SHOKU-KOLAPSI

Dr. Sidita Vitoja

Kolapsi dhe shoku jane
gjendje te dobesise akute te qarkullimit te gjakut
ose
mosadaptimi i permbajtjes kardio-cirkulatore
qe eshte e veshtire te dallohen nga njera tjetra.
 Kolapsi kardio-vaskular shprehet me
-ulje te theksuar te tensionit arterial (TA),
-puls filiform

dhe vazhdimi per nje kohe te gjate i kesaj gjendje con ne

shok, qe karakterizohet me
-crregullim te perfuzionit indor,
-me anoksi qelizore

dhe rrezikon jeten e pacientit.

KLASIFIKIMI I GJENDJEVE TE KOLAPSIT
DHE SHOKUT
1- KOLAPSI DHE SHOKU CENTRAL/KARDIOGJENIK
shkaktohen nga prekja primare e pompes kardiake

a) Probleme te hedhjes sistolike

- MI (nekroza >40%)
- Rupture e zemres (tamponade)
- Asistoli

b) Probleme te mbushjes diastolike

- Perikarditet me likid te shumte dhe te formuar shpejt
- Hemo-perikardit (tamponade)
- Crregullimet e ritmit, takikardi, bradikardi
- Emboli pulmonare masive (demtohet 70% e shtratit
vaskular masiv)
2- KOLAPSI DHE SHOKU PERIFERIK
Nga prekja fillestare e mases se gjakut qarkullues
shoku hipovolemik si:
A) KOLAPSI- SHOKU HEMORAGJIK
- Hemoragji e jashtme
- Hemoragji e brendshme
Traume?--- hemotoraks, hemoperitoneum,
hematome retroperitoneale, rupture e organeve
abdominale
Hemoragji spontane?--- hemoragji digestive,
genitale, gravidanca ekstrauterine, abort,
antikoagulante
B) PLAZMORAGJITE
- Djegiet > 15%
- Sindromi i shtypjes (crush syndrome)
- Pankreatit
- Peritonit
- Gangrena gazoze
- Dehidratimet me humbje Na dhe Cl
- Intoksikacionet alimentare qe shoqerohen me:
• Te vjella + diare
• Diarete bakteriale te shprehura
• Insuficienca suprarenale akute
• Dehidratimi akut i latantit
3- Nga prekja fillestare e rezistences vaskulare
periferike dhe pershkueshmerise vaskulare

A) SHOKU TOKSIKO-INFEKSIOZ
Vjen nga mikrobe Gram(+) dhe sidomos ato
Gram(-) qe prodhojne endotoksin si ne rastet
e septicemise, meningite, peritonite
3- B) SHOKU ANAFLAKTIK qe mund te vije nga
medikamente:
anestetiket, antibiotiket, vaksinat, serumet
imune, pesticidet, produktet radiologjike qe
permbajne jod.
C) KOLAPS DHE SHOK NEURO-ENDOKRIN
• Kolaps-reflex-krize vazovagale me prekje
vaskulare dhe kardiake nga nje dhimbje,
emocion, hipertermi

• Kolaps i demtimeve nervore

centrale/periferike (tm, komprimime)

• Kolapsi nga hipotensioni ortostatik esencial

ose sekondar
 KUADRI KLINIK
- Crregullimet e hershme jane ato ne lekure qe i
detyrohen vazokonstriksionit periferik, anesite e
ftohta, djerse, zbehje ose cianoze,
- ulje e TA,
- puls i shpejte, i dobet,
- shenja respiratore takipne,
- diureze e pakesuar deri ne anuri,
- shfaqen crregullime psikike nga anoxia cerebrale
si ankth, axhitim,
- konfuzion deri ne kome
- - - shenja te tjera klasifikohen sipas shkakut.
• SHOKU HEMORAGJIK: anemi

• SHOKU TOKSIKO-INFEKSIOZ: temperature te

larte dhe lekura mund te jete e nxehte

• SHOKU ANAFLAKTIK: elemente urtikarial ne

lekure, prurit te theksuar, turbullime digestive,
bronkospazme
NDERLIKIMET E SHOKUT:

• Ne veshke: insuficience renale me diureze te

pakesuar
• Hepar: demtime te funksionit me citolize, kolestaze
• Pulmone: insuficience respiratore drejt hipoksise
• Vuajne edhe organe te tjera si pankreasi, zorre,
zemer
• Hemoragji digestive, infeksione
 MJEKIMI DHE KUJDESI INFERMIEROR

Qellimi i mjekimit te te gjitha gjendjeve te

shokut eshte rivendosja e perfuzionit dhe
oksigjenimit te indeve sa me shpejt qe te jete
e mundur.
1- Vendoset aparati mates i TA ne krah
2- Matja e temperatures
3- EKG
4-O2 terapi per te siguruar ventilim normal
5-Sigurohet akses venoz (2)
6- Percaktim i grupit te gjakut (ne shokun hemoragjik)
7- Vendosje e kateterit urinar
8- Infuzione (glukoze, ringer, NaCl, gjak, plazme) sipas porosise se mjekut
9-Vazopresina iv (NORADRENALIN) me solucion glukoze 10%
10-Kardiotonik iv (DOPAMINE/DOBUTAMINE) me glukoze
11- Korigjohet jo vetem vellimi qarkullues i gjakut, por edhe acidoza
metabolike me NaHCO3 (sodium bikarbonat).
12-Mjekim etiologjik
13- Vezhgim i vazhdueshem i pacientit per: TA, Fr, temperatura, sasia e
urines/h
14- Kujdes nga mbingarkesa me solucione (jep edeme pulmonare akute)
Mjekimi etiologjik
* SHOKU KARDIOGJEN
- O2 terapi
- Dobutamine iv
- Antiaritmik

• SHOKU HIPOVOLEMIK-PLAZMORAGJIK-HEMORAGJIK
- Infuzione (glukoze, ringer, NaCl, gjak, plazme)
- Hemostaze po te jete e nevojshme (kirurgji)
SHOKU ANAFLAKTIK
SHOKU INFEKSIOZ
- Mbushje vaskulare 1-4L per 3 oret e para nen
mbikqyrjen hemodinamike (puls, TA)
- Adrenaline- nese ska efekt japim Dopamine/dobutamine
- Heparine
- Antibiotik/kirurgji

SHOKU TOKSIKO-MEDIKAMENTOZ
- Mbushja e shtratit vazal
- Dobutamine
sepse shoqerohet me hipovolemi, dehidratim dhe
demtime kardio-toksike