhkaf.ka is; fjka fldg f.k ksjka wruqKg is; fhduqlr
úo¾Ykd ;=kaj¾.h' f.k ;ud ,nd .;a ud¾.fha M,h ,nïjd hs wêIaGdkh lr.; hq;=
1' ud¾. úo¾Ykdh" 2' M, úo¾Ykdh" 3' ksfrdO iudm;a;s h' tfia wêIaGdk lrf.k Wohínhd§ jYfhka ixialdrhka
úo¾Ykdh hhs úo¾Ykd ;=ka j¾.hls' tys 1' ud¾. úo¾Ykd kï fufkys l< hq;= h' fufia úo¾Ykd l%ufhka iïmQ¾K ùfï §
óg m%:ufhka olajk ,o mßÈ" f,daflda;a;r ud¾.hla i|yd lrk ixLdrdrïuK f.d;%N+ {dkhg wk;=rej M,iudm;a;s jYfhka
úo¾Ykdj h' th ;slaÅkaøsh" uqÈkaøsh wd§ jYfhka jQ mqoa.,hkag ^M,hg meñKSï jYfhka& ksjfkys is; msysghs' fuys f.d;%N+
wkqrEmj ,efnk ;shqKq úo¾Ykdj h" uDÿ úo¾Ykdj h hs hhs i|yka lrk ,ofoa fjdaodk kñka ,efnk Ñ;a;h i|yd h'
fohdldrfhlska isÿ jkafka h' th ixLdrdrïuKh m%:u ud¾.fha § i|yka lrk ,o f.d;%N+
M, iudm;a;s úo¾Ykdj kï m%:ufhka ,nd.;a ud¾.hg Ñ;a ; h ks í ndkdrïuKh' M,iudm;a ; s h g wêIa G dk lrk
wh;a M,h h<s;a ,ndf.k kshñ; ld,hla ;=< jdih lsÍu i|yd wjia:dfõ § ld, m%udKh kshu lr .ekSu wjYH h' kshu
lrkq ,nk úo¾Ykdj h' ta i|yd lrk úo¾Ykdj ;s h q K q ld,fha § WÜGdkh isÿfõ'
úo¾Ykdjla u úh hq;= h' ksfrdaO iudm;a;h
s i|yd lrk úo¾Ykdj
fuhg fjkia fõ' th uDÿ úo¾Ykdjla u úh hq;= h'
Wmßud¾. i|yd lrk úo¾Ykdj ud¾. úo¾Ykdjla fyhska
mqoa.,dkqrEmj ;shqKq fyda úh yels h' uDÿ fyda úh yels h' tu
úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfok wjia:dfõ § fhda.djprhd yg fjkodg
jvd ;o fõokdÈh oefkkakg bv ;sfí' tn÷ wjiaa:dj, § iel
ixis÷jd f.k bÈßhg Ndjkdj f.k hd hq;=h' fï l%ufhka w¾y;a
ud¾.h olajd Ndjkd l%uh is;d .eksu wmyiq ke;' 51' u' ks' uyd fjo,, iqF;
172 173

fkd mj;akd" lsisu wruqKl fkd t,afnk oyfuls' fuh u


ÿflys fl<jr h'˜
—wFÓ NsCLfj" wcd;x wN+;x wl;x wiXL;x" fkdfp;x
NsCLfj wyúiid wcd;x wN+;x wl;x wiXL;x khsO cd;ii
6' N+;ii l;ii iXL;ii ksiirKx m[[dfh:" hiud p fLd
ksjk' NsCLfj" wFÓ wcd;x wN+;x wl;x wiXL;x ;iud cd;ii
N+;ii l;ii ksiirKx m[[dh;s'˜53
iïnqoaO foaYkdfjys i|yka jk ksjk jQ l,S úúO jQ o"
.ïNSr jQ o" uyd m%{d iuqodhhka ;=< fndfyda l,la uq¿,af,ys —uyfKks" ^fõokd§ka fuka fya;= m%;Hh iujdifhka&
my< ù me,UqKq meK - ms<s;=re ueÈka tajd wìnjd mek ke.=Kq fkd Wmka" ldrKfhka f;drj f;fï u my< fkdjQ lsij s lska
úYsIag ;;a;ajfhls' fï ksjk uk#l,ams; jQ ixl,am ud;%hla fkd lrK ,o" m%;Hfhka wixialD; jQ ks¾jdK Od;=j" mrud¾:
fkdj" úoHudk jQ f,!lsl;ajh blau isá" f,daflda;a;r mrud¾: jYfhka we;' uyfKks' fï fya;= m%;Hfhka fkd Wmka"
O¾uhla nj nqÿrcdKka jykafia meyeÈ,s l< fial' ta fufia hs(- fkd my< jQ" fkd lrK ,o" wixialD;" ks¾jdK Od;=j bÈka
mrud¾: jYfhka wúoHudk kï" fuys fya;= m%;Hfhka Wmka
—wFÓ NsCLfj" ;odh;kx" hF: fkj mGú" k wdfmd" k
my< jQ" lrk ,o" ilia jQ ialkaO m[aplfha ksiairKfhla
f;fcd" k jdfhd" k wdldidk[pdh;kx" k ú[[dK[pdh;kx"
^ixis£fula& fkd mefkkafka h' ^fkd ,eìhs yels jkafka
k wdls[p[[dh;kx" k fkji[[dkdi[[dh;kx" kdhx
h'& uyfKks' hï fyhlska u fkd Wmka" fkd my< jQ fkd
f,dfld" k mrf,dfld" k WfNd pJÈuiqßhd" ;;%dmdyx NsCLfj"
lrk ,o" fkd iliajqKq Od;=fjla mrud¾: jYfhka weoao"
fkj wd.;sx jodñ' k .;sx" k À;sx" k pq;xs " k WmmF;sx" wmm;sgGx"
tfyhska Wmka" my< jQ" lrK ,o" ililajqKq ialkaO
wmmjF;x" wkdruuKfufj;x" tfijfJ;d ÿCLiid;s'˜52
m[aplhdf.a ksiairKfhla ^ixis£fula& mefka'˜
—uyfKks" hfulays mDÓú Od;=j keoao" wfmda Od;=j keoao" fï foaYkd foflka uq, foaYkdfjys § N+;" fN!;sl O¾u
f;afcda Od;=j keoao" jdfhda Od;=j keoao" wdldidk[apdh;k fldgia lsisjlska ksjkg iïnkaOhla ke;s nj olajk ,oafoa h'
is; keoao" ú[a[dk[apdh;k is; keoao" wdls[p a d[a[h;k fuys § ks¾jdK Od;=j fN!;sl iïnkaOh ,efnk il< rEm
is; keoao" fkaji[a[dkdi[a[dh;k is; keoao" fï ialkaO Od;+ k a f .ka fjka jQ O¾uhla nj o ks Y a Ñ ; úh' th wrEm
f,dalh keoao" tys w÷rla ke;s fyhska w÷r ÿr,kakg i|ysre Od;+kaf.ka fjka jQ O¾uhla nj B<Õg oelajQy' isjqjkqj olajk
fofofkl=;a keoao" tfia jQ o" ud¾.-M, is;g wruqKq jk ,ofoa ksíndk Od;=jg lsis f,dal Od;=jla iïnkaO ke;s nj h'
wdh;kh ^ksjk& we;'˜ br y| folska flfrkafka N+; fN!;sl O¾uhka iïnkaO lrf.k
uyfKks" tys;a lsisjl=f.a Bula" hdula" isàula urKhla" ueÍ hkq ,nk w÷r ÿr,Sï wdÈh hs' thska ksjkg m%fhdackhla ke;'
bmeoaula uu fkd lshñ' fuh lsisjl fkd msysá" m%;Hhkaf.ka tfyhska ta fol ke;' miafjkqjg hdï" Bï" msysàï' bm§ï" pq;ùï
52' Wod' 8 ' 1 mGu ksnndk iqF; nq' c' 53' Wod' ;;sh ksnndk iqF; 8' 3 nq' c'
174 175

ksjfkys ke;s nj jod< y' tajd f,dalfha ,efnk isÿùï fyhsks' lrka k dy' Tjq k a lrk m% ; s l % s h djka kq j Ks k a fhdks f ida
fufia fï iQ;% foaYkd fjka iudkH uyckhdf.a is;g jefok ukisldrfhka f;drùu ksid krl w;g yeÍ ÿla .sks cd,dj jeä
wkaoñka ksjk meyeÈ,s l< yeá i<ld.; yelsfjhs' jeã hk ieá fmfkhs'
fojk foaYkdfõ woyi thg jvd .eUqre h' hqla;s wkqj iir yeu N+ñhl u wvq jeä mSvdldÍ jQ úmßKdu iajNdjfhka
ksjfka úoHdudk Ndjh Tmamq lrk ,§' tys' fmfkk fï m%;sM, rdYsh ms<sn| wjidkh i;a;ajhka f.a me;=ï
1' wcd; kï" Wm;la ke;s nj h" cd;slaLh ^Wm; f.jd,Su& wkq j ,eìh hq ; = h' th kï iq ÿ iq wkq r Em l% s h d ud¾.hla
woyi hs' wkq.ukfhka w;am;ajk wcd; ;;a;ajh hs' wcd; ;;a;ajh kï
2' wN+; kï" ùula ke;s nj h' ksjk hhs nqÿrcdKka jykafia jod<y' wcd; ;;a;ajhla ke;akï
3' wl; kï" l< fohla fyda lsÍula ke;s nj h' cd; ;;a;ajfha ,efnk ÿla.sks ue,fhka msgùula isÿúh fkd
yels h' tfia jk úg f,dal mqreIhd úiska lrkq ,nk ùhH_h"
4' wiXL; kï" ixialrKhla ke;s nj h'
m%;sm;a;s rdYsh ksIaM, jkafka h' YS,d§ m%;sm;a;s ud¾.h" jkdys
Wmojkqjg fyda mj;ajkqjg ´kElrk ixialdr ÿlaLfha
taldka; fMyf,!lsl jYfhkq;a iemh f.k fokafka h' tfyhska
wNdjh hk f;areu h' ;jo" cd;slaLh hkq o fjk u tla O¾u
cd;sfhka ksiairKh jQ ksjk ,eìh hq;= h' úoHudk úh hq;= h'
Od;=jls' tfyhska ta fjkaj ,efnk O¾u Od;=j i|yd —kFÓ cd;x
t;ii˜ ^fuhg Wm; ke;& hk f;areu f.k Wm; f.jd oeuQ nqÿrcdKka jykafia ksjk ii úidK fuka wúoHdudk
O¾u iajNdjh hk woyi ,efí' meyeÈ,s lsÍu fufia úh hq;= h' ;;a;jhla fkdj" wNdj mod¾:hla o fkdj" úoHudk Ndj mod¾:hla
nj TmamqlsÍug fï iQ;%fha § kHdh l%u folla wkq.ukh l<y'
ixL; O¾ufhda kï m%;Hh we;s l,ays WmÈkakdyq o" m%;H
tkï( wkajh l%uh yd jHd;sfrl l%uh o fõ'
ke;s l,ays fkd WmÈkakdyq o fj;s' fufia ta ixL; O¾uhkg
cd;h fuka ue wcd;h o we;s úh hq;= fia ie,flhs' 1' wkajh ^wkqm.ud& - ;;a i;a;dhx ;;ai;a;d"
fkdfhla úêfha wdYdjka cd;h my< lrkq fmfk hs' fkdfhla 2' jHd;sf¾l -;o i;a;dhdx ;o i;a;d'
úêfha ;ry" fl%daO" oafõIhka" BIH_djka" uiqrelï" fudavlï" hkq ta fol y÷kajk iQ;%hs'
úÑlsÉPdjka" WoaOÉphka" oDIaàka ksid cd;h fmfk hs' fuys 1' ldrKh úoHdudk l,ays ldhH_hdf.a úoHdudk Ndjh
,efnkafka iemla fkd fõ' ;djld,slj ,efnk wdYajdofhka fmkaùfuka m%ia;=;h meyeÈ,s lr,Su wkajh l%uh hs' th hf:dla;
we;eï úfgl iem yeÕSfula we; o th p, h" fmrf<k iq¨ h' iQ;%fha
úmßKdu ÿlska ñßlS hhs' fuhska fjkia j wcd;h kï iemh"
—hiud fLd NsCLfj wFÓ" wcd;x wN+;x wl;x wiXL;x ;iud-
iekiqï iys; h" iykh i,id ,kafka h'
cd;ii N+;ii l;ii iXL;ii ksiirKx m[[dh;s'˜
cd;fhka wcd;h Tmamq lsÍu' ^uyfKks" hï fyhlska wcd;" wN+;" wl;" wixl;h
cd; ixL;hkaf.a fï mSvdldÍ iajNdjhg f,dalh leu;s úoHudk o tfyhska cd;" N+;" l; ixl;hdf.a ksiirKh mefka'&
ke;' tfyhska thg úreoaO j fkdfhla úÈfha m%;sl%shdjka hk fldgiska oelafj hs'
176 177

2' ldrKh wúoHdudk l,ay"s ldhH_hdf.a o wNdjh oelaùfuka ,efnk ieá jod<y' wkqYh iys; ;Kaydj uq,iqka lsÍu ;Kaydfõ
m%i;
a ;
= h meyeÈ,s lr,Sfï l%uh jH;sf¾l hhs' th hf:dla; iQ;f % ha iuqÉfPo m%ydKh hs' tys § ish¨ flf,iqkaf.a ish¨ Wmëkaf.a
i|yka ÿr,Su fjhs' w¾y;a ud¾. {dk M, {dkhg wruqKjq k fï ;;a;j
a h
—fkdfp;x NsCLfj" wyúiid" wcd;x wN+;x" wl;x" wiXl;x ksjk ms<sn| by<u wjfndaOh hs jod<y'
khsO cd;ii" N+;ii l;ii iXL;ii ksiirKx m[[fh:˜ —t;x iJ;x" t;x mKS;x" hÈox inn iXLdr iuf:d
^uyfKks" fï wcd;" wN+;" wl;" wixL;h fkdfõ kï fuys innQmê máksiif..d ;KyCLfhd úrdf.d ksfrdfOd ksnndkx'˜55
cd; N+;" l;" iXL;hdf.a ksii a rKh fkd ,eìh yelafla h'& hk 1' fï ksjk flf,iqkf a .ka isÿjk le<ô,s ke;s fyhska
fldgiska meyeÈ,s fldg oelajQy' ixis§fuka hq;= fõ' ksùu we;' le<ô,s ke;' oeú,s" ;eú,s
uyd ldreKsl jQ Nd.Hj;=ka jykafia ;uka jykafia m%;HlaI ^or:-mß<dN& ke;'
fldg oek.;a ^ksnndkx mrux iqLx& mru iemh jQ foúhka w;frys" 2' fï ksjk ksrdñi iqjfhka hq;= fyhska m%KS; h' ñysß h'
nUqka w;frys" ñksiqka w;frys" ish¨ i;=ka w;frys we;s ish¨ iemh'
iem w;frka W;=ï iemh jQ ^ksíndk iqjh& ksjka iqjh i;a;ajhka
3' ish¨ ixialdr fõ. ixis£ we;' tfyhska fjkia ùï ke;'
yg myod §ug fndfyda foaYkdjka meje;ajyQ ' Tjqka f.a oDIaácd,hka
úmdl lror ke;'
,syd,Sug ksíndk máixhq;a; foaYkd meje;ajQy' Tjqka bÈßm;a
l< mek úi£u i|yd tu foaYkdjka meje;ajQy' fkd u.g 4' ish¨ Wmëka fkd tk mßoafoka ÿreù we;'
jegqkjqka iqu.g fhduq lsÍu i|yd tu foaYkdjka meje;ajQy' nqÿ 5' wdYd ish,a, u" we,Sï ish,a, u" ne£ï ish,a, u f.ù .sh
iiqklska .;ukd Wiiau m%fhdackh yd idikfha ffk¾hdksl iajNdjh hs'
Ndjh o oelaùug fï foaYkdjka meje;ajQy' 6' we,aula ke;'
Wkajykafia fï foaYkdjkays § Y%djlhkaf.a wOHdYhkg 7' ish¨ m%jD;a;s ÿla ksreoaO ùfï iajNdjh hs'56
.e<fmkakg úúO l%uhka wkq.ukh l<y' we;eï wjia:djl §
rd.laLh" fodailaLh" fudaylaLh" ksíndkh nj fláfhka fmkajy Q ' ksjk ms<sn| foaYkdfõ § nqÿrcdKka jykafia jeäfhka
rd." fodai" fuday" f.ù hdu ksjfka m%Odk ,laIKh hs' jHjydrfha fh¥ —ksnndkx˜ hkakg merKshka l< úia;rh fuys
nyd,uq'
p;=rdhH_ i;H foaYkdfõ §
—ksnndhJ;s ifnn jgg ÿCL iJ;dmd t;iñJ;s ksnndkx˜
—fhd ;iidfhj ;Kydh wfii úrd. ks f rdfOd jdf.d
ish¨ jÜg ÿlaL ika;dmfhda fuys § ksfj;akqhs ksjk kï fõ'
máksiif..d uqF;s wkd,fhd box jqpp;s NsCLfj ÿCL ksfrdOx
wßhippx˜54 fuys ksùu hkq hï laf,aYfhda fyda ixialdrfhda fyda ud¾.h fkd
jevq ;eke;a;d yg bm§ug iqÿiq j isáhdyq o" Tjqyq ud¾.h jevQ
hkafkka ;Kaydj uq,alrf.k ;Kaydj ksid ,efnk ish¨u
we,Sï iïmQ¾Kfhka ksreoaO lsÍfuka ksfrdaO i;Hh jQ ksjk 55' wx' ks' kjl ksmd; COdk ksiih iqF;
54' Ouu pCk iqF; 56' mrdhk mqKKl m[y" Woh m[y
178 179

;eke;a;d yg bm§ug kqiqÿiq ;ekg meñKSuh hk w¾: hs' 4' jdkdixLd;dh ;Kydh ksCLJ;F;d ksnndkJ;s mjqpp;s'58
W;amdodÈ ;%súOlaIKhg m;aj ksreoaO jQ w;S; O¾ufhda ksjqkdyq ksjk 1' Nd.Hj;=ka jykafia úiska f,dl=;a;rh hs jodrK
fkd fj;s' j¾;udk jQ o" wkd.;fhys wjYHfhka Wmokd jQ o ,§' ta fufia hs (-
O¾uhka ms<sn|j lsh hq;af;la u ke;s' ;jo fuys jÜg ÿlaL —l;fu Ouud f,dl=F;rd" pF;dfrdp wßh u..d" pF;dßp
ika;dm hkq lsf,i jÜg" lïu jÜg" úmdl jÜg ika;dmfhda h' idu[[M,dks" wiXL;dp od;= bfu Ouud f,dl=F;rd˜55 hs'
fï ;%súO jQ jÜg ÿlaL ika;dmhka ke;s jDlaId§kaf.a wkq;amdo f,daflda;a;r O¾ufhda ljryq o@ i;r ud¾.fhda h" i;r
ksfrdaOh ksjk kï fkd fjhs' —t;iñx˜ ^fuys §& hkq úIhd¾:fhys M,fhda h" wixL; Od;=j h" hk fudjqyq f,daflda;a;r hhs lshkq
i;a;ó úNla;s hs''' —wdldfi il=Kd mCLJoJ;s˜ ^wyfia mlaISyq ,efn;s' fuys wixL;Od;= kï ksjk hs' fï l:dfhka ksjk
mshdU;a& hkq fuks' hfulska Tjqyq ksfjoa o Tjqkg thska f;dr jQ m%{ma;s ud;%fhka j<lhs' f,dal jHjydrfhys isÿ jQ m%{ama;shla
wfkla lsishï ksfjk ;efkla ke;' —ksnndhJ;s jd wßhckd f,daflda;a;r úh fkd yels fyhsks'
t;iñJ;s - ksnndkx˜ wdhH_ ckfhda fï ksjkska ksfjkakqhs ksjk 2' ksjk isjq u. keKska mila l<hq;= jQfhah' weia we;a;yq
kñ' ^ksnnJ;s ërd h:dhx m§fmd& tys ksfj;a hkq ta ta laf,aY úiska weiska i|u~, olakd fia" ud¾. {dk,dNS wdhH_ ckhd
ialkaOhka kej; yg fkd .kakd njg meñKSu hk w¾: hs' úiska m%;HlaI jYfhka oek.; hq;= jQfha h" hkq woyi hs' fï
fuys ÿ" —t;iñx˜ hkq úIhd¾:fhys i;a;ñ úNla;s hs' —fuh ,en m%;sfõO {dkhg f.dÿre nj oelajQ ieáhs' fï ksjk i;r ud¾.
.;a l,ays˜ hkq o w¾: lsh;a' —NjdNjx úJkf;d ixisnnkf;d {dkfhka o; hq;= fyhska tn÷ m%;sm;a;s ud¾.hg msgqmd isá wkaO
jdkdx jqpp;s ;Kyd ;f;d ksCLJ;J;s ksnndkx˜' mD:.ackhdg th úIh fkd fõ' cd;HdkaOhdg i|u~, fuks'
weia ke;shkg fkd fmkqK muKska i|u~, ke;e hs fkd lsh
^l=ÿ uy;a Njhka tlg .,mk fyhska ;Kaydjg jdk hhs
hq;= fõ' tfiau nd, mqyqÿka yg fkd jegfyk muKska ksjk
lshkq ,efí' ta jdk ixLHd; ;Kaydfjka kslauqfKa ksjk hs'& hkq
ke;e hs fkd lsh hq;= h' —ipýld;nnx˜ hk fuhska mrud¾:
o ú.%yfhls' —ksnnd;s tf;k rd...s wdÈfld;s-ksnndkx˜ hkq
fyhska úoHudk fkd fõ kï th iajrEm jYfhka flfia m%;HlaI
úNdúkS àldfjys i|yka tla ú.% y fhls ' ud¾.fhys fuka fõ o@ fï folrefKka u ta ksjk kqjKe;s l,HdK mD:.ackhkg
ks¾jdKfhys lrK idOkhla fkd olakd fyhska th kqiqÿiq h' wkqudk isoaO nj o olajhs' wkqudkfhkq ÿ ;udf.a kqjKg fkd
ks¾jdKh ksínq;s l%shd idOdkfhys l¾;D yg iyldr m%;H fkd jegfyk m%ldY fkd jQ fohla idlaId;a lsÍug W;aidyfhka fkd
uefjhs' tfyhska o th kqiqÿiq h'57 ue ,efí' idlaId;a isoaêh ,efnkqfha W;aidyfhks'
ksnndkxmk - 3' —u..M,dkud,unk N+;x˜ ud¾.-M, Ñ;a;hkg wruqKq
1' f,dl=F;r ixLd;x jQ hk fuhska ud¾.-M,hkg ksjk yer wkH lD;H isoaêhla
2' p;=u.. [dfKk ipýld;nnx ke;s nj olajhs' thska u ksjk ms<sn| ufydcIal Ndjh o" uyd
f;cIal Ndjh o" olajk ,oafoa h'
3' u..M,dkud,unkN+;x
57' m' È' 21 msg 58' wNs'
180 181

4' —jdkiXLd;dh ;Kydh ksCLJ;F;d-ksnndkx˜ ;Kaydj ke;ehs fkd lsh hq;= jQfha h' ljr fyhska o@ wdhH_ ud¾.h
jkdys wOHd;au nysoaOd§ ialkaOhka iïnkaO lrñka mj;afka h' jvkakd úiska hïlsis lf,l hïlsis ;efkl § wjYHfhka m%;súO
tfyhska jod<y' —wfJ;d cgd nys cgd cgdh cá;d mcd˜ hs ta l< yels neúka ish¨ l,ays" ish¨ ;kays ,efnk fyhsks' fuh
;Kaydj yqK ,eyefnl w;=m;r fuka tlg iïnkaO lrk jodrK ,oafoa ue hs' —fihH:dms NsCLfj" hd ldÑ f,dfl ijJ;sfhd
w¾:fhka —jdk˜ hk ix{dj ,nhs' ta jdkfhka kslauqKq fyhska uyd iuqoox wfmmJ;s" hdp wJ;,sCLd Odrd mm;J;s" k f;k uyd
—ksjk˜ hhs lshkq ,efí' —kslaóu˜ kï ta ;DIaKdjf.a úIh Ndjh iuqooii W!kF;x jd mQrF;x jd m[[dh;s' tjfuj fLd NsCLfj
blauf.k isàu hs' nyqfpms NsCLq wkqmdÈfiidh ksnndk Od;=hd mßksnndhJ;s k f;k
fufia fyhska úia;D; fï ksjk iajlSh Ydka;s ,laIKfhka ksnndk Od;=hd W!kF;x jd mQrF;x jd m[[dh;s˜ hs w¾: l:djkays
tlúO h' Ydka; ,laIKh kï wOHd;au iïN+; jQ ;%súO jÜg o" —k f;k ksnndk Od;=hd W!kF;x jd mQrF;x jd m[[dh;s˜
ika;dmhka ksjd,Su h' Tjqka ish¨ wdldrfhka wNdjhg muqKjq d,Su hk ;ek wixfLhH uyd l,amhla ys ÿ nqÿjreka my< fkd jQ
h' iajNdj ,laIKfhka talúO jQ is; cd;s O¾u fyhska cd;s-N+ñ l,ays tl i;a;ajfhl=gj;a msßksjkla fkd yels fjhs' ta l,ays o
iïm%fhda. fNaofhka o" Èid foaY" mqoa.," fNaofhka o" Nskakj ks¾jdK Od;=j ysiahe hs fkd lsh yels h' nqoaO ld,fhys jkdys
mj;akd fia fï ksjk Nskak fkd fjhs' iajNdj jYfhka o" jia;= tla tla O¾u iud.fulays wixfLhH .Kka i;a;ajfhda ksjka
jYfhka o wNskakj u mj;S' ,n;s' tl,ays o ks¾jdK Od;=j msrefKah hs lsh fkd yels nj
;jo" wkjrd.% ixidrfhys w;S; wkd.; j¾;udk wjëkays olajk ,oafoa h' n%yau ksuka;k iQ;%fhys o —ksnndkx wksoiikx
ksjkam;a nqÿ" mfianqÿ" uyry;a W;=ukaf.a ksjfkys ld, mqoa., wkJ;x innf;d mNx˜ hkq ish¨ Èidfjka m%Nd iïmkakh' wkalsis
fNao úiska lsisÿ fjkila fkd oelaúh yels h' —ú[[dKx O¾uhla ks¾jdKhg jvd w;sYhska mdßY=oaO fyda w;sYhska mdKavr
wksoiikx-wkJ;x innf;d myx˜ hkq jodrK ,oafoa tfyhsks' fyda fkd fõ' fkd fyd;a yeu me;af;ka u ,efnkafka h' lsis
tys —ú[[dKx˜ hkq ixL; O¾uhka ms<sn| nj ksfrdO Ndjfhka ;ekl ke;e hs fkd lsh yels h' mQ¾j ÈYd§ka w;=frys wij,a
isoaO fyhska th ta iajNdjfhka u o;hq;= jQfha h" hk f;areu h' ÈYdfõ ksjk ke;s hs fkd lsh hq;= nj lshk ,§'
—wksoiikx˜ hkq wksñ;a; O¾uhla fyhska nd, mD:.ackhkaf.a fufia j;=ÿ fï ksjk ksreoaO jQ ff;%ld,sl O¾uhka weiqfrka
o¾Ykhg úIh jQ lsishï ksñ;a;lska oelaùug fyda ySk m%KS;d§ m%;HCI Ndjhg m;ajk Ou_hla jk fyhska ksreoaO jQ O¾uhkaf.a
fNaofhka fnod fmkaùug fyda kqiqÿiq jQfha h hk f;areuh' fNaofhka m%yskakj ^wdldr follska& oelal yels h' tfyhska
—wkJ;x˜ hkq mQ¾jdka; wmrdka;fhka f;dr jQfha h' ksjfka uq, iWmdÈfiai ksíndk Od;= h" wkqmdÈfiai ksíndk Od;=h hs
fyda w. fyda wka; jYfhka lsh fkd yels h' —innf;d mNx˜ hkq ialkaOhka ms<n
s |-Ndjkdj f,aYfhka fojeoEreï fldg olajd ;sfí'
jÜgÿlaLhkg m%;smlaI je isoaO jQ wkka; .=KdjNdIfhka iWmdÈfii ksnndk Od;=j ( —WmdÈh;s ;Kyd ÈgÀys N=ix
i¾jm%ldrfhka m%Ndj;a h hk f;areu h' .hy;S;s-WmdȘ ;Kayd ÈÜÀ folska .kq ,nkafka WmdÈ kñ"
ta wdldrfhka fkd oelaúh hq;= O¾uhla jk fyhska wkjrd.% WmdÈkak LJO m[aplh hs' —fid tj tl fofikjd wkjfifik
ixidrfhys ish¨ Èidjkays o" wij,a ld,fhys wij,a Èidfjys jd mySfkys luu lsf,fiys fifid;s WmdÈfifid˜ ta WmdÈ ixLHd;
182 183

WmdÈkak LkaO m[plh u tal foaYhlska fyda ksrjfYaI jYfhka we;s l,ays u my<fjoao" ke;s l,ays my< fkdfjoao' tfyhska
fyda m%ySK jQ l¾u laf,aYhka f.ka fYaI jQfha WmdÈfiai kñ' Tjqyq o flf,iqkaf.a laIh yd iu. u f.ùhkakd y' pq;sh f;la
—ixúcc;s ;iñx iJ;dfk WmdÈfifid hiid wê.; ldf,ys mj;a k d j¾;udk ia l ka O ika ; dkh jkdys la I S K dY% j hka
iWmdÈfifid˜ ^fidmdÈfiid& hulayq f.a wê.; ld,fhys jykafiaf.a mQ¾j Njfhys meje;s l¾u laf,aY M,h hs' pq;s
WmdÈfiaih fõ kï ta fidamdÈfiai hs' laIKfhys th ksreoaOùu o O¾u;d jYfhka isÿ fõ' Bg wk;=rej
ksíndkOd;= hkq ksínq;s iajNdjh hs' ksùfï ,laIKh hs' mqkre;am;a;h
s ke;sùu o laf,aYh iu. u O¾u;d isoO
a hs'
—i WmdÈfiid p id ksnndk Od;=pd;s-iWmdÈfii ksnndk Od;=˜ hï fyhlska ixL; O¾ufhda kï m<sfndaO iys; iajNdjhla
hkq fuys iudih hs' —kFÓ ;iñx iJ;dfk WmdÈfifid hiid ork fyhska fkdfhla m<sfndaOfhka ckhd ks;r fm<oao" Ydka;
wê.;ldf,;s wkqmdÈfiid' wkqmdÈfiidp id ksnndk Od;= fp;s" iqLdiajdohg wjysr flfroao" iksñ;a; iajNdj fyhska flf,iqkfa .a
wkqmdÈfii ksnndk Od;=˜ hkq ú.%y jdlHh hs' b;sjq;a;lfhys o" crduKd§ ish¨ wk¾:hkaf.a o" msysák ;eka fõ o@ me;=ï iys;
fuh jodrK ,§' —fojud NsCLfj ksnndk Od;=fhd" l;ud foj@ iajNdj fyhska ish¨u ÿlg uq,a jQ wdid ÿl wjq;a ks;r u fm<;a o"
iWmdÈfiid p ksnndk Od;= wkqmdÈfiid p ksnndk Od;=˜ hkdÈ ta ixL; Ndjfhka f;dr jQ Od;=j thg m%;m s laI .=K fNaofhka
hs' tys m%:u laf,aY mßks¾jdKh hs' oaú;Sh ialkaO mßks¾jdKh
iq[a[;" wksñ;a; wmamKsy; s lshd ;sú
% O fldg olajd ;sfí'
hs' mYaÑu h iïmrdhsl ks¾jdKh hs' tfyhska jod<y'
1' ta ish¨ m<sfndaOfhka Y=kH jQfha - fjka jQfha iq[a[;
—tld ys Od;= bO ÈgG Ouñld
kñ' ilaldh ÈÜÀh we;s l,ays nd,hkg lïu m<sfndaO;a" wmdh
iWmdÈfiid NjfkF;s iXLhd
ÿlaL m<sfndO;a hï muK fõ o" mKaä;hkg t muKg thska
wkqmdÈfiid mk iumrdhsld˜ hs
wdrCIdùfï ^/lSfï& ldhH_ m<sfndaOh fõ u h' ta ish¨ ilaldh
wx.=;a;r ksldfha i;a;l ksmd;fhys WNf;daNd. úuq;a; ÈÜÀ uQ,l m<sfndaOhka ksreoaO lsÍug ilaldh ÈÜÀ ksfrdaOh u
m[a[d úuq;; a laIK
S dY%jhka fofokdf.a LkafOdamdÈfiai jYfhka
iu;a fjhs' t mßoafoka u rd.d§ flf,iqka uq,afldg yg.kakd
o" ldh ilaÅ ÈÜÀmam;a; ioaOd úuq;a; OïudkqidÍ ixLHd; i;r
m<sfndaOhka ksreoaO jkafka rd." fodai" fuday m%ydKfhks' fufia
ffYlaIhkaf.a wdroaO úmiail fhda.S l,HdK mD:.ackhdf.a o"
ksjk ish¨ m<sfndaOhka f.ka Y=kH fyhska iq[[; kï fjhs'
laf,afYdmdÈ jYfhka o" meyeÈ,s fldg we;af;a h' tysu kjl
ksmd;fhys wJ;rd mßksnndhs - Wmypp mßksnndhs - wiXLdr 2' —wksñF; úfudCL˜ hk ;ek ksñ;a; kï W;amdoh;a
mßksnndhs - iixLdr mßksnndhs - WoOxfid; wlksgG.dó hk uq,afldg we;s ´,dßl wdlrh hs' ixL; O¾ufhda fï wdlrfhka
wkd.dó mqo.
a ,hka miafokdf.a o" ilod.dóyqf.a o" fid;dmkakfhka hql;a ù flf,ikqg N+ñ jQy' crd urKhg N+ñ jQy' ish¨ wk¾:hkg
;=kafokdf.a o hk fiL mqoa., kjfokdf.a lsf,fidmdÈfii jia;= jQy' fufia fyhska u ta ixL;fhda l, Èid foai ika;dkd§
Ndjh meyeÈ,s fldg jodrK ,§' fk;a;sfhys jkdys w¾y;a M,h fNaofhka fyda ySk m%KS;d§ fNaofhka fn§ mj;akdy' ksjk jkdys
o iWmdÈfiih hs' pq;shg wk;=rej ialkaOfhkaf.a wkq;amdoh ish¨ ksñ;a; O¾uhkaf.a ksfrdaO Ndjfhka isoO
a fyhska tys ksñ;a;
wkqmdÈfiih hs' hï fyhlska m%;sikaê ialkaOfhda flf,iqka ke;akqhs wksñF; kï fõ'
184 185

th jkdys ish¨ laf,aYd§ wk¾:hkag N+ñ jQ ^jia;= jQ& ksñ;a; ish¨ fjohs;hka fj<d.;a wdid ÿl h<s;a fkd Wmokd fia ixis÷jd
O¾uhka úoaOjixkh fldg ta wk¾:hkaf.a wNdjh isÿflfrñka .ekSu Ydka;s iemfha wdYh fõ' th .emafldg we;s fï —wmmKsy;
s ˜
ks;s msysgd ;sfí' th ld, fNaofhka fkd fnfohs' fï ksjk hk moh ksjk ms<sn| b;d Wiia .=K mohls'
wij,a ld,fhys msßksú nqÿjrhkaf.a h hkd§ mx;s lsÍfula ke;' —iq[[;" wksñF;" wmmKsys'˜ hk ;%s fNaofhka oelafjk
3' —wmmKSy;s ˜ hk ;ek mKsy; s hkq m%KOs dkh hs' m%d¾:kdj fï ksjk —Lh Od;= h˜ —ksfrdO Od;= h˜ hs o jHjydrhg meñKsfha
hs' mKsê" mKsOdk wdid" ð>pPd" msmdid hkq iudkd¾: Yíofhda h' h' ta jkdys wdkdÈu;a ixidrfhys wOHhd;au wêYhs; laf,aY
ixL; O¾uhkaf.a iajNdjh" fld;rï ,efn;;a ìfok ke;sjk cd;h ud¾. laIKfhys f.jd oeófuka" ksreoaO lsÍfuka isÿ jQfha
.;sh fyhska kej; kej;;a ,en.ekaug wdid ÿl ÈhqKq lsÍu h' h' th tla mrud¾: O¾uhls' ks¾jdK mrud¾:h hs' laIh lsÍfï
wdid ÿfla mrf;rla ke;' ish¨ ÿlg uq, wdid ÿl h' ksjk w¾:fhka o" ksreoaO lsÍfï w¾:fhka o" iajNdjfhka úoHdudk
jkdys msmdi úkhk iajNdjh fyhska wdid ixLHd; jQ ish¨ ;DIaKd
fyhsks' th m%{ma;s rEmfhla fkd fõ' ldh-{dk folays iajrEm
m%Ksê o úkhk lrñka úoaOjxYkh flrñka mj;akd fyhska tys
jYfhka Wm,íO fyhsks'
mKsys; h' ^m%Ksêh& ke;akqhs wmamKsys; kï ù' fuys § iem
foj¾.h o; hq;= fõ' fjohs; wfjohs; ^Ydka;& lshd iemh fo ksjk ldh-{dk folays iajrEm fyhska Wm,íOjkqfha flfia o@
mßÈ h' foõ" nU" ñksia wd§ jYfhka Wm;ska ,nk iïm;a ish,a, —PJo cdf;d Wiiy;s WiiysFjd ;=f,;s" ;=,hsFjd moy;s'
fjohs; iqL iajrEm fjhs' ta jkdys weis,a,la mdid fjkia jk iq¿ mys;fF;d iudfkd ldfhk fpj mruippx ipýlfrd;s" m[[dh
fjhs' ta ish¨ iem bula ke;s wdid ÿl kej; kej; jvkafka u p kx máúpPCO mii;s˜61
h' tfyhska fõohs; h' taldka;fhka ÿla u h' —hx ls[Ñ fjohs;x hk foaYkd fjka iqo¾Ys; jQfha ;o¾:h hs' tys lhska m%;HlaI
innx ;x ÿCLiñx˜59 hs jodf<a tfyhsks' hï fyhlska ksjfkys lsÍu kï w.la uq,la ke;s ixidrfhys wOHd;auh ;jñka" ojñka"
ú£ula fkdue;s kï tys ljr iemhla oehs úpd, ;eke;a;d g fm<ñka wd flf,iqka ud¾. laIKfhys wOHd;aufhys u ksreoaO
oïfifkú ießhq;a ysñhka jodf<a" —t;fofjF: wdjqfid iqLx" lsßu hs' ksjd oeóu hs' fufia lhska m%;HlaIfldg kej; m%;HfõlaId
hfoF: kFÓ fjohs;x˜60 hs weje;aks" ksjk iem jkqfha ú|Sula lrñka wOHd;aufhys isÿjQ ta ksreoaOùu kqjKska oel .kS' fuh
ke;slu ksidu h hkqfjks' {dkfhka m%;HlaI lsÍu hs'
—wfjohs; ^Ydka;s& iqLh˜ kï ;ud ;=< Wmkakd jQ flf,iqka
—mouppq; uppJ; - uiXL; ukqF;rx"
kqjKska úuid n,d Bg iqÿiq O¾uhka m%;HdfõlaId fldg th
j<ld,Su;a" tfiau bm§ug bÈßm;a flf,iqka oekf.k thg bv ksnndkñ;s NdiJ;s - jdk uqF;d ufyiifhd˜62
fkd ;nd l,HdK O¾uhka is ; ;= < Èhq K q lr .eka u ;a " —pq;shla ke;s" mQ¾jdka;" wmrdka;hka blau isá" ixialrK
meñfKkakg ;sfnk wmdh ÿl i,ld thska ñ§ug m%;smkakùu;a" lD;H rys; jQ" wkq;a;r jQ" mrudr: O¾u fldÜGdYh ks¾jdKh˜hs
hk fï wdldrfhka hf:dla; úreoaO lreKqj,ska ñ§fï iemh hs' ;DIaKd uqla; uy¾Isjrfhda lsh;a'
59' ix' ks' nq' c' 2 - 84 msg 61' u' ks' pXls iqF;
60' ix' ks' nq' c' 5 - 676 msg 62' wNs
186 187

fufia olajk ,o fï f,daflda;a;r jQ ks¾jdK Od;=j i;Hdkqm%dma;sh ol=ïy' Nj;a f.!;ufhks" je<s;a i;Hdkq m%dma;shg
,nd.ekSu l%udkql+, m%;sm;a;s ud¾.hlsks úh hq;af;a' ÿlaL ^M, m%;HCIhg& ljr O¾ufhla nyqldr fõ o@ nyqldr O¾uh wms
ksfrdaO.dñkS m%;smod kï jQ wdhH_ wIagdx.sl ud¾.h ta ms<sn| Nj;a f.!;uhka w;ska mq¿jqiqïy˜ hs'
m%;sm;a;s ud¾.h hs' fï wdhH_ ud¾.h l%ufhka jvd .; hq;= jev —Ndroajdcfhks" i;Hdkqm%dma;shg m%Odkh ^ud¾.mOdkh&
ms<sfj<ls' fï lshk ,o m%;sm;a;s ud¾.h u;= i|yka uÊCêu nyqldr fjhs' bÈka f;, ud¾. m%Odkh fkd flf¾ kï fï
ksldfha tk pÙlS iQ;%dkqjdofhka meyeÈ,s jkq we;' i;Hhhg fkd meñfKkafka h' hï fyhlska ud¾. m%Odkh flfrhs
yg.;a ieoeye we;sfha t<fU hs' t<fUkqfha m¾hHqmdikh o tfyhska i;Hhg meñfKhs' ^i;H ,nhs& tfyhska i;Hdkqmd% ma;h
s g
flfrhs' m¾hHqmdikh lrkqfha lka k;= flfrhs' k;= l< lka m%Odkh nyqldr fõ h˜ hs'
we;sfha oyï wihs' oyï wid Orhs' oerE oyï ys were;a msßlaihs' —Nj;a f.!;ufhks" je<s;a ud¾. m%Odkhg ljr oyfula
wre;a ms ß la i kq j yg O¾ufhda jegfy;s ' oyï jegyS ï ^Ouu nyqldr fõo@ ud¾. m%Odkhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka
kscCOdkCLJ;s& we;s l,ays l¾;=luH;d PJoh Wm§" yg.;a PJo w;ska mq¿jqiqïy˜ hs'
we;sfha W;aidy lfrhs' W;aidy ^jEhï& fldg ^wks;Hd§ úiska
—Ndroajdcfhks" m%Odkhg ;=<kdj nyqmldr fjhs' bÈka ;=<kd
;SrKh& flfrhs' ;=,kh fldg m%Oka ùhH_ flfrhs' ksjkg
fkd flf¾ kï" fï m%Odka ùhH_ fkd lrkafka h" hï fyhlska
fufyhQ is;a we;af;a ^kdu& lhskÿq i;Hh ^ksjk& m%;HlaI flfrhs'
m%{dfhkq ÿ flf,ia úksúo olS' Ndroajdcfhks" fuf;lska ue''' je<s;a ;=<kd flf¾ o" tfyhska ud¾. m%Odkh flfrhs' tfyhska
i;HdkqfndaOh fjhs' fuf;lska i;H wkqfndaO flfrhs' fuf;lska m%Odkhg ;=<kdj nyqldr fj˜hs'
je,s;a wms i;HdkqfndaOh mkjï y' t mufKlska i;Hdkqm%dma;s —Nj;a f.!;ufhks" ;=<kdjg je<s;a ljr O¾ufhla nyqldr
fkdfõ ue hs' fõ o@ ;=<kdjg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska mq¿jqiï
q
y˜ hs'
—Nj;a f.!;uhka jykai" fu mufKlska i;HdkqfndaOh
fjhs' fu mufKlska i;HdkqfndaOh flfrhs' fu mufKlska —Ndroajdcfhks" ;=<kdj jHdhduh nyqldr fjhs' bÈka jHdhdu
je<s;a wms i;HdkqfndaOh olajïy' Nj;a f.!;u fhks' lS fkd flf¾ kï fï ;=<kdj fkd lrkafka h' hï fyhlska je<s;a
mufKlska je<s;a i;Hdkqm%dma;sh fõ o@ lS mufKlska je<s;a jHdhdu flf¾ o@ tfyhska ;=<kh flfrhs' tfyhska ;=<kdjg
i;Hhg meñfKa o@ wms i;Hdkqm%dma;sh Nj;a f.!;uhka w;ska jHdhduh nyqldr fj˜hs'
mq¿jqiqï y ˜ hs' —Nj;a f.!;ufhks" jHhduhg ljr O¾ufhla nyqldr
—Ndroajdcfhks' tue O¾uhkaf.a wdfiajkfhka" Ndjkfhka" fõ o@ jHdhduhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska
nyq,SlrKfhka" i;Hdkqm%dma;sh fjhs' Ndroajdch" fu mufKlska mq¿jqiqï˜y'
i;Hhhg meñfKhs' fu mufKlska je<s;a wms i;Hdkqm%dma;sh —Ndroajdcfhks" jHdhduhg ^l¾;=hluH;d& PJo nyqldr fjhs'
mKjïy˜ hs' bÈka PJoh kQmÈkfka kï fï jHdhdu fkd lrkafka he' hï
—Nj;a f.!;ufhks" fu mufKlska i;Hdkqm%dma;sh fjhs' fyhlska je<s;a PJoh Wm§ o" tfyhska jHdhdu flfrhs' tfyhska
fu mufKlska i;Hhg meñfKhs' fu mufKlska je<s;a wms jHdhduhg PJoh nyqldr fj˜hs'
188 189

—Nj;a f.!;ufhks" PJohg ljr oyfula nyqldr fõ o@ —Nj;a f.!;ufhks" O¾u Y%jKhg ljr oyfula nyqldr
PJohg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska mq¿jqiqïy˜ hs' fõ o@ O¾u Y%jKhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska
—Ndroajdcfhks" PJohg Ouu kscCOdkCLJ;sh ^oyu jegySu& mq¿jqiqï˜y'
nyqldr fjhs' bÈka O¾ufhd ne,Su fkd iy;a ^fkd jgy;a& kï —Ndroajdcfhks" O¾u .%jKhg fY%d;djOdkh ^lka k;=lsÍu&
fï PJo kQmofka he' hï fyhlska je<s;a O¾ufhda jgy;a o" nyqldr fõ' bÈka lka k;= fkd flf¾ kï fï oyu fkd weikafka
tfyhska" PJoh Wm§' tfyhska PJohg OïuksÊCOdklaLka;sh he' hï fyhlska je<s;a lka kud o" tfyhska oyï wihs' thska
nyqldr fj˜hs' O¾u Y%jKhg fY%da;djOdkh nyqldr fj˜hs'
—Nj;a f.!;ufhks" Ou_ ksOHdkËdJ;shg ljr oyfula —Nj;a f.!;ufhks" fY%d;djOdkhg ljr oyfula nyqldr
nyqldr fõ o@ O¾u ksOHdkËdka;sh nyqldr oyu wms Nj;a fõ o@ fY%d;djOdkhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska
f.!;uhka w;ska mq¿jqiqï˜y' mq¿jqiqïy˜hs'
—Ndroajdcfhks" fY%d;djOdkhg m¾hHqmdikh ^weiqre lsÍu&
—Ndroajdcfhks" Ou_ ksOHdkËdJ;shg wre;a úuiSu nyqldr
nyqldr fjhs' bÈka m¾hHqmdikh fkd flf¾ kï fï fY%d;djOdkh
fjhs' bÈka wre;a fkd úuid kï fï O¾ufhda fkd jgy;a' hï
fkd flfrkafka he' hï fyhlska je<s;a m¾hHqmdikh flf¾ o"
fyhlska je<s;a wre;a úuid o" tfyhska O¾ufhda jgy;s' tfy;a
tfyhska fY%d;djOdk flfrhs' thska fY%d;djOdkhg m¾hHqmdikh
oyï jegySug wre;a úuiSï nyqldr fj˜hs'
nyqldr fj˜hs'
—Nj;a f.!;ufhks" wre;a msßlaiSug ljr oyfula nyqldr
—Nj;a f.!;ufhks" m¾hHqmdikhg ljr oyfula nyqldr
fõ o@ wre;a msßlaiSug nyqldr oyu wms Nj;a f.!;uhka w;ska
fõ o@ m¾hHqmdikhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka w;ska
mq¿jqiqïy˜ hs' mq¿jqiqïy˜hs'
—Ndroajdcfhks" wre;a mSßlaiSug je<s;a oyïoeÍu nyqldr —Ndroajdcfhks" m¾hHqmdikhg t<öu nyqldr fjhs' bÈka
fjhs' bÈka oyï fkd ord kï fï wre;a fkd msßlaikafka he' hï fkd t<fU kï m¾hHqmdikd fkd lrkafka he' hï fyhlska je,s;a
fyhlska je<s;a oyï OdrK flf¾ o" tfyhska wre;a msßlaihs' t<fò o" tfyhska m¾hHqmdikd flfrhs' thska m¾hHqmdikhg
thska wre;a msßlaiSug O¾u OdrKh nyqldr fj˜hs' Wmixl%uKh nyqldr fj˜hs'
—Nj;a f.!;uhka jykai" je<s;a O¾u OdrKhg ljr oyfula —Nj;a f.!;ufhks" Wmixl%uKhg ljr oyfula nyqldr
nyqldr fõ o@ O¾u OdrKhg nyqldr O¾uh wms Nj;a f.!;uhka fõo@ Wmixl%uKhg nyqldr lreK wms Nj;a f.!;uhka w;ska
w;ska mq¿jqiqïy˜ hs' mq¿jqiqïy˜hs'
—Ndroajdcfhks" O¾u OdrKhg O¾u Y%jKh nyqldr fjhs' —Ndroajdcfhks" Wmixl%uKhg Y%oaOdj nyqldr fjhs' bÈka
bÈka oyï fkd wid kï" fï oyï fkd orkafka h' hï fyhlska Y%oaOdj kQm§ kï Wmixl%uKh fkd lrkafka he' hï fyhlska
je<s;a oyï wid o" tfyhska oyï orhs' thska O¾u OdrKhg O¾uh je,s;a Y%oaOd Wmofka o" tfyhska Wmixl%uKh flfrhs' t lreKska
Y%jKh nyqldr fj˜hs' Wmixl%uKhg Y%oaOd nyqldr fj˜hs'
190 191

wms i;HdkqrlaIKh Nj;a f.!;uhka w;ska ms<súishï y' Tfí is; ;Kayd msmdid rihka ueoafoa fkdfhlajr ke<ù
Nj;a f.dhqï W;=fuda i;HdkqrlaIKh mejiQy' to wmg reiafka;a ke<ù .sh ieá Tng u;l we;' fkdfhla úÈfha iqkaor jia;+ka
iyfka;a fjhs' thskqÿ i;=gq jQïy' wms i;HdkqfndaOh Nj;a iu. wdidfjka fj<s fj<S" ne,Sfuka" weiSfuka wd>%dKfhka ri
f.!;uhka w;ska ms,súishï y' Nj;a f.!;ufhda i;HdkqfndaOh bÍfuka" myi ú§fuka l,a f.jQ ieá" Wiia Èúh" w.kd ld,h"
m%ldY l<y' to wmg reiafka;a iyfka;a fjhs' thskqÿ i;=gq jQïy' f.jQ ieá Tng u;l we;'
wms i;Hdkqm%dma;sh Nj;a f.!;uhka w;ska ms<súishïy' Nj;a oeka uola is; kj;d i,ld n,kak'
f.!;ufhda wmg i;Hdkqm%dma;sh m%ldY l<y' to wmg reiafka;a úuiqï kqjK fhduq lrkak'
iyfka;a fjhs' thskqÿ i;=gq jQïy' wms i;Hdkqm%dma;shg nyqldr
tys w.g ,enqfka lsfula o@
lreKq Nj;a f.!;uhka w;ska ms<súishïy' Nj;a f.!;ufhda
i;Hdkqm%dma;shg nyqldr lreKq m%ldY l<y' to wmg reiafka;a ;=ÉPNdjh ^ysia nj& fkd fõ o@ wr k<shk is; uo fõ,djlg
iyfka;a fjhs' thskqÿ i;=gq jQïy' wms je<s;a hï hï ue fohla fyda kej;=kd fkdfõ o@ th ;ud kshu we;a;' th ;ud oyfuka
Nj;a f.!;uhka w;ska úpd<fuda o" Nj;a f.!;ufhda ta ta oehu ,efnk fid÷re mKsúvh" th ;ud iekis,af,a ux fm;g lrk
m%ldY l<y' to wmg reiafka;a iyfka;a fjhs' thskqÿ i;=gq is;a w;aik" tfy;a ta iuÕu Tfí fyd| is;g hdno je wúoHd kue;s
we;s jQïy' >k j,dl=<ska jid.;a f,daN" ÈÜÀ" udkd§ flf,ia n,uq¿fjka
Tfí ta kshu iekis,s u. jeiS hk ieá Tng f;areï .; fkd
—Nj;a f.!;uhka jykai" wms jkdys fmr fufia oekqïy'
yels h' tfy;a u|la kej;S úuiqï kqjK - fhdaksfida ukisldrh
uqKavlfhda" Y%uKlfhda" .Dym;Syq" lDIaKfhda" nUyqf.a msámiska
fhdojd f;areï .ekSug W;aidy .; uekú'
Wmka orefjda ljqryq o@ oyï okakdyq ljryq oehs Nj;a f.!;ufhda
taldka;fhka ug Y%uKhka flfrys Y%uK fm%auh" Y%uKhka fï idlÉPfõ § Tng ixL;-wixL; hk jpk úuiSug ,efnkq
flfrys Y%uK m%idoh" Y%uKhla flfrys Y%uK f.!rjh bmo we;' thg iïnkaO lrf.k cd;-wcd;" l;-wl; hkq o" ,efnkq
jQy' Nj;a f.!;ufhks" b;d ldka;hs' Nj;a f.!;uhka jykai" we;' ta wkqj ixLdr-úixLdr jpk o" úuiSug ,efnkjd we;'
b;d ldka; hs" Nj;a f.!;uhka jykafia ud wo mgka fldg fya;= M, jYfhka ,efnk O¾u iuQyh w;frys" hïlsis
Èúysï ue irK .sh Wmdilfhl= fldg Or;ajd˜63 hs' fya;=j,ska Wm; ,enQ foa g cd; hs o" l; hhs o" ixL; hhs o
jHjydrh isÿ fõ' tfia fya;j
= lska Wm;la fkd ,o O¾u iajNdjhg
ksIal¾Ih'
wcd; hhs o" wl; hhs o wixL; hhs o jHjydrh isÿ fõ'
fï idlÉPfjys § fuhg is;a fhduq l< ud ys;j;a mdGlhkg
ixLdr - úixLdr hk fo;efkka ixLdr hkq l¾u fõ.hka
fuhska u;=fldg .;hq;= w.he;s woyila oeka myod bÈßm;a lsÍug
/ia lsÍu fyda /ia lrkakd hk f;areu ,efí' tfiau úixLdr
iqÿiqhe hs uu is;ñ' thg o Tfí wjOdkh fhdojd,kakg oeka
hkq l¾u fõ.hka /ia fkd lsÍu fyda ta l¾u fõ.hka /ia fkd
uu u;la lrñ'
lrkakd hk f;areï jYfhka ,efí' fï fol fjkqjg wdph-
63' u' ks' pXls iqF; wmph fol o f;areï jYfhka ,efnk ieá ie,lsh hq;= h'
192 193

fufia (- cd;" N+;" l;" ixL; hkq ixidrh hs' jÜgh hs' fldgia ish,a, foid<sfils' ^42& tajd tys iuqÜGdkhka iys;j
wcd;" wN+;" wl;" wixL; hkq ksjk hs' újÜgh hs' f;areï fíreï lr.; hq;=fj hs'
cd;dÈh ÿl h" wcd;dÈh iem h fõ' fï cd;dÈh wcd;d§ ta fufiahs (-
iajNdjhg m;aùu kshñ; m%;smodfjlska ie,fihs' tys uq,a moku" mGú fldgia- flaid § 20 hs' thska Woßh" lÍi fldgia yer
iíndij iQ;%fhys kshñ; mßÈ ,efnk nj ie,lsh hq;= h' tys
b;=re fldgia 18" lïu" Ñ;a;" W;=" wdydr hk i;r m%;Hfhka u
—oiifJk myd;nnd wdijd˜ hk úia;rfhys"
my< fj;s' tfyhska tajd p;= iuqÜGdksl h' fï fldgia 20 ys
fid box ÿCLJk;s fhdksfid ukislfrd;s" iïNdr mGú Od;= wêl fyhska fïjd mGú Od;= fldgia jYfhka
whx ÿCL iuqofhd;s fhdksfid ukislfrd;s" jyr lr;s' fïjd ;=< fiiq Od;= o we;' ta wkqj tlu flgfiys
whx ÿCL ksfrdfOd;s fhdksfid ukislfrd;s iug hgj we;s m%foaYfhys l¾ufhka yg.;a mGú wd§ 4 hs'
whx ÿCL ksfrdO .dñks mámod;s fhdksfid ukislfrd;s jKaK" .kaO" ri" ´cd" hk i;r h hs' fï 8 iqoaOÜGlh hs' thg
hkqfjka i|yka úh' Ôú;skaøsh yd ldhm%ido rEmh o tl;=ùfuka ldh oilh ,efí'
fuys f;areu fufia h' (- tfiau lïuc iqoaOÜGlhg Ôú;skaøsh rEmh;a Ndj rEmh;a tl;=
ñ:Hd oDIaá wd§ wdijhka is; ;=< fkd WmÈkd wkaoug ùfuka Ndj oilh ,efí' fufia flia fldgfiys l¾uc jYfhka
ukisldrh mj;ajk fhda.djprhd fï m[apialkaOh ish kqjKska rEm fldgia 20 ls' Ñ;a;fhka yd W;=-wdydr hk m%;H ;=fkka
mj;aj hs' thska fmkajd jodf<a ÿlaL keue;s wdhH_ i;H wkqfndaOhg iuqÜGdkh jkafka iqoO a ÜGl ;=ka j¾.fhls' tfyhska tys rEmfhda
.kakd wldrh hs' fï m[apialkaOh tlla fia f.k bÈßm;a iQúiafils' ^24& tl, ta tl flai fldgfiys mGú fldgia iQid<sfils
l<;a" b;d Wiia m%{d ÈhqKqjla we;s flfkl=ka yg uq;a fiiaika ^44&' fiiq fldgia 18 ys o fufia u h' fufia fldgia m%{dj jeä
yg tlg ms~q jQ th" kqjKg wiqfldg .ekSu ÿIalr h' thska rEm ÈhqKq mqo.
a ,hkg f,fyisfhka jgyd.; yels fj;;a fiiaika
Wmdodk ialkaOh fjka fldg is;ska i<ld .; hq;= h' thska rEm úiska l%ufhka i,a,laLKh mj;ajd kqjKg iïnkaO lr.; hq;=
ialkaOh kï rEm rdYsfhls' rEm iuQyfhls' tfyhska rEm ialkaOh fjhs' fufia wdfmda Od;= fldgia o is;ks a f.k ie,lSu l< hq;= h'
wNs[[d mß[[d jYfhka jgyd .ekSug" ta rEm iuQyh fjka ta fufiahs (-
fldg i,ld ne,S u l< hq ; = h' mGú Od;= j " ,la L K" ri"
ms;a;dÈ fod<iska -
mÉpqmÜGdk" moÜGdk wkqj oekSu is; ;=< me<mÈhï jk ;=re
ms;a;" fiïy" f,days;" fïo" ,isld" jid" hk 6 fldgi p;=
i,ld ne,Su l< hq;= h' mGú Od;=j o fldgia /ilska hqla; fjhs'
iuqÜGdksl h'
tajd o tlla mdid tlg f;areï .ekSu myiq ke;s" mqreÿ l< Wiia
Ndjkd is;a we;shl=g kï th wmyiq ke;' fiiq wh úiska tlla fifod" wiaiq" fLf<d" isx>dksld hk i;r W;= Ñ;a; folska
mdid fjka fjka fldg i,ld ne,Su l< hq;= h' fiiq Od;= fldgia yg .kakd fyhska oaú iuqÜGdksl h'
ms<sn|j o ms<sme§u fufia úh hq;= h' ;ud ;=< jQ fï rEm Od;= mqín" uq;a;" fol W;=c h'
194 195

f;afcd Od;= fldgia i;frls' iïMiaid§ jYfhka ,efnk Miaih o" rEm ú;lal" rEm úpdr" rEm
1' ik;dml f;ac - p;=¾c h' i[afÉ;kd § jYfhka ,efnk ixialdr ialkaOh yd ird.d §
2' Ôrl f;ac - p;=¾c h' jYfhka ,efnk ú[a[dK wkqj ú[a[dK ialkaOh o fya;=
iys; j ie,lsh hq;= h'
3' mßodyl f;ac - p;=¾c h'
fï wdldrhg m[apialkaOhg we;=<;a fldgia fjk fjk
4' mdpl f;ac - l¾uc h'
u kqjKska i,ld ne,Sfï § tla tla fldgila uq,alr f.k isf;a
fï wdldrfhka f;afcda Od;= fldgiaj,g ,efnk f;afcda ;ekam;a lu isÿfjhs' th iudêh hs' ta iudêh ;rùfï § kSjrKfhda
rEmhka o kqjKska i,elsh hq;= h' ;oÙ. jYfhka m%ySK fj;s' th Ñ;a; úiqoaêh hs' thg Wmldrj
fï jdfhda Od;= rEm yh fldgig is; fhdouq' isá p;=mdßY=oaê YS,h" YS, úiqoaêh hs' fodf<dia wdldr wdh;k
1' WoaOÙ.u jdfhda Od;= rEmfhda' jYfhka o" plaLq Od;= wd§ wgf<dia Od;= jYfhka o" uq,ska i|yka
2' wfOd.u jdfhda Od;= rEmfhda' l< m[ap fldgia u w;S; wkd.;d È tfldf<dia wdldrhg nyd
ie<lSfuka o" úo¾Ykd iudêh jeãfuka Ñ;a; úY=oaêh ie,fihs'
3' l=Éýih jdfhda Od;= rEmfhda'
fuhska miq fï fldgia ms<sn| j kqjKska fufkys lsÍfï §
4' fldÜGYh jdfhda Od;= rEmfhda'
imamÉph kdu-rEm jj;a:dkh isÿùfuka ÈÜÀ úiqoê a lÙLd ú;rK
5' wÙ.uÙ.dkqidÍ jdfhda Od;= rEmfhda' úiqoaê ,efnhs' fï ixiaLdr fldgia ms<sn| Woh jh fol oekSfuka
6' wiaidi miaidi jdfhda Od;= rEmfhda' thska fmf<k ieá kqjKg jgyd .kakd úg —box ÿCLx˜ hk
hk fudjqka w;ßka wiaidi miaidi jdfhd Od;+ yq Ñ;a;c fhdksfidaukisldrh iïmQ¾K fjhs'
fj;s' fiiq fldgia 5 p;= iuqÜGdkh' iuqoh i;HhdÈh o fufia iïmQ¾K fjhs' fuhska ioaêkaøshd
fï rEm fldgiaj,g is; ukisldrh meje;aùfï § ;ukaf.a § bkaøsh O¾u iu j jefv;s' fndÊCOÙ.fhda l%shdj;a fj;s' iïud
is ; g m% l g j oefkk fldgilg m<uq f jka is ; fhdod ÈÜÀ wd§ ud¾.dx.fhda my< fj;s' ksfrdaO o¾Ykfhka ilaldh
NdjkdrïNh l< hq;= h' iudêh ÈhqKj
q g m;aùfuka wm%lg fldgia ÈÜÁ" úÑlsÉPd" iS,ín; mrdudi ixfhdack ;=k m%ySK fj;s' fï
o m%lg jkq we;' iíndij iQ;%fhys i|yka ms<sfj,ska fid;dm;a;s u.a. {dkh
fï fldgia m%lg j oekSu i|yd lrk uksisldr l%uh" rEm ,efnk ieá hs'
l¾uiaA:dk Ndjkd l%uh hs' fuh fyd|g m%.=K jQ miq fõokd Wmß ud¾.hka ,nd .kakd ieá —Ndjkdh mN;nnd wdijd˜
ialkaOdÈh o is;ska f.k ukisldrh meje;aúh hq;= h' plaLq hk moj,ska oelafj;s' ta yeáhg uq,ska Wmojd .;a hf:dla; jQ
iïMiaicd fõokd § jYfhka oelafjk ihdldr fõokdjka iqL" bkaøSh-ud¾.dx. O¾uhka ÈhqKqjg m;alr .ekSfï § u;= ;=ka
ÿlaL" WfmlaLd jYfhka o" idñi" ksrdñi jYfhka o" i,ld fya;= wjia:djl § fyda ih wjiaa:djl § fï ksjk m%;HlaI j wjfndaOh
m%;Hhka iuÕ kqjKska fukys l< hq;= h' ó<Õg rEm i[a[d" lr.kq ,efnkjd we;' fï ms<sn| mdrdhK wð; m%Yak ks¾foaYh
ioaO i[a[d È jYfhka ,efnk i[a[d ialkaOh o" plaLq fufiah'(-
196 197

1' fid;dmF;s u..[dfKk wNsiXLdr ú[[dKii ksfrdfOk 3' wkd.dñ u.a. kï ;=kajk f,daflda;a;r is;ska fï ksjk
iC; Nfj GfmFjd wku;f.. ixidfr fh WmmfcchHqx kdu[p oelSfï § wNsixialdr ú{dkfha ksfrdaOfhka ldurd. má>
rEm[p" tfF:f; ksrecCOJ;s jQmiuuJ;s wF:x .pPJ;s m%ySKùfuka tla Njhla yer rEm Od;=fjys o" wrEm Od;=fjys o"
mámmiiuNJ;s' WmÈkakg iqÿiq j ;=nQ kdu rEm ixialdrfhda ixisf|;a'
2' ilod.dñ u..[dfKk wNsiXLdr ú[[dKii ksfrdfOk 4' wry;a; u.a. keue;s isõjk f,daflda;a;r is;ska fï
foj Nfj GfmFjd m[piq Nfjiq fh WmmcchHqx kdu[p rEm[p" ksjk oelSfuka ish¨ flf,ia m%ySKùfuka ish¨ ixialdr ú{dk
tfF:f; ksrecCOJ;s -fm- mámmiiuNJ;s' ksreoaO fj;s'
3' wkd.dñ u..[dfKk wNsiXLdr ú[[dKii ksfrdfOk 5' wkqmdÈfii ksíndk Od;=fjka mßksjka mdkd ry;ka
tlx Njx GfmFjd rEmOd;=hdjd wrEmOd;=hd jd fh WmmcchHqx kdu[p jykfaiaf.a wka;su pq;s Ñ;a;fha ksfrdaOfhka ÈhqKqjg meñKs
rEm[p" tfF:f; ksrecCOJ;s -fm- mámmiiuNJ;s' m[a[d i;s wdÈh o ksreoaO fj;s' ixisf|;s'
4' wryF; u..[dfKk wNsiXLdr ú[[dKii ksfrdfOk fufia laIK S dY%j uyry;ka jykafia fï ksjk iïmQ¾Kfhka
fh WmmcchHqx kdu[p rEm[p" tfF:f; ksrecCOJ;s -fm- o¾Ykh lrkakd y' tfyhska Wkajykafiaf.a Ñ;a; ika;dkfhys
mámmiiuNJ;s' l¾u fõ.hka ckkh lrk ixLdrfhda my< fkd fj;s' Ñ;a;
5' wryf;d wkqmdÈfiidh ksnndkOd;=hd mßksnndhJ;ii pßu ika;;sh o Njfhka Njhg iïnkaO lrk mjF; iJ;;dêmf;hH
ú[[dK ksfrdfOk m[[dp" i;s p" kdu[p" rEm[p tfF:f; kï jQ Ôú;skøa h
s j¾;udk Njh mj;ajd .ekSug muKla mj;S'
ksrecCOJ; jQmiuuJ;s wF:x .pPJ;s mámmiiuNJ;s' iÙLdr ixis£fuka wka;u s pq;s Ñ;a;fha § kdu rEm ixLdrfhda
fuys woyi(- úixLdr njg m;afj;s' mQ¾j fl<jr fkd olakd ixidrfhys fl<jr
1' fidajka u¾. keu;s m<uqjk f,daflda;a;r l=i, is; fmksK'
my< ùfï § u¾.dÙ.hka msÍ ksjk oelafï § ixfhdack ;=fkla ^f;idhx mpýud fldá& ish¨ ixLdrhka úixLdr njg m;ajQ
m%yK
S fjhs' ^;SKs ixfhdckdks myShJ;s& ta ixfhdack iu. mj;akd fyhska ^cd;s urK ixidfrd kFÓ f;ix mqknNfjd& kej; Njhla
laf,aYfhda o" ta iu. m%yK
S fj;s' i;r wmdh Wm;afok mdml¾ufhda ke;' fï ksjfka ;;a;ajh hs'
o m%ySK fj;s' Tjqyq ;ud iudokaj.;a" YslaIdjkays mßmQrldÍ fj;s'
fï ud¾. Ñ;a;fha n,fhka Nj i;la b;=re fldg fiiq Njhkays —ksnndkx mrux joJ;s nqoOd˜
Wm; fok l¾u ú{dk ksfrdaOh fjhs' thska fl<jrla ke;s
iir bm§ug iqÿiq j ;snQ kdurEm ish,a, o ksreoaO fj;s' ixisf|;s'
fldklg h;s' x
2' ilod.dó ud¾. kï f,daflda;a;r is;ska fï ksjk oelSfï
§ Nj folla yer fiiq nj mil Wm; fok kdu rEm ixialdrfhda
ixisf|;a" ´<dßl ldurd. má> fol m%ySKfj;a'
198 199

Wmdh - ksis ms<sfj< ^l%uh&


x wkqmdh - wksis ms<sfj<
wkqfrdaO - we,Su
iu: úo¾Ykd Ndjkd ud¾.h
úfrdaO - .eàu
^.egmo ud,dj&
8' m¾hdh - wfkla jpkhlska lSu
msgq wxl wNsOdkhka - kduhka
2' ixfõ.h - Ôú;fha;a ixidrfha;a ìh olakd kqjK ;%súOoajdrh - lh" jpkh" is;
ixfõck - ixfõ.h meje;aùu 9'úo¾Ykd fhda.h- úo¾Ykdfõ fh§u
ËK iïm;a;sh - W;=ï wjia:dj ^nqoafOd;amdo ld,h& cd;s m%{dj - W;am;a;s m%{dj
4' uyoa.; OHdk - rEmdjpr wrEmdjpr OHdkh úmdl m%{dj - úmdl jYfhka ,efnk m%{dj
Njdx. m%{dj - Njdx. isf;a ,efnk m%{dj
5' Ñ;a; úiqoaêh - m[apkSjrKhkaf.ka is; msßisÿ lr.ekSu
WmksY%h - n,j;a fya;=j
ÈÜÀ úiqoaêh - ilaldh ÈÜÀ wd§ oDIaÀj,ska is; msßisÿ
u,.iaidf.k - ls,sá lrf.k
lr.ekSu iudê ialkaOh - iudê /i" iïud jdhdu" iïud i;s"
lxLdú;rK úiqoê a h - ixidr meje;au ms<n
s | ielh ke;s iïud iudê"
lr.ekSu Ók ñoaOh - isf;ys w,ilu yd ffp;islhkaf.a
wdOHd;añl wNsj¾Okh - ;udf.a wNHka;rfha iudê .=K O¾u w,ilu
jeãu iínlsÉp mßkdhsld - yeu lghq;a;lgu u. fmkajk
mßmka: jQ - ndOl jQ Wjÿre mdßydßh m%{dj - lugykla mqreÿ lsÍug wjYH kqjK
Wmlaf,aY - is; ls,sá lrk O¾u wNslalu - bÈßhg hdu
6' ú;¾l - is;=ú,s málalu - wdmiq meñKSu
fhdaksfida ukisldrh - kqjKska fufkys lsÍu wdf,dls; - bÈßh ne,Su
úf,dls; - wkqÈ.a ne,Su" jgmsg ne,Su
Ndjkd ukisldrh - Ndjkd wruqK fufkys lsÍu
iïñ[ack - w;a md yels<su
i;s iïmc[[ - isysh yd kqjK
midrK - w;a md È.= lsÍu
bJøsh oajdrhka - bJøsh fdorgq ^wei" lK" kdih" Èj"
ix>dá - iÕ, isjqr
lh" uki&
m;a; - md;%h
fhda.dkqNdjfhda - fhda.l¾ufha n,h" Ndjkdfõ n,h
Öjr OdrK - isjr
q e oeÍu ^md;%d isjr
q e oeÍu& mdúÉÑ lsÍu
7' wr;s - l=i,a oyï ms<sn| fkdwe,au wis; - wkqNj lsÍu
r;s - m[ap lduhkays we,Su ms; - mdkh lsÍu
200 201

Ldhs; - lvd lEu ´<dßl ldurd.h - ldurd.fha m%lgj oefkk fldgi


idhs; - ri ú|Su wKqiy.; ldurd.h - ishqï ldurd.h
WÉpdr" miaidj" lïu - u< uq;% mylsÍu rEmrd. - rEmNjhka ms<sn| wdYdj
.; - hdu wrEmrd. - wrEmNjhka ms<sn| wdYdj
À; - isàu WoaOÉp - isf;a fkdikaiqkalu
ksiskak - ys|u
S m%ydkh l< hq;= - w;ay< hq;=
iq;;
a - ks§u
12' m<sfndaO - ndOl
cd.ß; - ksÈ ueÍu
wfhdakfs ida ukisldrh- wkqjK f,i" wksis f,i fufkyslÍ
s u
Ndis; - l;d lsÍu
wdjrKSh - jika lrk" uqjy lrk
;=KaySNdj - ksy~j isàu
id;a:ld§ jYfhka - id;a:l" imamdh" f.dapr" wiïfudy 13' l¾;jHhla - ld¾hhla" jevla
hk iïmc[a[ i;r uyd m%hdYfha - uyd m%h;akfha

10' ksIaGdm%dma; - fl,jrg meñKs 15' wd§kjh - fodaIh


ilalÉpldß;d - ilid ^uekúka& lsÍu fklaLïu i[a[d - .sysf.ka kslaóu ms<sn| woyi
ksñ;a; l=i,;d - ksñ;s ^,l=Kq& ye|sk.ekSfï oË;dj ffkIal%uH - .sysf.hska kslaóu
mys;;a;;d - oeä ù¾hh fh§u me<efUk - n,mj;ajk
wka;rd wixfldapkh - w;ru. fkdmels<u S " miqng fkdùu iuqoh mdËSh - iuqoh i;Hh mËfhys jQ
bJøsh iuka; mámdokh - bJøsh iu;dj ilialr .ekqu 16' prK O¾u - YS,dÈ mif<dia prK O¾u" wdpdr O¾u
úßh iuka; mámdokh - ù¾h iu;dj ilialr .ekqu m[apkSjrKhka - lduÉPkao" jHdmdo" Ók ñoaO" WoaOÉp
úph iu;dfhdackh - lreKq fiùu iuNdjhg muqKqjd l=ll
a É
= p" úÑlsÉPd hk is; wjqrk O¾u
.ekSu wdÔjdIaGul YS, - wdÔjh wgfjks fldg we;s YS,h
m%:u Y%uK - fidajdka wd¾h mqoa.,hd wLKavj - lv fkdfldg
oaú;sh Y%uK - ilod.dó wd¾h mqoa.,hd fNdcfk u;a;[aû;dj- muK oek wyr .ekSu
;D;sh Y%uK - wkd.dó wd¾h mqoa.,hd 17' nyqiaiq; Ndjh - fndfyda weiQ msrE ;eka we;s nj" mq¿,a
p;=¾: Y%uK - w¾y;a wd¾h mqoa.,hd oekqu
11' mrjdofhda - wkH wd.ñl jdo kshHdkdjrK O¾u - ffkIal%uHdÈj j<lajk O¾u
wê.u - Wiia ;;a;ajhlg meñKSu pd;=¾N+ul - N+ñ i;rgwh;a ^ldu" rEm" wrEm"
m%;sfõO - úksúo oelSu f,dal=;a;r&
wd,ïnkh fldgf.k - wruqKq fldgf.k kshHdkh - fklaLïudÈh
202 203

wdf,dal i[a[dj - wdf,dalh is;g joaod .ekSu 25' f,dal ksfrdaOh - ixialdr f,dalfha keje;au
wúlafLmh - isf;ys fkdúiqreKq nj Wmh - <xùu
18' l=gqïnixrËKh - mjq,a /lSu Wmdodk - w,ajd.ekSu
wNsksfõihka - jeo .ekSï" ßx.d .ekSï
19' Ydik úf,damh - iiqk .idlEu
ÿ¾úpdrh - jerÈ ;¾l l%uh
WNh mËhgu - fomËhgu
26' kdurEm mßÉfþo [dKh - kdurEmhka msßis| oelSfï kqjK
20' m¾hxldikh - trñKsh f.;df.k isàu
lïïÜGdk ukisldrh - lugyk fufkys lsÍu
ú;¾l ks.%yh - ú;¾l ^is;=ú,s& ue~,Su
m%Oka ù¾hh - Wiia uÜgfï ù¾hh
21' ;Kaydjisl fkdù - ;Kaydjg hg;a fkdù n%yauirejka - ;uka weiqre lrk wfkla iÕ msßi
mßfNda. lrñka - mdúÉÑ lrñka YG fkdjQfha - lmá fkdjQfha
wdroaO úßh - wrUk ,o ù¾hh we;s nj
Wohdia;.dñkS m%{dfhka - ixialdrhkaf.a yg.ekSu
id;Épldß - ks;r ^Ndjkdfõ& fhfok
yd ksreoaOùu olakd kqjK
ksíndk iÉýlsßhdfjys - ksjk m%;HË lsÍfuys
hq;;
a mamhq;;
a - fhÿkq" uekúka fhÿkq 27' Wohính [dKh - yg.ekSu yd f.ùhdu olakd kqjK
id:,slj - ,sys,aj ixidr NSrelhka - iir ìh olakjqka
,dN luH;d - isjqmih ,nd.ekSug .sscqùu
22' iq.f;dajdoh - —wmmudfok NsCLfj iumdfo:'''˜ wdÈ
wysßl - mjg ,Êcd fkdjk
nqoaOdjjdoh
wfkd;a;mams - mjg ìh fkdjk
23' Ñ;af;ld.a.;d ud;%hl=ÿ - is; tlÕ lsÍï muKl=ÿ
28' :du n,fhka - fkdief,k Yla;sfhka
m%Kês h - n,dfmdfrd;a;=j" b,lalh
wêfudlaLh - iaÓr wêIaGdkh ^iel jYfhka
fõokd úch - fõokdj ch.ekSu
fõfoda fkdfõfodahs fome;a;g
bJøsh úch - bJøsh oukh
wefokakg fkd§ ueoafoa uqod,Su&
Ôú;sJøsh - ðj;aùu md,kh lsÍfï Yla;sh
29' lel=¿ jQ - fkdoeuqKq
24' Od;= - iajNdj O¾u
m%.%y lD;Hh - Tijd ;eîfï ld¾hh
lrclh - l¾ufhka yg.;a lh
wúfËm lD;Hh - úisr hd fkd§fï ld¾hh
wNsreÑfhla - oeä we,afula
tal ri - tlu lD;Hhlg fhduq jQ
ixlgdjia:djka - ÿIalr wjia:djka
iq; iïm;a;sh - O¾u{dkh 30' wixL; Od;=j - ksjk
204 205

31' wßh mßfhaikh - W;=ï fiùu kd kd Od;= úks¾fNda.h- ta ta Od;+ka fjkafldg fnod,Su
wkßh mßfhaikh - W;=ï fkdjk fiùu NÙ. [dKh - ixialdrhka ì|s ì|S hkq olsk kqjK
32' Nj.%kaÓ - iir meje;au ;r lrk .eg wkqf,dau [dKh - Wohínhd§ uq,a úo¾Ykd {dk wgg
wkql+,j mj;sk úo¾Ykd {dkh
33' win,je - mq,,
a s fkd.efik fia ^mdv .jhl=f.a fuka&
f.da;%N+ is; - f,!lsl ;;a;j a fha keÕS isà'
wlïudije - ;ek ;ek me,a,ï fkd.efik fia
f,dafla;;a r ;;a;j
a hg fkdmeñKs is;
34' wmamájdks;dj - fkdmiqniakd nj kdu lhska - fõokd§ ialkaO i;'frka
35' wd,ïnk rÊcqj - t,an .ekSug we;s lUh rEm lhska - mGú Od;= wd§ rEm iuQyh
ixidßl mßph - iir mqreoao wkjrd.% ixidrh - w.auq,a ke;s iir
36' wdOHdY iïm;a;sh - Wodr woyia we;s 44' wY%e;j;a - wd¾h O¾uh fkd weiQ
37' iú[a[dKl - ú[a[dKh iys; ^is;a we;s& 45' Y%e;j;a - wd¾h O¾uh weiQ
wú[a[dKl - ú[a[dKh rys; ^is;a ke;s& iqL ixrd.fhka - iemh ms<sn| we,Sfuka
38' l¾;=luH;d Pkaoh- lrkq leue;a; iys; ´kElu myiakd ,ÿfha - iam¾Y lrk ,oafoa
fkdfidiafkah - fYdal fkdlrkafkah
39' TlmamkSj ioaOdj - .=K oekf.k my< lr.kakd Y%oaOdj
l,l=¿ fkdjkafkah - la,dka; fkdjkafkah'
me<fUk l,ays - l%shd;aul jk l,ays
f;, - ta
41' OïuÜÀ;s [dKh - kdurEm O¾uhkaf.a m%;Hh ms<sn| WN;# mËj - fome;a;lska
oekqu ^mÉph mß.%y [dKh& W!re ;oùu - l,jd ;oùu
imamÉph kdurEm o¾Ykh - kdurEm oekSu iy fya;= M, oekSu
´<dßl - f.dfrdaiq
tlúg my<jk o¾Ykh
iqLqu - ishqï
wÊCO;a; jYfhka - ;udf.a ^we;=<;& jYfhka
nysoaOd jYfhka - wkqkaf.a ^ndysr& jYfhka 46' úlaLïNkh lr - hgm;a lr
mÉp;a; ,laLKdjfndaOh - ta ta O¾uhkaf.a fm!oa.,sl úÊcdNd.sh O¾u - úoHd mËfhys,d .efkk O¾u wg
,ËK jgyd .ekSu 47' Lh úrd.fhka - f.ù" uelS hdfuka
iïuik [dKh - fufkys lsÍfï kqjK fÉf;da úuq;a;s - w¾y;a M, iudêh
42' bßhdm: -bßhõ m[a[d úuq;a;s - w¾y;a M, m%{dk
wNsKaym;smS<kh - ks;r ks;r mSvdjg m;aùu kd kd ËKsl úo¾Ykd iudêh - fkdfhlajr my< jQ
>K i[a[dj - rdYshla tlla jYfhka .ekSfï ix{dj úo¾Ykd iudêh
206 207

48' ;smßjÜg foaYkdj - mßjD;a; ^iajNdj& ;=klska hq;a foaYkdj 66' i;aa;aj ix{dj - zi;a;ajhdZ lshk yeÕSu
49' ufkdauh - ukiskau yg.;a 67' tal mq[achla ù - tl ms~la ù
50' Ndjkd wNsksfõYh - Ndjkdjg we;=¿ùu uyoa.; w¾mKdj - rEm" wrEm OHdk
máNd. ksñ;a; - iu: Ndjkdfõ Wo.%y wjia:dfjka
51' wNjHhl= - Ndjkdfjka m%;sM, ,eîug kqiqÿiafil=
miqj ,efnk iudê ksñ;a;
úmß;fhla - úldrhla
Ñ;a; m%jD;a;sh - isf;ys meje;au 68' tl..;d - tlÕ nj
ksldJ;sh - we,au
52' i,a,laLK Ñ;a; mrïmrdj - fufkys lsÍfï ^ie,lSfï&
is;a ms<sfj< 70' msßis|Sï jYfhka - iSudjka jYfhka
{d; mß{dj - O¾uhkaf.a fm!oa.,sl ,ËKh oek.ekSu 71' ufkdauQ,sl - is; uq,a lr.;a
;SrK mß{dj - O¾uhkaf.a idudkH ,ËKh oek.ekSu 75' f,aY ud;%hla - iq¿ m%udKhla
54' mhH_dma;s - W.; hq;= O¾u 76' wl¾uKH;d - jefvys fhÈh fkdyels nj
wdfhH_dmjdo l¾u - wd¾hhka jykafia,dg fodia mejÍfï
mdml¾u 77' tal;ajdrïuK - tal;ajh wruqKq ùu
wúfCLfmd - fkdúisfrk nj
56' ij,ËK jYfhka - fm!oa.,sl ,ËK jYfhka wúixydfrd - bj;g we§ fkdhk nj
fC,Y jdikd - flf,ia mqreÿ iKÀ;s - tlg isàu
m%ydK mß{dj - flf,ia ÿrelsÍfï kqjK wjgÀ;s - r|d isàu
idËd;a l%shd mß{dj - m%;HË lsÍfï kqjK
Ndjkd mß{dj - jeãfï kqjK 78' mßhqÜGdkhg - keÕS isàug" biau;= úug
idud.%Hh - iu.s nj
59' Ñ;a; iïmylxlikh - is; WfoHda.su;a lr.ekSu m[pdx.sl - wx. mylska hq;a
61' wNsNjkh fldg - hgm;a fldg p;=rx.sl - wx. i;rlska hq;a
cq;Ska - §ma;s mdol Ndjh - mokï ùu
63' kshufhka - taldka;fhka 79' moÜGdk - wdikak ldrKh" moku
64' .=re ia:dkShhl= - .=re ;kays isákakl= 80' wêuqÉpkh - ksYaÑ; wêIaGdkh
65' Ñ;a; boaêmdoh - isf;ys iuDoaêu;a Ndjhg Wmldrl O¾uh ,Sk jQ - w,i jQ
WoaOÉph - isf;ys fkdikaiqka nj
208 209

81' ydk Nd.sh - msßySï mËfhys jQ wdrïN Od;= - l=iS; Ndjfhka ke.S isák iajNdjh
kslaLu Od;= - l=iSl; Ndjfhka kslafuk iajNdjh
82' wimamdh l%shd - wys;lr l%shd
mrlalu Od;= - m%;súreoaO O¾uhka ue~,k iajNdjh
wkkqfhda.h - fkdfh§u
wdoHdrïNfhys - uq,a wdrïNfhys
lïudrdu;dj - jefvysu fh§ l,a f.ùug we;s we,au
fl!iSoHfhka - l=iS; núka
yiaidrdu;dj - l;dfjys u fh§ l,a f.ùug we;s we,au
ksoaodrdu;dj - kskafokau l,a f.ùug we;s we,au 91' úmq, Ndjh - uy;a nj
iÙ.Ksldrdu;dj- msßilg tlaù l,a f.ùug we;s we,au ifundcCOX.gGdksh O¾u - iïfndaêhg Wmldr jk O¾u
ldudjpr - ldu f,dalhg we;=<;a .%kaÓ ia:dk - .eg¿ ;eka

85' iïm%hqla; O¾u - ta yd tlaj fhÿkq O¾u 92' lD;dêldr we;s - lrk ,o mska we;s
wkqk wkêl - fkdwvq fkdjeä Y=kH;d m%;sixhqla; - Y=kH;dj yd fhÿkq
miaúlSu - m%;HfjËdj" i<ldne,Su
86' Wodr;d§ .=Kfhys- Wodr;ajh wd§ .=Kfhys
ksïk m%jK;dj - keuqKq" we,jqkq nj
m%;HfõËd lsßu - kej; yeÍ ne,Su" i<ld ne,Su
O¾u;d kh - O¾u iajNdjh ms<sn| kHdhh 94' ldhoâÁ nyq, jQ - lh oeä lr .ekSfuys fhÿkq
iajNdj - iajri - ^tys& wdldrh" ^tys& lD;Hh fihHiqLdÈfhys - ksÈ iqjh wdÈfhys
mß.%yh - jgyd .ekSu ;S¾hla l:dfjys - ;srÉPdk l:d kï jQ l:d fo;si
OQÍh oyuqka - hq., jYfhka mj;sk O¾u wdihe;s - Ñ;a; ika;dkh we;s

87' fldaiÊch - l=iS;lu 95' m..fy;nn wjia:dj - is;g Woõ Èh hq;= wjia:dj
,ËK m%;sfõOh - wksÉp" ÿlaL" wk;a;" hk ;s,l=Kq 96' ldh miaioaê - lfhys ikaiqka nj
úksúo oelSu Ñ;a; miaioaê - isf;ys ikaiqka nj
hq.koaO Ndjkdj - Yu: úo¾Ykd tlaj fhÿKq Ndjkdj wjH.a. ksñ;a; - tla;eka jQ ksñ;a;
tald ,ïnk - tlu iudk wruqKl fhÿkq
88' ks.eksh hq;= - ks.%y l<hq;=
mfudok - i;=gq lrk 97' laf,aY mßody - flf,ia oeú,s
ixfõok - ixfõ.hg m;a lrk 98' is;a yqjk nj - is;a Tijd ;nk nj
úmß;Ndjhka - úldr
99' miaioaOdldr - ikaiqkajk wdldr
90' lDIaK Y=la, im%;sNd. O¾ufhda - wl=i,a iy l=i,a fjka imamdhdldr - ys;lr wdldr
fjka jYfhka" tajdfha l¿ Wmiu iqLh - ikais|ùfuka we;sjk iqLh
iqÿ úmdl iys;j ksriajdo - kSri
210 211

100' bÉPdú>d; ÿl - n,dfmdfrd;a;= lvùfï ÿl 111' tal;a;=mÜGdkfhys - tal;ajfhka jegySfuys


crd - ÈÍu wk;Sj¾;k Ndjh - fkdblaujd hk nj
jHdê - f,v fiajkd¾:fhka - fh§fï w¾:fhka" fh§fï
101' u;a; yia;shd - u;a jQ we;d woyiska

105' Èh;,af,ys - Èh n÷fkys 112' uQ,mßl¾u wjia:dj - uQ,sl jev ms<sn| wjia:dj
isrdfõO - kyr ú§u wkqf,dau - wkql+,ùu
106' wNsuqLfldg - uqyqK ,d 113' m%udKd;sl%dka; ;DIaáh- muK blaujd.sh ^iSudka;sl&
úIh Ndjfhka - yiqjk núka i;=g
107' myrk ,oafoa - myr fok ,oafoa wkqn%Eys; OHdk Ñ;a;h - l%ufhka jevqKq OHdk Ñ;a;h
ixlsf,ai fjdaodkhka - ls,sáùï iy msßisÿùï
108' OHdkdê.u idOl ms<sfj;
- OHdk ,dNh isÿflfrk _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 116' i;a;aj ixialdrhka - i;a;ajhka yd ixialdrhka
l%shd ud¾.h pxlukdêIaGdkdÈfhka - ilauka lsÍug wêIaGdklsÍï
¥ÍNdjfhka - wE;aùu ksid wdÈfhka
id;sYhju - w;sYhg;a jvd 120' NjdÙ. p,k - Njdx. m%jdyfha fi,ùu
m%lD;s Ñ;a;h - iajNdjfhka mj;sk is; wcd; jQ - kQmka" ygfkd.;a
109' wdÈfhys - uq,§
123' wcgdldYh - mg,eùula ke;s wyi
mámod úiqoaêh - WohínhdÈ {dk ms<sfj<ska ,efnk
mßÉýkakdldYh - liskfhka iSud lr.;a wjldYh
msßisÿ nj
liskq.a>dáudldYh - me;sr jQ lisKdf,dalh whska l<
WfmlaLdkqn%Eykh - WfmËdj jeãu
wyi
iïmyxikh - Wkkaÿj we;slrùu
rEml,dm mßÉfþodldYh - rEml,dmhlska ^rEmdxY= ñghlsk&a
;;%ucCO;a;+fmlaLdj - iqL ÿlaL folska bj;aùfuka
,efnk ueoy;a nj ;j;a rEm l,dmhla fjkafldg
wdfiajkh - kej; kej; we;slr .ekSfuka i,lk wdldYh" bv
úfYaI Yla;shla u;=lr .ekSu talS N+; - tlla njg m;a jQ
lD;H ksIam;a;s - l<hq;= jevh bgqùu W;amdka;fhla - we;ssùfï fldkla
jHdka;fhla - ke;sùfï fldkla
110' úfYdaOkfhys - msßisÿ lsÍfuys
jHdmdr fkdlrlñka - fh§ fkdisáñka 125' w;sl%uKh l<hq;= - blauúh hq;=
iudOdkfhys - tlÕ lsÍfuys wejeis - wjYH
212 213

128' wNs[af[hH O¾u - úYsIaG {dkfhka o;hq;= O¾u 149' ú[a[dK Od;= - ú[a[dK iajNdjh" oefkk .;sh
mß[af[hH O¾u - ;%s,ËKdjfndaOfhka o;h;= O¾u plaLqiïMiaih - wei weiqre fldg my<jk iam¾Yh
mydk O¾u - m%ydkh l<hq;=" bj;al< hq;= O¾u jlaLqiïMiaicd fõokd - plaLi
q ïMiaifhka yg.;a fõokdj
iPPld;ín O¾u - m%;HË l<hq;= O¾u rEm i[afÉ;kd - rEmhka ms<sn| fÉ;kdj" yeÕSu
Ndfj;ín O¾u - jeäh hq;= O¾u
W;a;Í ukqIH O¾u - ukqIH O¾uhkag jvd Wiia O¾u 151' ksíìJokh - l,lsÍu" f,!lsl fohska
;Dma;h
s la fkd,nk nj
129' w;s,Sk;dj - w;sYhska ieÕjqKq nj
mfhda.mámiaioaê m[a[dj - úo¾YkdÈ l%shdjka ixis|Sfï
w;sm.a.ys; nj - w;sYhska W;aidyj;a nj
wdOHd;aufhys ixÅ;a; nj - we;=<; yels¿Kq nj {dkh
nysoaOd úlaÅ;a; nj - neyerg úisreKq nj pußl ú[a[dKh - wka;su is;
mÉPd mqf¾ i[a[d - fmr miq fkdfjkia yeÕSu i;a; úydrh - fkdlvjd mj;akd úyrKh
134' wdik mßph - m¾hxlfhka ys|.ekSug mqreÿùu 152' m%jD;a;s úmaMkaokfhka - meje;au i|yd flfrk p,kfhka
135' m;kh fjhs - jefghs or: - oeú,s
mig Ñ;a; - úisreKq is; m%j¾;fhka f;dr - meje;afuka f;dr
ixl=Ñ; Ñ;a; - yel=¿Kq is; m[apoajdßl - weia" lka" kdid§ fodrgq mig
iïnkaO
136' ldudrïuKfhys - ldu wruqfKys
ufkdaoajdßl - ufkdaoajdrfhka yg.;a
l¾uËu fldg - l¾uhg fhda.H fldg" ld¾hhg
.e,fmk mßÈ ilia fldg máikaê.a.yKh - ms<sis| .ekSu
j;a:q rEmh - yDoh jia;=j
138' isjq/ia >áldj - y;/ia Èh n÷k
wNsksfõIh - we;=¿ùu 153' m%;sIaGd ,o - msysàu ,o
jqÜGdkh - flf,iqkaf.ka keÕS isàu 154' wkNskJosFjd - fkdi;=gqj
140' úfkdaokh - ÿre lsÍu iS;s Ndjh - isis,anj
142' m%{ma;s - iïuq;s" jHjydr 156' iuqÉfPomamydkh - iyuq,ks a u is|,Sfuka m%ydKh lsÍu
,laLKdrïuKsl - ;%s,ËKh wruqKq fldg mej;s m%;smdËsl - úreoaO
143' cjk - fõ.j;a is;=ú,s wNsr;sh - oeä we,au
ÈÜGoïufõokSh - fï wd;aufhys ú|sh hq;= uqÈ;dj - wkqkaf.a iemf;ys i;=gqùu
w;a;=lalxikh - ;ud yqjd oelaùu" ;uka biau;=fldg
157' ;%l
s h - ;=fka f.dv
oelaùu
mrjïNkh - wkqka fy<d oelSu 158' h:dN+; [dKh - we;s ieá oekSu ms<sn| kqjK
214 215

159' mßmQ¾K jk ieá - msfrk yeá 169' wksñ;a; fÉf;da úuq;;


a s - ixialdr ksñ;af;ka ^wruqfKka&
WmksY%h iïm;a;sh - n,j;a fya;=j f;dr jQ M, iudm;a;sh
;slaLm[a[ mqoa.,hka - ;shqKq kqjK we;s mqoa.,hka
172' fya;= m%;H iujdfhka - fya;= m%;H tl;=fjka
wjdka;r l%shdjla - wNHka;r l%shdjla
wixialD; - wixL; - fya;= m%;Hj,ska ilia fkdl<
160' i,a,laLK Ñ;a; mrïmrdj - fufkys lsÍfï is;a mka;sh N+; - fN!;sl - i;r uyd N+;hka iy tajd weiqre lrk
162' újÜgdkqmiaikdj - flf,iqkf a .ka yd ixidrfhka 173' cd;h - yg.;a foh
keÕS isàfï úo¾Ykd kqjK wcd;h - yg fkd.;a foh
ixfhda.dNsksfõi - ixialdrhka yd tl;=j úiSfï
174' tyf,!lsl - fuf,dj ms<sn|
leue;a;
iiúidK - id wx
kh jYfhka - kHdh jYfhka
wkajh l%uh - fya;=j we;s l,ays M,h we;s nj
l<dm jYfhka - fldgia jYfhka
jH;sfrl l%uh - fya;j
= ke;s l,ays M,h ke;s nj
wNs[a[d lD;Hh - úYsIaG {dkfhka oek.ekSfï ld¾hh
úoHudk - olakd ,efnk
idu[a[ ,laLKh - ;%s,ËKh
m%ia;+;h - bÈßm;a lrk ,oao
163' wkqf,dau Lka;s - wkqf,dau {dkh
175' ffk¾hdksl Ndjh - n,dfmdfrd;;= w¾:hkag
iïu;a; kshdu - wd¾h ud¾.h
muqKqjk nj
w;;aj{hkaf.a - ;;= fkdokakkaf.a
wOHdYh - woyi
164' mÉpqmÜGdk - jegfyk wdldrh
176' Wmê - uu;ajhg mokï jk oE
166' mj;a; - meje;au
177' l%shd idOkfhys - l%shd bIaGlr .ekSfuys
m%j¾;h - meje;au
wfya;=l - fya;= iïnkaOh ke;s 178' mqyÿq ka - wd¾h fkdjk ^mD:.ack&
167' i;H m%;SÉPdol - i;Hh jika lrk ufydacIalNdjh - uy Toj;a nj
ksrjfYaI lsÍfuka - b;sß fkdlsÍfuka uyd f;acialNdjh - uy f;oj;a nj
jH;sl%u wjia:dj - blauùfï wjia:dj 179' úia;D; - me;sreKq
;oÙ. jYfhka - ;djld,sl jYfhka wdOHd;auiïN+; - we;=<;ska yg.;a
168' iS,ín; mrdudi - ndysr YS,j%;hkaf.ka ksjka fiùu iïm%fhda. - fh§u
wd.uk m%;sm;a;sh - m%;sm;a;sh ms<sn| ;uka wd ud¾.h .=KdjNdIfhka - .=K wdf,dalfhka
ne,Su 180' mdKavr - iqÿ
ksfrdaO iudm;a;s úo¾Ykd - ksfrdaO iudm;a;sh i|yd tal foaYhlska - tl wxYhlska
flfrk úo¾Ykdj ksrjfYaI jYfhka - b;sßfkdlsÍï jYfhka ^iïmQ¾Kfhka&
216 217

wê.; ld,fhys - ,nd.;a l,ays je<s;a - kej;;a


181' WNf;dNd.úuq;a; - iu: úmiaikd foflkau ñÿKq OuukscCOdkCLJ;s - O¾uh fok ne,Sfï yelshdj
m[a[dúuq;a; - iq[a[; úfudlaLfhka ñÿKq w¾y;a 188' Wmixl%uKh - <Õg meñKSu
M,h ,;a mqoa.,hd reiafk;a fjhs - reÑ o fjhs
ËSKdY%j - ry;ka jykafia iyfk;a fjhs - iqÿiq o fjhs
ldhilaÅ - wd¾h mqoa.,hka wgfokd
190' l; - m%;Hkaf.ka lrk ,o
ÈÜÀmc;a;d - fidajdka M,hg m;a mqoa.,hd
wl; - m%;Hhkaf.ka fkdlrk ,o
ioaOdúuq;a; - fidajdka M,fha isg by<g
OïudkqidÍ - fidajdka ud¾.fha isák mqoa.,hd 191' wkqfndaOh - O¾u;djg wkqj jgyd .ekSu
ffYlaIhka - ry;ka jykafia yer b;sß wd¾h iïNdr mGú Od;= - flia" f,dï" wdÈ jYfhka ,efnk
mqoa.,hka y;afokd mGú Od;= fldgia
wdroaOúmiail - úmiaikdj werUQ p;=iuqÜGdksl - lïu" Ñ;a;" W;=" wdydr hk i;ßka
fl,afYdmdÈ - laf,aYhka b;sßj we;s yg.;a
fiL - wd¾h ud¾.fhys yslafuk y;afokd ldhm%idorEmh - lfhys meyeÈ,s .;sh
182' iksñ;a; iajNdj - ksñ;a; iys; iajNdjh NdjrEmh - ia;%S Ndj" mqreI Ndj fol
úoajxikhfldg - úkdY fldg Ndj oilh - NdjrEmh oifjks fldg we;s l<dmh"
rEm ñáh
183' msmdi úkhk - ;Kaydj ixis|jk l¾uc - l¾ufhka yg.;a
184' Wm,íO - ,enqKq
195' ixfhdack - neñ
iqo¾Ys; jQfha - uekúka fmkajd fok ,oafoa
mßmQrldß - iïmQ¾K lrk
;o¾:hhs - ta w¾:hhs
wNsixialdr ú[a[dKh - l¾u ú[a[dKh
;DIaKduqla; - ;Kaydfjka ñÿKq
mj;a;ika;;dêmf;hH - Ôú;hl meje;afï iïnkaOhg
m¾hHqmdikh - Wmia:dkh lsÍu
wêm;slu
185' i;Hdkqm%dma;sh - i;H fj; meñKSu
Ndjkfhka - jeãfuka
nyq,SlrKfhka - nyq,j lsÍfuka
m%Odkh - ù¾hh
nyqldr - fnfyúka Wmldr jk
186' ;=,kdj - iu;;ajfhys ,d ie,lSu

You might also like