You are on page 1of 8

ef/tåf/f lacf/cfO{ nfu" gug{ Jofks bafj

sf7df8f} F . ef/tn] lrlgofF 5 . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] s5'jf


;/sf/sf] k|ToIf ;+nUgtfdf aGg ultdf g} ePklg cl3 al9/x]sf]

nfu]sf] a]N6 P08 /f]8 Olgl;ol6e - lacf/cfO{ n fO{ /f] S g Pd;L;L /


jif{ !&, c+s @^, @)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/ (May 5, 2024) d"No ?= !).– lacf/cfO{_ kl/of]hgf sfof{Gjog gug{ cd]l/sL s'6gLlt1x¿;Fu} ef/tn]
Jofks bafj lbPsf] v'nfzf ePsf] -af“ s L clGtd k] h df_

‘b]zsf] cj:yf lgs} t/n / uDeL/’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6
kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]zsf]
;du| ;dfhjfbL cleofgsf ¿kdf
o;nfO{ k|of]u ug{ ;lsg] ;DaGwdf
pNn]v ub}{ . pgLx¿;Fusf] ;xsfo{df
dfq g]kfnsf] gofF /fhgLlts kl/b[Zo
Pd;L;Ln] of] sfg"g gdfg] ToxL
cg';f/ sf/jfxL x'g'k5{ .Ú
k|of]u klg ug{ ;'emfj lbPsf 5g\ .
ToxL eP/ xfdL ;Dk"0f{ sDo'lg:6,
k|of]u xf] .Ú
dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]kfndf
cj:yf lgs} t/n / uDeL/ df]8df a}7sn] dxTjk"0f{ lg0f{o u/]sf] 5 .Ú lgdf{0f x'g] atfP . o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;dfhjfbL, b] z eQm clxn] ;fd|fHojfbn] of]hgfj4 9Ëaf6
k'u]sf] 7f]s'jf u/]sf 5g. ;f] kf6L{sf] dxf;lrj ljKnj ;Ln] a}7sn] o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] g] k fndf ^% k| l tzt hgtfx¿ qmflGtsf/Lx¿;Fu Pstf–;xsfo{sf] sDo' l g:6x¿nfO{ hgtfnfO{ ,
gjf} + s] G h:b| L o ;ldltsf] kfF r f} b]zsf] kl/l:ylt cToGt} cl:y/ / cd] l /sL ;xof] u kl/of] h gf ;dfhjfbsf] kIfdf /x]sfn] sDo'lg:6, gLlt cl3 ;fb}{ @)*$ sf] lgjf{rgdf ;dfhjfbL ljrf/nfO{ x/fpg
k"0f{a7} ssf lg0f{ox¿ ;fj{hlgs ug{ g;s]kl5 wd{ cl3 ;f/]/ hgtfnfO{
d+ u naf/ cfof] l ht kqsf/ ef}ltsjfbL / sDo'lg:6x¿sf] lj?4
;Dd]ngnfO{ ;Daf]wg ub}{ ;f] 7f]s'jf ;fd|fHojfb nfu]sf] 7f]s'jf u/] .
u/]sf x'g\ . o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] ljZj
dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]zsf] zflGtsf nflu ;dfhjfb eGg] gf/fsf
cj:yf lgs} t/n / uDeL/ df]8df ;fy h]7 & ut] of{nL lgsfNg
/x]sf] ljZn]if0f ub}{ jfdkGyLaLr nfluPsf] atfP . pgn] clxn] t];|f]
km/flsnf] df]rf{ lgdf{0f ug{ ljrf/ ljZjo'4df hfg nfu]sf] t xf]Og eGg]
ldNg];uF Pstf ub}{ hfg] u/L a}7sn] lrGtf /x]sfn] ljZj zflGtsf] kIfdf
lg0f{o u/]sf] atfpb} eg]– …ljrf/ ¥ofnL lgsfNg nfluPsf] atfP .
ldNg];uF Pstf ub}{ hfg'k5{ . To;sf pQm sfo{ q mdsf] ;~rfng
nflu klxnf dfcf] j fbL wf/;F u g]skfsf :yfoL ;ldlt ;b:o tyf
Pstfa4 x'gu] /L kf6L{n] kxn ug],{ k|rf/ ljefu OGrfh{ clgn ;Ln]
To;kl5 ;a} sDo'lg:6 kf6L{;uF klg u/]sf lyP . pgn] g]kfn sDo'lg:6
Pp6} sDo'lg:6 cfGbf]ng lgdf{0f ug{ kf6L{sf] kfFrf}+ k"0f{ a}7s kl5sf] k|;
]
;lsG5 ls eGg]df ax; ug]{ . Tolt jQmJo jfrg u/]/ ;'gfPsf lyP .
clxn] ug{ g;s] :jfwLgtfsf /Iffsf h'g o;k|sf/ /x]sf] 5– æoxL ldlt
nflu Pp6f j[xt\ sDo'lg:6 df]rf{ jf @)%! j}zfv % b]lv ( ut];Dd xfd|f]
jfd df]rf{ jf ;dfhjfbL df]rf{ agfpg hglk|o kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf]
d]xgt ug{k' 5{ eGg] ljifodf a}7sn] P]ltxfl;s kfFrf}+ k"0f{ a}7s kf6L{sf
lg0f{o u/]sf] 5 .Ú dxf;lrj sd/] 8 ljKnj ;Lsf]
dxf;lrj ljKnj ;Ln] j[xt\ uDeL/ /x] s f] lgisif{ lgsfNb} Pd;L;LnfO{ sfg" g L bfo/fleq ;dfhjfbL, b] z eQm zlQm, ;a};Fu ;xsfo{ ub}{ ;dfhjfbsf cWoIftfdf a:of] . a}7sn] kfl/t
;dfhjfbL cfGbf] n gnfO{ ;kmn Pdl;;L, dxF u L, e| i 6frf/lj?4 Nofpg'kg]{ atfP . pgn] Pd;L;L nf]stGqjfbL / rf/ ldqju{ / rf/ lglDt ;dfhjfbL cleofgsf] ¿kdf u/]sf] /fhgLlts k|:tfj tyf t];|f]
agfpg g]skfn] g]tT[ j ug]{ atfP . cfGbf]ng rsf{pg] lg0f{o u/]sf] / kl/of]hgflj?4 cbfntdf k/]sf] ldq zlQm clg ^ ldq;d'bfx¿nfO{ k|uf]u ug]{ ;f]rdf k'u]sf 5f}F .Ú ^ dlxg] cfjlws of]hgfsf lg0f{ox¿
pgn] b] z nfO{ ;dfhjfbL x' F b } cfGtl/s /fhgLlt lgs} luhf]lnPsf] l/6df hjfkm lbg] a]nfdf Pd;LP ;fydf lnP/ ;dfhjfbL cleofgdf dxf;lrj ljKnj ;Ln] lgjf{rg hfgsf/L lbgsf nflu of] k|; ] jQmJo
;fDojfbL Joj:yfdf n}hfg tLg j6f eGb} o;n] g] k fnsf] cy{ t Gq, g]kfnn] g]kfnsf] sfg"g gdfGg] eg]/ nfUg' kg]{ atfpb} eg]– …xfd|f] s]Gb|Lo k|of]u eGg] lalQs} ;+;bLo ef;df hf/L ul/Psf] 5 .
ljsNk cl3 ;f/]sf] atfpb} eg]– ;f+:s[lts / ;fdflhs If]qdf uDeL/ bfjL u/]sf] atfpFb} p;nfO{ sfg"gL ;ldltsf] a}7sn] $ ldqju{, $ ldq km:g] 7f]sj' f ub}{ lgjf{rg k|of]u klg !_ s] G b| L o ;ldltsf] j} 7 s
…klxnf] , ;+ l jwfg kl/jt{ g u/] / k|efj kl//x]sf]atfP . pgn] kf6L{n] bfodf Nofpg ;+3if{ ug]{ lg0f{o u/]sf] zQmL / ^ ldq;d'bfosf] klxrfg ul/ PsLs[t hgqmflGtsf] lg/Gt/tf ePsf] sDo' l g:6 tyf >ldsju{ s f]
;dfhjfbL ;+ljwfg agfpg] . bf];|f], ;fDojfbL Joj:yf :yfkgf ug{sf atfP . pgn] Pd;L;LnfO{ 7]ufg ;xsfo{sf] cjwf/0ff cl3 ;f/]sf] 5 . atfP . pgn] eg]– …of] xfdLn] eg]sf] cGt/f{ l i6« o uLt ufogaf6 ;' ?
a'hj'{ f u0ftGq ls ;fDojfbL u0ftGq nflu rf/ ldq zlQm, rf/ ldq ju{ nufpg 5'§} sfg"g agfpg ;/sf/nfO{ oL zlQmx¿nfO{ ;fydf glnP/ PSn} % k|of]u dWosf] csf]{ k|of]u xf] . ul/of] .
eGg]df hgdt;+u|xdf hfg] . t];|f], / ^ ldq ;d'bfosf] cjwf/0ff NofPsf] bjfj lbg] atfpFb} eg]– …of] Pd;L;Ln] ;dfhjfbdf k'Ug g;lsg] kf6L{sf] xfdLn] @) cf}+ ;tfAbLsf] k|of]u / @_ PsLs[t hgqmflGt, hgo'4,
hgjfbL cfGbf]ng u/L ;dfhjfbL pNn] v ub} { rf/ ldq zlQmdf g]kfn sfg"g dfGb}g eg]/ xfdLn] klxnf ljZn]if0f 5 .Ú larf/nfO{ dfq ;ayf]s 7fGg' x'Gg g]kfnL qmflGt / ljZj qmflGtsf
zlQm lgdf{0f ug]{ . To;sf nflu sDo'lg:6, ;dfhjfbL, b]zeQm / g} ;+3if{ u/]sf lyof}+ . xfdLn] of] dxf;lrj ljKnj ;Ln] cfˆgf] @!cf}+ ;tfAbLsf] gofF b[li6sf]0fnfO{ dxfg;lxbx¿sf] ;Demgfdf ! ldg]6
;dfhjfbL zlQmsf] g]tT[ jdf ;/sf/, nf] s tflGqs u0ftGqjfbL /x] s f] ;+;b\af6 kf/ gug{ bjfj klg lbPsf kf6L{n] PsLs[t hgqmflGtnfO{ :yflkt Jojxf/df Nofpg' k5{ . lgjf{rg df}gwf/0f ul/of] .
;bg / ;8saf6 ;‹if{ ug]{ .Ú atfP . ;fy} kf6L{n] oL zlQmnfO{ Ps lyof}+ . t/ Tolta]nf JofVofTds ug{ qmflGtsf ;a} af6f]x¿ v'Nnf ul/ k|of]u qmflGts} Pp6f df]rf{ xf] t/ #_ kf6L{ w'j| Ls/0f Pj+ Pstfdf
dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]skfn] 7fpFdf Nofpg hf]8 ug]{ lg0f{o u/]sf] l6Kk0fL eg]/ Pp6f 6fnf]n] nfh lautb]lv g} ;kmn k|of]u ub}{ cfPsf] ;ayf] s xf] O g, g] k fndf g] k fnL cfpg' ePsf ;fy} h]naf6 d'Qm x'g'
@)*$ sf] lgjf{rgnfO{ ;dfhjfbsf] atfP . 5f]lkof] . JofVofTds l6Kk0fLn] sfg"gL atfP . pgn] lgjf{rg alx:sf/df ljz]iftfsf] ;dfhjfb Nofpg ljleGg ePsf ;L;LPd tyf cfdlGqt
cleofgsf ¿kdf pkof]u ug]{ gLlt dxf;lrj ljKnj ;Ln] rf/ ldq dfGotf kfpFb}g . kfPsf] klg 5}g . nfvf}+ hgtfsf] ;xefuL eP klg kl5 af6f]x¿ 5g\ . ;+ljwfg ;+zf]wg u/]/ sd/]8x¿nfO{ d'¶L p7fP/ :jfut
cl3 ;f/]sf] atfP . pgn] r'gfjL ju{df ls;fg, dhb'/, dWod ju{ / ToxL eP/ o;nfO{ sfg"gL bfo/fdf kf6L{ / hgtfsf] ;DaGw 6'6s] f] :d/0f hfg ;lsG5 Tof] ePg eg] ul/of] .
df]rf{sf] pkof]uaf/] k|:6 kfb}{ eg]– /fli6«o k'FhLklt ju{ /x]sf] / ^ ldq Nofpg g]kfnsf] ;+;bn] 5'§} sfg"g ub}{ r'gfj jlx:sf/ dfq} u/]/ s]xL hgdt;+u|x, nfvf}+ hg;d'bfonfO{ $_ kfFrf}+ a}7sdf dxf;lrj
…;+;b\ / ;/sf/ agfpg dfq kf6L{n] ;d'bfodf hghflt, v; cfo{, >lds agfpg' k5{ . ToxL sfg"gdf b08 klg x'g] atfpb} eg]– …hgtfn] lnP/ ;8saf6 :yflkt ug{ ;lsG5 . sd/] 8 ljKnj ;Ln] kf6L{ n fO{
r'gfjsf] pkof]u ug{ nfu]sf] xf]Og . ;d'bfo, dw];, d'l:nd / dlxnf /x]sf] ;hfPsf] klg Joj:yf x' g ' k 5{ . alx:sf/ dfq u/]/ xF'b}g Psk6s To;}sf] tof/Lsf] Pp6f ¿k lgjf{rg -af“ s L clGtd k] h df_

cUgL kLl8tnfO{ uf“;–af“;sf] Joj:yf u/


‘r'gfjnfO{ ;dfhjfbL cleofgsf] ¿kdf k|of]u ug{k' 5{’ sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{lgs6 o'jf ;+u7g g]kfnn] cUgL
;f] ;+u7gsf cWoIf lbg]z ;Ln]
z'qmaf/ lj1lKt hf/L ub}{ $*
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 k| l zIf0f sfo{ q mdnfO{ ;Daf] w g atfpFb} r'gfjnfO{ ;+;bLo ax';+Vos g]kfnL hgtfx¿
kf6L{ s f dxf;lrj ljKnj ;Ln] ub} { pgn] ;f] s' / f atfPsf v] n sf] nflu dfq} k| o f] u gug] { ;dfhjfbsf] kIfdf /x] s fn]
r'gfjnfO{ ;dfhjfbL x' g \ . pNn]v ub}{ r'gfjnfO{ sDo'lg:6, qmflGtsf/L,
cleofgsf] ¿kdf k| o f] u ug{ ' dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;dfhjfbL b] z eQmx¿n] gf} n f] ;dfhjfbL, b] z eQm zlQmx¿
Psh' 6 ag] / gf} n f] cleofgdf
nfUg' k g] { atfP . pgn] kf6L{ n ]
PsLs[ t hgqmflGtsf] nIo /
s f o { q m d n fO{ :yflkt tyf
sfo{ G jog u/fpg qmflGtsf ;a}
cfofdx¿ k| o f] u ug] { atfP .
dxf;lrj ljKnj ;Ln] lgjf{rg
k| o f] u eGg] lalQs} ;+ ; bLo
Joj:yfsf] ¿kdf glng / o;nfO{
PsLs[t hgqmflGtsf] lg/Gt/tfsf]
¿kdf lng' k g] { atfP .
g]skfsf k|b]z OGrfh{
lbk] z ;Lsf] cWoIftfdf ePsf]
pQm k|lzIf0f sfo{qmdsf]
;~rfng z} n ] ; ;Ln] u/] s f
lyP . pQm k| l zIf0f sfo{ q mddf
kg]{ atfPsf 5g\ . ;f] sDo'lg:6 / qmflGtsf/L cleofgsf] ¿kdf k|of]u qmflGtsf/L dfcf] j fbLsf bh{ g
kf6L{ å f/f w/fgdf cfof] l ht hgdtnfO{ ;dfhjfbL ug{ ' k g] { atfP . a9L sfo{ s tf{ g] k fn sDo' l g:6 kLl8tnfO{ ufF; afF;sf] Joj:yf ug{ lhNnfsf cUgL kLl8nfO{ /fxt, p4f/
sf] z L k| b ] z :t/Lo /fhgLlts cfGbf] n gdf kl/jt{ g ug{ ' k g] { dxf;lrj ljKnj ;Ln] kf6L{ d f k| j ] z u/] s f 5g\ . ;/sf/;Fu hf]8bf/ dfu u/]sf] 5 . -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª ldzg *$ / afd kf6L{x¿df b]lvPsf] cndn
g]skfn] ut;ftf d+unaf/ Ps vr{ u/]af6 klg pk/f]Qm s'/fsf] k'li6 )&( d+l;/ rf/sf] lgjf{rgkl5 lt x:tIf]ksf] cGTo gu/];Dd g]kfndf
kqsf/ ;Dd]ngsf] cfof]hgf u/]/ ePsf] 5 . ;Ldfx¿ ;a} eTsfpg] sfd ePsf s'gk} lg hgkIfLo sfdx¿ x'g;Sg]
ef/tLo x:tIf]ksf] k|ltjfb u/f}+ cfkm\gf] kf6L{sf] gjf}+ s]Gb|Lo ;ldltsf]
kfFrf} k"0f{a7} ssf lg0f{ox¿ ;fj{hlgs
b]zdf ;+3Lo zf;g nfu" ePkl5
k|ltdlxgf Ps ca{ ¿k}of yk vr{
5g\ .
g]kfndf afdkGyL / blIf0fkGyL
cj:yf 5}g . of] cfh ;a}n] larf/
ug'k{ g]{ s'/f xf] .
g]kfnsf] /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs, ef}uf]lnsnufot u¥of] . ;f] kqsf/ ;Dd] n gnfO{
x/]s If]qdf x:tIf]k ub}{ cfPsf] l5d]sL /fi6« ef/tn] k'gM Pp6f
3[l0ft sfo{ bf]xf]¥ofPsf] v'nfzf ePsf] 5 . ef/tn] lrlgofF
;Daf]wg ub}{ dxf;lrj g]qlaqmd
rGbn] cfkm\gf] kf6L{n] cfufdL )*$ 8f= s]zj b]jsf]6f
;/sf/sf] k|ToIf ;+nUgtfdf aGg nfu]sf] a]N6 P08 /f]8 ;fndf x' g ] ;+ ; bLo lgjf{ r gdf
Olgl;ol6e -lacf/cfO{_ kl/of]hgf sfof{Gjog gug{ g]kfn ;xefuL x'g] 3f]if0ff ug'e { Psf] lyof] . cfhsf] cfjZostf eg]sf] b]zeQm zlQmx¿aLrsf]
;/sf/dfly Jofks bafj lbPsf] v'nfzf ePsf] 5 . s5'jf To;qmddf pxfFn] b]zsf] cj:yf lgs} Pstf xf] . dfcf]jfbLn] )%@ ;fndf p7fPsf $)
ultdf g} ePklg cl3 al9/x]sf] lacf/cfO{nfO{ /f]Sg Pd;L;L / t/n / uDeL/ df]8df k'us ] f] atfpFb} ;"qLo dfux¿ k"/f u/fpg km]/L cfGbf]ng ug'{kg]{
jfdkGyLx¿aLr km/flsnf] df]rf{
cd]l/sL s'6gLlt1x¿;Fu} ef/tn] ;/sf/dfly bafj lbO/x]sf] lgdf{0fug{ larf/ ldNg];uF Pstf ub}{ cj:yf xf] . g]kfnsf] >dzlQmsf] knfog /f]Sg'
atfOPsf] 5 . ef/tn] lacf/cfO{ sfof{Gjog gug{ g]tf / hfg]u/L a}7sn] lg0f{o hfgsf/L klg xf] . dxf;lrj rGbn] ut;ftf d+unaf/sf] kqsf/
sd{rf/LnfO{ sfd gug{ ;d]t bafj lbPsf] v'nf;f ePsf] 5 eg] lbg'ePsf] lyof] . pxfFsf] egfO{df
cd]l/sL s'6gLlt1x¿n] lhNnf–lhNnfdf k'u]/ l;l8cf]nfO{ klxnf dfcf]jfbL wf/;Fu Pstfa4
;Dd]ngdf atfpg' ePh:t} )&@ sf] ;+ljwfg kl/jt{g
lacf/cfO{;uF hf]l8Psf kl/of]hgfsf] sfd cl3 ga9fpg, Pd;L;L x'gu] /L kf6L{n] kxnug],{ To;kl5 ;a} u/]/ ;dfhjfbL ;+ljwfg agfpg' xf] . a'hj'{ f u0ftGq
kl/of]hgfnfO{ ;'/Iff lbg, g]skfsf] lgu/fgL a9fpg / g]skf;Fu sDo'lgi6 kf6L{;uF Pp6} sDo'lgi6 ls ;fDojfbL u0ftGqeGg]df hgdt;+u|xdf u/fpg'
;/sf/L sfdsfhdf ;xsfo{ gug{ bafj lbPsf] a'lemPsf] 5 . cfGbf]ng lgdf{0fug{ ;lsG5 ls xf] . hgjfbL cfGbf]ngu/L ;dfhjfbL zlQm lgdf{0f ug'–{ u/fpg' xf] . pxfFn]
h'g Hofb} lgGbgLo / 3[l0ft sfo{ xf] . eGg]df ax; ug]{ eGg] /x]sf] lyof] .
eg]h:t} b]zsf] kl/l:ylt cToGt} cl:y/ / uDeL/ /x]sf] 5 . Pdl;;L,
x'gt M ef/tn] laut b]lvg} g]kfnnfO{ bL3{sfnLg c;/ tTsfn To;f]ug{ g;s]sf] v08df
kfg]{ kvf{n, ;8s, afFw–t6aGw lgdf{0fsf sfd wdfwd cl3 b]zsf] :jfwLgtfsf] /Iffsf nflu Pp6f dxFuL, e|i6frf/ lj?4 cfGbf]ng rsf{pg'kg]{ 68\sf/f] cfjZostf b]lvPsf]
a9fO/x]sf] tYo ;j{lalbt} 5 . ef/tn] ;LdfjtL{ If]qdf agfOPsf j[xt\ sDo'lgi6 df]rf{ jf jfd df]rf{ 5 . g]kfnsf] cfGtl/s /fhgLlt lgs} luhf]lnPsfn] o;n] g]kfnsf] cy{tGq,
jf ;dfhjfbL df]rf{ agfpg] of]hgf
cglws[t ef}lts ;+/rgf x6fpg'sf] ;§f g]kfnL e"–efunfO{ yk
klg pxfFn] ;fa{hlgs ug'{ePsf]
;f+:s[lts / ;fdflhs If]qdf uDeL/ gsf/fTds k|efj kl//x]sf] 5 . To;}n]
c;/ k'Ug] u/L anldRofOFkj" s
{ lgdf{0f sfo{ ug{n
' ] p;sf] g]kfnk|ltsf] ;xL zlQmx¿sf aLrdf Pstf / unt zlQmsf la?4df lgd{d ;+3if{
lyof] . pxfFsf 7DofO{x¿ xfnsf]
x]kfxf b[li6sf]0f phfu/ ub{5 . ef/tn] ;Ldf;DaGwL cGt/f{li6«o
;lGw–;Demf}tfcg';f/ gbL–vf]nf tyf k|fs[lts ¿kdf l;lh{t kfgLsf]
cj:yfdf ;fdlos 5g\ . ;fy} To;df cfhsf] 68\sf/f] cfjZostf xf] . tTsfn} To:tf] cfGbf]ngsf] ;+of]hg /
Wofg lbg'kg]{ cGo s]xL s'/fx¿ klg kl/rfng x'g ;s]dfdfq )*$ sf] ;+;bLo lgjf{rgsf] cy{ /xG5 . of]
axfjnfO{ s'g} klg xfntdf /f]Sg gkfpg] / gbL–vf]nfsf] t6Lo /x]sf 5g\ . klxnf] s'/f pxfFs}
If]qaf6 b'jt} km{ sDtLdf *–* lsdL If]qdf axfjnfO{ /f]lsg] 7DofOcg';f/ b]zsf] cj:yf olt ;a}n] a]n}df a'em\g'kg]{ s'/f xf] .
;+/rgf agfpg} gkfpg] cGt/f{li6«o k|fawfg 5 . …x]nl;GsL ?N; t/n ePsf] 5 ls sltkon] t b]zg}
cg b o'hh ] ckm b jf6;{ ckm OG6/g];gn l/e;{ !(^^Ú sf] /xg] ls g/xg] eGg] af/]df;d]t ax; x'gu] /]sf] dxfn]vfsf] k|ltj]bgn] :ki6 kf6L{x¿ 5'6o\ fpg} g;lsg] cj:yf cfhsf] cfjZostf eg] s f]
bkmf @( df gbLsf] axfjdf km]/abn u/]/ ;Ldfdf s'g} klg ;+/rgf ug{ yfn]sf 5g\ . of] t/ntf ljb]zL u/]sf] 5 . xfn b]zsf] C0f em08} @$ l;h{gf u/fOPsf] 5 . o:tf] cj:yfdf b]zeQm zlQmx¿aLrsf] Pstf xf] .
agfpg gkfOg] pNn]v 5 . t/, ef/tn] oL ;a} cGt/f{li6«o gLlt x:tIf] k / laBdfg /fhgLlts va{ Tolts} k'us ] f] xf]Og . cem}klg g]kfndf ;xh} afd Pstf x'g] ;+efjgf dfcf]jfbLn] )%@ ;fndf p7fPsf $)
lgodsf] lvNnL p8fpFb} ;LdfjtL{ If]qdf cglws[t ef}lts ;+/rgf Aoj:yfsf sf/0f b]lvPsf] xf] . To:tf] g]kfndf ;+3Lo zf;g sfod /fVg] 5}g . lxhf] dfcf]jfbL hgo'4sf] g]tT[ j ;"qLo dfux¿ k"/f u/fpg km]/L
agfpFb} cfPsf] 5 . cj:yfdf )*$ ;fndf ;xh} lgjf{rg xf]eg] cfufdL )*$ ;fn;Dddf ug]x{ ¿ k6s–k6s ;Qf / zlQmdf cfGbf]ng ug'k{ g]{ cj:yf xf] . g]kfnsf]
ef/tn] ;LdfjtL{ If]qdf anldRofOFk"j{s lgdf{0f u/]sf xf]nf eg]/ ljZjf; ug]{ s'g} cfwf/ g]kfnnfO{ …6f6 klN6Psf] b]zÚ 3f]if0ff k'uk] lg pgLx¿n] cfkm}n
F ] )%@ ;fndf >dzlQmsf] knfog /f] S g' xf] .
;+/rgfsf sf/0f vf;u/L avf{ofddf xhf/f}+ g]kfnLn] ;f:tL b]lvPsf] 5}g . olb eof]eg] klg To;df ug'k{ g]{ x'G5 . To;}u/L hftLo ;dfa]zL p7fPsf $) ;"qLo dfu;d]t xfn;Dd dxf;lrj rGbn] ut;ftf
a]xf]l//x] klg ;d:of ;'Nemfpg g]kfn ;/sf/af6 klg k|efjsf/L k"a{ dfcf]jfbL wf/sf kf6L{x¿sf / ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLsf] olt k"/f ul//x]sf 5}gg\ . lt dfux¿sf] d+ u naf/sf] kqsf/ ;Dd] n gdf
aLrdf Pstf x'g}g;Sg] cj:yf b'¿kof]u e};s]sf] 5 ls, ;f] k|0ffnLn] cfh klg Tolts} ;fGble{stf /x]sf] atfpg' ePh:t} )&@ sf] ;+ljwfg
s"6gLlts kxn x'g ;s]sf] 5}g . g]kfn kIfaf6 a]nfa]nf l;h{gf ePsf] 5 . afd kf6L{x¿sf nf]stGqsf] wHhL p8fPs} 5 . o:t} 5 . t/ lt dfux¿ p7\g;d]t 5f8]sf kl/jt{g u/]/ ;dfhjfbL ;+ljwfg
ePsf s"6gLlts kqfrf/ / Wofgfsif{0fsf] klg ef/tn] a]jf:tf aLrsf] Pstf klg s]jn cfsif{s cj:yf /x]df u0ftGqnfO{ klg vfg;Sg] 5g\ . a? sltkon] cfkm\g} 3f]lift agfpg' xf] . a'h{'jf u0ftGq ls
ub}{ cfPsf] 5 . g]kfnsf] @^ lhNnf ef/tLo ;Ldf;Fu hf]l8Psf gf/fdfq x'g] b]lvPsf] 5 . lsgsL cj:yf 5 . a'emg'kg]{ s'/f s] 5eg] dfusf lakl/t ultlalw ul//x]sf] ;fDojfbL u0ftGqeGg] d f
5g\ . g]kfn ef/taLr Ps xhf/ cf7 ;o *) lsnf]ld6/ rGb g]t[Tjsf] g]skf;lxtsf k"a{ ;+;f/df sxLF klg ;+ljwfg aGgsf nflu b]lvPsf] 5 . o:tf] cj:yfdf g]kfnsf] hgdt;+u|xdf u/fpg' xf] . hgjfbL
;Ldf/]vf 5 . To;dWo] @# lhNnfdf ;Ldf ljjfb 5 eg] dfcf]jfbLsf 36sx¿n] )^@ d+l;/ !) aif{ nfu]sf] lyPg / 5}g klg . /fli6«o /fhgLltn] ;xh} lsgf/f lng] cfGbf]ngu/L ;dfhjfbL zlQm lgdf{0f
g]kfn–ef/t ;Ldf/]vfsf] &! :yfgdf cltqmd0f, ldrfg u/]sf] rf/df ef/tsf] lbNnLdf ePsf] !@ t/ g]kfndf )^# sf] kl/jt{gkl5 s'g} ;+efjgf 5}g . ;Qfdf /x]sfx¿ ug'{–u/fpg' xf] . pxfFn] eg]h:t}
5 . o:tf] ljjflbt If]qkmn &( xhf/ ^ ;o $@ x]S6/ /x]sf] a'bF ] ;xdlt, )^# sf] zflGt ;+emf}tf, sl/j !) aif{sf] ;do / vaf}{ /fli6«o olb nf]stGq / u0ftGqjfbL lyPeg] b]zsf] kl/l:ylt cToGt} cl:y/ /
cfFs8f 5 . oLdWo] sfnfkfgL, lnlDkofw'/f If]qdf #^ xhf/, ;+ljwfg;ef, )&@ sf] ;+ljwfg / ;Dklt vr{ u/]/ )&@ sf] ;+ljwfg pgLx¿n] laBdfg /fhgLlts uDeL/ /x]sf] 5 . Pdl;;L, dxFuL,
gjnk/f;Lsf] ;':tfdf !$ xhf/ / cGo lhNnfdf ( xhf/ To;cg' ; f/ :yfkgf u/fO{ P sf] agfOPsf] lyof] . sltko a'Fbfx¿ Aoj:yfdfaf/]df p7]sf ;a} k|Zgx¿sf e|i6frf/ lj?4 cfGbf]ng rsf{pg'kg]{
x]S6/ hldg ef/tLo kIfaf6 cltqmldt ePsf] 5 . laBdfg /fhgLlts Aoj:yfnfO{ ckl/jt{gLoeGb} ;+ljwfg;efsf nflu ;DaGwdf ;+;b\df /x]sf / g/x]sf ;a} 68\sf/f] cfjZostf b]lvPsf] 5 .
ef/tn] ljutb]lvg} g]kfnsf] /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs o;cl3 g} cdfGo 3f]if0ff ul/;s]sf] k"az { t{x¿sf] ef/L af]sfOPsf] lyof] . /fhgLlts bnx¿;Fu 5nkmn ub}{ / g]kfnsf] cfGtl/s /fhgLlt lgs}
/ ef}uf]lns If]qdf cltqmd0f / x:tIf]k ub}{ cfPsf] 5 . cj:yf xf] . bf]>f] ;+ljwfg;efsf] d'Vo–d'Vo d'4fx¿nfO{ k|lqmofut 9+un] ;+ljwfgdf kl/dh{g ub}{ cufl8 luhf]lnPsfn] o;n] g]kfnsf] cy{tGq,
g]kfnsf] /fhgLlts bn / ltgsf g]tfx¿ cfˆgf] kf6L{ut / lgjf{rg b]lvg} lgjf{rgdf ;xeflutf hgdt;+ux| u/fP/ lg0f{o lnOg'kg]d{ f a9\g'kg]{ lyof] . t/ g]kfndf olt ;f+:s[lts / ;fdflhs If]qdf uDeL/
ghgfPsf] cj:yf klg 5 . To;}u/L ha/h:t …an k|of]usf] l;4fGtÚ k|of]u ljb]zL x:tIf]k a9]sf] 5 ls ljb]zLsf] gsf/fTds k|efj kl//x]sf] 5 . To;}n]
JolQmut :jfy{k"lt{sf nflu ef/tsf] u'nfd aGg] u/]sfn] g} )^@ df lbNnLdf ;+emf}tf ug]{x¿n] ul/Psf] lyof] . To;}n] 5f]6f] ;dodfg} Ozf/f lagf sf]xL klg ;+ljwfgsf] sdf ;xL zlQmx¿sf aLrdf Pstf /
ef/tsf] dgf]an a9\b} uPsf] xf] . )^# sf] zflGt ;Demf}tfnfO{ ;kmn jt{dfg /fhgLlts Aoj:yfdfly k|Zg / k'mlni6k;d]t kl/jt{g ug{ ;Sg] unt zlQmsf la?4df lgd{d ;+3if{
t;y{, b]zsf] cl:tTj /Iffsf] lglDt b]zsf tdfd /fhgLlts kfg{ vf;} Wofg glbP klg )&@ sf] p7] s f] xf] . xfn cfP/ km] / L cj:yfdf /x]sf 5}gg\ . To;}n] g]kfnsf] cfhsf] 68\sf/f] cfjZostf xf] .
bn / g]tfx¿ ef/tLo x:tIf]k lj?4 Psh'6 eP/ nfUg' ;+ljwfg / To;cg';f/ g]kfndf ;+ljwfg;efsf] dfu x'gyfn]sf] 5 . xfnsf] d'Vo ;d:of eg]s} ljb]zL tTsfn} To:tf] cfGbf]ngsf] ;+of]hg
clgjfo{ ePsf] 5 eg] cfd:jfledfgL hgtfn] klg ;fy / :yfkgf u/fOPsf] laBdfg /fhgLlts lsgsL )&@ sf] ;+ljwfg agfpg] bf]>f] x:tIf]k xf] . ljb]zLsf nflu sfd / kl/rfng x'g ;s]dfdfq )*$ sf]
;xof]u ug{'kb{5 . ;fy} ;/sf/n] ef/tLo x:tIf]klj?4 Aoj:yfnfO{ cfkm\gf] …;a{:jÚ 7fg]sf ;+ljwfg;efdf g]kfnsf ;a} /fhgLlts ul//x]sf g]kfnsf sltko bn / ;+;bLo lgjf{rgsf] cy{ /xG5 . of]
s'6gLlts tj/n] ;dfwfg vf]Hg'kb{5 eg] s'6gLlts dfWodjf6 5g\ . laBdfg /fhgLlts Aoj:yfdf kIfx¿n] efu lnPsf lyPgg\ . To;}n] JAolQmx¿ x' g \ . To;} n ] ljb] z L ;a}n] a]n}df a'em\g'kg]{ s'/f xf] .
;d:ofsf] ;dfwfg geP cGt/f{ l i6« o cbfntsf] ;xf/f klg nf]stGq / u0ftGqnfO{ eGbf )&@ sf] ;+ljwfgnfO{ ;a}sf] ;xdtLo
lng'kb{5 . cGoyf ef/tsf] x:tIf]k emg\–emg\ a9\b} hfg] /
Ps lbg b]zsf] cl:tTjdfly g} ;+s6 k'¥ofpg] lglZrt 5,
;+ 3 Lotf, hftLo ;dfa] z L /
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLnfO{ clt
b:tfa]h dfGg ;lsg] cj:yf 5}g .
;+ljwfg;efn] agfPsf] elgPsf]
kf]lnof]lj?4sf] vf]k cleofg h]7 !# ut]bl] v
sf7df8f}F . ;/sf/n] cfufdL ljefun] hgfPsf] 5 .
r]tgf eof . dxTj lbOPsf] b] l vPsf] 5 . ;+ljwfgdf dxTjk"0f{ q'6Lx¿ b]lvPsf h]7 !# ut]b]lv kf]lnof] /f]ulj?4sf] ælgoldt ¿kdf tL
sltkon] pk/f]St tLgj6f s'/fnfO{ 5g\ . z'?d} q'6L /x]sf] s'/fnfO{ :jLsf/ vf]k …cfOlkeLÚ cleofg ;~rfng afnaflnsfnfO{ nufOg]
;fpg ! ut]bl] v ljB't zjbfx lgMz'Ns )&@ sf] ;+ljwfgsf] d'Vo sdhf]/L
7flg/x]sf 5g\eg] sltkon] To;nfO{
klg ul/Psf] lyof] . kl5Nnf] ;dodf
v'Ng s] cfPsf] 5eg] Tof] !) aif{sf]
ug]{ ePsf] 5 . o;cl3 vf]k nufpg
5'6s] f afnaflnsfn] cleofgdf vf]k
kf] l nof] l j?4sf] vf] k ufeLn]
Tolta]nf pknAw u/fpg ;s]sf]
sf7df8f}F . kz'klt cfo{3f6l:yt a}7sdf k|:tfj u/L sfof{Gjog ug]{ )^# sf] /fhgLlts kl/jt{gsf] cjwLdf ;fd|fHojfbL d'n'sx¿n] nufpg kfpg]5g\ . :jf:Yo ;]jf lyPgÆ, pgn] eg], æclxn] km]l/
ljB't zjbfx cfufdL ;fpg ! tof/L 5 .Ú pknAwL dfg]sf 5g\ . g]skfsf g]kfnsf] d]rLb]lv dxfsfnL;Ddg} ljefusf] afn :jf:Yo tyf vf]k
ut]b]lv lgMz'Ns x'g] ePsf] 5 . pgsf cg';f/ clxn] ljB'tLo sltko g]tfx¿n] o;cl3g} laBdfg tLgk6s ;e] { I f0f u/] s f lyP . zfvfsf k|d'v 8f= cleofg uf}tdn]
kz'klt If]q ljsf; sf]ifsf ;b:o zj u[xdf Pp6f zj hnfPsf] $ ;+3Lo zf;gnfO{ gSsnL ePsf] ls6fg pgLx¿sf] ;e]{If0fsf] d"n p2]Zo kf]lnof] /f]uaf6 arfpg b]zel/sf
;lrj 8f= ldngs' d f/ yfkfn] xhf/ ! ;o ¿k}ofF nfU5 . b}lgs u/]sf] cj:yf 5 . s'g}a]nf g]kfndf g]kfnnfO{ s;/L ;w}F cl:y/ agfpg sl/a !$ nfv ^@ xhf/
sfo{ef/ u|x0f ub}{ gful/sn] cfˆgf !%/@) hgfsf] nf; hnfOG5 . ;+3Lo zf;g nfu"u/fpg cfGbf]ng / k/]sf] v08df laefhgdf k'¥ofpg afnaflnsfnfO{ kf]lnof] /f]ulj?4sf]
cfkmGt u'dfpFbf cfly{s cefjn] ;b:o ;lrj yfkf ljz] i f u/]sf t/fO{ s]lGb|t bnsf sltko ;lsG5eGg] /x]sf] lyof] . )&@ sf] vf]k …cfOlkeLÚ nufOg] hfgsf/L
lk/f] l ng' gk/f] ; \ eGg] p2] Z on] cbfntn] d+unaf/ ;kmfO lbPsf] lbP . pgn] kf]lnof] /f]usf] ;ª\qmd0f
g] t fx¿n] ; d] t laBdfg ;+ 3 Lo ;+ljwfg hf/L ePkl5 g]kfndf a9]sf] cem} b]lvPsfn] cleofg ;~rfng
ljBtLo zjbfx lgMz'Ns ug]{ lg0f{o lyof] . ;kmfO lbPnuQ} sfo{ef/ zf;gnfO{ gSsnL eg]sf 5g\ . xfn ljb]zL x:tIf]k / rf;f] tyf hftLo
;DxfNg a'waf/ pgL sf]if k'u]sf ug{ nfluPsf] atfP . pgsf cg';f/ vf]k pknAw u/fPkl5 nufpg]
u/]sf x'g\ . sf] z L k| b ] z b] l v ;' b ' / klZrd / wfld{s lajfbsf 36gfn] klg lj˜=;+= @)&# j}zfvb]lv @)&% tof/L ul/Psf] xf] .Æ
8f= yfkfn] ;] t f] ;Qn x'g\ . ljz]if cbfntn] kz'kltgfy k|b]z;Dddf b]lvPsf] /fhgLlts pk/f]Qm s'/fsf] k'li6 u/]sf 5g\ . )&( c;f]h;Dd hlGdPsf afnaflnsfnfO{ lgoldttkm{ kf] l nof] l j?4 5
u' X j] Z j/Ldf a[ x t cGt/f{ l i6« o dlGb/sf] ue{u[xdf hnx/L /fVg] lvrnf]n] b]zdf ls t ;+3Lo zf;g d+l;/ rf/sf] lgjf{rgsf] hgfb]znfO{ pQm vf]k nufpg nfluPsf] xf] . xKtf, !) xKtf / !$ xKtfsf
k':tsfno lgdf{0f ug]{ lg0f{o klg ;Gbe{df k/]sf] d'2fdf yfkf;lxt tLg} /xFb}g, lseg] l;+uf]–;Unf] g]kfn ;+;bjfbL kf6L{x¿n] dfGotfg} lbPgg\ . ;g\ @)!^ b]lv @)!* sf] aLrdf afnaflnsfnfO{ d'vaf6 yf]kf tyf
u/]sf] atfpFb} eg]– …wfld{s Pj+ hgfnfO{ ;kmfO lbPsf] 5 . /xFb}geGg] ;+s]t ul/;s]sf] 5 . a? To;sf] pN6f] 9+un] sfof{Gjog ug]–{ pQm …cfOlkeLÚ vf]k pTkfbg x'g !$ xKtf / gf} dlxgf;Ddsf
;f+:slts cWoog cg';Gwfgsf ljz]if cbfntsf cWoIf Pj+ 36gfqmdx¿nfO{ x]bf{ s] b]lvPsf] u/fpg] k|of; u/] . To;}n] g]kfnL g;s] k l5 tL pd] / ;d" x sf afnaflnsfnfO{ vf]k nufOG5 .
nflu cGt/f{li6«o:t/sf] k':tsfno GofofwLzåo 6]sgf/fo0f s'Fj/ / 5eg] g]kfndf ;+3Lo zf;gsf nflu ;dfhdf dtbfgdf efu lng'sf] afnaflnsf vf]k nufpgaf6 5'6s ] f b'O{ ;ftf;Dd rNg] cleofgdf
lgdf{0f ug]{ lg0f{o ul/Psf] xf] . ;]tf] d'/f/Lafa' >]i7sf] Ohnf;n] 8f= klZrdf d'n'sx¿sf] k|fof]hg /x]sf] cf}lrTodfly u+le/ k|Zg p7]sf] 5 . lyP . vf]k cleofgsf nflu Unf]an kf]lnof]lj?4sf] vf]k …cfOlkeLÚ lbOg]
;Qn u'Xj]Zj/Ldf k':tsfno lgdf{0f ldngs'df/ yfkf;lxt 8f= k|bLk 5 . o'/f]lkog o"lgogn] )&@ kl5 ;+;bLo /fhgLlt dfGg] jf gdfGg] ;a} PnfPG; km/ EoflS;g P08 hgfOPsf] 5 . ;/sf/n] ;g\ @)@^
ul/g]5 . b'j} lg0f{o cf}krfl/s 9sfn, la;]6 gfOs] c?0fs'df/ s]xLaif{;Dd g]kfnsf] ;+3Lo zf;g /fghgLlts bnsf cf–cfkm\g} d"No, Od'gfOh];g -ufeL_n] ? #@ s/f]8 ;Dd kf]lnof] pGd"ng ug]{ nIo
¿kdf sf]if ;~rfns kl/ifb\sf] >]i7nfO{ ;kmfO lbPsf] xf] . a/fa/sf] vf]k pknAw u/fPsf] /fv]sf] 5 .
hf]ufpgsf nflu eGb} 7"nf] wg/flif dfGotf / ;Ldfx¿ /x]sf x'G5g\ . t/
@)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/ 3

;dfhjfbL lzIff / o;sf ljz]iftfx¿


dflg;n] of] k[YjLdf hGd]b]lv laBtfsf] ?v pdfg{ ;[hgzLntfsf] ultljlw / ;lqmotfnfO{ a9fpg åf/f ;d[l4 lgDTofpg] nIo /fVg] /fHon] cfj:ostf cg';f/sf] sfd ;Dk"0f{ tof/L k'/f ug{ cfjZos
d[ T o' k o{ G t;Dd ljleGg kft / pT;'stfsf] xfFuf lgdf]7]sf] k"0f{¿kn] aGb ug]{5 . h;sf sf/0f 5 . b]zdf /x]sf vlgh / sfd cg';f/sf] bfd klg lbg] 5 . /xG5 . ;dfhjfbL Joj:yfsf] lzIffdf
dfWodx¿af6 k|fKt u/]sf ;Dk"0f{ 5 . g]N;g d08]nfn] eg] h:t} ælzIff d'n'ssf] :jfwLgtf emg a9L alnof] kbfy{ x ¿sf] vf] h ,cg' ; Gwfg, ^= a} 1 flgs tyf k| f ljlws cfwf/e" t txsf] sIffb] l v
cg'ejx¿ dl:tisdf cb[Zo¿kn] ;a}eGbf zlQmzfnL xltof/ xf], x'Fb} hfg]5 . pTvgg / cf}Bf]lus/0fdf hf]8 ljz] i ftf M afnaflnsfx¿nfO{ ;'/Iff ;DaGwL
ljBdfg ;+ ; f/sf] Tof] ;j{ d fGo h;nfO{ rnfO{ ltdL ;+;f/ abNg @= cfly{ s ljz] i ftf M lbg] 5 . gjLgtfsf] pTkfbg, kl5Nnf] ;dodf la1fg / k|ljlwsf] ljz]if lzIf0f, k|lzIf0f / tflnd lbOg]
larf/nfO{ lzIff elgG5 . ;fdfGo ;S5f}+ .Æ To;}n] casf] laZjnfO{ cy{ /fHo ;+rfngsf] /Qm;~rf/ Aofkf/Ls/0f / ko{6g Joj;fosf] rdTsf/n] lbgk|ltlbg gofF–gofF prfO{ 5 . !% aif{ b ] l vdflysf ;a}
cy{df 1fg k|fKt ug{' jf l;Sg' jf a'‰g / ;+;f/nfO{ abNg ;dfhjfbL / b]z lasf;sf] d]?b08 xf] . of] k| r f/k| ; f/ / k| j 4{ g ug] { 5 . xfl;n ub}{5 . dfgj dl:tisaf6 o' j fo' j tLx¿nfO{ zf/Ll/s tyf
hnljB't / pBf]u If]qdf cfGtl/s c;kmn ;flat s]xL sfdx¿ lj1fgsf] k|fljlws tflnd lbOg] 5 . h;n]
bof/fd ;L / afXo nufgL leq\ofpg
nufgLstf{x¿nfO{ k|zf;lgs ¿kdf
cfljisf/ k|ljlwaf6 ;Dej b]lvG5g .
dflg;x¿n] cfˆgf b}lgs sfdx¿
cfk"mnfO{ :jf:y / tof/L /fVg'sf ;fy}
cfˆgf] cfTdf /Iff / b]zsf] /Iff ug{
;xh jftfj/0f agfO{ lab]zL k"FhL k| l jlwsf] ;xfotfn] l56f] 5 l/tf] ;Ifd x'g5 ] g\ .
;dfhjfbL lzIff clxn] leq\ofpg] 5 . unt ultljlwx¿df
s8f lgu/fgL /fVg] 5 . b]zdf
ul//x]sf 5g\ . h;sf sf/0f 7"nf]
;kmntf klg ldln/x]sf] 5 . lasl;t
(= jftfj/0fLo /Iff /
kof{ j /0fsf] ;Gt' n g M
g]kfnL hgtfsf nflu dfq} pBf]uwGbf snsf/vfgfx¿ :yfkgf
u/L nfvf}+ o'jfx¿nfO{ /f]huf/L k|fKt
/fi6«x¿ la1fg / k|ljlwsf] k|of]un]
sdhf]/ / ;fgf /fi6«x¿ dfyL cfˆgf]
ljsl;t d' n ' s tyf zlQm
/fi6«x¿sf] cf}Bf]lus pTkfbg /
geP/ laZj ;d'bfosf nflu ug]{ jftfj/0f ;'lglZrt ug]{ 5 .
s[lif pTkfbgnfO{ ljz]if hf]8 lbg]
clwgfosTj yf]k/L /x]sf 5g\, bdgdf
/flv/x] s f 5g\ . o;n] cfly{ s ,
cf0fljs xf]8afhLsf sf/0f sfa{g
h:tf xflgsf/s UofF ; x¿sf]
klg cfjZos 5 . xfdLn] 5 . cfoft k| l t:yfkg u/] /
u'0f:t/Lo a:t'sf] lgof{t a9fpg]
/fhgLlt, ;f+:s[lts / ;fdflhs
If] q x¿df dfq} geO{ laZj e" –
pT;h{ g n] laZjsf] jftfj/0f
lbgk|ltlbg k|lts'n / kof{j/0f
ljleGg cf} k rfl/s / 5 . s/sf b/ 36fP/ ;a} /fhgLltdf 7"nf] k|efj kf/]sf] 5 . c;Gt'ng aGb} uO/x]sf] 5 . o:tf
s/bftfx¿nfO{ /fh:jsf] bfo/fdf To;}n] ;dfhjfbL Joj:yfdf la1fg / dfgjLo unt ultljlwx¿n] k[YjLsf]
cgf}krfl/s If]qx¿af6 lzIff Nofpg] 5 . cfGtl/s pTkfbgnfO{ k|ljlwsf] Jofks lasf; la:tf/ u/L tfkdfg cTolws j[l4 eO{ k[YjLaf6
a9fP/ ;s];Dd lab]zL C0f lng] /fhgLlt, cfly{s, ;fdfhLs, ;f+:s[lts dfgj;+u} ;Dk"0f{ k|f0fLx¿ nf]k x'g]
k|fKt ul//]sf 5f}+ . t/ xfdLn] sfd aGb ug{ ;fd'lxs r]tgf k}bf / k|fljlws ;d[l4n] km8\sf] df5{ . vt/f b] l vG5 . To;sf/0f
ug]{ 5 . cTolws ;d[l4 p;sf] la1fg / k|ljlwdf 7"nf] nufgL u/L ;dfhjfbL Joj:yfdf jftfj/0fsf] /Iff
;f]r] h:tf], xfdLn] rfx] h:tf] geO{ pN6f] kl/0ffd Ifdtf / Go'gtd hLag Joj:yfkg b]znfO{ laZjsf] zlQm ;DkGg /fi6«sf / kof{j/0fsf] ;Gt'ng af/] hg:y/sf]
k|fKt ul//x]sf 5f}+ . h'g kl/0ffdx¿n] xfdL cfkm}n
F fO{ /fHosf] bfloTjsf] gLlt d'Vo 7fGg]
5 . cy{tGqdf g]kfnnfO{ laZjsf]
¿kdf lasf; ug{ kxn ub{5 .
&= ;" r gf tyf ;~rf/ ;DaGwL
a'emfO{df Ps¿ktf Nofpg] 5 . o;sf
nfuL ;+ljwfgdf s8f sfg'gL Joj:yf
sdhf]/ agfO/x]sf] 5 . xfd|f cflgafgL / hLagz}nL Ps alnof] vDaf agfpg] of]hgfdf
nfUg] 5 .
ljz] i ftf M
cfw'lgs ;dfhdf ;"rgf / ;+rf/
u/L zGo" sfj{g pT;h{gsf] gLlt
c+lusf/ ug]{5 . laZjsf] tfkdfg
pQ]hs / c/fhs aGb} uO/x]sf 5g\ . xfd|f] :jf:Yo, #= ;fdflhs ljz] i ftf M
g]kfnL ;dfh ljleGg hfthflt,
k|Tos JolQmsf] dxTjk"0f{ k"FhLsf]
¿kdf lasf; ePsf] 5 . k|ljlwsf]
36fpg zGo" sfj{g pT;h{gsf nflu
cGt/f{li6«o hutdf klg ;r]t kxn
xfd|f] ;dfh, xfd|f] jftfj/0f / xfd|f] kof{j/0f g} efiff, wd{, ;+:s[tL, e]ife';f, rfnrng
/ /xg;xgn] el/k"0f{ ;dfh xf] .
;xfotfn] xhf/f}+ ls=ld= 6f9fsf
;' r gfx¿ l5ge/d} k| f Kt ug{
lng]5 .
cGTodf ;dfhjfbL lzIff clxn]
c;Gt'lnt x'Fb} k[YjLsf] cl:tTj gfl;g] cj:yfdf g]kfnL ;dfhdf ljljwtf aLr Pstf
klg 5 . t/ klg ax' d tn]
;lsG5 . slxn] s fxL hgtfnfO{
e| d df kfg{ unt ;" r gfx¿
g]kfnL hgtfsf nflu dfq} geP/ laZj
;d'bfosf nflu klg cfjZos 5 .
k'Ub}5f}+ . To;}n] elaiodf cfpg] 7"nf laklQx¿af6 cNkdtnfO{, alnof]n] sdhf]/nfO{
hft, efiff, wd{, ln+u, ckf+utf,
;~rf/dfWofddf ;Dk|l] ift ul/G5g .
;dfhjfbL Joj:yfdf hgtfnfO{
xfdLn] ljleGg cf} k rfl/s /
cgf}krfl/s If]qx¿af6 lzIff k|fKt
hf]lug cfh}af6 ;r]t agf}+ Û juL{otf, If]qLotf / /+usf cfwf/df
;do ;dodf ckdfg, 3[0ff / lje]b
;+rf/ tyf ;"rgfsf] e/k'/ k|of]u
ug{ lbOg] 5 t/ /fi6« / hgtfnfO{
ul//]sf 5f}+ . t/ xfdLn] ;f]r] h:tf],
xfdLn] rfx] h:tf] geO{ pN6f] kl/0ffd
cg'ej k|fKt ug{' lzIff xf] . lzIff df] 8 ] n sf] ;dfhjfbL lzIffsf] ;/sf/sf] /fhgLlt, cfly{ s / x'g] u/]sf] b]lvG5 . o:tf dfgjtf xfgL k' U g] , Iflt x' g ] unt k|fKt ul//x]sf 5f}+ . h'g kl/0ffdx¿n]
;+ : s[ t efiffsf] lzIff wft' a f6 cfjZostf k|d'v ag]sf] 5 . h;sf ;fdflhs b:tfj] h xf] . g] k fn la/f]wL unt k|sf/sf k|j[lQx¿nfO{ ;"rgfx¿sf] ;+rf/ / k|rf/k|;f/ ug]{ xfdL cfkm}FnfO{ sdhf]/ agfO/x]sf]
pb3[t ul/Psf] dflgG5 . To:t} ljz]iftfx¿nfO{ o;/L a'‰g ;lsG5 . ;/sf/n] k|To]s aif{ h]7 !% ut] aif{ Pp6f z}lIfs hfu/0f / /fHosf] hf]sf]xLnfO{ sfg"gsf] bfo/fdf NofP/ 5 . xfd|f cflgafgL / hLagz}nL
lzIffnfO{ c+u|]hLdf Education != /fhgLlt ljz] i ftf M el/sf] cfDbfgL / vr{sf] ljj/0f sfg' g sf] pTs[ i 6 k| o f] u dfkm{ t \ s8f sfjf{xL ul/g] 5 . pQ]hs / c/fhs aGb} uO/x]sf
elgG5 . Education zAb Latin xfd|f] z/L/ ;+rfng / lgoGq0fsf] ;+;b\df k]; u/L /fi6«kltaf6 :jLs[lt ;dfhjfbL Joj:yfdf lgoGq0f ug{ *= ;' / Iff ;DaGwL ljz] i ftf M 5g\ . xfd|f] :jf:Yo, xfd|f] ;dfh,
efiffsf] edu / catum ldn]/ d'Vo c+u dl:tis eP h:t} b]z k|fKt u/L sfof{Gjogdf Nofpb 5 . ;lsG5 . ;dfhjfbL lzIffn] ;'/lIft aGg' / ;'/Iff k|bfg ug{' xfd|f] jftfj/0f / xfd|f] kof{j/0f g}
ag]sf] xf] . edu sf] cy{ cfGtl/s lgdf{0fsf] d'Vo ;+oGq /fhgLlt xf] . ah] 6 agfpbf cfDbfgL tkm{ s f] ;dfhnfO{ k'/fgf] 7fpFaf6 wf]OkvfnL /x]s JolQm / /fi6«sf] d'Vo st{Jo / c;Gt'lnt x'Fb} k[YjLsf] cl:tTj
/ catum sf] cy{ aflx/ lgsfNg' lzIff ;dfhnfO{ a'‰g] / cu|udg /fh:j, cg'bfg / C0f . vr{ tkm{sf] gofF ;kgfsf] ;+;f/df k'¥ofpg] 5 . bfloTj xf] . h'g;'s} sfd ubf{ klxnf gfl;g] cj:yfdf k'Ub}5f}+ . To;}n]
x' G 5 . Education af6 lt/ abNg] x'g'kb{5 . ;dfhjfbL rfn" vr{, k"FhLut vr{ / ljQ $= ;f+ : s[ l ts ljz] i ftf M ;'/Iffsf] k|Tofe"lt x'g cfj:os x'G5 . elaiodf cfpg] 7"nf laklQx¿af6
Educere, Educare x' F b } lzIffn] /fhgLltleqsf] e|i6, bnfn Joj:yfkgdf a[xt cWoog gu/L ;f+ : s[ l ts ljifo dflg;sf] To;sf nflu /fHon] ;dod} cfˆgf hf]lug cfh}af6 ;r]t agf}+ Û
Education ePsf] xf] . lzIff k|fKt / v/fa k|j[lQnfO{ lg:t]h kfb}{ cfly{s ah]6 agfpg] u/]sf] b]lvG5 . lrGtg, k|jl[ Q, ;+:sf/, ;+:s[tL, efiff,
ug] { / k| b fg ug] { k| l qmof
k|frLgsfnb]lv cflbd ;fDojfbL
OdfGbf/, b]zelQmk"0f{ / kf/bzL{ aGg
k|]l/t ub{5 . afXo x:tIf]k, ;Ldf
cfDbfgL tkm{sf] /fh:jdf cfsng
u/] s f] sl/a ^) k| l tzt s/
z}nL / ;du| Jojxf/ emlNsg] ;dfhsf]
Ps uxgf xf] . ;dfhsf] ;'Gb/tf
clk|ndf Ps nfv !! xhf/
o'u, bf; o'u, ;fdflGt o'u x'Fb}
clxn] k'h F LjfbL o'udf rln/x]sf] 5 .
cltqmd / b]zla?4 x'g] cfGtl/s /
afXo ;Dk" 0 f{ rnv] n x¿sf]
ldn]dtf]df s/5nL u/]/ sl/a $)
k|ltzt dfq} /fh:j p7\g] u/]sf]
k|bz{g ug]{ P]gf xf] . clxn]sf] la1fg
/ k|ljlwsf] hdfgfdf klg xfd|f s]xL tLg ;o &^hgf ko{6s lelqP tf] l ;cf] Odflg;L / g] k fnsf
lzIff k|fKt ug]{ / k|bfg ug]{ z}nLx¿ ;'ema'emk"0f{ tl/sfn] v'n/] la/f]w ug{ b]lvG5 . lab]zL;+u dfu]sf] cg'bfgdf ;+:s[tLx¿ /fd|f ePklg k|foM k'/fgf, sf7df8f}F . g]kfn ko{6g af]8s{ f
cg';f/ clk|ndf Ps nfv !! xhf/ kj{ t f/f] x L UofNh] g gf] j { ' z] k f{ n ]
o'u cg';f/ km/s–km/s ePklg ;Sg] lzlIft o'jf b:tf tof/ kfb}{ sl/a % b]lv !) k|ltzt dfq} cg'bfg ?9LafbL / h8tfdf aflwosf 5g\ . klxnf]k6s dgf:n' lxdfnsf] ;kmn
jf:tjdf lzIff ljleGg b]z la/f]lw ultljlwx¿ k"0f{ ¿kn] k|fKt x'G5 . :jb]z tyf lab]zaf6 ;+:s[lt ;du| dfgj ;dfhnfO{ Gofo, tLg ;o &^ hgf ko{6s g]kfn cfPsf
5g\ . of] ;+Vof uPsf] jif{sf] t'ngfdf cf/f]x0f u/]sf] lbg kf/]/ ^*cf}F
36gfqmdx¿af6 ef]u]/, cf}krfl/s, aGb ug{ k|]l/t ub{5 . b]zsf] sfg"g, dfu]sf] C0fsf] cg'kft x]bf{ xfdLn] ;dfgtf, Pstf / eft[Tjdf cfwfl/t dgf:n' lxdfn cf/f]x0f lbj; dgfpg
!@ bzdnj &^ k|ltztn] w]/} xf] .
cgf}krfl/s ;+:yfx¿af6 cWog k//fi6 gLlt, ;' / Iff ;+ o Gqx¿, ;f]r]sf] eGbf a9L k|fKt u/L vr{ x'gk' 5{ . dfgj dfgj aLr lje]bsf o:t} sf]le8–!( dxfdf/L z'? x'g' e' Gbf nfluPsf] 5 . ;f] x L ;dob] l v
cWofkg u/fP/ / cg';Gwfg h:tf ;+a}wflgs c+ux¿ / /fHosf ;a} ubf{ ;fj{ h lgs C0fsf] cg' k ft vf8nx¿ k} b f ug] { x' g ' x ' F b } g . cl3 ;g\ @)!( sf] clk|ndf eGbf of] cGt/f{li6«o ;fxfl;s ko{6g If]qdf
ljljw dfWodx¿af6 k| f Kt ug{ cjoax¿nfO{ hglxt tyf /fi6«lxt cTolws a9]sf] 5 . xfd|f k|fs[lts ;fdflhs ;b\efj / ;fdflhs Pstf jif{sf] clk|ndf emG8} b'O{ xhf/ dgf:n' lxdfnsf] rrf{ r'lnPsf]
;lsG5 . cfhsf] o' u df klg x'gu] /L lgdf{0f, kl/rfng / lgoGq0fdf >f]t;fwg lab]zLsf] sAhfdf k'u]sf sfod ug]{ x'g'k5{ . cfˆgf efiff hgfeGbf w]/} ko{6s cfPsf af]8n { ]
lzIffnfO{ ljBfnosf] rf}3]/fleq ;xof]u ub{5 . /fhgLltnfO{ b]z 5g\ . vr{sf] s'/f ubf{ rfn" vr{ z}nLsf] /Iff ug]{ x'gk' 5{ . ljsl;t / hgfPsf] 5 . o;/L x]bf{ kl5Nnf] kfFr
/fv]/ l;ldt kf7\oqmddf s]lGb|t lgdf{0fsf] d'Vo cfwf/ dfgL s';n sl/a ^% k|ltzt -k|zf;lgs vr{ hglxt larf/nfO{ l:jsf/ ug] { jif{sf clk|ndWo] of] jif{sf] clk|ndf
/x]/ lbOg] cf}krfl/s lzIffnfO{ dfq g]tT[ j lgdf{0fdf To;sf] cfwf/ tof/ / sd{rf/Lx¿sf] tna eQf_ eGbf x' g ' k 5{ . ;dfhjfbL ;f+ : s[ l ts ;a}eGbf w]/} ko{6s cfPsf 5g\ .
lzIff xf] eGg'nfO{ ;+s'lrt ;f]rsf ug{ cfwf/e"t txb]lv cf}krfl/s a9L 5 . k"FhLut vr{ cfjZostf ljz]iftf leq logL ljifo ;d]l6G5\g . clk|ndf ;a}eGbf w]/} ef/taf6
¿kdf lng ;lsG5 . k' F h LjfbL kf7\oqmddf æc;n /fhgLlt / s';n eGbf /fhgLlt kx'Frsf cfwf/df %= lzIff / :jf:Yo ;DaGwL #) xhf/ Ps ;o %* hgf ko{6s
Joj:yf cGtu{tsf] k'h F LjfbL lzIffn] g]tT[ jÆ ljifos ;dfa]z u/L cWoog cfˆgfx¿nfO{ cgfjZos If]qdf ljz] i ftf M lelqPsf 5g\ . o:t} cd]l/sfaf6
gf} xhf/ gf} ;o $&, rLgaf6 gf} kfOG5 . a' w af/ uf] / vfdf wfr] {
s] x L l;ldt dflg;x¿sf] lxt cWofkg u/fpg ;'? ub{5 . lalgof]hg ul/G5 . To;sf] n]vfhf]vf :jf:Yon] dflg;nfO{ lhljt dgf:n' ko{ 6 g ljsf; ;ldltn]
u/]klg ;du| >dhLjL hgtfsf] lxt ablnbf] ljZj e' / fhgLlt x'bF g} . nufgL ug{k' g]{ cfj:ostfx¿n] agfp5 eg] lzIffn] lhljt xhf/ ;ft ;o %), a]nfotaf6 kfFr
xhf/ tLg ;o (!, c:6«]lnofaf6 cfof]hgf u/]sf] kqsf/ ;Ddn]gdf
ug{ c;kmn ;flat ePsf] 5 . kl/l:ylt / ;fdl/s dxTjsf cj;/ g} kfpb}g . /sd kfPsf dflg;nfO{ r]tgzLn, k|ultzLn, rf/ xhf/ Ps ;o !), aËnfb]zaf6 af]Nb} r'dg'a|L ufpFkflnsfsf cWoIf
o;n] ;dfhnfO{ k'/fgf] r]tgfdf lx;fan] e'/fhgLlts k|lt:kwf{sf] cfj:os If]qdf efuaG8f gldNbf af} l 4s / Ifdtfjfg agfp5 . rf/ xhf/ tLg, k|mfG;af6 tLg xhf/ lgdf nfdfn] o;cl3 sf7df8f}Fdf
/fv] / lasl;t tyf gjLg k|efjaf6 g]kfn c5'tf] /xg ;Sb}g . slxn] k|mLh eP/ /fHos} vftdf tGb'?:t :jf:Yo / c;n lzIffnfO{ ;ft ;o %%, hd{gLaf6 tLg xhf/ dgf:n' lxdfn cf/f]x0f lbj; dgfpg]
kl/0ffdsf] dfu ub{5 . k'/fgf]nfO{ w'la{s[tL ljZj /fhgLltssf sf/0f hfG5 . laQLo Joj:yfkgsf] sfd klg Ps} 7fpFdf kfpFbf /fHon] /fhgLlt, b'O{ ;o &), ?;af6 b'O{ xhf/ gf} ul/P klg ufpF k flnsfn] eg]
lbdfudf /fv]/ gofFsf] kl/sNkgf s'6g}lts cEof;df g]kfn ljut Tolt ck]Iffs[t b]lvb}g . o;/L x]bf{ cfly{s / ;fdflhs If]qdf 7"nf] ;o && / dn]l;ofaf6 b'O{ xhf/ klxnf]k6s lbj; dgfpg nfu]sf]
ug{' ;kgf afx]s c? x'bF g} . clxn]sf] b]lv ?dlnb} cfPsf] 5 . lab]zL cy{tGqdf 6]jf k'Ug] nufgL If]qx¿n] pknlAw xfl;n ug{ ;S5 . oL b'O{ tLg ;o !) hgf ko{6s g]kfn hfgsf/L lbP .
z}lIfs k|0ffnL / b[l:6sf]0fn] ;du| zlQm s]Gb|x¿n] cfˆgf] :jfy{ cg'sn " df}sf kfPsf] b]lvb}g . :jb]zdf j6f ljifox¿ Ps csf{kl| t kl/k'/s cfPsf af]8{n] hgfPsf] 5 . lbj;sf] cj;/df dgf:n' kbdfu{
d' n ' s sf /fhgLlts, cfly{ s , s'6g}lts ;lqmotf a9fpb} cfPsf /f]huf/sf] cj;/ gkfP/ nfvf}+ 5g\ . h;sf] ;Dk"0f{ bfloTj /fHon] of] cË|]hL jif{sf] hgj/Ldf &( x'bF } dgf:n' If]qdf k'Ug] ko{6snfO{
;fdflhs, ;f+:s[lts, k|fljlws, 5g\ . lab]zL zlQmsf] :jfy{ s]lGb|t o'jfx¿ lab]zLg afWo ePsf 5g\ . lng' k 5{ . ;dfhjfbL Joj:yfdf xhf/ Ps ;o hgf, km]a|'c/Ldf (& ;Ddfg ug],{ k|sl[ t k"hf ug]n{ ufot
xhf/ rf/ ;o @^ hgf, clk|ndf cGo :yfgLo ;+:s[ltsf] phfu/ ug]{
jftfj/0fLo, zf/Ll/s / /Iffsf c:j:y k|lt:kwf{af6 hf]lub} cfˆgf] ;dfhjfbL Joj:yfdf lzIffn] dflg; hGd] b]lv d[To' k/]Gt;Ddsf] u/L ;f+:s[lts sfo{qmdsf] ;d]t
;d:ofx¿sf] plrt ;dfwfg lxt cg's'n Ph]G8fx¿ cfTd;ft dflysf ;a} ;d:ofx¿sf] plrt :jf:Yo lhDd]jf/L / p;n] rfx]sf] / Ps nfv @* xhf/ Ps ;o &^ hgf
ko{6s g]kfn cfPsf lyP . o;/L cfof]hgf ul/g] cWoIf nfdfsf] egfO
;lxtsf] pmhf{ lbg' s f] ;§f u/L cl3 a9\g / To;} cg's"n xn lbg ;r]t kxnsbdL a9fpg] Ifdtfn] EofPsf] ;Dk"0f{ lzIff /fHosf] 5 . …;f]xL cj;/df kj{tf/f]x0f ;‹sf]
;g\ @)@$ sf] rf/ dlxgfdf rf/
o'jfx¿nfO{ emg a9L lg/f;f, x}/fgL d' n ' s sf] s' 6 gLlt ;+ r fngsf] 5 . ah] 6 agfpbf /f] h uf/L / bfloTj leq kg]{ 5 . /fHosf] 7"nf] nfv !^ xhf/ &* hgf ko{6ssf] em08f / Aofg/;lxt ¥ofnL lgsfNg]
/ cefj lbg]u/L ;d:of aNemfPsf] jftfj/0f agfpg k|]l/t ub{5 . pTkfbgnfO{ d'Vo hf]8 lbg] 5 . nufgL lzIff / :j:Yodf x'g]5 . cfudg ePsf] 5 . sfo{qmd klg /x]sf] 5Ú, pgn] eg],
5 . nfvf}+ o'jf hgzlQmx¿nfO{ g]t[Tjn] s'6g}lts dof{bfnfO{ b] z nfO{ s[ l if pTkfbg åf/f dflg;sf cfwf/e"t cfjZostfsf o;} a Lr, ;g\ !(%^ d] ( …To;afx]s cGo y'k|} sfo{qmdsf]
lab]zLg afWo kf/]sf] 5 . o;n] s' l NrP/ cfˆgf] :jfy{ cg' s ' n cfTdlge{/ x'Fb} cf}wf]lus pTkfbg ;Dk"0f{ lhDd]jf/L /fHon] lng]5 . tf/]vsf lbg hfkfgsf kj{tf/f]xL cfof]hgf ul/Psf] 5 .Ú
4 @)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/

htftt} 7u}7u M 5}g ;/sf/nfO{ rf;f]


s]xL jif{otf x/]s sfo{qmd kf6L{ ;/sf/ cg' u dg ub} { g . kf6L{ clxn] a}+s tyf ljlQo ;+:yf sk8f gnufO{ jf hLjge/ b'Mv u/]/ Jofkf/Lx¿;F u xKtf p7fpF 5 g\ . kbflwsf/Lx¿n] Tof] ljw]os cufl8
Kofn] G ;df ul/G5 . ay{ 8] b ] l v Kofn]G;x¿df agfOPsf] vfg]s/' f vfg 8'Ag'sf] sf/0f oLgLx¿n] C0f gltg'{ sdfPsf] k} ; f ;d] t pgLx¿n] l;l8of]nfO{ dtna 5}g . l;l8of]x¿ a9fpg lbPgg\ . )&( k'; !! ut]
a|taGw, ef]h, ljjfx ;d]t kf6L{ of]Uo 5 ls 5}g < eg]/ ;DalGwt klg xf] . ;/sf/n] a}+s tyf ljlQo ;xsf/Ldf /fv]sf lyP . kl5Nnf] sfd ug{ c;Ifd 5g\ eGg] s'/f g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf
Kofn]G;d} ug]{ qmd a9\bf] 5 . t/, lgsfo cg'udg ub}g{ g\ . ;+:yfn] sxfF shf{ k|jfx u/] < eg]/ ;do ahf/df xf]6n, /]:6'/G] 6, ld7fO{ k|dfl0ft g} eO;s]sf] 5 . k'iksdn bfxfn k|r08 ePkl5 Tof]
kf6L{ Kofn]G;df vfgf vfP/ 3/ Rofp pld|Pem}+ kf6L{ Kofn]G; vf] t fNg] xf] eg] (( k| l tzt k;nx¿df klg Dofb ;lsPsf], ut kmfu'Ng ( ut] u[x dGqfnon] ljw]os dflyNnf] ;bg -/fli6«o;ef_
kmls{kl5 w]/} dflg;x¿ la/fdL x'g] Joj;foLx¿ ;~rfng ePsf 5g\, Tof] dflg;x¿sf] 3/hUuf, uf8L / ;]o/ u'0f:t/xLg ;fdfg laqmLljt/0f && j6} lhNnfsf l;l8of]nfO{ kl/kq af6 kfl/t ul/of] . clg pBf]u
u/]sf 5g\ . ToxfF vfPsf vfg]s'/fn] klg af6f]sf] 5]pdf clg 3gf a:tLsf] eO/x]sf] kfOG5 . ub}{ ;/sf/L–;fj{hlgs hUufsf] jfl0fHo dxf;+3sf g]tfx¿ /fhgLlts
dflg;x¿nfO{ emf8f kvnf nfUg], aLrdf . ;/sf/sf] agfPsf] dfkb08 df;' k;ndf v;Lsf] egL afv|f ljj/0f k7fpg tyf cltqmldt hUuf bnsf] 9f]sf 9\s9sfpg k'u] . o;n]
8fOl/of x'g], 6fpsf] b'Vg], Hj/f] s'g} klg kf6L{ Kofn]G; Joj;foLx¿n] / /fFufsf] egL e}; + Lsf] df;' a]lr/x]sf] k'g; { /sf/sf] gfddf Nofpg lgb]z { g dflyNnf] ;bgaf6 ljw]os kfl/t
cfpg] , jfGtf x' g ] h :tf ;d:of kfngf u/]sf 5g\ . s]xL jif{otf C0f atfOG5 . 8]/Lx¿df klg ljleGg lbPsf] lyof] . t/, l;l8of]n] g t ePklg tNnf] ;bgdf uPg .
lgDTofO/x]sf] 5 . lnP/, hUuf a]r/] kf6L{ Kofn]G;df s]ldsn jf kfp6/ ld;fP/ tof/ ;/sf/L–;fj{hlgs hUufsf] ljj/0f clxn] klg Tof] ljw]os ylGsPsf]
sltko dflg;x¿ t vfg]s'/f ljjfx, a|tjGw ug]{ tyf ef]h lbg]x¿ kfl/Psf s[lqd b'w, bxL a]lr/x]sf] k7fpg ;s] g t cltqmldt hUuf 5 . ;/sf/L–;fj{hlgs hUuf btf{
ld7f] agfpg kf6L{ Kofn] G ; XjfQ} a9]sf 5g\ . s;n] dx+uff] ef]h kfOG5 . ef6e6] g L, ;' k /dfs] { 6 , k'g;{ /sf/sf] gfddf Nofpg g} . ug]{ klg Joj;foL g} . /fHonfO{ /fh:j
Joj;foLx¿n] s]ldsn ;d]t ld;fpg] lbg] < eg] / cfkmGt–cfkmGt / laudf6{df klg s'lxPsf, lalu|Psf, ;k{n] Eofu'tf s'/]em}+ l;l8of]x¿ 5Ng] klg Joj;foL g} . kfFr ;osf]
u/]sf] atfpF5g\ . To:t}, s'lxPsf, l5d]sL–l5d]sLaLr xf]8afhL rn]sf] Dofb ;lsPsf ;fdfgx¿ laqmLljt/0f klg sxfFaf6 k};f vfg kfOG5 eg]/ ;fdfg kfFr xhf/df a]r/] hgtf 7Ug]
;8]sf jf lalu|Psf ;:tf] t/sf/L g} kfOG5 . ul//x]sf] kfOG5 . xf8{jo] / k;nx¿n] al;/x]sf] kfOG5 . pgLx¿ b]z / klg Joj;foL g} . km]l/ oLgLx¿s}
NofP/ agfOPsf] x'G5 . clg v;Lsf] b]vfl;sLsf nflu C0f lnP/ sd;n /+u, 808L, kmnfd ;jf]{Ts[i6 hgtfsf] lglDt sfd ub}{gg\ . clxn] ;DklQ 5fglag ug{ ;Sb}g, ;/sf/ .
egL afv|fsf] df;' ksfpg], df5f klg 3/hUuf, uf8L, u/uxgf, dx+uf eGb} dx+uf]df a]lr/x]sf 5g\ . /fHosf] 9' s ' 6 Ldf /fh:j cfpg a}+s tyf ljlQo ;+:yfsf ;~rfns,
slxn]sf] lalu|Psf] NofP/ ksfpg] sk8f lsGg] , ef] h lbg] , ljjfx ahf/df 7uLwGbf XjfQ} a9]sf] 5f]l8;s]sf] 5 . Jofkf/Lx¿ cfk"m cWoIfx¿ b'O{ s/f]8sf] lwtf] /fv]/
u/]sf] atfOG5 . kf6L{ Kofn]G;df
kfOg] dlb/fx¿ klg ;a} ;:tf] /
ug]{h:tf k|j[lQ XjfQ} a9]sf] 5 .
a'9f]kfsfn] eGy] ls C0f eg]sf] l3g ?iff yfkf 5 . htftt} 7ux¿sf] laulauL 5 .
k]6f« n] kDk Joj;foLx¿n] l;n tf]8/]
sdfpF5g\ t/ /fHonfO{ s/ ltb}g{ g\ .
j8fWoIfb] l v d] o /, sd{ r f/Lx¿
Ps s/f]8 C0f lbG5g\ .
To;df bz nfv 3'; vfG5g\ .
gSsnL x'g] u'gf;f] a9\bf] 5 . xf] . C0f slxn] lng'x'Gg . t/, s]xL a}+ssf] gfddf e]l6g] 5 . lxhf] k]6f« n
] , l8h]n, dl§t]n a]lr/x]sf 5g\ . hgtfn] lt/]sf] s/af6 tnaeQf eGg]a]nf !^ k|ltzt Aofh clg
bxL, cfO;lqmd, ld7fO{x¿ klg jif{otf dflg;x¿n] a}s + , ljlQo ;+:yf bnfnLx¿n] 3/hUuf, uf8L / ;]o/sf] Jofkf/Lx¿n] cfˆgf] kmfObfsf] nflu vfG5g\, ;/sf/L uf8L r9\5g\ . clg lng]a]nf &% k|ltzt;Dd . clg
;:tf], u'0f:t/xLg / Dofb ;lsPsf] tyf JolQmaf6 g} rsf]{ Aofhdf C0f d"No a9fPsf lyP . cfˆgf] kmfObfsf] Dofb ;lsPsf, gSsnL, u'0f:t/xLg sfd rfFlx s]xL ub}{gg\ . oLgLx¿sf] g} ;DklQ ;/sf/n]
/flvPsf] x'G5 . kf6L{ Kofn]G;df Ps lng] qmd a9]sf] kfOG5 . clxn] kf6L{ lglDt bnfnLx¿n] ;j{;fwf/0f 7u] . ;fdfg laqmLljt/0f ul//x]sf 5g\ . hgk|ltlglw / sd{rf/Lx¿nfO{ 5fglag klg ug{ gkfpg] < ca
Kn]6 b'O{ xhf/b]lv tLg xhf/;Dd Kofn]G;df klxnfeGbf ef]h ug]{x¿ cfgfsf] Ps nfv gkg]{ hUuf t/, s'g gSsnL / s'g ;SsnL < ahf/ cg'udg ug{ hfg nfh nfU5 . hgtfaf6 r'lgP/ cfPsf ;f+;bx¿n]
lnOG5 . ;/sf/ hlGdPsf] !^ jif{ sd 5g\ . lsgls ahf/df cfly{s /ftf/ft Knfl6ª u/]/ cfgfs} s/f]8df eg]/ s;}n] lrGb}gg\ . km]l/ hgtfn] lt/]sf] s/af6 tnaeQf l56f]eGbf l56f] ylGsPsf] Tof] ljw]os
gk'u]sf] afnaflnsfnfO{ gfafns, dGbL 5 . oBlk, Ps hgfn] ef]]h a] l rlbP . a} + s n] ;o ¿k} o F f df csf]t{ km{, ;DalGwt lgsfo o;af/] vfg, ;/sf/L uf8L r9\g, kf];s nufpg kf; ug'{k5{ . o;f] u/]df /fHonfO{
gfaflnsf eG5 . ^* jif{ k'u]kl5 ubf{ g} kf6L{ Kofn]G; Joj;foLx¿n] lgisfzg u/]sf] ;]o/ ;j{;fwf/0fnfO{ cg'udg klg ub}g{ . Joj;fo ug]{ eg] nfh nfUb}g . ahf/df dx+uL XjfQ} w]/} kmfObf x'g] 5 . b]z / hgtfnfO{
Ho] i 7 gful/s elgG5 . t/, dgUo sdfpF5g\ . #% ;odf le8fP . ef/taf6 b'O{ gfddf Jofkf/Lx¿n] n' 6 tGq a9]sf] 5 . Jofkf/Lx¿n] cfk"mv'zL w]/} kmfObf x'g]5 . To;}n], ca Tof]
oLgLx¿nfO{ klg s]xL 5'6 lbOFb}g . bz hgfaf6 cfDbfgL ug]{ k};f nfvdf uf8L NofP/ oxfF @) b]lv dRrfPsf 5g\ . pkef]QmfnfO{ dx+uf]df ;fdfgsf] d"No tf]s]sf 5g\ . /, ljw]os ;bgaf6 kfl/t ug}{k5{ .
Kn]6 ;dfTg]lalQs} pgLx¿sf] klg Pp6}nfO{ d'uf{ agfP/ 7U5g\ . kf6L{ %) nfv;Dddf laqmLljt/0f u/], ;fdfg a]R5g\ clg /fHonfO{ s/ ;j{;fwf/0f 7u]sf 5g\ . oBlk, ;/sf/ ;/sf/n] ca ljb]zL;Fu C0f
Tolt g} k};f nfU5 . Kofn]G;df ljjfxsf nflu uPsf bnfnLx¿n] . a} + s tyf ljlQo 5N5g\ . clxn] klg clw+ s fz eg] cg'udgdf rf;f] b]vfpFbg} . lnP/ b] z rnfpg] xf] O g .
clg aRrf / a'9fa'9Lx¿n] slt hGtLx¿ cfkm\gf] sk8f, u/uxgf ;+:yfsf sd{rf/Lx¿n] klg 3';sf] Joj;foL btf{lag} ;~rfng eO/x]sf )&^ ;fndf g]skf Pdfn]sf sfnf]ahf/L, u}/sfg"gL sfd u/]/
vfG5g\ / < kf6L{ Kofn]G;x¿n] lnPsf] k|rf/k|;f/ ug{ k'us] f] b]lvG5 . tFeGbf cf8df shf{ k|jfx u/] . 5g\ . btf{ gePkl5 /fHonfO{ cWoIf s]kLzdf{ cf]nL k|wfgdGqL x'bF f vaf}{ ;DklQ hf]8]sfJofkf/L, pBf]uL
of] k};f ;/sf/n] lgwf{/0f u/]sf] d wgL eGb} cfkm\gf] ;DklQsf] lj1fkg clxn] a}s
+ , ljlQo ;+:yfdf art pgLx¿n] s/ klg ltb}g{ g\ . pBf]uL, Jofkf/L, a}+s tyf ljlQo tyf JolQmx¿sf] ;DklQ /fli6«os/0f
xf]Og . Joj;foLx¿ cfkm}+n] lgwf{/0f ul//x]sf x'G5g\, dflg;x¿ . km]l/ ug]{ artstf{x¿ /f]P/ lxF8]sf 5g\ . ;+3, k|b]z / :yfgLo ;/sf/ ;+:yf, ljleGg ;+3;+:yfdf sfo{/t ug'{k5{ . ;a}nfO{ s/sf] bfo/fdf
u/]sf x'g\ . s'lxPsf, ;8]sf vfg]s/' f pgLx¿n] nufPsf] sk8f, u/uxgf, cfkm\gf] lgIf]k 8'ak] l5 pgLx¿ dg'{ 5g\ . t/, s;} n ] klg ahf/ JolQmx¿sf] klg ;DklQ 5fglag ug{ Nofpg'k5{ . /, s/ p7fP/ b]z
lbP/ oLgLx¿n] hgtfnfO{ la/fdL uf8L, 3/ ;a} a}+s tyf ljlQo ls afFRg' cj:yfdf k'u]sf 5g\ . cg'udg ul//x]sf] kfOb}g+ . j8fWoIf, kfOg] ljw]os ;bgdf k]z ul/of] . rnfpg'k5{ . ;Fu} ;/sf/L vr{ klg
agfpg'sf ;fy} 7u]sf 5g\ . t/, ;+:yfaf6 C0f lnP/ lslgPsf] x'G5 . lsgls lxhf] vfOgvfO{, Ps hf]/ /fd|f] d] o /, sd{ r f/Lx¿ a? o:tf t/, pBf] u jfl0fHo dxf;+ 3 sf s6f}tL ug'{k5{ .

j}bl] zs /f]huf/ artkq @)*^ lgisf;g x'b“ } rfn" cfjsf] cfly{s j[l4b/ #=*& k|ltzt
sf7df8f} F . ;fj{ h lgs C0f ug{ kfpg] sfof{non] hgfPsf] 5 . d' n ' s sf] le;f -ef/t afx] s _, sf7df8f}F . /fli6«o tYof+s rfn' cfjdf k|ltJolQm s"n ufx{:Yo yf]s, v'bf| Jofkf/, uf8L tyf
Joj:yfkg sfof{ n on] …j} b ] l zs o; artkqdf ljb] z Ldf sfo{ / t sDkgLsf] cflwsfl/s sfof{non] rfn' cfly{s jif{ @)*)–*! pTkfbg cd]l/sL 8n/ Ps xhf/ rf/ df]6/;fOsn dd{t ;]jftkm{ z"Go
/f]huf/ artkq @)*^Ú lgisf;g /f] h uf/L ul//x] s f, g] k fn kms] { s f] kl/rokq -Dofb ggf3] s f] _ sf] df g]kfnn] tLg bzdnj %$ k|ltztsf] ;o #$ x'g] k|f/lDes cg'dfg ul/Psf] bzdnj !^, kfgL cfk"lt{, 9n
ug]{ ePsf] 5 . ;fj{hlgs C0f ^ dlxgf glat] s f gful/s, u} / k|ltlnlk, @ k|lt kf;kf]6{ cfly{s j[l4b/ xfl;n ug]{ cg'dfg 5 eg] k|ltJolQm s"n /fli6«o cfo Joj:yfkgnufot If]qdf b'O{ bzdnj
Joj:yfkg sfof{non] laxLaf/ Ps cfjf;Lo g]kfnL / ltgsf kl/jf/n] ;fOhsf] kmf] 6 f] , ljb] z L d' b | f ;fj{hlgs u/]sf] 5 . rfn' cfjsf] cd]l/sL 8n/ Ps xhf/ rf/ ;o $% *), ljB't\ UofF; tyf jftfg'sl" nt
;"rgf hf/L ub}{ j}b]lzs /f]huf/Ldf nufgL ug{ kfpg] ;fj{hlgs C0f g] k fndf lelqPsf] k| d f0f :j¿k ah]6dfkm{t\ ;/sf/n] 5 k|ltztsf] /xg] cg'dfg ul/Psf] 5 . rfn' cfjdf cfk"lt{ ;]jftkm{ !& bzdnj $$,
/x] s f / xfn;fn} /f] h uf/Laf6 Joj:yfkg sfof{non] hf/L u/]sf] ljb] z L d' b | f ;6xL u/] s f] ef} r / cfly{s j[l4 xfl;n ug]{ nIo /fv]sf]df ljleGg If]qsf] d"No clej[l4 j[l4b/ vfgL tyf pTvggtkm{ b'O{ bzdnj
nIosf] cfwf a/fa/ dfq} j[l4b/ xfl;n x]bf{ :jf:Yo tyf ;fdflhs sfo{tkm{ #!, s[lif, jg tyf dT:otkm{ tLg
x'g] cg'dfg tYof+s sfof{non] ;fj{hlgs kfFr bzdnj %@, lzIfftkm{ b'O{ bzdnj )% k|ltzt j[l4 /xg]
u/]sf] xf] . tYof+s sfof{non] cfh cfj bzdnj &!, ;fj{hlgs k|zf;g tyf cg'dfg ul/Psf] 5 .
@)*)–*! sf] jflif{s /fli6«o n]vf
tYof+s ;fj{hlgs ub}{ o:tf] cg'dfg
;fj{hlgs u/]sf] xf] . …rfn' cfj
@)*)–*! df cfly{s j[l4b/ cfwf/e"t
d"Nodf tLg bzdnj %$ k|ltzt /
pkef]Qmf d"Nodf tLg bzdnj *&
k|ltzt x'g] k|f/lDes cg'dfg ul/Psf]
5,Ú sfof{noåf/f hf/L lj1lKtdf
elgPsf] 5, …rfn' cfj @)*)–*! df
pkef]Qmf d"Nodf cfwfl/t d'ns ' sf]
cy{tGqsf] cfsf/ ? %& va{ rf/ ca{
k'Ug] cg'dfg 5 .Ú /Ifftkm{ rf/ bzdnj $(, k|zf;lgs rfn' cfjdf pBf]u / lgdf{0f
To;}u/L, ut cfj @)&(–*) df tyf ;xof]uL ;]jftkm{ rf/ bzdnj If]qsf] d"No clej[l4b/ C0ffTds /xg]
:jb]z kmls{Psfx¿sf nflu kfFr ;" r gfdf pNn] v ul/Psf] 5 . k] ; ug{ ' k g] { 5 . g]kfnsf] cy{tGqsf] cfsf/ %# va{ )$, k];fut j}1flgs tyf k|fljlws cg'dfg ul/Psf] 5 . pBf]u If]q Ps
jif]{ artkq lgisf;g ug{ nfu]sf] o; artkqdf nufgL ug] { n ] nufgLstf{n] artkq vl/bsf $* ca{ a/fa/ /x]sf] klg tYof+s lqmofsnfktkm{ rf/ bzdnj !% bzdnj ^) / lgdf{0f If]q b'O{
xf] . pQm artkq laqmL v'nf x'g] cw{ j flifs{ ¿kdf Aofh e' Q mfgL nflu !$ jfl0fHo a}+sx¿ l;l6hg, sfof{non] hgfPsf] 5 . tYof+s k|ltztsf] j[l4b/ cg'dfg ul/Psf] 5 . bzdnj )& n] C0ffTds /xg]
cjlw h]7 @# ut];Dd /xg] 5 . kfpg] 5 g\ . t/, pQm Aofh /sd glan, dfR5fk'R5|], k|e', ;g/fOh, sfof{non] rfn' cfjdf s[lif If]qsf] To;}u/L, 3/hUuf sf/f]af/tkm{ b'O{ sfof{non] hgfPsf] 5 . /fli6«o n]vf
sfof{non] jflif{s ( k|ltzt e' Q mfgLsf nflu nufgLstf{ n ] l;4fy{, ;flgdf, l;6L PS;k|]; dgL j[l4b/ k|Io]k0f tLg bzdnj )% / bzdnj (*, ljQLo tyf aLdf If]qtkm{ cg'dfg ug{ ;+oQ' m /fi6«;3+ , o'/f]lkog
Aofhb/ /x] s f] ! ca{ ¿k} o fF s f] cfˆgf] jf cfk" m n] OR5fPsf] 6«fGkm/, cfOPdO{ lnld6]8, u}/s[lif If]qsf] j[l4 tLg bzdnj &% ;ft bzdnj *), ;" r gf tyf o'lgog, ljZj a}s + , cGt/f{li6«o d'bf|
artkq lgisf;g ug{ nfu]sf] xf] . JolQmsf] vftf /x]sf] a}+ssf] gfd, PgPdaL a}+s, Unf]an cfOPdO{ k|ltzt /xg] cg'dfg u/]sf] 5 . ;~rf/tkm{ rf/ bzdnj (! k|ltzt, sf]if, cfly{s ljsf; tyf ;xof]usf
Go' g td !) xhf/ ¿k} o fF b ] l v 7] u fgf / vftf gDa/ cfj] b g a} + s , g] k fn a} + s , O;] j f / g] k fn To;}u/L, k|fylds If]q tLg k|ltzt, cfjf; tyf ef]hg ;]jftkm{ *! nflu ;+ u 7gh:tf cGt/f{ l i6« o
clwstd !) xhf/ ¿k}ofFn] efu kmf/ddf pNn] v ug{ ' k g] { 5 . /]ld6 OG6/g];gn sDkgLx¿af6 låtLo If]q Ps bzdnj b'O{ k|ltzt / bzdnj *$ k|ltzt / oftfoft tyf ;+:yfåf/f ;+oQ ' m¿kdf ljsf; u/]sf]
ubf{ lgMz]if efu hfg] u/L cfXjfg cfj]bgsf nflu OR5's cfj] b g a' e mfpg ;Sg] 5 g\ . o; ;]jf If]q rf/ / bzdnj kfFr k|ltzt e08f/0f ;]jftkm{ !! bzdnj *( /fli6«o tYof+s sfof{non] /fli6«o n]vf
u/]sf] /sd;Dd nufgLstf{n] vl/b nufgLstf{x¿n] /fxbfgL, sfo{/t artkqsf] cjlw % jif{sf] x'g]5 . /x]sf] 5 . k|ltztsf] j[l4 cg'dfg ul/Psf] 5 . tYof+s cg'dfg u/L k|sfzg ub{5 .
@)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/ 5

dfS;{ j fbsf] ;fGble{ s tf


…pgsf] gfpF / sfo{ o'uo'ufGt/;Dd l;+uf] dfgj hflts} qmflGt / d'lQmsf] ¿kdf k|s6 x'bF } cfPsf] 5 . To;}u/L cfPsf] 5 . cfh pQ/ - ;dfgtfsf] e|dk"0f{ gf/f lbg] / dfS;{jfb -n]lggjfb-_ dfcf]jfbsf
hLljt /xg]5g\ .Ú lj1fgsf ¿kdf :yflkt ePsf] 5 . c/fhstfjfb klg ljleGg ¿k / /+udf cfw' l gstfjfb dfS;{ j fbåf/f csf]{lt/ ax';+Vos >lds hgtfsf] ¿kdf ljsf; klg eO;s]sf] 5 .
k| ] m 8l/s P+ u ] N ; oBlk ljZjdf 3l6t qmflGt / b]vfkb}{ cfPsf] 5 . o;k|sf/sf k|jl[ Q k|ltkflbt åGåfTds tyf P]ltxfl;s cfly{s ;dfgtfsf] lj?4 pleO{ t/ ca olQn] k' U b} g . cfhsf]
cfh ;g\ @)@$ d] % tfl/v . k| l tqmflGtsf 36gfsf sf/0f blIf0f, dWo / pu|jfdkGysf ¿kdf ef}ltsjfb, ju{;+3if{, ;j{xf/f ju{sf] d'¶Le/ pTkL8sx¿sf] cfly{s lxtnfO{ ju{;3+ if{ tyf lj1fg Pj+ k|ljlwsf]
cfhs} lbg cyf{t\ ;g !*!* d] % dfS;{jfbsf] j}1flgstfk|lt s]xL k| s 6 x' F b } cfPsf 5g\ . ltgn] clwgfosTj tyf ;fDojfbsf] lj/f]w ;jf]k{ l/ :yfg lbg] slyt ;+;bLo ljsf;zLt xft]dfnf] ub}{ To;sf] cem}
tfl/vsf lbg j}1flgs ;fDojfbsf cfz+sf klg JoQm ul/Fb} cfPsf 5g\ . dfS;{jfbsf] ;+zf]wg / e|l:6s/0f t / k'FhLjfb, ;+;bjfb, gjpbf/jfb, nf]stGqsf] cfo' ca w]/} nfdf] 5}g . ljsf; ug{ h?/L 5 . of] cleef/f
l;4fGtsf/ tyf bfz{ l gs sfn{ u/] g}, t/ tL cGTodf dfS;{jfbsf] ;fd|fHojfb sf] kIfdf pleg] qmddf pTkfbs zlQmsf] ljsf;, ju{;3 + if{ / ljZj ;j{xf/f ju{ tyf pTkLl8t
dfS;{sf] hGd ePsf] lyof] . To;}n] ;j{xf/f juL{o qmflGt / d'Qmsf] ltgsf] k' l i6 /sf nflu hg;d'bfo / ltgsf] /fhgLlts
cfhsf] lbg cGt/f{li6«o sDo'lg:6 ;f/tTjdfly xdnf af]Nb} k|ltlqmofjfbs} cts{a'l4jfb, z"Gojfb, c1]ojfb, k|ltlglwTj ug]{ ljZjsf qmflGtsf/L
cfGbf]ngdf Ps P]ltxfl;s lbg xf] . z/0fdf k'us ] f 5g\ . k|ltlqmofjfbLx¿n] ax' n jfb, ;f/;+ u | x jfbsf e' Q ] sDo'lg:6 kf6L{x¿sf] sfFwdf cfPsf]
cfh ljZj ;j{xf/f ju{ Pj+ ;+;f/e/sf klg dfS;{jfbdfly gfgf txsf cf/f]k xltof/x¿ le/]/ cfPsf] 5 . ;fy} 5 . o;} P]ltxfl;s cleef/f tyf
pTkLl8t /fi6« tyf pTkLl8t nufpFb} cfPsf 5g\ . oxfFg/] Wofg To;n] lj1fg / k|ljlwsf] ljsf; bfloTj k'/f ug{sf nflu ;+3if{/t /xg'
hg;d'bfo / ;Dk"0f{ >dhLjLx¿n] lbg'kg]{ s'/f s] 5 eg] dfS;{jfbsf k|lqmofnfO{ b]vfP/ tyf cfˆgf] ;Qf g} dfS;{sf] !$! cff}+ :d[lt lbj;
cfh dfS;{jfbsf k|ltkfbs j}1flgs cg';f/ ;j{xf/f juL{o /fHo;Qfsf] arfpgsf nflu ltgsf] b'¿kof]u dgfPsf] ;Rrf ;fGble{stf /xg]5 .
sfn{ dfS{;sf] @)& cff}+ hGd lbj; ;f/tTj eg] s f] ;j{ x f/f ju{ s f] u/] / qmflGt / d' l Qmsf] lbzfdf o; cj;/df dfS;{jfbsf] /Iff, k|of]u
w'dwfdsf ;fy dgfpg uO/x]sf 5g\ . clwgfosTj xf] / tL ;a} To; cu|;/ ljZj ;j{xf/fju{ / pTkLl8t / ljsf; ub}{ l;+uf] ljZj / g]kfndf
o; P]ltxfl;s lbgsf] ;Gbe{df clwgfosTjsf] lj?4 v8f x'bF } cfPsf hg;d' b fonfO{ t;f{ p g] sfd ;d]tnfO{ abNgsf nflu g]kfndf gofF
sfn{ dfS;{åf/f k|ltkfbg ul/Psf] ljZj 5g\ . clg tL ;a}n] of] jf Tof] ¿kdf ul//x]sf] 5 . hgjfbL qmflGt ;DkGg ub}{ j}1flgs
;j{xf/f ju{ Pj+ pTkLl8t /fi6« tyf k'h
F Lkltju{ jf k|ltlqmofjfbL ju{sf] j:t' t M cfh ;fd| f Hojfb ;dfhjfb k|flKtsf nflu g]kfnsf
;Dk"0f{ d'lQmsfdL hg;d'bfosf] d'lQmsf] clwgfosTj kIfkf]if0f ub}{ cfPsf
l;4fGt -dfu{bz{s l;4fGt_ dfS;{jfbsf]
cf+l} rTo / ;fGble{stfsf ljifodf ;+lIfKt
k/Gt' , clxn] ; Dd
x:taxfb'/ s]= ;L=
cfOk'Ubf dfS;{jfbsf] ljsNkdf pleg
5g\ . o;}qmddf gjdfS;{jfb, pQ/ -
dfS;{jfb / pQ/ cfw'lgstfjfb ;Gbe{ M @)& cf}+ dfS;{ hGd lbj;
¿kdf n]v n]Vg] k|oTg ul/Psf] 5 . ;Ifd qmflGt / d'Qmsf] s'g} lj1fg hlGdPsf 5g\ . cGttM ;+zf]wgjfb,
sfn{ dfS;{ hGd % dO{ !*!* df hGdg ;s]sf] 5}g . /, Tof] ;Defjgf c/fhstfjfb / k|ltlqmofjfb ;a}sf] /fhgLlts, cfly{s tyf ;fF:s[lts cf/f] x tyf cj/f] x sf k| l qmof, qmflGtsf/L sDo' l g:6 kf6L{ x ¿
hd{gLsf] l6«o/ zx/sf] Ps jlsn klg b]lv+bg} . ldngs]Gb| cfh d"n ¿kdf pQ/ ;+s6sf] e'd/Ldf km:b} cfPsf] 5 . ;fd|fHojfbsf ;fd' lg/Gt/ k}bf x'Fb} P]ltxfl;s cleofgdf h'6\g h?/L
kl/jf/df ePsf] lyof] . ;g\ !*$* dfS;{jfb hGdg] lalQs} o;sf cfw'lgstfjfb aGg uPsf] 5 . s]xL d'¶Le/ pTkL8sx¿sf] xftdf cfPsf ;+s6 nufotsf tYo / 5 . lsgls dfS;{jfbsf] qmflGtsf/L
km]ac "| /L @! sf dfS;{ / P+uN] ;åf/f b'Zdgx¿n] dfS;{jfbsf lj?4 cg]sf}+ pQ/ cfw'lgstfjfbn] Psflt/ k'FhL /sf] ;+s]Gb|0f tyf pgLx¿sf] pgLx¿sf z" G ojfbL l;4fGtdf ;f/tTj klg o;}df 5 .
sDo'lg:6 lnusf] tkm{af6 n08gaf6 s'kr| f/ ub}{ cfPsf 5g\ . vf;u/L ljrf/wf/fsf] cGTo, qmflGt / d'lQmsf d'gfkmfb]lv d'gfkmf;Ddsf] ofqf ca cfwfl/t ts{x¿af6 hlt;'s} s;/t cGTodf dfS;{ cd/ x'g'x'G5,
…sDo'lg:6 3f]if0ffkqÚ hf/L ul/of] . of] dfS;{ j fbsf] e| l i6s/0f ug] { / dxfg\ j[tfGtx¿sf], Oltxf;sf] cGTo, Wj:t x'bF } uPsf] 5 . lj1fg / k|ljlwsf] u/] klg dfS;jfbsf] ;}4dglts dfS;sf sfo{x¿ pxfFsf cgGo ldq
ljZjljVoft sDo'lg:6 3f]if0ffkq g} ljZj dfS;{jfbs} lj?4 pleg]df cj;/jfb, ;fDojfbsf] cGTo nufotsf cGTosf] ljsf; eg]sf] pTkfbs zlQmsf] v08g x'g ;Sb}gg\ . P+u]N;s} zAbdf …o'uo'ufGt/;Dd
;j{xf/fju{sf] d'lQmsf] l;4fGt aGof], hf] c/fhstfjfb / ljleGg vfn] 3f]if0ff ub}{ / csf]{lt/ pbf/jfb, ljsf; xf] . To;n] k'/fgf] pTkfbg dfS;{jfb ultzLn lj1fg xf] . hLljt /xg]5g\ .Ú -n]vs M jl/i7
dfS;{jfbsf gfdn] :yflkt 5 . k|ltlqmofjfb b]vfkb}{ cfPsf 5g\ . k' F h Ljfb, ;+ ; b\ j fb tyf ;DaGwsf] Wj+;sf] gf/f ahfO/x]sf] Tof] Pp6} 7fpFdf hd]/ a:g ;Sb}g . dfS;{jfbL n]vs / cGt/f{li6«o n]vs
dfS;{jfb ljZj ;j{xf/f ju{ / cj;/jfb cfh ;+zf]wgjfbsf ljljw ;fd|fHojfbnfO{ lr/~hLjL atfpFb} 5 . Psflt/ :jtGqtf tyf Tof] ljsl;t x'Fb} hfG5 / To;sf] tyf kqsf/ s]Gb|sf cWoIf x'g\_ .

/fi6« a}s
+ åf/f ^ a}s
+ nfO{ sf/afxL
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+s v]tfgnfO{ !) nfv hl/jfgf ul/Psf] dfu{bz{gÚ sf] Joj:yfeGbf k|lts"n k|fOd a}+ssf ;LO{cf]nfO{ pQm P]gsf] af6 a} + s n] s' n $! s/f] 8 #^ /fi6« a}+ssf] lgb]{zgcg';f/ ljQLo
;' k l/j] I f0f ljefun] lgofdsLo /fi6« a}+sn] hgfPsf] 5 . x' g ] u/L tTsfnLg ;LO{ c f] n fO{ bkmf !)) sf] pkbkmf @ sf] v08 - nfva/fa/ …lan kr]{hÚ u/L shf{ ;+ : yfdf u| f xs klxrfg tyf
Joj:yf pNn+3g ug]{ rf/ jfl0fHo nIdL ;g/fOh a}+s -;fljs tnaeQf / ;'ljwf lbg] u/L s/f/ s_ cg';f/ gl;xt lbOPsf] /fi6« ;fk6df b]vfPsf] /fi6« a}s+ n] hgfPsf] ;Dk'li6 kof{Kt dfqfdf x'g g;s]sf]
a}s
+ / z'4Ls/0f lgjf/0f ;DaGwL P]g nIdL a}+s_ af6 k|jfx ePsf] shf{ ;Demf}tf u/]sf] / sfo{;Dkfbg g} a}+sn] hgfPsf] 5 . k|rlnt sfg"g 5 . pQm Pn;Lsf] …d]r'l/6L 8]6Ú / ;f]xL lgb]{zgdf pNn]v
/ lgb]z { g pNn+3g ug]{ b'O{ ljsf; a}s
+ sf ;]o/wgLsf] vftfdf 6«fG;km/ gu/] s f] !# dlxgf !^ lbgsf] / s]Gb|Lo a}s
+ af6 hf/L gLlt, lgb]z { g af/Daf/ yk u/L shf{nfO{ @)&( ePadf]lhd z+sf:kb sf/f]af/ tyf
a} + s nfO{ sf/afxL u/] s f] 5 . ePsf] b]lvPsf] / a}+sn] ;dodf g} kfl/>lds @ s/f]8 # nfv e'QmfgL tyf lgodg kl/kfngf eP gePsf r}t d;fGt;Dd Pe/lu|lgª u/L c;n ultljlw klxrfg ug] { k| 0 ffnL
lgofdsLo Joj:yf pNn+3g ug]{ nIdL pQm shf{sf] ;b'kof]lutf cg'udg lbg] lg0f{o u/]sf] b]lvPsf] /fi6« ;DaGwdf ;~rfns ;ldltaf6 kof{Kt shf{ s } ¿kdf b] v fP/ PsLs[ t k"0f{¿kdf nfu' x'g g;s]sf] kfOPsf]
;g/fOh a}s + , s'df/L a}s
+ , k|fOd a}s
+ gu/]sfn] pQm shf{ :jLs[ltdf ;+nUg a}+sn] hgfPsf] 5 . pQm ;]jf;'ljwf cg' u dg gePsfn] k| f Od a} + s lgb]{zgljk/Lt sfo{ u/]sf] /fi6« /fi6« a} + s n] hgfPsf] 5 . ;f] x L
/ g]kfn OGe]:6d]G6 d]uf a}+s / a}+ssf k|d'v sfo{sf/L clws[t - lbPsf]df a}+s ;~rfns ;ldltnfO{ ;~rfns ;ldltnfO{ pQm a}+ssf] lgisif{ 5 . sf/0f n'lDagLnfO{ g]kfn /fi6« a}s
;DklQ z'4Ls/0f lgjf/0f ;DaGwL ;LO{cf]_ nfO{ ;d]t ;f]xL bkmfcg';f/ ;f]xL bkmfadf]lhd ;r]t u/fOPsf] bkmfadf]lhd ;r]t u/fOPsf] xf] . o:t} a}s
+ n] cfwf/ b/ u0fgf ubf{ P]g, @)%* sf] bkmf !)) sf] a'Fbf
To:t} g]kfn OGe]:6d]G6 d]uf a}s + nfO{ ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTj afkt gDa/ ! -s_ / a+}s tyf ljQLo
klg lgofdsLo Joj:yf pNn+3g vr{;d]t ;dfj]z u/L cfwf/ b/ ;+:yf;DaGwL P]g, @)&# sf] bkmf
u/]kl5 a}s+ sf ;LO{cf]nfO{ /fi6« a}s
+ n] u0fgf u/]sf] kfOPsf] 5 . a}+sn] (( sf] a'Fbf gDa/ ! -s_ adf]lhd
;r]t u/fPsf] 5 . a}+ssf] sdnfbL Soflk6n Pl8Sj];L k|md ] js{ cg';f/ ;r]t u/fOPsf] xf] . To:t} PS;n
zfvfaf6 vf]lnPsf] k|tLtkq -Pn;L_ k"FhLsf]if u0fgf ubf{ s]xL shf{sf] 8]enkd]G6 a}+sn] klg /fi6« a}+sn]
a}s
+ s} sfnLdf6L zfvfn] …sGkmd{Ú u/L hf]lvd efl/t ;DklQ sd b]vfO hf/L u/] s f] ;DklQ z' 4 Ls/0f
;f]xL Pn;LcGtu{t ePsf] sf/f]af/df k"FhLsf]if u0fgf u/]sf] eGb} a}+ssf lgjf/0f ;DaGwL Joj:yf sfof{Gjog
ljleGg ldltdf lgj]bs sDkgLaf6 ;LO{cfnfO{ ;r]t u/fPsf] xf] . gu/]sfn] ;f]xL a'Fbfcg';f/ ;r]t
…k|ld;/L gf]6Ú hf/L u/L …a]lglkml;o/LÚ To;}u/L n'lDagL ljsf; a}+sdf u/fOPsf] hgfPsf] 5 .

aLdssf] ;+:yfut ;'zf;g ;DaGwL lgb]l{ zsf @)*) hf/L


sf7df8f}F . g]kfn aLdf k|flws/0fn] sfo{sf/L k|dv
' sf] tna, eQf tyf cGo dfu{bz{g, @)&$ adf]lhd aLdf
aLdf sDkgLx¿n] g]kfn ;/sf/n] ;'ljwf;DaGwL dfu{bz{g, @)&$ adf]lhd sDkgLsf ;LO{ c f] x ¿nfO{ cGo
tf] s ] s f] Go" g td tna ;' l jwf, aLdf sDkgLn] sfo{sf/L k|dv' nfO{ bkmf ;' l jwfx¿;d] t pknAw x' g ] 5 .
d' b | f l:kmlt b/ nufot cGo $ sf] pkbkmf -@_ sf] ;Ldfleq /xL dfu{bz{gadf]lhd ! yfg df]afOn
kl/;"rsfÍsf] cfwf/df k|dv ' sfo{sf/L ljleGg aLdfsf] aLdfz'Ns k|bfg ug{ ;]6 / ;f]sf] jf:tljs vr{, ! yfg
-;LO{cf]_ tyf cGo sd{rf/Lx¿sf] ;Sg]5 egL pNn]v 5 . Nofk6k, ! nfOg OG6/g]6 h8fg /
tna eQf tyf cGo ;'ljwf lgwf{/0f dfu{ b z{ g adf] l hd aLdf ;f]sf] jf:tljs vr{, ;jf/L;fwgsf
ug{k' g]{ Joj:yf u/]sf] 5 . k|flws/0fn]
aLdssf] ;+:yfut ;'zf;g ;DaGwL
lgb]l{ zsf @)*) hf/L ub}{ ;LO{cf]
nufot cGo sd{rf/Lx¿sf] tna,
eQf tyf cGo ;'ljwf lgwf{/0f ug{k' g]{
Joj:yf pNn+3g ug]{ n'lDagL ljsf; ;r]t u/fPsf] 5 . / pQm /sd #% lbgleq c;'n Joj:yf u/]sf] xf] .
a}+s / PS;n 8]enkd]G6 a}+s /fi6« /fi6« a}+sn] s'df/L a}+s shf{ pk/ ug{ ;~rfns ;ldltnfO{ aLdf sDkgLsf ;~rfns
a}+ssf] sf/afxLdf k/]sf x'g\ . ;fk6sf] juL{s/0f gu/]sf], shf{ lgb]{zg lbOPsf] xf] . ;ldltn] aLdssf] sfo{ ;~rfng,
/fi6« a}+sn] nIdL ;g/fOh - gf] S ;fgLafkt sfod ug{ ' k g] { /fi6« a}s
+ n] kof{Kt shf{ gf]S;fgL sf/f]af/, Joj;flos of]hgf, g]6jy{,
;fljssf] nIdL a}+s_ sf] ;+:yfks Joj:yfcg' ; f/ sfod gu/] k l5 Joj:yf gu/] s f] / /fi6« a} + s sf] bfaL e'QmfgLsf] cj:yf, d'gfkmfsf]
;]o/wgL /fh]Gb|s'df/ v]tfgnfO{ !) a}+s ;~rfns ;ldlt / ;LO{cf]nfO{ lgb]z
{ gkl5 yk shf{ gf]S;fgL sfod l:ylt, Joj:yfkg vr{ tyf g]kfn sDkgLx¿n] ;LO{cf]nfO{ ;fjlws nflu cfjZos kg]{ OGwg / rfns
nfv ¿k}ofF gub hl/jfgf u/fPsf] ;r]t u/fPsf] 5 . a}+sn] …Soflk6n ug{ lbPsf] lgb]z{ g kfngf gug]{ k|fOd ;/sf/n] tf]s]sf] Go"gtd tna hLjg aLdf, b'36{ gf aLdf / lghsf] jf g]kfn ;/sf/sf] k|yd tx;/xsf]
5 . a}+ssf] ! k|ltzteGbf a9L ;]o/ Pl8Sj];L k|m]djs{ @)!%Ú cg';f/ sdl;{on a}+ssf ;LO{cf]nfO{ ;r]t ;'ljwf, d'b|fl:kmltb/ nufot cGo Psf3/ kl/jf/sf] :jf:Yo aLdfsf rfns vr{ , aLdf sDkgLn]
wf/0f u/] s f ;+ : yfks ;] o /wgL hf]lvd efl/t ;DklQ u0fgf ubf{ u/fPsf] 5 . …shf{ ;fk6sf] kl/;"rsfÍsf] cfwf/df ;LO{cf] tyf nflu aLdfz'Ns pknAw u/fpg]5g\ . sd{rf/LnfO{ 5'6o\ fPsf] ;]o/afktsf]
v]tfgn] ;f]xL a}+ssf C0fL k+sh jf:tljseGbf sd u/] s f] tyf juL{s/0f gu/]sf], shf{ gf]S;fgLafkt sd{rf/Lsf] tna lgwf{/0f ug{k' g]5 { . t/, aLdf sDkgLn] dfub{zg{sf] bkmf c+z dfWodaf6 sfo{sf/L k|d'vn]
e'mge'mgjfnfnfO{ k|jfx u/]sf] !@ ;x'lnotk"0f{ shf{sf nflu Aofh sfod ug{k' g]{ Joj:yf sfod gu/]sf], sfo{sf/L k|dv ' -;LO{cf]_sf] xsdf $ sf] pkbkmf -@_df ePadf]lhd k|fKt ug{ ;Sg] ;]o/afktsf] /sd
s/f]8 shf{dWo] !! s/f]8 $$ nfv cg'bfg;DaGwL PsLs[t Soflk6n Pl8Sj];L k|m]djs{ @)!% k| f lws/0faf6 hf/L aLdssf] ljut # cfly{ s jif{ s f] cf} ; t r'Qmf k|bfg ul/g] ;]o/sf] ;'ljwf
cfˆgf] vftfdf 6«fG;km/ u/L–u/fO sfo{ l jlw,@)&% ljk/Lt Aofh cg';f/ hf]lvd efl/t ;DklQ u0fgf sfo{sf/L k|d'vsf] tna, eQf tyf sd{rf/L vr{sf] ^ k|ltzt;Dd / # k|fKt x'G5 .
pkof]u u/]sf] b]lvPsf] /fi6« a}+sn] cg'bfg lbPsf] ;d]t b]lvPsf] /fi6« ubf{ jf:tljseGbf sd u/] s f] cGo ;'ljwf ;DaGwL dfu{bz{gsf] cfly{s jif{sf] cGtsf] cf};t s'n To:t}, sfo{sf/L k|dv
' nfO{ cGo /
hgfPsf] 5 . a}+sn] hgfPsf] 5 . o;/L b]lvof],Ú a}+s ;'k/Lj]If0f ljefun] cfwf/df tf]lsg'kg]5 { . aLdf sDkgLsf ;DklQsf] qmdzM )=! k|ltzt / )=% Jofj;flos ;b:otf / kqklqsfsf
pQm shf{sf] Aofh;d]t v]tfgsf] lgofdsLo Joj:yf pNn+3g u/]sf] eg]sf] 5, …a}+ssf] @)&* r}tsf] ;LO{ c f] x ¿n] ! s/f] 8 #) nfv k|ltzt;Ddsf] cfwf/df u0fgf ubf{ nflu bkmf $ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd
vftfaf6 6«fG;km/ u/L–u/fO{ e'QmfgL s'df/L a}+s ;~rfns ;ldlt / ckl/is[t ljQLo ljj/0fsf cfwf/df xf/fxf/L;Dd tna eQf vfg] ub{5g\ . h' g dfkb08af6 Go" g td /sd x'g cfpg] jflif{s tna–eQfsf] !
ePsfn] /fi6« a}s
+ af6 a}s
+ tyf ljQLo ;LO{cf]nfO{ pQm bkmfcg';f/ ;r]t tof/ ePsf] clGtd ;dli6ut tna eQf;F u } aLdf sDkgLsf cfpF5, ;f]xLcg'¿ksf] lglZrt jflif{s k|ltzt;Dd vr{ ;'ljwf / ljb]z ofqfdf
;+:yfnfO{ hf/L PsLs[t lgb]{zgdf u/fOPsf] /fi6« a}+sn] hgfPsf] 5 . :ynut lg/LIf0f k|ltj]bgdf yk ;LO{cf]x¿nfO{ aLdfz'Ns ;'ljwf / tna–eQfcg' ; f/s} aLdfz' N s hfFbf ofqf cjlwel/sf nflu lbOg] ofqf
ePsf] Joj:yf pNn+3g ePsfn] g]kfn a}+sn] /fi6« a}+saf6 hf/L …a}+s– shf{ gf]S;fgL sfod ug{ lbOPsf] cGo ;'ljwf;d]t cfˆgf] sfo{sfn;Dd pknAw x'g5 ] . tyf :jf:Yo -6«fen tyf d]l8Sn]d
/fi6« a}s
+ P]g, @)%* sf] bkmf !)) ljQLo ;+:yfsf k|d'v sfo{sf/Lsf] lgb]{zg kfngf gu/]sf] kfOof] .Ú k|fKt x'G5 . o;sf ;fy} aLdssf] sfo{sf/L OG:of]/G] ;_sf] ;'ljwf aLdf sDkgLn]
sf] pkbkmf -@_ adf]lhd /fh]Gb|sd' f/ tnaeQf tyf cGo ;'ljwf;DaGwL lgofdsLo Joj:yf pNn+3g ug]{ k|flws/0fn] hf/L u/]sf] aLdssf] k|dv' sf] tna, eQf tyf cGo ;'ljwf ;LO{cf]nfO{ pknAw u/fpg]5 .
6 @)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/

d'lQm of alnbfgsf] s;d vfP/ h]n a|s


pdf ;L ‘lzn' ’
] sf] of]hgf agfof
agfof}+
;fx'af6 C0f lnP/ rnfpg' kg]{ d]/f] ;xefuL x'g' cl3 d :jljo' ;b:odf cu|efudf /x]/ n8]sf pbfx/0f 5g\ . / bf; x'g] dfq} xf]Og cfjZos kbf{ x'gk' Yof{,] hlt x'g' kYof{] Tof] ePsf]
;j{k|yd sfo{qmddf af]Ngsf kfl/jfl/s cj:yf lyof] . o;n] d]/f] ;d]t lgjf{lrt eO;s]sL lyP . o;n] ;dfhsf cˆ7\of/f elgPsf ;dfhsf x/]s sfddf >]i7tf k|bz{g 5}g t/ h] clwsf/ dlxnf, hghflt
nflu cj;/ k|bfg ug]{ cfof]hs afNosfndf g} ;dfhdf x'g] / gx'g] oBlk d]/f] pd]/ k'lug;s]sf]n] kf6L{ sfdx¿df klg dlxnfx¿n] >]i7tf ug]{ klg xf] eGg] a'‰g h?/L 5 . nufot hgtfn] kfPsf 5g\ tL
;fyLx¿nfO{ wGojfb JoQm ub}{ b'a} vfnsf dflg;x¿ x'Fbf /x]5g\, ;b:otf kfPsf] lyPg t/ ljBfyL{ sfod ug{ ;S5g\ eGg]s'/f k|dfl0ft clxn] k'h
F Ljfbn] dlxnfnfO{ lj1fkgsf] hgo'4n] ubf{ g} ePsf x'g\ . xhf/f}+
tkfO+{x¿ ;a}nfO{ clejfbg ug{ of] s] sf/0fn] x' F b f] / x] 5 eGg] /fhgLltdf lhNnfsf] g]t[Tj ug]{ ul/lbPsf] lyof] . ;fwg / dfWoddf kl/0ft u/]sf] 5, of]4fx¿ ;lxb ePsf 5g\, ;of}+ a]kQf
rfxG5' . dnfO{ of] sfo{qmddf ;Daf]wg nflu/xGYof] . dlxnfdfly klg To:tf :t/df d cfO;s]sf] lyP, Tof] a]nf . o;qmddf dfcf] j fbL hgo' 4 of] ef:onfO{ abNg' k5{ . 5g 3fOt], ckfË / h]n lx/f;t
ug{sf nflu clnslt c;xh / y' k | } lje] b x¿ lyP . ;dfhdf hgo'4 z'?cft ePs} a]nfb]lv tLj|tfdf lsg cufl8 a9\of] eGg] af/] d dfcf]jfbL hgo'4df @$ jif{sf] df]rf{sf tdfd ufyf / syfx¿ 5g\,
d k"0f{sflng sfo{stf{sf] ¿kdf kf6L{ tTsfnLg /fHo nufot ljleGg pd]/df s]Gb|Lo ;ldltdf k'us ] f] ;a} ltgsf] rrf{ x'g afFsL g} 5 .
sfddf nfu] . hgo' 4 sf y' k | } If]qaf6 cWoog eof] / pgLx¿ o;sf] eGbf sfG5f] JolQm lyP . d}n] kf6L{n] !@ a'bF ] ;dembf/Lkl5 dfcf]jfbL
cˆ7\of/fx¿ em]n]sf cg'ej 5g\ . k5fl8 dlxnf ;xeflutf dxTjk"0f{ lbPsf] lhDd]jf/L hlxNo} sd gxf];\ eGg] kf6L{ zflGt k|lqmofdf cfof] . Tof] a]nf
;dfhdf /x]sf] juL{o / n}lËs sf/0f xf] eGg] lgisif{df k'us ] f lyP . s'/fdf Vofn ub}{ cfPsf] h:tf] nfU5 . cGtl/d Joj:yflksf ag]sf] lyof] /
pTkL8g h' g 5, To;sf] cGTo o'2df dlxnfx¿n] w}o{tf, b[9tf, dfcf]jfbL hgo'4df dlxnf nufot d To;sf] ;b:o klg eP . kl5
dfcf]jfbLn] kl/sNkgf u/]sf] hgjfbL uf]klgotf h:tf dfdnfdf lgs} /fd|f] pTkLl8t hgtfsf] 7"nf] ;xeflutf ;+ljwfg;efsf] ;b:osf] ¿kdf klg d}n]
–;dfhjfbL Joj:yfaf6 dfq} ;+ej sfd u/]sf lyP . o;n] dlxnfaf/] ePsf] lyof] . g]kfnsf] Oltxf;df hgo'4 sfd u/] . ;+ljwfg;efn] hgtfsf]
x'G5 eGg] ljZjf; lyof] . dfcf]jfbLn] k/Dk/fut dfGotf / ;dflhs ljlzi6 s'/f lyof] . o:tf] Oltxf; ck]Iff k"/f ug]{ u/L sfd ug{ ;s]g .
Nofpg] /fHo;Qfn] dfq} dlxnfnfO{ cjwf/0ffnfO{ ;d]t pN6\ofO lbof] . ljutdf klg lyPg, ca x'G5, x'Gg Tof] xfdL ;+ l jwfg;efdf u} ; s] k l5
a/fa/Lsf] clwsf/ lbG5 / wgL / hg;]gfdf dlxnfx¿sf] tkm{af6 klg eGg ;lsGg . hgo' 4 nfO{ hgtfn] xfdLnfO{ ;Qfdf uPsf] cy{df
ul/a aLrsf] vf8n d]l6G5 eGg] ;a}eGbf a9L ;do /x]/ sfd ug]{ dflg;x¿n] ;txL ¿kdf a'em]sf] klg a'em]sf lyP t/ xfdL To:tf] cj:yfdf
nfu]sf] lyof] . To;df d ljZj:t dWo] d lyP . To;df dnfO{ uj{ 5 . b]V5' t/ Tof] ;xL a'emfO xf]Og . xf], lyPgf}+ . Tof] a]nf dfcf]jfbLn] c?eGbf
cˆ7\of/f] dx;'; eO/x]sf] 5 . lsgsL zf]if0fsf cg]s ¿kx¿ lyP . dlxnf lyP . hgo'4df sf]–slt a]nf dfl/g] bh{gf}+ n8fOdf ;xefuL ePsf] 5' . clxn] hgo'4df h] cfbz{ lyof] Tof] k"/f /fd|f] ug{ ;SYof], ug{' klg kYof{,] Tof]
d}n] laNg] ljifoaf/] 8f= dx]z df:s] / k'?ifsf] e'ldsf a/fa/ ePklg xf], sf] a]kQf x'g] xf] eGg] yfx} x'Gy]g cfˆg} cufl8–k5fl8sf ;fyLx¿
/ laGb' zdf{ n fO{ ;f] w ] s f] lyP, ;dfhn] Tof] x}l;ot lbPsf] lyPg, t/ dnfO{ o;af/] slxNo} / s'g} lrGtf d}bfgdf n8]sf] a]nf xfdLn] ljj]s /
pxfFx¿n] tkfO{+sf] hLjgsf] ;+3if{sf ToxfF c;dfgtf / lje]bx¿ lyP . ePg . hgo'4df nfUg' cl3 g} xfdLn] ;xf;sf] andf lhDd]jf/L ;Dxfn]sf
syf ;'gfpg' k5{ eGg' ePsf] lyof] . oL s' / fx¿n] dnfO{ /fhgLlts ls d'lQm ls d[To' eg]/ k|lta4tf lyof}+ . clxn];Dd cfpFbf k"js { f] s]xL
cfˆg} af/]df af]Ng] s'/f d]/f nflu cfGbf]ngsf] ofqftkm{ df]8\g k|]l/t ul/;s]sf lyof}+ . o:tf] lgs} 8/nfUbf] efu / ;'b'/klZrdsf] s]xL efu
clnslt leGg nfU5 . d}n] clxn];Dd u/]sf] lyof] t/ d]/f] kl/jf/ juL{o, a]nfdf klg hlxNo} cfˆgf] lhDd]jf/L afx]sf b]zsf ;a} If]qdf ;+u7gsf]
l;s]sf] ;+:sf/, ;f]r / hgo'4sf] h'g hftLo / cfly{s lx;fan] pTkL8gdf / kf6L{sf] cfb]znfO{ s;/L k"/f ug]{ lhDd]jf/L lnP/ e"uf]n / g]t[Tjdf
k[ i 7e' l d, hxfF a f6 d cfP, h' g ePklg /fhgLlt lx;fan] sDo'lg:6 eGg] dfq} ;f]lrGYof] . /x]/ sfd u/]sf] cg'ej 5 . Tof]
sDo'lg:6 kf6L{df d clxn] 5', ToxfF k|efj / ;r]t kl/jf/ lyof] . d ;fg} d cfˆgf] hLjgsf] ;fg} pd]/b]lv cj;/ xfd|f] kf6L{ / kf6L{n] lnPsf]
cfˆgf] af/]df cfkm}Fn] eGg] eGbf klg ljrf/n] k|fKt u/]sf] h:tf] nfU5 .
cfkmF } n ] s] x L u/] / b] v fpg] / hlta]nf d uf]/vfdf h]n k/],
Jojxf/af6 eGg'k5{ eGg] xfd|f] :s'n Tof] a]nf :Sjfo8sf] sdfG8/sf]
xf] . d ToxL :s'naf6 cfPsf] x'F . lhDd]jf/Ldf lyP . Pp6f sfdsf] x'g ;s]g . o;n] ubf{ s}of}+ of]4fx¿df x' g ;s] g . To;kl5 dfcf] j fbL
To;sf/0f cfˆg} af/]df s;/L eGg] l;nl;nfdf hfFb} ubf{ d nufotsf cf] xf] Û afFr/] l7s} eP5, d/]sf] eP t cfGbf]ngdf ljefhgsf] l:ylt k}bf
xf]nf eGg] nflu/x]sf] lyof] . km]l/klg ;fyLx¿ lu/ˆtf/ ePsf lyof}+ / s] x'GYof] x} eGg] h:tf] ePsf] 5 . of] eof] . To;kl5 xfdL PsLs[ t
cfof]hssf] cg'/f]w / d oxfF ;xefuL sl/a $ dlxgfsf] lx/f;t a;fOkl5 cfGbf]ng ljhodf k'Ug g;Sbfsf] qmflGtdfkm{t\ g]kfnsf] cw'/f] qmflGtnfO{
eO;s]kl5 d}n] s]xL af]Ng}k5{ . xfdLnfO{ h]n rnfg ul/Psf] lyof] . kl/0ffd / dgf]lj1fg xf] . k"0f{tf lbg] ofqfdf 5f}+ . lxhf] h'g p2]Zo
clxn]sf] ;dfhdf xfdL / xfd|f] xfdLnfO{ /fHon] dfg{ g} vf]hs ] f] lyof] hgo'4 lgs} s7f]/ / dxfg lyof] . / cfbz{sf nflu n8]sf lyof},+ Tof]
eGbf klg d / d}n] u/]sf] eg]/ t/ xfd| f ] lu/ˆtf/L ePsf] s' / f s]xL dfG5]x¿n] eg] h:tf] s] ;lhn} k"/f ePsf] 5}g / To;sf nflu xfdL
b]vfpg] vfnsf] kl/j]z 5 . clxn] PS;kf]h eO;s]kl5 /fHon] dfg{ u0ftGq cfPsf] xf] / < s] ;lhn} lg/Gt/ nl8/xg] 5f}F .
d'No dfGotf, cfbz{, bz{gnfO{ x]/]/ ;s]g . lx/f;tdf r/d oftgf lbOof], /fhtGq 9n]sf] xf] / < xfdLn] ;f]Rg} -@)*! a}zfv !% ut] /fli6«o
wf/0ff agfpg] eGbf klg ;dfh pd]/b]lv d]/f cfdf, a'jf / bfO{x¿sf] hgd'lQm ;]gfdf ;xefuL eP . Tof]an ] f Tolta]nf b]lv g} s'g}klg xfntdf k5{ . oL /fhgLlts pknlAwx¿ ;efu[x, sf7df8f}dF f cfof]lht dlxnf
JolQm s]lGb|t x'Fb} uO/x]sf] 5 . /fhgLlt cf:yfaf6 k|efljt x'g k'u] . ;/sf/L ;]gfk|x/Ldf dlxnfx¿nfO{ aflx/ lgl:sg' k5{ eGg] s'/f dgdf TolQs} cfPsf xf]Ogg\ . /fhtGqsf] ;+3if{sf syf lzif{sdf cfof]lht
;dfhdf ;fd'lxstf x/fpb} uPsf] o;n] d]/f] :s'n] hLjgb]vL g} ;+ul7t lnOGy]g . dlxnfx¿ klg n8\g v]ln/xGYof] . s}of}+ k6s efUgsf nflu cGTo / u0ftGq :yfkgf x'gd' f hgo'4 sfo{qmddf JoQm dGtJosf] ;Dkflbt
xf] ls eGg] dx;'; klg 5 . d x'g ;xhtf k|bfg u¥of] . ;dfhdf ;S5g\ eGg] s'/fsf] r]tgf / ljZjf; k|of; klg u/] t/ Tof] ;+ej ePg . d'Vo s'/f lyof] . ;+ljwfgdf h] c+z_k|:t'ltM z]/axfb'/ ljZjsdf{
;fd' l xs nIo k| f lKtsf nflu h'g vfn]sf] l:ylt lyof], To;/L g} g ;dfhnfO{ lyof] g /fHonfO{ . h]ndf xfdL % hgf ;fyL hDdf
;fd'lxs 9Ën] hLpg] ;+:sf/af6
cfPsf] dfG5] x'F, ;fd'lxs pTkfbg
:s'ndf klg sDo'lg:6 / sfFu;
ljefhgsf] cj:yf b] l vGYof] .
]| df dlxnfnfO{ bf];|f] bhf{sf] ¿kdf x]g]{
kl/kf6L lyof] . hgd'lQm ;]gfdf
eO;s]kl5 ca ;'?ª vg]/ hfg'k5{
eGg] of]hgf agfof}F . uf]/vf h]nf
k|wfgdGqL k|r084f/f cfd;~rf/sf] kl/ro ljdf]rg
sf7df8f} + . cfd;~rf/sf] k':tsdf kqsfl/tf / cfd;~rf/sf
/ hLjgk|0ffnLdf hf]8 lbg] xfd|f] Psk|sf/n] eGbf :s'ndf klg bdg ;b:oaf6 z'?cft ePsf] d]/f] ofqfdf /fHosf nflu lgs} ;'/lIft / xfd|f kl/ro k':ts ljdf]rg ePsf] 5 . ;fwf/0f, k|f/lDes / cfwf/e"tsf
kl/kf6L xf] . s'g} sfd d}n] u/] / zf]if0fsf] cj:yf lyof] . o;n] ;d]t la|u]8 sld;f/;Ddsf] lhDd]jf/Ldf nflu lgs} k|lts'n 7fpF lyof] . t/ z'qmaf/ /fhwfgLdf ePsf] ljZj k|;
] ;fy} ;~rf/sf ljz]if d'2fx¿ /
eGbfklg xfdLn] u¥of}+ eGg] xfd|f] dnfO{ qmflGtsf/L sDo' l g:6 k'u] . Tof] hgd'lQm ;]gfsf] dflyNnf] hlt;'s} k|lts'n eP klg s'gk} lg :jtGqtf lbj; / g]kfn kqsf/ kqsf/ cfrf/;+ l xtf / k| ] ;
rng 5 . cfGbf]ngdf nfUg yk k|]l/t u¥of] . bhf{ lyof] . n8fOdf hfbf lsNnfaGbL xfntdf lgl:sg' k5{ eGg] ;f]Rof}F . ;'?ª dxf;+ 3 sf] @& cf} + dxflwj] z g sfplG;nsf] e"ldsf nufotsf af/]
d Pp6f ;fdfGo ul/a ls;fg uf]/vf SofDk; k9\b} ubf{ g]kfndf s] 5, s:tf] 5, eGg] s}of}+ s'/fsf] vGgsf nflu xfdL;Fu s'g} ;fwg klg sfo{qmddf k|wfgdGqL k|r08n] ;f] rrf{ ul/Psf] 5 .
kl/jf/sf] 5f]/L x'F jlu{o lx;fan] dfcf]jfbL hgo'4 z'? x'g k'Uof] / yfx} x'Gy]g t/ klg ljrf/, dgf]an lyPg . dflg;x¿nfO{ h]nsf] leq
eGbf d]/f] 3/kl/jf/df jif{sf] b'O{– hgo'4sf] k|f/Deaf6} dnfO{ ;xefuL / k|lta4tfn] xfdL n8fOdf ljho efuaf6 ;'?ª vg]sf] xf] ls h:tf]
tLg dlxgf dfq} cfˆgf] pTkfbgn] x'g] cj;/ k|fKt eof] . hgo'4df x'GYof}F . To;qmddf dlxnfx¿ df]rf{sf] nfU5 t/ To:tf] xf]Og xfdLn] lbpF;f],
vfg k'Ug] vfnsf] cj:yf lyof] . Tof] klg aflx/af6 vg]/ of]hgf ;kmn
hftLo lx;fan] klg /fHoåf/f
pTkL8gdf kfl/Psf] cNk;+ V os
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf u/]sf lyof}+ . clGtd lbgdf dfq}
6\jfOn]6sf] /8 lems]/ xfdL lgl:sPsf
;d'bfoaf6 d cfP . To:t} n}lËs …If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú cgnfOgdf lyof}F . Tof] a]nf w]/} cˆ7\of/fx¿ cfP
lx;fan] klg d}n] dlxnf ;d'bfosf] t/ xfdL lgl:sP/} 5f]8o\ f}F . of] 36gfn]
k|ltlglwTj ug]{ s'/f eOxfNof] . oL k|sfzgfy{ /fli6«o÷cGt/f{li6«o dxTjsf n]v, dfG5]n] rfxg] xf] eg] ;a} s'/f ;+ej
;a} b[li6n] x]bf{ d w]/} ljifodf 5 eGg] s'/fnfO{ g} k'li6 u5{ .
hfgsf/ geP klg, ;dfh / /rgf / tl:j/x¿ pknAw u/fO{ ;xof]u OR5fzlQm x'g] xf] eg] b'lgofFdf ;a
/fhgLltsf a[xt ljifodf ga'em]sf]
ePklg ;dfhdf wgL / ul/a aLrsf]
k'¥ofpg' x'g OR5's ;a}df cg'/f]w ul/G5 . ;lsG5 eGg] nfU5 . cˆ7\of/f] /
hl6ntf kf/ gu/]/ t ;kmn g} x'g
h'g e]b / cGt/ lyof], Tof] d}n] :jod\ ;lsGg . ;'?ª vg]/ lgl:sg] lg0f{o
cfˆgf] kl/jf/ leqaf6 cg'e"lt lnFbf ls t xfdL aflx/sf] v'nf ;+;f/df
ul//x]sf] lyP . d]/f] kl/jf/df c;fWo}
s8f kl/>d u/]/ klg vfg gk'Ug],
If]Kof:q k|sfzg s]Gb| hfG5f}+ ls t ot} alnbfg lbG5f}F eGg]
k|lta4tf u/]sf lyof}+ . Tof] c7f]6n]
k' : tssf] ljdf] r g u/] s f x' g \ .
sfo{ q mddf ;" r gf tyf ;~rf/
kqsfl/tfdf ;lqmo n] v s
la8f/L lqlj cGtu{ t sf] /Tg
yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%! k|ljlw dGqL /]vf zdf{, g]kfn kqsf/ /fHonIdL SofDk;df kqsfl/tf
cˆ7\of/f] em]Ng'kg],{ b'Mvsi6 em]Ng'kg]{ E-mail : chhepyastra@gmail.com g} xfdL ;kmn ePsf lyof}+ . dxf;+ 3 sf cWoIf ljk' n kf] v | ] n tyf cfd;~rf/ ljifosf] k|fWofkg
kl/l:ylt d} n ] b] l v/x] s f] lyP . janakhabar@gmail.com dlxnfx¿sf] sfd eft ksfpg] nufot lyP . sfo{df ;lqmo 5g\ . kqsfl/tfdf
zGt/fd la8f/L / pk] G b| ;lqmo la8f/L lqlj s] G b| L o

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


v8\ s fn] n] v ] s f] …cfd;~rf/sf] kqsfl/tf tyf cfd;~rf/
kl/roÚ gfds ;f] k':ts e'F8Lk'/f0f ljefuaf6 Pdlkmn–kLPr8L
k|sfzgn] k|sflzt u/]sf] xf] . of] ul//x]sf 5g\ . pgL g]kfn kqsf/
k' : ts lqe" j g ljZjljBfnosf] dxf;+3sf] s]Gb|Lo ;b:o ;d]t x'g\ .
:gftstx -aLP_ t];f| ] jif{sf] P]lR5s To;}u/L ps]/f 86sddf sfo{/t

OGwg vr{ 36fcf}+ -On]lS6e, h]Pd;L–$!)_ kqsfl/tf


cGt/u{tsf] kf7\oqmddf cfwfl/t
/x]sf] n]vs 4on] atfPsf 5g\ .
k" 0 ff{ Í !)) sf] of] ljifo
;}4flGts %) / k|of]ufTds %)
n]vs v8\sf ljz]ifu/L :jf:Yo If]qnfO{
sfo{If]q agfO{ kqsfl/tf u5{g\ eg]
cls{8 OG6/g]Zgn sn]hdf k|fWofkg/t
5g\ . v8\sfn] sf7df8f}+ ljZjljBfnosf]
:s'n ckm cf6{;\ cGtu{t efiff tyf
g]kfn cfon lgud lnld6]8 k|ltzt cÍef/ ePsf] ljifo xf] .
of] k':ts kqsfl/tfsf] cfwf/e"t
cfd ;~rf/ ljefudf ;~rf/;DaGwL
ljifodf ljBfjfl/wL -kLPr8L_ ul//x]sf
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! 1fgsf nflu pkof] u L ePsf] 5g\ . pgL g]kfn kqsf/ dxf;+3sf
n] v s4on] atfPsf 5g\ . of] ;b:o 5g\ .
@)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/ 7

xf]nf t dfcf]jfbLx¿aLr Pstf <


ljKnj ;L g] t [ T jsf] g] k fn ;fd| f Hojfbsf] k| j ] z ePsf] jf qmflGtsf/L ljrf/ / g]tT[ jsf] lgdf{0f sDo' l g:6aLr ;dfhjfbL df]rf{ / Pstfsf] ax; xfd|f] cfˆg} Oltxf; / cg'ej ;d[4
sDo'lg:6 kf6L{n] j}zfv $ ut]bl] v cf}krfl/s ¿kdf k|j]z x'g afFsL Pstfsf] cfwf/ xf] . Pstfsf cf– Pp6f b]zdf Pp6f dfq sDo'lg:6 rNgf;fy OdfGbf/ g]tf–sfo{stf{, 5 . xfdLn] plrt 9Ën] a'‰g / nfu"
( ut];Dd s]Gb|Lo ;ldltsf] a}7s /x] s f] l:yltdf dfcf] j fbLn] k| l t cfˆg} cg' e jx¿ 5g\ . @)$& kf6L{ x'G5 eGg] zf:qLo dfGotf 5 . hgo' 4 bLlIft–k| l zlIft hgtf, ug{ ;S5f}+ .
;DkGg u/]sf] 5 . kf6L{sf dxf;lrj w|'jLo ljZjzlQm lgdf{0f ug{ ;s]sf] ;fnsf] g]skf -dzfn_, g]skf -rf}d_, To; b[ l i6n] ;a} sDo' l g:6aLr b]zeQm zlQm / qmflGtsf/L klª\t ;fd| f HojfbnfO{ xfdLn]
ljKnjåf/f k| : t' t /fhgLlts lyPg . To;sf/0f ca n8\ g ;j{xf/fjfbL >lds ;Ë7g / g]skf ;xsfo{ / kf6L{ Pstf cfjZos x'g pT;flxt ePsf] 5 . t/ e"d08nLs[t rl/q ePsf] k'FhLjfb
k|:tfjdf e"ldsfdf g} ;Ifd cu|b:tf ;lsGg eGg] lgisif{ d f g] t [ T j ljb| f ] x L d;fnaLr ePsf] kf6L{ hfG5 . k"j{ dfcf]jfbL jf hgo'4af6 pu|blIf0fkGyL / ;fd|fHojfb k/:t eg]sf 5f}+ . e"dG8nLs[t eg]sf]
lgdf{0f ug]{ nIo;lxt k|:tfj k]z k'Uof] . Tof] lgisif{;lxt hgo'4sf] Pstfkl5 qmflGtsf/L ljrf/ / g]tT[ j cfPsf 36sx¿aLr ;+ : s[ l t, k|jl[ Q lrl9Psf] b]lvG5 . To;k|sf/sf] ljZjel/ eg]sf] xf]Og ls ;j{JofkL
ul/Psf] bfaL ul/Psf] 5 . ;Ifd lj;h{ g ul/of] . :yfkgf ePsf] lyof] . ;f]xL cjlwdf efjgf, dgf]lj1fg ;dfg 5g\ . t/ k|jl[ t Pstfsf] lj?4 b]lvG5 . To;n] eg]sf] xf] . hf] hgtf ePsf ;a}

clgn ;L ljrf/ km/s–km/s 5g\ . hgtf /


tnsf sfo{stf{ ljrf/ eGbf ;+:s[lt
jf efjgfdf kl/rflnt x'G5g\ . h;sf]
tf]8kmf]8;Ddsf] xs{t ug{ ;S5 .
To;f] eof] eg]klg To;n] qmflGtsf/L
k|j[ltnfO{ g} k|f]T;flxt ug]{5 .
7fpF d f k' u ] s f] 5 . lgjf{ r gdf
sDo'lg:6 / b]zeQm zlQmx¿nfO{
k/flht ug] { / Pd;L;L kIfw/
dfS;{jfb k"j{;lGrt 1fgsf] sf/0f ljrf/df ;dfgtf x'gf;fy jf
g]tfx¿ tof/ x'gf;fy Pstf ;xh
;Ë7gsf] k|Zgdf n]lggsf cg'ej
;d[4 5g\ . n]lggn] ;+zf]wgjfbL
zlQmnfO{ lhtfpg] v]ndf ;fd|fHojfb
cfpg]5 . sDo'lg:6nfO{ lhtfp, b]z
cljl5Gg pQ/flwsf/ xf] . o;sf] x'G5 . t/ Pdfn], d;fn, P;nufot
/ k"j{ dfcf]jfbLaLr ;+:s[lt tyf
kf6L{x¿aLr kf6L{ Pstf ubf{ …hf/sf
lj?4 a9\gÚ] Psdfq zt{ /fVg' ePsf]
eQmx¿nfO{ lhtfp, hgtfsf] ;]jf
ug{ ;/sf/L ;+/rgf / ah]6 k"/f
ljsf; g lgif]w u/]/ x'G5 g t efjgf / ljrf/ ;a}df nfdf] b"/L x'G5 .
h;sf] sf/0f g]tfn] rfxFbd} f kf6L{
lyof] . cfh g] k fndf cd] l /sL
…;fd|fHojfbsf] lj?4 ;‹if{Ú Psdfq
u/ eGg'kg]{ ePsf] 5 . ældofF ls
h'tL, ldofF ls z/k/Ú ug{ hflgPg
l:y/ /x] / g} x' G 5 . of] Pstf x'bF g} . klxnf]df Pstf ug{
;lhnf] k'm6\g ufx|f] x'G5 eg] bf];f| d] f
zt{ x'g ;S5 . lsgsL of] gf/fn]
qmflGtsf/L / b]zeQm zlQmnfO{
eg] ;fd| f Hojfbsf] lj?4 3] / f
km/flsnf] kf/]/ n8\g ;lsg] 5}g .
k|lt:yfkgsf] k|lqmofaf6 cl3 Pstf sl7g ljefhg ;xg x'G5 . of]
hldgL oyfy{ xf] . sf+u; ]| / sDo'lg:6
Psflt/ / bnfn zlQmnfO{ csf]{lt/
w|j' Ls[t ug{ ;S5 .
csf] { l t/ b] z Pd;L;Lsf] sf/0f
em8klt/ uof] eg] r'gfjsf] ljifo
a9\ 5 . hut ultjfg 5 / g] t fx¿aLr u7aGwg ubf{ k lg
dtbftfx¿n] dt ;f6\g tof/ gx'g]
-3_ ;dfhjfbL df] r f{
g]kfnsf k"j{ k~rx¿ / /fhfjfbL
uf}0f aGg ;S5 .
-r_ kf6L{ ;+ / rgf
kl/jt{gzLn 5 . ult / kl/jt{g r'gfjL oyfy{df ToxL hldgL oyfy{n]
e"ldsf v]ln/x]sf] x'G5 .
;d"xn] ;d]t ;dfhjfbsf] jsfnt
ug{ yfn]sf 5g\ . To;n] ;dfhjfbsf]
o'4sfndf o'4sf] cg'sn " x'gu] /L
/ zflGtsfndf ;/sf/L u}/;/sf/L
ePsf] sf/0f ljsf;df 5 . u_ ;+ u 7g
cfh dfcf]jfbLx¿aLr Pstf,
nf] s lk| o tfnfO{ g} k' l i6 ub{ 5 .
;fd|fHojfbsf lj?4 n8\g / g]kfnL
;+/rgf / /fhgLlts bnx¿;Fu
;xsfo{ ug{ cg' s " n x' g ] u /L
ef}lts huts} cleGg cË ePsf] sf/0f ;dfh sDo' l g:6aLr Pstf, b] z
eQmx¿aLr Pstf / hgPstf
ljz]iftfsf] ;dfhjfb :yfkgf ug{ jf
;dfhjfbsf] kIfdf hgdt lgdf{0f
;Ë7gfTds ;+/rgf lgdf{0f ug{k' 5{ .
kf6L{df nfdf] ;dob]lv of] ljifodf
lj1fgdf klg ef}lts hutsf] lgod cfwf/e"t ¿kn] /fli6«o ;'/Iffsf] nflu klg clgjfo{ ug{ ;dfhjfbL df]rf{sf] :yfkgf ax; rln/x]sf] lyof] . xfdL clxn]
/ lglj{sNk ePsf] 5 . g]tfx¿ ul/Psf] xf] . o;n] jfdk+yLx¿aLrsf] Ao'/f] / ax'–lhNnf vf/]h ug]{, k|b]z
nfu" x'G5 . xfd|f] kf6L{sf lg0f{ox¿nfO{ To;/L g} ljeflht x'Fbf hgtf klg ljeflht b"/L 36fpg] 5 . ;fd|fHojfb;Fu b"/L ;+/rgfdf hfg] lg0f{odf k'u]sf 5f}+ .
/ lg/fz x'G5 . @)#^–)#&, @)$^ a9fpg] 5 / sDo'lg:6 hgdt a9fpg] g] t fx¿ hgtfsf] tNnf] t x;Dd
a'‰g cfjZos 5 . / @)^@–)^# ;fnsf hg–cfGbf]ngn] g} 5 . ;fd|fHojfbsf] rfs/L ug]{ hfg]u/L gLlt / ljlw lgdf{0f ul/Psf]
dfq xf]Og @)^( ;fnkl5 dfcf]jfbL k|j[ltnfO{ sdhf]/ agfpFb} nUg]5 . 5 . h;n] kf6L{df ult k}bf ug]{
cu|b:tf lgdf{0f;DalGw of]hgfx¿sf] g]skfn] To;sf] lj?4 ljb|f]x g]skf -dfn]_ / g]skf -dfS;{jfbL_ g]tfx¿aLrsf] ljefhgn] To;sf] sflGtsf/L g]tT[ jnfO{ :yflkt ug]5 { . ck]Iff 5 .
d"n ljifo oxfF k|:t't ul/g]5 . u¥of] . v|Z" r]jb]lv b]ª d08nL;Ddsf] aLr kf6L{ Pstf eof] . g]t[Tjdf k'li6 u/]sf 5g\ . n]lggn] hf/ zf;glj?4 u}/sDo'lg:6 lgisif{M xfdLn] bz{g, /fhgLlt
-s_ kf6L{ Pstf ;+zf]wgjfbn] dfS;{jfbsf cfwf/e"t dgdf] x g clwsf/L cfP . t/ h'emf? / alnof] sDo'lg:6 kf6L{ bnx¿;Fu ;+oQ ' m df]rf{ u7g ubf{ / cfly{s k|Zgdf gofF cGj]if0f /
g]kfnsf] hgo'4n] k"0f{ljhosf] k|:tfjgfdfly k|ToIf cfqmd0f uYof]{ . clwsf/L dfgfy{ g]tT[ jstf{sf] ¿kdf lgdf{0fsf] nflu ljrf/ / g]t[Tjsf] ;j{xf/f ju{sf] g]tT[ j :yfkgf ug]{ / k|of]u ub}{ cfPsf 5f}+ . dfS;{jfb
lzv/ r9\ b } ubf{ ;fd| f Hojfb kl5Nnf] ;+zf]wgjfbn] ;a} qmflGtsf/L lyP . kf6L{ g]tT[ j ;f/tTjdf dbg hudf w|'jLs/0f cfjZos x'G5 . a'hj'{ f g]tT[ jaf6 b]zsf] g]tT[ j vf]:g] k" j { ; lGrt 1fgsf] cljl5Gg
k" 0 f{ : t/df k| j ] z u¥of] . cd] l /sL kfqx¿nfO{ :jLsf/ ub{ 5 t/ e08f/Ls} xftdf lyof] . oBlk qmflGtsf/L w|'jLs/0fn] ;+zf]wgjfb k|Zg;d]t p7fpg' ePsf] lyof] . pQ/flwsf/ xf] . o;sf] ljsf; g
g]t[Tjsf] /]Gh/ a6flnog, sfo{gLlts ¿kn] k|lt w|j" Lo Jojxf/ clwsf/L / e08f/Ldf j}rfl/s cGt/ / ;a}vfn] u}/;j{xf/f k|j[ltsf] 9f8 -ª_ ;+ ; bLo lgjf{ r g lgif]w u/]/ x'G5 g t l:y/ /x]/ g}
Aof/] s sf] cd] l /sL ;} G o lsNnf ub{5 . @)^( b]lv #)*) ;Ddsf] w]/} lyPg . Tof] cnu k|;u+ xf] . dfn]– efFlrG5 . To;n] Pstfsf nflu lgjf{rgn] /0fgLltsf] ;]jf ug]{ x'G5 . of] k|lt:yfkgsf] k|lqmofaf6
aGbL, alb{ o fdf ef/tLo ;} G o eLif0f ;‹if{sf] qmddf g]skfn] k"j{ dfS;{ j fbLaLrsf] kf6L{ Pstfdf bafa ;[hgf ub{5 . qmflGtsf/L kl/l:yltdf efu lng] / gug] { cl3 a9\5 . hut ultjfg 5 /
anåf/f 3] / faGbL / cfqmd0f dfcf]jfbL 36sx¿ aLrsf] /fhgLlts cf}krfl/s g]tf dgdf]xg clwsf/L k| j [ l tsf] dgf] a n pRr x' G 5 . kl/l:yltdf alxisf/ ug]{ cg'ej kl/jt{gzLn 5 . ult / kl/jt{g
To;sf pbfx/0f lyP . g] k fn / j}rfl/s >]i7tf ;fljt ul/;s]sf] ePklg ;f/tTjdf cyjf sfo{sf/L kl5Nnf w|'jLs/0fn] To;sf] emNsf] n]lggsf] /x]sf] 5 . g]kfndf xfdLn] ePsf] sf/0f ljsf;df 5 . ef}lts
u[ x o' 4 af6 /fli6« o d' l Qm o' 4 df 5 . kf6L{ eg]sf] ljrf/ / ;Ë7g b'a} g]t[Tjdf dbg e08f/L lyP . ptf lbPsf 5g\ . cfˆg} hLjgdf @)$*–)$( df huts} cleGg cË ePsf] sf/0f
k|j]z ub}{ lyof] . u[xo'4af6 /fli6«o sDo'lg:6 dfcf]jfbL sfo{stf{, ;lxb– @)$&–)$* ;fnsf] dfn]dfjfbLx¿ g]skfsf] ljrf/, /fhgLlt / r'gfjdf efu lnof}+ . @)%$ / @)^!– ;dfh lj1fgdf klg ef}lts hutsf]
d'lQm o'4df k|j]z ub}{ubf{ kf6L{, j]kQf kl/jf/ / 3fOt]x¿n] ;dLIff aLrsf] Pstfdf k|r08 g} cf}krfl/s g]t[Tjsf] ljho jf >]i7tf;fljt )^@ df alx:sf/ uof}{+ . @)^$ df lgod cfwf/e"t ¿kn] nfu" x'G5 .
;] g f / ;+ o ' Q m df] r f{ d f ljsf; ul/;s]sf 5g\ . PsLs[t hgqmflGt / sfo{sf/L g]tf lyP . eO;s]sf] 5 . cj Pstfsf] gf/fåf/f efu lnof}+ / @)^(–&) df vf/]h xfd|f] kf6L{sf lg0f{ox¿nfO{ To;/L
cfjZos lyof] . To;f] x'g ;s]g . g} ;xL ljrf/ xf] eGg] lgZsif{df k'us
] f -v_ dfcf] j fbLaLr Pstf ls ;Ë7gfTds >]i7tf;fljt ug{' kb{5 . u¥of]+ . ;+;bLo lgjf{rgsf] ;Gbe{df g} a'‰g cfjZos 5 .

;lxb ldqd0fL cfrfo{sf] ljrf/nfO{ dg{ lbb}gf}+ ;fdfhjfbL Joj:yf Nofpg pTkfbg klg Pp6f ;fwg
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 zlQmx¿sf nflu ldqd0fL h:tf glbg] ;+sNkdf ;a} cufl8 a9\g'kg]{ sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 ;b:o ;Demgf ;Ln] bfªdf pTkfbg lhNnfdf bf];|f] cfjlws of]hgf
kf6L{sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o ;Gb]z ;Ln] dxfg zlxbx¿sf] alnbfgLn] zlQm cfjZostf /x]sf] atfP . pgn] kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf /fKtL ;DaGwLsf] gLlt gd"gf ag]sf] eGb} cGtu{tsf] pTkfbg sfo{
ldqd0fL cfrfo{n] af]s]sf] ljrf/ / k|]/0ff lbO/xg] 5 .Ú cfrfo{ n ] sDo" l gi6 ljBfyL{ Jo"/f] O~rfh{ ;ljg ;Ln] ;fdfhjfbL klxnf] b ] l v bf] ; | f ] cfjlws ;Gtf] i fhgs ePsf] lgisif{
cfd>dhLlj ju{sf] kIfdf /x]sf] g] t f ;Gb] z ;Ln] cu| u fdL cfGbf] n gdf lbPsf] of] u bfgsf] Joj:yf Nofpgsf] nflu pTkfbg klg of] h gf;Ddsf] pTkfbgsfo{ lgsfn]sf] 5 .
atfpFb} cfrfo{n] af]s]sf] ljrf/nfO{ kl/jt{gdf cfrfo{sf] xTofn] Iflt ljifodf ;d]t rrf{ u/]sf lyP . Pp6f ;fwg ePsf] atfPsf 5g\ . ;Gtf]ifhgs ePsf] atfOg\ . pgn] g] s kf k" j L{ bfªn] lnPsf]
dg{ glbg b[9tfk"j{s nflu kg]{ k' ¥ ofPsf] atfpF b } /fHo;Qfsf] sfo{qmdsf] cWoIf tyf clvn -
k|lta4tf JoQm u/]sf 5g\ . clvn b'¿kof]u ub}{ /fhg}lts cfj/0faf6 ;dfhjfbL_ sf s]Gb|Lo ;lrj c6nn]
-;dfhjfbL_ åf/f ldqd0fL cfrfo{sf] cfrfo{sf] xTof ePsf] ;d]t atfP . ldqd0fLsf] ;kgf j}1flgs ;dfhjfbL
#( cf} :d[lt lbj;df cfof]lht pQm sfo{qmddf ;dfhjfbLn] lzIff ePsf] eGb} cfˆgf] ;+u7gn]
;df/f] x nfO{ ;Daf] w g ub} { ;f] ldqd0fL dfyL ePsf] cfqmd0fsf] Tof] k"/f ug]{ k|lta4tf hgfP .

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ k"jL{ bfªsf] of] Ps jif{sf] cjlwdf kf6L{n] lnPsf] pTkfbg;DaGwLsf] gLltnfO{
bf];|f] cfjlws of]hgfsf] clGtd ljleGg of]hgfx¿ lhDd]jf/L k"0f{ cfTd;fy ub} { kf6L{ k" j L{ bfªn]
a}7snfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] s'/f 9+ u n] sfof{ G jog ePsf] lhls/ 3f] / fxL–!^ u' ? jf ufpF d f /x] s f]
atfPsf x'g\ . g]tf ;ljg ;Ln] ul/g\ . kf6L{sf x/]s sfdx¿ kf/bzL{ hgz]o/ df=lj=sf] ^ lj3f hUuf
kf6L{sf] gLlt 7Ls 9+un] a'em]/ cfˆgf] 9+uaf6 cufl8 al9/x]sf] eGb} pgn] ef8f lnP/ klxnf] cfjlws of]hgf
lhDd]jf/L k"/f ug{'kg]{ / kl/l:yltsf] kf6L{ s f x/] s ultljlw tyf cGtu{tsf] wfg v]tL nufPsf] lyof]
k|lta4tf JoQm u/]sf x'g\ . k| l t/f] w ug] { b' O { hgf Ho' F b f] @)!( ;fndf Ko"7fg /DbL @
g] t f ;Gb] z ;Ln] g] s kfn] ;lxbx¿nfO{ ;Ddfg u/]sf] lyof] . lt3|fdf hlGdPsf cfrfo{ @)$@ ;fn af]w ub}{ To;nfO{ ;dfh–Jojxf/ pTkfbg;DaGwLsf] ;dfrf/ k|sfzg– eg] bf];|f] cfjlws of]hgf cGtu{t
ldqd0fLsf] zflns;lxtsf] pQm sfo{qmddf j8f cWoIf 1fg j}zfv !* ut] lrtjgsf] d]3f}nL nfu" ug{'kg]{ atfP . pgn] cfjlws k|zf/0f u/]/ ;fy / ;xof]u ug]{ cfn' v]tL u/]sf] lyof] .
ax'p2]ZoLo kfs{ lgdf{0f ug]{ k|lta4tf k| ; fb vgfnn] of] dxTjk" 0 f{ k;f{9fkdf x'g] cleefjs e]nfdf hfg] of]hgf cGtu{t k"jL{ bfªn] u/]sf] kqsf/, ;~rf/dfWodx¿nfO{
ub} { ldqd0fLnufotsf] ;lxbsf]
Oltxf;nfO{ lnlka4 u/] / gofF
sfo{qmdsf] nflu clvn -;dfhjfbL_
nfO{ wGojfb lbP . pgn] ldqd0fLsf
qmddf aLrd} xltof/wf/L ;d'xn]
xTof u/]sf] lyof] . tTsflng clvn
pTkfbgn] :yfgLob] l v
/fli6« o :t/;Dd rrf{ sdfPsf]
wGojfb JoQm ul/g .
g] s kf k" j L{ bfªsf ;] q m] 6 /L
af6f] sf6\bf h]a|f
k':tfnfO{ eGg kg]{ / k9fpg'kg]{
atfP . pgn] eg]– …b]zsf] cu|ufdL
;xofqL ljho e'h]nn] ldqd0fLsf]
cfjfhnfO{ ;xg g;ls
-5}7f}_+ sf s]Gb|Lo ;b:o /x]sf cfrfo{
k|ultzLn Kofgnaf6 s[lif tyf kz'
atfpF b } pTkfbgn] rrf{ dfq
gsdfP/ kf6L{ n fO{ /fli6« o :t/d}
hgs ;Lsf] cWoIftf Pj++ kf6L{sf
s] G b| L o ;b:o tyf /fKtL Jo" / f]
qml;ªaf6 dfq
kl/jt{gdf cfrfo{sf] e"ldsf dTjk"0f{ sft:Fu; ]| x¿n] cfrfo{sf] xTof u/]sf] lj1fg ;+:yfg /fdk'/sf] :jljo" kmfObf k'u]sf] s'/fdf hf]8 lbP . O~rfh{ ;ljg ;Lsf] k|d'v
5 eGb} pgn] eg], …kl/jt{gsf/L pNn]v ub}{ ldqd0fLsf] ljrf/ dg{ ;efklt lyP . ;f] x L a} 7 sdf af] N b} s] G b| L o cfltYotfdf a;] s f] a} 7 sn] af6f] sf6f}+ .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*! ;fn j}zfv @# ut] cfOtaf/
b]zsf]=====
e"ldxLg ;'sD' af;LnfO{ Joj:yfkg u/
cufl8 a9fpg] lg0f{o lnOPsf] 5 . 5nkmn u/]/ pko'Qm ;dodf Pstf
cfGtl/s¿kn] ;' b [ 9 u/f} + , !$_ kf6L{sf g]tf–sfo{stf{n] ;/n ug]{ lg0f{o lnPsf] 5 . To;}u/L
;dfhjfbsf nflu km/flsnf] df]rf{ hLjg / s8f d]xgtsf] ;L ;+:s[ltnfO{ sDo'lg:6 kf6L{x¿sf aLrdf PsLs[t
lgdf{0f u/f}+ zLif{ssf] /fhgLlts nfu' ug],{ wfld{s cGwljZjf;sf lj?4 kf6L{ / cfGbf]ng lgdf{0fsf ljifodf
k|:tfj tyf ^ dlxg] t];f| ] cfjlws lj1fgsf] k|rf/df hf]8 lbg], ;fdgf Jofks ax; ug]{ . geP ;dfhjfbsf sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ a9L lzlIft–clzlIft gful/sx¿ lgsfo eg] hgtfnfO{ Gofo lbg'sf]
of]hgf k|:t't ug{' eof] . j}7snfO{ kl/jf/nfO{ cleofgdf ;xefuL u/fpg] nflu j[xt df]rf{ lgdf{0fdf hf]8 lbg] s~rgk'/n] jiff}{+b]lv a;f]af; ub}{ hLag lgjf{x ug{s} nflu lab]zLsf] ;§f ;/sf/L hldg vfnL u/fpg]
!! ;d"xdf ljeflht u/]/ k|:tfj ;+uLt cleofqfnfO{ ;xof]u ug]{, lg0f{o lnPsf] 5 . cfO/x]sf e"ldxLg ;'sD' af;L a:tLnfO{ uNnLdf /ut / kl;gfsf] e]n aufpg :6gafhL ub}{ aiff}{ b]lv a;f]af; ub}{
cWoog ul/of] . cWoogkl5 ;Dk"0f{ hgtfsf] df} l ns Pj+ k| f s[ l ts *_ s] G b| L o ;ldltn] bnfn j}slNks Joj:yf gu/L gx6fpg dfu
s]Gb|Lo ;ldlt, ;Nnfxsf/ ;ldlt / ;+:s[ltx¿nfO{ ;xof]u k'¥ofpg] lg0f{o k'FhLjfbL ;Qf / ;+;bLo Joj:yfnfO{ u/]sf] 5 . g]skf g]tT[ jsf] ;'sD' af;L
cfdlGqt sd/]8x¿n] 5nkmndf lnOPsf] 5 . g] k fnL ljz] i ftfsf] ;dfhjfbdf ;+3if{ ;ldltn] d+unaf/ lj/f]w k|bz{g
efu lng'eof] . To;kl5 :yfoL ;ldlt !%_ kf6L{sf ;+Zn]lift ljrf/nfO{ kl/jt{g ug{ ;Dej ;a} tl/sf / ub}{ e"ldxLg ;'s'Daf;LnfO{ csf]{
;b:o sd/]8x¿n] k|:tfjdfly wf/0ff cfGtl/s k+lQm / aflx/ k|jfx ug{ dfWodx¿nfO{ k|of]u ug]{ lg0f{o lnPsf] Joj:yf gu/L a:tL x6fpg glbg]
/fVg' eof] . cGtdf sd/]8 dxf;lrj kf6L{sf k|sfzgx¿nfO{ lgoldt 5 . To;sf nflu @)*$ sf] hgfPsf] xf] . s~rgk'/sf] eLdbQ
ljKnj ;Ln] ;lj:tf/df k|i6 kfb}{ k|sfzg ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . r'gfjnfO{ ;dfhjfbL ld;gdf abn]/ gu/kflnsf !* df a:b} cfPsf
;a}sf ;'emfj, ;Nnfxx¿nfO{ ;dflxt !^_ ljZjdf b] v fk/] s f] k|of]u ug]{ lg0f{o lnPsf] 5 . To;}u/L e" l dxLg ;' s ' D af;L;lxtsf]
u/]kl5 k|:tfjnfO{ p7]/ hf]8bf/ tfln ljWj+;fTds ljZj kl/l:yltdf ljZj ;+ljwfgdf cfd"n kl/jt{g u/]/, ;xeflutfdf dx]Gb|gu/ ahf/df
nufP/ Psdtn] kfl/t ul/of] . zflGtsf nflu ;dfhjfb eGg] ;Gb]z hgdt ;+u|x u/]/, hgtfsf] tfut lj/f]w k|bz{g tyf va/bf/L ul/Psf]
%_ t];f| ] ^ dlxg] cfjlws of]hgf lbg sf7df8f} + d f h] 7 & ut] / kf6L{x¿sf tfutnfO{ PsLs[t ub}{ g]skf s~rgk'/sf OGrfh{ lj/f6
oxL j};fv @% ut]af6 cleofgfTds hgk|bz{g cfof]hgf ug]{, l5d]sL / ;‹if{ u/]/ klg g]kfnnfO{ ;dfhjfbdf ;Ln] atfpFb} eg], æ;/sf/L ;+oGqn]
9ª\n] ;'? ug]{ . cleofgsf] d"n gf/f ldq b]zx¿;Fu c;ª\nUg k//fi6« kl/jt{g ug{ hf]8 nufOg] 5 . ;/f]sf/jfnfsf] ;xeflutf ljgf
bnfn k'h F LjfbL Joj:yfsf] ljsNk gLlt cg'¿k ;DaGw agfpg hf]8 (_ kf6L{nfO{ gofF k|:tfj Pj+ p2]Zo PstkmL{ 9+un] jiff}+{ b]lv a:b} cfPsf
g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb /xg] 5 . lbg s"6gLlts ;Djfb ug]{ lg0f{o cg'¿k k|efjsf/L ¿kn] ;~rfng ;'sD' af;L a:tL x6fpg] lg0f{o u/]kl5
cleofgsf] /fhgLlts ljifo g]kfnL lnOPsf] 5 . ug{ kf6L{ ljwfgsf] wf/f @# -s_ ;'sD' af;L ;+3if{ ;ldltn] Wofgfsif{0f
ljz] i ftfsf] ;dfhjfb, b] z sf] !&_ kf6L{n] ;lxb kl/jf/, j]kQf adf]lhd s]Gb|, k|bz ] , lhNnf, lgjf{rg cg'¿k lj/f]w hgfPsf] 5 .Æ
:jfwLgtf /xg] 5g\ . kl/jf/, 3fOt], aGbL kl/jf/nfO{ ;hLj If]q, gu/ / j8fsf] ;+/rgfdf ;Ël7t g]tf lj/f6 ;L n] ;'sD' af;L
^_ g] k fnL ljz] i ftfsf] ;DaGwdf /fVg] ;fy} ;Sbf] ;xof]u / kl/rfng ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . a:tLsf ;DaGwdf ;TotYo 5fglag afWo 5g\, j}b]lzs C0f @# va{ cfO/x]sf e'ldlxg ;'s'Daf;L a:tL
;dfhjfbsf nflu rf/ ldq zlQm - ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . !)_ ljb]zdf /x]sf o'jfx¿sf u/L /fHoåf/f cnkq kfl/Psf ;Dk"0f{ gfl3;s]sf] 5, cGt/f{li6«o Aofkf/ cyjf cK7\of/f] cj:yfdf cfˆgf]
sDo'lgi6, ;dfhjfbL, b]zeQm / !* _ kf6L{sf gd'gf sfo{x¿nfO{ nflu cgnfOgdfkm{t\ df]rf{ / kf6L{sf] e'ldlxg ;'sD' af;L, cf/If kLl8t, af9L 3f6f emG8} !& va{sf] xf/fxf/L hLjg u'hf/f ul//x]sf gful/ssf]
nf]stflGqs u0ftGqjfbL_, rf/ ldq lg/Gt/ ;+ r fng ug] { lg0f{ o ;fwf/0f ;b:o aGg] ;'ljwf k|bfg ug]{ kLl8t / cJojl:yt a;f]af; ul//x]sf k'lu;s]sf] 5, e|i6frf/, cGofo / larNnL agfpg] u/L 3/ 6x/f
ju{ -ls;fg, dhb'/, dWodju{ / lnOPsf] 5 . ;fy} b]zleqsf o'jfx¿nfO{ klg gful/ssf] l56f] eGbf l56f] ;d:of cTofrf/n] ;Ldf gfl3/x]sf] 5 eg] eTsfpg] lg0f{o ;fj{hlgs u/]sf
/fli6«o k'FhLkltju{_, ^ ;d'bfo - pgn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] cgnfOgdfkm{t\ ;Ë7gsf] ;Dks{df ;dfwfg ug{ kf6L{sf] dfu /x]sf] atfP . a}+ssf] rsf]{ Aofhb/, n3'ljQsf] 5g\ . pQm lg0f{on] tL a:tLx¿df
v;cfo{, hghflt, dw];L, >lds kfFrf}+ k"0f{ a}7s kl5sf] k|;] jQmJo Nofpg] Joj:yf ldnfpg] lg0f{ o o; ljifodf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ pTkL8g / ld6/ AofhLsf] HofbtLn] 8/ qf; 5fPsf] 5 . s]xL d'¶Le/
;d' b fo, dlxnf, d' l :nd_ nfO{ jfrg u/]/ ;'gfPsf lyP . h'g o; lnOPsf] 5 . s~rgk'/sf OGrfh{ lj/f6 ;Ln] hf/L hgtfsf] pl7af; eO/x]sf] 5 . bnfnx¿n] ;/f]sf/jfnfsf] ;xeflutf
Pstfa4 ug]{ ;fy} ;a}nfO{ df]rf{a4 k|sf/ /x]sf] 5– æoxL ldlt @)%! !!_ b]zsf] :jfwLgtfsf nflu u/]sf] k|]; lj1KtL o;k|sf/ /x]sf] gful/sn] lbgfg'lbg cfTdxTof lagf Psnf}6L ¿kdf u/]sf] hgla/f]wL
ug{ hf]8 nufpg] . j}zfv % b]lv ( ut];Dd xfd|f] hglk|o Pd;L;LnfO{ gofF sfg"g lgdf{0f u/]/ 5– …xfd|f] hglk|o tyf uf}/j;fnL ug] { b/ tLj| t / j[ l 4 eO/x] s f] lg0f{o k|lt xfd|f] hgk|Lo kf6L{ g]skfsf]
&_ s]Gb|Lo ;ldltn] dfcf]jfbL kf6L{ g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ s f] g]kfn ;/sf/ / g]kfnsf] sfg"gL kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ bzsf}bF l] v sxfnLnfUbf] l:ylt l;h{gf eO/x]sf] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . tTsfn
wf/fsf aLrdf /fhgLlts sfo{lbzf, P]ltxfl;s kfFrf}+ k"0f{ a}7s kf6L{sf Joj:yfleq Nofpg ;‹if{ ug],{ ul/a ;j{xf/f >dhLjL ju{sf] g]tT[ j ub}{ 5 . ;fy} b}lgsL pkef]Uo a:t' of] lg0f{ o vf/] h ul/ a} s lNks
;Ë7g, ;‹if{, ;fF:s[lts ljifodf dxf;lrj sd/] 8 ljKnj ;Lsf] ls;fg, dWodju{nfO{ 6f6kN6fpg] hgtfsf cfwf/e"t ;d:of ufF;, vfBfGg, lzIff / :jf:y ;lxt ;]jfsf] Aoj:yfkgsf] lglDt ;TotYo 5fglag
5nkmn u/]/ pko'Qm ;dodf Pstf cWoIftfdf a:of] . a}7sn] kfl/t ld6/ Aofh, n3' l jQsf ;d:of, afF ; , skf; lzIff, :jf:y / d'No ;d]t cfsfl;bf ;/sf/ tyf ug{ / /fHo åf/f cnkq kfl/Psf ;Dk"0f{
ug]{ lg0f{o lnPsf] 5 . To;}u/L u/]sf] /fhgLlts k|:tfj tyf t];|f] ;'sD' jf;L, afl9kLl8t, Pg;]nsf] s/ /f]huf/sf] k'0f{ Uof/]G6Lsf] nflu ;DalGwt lgsfox¿ a] v a/ e'ldlxg ;'sD' af;L, cf/If kLl8t, af9L
sDo'lg:6 kf6L{x¿sf aLrdf PsLs[t ^ dlxg] cfjlws of]hgfsf lg0f{ox¿ 5nL, dfgj t:s/L, dlxnf lx+;f, lg/Gt/ ;+ 3 if{ d f /x] s f] ljifo alg/x]sf 5g\ . kLl8t / cJojl:yt a;f]af; ul//x]sf
kf6L{ / cfGbf]ng lgdf{0fsf ljifodf hfgsf/L lbgsf nflu of] k|; ] jQmJo afnaflnsf zf] i f0f, >lds oxfFx¿nfO{ caut g} 5 . cfh b]z o:tf] ;+s6k"0f{ 38Ldf s+rgk'/ gful/ssf] l56f]eGbf l56f] ;d:of
Jofks ax; ug]{ . geP ;dfhjfbsf hf/L ul/Psf] 5 . ;d'bfodflysf] lje]b / bdg lj?4 /fhgLlts tyf cfly{s dxf;+s6n] lhNnfsf ;j{ x f/f– >dhLjL ;dfwfg ug{ cg'/f]w ub{5 . cGoyf
nflu j[xt df]rf{ lgdf{0fdf hf]8 lbg] !_ s] G b| L o ;ldltsf] j} 7 s ;‹if{ ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . c;kmntfsf] lbzf lt/ ws]nL /x]sf] gful/sx¿sf] hLjg klg yk si6 o:tf] ;+s6k'0f{ cj:yfdf ank|of]u
lg0f{o lnPsf] 5 . sDo' l g:6 tyf >ldsju{ s f] !@_ hgtfsf cfwf/e" t 5 . g]kfndf bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo ;fWo alg/x]sf] 5 . zx/–ahf/sf dfkm{t\ s'g}klg ;'s'Daf;L a:tL
*_ s] G b| L o ;ldltn] bnfn cGt/f{ l i6« o uLt ufogaf6 ;' ? cfjZostf l;+rfO, ;8s, lzIff, Aoj:yf / ;+;bafbL /fhgLlts Aofkf/ Aoj;fo k|foM aGb x'bF } wdfwd nufotdf 8f]h/ nufpg] xs{t u/]
k'h
F LjfbL ;Qf / ;+;bLo Joj:yfnfO{ ul/of] . :jf:Yo, ljB't, dn–ljs h:tf d'2fdf kf6L{x¿ k"0f{¿kdf c;kmn ;flat ;6/x¿ vfnL eO/x]sf 5g\ . otf cfd kf6L{ kLl8t hgtfsf] ;+3if{sf]
g] k fnL ljz] i ftfsf] ;dfhjfbdf @_ PsLs[t hgqmflGt, hgo'4, kf6L{n] g]tT[ j ug]{ ;fy} hgtf;lxtsf eO;s]sf 5g\ . lsgls /fli6«o s+rgk'/ lhNnf k|zf;g, lhNnfsf g]tT[ j ug{ afWo x'g5] . ;+3if{af6 pTkGg
kl/jt{g ug{ ;Dej ;a} tl/sf / g]kfnL qmflGt / ljZj qmflGtsf ;‹if{ ;+rfng ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . :jfwLgtf vt/fdf kb}{ uO/x]sf] 5, ;+ ; bafbL /fhgLlts kf6L{ x ¿, kl/0ffdsf] lhDd]jf/ :jo+ /fHosf
dfWodx¿nfO{ k|of]u ug]{ lg0f{o lnPsf] dxfg;lxbx¿sf] ;Demgfdf ! ldg]6 !#_ kf6L{n] s[lif If]qdf ul//x]sf] /f]huf/sf] vf]hLdf *) nfv eGbf le=g=kf= nufot s]xL cGo :yfgLo lgsfox¿ x'g'kg]{ 5 .Ú
5 . To;sf nflu @)*$ sf] df}gwf/0f ul/of] . pTkfbg cleofgnfO{ of] jif{ c? g]skf;Fu ;/sf/L sfdsfhdf ;xsfo{ clUg===== Hofg u'dfpg] gful/sx¿ k|lt xflb{s
r'gfjnfO{ ;dfhjfbL ld;gdf abn]/ #_ kf6L{ w'j| Ls/0f Pj+ Pstfdf k|efjsf/L agfpg], To;sf nflu gug{ bafj lbPsf] >f]tsf] bfjL 5 . tyf ufF; afF;sf] Joj:yf ug{ dfu >4f~hnL JoQm ub}{ 3/ kl/jf/df
k|of]u ug]{ lg0f{o lnPsf] 5 . To;}u/L cfpg' ePsf ;fy} h]naf6 d'Qm x'g' c;f/ !)b] l v #) ;Dd >d / g]skfsf :yfoL ;ldlt ;b:o clgn u/]sf x'g\ . ulx/f] ;dj]bgf k|s6 ub{5f}+ .
;+ljwfgdf cfd"n kl/jt{g u/]/, ePsf ;L;LPd tyf cfdlGqt pTkfbgsf nflu ljbf lbg], kf6L{ ;Ln] cd]l/sLx¿n] ;/sf/dfly tyf ;+u7gsf cWoIf lbg]z ;Ln] hf/L cfunfuLaf6 kLl8t gful/snfO{
hgdt;+u|x u/]/, hgtfsf] tfut / sd/]8x¿nfO{ d'¶L p7fP/ :jfut sf]ifsf nflu kf6L{ / cfd gful/sdf sd{rf/Ldfly b}nf]bn} f] rfxf/]/ Aofks u/]sf] lj1lKtdf elgPsf] 5– …r}tsf] tTsfn /fxt pknAw ug{, plrt ufF;
kf6L{x¿sf tfutnfO{ PsLs[t ub}{ ul/of] . # dlxg] ;xof]u cleofg rnfpg], bafj lbO/x]sf]n] /fli6«o :jfwLgtfdf g} clGtd ;ftfb]lv b]zsf pRr kxf8L, afF;sf] Joj:yf ug{, 3fOt]x¿sf] :jf:Yo
;‹if{ u/]/ klg g]kfnnfO{ ;dfhjfbdf $_ kfFrf}+ a}7sdf dxf;lrj ;xsf/Ldf ;/sf/;Fusf] ;xsfo{ r'gf}tL ylkPsf] atfPsf 5g\ . dWo / t/fO{ nufotsf $* pkrf/sf] Joj:yf ug{, j[4 j[¢f,
kl/jt{g ug{ hf]8 nufOg] 5 . sd/] 8 ljKnj ;Ln] kf6L{ n fO{ cufl8 a9fpg] lg0f{o lnOPsf] 5 . :d/0fLo 5, ut d+ u naf/ lhNnfx¿df 89]nf]sf] k|sf]k tLj| ultdf afnaflnsf / ue{jtL dlxnfx¿sf]
(_ kf6L{nfO{ gofF k|:tfj Pj+ p2]Zo cfGtl/s¿kn] ;' b [ 9 u/f} + , !$_ kf6L{sf g]tf–sfo{stf{n] ;/n sf7df8f},+ sdnfbLl:yt k|1f ejgdf km}lnb} uO{/x]sf] 5 89]nf]sf sf/0f ljz]if ¿kn] ufF;, afF; / :jf:Yosf]
cg'¿k k|efjsf/L ¿kn] ;+rfng ug{ ;dfhjfbsf nflu km/flsnf] df]rf{ hLjg / s8f d]xgtsf] ;L ;+:s[ltnfO{ ePsf] kqsf/ ;Dd]ngdf g]skfsf dfgljo IftL x'gs' f ;fy} 3/ hn]/ g:6 Vofn ug{ / 89]nf] lgoGq0fsf nflu
kf6L{ ljwfgsf] wf/f @# -s_ adf]lhd lgdf{0f u/f}+ zLif{ssf] /fhgLlts nfu" ug],{ wfld{s cGwljZjf;sf lj?4 dxf;lrj ljKnj ;Ln] …ljb]zL x:tIf]k ePsf 5g\ . o; b'Mvb If0fdf o'jf ;/sf/n] ;Dk"0f{ ;fwg >f]t / zlQm
s]Gb|, k|b]z, lhNnf, lgjf{rg If]q, k|:tfj tyf ^ dlxg] t];f| ] cfjlws lj1fgsf] k|rf/df hf]8 lbg], ;fdgf lta| ePsf]Ú eGb} o;sf] ;+st] ;d]t ;+u7g g]kfnsf] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] kl/rfng ug{ g]kfn ;/sf/;Fu xfd|f]
gu/ / j8fsf] ;+/rgfdf ;Ël7t / of]hgf k|:t't ug{' eof] . j}7snfO{ kl/jf/nfO{ cleofgdf ;xeflu u/fpg] u/]sf lyP . 5 . cfunfuLaf6 ljleGg lhNnfx¿df ;+u7g hf]8b\ f/ dfu ub{5 .Ú
kl/rfng ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . !! ;d"xdf ljeflht u/]/ k|:tfj ;+uLt cleofqfnfO{ ;xof]u ug]{,
!)_ ljb]zdf /x]sf o'jfx¿sf
nflu cgnfOg dfkm{t\ df]rf{ / kf6L{sf]
;fwf/0f ;b:o aGg] ;'ljwf k|bfg ug]{
;fy} b]zleqsf o'jfx¿nfO{ klg
cWoog ul/of] . cWoogkl5 ;Dk"0f{
s]Gb|Lo ;ldlt, ;Nnfxsf/ ;ldlt /
cfdlGqt sd/]8x¿n] 5nkmndf
efu lng'eof] . To;kl5 :yfoL ;ldlt
hgtfsf] df} l ns Pj+ k| f s[ l ts
;+:s[ltx¿nfO{ ;xof]u k'¥ofpg] lg0f{o
lnOPsf] 5 .
!%_ kf6L{sf ;+Zn]lift ljrf/nfO{
cfGtl/s k+lQm / aflx/ k|jfx ug{
nfdv'§a] f6 ;g]{ /f]uaf6 arf}+
cgnfOgdfkm{t\ ;Ë7gsf] ;Dks{df ;b:o sd/]8x¿n] k|:tfjdfly wf/0ff cf+n} f] -dn]l/of_, 8]u+ ' Hj/f], sfnfhf/, hfkflgh OG;]kmnfOl6; h:tf
Nofpg] Joj:yf ldnfpg] lg0f{o /fVg' eof] . cGtdf sd/]8 dxf;lrj kf6L{ s f k| s fzgx¿nfO{ lgoldt
lnOPsf] 5 . ljKnj ;Ln] ;lj:tf/df k|i6 kfb}{ k|sfzg ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . ;+qmfds /f]u nfdv'§s ] f] 6f]sfO{af6 x'g{] ub{5
!!_ b]zsf] :jfwLgtfsf nflu ;a}sf ;'emfj, ;Nnfxx¿nfO{ ;dflxt !^_ ljZjdf b]vfk/]sf] ljWj+;fTds
Pd;L;LnfO{ gofF sfg"g lgdf{0f u/]/ u/]kl5 k|:tfjnfO{ p7]/ hf]8bf/ tfln ljZj kl/l:yltdf ljZj zflGtsf nflu o;af6 aRg,
g]kfn ;/sf/ / g]kfnsf] sfg"gL nufP/ Psdtn] kfl/t ul/of] . ;dfhjfb eGg] ;Gb]z lbg sf7df8f}d+ f Ø e'mn nufP/ ;'Tg] .
Joj:yfleq Nofpg ;‹if{ ug]{, ul/a %_ t];f| ] ^ dlxg] cfjlws of]hgf h]7 & ut] hgk|bz{g cfof]hgf ug],{
ls;fg, dWodju{nfO{ 6f6kN6fpg] oxL j}zfv @% ut]af6 cleofgfTds l5d]sL / ldq b]zx¿;Fu c;ª\nUg Ø k"/f z/L/ 9fSg] u/L n'uf nufpg] .
ld6/ Aofh, n3'ljQsf ;d:of, 9ª\n] ;'? ug]{ . cleofgsf] d"n gf/f k//fi6« gLlt cg'¿k ;DaGw agfpg Ø z/L/sf v'nf c+udf nfdv'§n] ] g6f]sf]; egL ;r]t /xg] .
;'sD' jf;L, afl9kLl8t, Pg;]nsf] s/ bnfn k'h F LjfbL Joj:yfsf] ljsNk hf]8 lbg s"6gLlts ;Djfb ug]{ lg0f{o Ø 3/sf] ‰ofn tyf 9f]sfdf hfnL /fVg] .
5nL, dfgj t:s/L, dlxnf lx+;f, g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb /xg] 5 . lnOPsf] 5 . Ø 3/ jl/kl/, au+r} f / ;fj{hlgs :yfgdf kfgL hDg glbg] / vfN8fv'N8L k'g,{]
afnaflnsf zf] i f0f, >lds cleofgsf] /fhgLlts ljifo g]kfnL !&_ kf6L{n] ;lxb kl/jf/, j]kQf
;d'bfodflysf] lje]b / bdg lj?4 ljz] i ftfsf] ;dfhjfb, b] z sf] kl/jf/, 3fOt], aGbL kl/jf/nfO{ ;hLj Ø kf]v/L, bx tyf gfnfdf nfdv'§s ] f] nfef{ vfg] df5f kfNg]
;‹if{ ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . :jfwLgtf /xg] 5g\ . ;DaGwdf /fVg] ;fy} ;Sbf] ;xof]u Ø 9n, gfnf v'Nnf g/fVg] .
!@_ hgtfsf cfwf/e" t ^_ g] k fnL ljz] i ftfsf] ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 . Ø ;+u/' , a+u/' , xf“; 3f]8fh:tf kz'kG5Lx? Jojl:yt 9+un] kfNg]
cfjZostf l;+rfO, ;8s, lzIff, ;dfhjfbsf nflu rf/ ldq zlQm - !* _ kf6L{sf gd'gf sfo{x¿nfO{ Ø dflg; a:g] 3/eGbf kz'kG5Lsf] vf]/ 6f9f /fVg] .
:jf:Yo, ljB't, dn–ljs h:tf d'2fdf sDo'lgi6, ;dfhjfbL, b]zeQm / lg/Gt/ ;+rfng ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 .Ú
kf6L{n] g]tT[ j ug]{ ;fy} hgtf;lxtsf
;‹if{ ;+rfng ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 .
nf]stflGqs u0ftGqjfbL_, rf/ ldq ef/tåf/f=====
ju{ -ls;fg, dhb'/, dWodju{ / ;/sf/dfly bafj lbO/x]sf] hgfPsf]
!#_ kf6L{n] s[lif If]qdf ul//x]sf] /fli6«o k'FhLkltju{_, ^ ;d'bfo - 5 . ef/tn] lacf/cfO{ sfof{Gjog gug{
pTkfbg cleofgnfO{ of] jif{ c? v;cfo{, hghflt, dw];L, >lds g]tf / sd{rf/LnfO{ sfd gug{ bafj
k|efjsf/L agfpg], To;sf nflu ;d'bfo, dlxnf, d'l:nd_ nfO{ Pstfa4 lbPsf] cfPsf] ;|ft] sf] bfjL 5 . g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
c;f/ !)b] l v #) ;Dd >d / ug]{ ;fy} ;a}nfO{ df]rf{a4 ug{ hf]8 cd]l/sL s'6gLlt1x¿n] lhNnf–
pTkfbgsf nflu ljbf lbg], kf6L{ nufpg] . lhNnfdf k'u/] l;l8cf]nfO{ lacf/cfO{;uF
sf]ifsf nflu kf6L{ / cfd gful/sdf &_ s]Gb|Lo ;ldltn] dfcf]jfbL hf]l8Psf kl/of]hgfsf] sfd cl3
# dlxg] ;xof]u cleofg rnfpg], wf/fsf aLrdf /fhgLlts sfo{lbzf, ga9fpg, Pd;L;L kl/of]hgfnfO{ ;'/Iff
;xsf/Ldf ;/sf/;Fusf] ;xsfo{ ;Ë7g, ;‹if{, ;fF:s[lts ljifodf lbg, g]skfsf] lgu/fgL a9fpg /
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like