Rndsia: GGJ & TS... Histori.: 3000 p.e.s. N Egjipt shek 17, TS i pare, nga kk,pastajk k nj 1616, Harvej funksionin e qarkullimit, shek.19 TS prej nj nj por me komplikacione pershkak mosdijes GGj 1901, LANDSHTAJNER zbuloi GGj dhe morri cmimin nobel. Transfuziologjia= Transfuziolog= Gjaku sht ind i ....... dhe TS sht transplantim q krkon HISTOKOMPATIBILITET. Funksionet vitale te gjakut: *hemodinamika * metabolizmi * transporti *respirator *hemostatik Pas nje humbje gjaku TS mjeko shkakun. Veprimet kryesore TS n organizm: *kompenzim * veprim stimulues *vep. hemostatik * vep. Detoksifikues Ggj dhe Rh faktori
85% me 15%
Rndsia e Rh-faktorit gjat TS = Eritroblastosis fetalis
Indikacionet per TS:
Gjakderdhjet akute * anemia * djegiet * infeksionet * postoperativ *preoperativ *shoku traumatik Kontraindikacionet per TS.: *tromboza akute e venave dhe arterieve *infarkt dhe emboli e mushkrive *semundjet akute veshkave *edem dhe inflamacion mushkrive *sem e melcise (ciroza, hepatiti) *sem zemres (infarkt, dekompenz.zem) Semundjet infektive te cilet mund barten gjate TS.: *luesi *malaria * AIDS * Hepatiti B
Gabimet gjat dhnies se gjakut:
*Embolia ajrore * infarkti i mushkrive *rregullimet e qarkullimit * tromboflebitis Gjaku nuk duhet te jepet deri sa nuk percaktohet: *GGJ ABO dhe Rh-sistemi * interreaksioni *test per Hbs Ag, Hiv dhe lues (vaserman) * prova biologjike sipas Olekerit - Gjithmone afersi terapine antishok: adrenalin, kortikosteroid, antihistaminik, Ca) & parametrat vital. Donatori i gjakut Mund te jete: *18 deri 60 vje * e para 250 ml, tjerat deri 400 ml *tre muaj distanc *pre TS merret anamnez, kontrrol klinike dhe lab elementar Nuk mund te jete: sifilis, hepatit, kancer, sem.mendore, tbc, sida, malarie, diabet, anemi, gushen Pregatittje per shtatzani, cikel menstrual dhe operime medha qe prej nje vit Reaksion posttransfuzionit RPT * Pirogjene (febrile) * alergjike * hemoliz *infeksion