ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ

Ν.ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Αν.Διευθύντρια
ΠΓΝΑ "Ο Ευαγγελισμός"
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Γενική ούρων
Αντίδραση (ΡΗ), χροιά, όψη, ειδικό βάρος, ίζημα
Χημικοί χαρακτήρες
Λεύκωμα, σάκχαρο, νιτρώδη, οξόνη, αιμοσφαιρίνη,
ουροχολινογόνο, χολοχρωστικές
Μικροσκοπική εξέταση
Πυοσφαίρια, ερυθρά αιμοσφαίρια, επιθήλια, επιθήλια
κύστεως, επιθήλια κατωτέρων ουροφόρων οδών, βλέννη,
κύλινδροι υαλώδεις, κύλινδροι υαλοκοκκώδεις, κύλινδροι
κοκκώδεις, κύλινδροι επιθηλιακοί, κρύσταλλοι ουρικού
οξέος, κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου, κρύσταλλοι
ουρικού αμμωνίου, κρύσταλλοι εναμμωνίου φωσφορικού
μαγνησίου, κρύσταλλοι φωσφορικού ασβεστίου, άμορφα
ουρικά άλατα, άμορφα φωσφορικά άλατα,
μικροοργανισμοί
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ

 Γραπτές οδηγίες για τη συλλογή.

 Συλλογή πρωινών «φρέσκων» ούρων
στο μέσο της ούρησης.
 Συλλογή σε καθαρό δοχείο και εξέταση
το αργότερο σε 2 ώρες από την ούρηση.
 Εξέταση για: φυσικά χαρακτηριστικά,
χημικούς παραμέτρους, μικροσκοπική.
 Εξέταση με μικροσκόπιο αντιθέτου
φάσεως.
 Επανάληψη.
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Φυσικοί – γενικοί χαρακτήρες
Χρώμα: αλλαγή π.χ. σε παθολογικές καταστάσεις
Φάρμακα

Τροφές

Όψη: αλλαγή π.χ. σε λοίμωξη (θολερότητα,

αιματουρία)
Οσμή: αλλαγή π.χ. σε λοίμωξη, φαινυλκετονουρία
Ειδικό βάρος: επηρεάζεται από θερμοκρασία,
γλυκόζη, λεύκωμα
Ωσμωτικότητα: επηρεάζεται μόνο από τη γλυκόζη
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Χημικοί χαρακτήρες
 Αιμοσφαιρίνη
 Γλυκόζη

 Κετόνες

 Νιτρικά

 Λευκοκυτταρική εστεράση

Συνήθως μετρώνται με ειδικό stick, που

όμως έχει περιορισμούς ψευδώς θετικών
ή αρνητικών αποτελεσμάτων.
 ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Κύτταρα
 Ερυθρά
 Ισομορφικά ≥80% του συνόλου → μη σπειραματική
 Δυσμορφικά ≥80% του συνόλου → σπειραματική
 Λευκά
 Ουδετερόφιλα → λοίμωξη, υπερπλαστική ΣΝ, διάμεση
νεφρίτιδα
 Ηωσινόφιλα → οξεία διάμεση νεφρίτιδα, προστατίτιδα,
χρόνια πυελονεφρίτιδα
 Λεμφοκύτταρα →οξεία κυτταρική απόρριψη
μοσχεύματος
 Επιθηλιακά → οξεία σωληναριακή νέκρωση
 Ουροεπιθηλιακά →
 Λιπίδια → ελεύθερα ή σαν «ωοειδή» σωμάτια,
νεφρωσικό σύνδρομο/νόσος Fabry
 ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Κρύσταλλοι
 Ουρικού οξέος και άμορφοι: μόνο σε ΡΗ ≤5,8
 Οξαλικού ασβεστίου: σε ΡΗ 5,4-6,7
 Φωσφορικού ασβεστίου: σε ΡΗ≥7
 Χοληστερόλη →
 Κυστίνης
 Οφειλόμενοι σε φάρμακα (σουλφοναμίδες, ασυκλοβίρη,
τριαμτερένη, πριμιδόνη, βιταμίνη C)

Υποδηλώνουν:
 Αποφρακτική ουροπάθεια
 ΟΝΑ από φάρμακα
 Μέτρια αφυδάτωση
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Κύλινδροι
Στοιχεία «κυλινδρικού» σχήματος που
σχηματίζονται στον αυλό του άπω νεφρικού
σωληναρίου και του αθροιστικού. Η βασική
τους ουσία είναι γλυκοπρωτεΐνη Tamm-
Horsfall με παγίδευση διαφόρων σωματιδίων
κυττάρων, ή/και αυξημένη συμπύκνωση
ηλεκτρολυτών, ή/και πολυμερισμό της Tamm-
Horsfall κ.λπ. σχηματίζοντας κυλίνδρους.
Ονομάζονται ανάλογα με την εμφάνιση ή/και
την ουσία/κύτταρα που περιέχουν.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΥΛΙΝΔΡΩΝ

ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ ΚΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Υαλώδεις Φυσιολογική ± νεφρική νόσος
Κοκκώδεις Νεφρική νόσος
Κηρώδεις Ταχέως εξελισσόμενη ΣΝ
Νεφρική ανεπάρκεια
Λιπώδεις Νεφρωσικό σύνδρομο
Βαριά λευκωματουρία
Ερυθροκυτταρικοί Υπερπλαστική/νεκρωτική ΣΝ
«Αιμορραγία» σπειράματος
Αιμοσφαιρινικοί «Αιμοσφαιρινουρία»
ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΥΛΙΝΔΡΩΝ

Λευκοκυτταρικοί Οξεία πυελονεφρίτις

Οξεία διάμεση νεφρίτις
Επιθηλιακοί Υπερπλαστική ΣΝ
Οξεία σωληναριακή νέκρωση
Μυοσφαιρινικοί Οξεία διάμεση νεφρίτις ± ΣΝ
Ραβδομυόλυση
 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΟΥΡΩΝ
ΚΑΙ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ
Ερυθ. Ερ. Λευκ. Κύλ. Σωλ. Κυττ. Κοκκ. Λίπος Πιθανά νοσήματα
Κύλ. λευκοί κύτταρα Κύλ. Κύλ.

+ + Υπερπλαστική ΣΝ
Κληρονομική νεφρίτιδα

+ - + + Μικροαγγειοπάθεια

+ Κυστική νόσος
Νεόπλασμα

± + + Διαμεσοσωληναριακή
νεφρίτιδα

+ Λοίμωξη

+ + + ΟΣΝ
Διάφορα

+ Διαβητική νεφροπάθεια
ΣΝ

NKF/DOQ1 2002 Am J K. Dis, 2002

 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ,
GFR, ΓΕΝΙΚΗΣ ΟΥΡΩΝ
Κλινική εκδήλωση GFR Γενική ούρων
(ml/min/1.73m2)
Μειωμένη ΝΛ 15-89 -

Νεφρική ανεπάρκεια <15 ή ΑΜΚ -

Νεφριτικό σύνδρομο Κφ Ερυθρά ή κύλινδροι

Νεφρωσικό σύνδρομο Κφ Λιπίδια, ωοειδή σωμάτια, κύλινδροι

Σωληναριακά σύνδρομα Κφ -

Ασυμπτωματικός ασθενής ≥90 Ερυθρά, κύλινδροι, λευκά κύτταρα

Υπέρταση (οφειλόμενη σε Κφ ±
νεφρική νόσο)

NKF/DOQ1 Am J Kidney Dis, 2002

ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Νέοι δείκτες
 Μικρού μοριακού βάρους πρωτεΐνες (Low
molecular weight proteins LMV)
 N-acetyl-B-D-glycosaminiolase NAG
 Retinol-binding protein RBP
 Ηλεκτροφόρηση very low molecular weight
πρωτεΐνες V-LMW σε gel sodium-dedecyl-
sulfate SDS-PAGE
 Κύτταρα (CD14+, CD56+, ποδοκύτταρα)
 ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Νέοι δείκτες
 LMV: Σ. Fanconi
Σ. Lowe Βλάβη του εγγύς
Νόσος Dents σωληναρίου (φυσιο-
Κινέζικα βότανα λογική επαναρρόφηση)
 RBP: Χωρίς λευκωματουρία αυξάνει όταν δημιουργείται ουλή στην κυστεουρητηρική
παλινδρόμηση*.
 NAG: Σωληναριακή βλάβη χωρίς σπειραματική (π.χ. νεφροτοξικότητα από αμινογλυκοσίδες).
 LMV, RBP και NAG ευρίσκονται σε ασθενείς με τύπου Ι σακχαρώδη διαβήτη, ακόμη και
απουσία λευκωματουρίας, συνδεόμενος με τη ρύθμιση του σακχάρου ενίοτε**.

* Tomlinson 1994
** Ginevri 1993, Gibb 1989, Neitgasser 1999.
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Προγνωστική αξία νέων δεικτών (baseline)

 Στα παιδιά με τύπου Ι ΣΔ

– Παρουσία NAG υποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο
μικρολευκωματουρίας σε 5 χρόνια*.
 Στους ενήλικες με τύπου ΙΙ ΣΔ
– Αυξημένη NAG πιθανά αποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο
να αναπτύξουν μακροαγγειοπάθεια σε 7 χρόνια**.

* Kordonovi 1998
** Weitgasser 1999
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Προγνωστική αξία νέων δεικτών (baseline)
1. Σε ενήλικες αυξημένη β2-μικροσφαιρίνη υποδεικνύει
μείωση νεφρικής λειτουργίας σε 4 χρόνια σε MGN.
2. Ασθενείς με εστιακή σπειραματοσκλήρυνση,
μεμβρανοϋπερπλαστική με V-LMW SDS-PAGE έχουν
αυξημένο κίνδυνο μείωσης νεφρικής λειτουργίας από
αυτούς με LMV*.
3. Ασθενείς με IgA, φυσιολογική νεφρική λειτουργία και
LMV σε SDS-PAGE έχουν τετραπλάσια πιθανότητα να
μειώσουν τη νεφρική λειτουργία σε 6 χρόνια**.

* Bazzi 1997
** Woo 1991
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Προγνωστική αξία νέων δεικτών
(baseline νεφρική λειτουργία κφ)

Συγγραφέας, Αρ. ασθ. Κύτταρα Νόσος Συσχέτιση με

έτος πρόγνωση

Holta, 1993 79 CD14/CD56 IgA +

Nakamura, 2000 60 Ποδοκύτταρα Λευκωματουρία* +
Nakamura, 2000 27 Ποδοκύτταρα ΣΕΛ** +
Hara, 1998 87 Ποδοκύτταρα Διάφορα νεφρ. Νοσήματα +
Hara, 1998 84 Ποδοκύτταρα ΣΝ +

*Ενήλικες με σακχαρώδης διαβήτης, (-) ποδοκύτταρα χωρίς λευκωματουρία, ↓ ποδοκυττάρων με

ACE– inhibitor.
** Κλινικά/ιστολογικά ενεργός νόσος
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ
Νέοι δείκτες - Περιορισμοί

 Έχουν μελετηθεί σε περιορισμένο

αριθμό ασθενών.
 Συσχετίζονται με τη λευκωματουρία
 Δεν έχει αποδειχθεί η ανεξάρτητη
κλινική τους σημασία.
 Απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες.
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΟΥΡΩΝ
Νεφρωσικό σύνδρομο:
 Κύλινδροι (υελώδεις, κοκκώδεις, λιπώδεις)
 Λιπιδουρία
 Σπάνια ερυθρά σε MGN και FSGS

Νεφριτικό σύνδρομο:
 Αιματουρία – ερυθρά
 Λευκά
 Κύλινδροι (ερυθροκυτταρικοί, κοκκώδεις, λευκοκυτταρικοί)
 Επανεμφάνιση στοιχείων: υποτροπή
Οξεία σωληναριακή νέκρωση:
 Κύλινδροι (κοκκώδεις, επιθηλιακοί, ….)
 Αναλόγως της αιτίας κύλινδροι, π.χ. μυοσφαιρίνη ή μαζική
κρυσταλλουρία.
Λοίμωξη ουροφόρων οδών:
 Πυουρία – βακτηριουρία
 Επιμόλυνση
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Σε ασθενείς χωρίς γνωστή χρόνια νεφρική νόσο,
αλλά με συμπτωματολογία (π.χ. οίδημα,
αιματουρία, πόνο), η γενική ούρων μπορεί να
αποδείξει νόσο.
 Η γενική ούρων μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση
συστηματικού νοσήματος (ΣΕΛ, νεόπλασμα,
αγγειίτιδα).
 Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ή
υποτροπή χρόνιας νεφρικής νόσου, η γενική ούρων
είναι εύκολα επαναλαμβανόμενη εξέταση.