Armia rzymska

ARMIA RZYMSKA

GALEA - hełm
GLADIUS HISPANIENIS - krótki miecz obosieczny
PILIUM - oszczep
HASTA - włócznia
PUGIO - sztylet
LORICA SEGMENTATA - zbroja z pasów kutego żelaza
MANICA - rękaw
CINGULUM MILITARE - pas wojskowy
SCUTUM - prostokątna tarcza drewniana

str. 1
Armia rzymska

Armia składała się z DWÓCH LEGIONÓW oraz z oddziału sprzymierzeńców

CENTURIA - ok. 80 (100) żołnierzy

MANIPUŁ - 2 Centurie, ok. 160 (200) żołnierzy
MANIPUŁ składał się z 2 CENTURII
KHORTA - 6 Centurii, ok. 480 (600) żołnierzy
LEGION - 10 Khort, ok. 5000 (6000) żołnierzy

LEGION – składał się z 30 manipułów (60 centurii – 6000 ludzi: ciężkozbrojna piechota, piechota
lekkozbrojna, jeźdźcy (300), saperzy, kowale, płatnerze).

Była to armia oparta przede wszystkim na piechocie, którą oskrzydlała lekka jazda.

Cechy legionów rzymskich:

 duża samodzielność operacyjna (legion był miniaturową armią)
 szybkość poruszania
 karność żołnierzy

str. 2
Armia rzymska
W armii rzymskiej służyli również sprzymierzeńcy – ludność podbita na terenie Italii była
zobowiązana do dostarczania oddziałów zbrojnych, na czele których stawali dowódcy rzymscy.

Sukcesy armii rzymskiej były spowodowane następującymi czynnikami:

 w armii obowiązywała surowa dyscyplina,

Szczególnym rodzajem kary była DECIMATIO (DZIESIĄTKOWANIE), stosowana wobec

nieposłusznej bądź tchórzliwej grupy żołnierzy.

 żołnierze otrzymywali udział w łupach byli więc zainteresowani podbojami,

 szyk manipułowy (układ w szachownicę) był bardzo skuteczny,
 armia rzymska była bardzo liczna – oprócz Rzymian służyli w niej również sprzymierzeńcy

W okresie republiki panował powszechny obowiązek służby wojskowej dla mężczyzn w wieku
17-46 lat.
nie było stałego wojska – służba wojskowa obowiązywała wszystkich właścicieli ziemi między 17,
a 46 rokiem życia. Wraz z ubożeniem części społeczeństwa, zmniejszała się również liczba
potencjalnych żołnierzy, podczas gdy obszar państwa, którego należało bronić, znacznie się
powiększył.

Ważne reformy rzymskiej armii przeprowadził GAJUSZ MARIUSZ, konsul w latach 107-101
p.n.e.
powołanie zaciężnej armii = armii zawodowej. Każdy obywatel rzymski mógł odtąd zaciągnąć się do wojska
i za swoją służbę otrzymać żołd
W związku z niedoborem żołnierzy w armii, umożliwił on zaciągnięcie do armii proletariuszom,
którzy nie posiadali majątku. Po odbyciu służby, trwającej zwykle 16 lat, żołnierze mogli otrzymać
przydział ziemi (której przybywało dzięki prowadzonym podbojom), a za służbę wypłacano też
żołd (stypendium).
Udział w kampaniach wojennych mógł być źródłem bogactwa gdyż żołnierze mieli prawo do
udziału w łupach, a oprócz tego mogli otrzymać ziemie po zakończeniu służby. Bardzo dużo
zależało więc od tego kto dowodził – żołnierze uwielbiali zwycięskich dowódców, którym byli
ślepo posłuszni i których znaczenie zaczęło gwałtownie rosnąć.

Po zdobyciu ogromnych terenów należało bronić jego granic. Budowano w tym celu
UMOCNIENIA GRANICZNE (LIMES): obozy warowne, wały, palisady. Tak właśnie powstał
słynny wał (mur) Hadriana w Brytanii.

str. 3
Armia rzymska

753 p.n.e. – założenie Rzymu

SERWIUSZ TULIUSZ - Jeden z siedmiu królów rzymskich, pochodzenia etruskiego.

przeprowadził reformy w VI w.p.n.e.

Wprowadził podział społeczeństwa oparty o stan majątkowy, zależnie od posiadanego majątku dana
klasa wystawiała stosowaną liczbę centurii.

509 p.n.e. – wypędzenie TARKWINIUSZA PYSZNEGO; koniec monarchii – początek republiki

V-IV w. p.n.e. – lata życia reforma KAMILLUSA

Kamillus wprowadził system walki w oparciu o manipuły . Wprowadzony przez niego szyk (w
szachownicę) umożliwiał szybką wymianę żołnierzy walczących w pierwszych szeregach.

III / II w. p.n.e. – wojny punickie

157-86 p.n.e. – lata życia Gajusza Mariusza

Mariusz Reformator z I w. p.n.e. W 82 r. p.n.e. przeprowadził reformę armii wprowadzając armię

zawodową.

100-44 p.n.e. – lata życia Gajusza Juliusza Cezara

63 p.n.e-14 n.e. – lata życia Oktawiana Augusta

27 p.n.e. – Oktawian August otrzymuje przydomek Augustus; koniec republiki – początek

cesarstwa

306-337 – panowanie Konstantyna I

476 – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego

str. 4