TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG

KHOA: KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

BÁO CÁO CUỐI KÌ

ĐỀ TÀI:
SỰ LỆCH CHUẨN XÃ HỘI VỀ VIỆC SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI CỦA GIỚI
TRẺ HIỆN NAY

Họ và tên: Phạm Thị Hồng Phương

MSSV: 32300079
Lớp: 23030202
Môn học: Xã hội học đại cương
Mã môn học: 302117
Giảng viên hướng dẫn: PGS. TS Trần Xuân Bình

TP.HCM, THÁNG 5 NĂM 2024

1
 MỤC LỤC

Table of Contents
I. MỞ BÀI.....................................................................................................................2
1) Lý do chọn đề tài...............................................................................................................2
2) Mục đích nghiên cứu.........................................................................................................3
3) Phương pháp nghiên cứu..................................................................................................3
II. NỘI DUNG............................................................................................................4
1. Khái niệm lệch chuẩn xã hội và kiểm soát xã hội:..............................................................4
1.1 Lệch chuẩn xã hội.................................................................................................................................4
1.2 Kiểm soát xã hội:..................................................................................................................................4
2. Nguyên nhân:....................................................................................................................5
3. Tầm quan trọng:...............................................................................................................5
4. Các đánh giá về thực trạng chung hiện nay:.....................................................................6
5. Các giải pháp:...................................................................................................................7
III. KẾT LUẬN............................................................................................................8
Tài liệu tham khảo.............................................................................................................8

2
 I. MỞ BÀI
1) Lý do chọn đề tài

Hiện nay, khi xã hội phát triển, mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu của
cuộc sống hàng ngày. Chúng không chỉ là công cụ để kết nối và giao tiếp mà còn là
một nền tảng cho chia sẻ thông tin, giải trí, mua sắm và thậm chí làm việc. Mạng xã
hội cung cấp cho người dùng một cách để tự biểu hiện, thể hiện sự quan tâm và ý kiến
của mình đối với các vấn đề xã hội, văn hóa và chính trị. Tuy nhiên, cũng có những
thách thức như cảm giác cô lập, căng thẳng và mất quyền riêng tư do áp lực từ việc so
sánh với người khác và sự phụ thuộc vào mạng xã hội để cảm thấy tự giá trị. Dưới sự
bùng nổ của cuộc cách mạng công nghệ thông tin, mạng xã hội đã trở thành một phần
không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày, đặc biệt đối với giới trẻ. Tuy nhiên, với sự
phát triển này cũng đi kèm với nhiều thực trạng tiêu cực trong việc sử dụng mạng xã
hội mà giới trẻ đang phải đối mặt.Một trong những thực trạng quan trọng là áp lực từ
sự so sánh không lành mạnh. Trên mạng xã hội, việc so sánh bản thân với những
người khác thường xuyên xảy ra, dẫn đến cảm giác tự ti và thiếu tự tin. Điều này có
thể khiến cho các cá nhân cảm thấy không đủ hoàn hảo, và buộc họ phải cố gắng hiển
thị một hình ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội.
Ngoài ra, việc sử dụng mạng xã hội quá mức cũng đang gây ra nhiều vấn đề. Thời
gian dành cho mạng xã hội ngày càng tăng, làm ảnh hưởng đến việc học tập, làm việc
và quan hệ xã hội trực tiếp. Một số người trẻ đã trở nên phụ thuộc vào mạng xã hội,
không thể tự giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra mối quan hệ ngoại tình trong cuộc sống
hàng ngày.
Thêm vào đó, mạng xã hội cũng mang lại nhiều nguy cơ về an ninh mạng. Việc chia
sẻ quá nhiều thông tin cá nhân có thể dẫn đến việc bị lừa đảo trực tuyến hoặc vi phạm
quyền riêng tư. Các trường hợp vi phạm như trò lừa đảo, bắt cóc trẻ em thông qua
mạng xã hội đang ngày càng trở nên phổ biến, làm tăng nguy cơ cho người dùng, đặc
biệt là trẻ em và thanh thiếu niên.
Tóm lại, việc sử dụng mạng xã hội đã đem lại nhiều tiện ích cho cuộc sống hàng ngày
của chúng ta, nhưng cũng đi kèm với nhiều thách thức và thực trạng tiêu cực, đặc biệt
là đối với giới trẻ. Để tạo ra một môi trường mạng xã hội lành mạnh và an toàn, cần

3
phải có sự hỗ trợ từ cả cộng đồng và các chính sách quản lý.Vì vậy việc chọn đề tài về
sự lệch chuẩn xã hội trong việc sử dụng mạng xã hội nhằm nói lên thực trạng nhức
nhối của xã hội từ đó tìm ra hướng giải quyết tích cực hơn cho các hành vi lệch chuẩn
này.

2) Mục đích nghiên cứu

Mục đích của nghiên cứu về sự lệch chuẩn xã hội trong việc sử dụng mạng xã hội của
giới trẻ hiện nay là để hiểu rõ hơn về tác động của mạng xã hội đối với sức khỏe tinh
thần, quan hệ xã hội và phong cách sống của thanh niên. Bằng cách phân tích các thực
trạng sai lệch và áp lực từ mạng xã hội, nghiên cứu này có thể giúp định hình ra các
chiến lược và chính sách để cải thiện tình hình và tạo ra một môi trường mạng xã hội
lành mạnh hơn cho giới trẻ. Đồng thời, mục đích của nghiên cứu cũng là để nâng cao
nhận thức và ý thức của cộng đồng về các vấn đề liên quan đến việc sử dụng mạng xã
hội một cách tích cực và có trách nhiệm.

3) Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp tổng quan

Phương pháp phân tích tài liệu

II. NỘI DUNG

1. Khái niệm lệch chuẩn xã hội và kiểm soát xã hội:

1.1 Lệch chuẩn xã hội

Lệch chuẩn là gì?
Lệch chuẩn là những hành vi đi chệch với sự mong đợi của số đông, hay sự vi phạm
các chuẩn mực xã hội
Mở rộng định nghĩa lệch chuẩn xã hội là “sự vi phạm các chuẩn mực được chấp nhận
hoặc các quy tắc xã hội của một nhóm hay của xã hội, hay về một người lệch lạc như
một kẻ vi phạm các tiêu chuẩn đã được coi là được thừa nhận
Chức năng của lệch chuẩn
Góp phần tăng cường, củng cố các giá trị, chuẩn mực xã hội.

4
Giúp tăng cường tính đoàn kết hay tinh thần tập thể.
Có thể dự báo hay/và đem lại một sự thay đổi cho xã hội
Sự hiện diện của của hiện tượng lệch chuẩn và tội phạm cũng làm suy
Giảm niềm tin xã hội vào công bằng, lẽ phải, sự đúng sai

1.2 Kiểm soát xã hội:

- Một phương thức nhằm điều chỉnh hành vi của các cá nhân trong một xã hội nhất
định thông qua những giá trị, chuẩn mực đã được thừa nhận, được xem là phương
tiện của nhóm xã hội nhằm thúc đẩy việc thực thi các chuẩn mực của nhóm.
- Kiểm soát xã hội được hiểu như là cách thức mà qua đó suy nghĩ, thái độ,
nhận thức, hành vi của các cá nhân, nhóm xã hội được điều chỉnh trong một hệ
thống xã hội nhất định.
- Kiểm soát được thể hiện bởi các thiết chế xã hội: gia đình, nhà trường, tôn giáo,
chính trị, pháp luật...
- Kiểm soát có mối liên hệ khá chặt chẽ với khái niệm lệch chuẩn xã hội vì nó là cách
thức mà qua đó xã hội kiềm chế và ngăn chặn hành vi lệch chuẩn mực xã hội,
thông qua 2 con đường :thiết lập và duy trì các giá trị, chuẩn mực chung của xã hội và
sử dụng quyền lực
Tầm quan trọng của kiểm soát xã hội:
- Trong một xã hội khi các cá nhân sở hữu năng lực, điều kiện hoàn cảnh, tính cách và
sở thích khác nhau mà không có kiểm soát xã hội thì sẽ rất dễ dẫn đến các quả rối loạn
=> Kiểm soát xã hội đóng một vai trò trọng yếu và vô cùng cần thiết

2. Nguyên nhân:

Có một số nguyên nhân dẫn đến sự lệch chuẩn xã hội trong việc sử dụng mạng xã hội
của giới trẻ hiện nay:
Thiếu kiểm soát và sự ảnh hưởng: Một số trẻ em và thanh thiếu niên không có đủ
kiểm soát và hiểu biết về cách sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh, dẫn đến việc
tiêu thụ nội dung không lành mạnh và bị ảnh hưởng bởi những ý kiến và hành vi tiêu
cực trên mạng.

5
Sự chú ý và tác động từ người nổi tiếng: Người nổi tiếng trên mạng xã hội thường
đặt ra các tiêu chuẩn về vẻ đẹp, phong cách sống và thành công. Các fan có thể cảm
thấy áp lực phải theo đuổi các tiêu chuẩn này, dẫn đến sự lệch chuẩn xã hội.

Ảnh hưởng từ nhóm bạn và cộng đồng: Nhóm bạn và cộng đồng trực tuyến có thể
tạo ra áp lực để thích nghi với các xu hướng, ý kiến và hành vi không lành mạnh trên
mạng xã hội.

Thuật toán và nội dung được tùy chỉnh: Các thuật toán của các nền tảng mạng xã
hội có thể tăng cường sự lệch chuẩn xã hội bằng cách hiển thị nội dung mà người
dùng đã tương tác tích cực, thậm chí là nội dung tiêu cực hoặc không lành mạnh.

3. Tầm quan trọng:

Tạo ra tiêu chuẩn và ảnh hưởng: Mạng xã hội thường tạo ra các tiêu chuẩn về vẻ
đẹp, thành công và phong cách sống. Những tiêu chuẩn này có thể tác động lớn đến
cách các bạn trẻ đánh giá bản thân và xác định mục tiêu của họ.

Tạo ra áp lực xã hội: Sự so sánh với những người khác trên mạng xã hội có thể tạo
ra áp lực cạnh tranh không lành mạnh và tác động đến tâm lý của người dùng, dẫn đến
sự lệch chuẩn trong cách họ đánh giá bản thân và cuộc sống của mình.

Tác động đến sự phát triển cá nhân: Mạng xã hội có thể làm giảm sự tự tin và tự
trọng của các bạn trẻ khi họ cảm thấy không đủ "hoàn hảo" so với những người khác
trên mạng.

4. Các đánh giá về thực trạng chung hiện nay:

Theo PGS. TS Phạm Mạnh Hà – Giảng viên tại Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định
rằng một số cá nhân khi nhận được sự hâm mộ, cổ động của bộ phận giới trẻ hiện nay

6
trở nên xem thường pháp luật. Bên cạnh đó, người hâm mộ không có cái nhìn đa
chiều, khách quan khi tiếp cận thông tin vẫn ủng hộ cho những hành động sai trái đó;
và hiện tượng này chính là hồi chuông cảnh báo cho xã hội. Ngoài ra, một vấn đề lớn
đáng lo ngại hơn chính là giới trẻ có xu hướng định hướng bản thân trở thành những
thần tượng bằng cách tạo ra văn hóa phẩm vô giá trị, kém duyên hay thậm chí là vô
cảm, nguy hại…
Theo Báo cáo thống kế “Tổng quan phát triển kỹ thuật số Việt Nam năm 2021”, 76.95
triệu người Việt Nam dùng mạng xã hội (chiếm 97.8% dân số từ 13 tuổi trở lên). Từ
đó, ta thấy được mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống
của người trẻ thời đại này. Trong khi đó, xu hướng hâm mộ thần tượng bất chấp, mê
muội, cảm tính đã và đang trở thành mối nguy về những hành vi lệch chuẩn của bộ
phận thế hệ trẻ tương lai.
So sánh về sự khác biệt trong việc sử dụng mạng xã hội xưa và nay:
So sánh về thực trạng lệch chuẩn trong việc sử dụng mạng xã hội của giới trẻ hiện nay
và thời xưa có sự khác biệt rõ ràng:
Khả năng tiếp cận và sự lan rộng: Hiện nay, với sự phổ biến của internet và thiết bị
di động, mạng xã hội có thể tiếp cận nhanh chóng và lan rộng đến mọi người, tạo điều
kiện cho sự lệch chuẩn xã hội. Trong khi đó, trong quá khứ, việc truy cập vào thông
tin và ảnh hưởng từ mạng xã hội thường hạn chế hơn do thiếu công nghệ và tốc độ
truyền thông chậm.

Mức độ tương tác: Hiện nay, mạng xã hội tạo ra một môi trường tương tác mạnh mẽ,
nơi mọi người có thể tương tác trực tiếp và phản hồi ngay lập tức với nội dung. Điều
này có thể tăng cường sự so sánh và áp lực xã hội. Trong khi đó, trong quá khứ, các
phương tiện truyền thông truyền thống như truyền hình và báo chí không cung cấp cơ
hội tương tác đáp lại từ người tiêu dùng như mạng xã hội ngày nay.

Sự đa dạng của nội dung: Hiện nay, mạng xã hội cung cấp một loạt các nội dung đa
dạng từ hình ảnh, video, đến văn bản và âm nhạc. Điều này có thể tạo ra một áp lực
lớn hơn để theo đuổi những tiêu chuẩn không thực tế. Trong khi đó, trong quá khứ,

7
các phương tiện truyền thông truyền thống thường tập trung vào các nội dung chính
thống hơn và ít đa dạng hơn.

5. Các giải pháp:

Giáo dục và tăng cường nhận thức: Cung cấp giáo dục về sức khỏe tinh thần, tự tin,
và khả năng phản đối áp lực từ mạng xã hội cho giới trẻ. Đồng thời, tăng cường nhận
thức về các hậu quả của việc so sánh và theo đuổi tiêu chuẩn không lành mạnh trên
mạng.
Xây dựng kiến thức về phương tiện truyền thông: Hỗ trợ giới trẻ phát triển kỹ năng
phê bình và hiểu biết về cách làm việc của phương tiện truyền thông, giúp họ phân
biệt được giữa thông tin đáng tin cậy và nội dung không lành mạnh trên mạng xã hội.
Khuyến khích sự cân bằng: Khuyến khích giới trẻ sử dụng mạng xã hội một cách
cân bằng, kết hợp giữa thời gian trực tuyến và offline, và tạo ra các hoạt động khác
ngoài mạng xã hội để thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội.
Quản lý thời gian và hạn chế sử dụng: Hỗ trợ giới trẻ xây dựng kỹ năng quản lý
thời gian và thiết lập giới hạn về thời gian sử dụng mạng xã hội để tránh sự lệch chuẩn
và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.
Sử dụng công nghệ để giải quyết vấn đề: Phát triển và áp dụng các công nghệ như
hệ thống lọc nội dung, công cụ báo cáo nội dung không lành mạnh và ứng dụng quản
lý thời gian trực tuyến để hỗ trợ người dùng kiểm soát và quản lý sự sử dụng mạng xã
hội của mình.

III. KẾT LUẬN

Mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của giới trẻ, tạo ra
không chỉ cơ hội kết nối mà còn là nguồn thông tin và ảnh hưởng lớn đối với họ. Tuy
nhiên, sự lệch chuẩn trong việc sử dụng mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày
càng nghiêm trọng, gây ra các vấn đề về sức khỏe tinh thần, tự tin, và quan hệ xã hội
cho giới trẻ.

8
Để giải quyết vấn đề này, cần có sự hợp tác giữa gia đình, trường học, cộng đồng và
các nền tảng mạng xã hội để cung cấp giáo dục, hỗ trợ và công nghệ giúp giới trẻ phát
triển nhận thức, kỹ năng quản lý và sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh và cân
bằng. Chỉ khi có sự chung tay và nỗ lực từ tất cả các bên, chúng ta mới có thể giảm
thiểu được tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với tương lai và sức khỏe của thế hệ
trẻ.

Tài liệu tham khảo

văn, T. Đ. (2023). Lệch chuẩn,kiểm soát xã hội. From Studocu:

https://www.studocu.com/vn/document/truong-dai-hoc-khoa-hoc-xa-hoi-va-
nhan-van/xa-hoi-hoc/lech-chuan-kiem-soat-xa-hoi/26543065
Hằng, T. (2022, 11 16). Lệch chuẩn trên mạng xã hội và những tác động tiêu cực tới
giới trẻ. From vov2: https://vov2.vov.vn/doi-song-xa-hoi/lech-chuan-tren-
mang-xa-hoi-va-nhung-tac-dong-tieu-cuc-toi-gioi-tre-38728.vov2