Emergjencat kardiovaskulare

 
Vlerësimi klinik,medikamentet,
evaluimi dhe kujdesi infermieror
Dr Amire Dragusha-Alidema
Komponentet esenciale te sistemi KV
• Komponentet esenciale të sistemit kardiovaskular të njeriut janë:

1. Zemra
2. Enët e gjakut
Sistemi kardio-vascular (Fiziologjia)
• Perbehet nga dy sisteme qarkulluese:
1. Sistemik (ku gjaku nga zemra qakullon ne gjithe organizmin)
2. Pulmonar (ku gjaku nga zemra kalon ne pulmone ku behet dhe
shkembimi I gazrave me ambientin e jashtem)
Cilat jane emergjencat kardio-vaskulare ?
1. Sindroma akute koronare
2. Arritmite kardiake
3. Disekacioni I aortes
4. Kriza hipertenzive
5. Insuficienca akute kardiake
6. Insulti cerebral ( CVI)
 Sindroma akute koronare
Rezullton nga ishemia miokardiale qe vjen nga mungesa e ekuilibrit
midis
• furnizimit te zemres me gjak (perfuzioni koronar)
dhe
• kerkesave te zemres per oksigjen

Ne kete sindrome bejne pjese:

1. Angina pektoris jo-stabile (UA)

2. Infarkti akut I miokardit ( STEMI, NSTEMI)
Ne 90 % te rasteve shkaktar I sindromes
akute koronare eshte reduktimi I fluksit
te gjakut ne arteriet koronare rezulltat I
obstrukcionit te a. koronare nga pllakat
aterosklerotike
Infarkti akut I miokardit – simptomat tipike

Dhimbje shtrenguese ne gjoks >20 min

Reflektohet ne krahun e majte,qafe,mjeker
Shoqerohet me nauze, djersitje,zbehje
dispne,palpitacione
 Infarkti i miokardit – simptomat atipike

• Dhimbjet epigastrike Patologjite

DG diferenciale
• Te vjellurat (Vomiting) gastrointestinale

Ne disa raste infarkti I miokardit mund te jete I heshtur pa

simptomatologji tipike:
1. Tek te moshuarit
2. Tek dijabeticaret
 Sindroma akute koronare – faktoret e riskut

• Mosha
• Hipertensioni arterial
• Diabeti I sheqerit
• Dyslipidemia
• Duhanpirja
• Obeziteti central
• Anamneza familjare pozitive per semundje kardiovaskulare
Infarkti I miokardit - diagnoza

1. Dhimbjet tipike anginoze

2. Ekzaminimi fizik
3.EKG
4. Analizat e gjakut (troponina,CK,CKMB)
 Infarkti I miokardit ndihma e pare
ne kushte ambullantore

1. Aspirina 300 mg te pertypet

2. NTG ( nitroglycerine) sublingual
3. Analgezik ( Morphine 5-10 mg i.v ne rastet e dhimbjeve te forta)
4. Antiemetik (Metoclopramide 10 mg i.v )
 Infakti I miokardit trajtimi ne kushte spitalore

• Revaskularizimi Invaziv ( koronarografia - vendosja e stentit ne enet koronare te

ngushtuara)
• Revaskularizimi joinvaziv ( Tromboliza )
• Profilaksa kundrejt tromboembolise me heparine ose fraksiparine
• Terapia me antiagregant te dyfishte ( Aspirin + Clopidogrel)
• Terapia me betabllokator, ACE-inhibitor, Statina, Nitrate
• Morfina ( 5-10 mg i.v ne rastet vetem me dhimbje te medha)
• O2 terapia ne rastet kur SaO2 < 90 %
 Infarkti akut I miokardit-komplikacionet

• Arresti kardiak – shoku kardiogjenik

• Crregullimet e ritmit ( A/V bllok, bloku I deges se majte ose te djathe,
fibrilacioni atrial ose flateri atrial, tahikardia – fibrilacioni ventrikular)
• Insuficienca kardiake akute – edema pulmonare kardiogjene
• Perikarditi ( inflamacioni I qeses perikardiale)
• Tamponada kardiake
• Regurgidimi mitral
• Aneurizma e VM ( ventrikulit te majte ) – reziku per troboemboli sistemike
 Kriza hipertenzive
Definohet kurr vlerat e TA jane > 180/120 mmHg e shoqeruar
me pasojat akute ne organet vitale
Simtomatologjia
1. Dhimbje pulsative e kokes
2. Crregullime te pamurit
3. Marrje mendsh
4. Nauze dhe te vjella
5. Dispnea
6. Shtrengime ne gjoks
7. Paraparez ose hemiparez
 Kriza hipertenzive- pasojat

• Retinopatia hipertenzive ( edema e papilles, hemorrhagjia bilaterale

ne retin)
• Insuficienca akute renale
• Insuficienca kardiake akute – edem pulmonare
• Insulti cerebrovascular
 Kriza hipertenzive -menaxhimi
• Nitrodilatator (me perfuzor ose sublingual)
• Diuretik (Furosemid 40-80 mg i.v )
• O2 terapi
• E rendesishme te monitorohet tensioni, ritmi kardiak, diureza dhe SaO2

ASNJEHER MOS APLIKONI NIFEDIPINEN SUBLINGUAL

( SHKAKTON - RENIE TE THEKSUAR TE TENSIONIT-
REZIKU PER ISHEMI KARDIAKE DHE CEREBRALE)
 Arrythmia – vlersimi emergjent

• Nenkuptojme crregullimin e ritmit kardiak te cilat mund te rrezikojne jeten e te

semurit

• Klasifikim ne baze te frekvences kardiake

1. Bradyarritmi ( bradikardia sinusale, A/V blloku, RBBB, LBBB)

2. Tachyarritmi ( fibrilacion/flateri atrial, tahikardia/ fibrilacioni ventricular)

Arrythmia – shkaqet

1. Sindroma akute koronare

2. Insuficienca kardiake
3. Perikarditi dhe miokarditi
4. Crregullimet elektrolitike – hipo/hyperkalemia; hipo/hyperkalcemia
5. Insuficienca respiratore akute
6. Semundjet e gjendres tiroide ( hypo/ hypertireoza)
7. Pheocromocytoma ( tumor i gj.mbiveshkore katekolamin sekretuese)
Arrytmia – simptomat

• Palpitacione
• Shtrengime ne gjoks
• Dispne
• Pre- sinkopa ( humbje e shkurter e vetedijes)
• Shok kardiogjen -arrest kardiak
 EKG –Bradicardia sinusale

EKG- Tahikardia ventrikulare

 Arrytmia – menaxhimi emergjent

Bradyarritmia:
1. Atropin 0.6-1.2 mg i.v ( f/c < 40 /min ose pacienti eshte simtomatik)
2. Vendosja e pacemakerit te perkohshem nese pacienti nuk reagon ne atropine

Tachyarritmia:
3. Antiarritmiket me rruge i.v (Amiodaroni, Beta-bllokatoret, Verapamili,
Digoksina)
4. Goditja elektrike me defibrillator
Pacemakeri Defibrillatori
 Insuficienca kardiake akute (IKA)

• Eshte pamjaftueshmëria e zemrës për të pompuar gjakun

• Rezultat i pakësimit të funksionit pomp që ka zemra

Klasifikohet në dy grupe ne baze te

funkcionit kardiak te prekur :

• Insuficiencë kardiake sistolike

• Insuficiencë kardiake diastolike
 Insuficienca kardiake akute
klasifikimi ne baze te lokalizimit dhe simptomat

Insuficienca e zemres se majte

1. Dispnea paroksizmale , ortopnea
2. Tahipnea , Kollitja, Cianoza
3. Tahikardia
4. Lodhje trupore
5. Confuzion

Insuficienca e zemres se djathte

3. Plogeshti trupore
4. Ascit
5. Hepato-splenomegaly
6. Edema ne ekstremitetet e poshtme
7. Rritja e presionit venoz qendror
8. Distendimi I venave jugullare
9. Rritja e peshes trupore
 Insuficienca kardiake- shkaktaret

1.Sindroma akute koronare

2.Kriza hipertenzive akute
3.Patologjite e valvulave kardiake
4.Alkoholi
5.Arritmit kardiake
6.Diabeti I sheqerit
7.Infekcionet ( miokarditi, perikarditi)
8.Semundjet e mushkrive
 Insuficienca akute koronare – monitorimi

Monitorohen shenjat vitale:

1. Tensioni arterial dhe pulsi kardiak
2. EKG-a ( per te evidentuar ndonje prezenc te arritmise ose shenjat per IAM)
3. SaO2 me puls oksimetri per te konfirmuar hipoksemine
4. Statusi acido-bazik ( PH, Pa02 dhe PaCO2)
5. Temperatura dhe ngjyra e lekures (Cianoza, ekstremitetet e ftohta)
6. Diureza ( prania ose jo e oligo-anurise)
 Insuficienca kardiake akute –trajtimi

1. Trajtimi farmakologjik përfshin:

• Diuretikët ( Furosemid 80-160 mg i.v)
• Nitrodilatatoret me perfuzor ( ne varesi te vlerave te tensionit arterial)
• O2 terapia ( qellimi te mbahet SaO2 > 90 %)
• Inotropet pozitiv ( Dopamina ose dobutamina) varesishte nga funkcioni pompe I zemres

2. Trajtimi me pajisje përfshin:

• Vendosjen e pajisjes së resinkronizimit kardiak (CRT) ose
• Defibrilatori i implantueshëm (ICD) për zemrat me funksion shumë të ulur pompues.
• Revaskularizim me vendosje të stenteve ose Bypass, kirurgjia në valvulat e zemrës dhe
transplanti i zemrës për insuficiencat kardiake refraktore
 Disekacioni I aortes
Eshte nje emergjenc akute e cila karakterizohet
nga qarja ne intimen e aortes
per pasoje gjaku ne lumenin e aortes kalon
ne mes te intimes dhe shtreses mediale te saj

Gjate cdo kontrakcioni te zemres kjo qarje mund te perparoje si ne drejtim distal
poashtu edhe ne ate proksimal dhe mund te rrezikoje dhe rupturen e aortes  
Disekacioni I aortes –shkaktaret

1.Hypertensioni arterial
2.Semundjet e lindura te aortes
3.Aneurizma e aortes
4.Semundjet inflamatore te aortes
5.Semundjet e indit lidhor ( Marfan Sindrom)
 Disekacioni I aortes simptomat dhe trajtimi
• Dhimbje e forte e gjoksit me karakter shpues e cila perhapet ne kurriz
ndermjet shpatullave ose dhimbje e forte abdominale
• Diferenca ndermjet presioneve arteriale dhe pulsacioneve periferike
• Varesisht prej lokacionit ajo mund te prezentohet si tamponad kardiake
(hemoperikardium) e cila eshte nje prej shkaketareve me te shpeshte te
vdekjes, regrugitim aortal, infarkte I miokardit, ICV
• Paraplegji/ parapareza ( rezulltat I malperfuzionit cerebral/medules spinale)
• Simptomat e malperfuzionit mezenterik ose renal ( ileus, oligoanuri)

Trajtimi – intervenimi kirurgjikal emergjent per te parandaluar rupturen e

aortes dhe vdekjen e menjehershme