1.Qka eshte menaxhimi ?

Menaxhimi paraqet “procesin universal të çdo ndërmarrje, i cili proces është i lidhur dhe i koordinuar
me të gjitha nivelet, aktivitetet dhe funksionet ndër njerëzore (me stafin) që ka për qëllim arritjen dhe
realizimin e objektivave dhe planeve të ndërmarrjes, në një kohë të caktuar”.

2.Konceptet themelore te menaxhimit?

 Organizata - paraqet një tërësi njerëzish që punojnë së bashku dhe i drejtojnë aktivitet e tyre,
me qëllim që t’i realizojnë synimet.
 Qëllimi - është rezultati i dëshiruar i organizatës.(Qëllimi i secilit menaxher në organizatë është
që të ket prodhime dhe shërbime për t’i plotësuar nevojat e klientëve)
 Menaxhmenti - paraqet planifikimin, organizimin, udhëheqjen dhe kontrollin e resurseve, që në
mënyrë efektive të realizohen qëllimet e organizatës.
 Resurset - paraqesin njerezit, kapitalit, makina, lëndë të para, informata, aftësi dhe mjete
financiare.
 Menaxherët - janë persona që ndjekin procesin e realizimit të qëllimeve, duke u angazhuar në
mbikëqyrje dhe kontrollim të shfrytëzimit të resurseve, me qëllim të realizimit të synimeve.
 Performanca e organizatës - paraqet masë për atë se sa menaxheri, në mënyrë efikase dhe
efektive, i shfrytëzon resurset, për t’i plotësuar nevojat e klientëve dhe për t’i realizuar qëllimet
e organizatës.
 Efikasiteti - paraqet mënyrën e shfrytëzimit të burimeve (resurseve) për realizimin e qëllimeve
organizative dhe produktivitetin e tyre.
 Efektiviteti - paraqet masë për atë se sa janë të përshtatshme qëllimet që i ndjek një organizatë
dhe për shkallën e arritjes së këtyre qëllimeve.

3.Nocionet e menaxhimit dhe definicionet e menaxhimit?

Për nocionin e menaxhimit në literaturë mund të hasen shumë definicione. Definicioni për menaxhimin
mund te jetë i thjesht dhe i përbër . Një nga definicione të më shpeshta të thjeshta të hasura:

 Menaxhimi është proces i kryerjes efektive dhe efikase të punëve me ndihmën e njerëzve të
tjerë dhe angazhimin e resurseve për realizimin e qëllimeve të përcaktuara prej më parë .

Një nga definicionet më të shpeshta të përbëra të hasura:

 Menaxhimi është proces i planifikimit, i vendosjes, organizimit, udhëheqjes dhe kontrollit të

resurseve njerëzore, financiare dhe informative të organizatës, për realizimin e qëllimeve në
mënyrë efikase dhe efektive

4.Kater funksionet e menaxhmentit?

 Planifikimi - Përcaktimi se çka do të arrihet dhe se si të realizohet ajo.

 Organizimi - Përgatitja e detyrave, e njerëzve dhe e resurseve tjera për realizim të punëve
 Udhëheqja - Nxitja e njerëzve që të punojnë më shumë për arritjen e rezultateve të mira.
 Kontrolli -matja e rezultatev dhe ndërmarrja e aksionev për realizim të rezultateve të dëshiruara
5.Elementet e menaxhmentit?

 planifikimi, organizimi, personeli, udhëheqja dhe kontrolli,

 përdorimi i resurseve ( lëndët e para, makinat, tregjet dhe paratë)
 efikasiteti dhe efektiviteti i realizimit të detyrave nga njerëzit e tjerë,
 realizimi i detyrave të paravendosura.

6.Nivelet e menaxhimit te mesem, te larte dhe te ulet?

Menaxhimin e lartë e përbëjnë grupi i njerëzve të cilët janë përgjegjës për krijimin e politikës afariste të
firmës, për harmonizimin dhe orientimin e të gjitha aktiviteteve në firmë kah realizimi dhe përcaktimi i
qëllimeve të firmës. Përbëhet nga drejtori i firmës, kryetari i këshillit drejtues, zëvendësit e tyre etj.

Menaxhimin e mesëm e përbëjnë grupi i njerëzve të cilët janë përgjegjës për punën e sektorëve ose
njësive në kuadër të firmës. Përbëhet nga drejtorët e sektorit ose njësisë. Ata janë përgjegjës për
“përkthimin” e politikave dhe strategjive të gjëra në detyra që mund të bëhen praktikisht.

Menaxhimin e ulët e përbëjnë njerëzit të cilët janë përgjegjës për kryerjen konkrete të aktiviteteve
ditore. Ata janë të obliguar edhe për orientim të punëve të punëtorëve kah realizimi i qëllimeve dhe
detyrave të sektorit ose njësisë. E përbëjnë të mbikëqyrësit te cilët e mbikëqyrin punën e punëtorëve.

7.Nivelet e menaxherit?

Menaxherët e nivelit të lartë - Janë përgjegjës për punën e firmës, për lidhjen reciproke të punës në
sektorë. Më tepër janë të angazhuar në planifikimin e organizimin. Ata i përcaktojnë qëllimet e firmës.
Gjithashtu, përcaktojnë se cilat prodhime duhet të prodhohen në firmë, cilat shërbime t’i ofrojë firma.

Menaxherët e nivelit të mesëm - i mbikëqyrin menaxherët e nivelit të ulët dhe janë përgjegjës për
gjetjen e mënyrës më të mirë të organizimit të resurseve njerëzore që të orientohet puna e sektorëve
kah arritja e qëllimeve të firmës. Shumë shpesh u japin propozime menaxherëve të nivelit të lartë që ta
përmirësojnë punën e firmës.

Menaxherët e nivelit të ulët - janë orientuar kah funksionet e menaxhimit: motivimi, koordinimi dhe
kontrollimi. Janë përgjegjës për mbikëqyrje të përditshme ndaj punës së punëtorëve.

7.Rolet e menaxhereve?

Mintzberg- thekson se menaxherët kryejnë 10 role, të cilat ai i klasifikon në 3 grupe të mëdha.

Grupi 1 - Rolet ndërpersonale

 Figurë qendrore - bashkëvepron me tjerët dhe kryen detyrat ceremoniale, si p.sh, pret vizitorët,
merr pjesë në ngjarje të rëndësishme…
 Lider - ka rëndësi të veçantë dhe shfaqet në marrëdhëniet midis menaxherit dhe vartësve të tij
 Ndërlidhës - vepron si ndërlidhës midis njësisë së tij dhe njësive të tjera brenda kompanisë, si
dhe ndërmjet kompanisë dhe të tjerëve jashtë saj.
Grupi II - është i lidhur me marrjen dhe transmetimin e informacionit.

 Monitorit (vrojtues) - vrojton në mënyrë të kujdesshme se çfarë ndodh për rreth organizatës së
tij dhe mbledh informacionin që është i rëndësishëm
 Shpërndarësit të informacionit - e kundërta e rolit të mësipërm.
 Zëdhënësit - përfaqëson organizatën përpara grupeve të ndryshme që mund të jenë organet e
shtypit, institucionet qeveritare etj.

Grupi III - Rolet vendimarrëse

 Sipërmarrësit - menaxheri ndërmerr apo hedh vazhdimisht ide të reja, harton projekte etj,
 Trajtuesit të shqetësimeve të ndryshme - merret me zgjidhjen e konflikteve brenda organizatës.
 Përndarësit (alokatorit) të burimeve - merr vendimet për mënyrën e shpërndarjes së burimeve
(njerëzore, financiare, material) midis departamenteve, sektorëve apo fushave të ndryshme.
 Negociatorit - merret me hartimin e kontratave apo marrëveshjeve të kompanisë

8.Korniza e udheheqjes sipas f.Nightingale?

Florence Nightingale kuptoi se një udhëheqje e bazuar ne qëllim dhe suksesshme ka nevoje për
udhëheqës qe:

 Janë ne gjendje te njohin problemet

 Kane njohuri te historive ne nivel njerëzor dhe individual
 Kuptojnë çështjet ne një nivel me te gjere sistemesh
 Fitojnë veprime përmes një artikulimi te fuqishëm te çështjeve te bazuara ne evidence
 Kuptojnë palët e interesuar, fuqitë dhe pozicionet e tyre dhe janë te përgatitur te jene
persistente ne luftën e tyre për atë qe duhet te arrihet.

9.Llojet e menaxhimit?

 Menaxhimi operativ - është orientuar kah zgjidhja e problemeve operative dhe sjellja e
vendimeve operative lidhur me: furnizime të caktuara (të materialeve, lëndëve të para,
energjensë), kah kryerja e punës, për prodhimin, për ndërtimin etj.
 Menaxhimi strategjik është orientuar kah sjellja e vendimeve të lidhura, para së gjithash, me
formën dhe me marrëdhëniet e firmës dhe mjedisit

10.Burimet e menaxhimit?

Menaxherët (udhëheqësit) e infermierëve përdorin katër lloje të burimeve për të përmbushur qëllimin e
tyre (DuBrin, 2000):

 Burimet njerëzore - personeli i duhur në ekipin e kujdesit shëndetësor për detyra të ndryshme.
 Burime financiare - për të ndihmuar në arritjen e qëllimeve organizative.
 Burime fizike - siç janë pajisjet e kujdesit për pacientët për të përfunduar punën e tyre.
 Burimet e informacionit - të qëndrojn në kohën e duhur për të ofruar kujdes për pacientët.
11.Modeli I Benerit- Infermieret?

Modeli i Bennerit (1984) nga fillestari te ekspert - siguron një kornizë që mund të lehtësojë zhvillimin
profesional të udhëheqjes dhe menaxhimit në infermieri duke u bazuar në aftësitë dhe përvojën e secilit
praktikantë. Ekzistojnë pesë faza të modelit të Benner:

1. Infermieret fillestar – nuk kanë përvojë!

2. Infermierët e avancuar fillestar - kanë një përvojë pak më shumë se fillestarët dhe ata
demonstrojnë një performancë të pranueshme margjinale.
3. Infermieret kompetent - kanë qenë në punën dhe në situatën e ngjashme për dy ose tre vjet si
infermierët e avancuar fillestar. Planifikimi i matur, i kujdesshëm dhe mendimi kritik janë
karakteristik e aftësive të tyre.
4. Infermieri i aftësuar (proficient) - kanë aftësi të kuptim të thellë të situatave në tërësi.
Vendimmarrja e infermierit është shumë e shpejtë dhe i përgjigjët situatave/rasteve të
ndryshme,
5. Infermieri Ekspert – Intuitivisht e dinë se çfarë po ndodh me pacientët e tyre dhe nuk
mbështetet më në rregulla ose udhëzime por me përvojë. Performanca e infermierit ekspert
është fleksibël me aftësi dhe shkathtësi të larta.

12.Dallimi I menaxhimit dhe Lindershipit?

 Lidershipi është i kufizuar vetëm në aktivitetin njerëzor, innovator, fokusohen ne njerez,

zhvillojn, inspirojn besimin, prespektiv afatgjate, sfidojn kohen, lindin, kurse
 Menaxhimi paraqet aktivitet më të gjërë, përveç aktivitetet njerëzore përfshinë procesin e
vendimarrjes, çështjet financiare, tregun, teknologjinë, furnitorët, blerësit, klientat etj.
administrojn, fokusohen ne sisteme, mirembajn, mbeshteten ne kontroll, imitojn, pyesin si, kur,
ku…

13.Qka quajme ekip ?

Një numër i vogël i njerëzve me aftësi plotësuese që janë të angazhuar për një qëllim të përbashkët,
objektivat e performancës dhe qasjen për të cilën ata e mbajnë veten të përgjegjshëm.

14.Puna ekipore?

Puna ekipore shpesh shoqërohet me:

 Zvogëlim te lëvizjes se stafit.

 Zvogëlim te kostos.
 Rritje te produktivitetit.
 Përmbushje te cilësisë.
 Shërbim shëndetësor te përmirësuar.

Puna ekipore ka më pak probleme të marrëdhënieve ndërpersonale. Efekti pozitiv në mirëqenien fizike
dhe psikologjike të punësuarve. Sinergjia është një rezultat tjetër pozitiv i punës ekipore (bashkimi i
energjive individuale ne atë grupore përbenë sinergji).
15.Strategjija e qeverise?

Strategjia reflekton prioritetet kryesore të Qeverisë së Kosovës:

 zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik,

 qeverisjen e mirë, fuqizimin e sundimit të ligjit,
 promovimin e partneritetit publiko-privat,
 zhvillimin e kapitalit njerëzor dhe
 mirëqenien sociale dhe shëndetsore.
 Gjithashtu, Strategjia adreson sfidat dhe synimet drejt arritjes së Qëllimeve zhvillimore
strategjike (QZhS/SDG)

16.Struktura organizative ?

Autoriteti më i lartë shëndetësor i Republikës së Kosovës është Ministria e Shëndetësisë. Mbrojtja

shëndetësore në Kosovë ofrohet në tre nivele:

 Kujdesi Parësor Shëndetësor (KPSH),QKMF, Qendrat per Mirqenjen e Grues , Qendra e Mjkesise
Urgjente
 Kujdesi Dytësor Shëndetësor (KDSH) Spitalet rajonale dhe spitalet e qyteteve, Qendrat e
shendetit Mendor ne Bashkesi , Shtepite per Integrim ne Bashkesi, Qendra per integrim dhe
rehabilitim dhe te semureve kronik psikiatrik ne Shtime
 Kujdesi Tretësor Shëndetësor (KTSH) (QKUK), Qendra Klinike Stomatologjike Universitare e
Kosovës (QKSUK), Qendra Kombëtare e Transfuzionit të Gjakut (QKTGj), Instituti Kombëtar i
Mjekësisë së Punës (IKMP), Qendra Mjekësore për Sport dhe Rekreacion (QMSR) si dhe (IKShPK)

17.Burimet financiar te KP.D.T ?

Sektori i shëndetësisë në Kosovë financohet kryesisht nga tatimi mbi të ardhurat, taksat dhe bashkë-
pagesat. Pagesa private nga xhepi është shumë e lartë dhe përfshinë rreth 40% të shpenzimeve për
shërbime shëndetësore.
 Kujdesi Primar - financohet përmes transfereve nga buxheti qendror në komuna në formë të
grantit specifik shëndetësor.
 Kujdesi Dytësor dhe Tretësor - financohet nga Ministria dhe përfshinë mbi 72% të buxhetit të
ndarë për shëndetësi.
 Veprimtaria shëndetësore e institucioneve publike financohet përmes këtyre burimeve:
buxheti i Kosovës, fondet jashtë-buxhetore të donatorëve,
kontributi i pacientëve në formë të bashkëpagesave si dhe
pagesave për barna dhe shërbime të tjera të kujdesit shëndetësor.
18.Qka eshte vendimi ?

Vendimi është një zgjedhje e bërë nga alternativat në dispozicion, kurse Vendimmarrja është procesi i
identifikimit të problemeve dhe mundësive dhe pastaj zgjidhjen e tyre.

19.Procesi I vendimmarrjes ?

Sipas Robbins/DeCenzo, procesin e vendimmarrjes e paraqesin si tërësinë e tetë hapave që fillon me

identifikimin e një problem:

1. Identifikimi i Problemit
 2. Identifikimi i Kritereve të vendimmarrjes
3. Caktimi faktorëve të rëndësisë për çdo kriter
4. Identifikimi i Alternativave
5. Analiza e Alternativave
6. Përzgjedhja e një Alternative
7. Zbatimi i Alternativës
8. Vlerësimi i Vendimit

20.Llojet e vendimeve 1,2 e programuara ?

1. Vendimet Bazë dhe Rutinë

Vendimet bazë - janë unike, që merren vetëm një herë dhe për afate të gjata kohe.
Vendimet rutinë - merren në mënyrë të vazhdueshme dhe që nuk kërkojnë ndonjë gjykim
shumë të thellë nga menaxherët. Këto vendime kanë ndikim të vogël mbi organizatën.
2. Vendimet e programuara dhe paprogramuara
Vendimet e programuara - menaxherët kanë të bëjnë vazhdimisht. Quhen të programuara
sepse për to hartohen procedura të gatshme, bazuar në eksperiencën e situatave të ngjashme
në të kaluarën. Kanë si objekt aktivitetet operacionale dhe administrative të organizatës.
Vendimet e paprogramuara - merren për situata të reja, të papërsëritshme e për të cilat nuk ka
procedura të përgatitura qysh më parë, sepse menaxherët nuk kanë eksperiencë për diçka që
nuk ka ndodhur më parë.

21.Kushtet dhe modelet e vendimeve ?

Kushtet:

 Sigurisë – gjendja ku i gjithë informacioni që vendimmarrësi ka nevojë është në dispozicion.

 Rrezikut – gjendja ku rezultatet e ardhshme që lidhen me secilën alternativë i nënshtrohen fatit
apo shanseve.
 Pasigurisë –menaxheret i dijnë qëllimet që ata i dëshirojnë për të arritur, por informacion në
lidhje me alternativat dhe ngjarjet e ardhshme është i paplotë.
 Dykuptimësi –objektivat apo problemi është i paqartë, alternativat janë të vështira për tu
përcaktuar apo definuar dhe informacioni në lidhje me rezultatet është i padisponueshëm.

Modelet:

 Modeli klasik – bazohet mbi supozimin se menaxherët duhet të bëjnë vendim logjik që të ketë
interesa ekonomike.
 Modeli Normativ - përcakton se si një vendimmarrës duhet të marrë vendime dhe jep udhëzime
për të arritur një rezultat ideal.
 Modeli Administrativ – përshkruan se si menaxherët marrin vendime në situata të karakterizuar
nga vendimet e pa-programuar, pasigurisë dhe paqartësie.
 Modeli përshkrues - si menaxherët vërtetë marrin vendime në vend se si ata duhet të marrin
vendime në bazë të një ideali teorik.
 Racionaliteti i Kufizuar – njerëzit e kanë kohën dhe aftësinë njohëse për të procesuar vetëm një
sasi të kufizuar të informacionit mbi të cilin do ti bazojnë vendimet.
  Modeli i Satisfakcionit (përmbushjes) - Për të zgjedhur zgjidhjen e parë alternative që
kënaq/përmbush kriteret minimal të vendimit, pavarësisht nëse zgjidhjet më të mira supozohet
që ekzistonjë.

22.Sa hapa kalon procesi I vendimeve ne infermieri?

Procesi i marrjes së vendimeve në infermieri kalon në 5 hapa si në vijm:

 Hapi 1: Identifikoni nevojën për një vendim dhe mbledhni të dhëna. Identifikoni pjesëmarrësit
kryesorë.
 Hapi 2: Përcaktoni qëllimin ose rezultatin.
 Hapi 3: Identifikoni të gjitha veprimet alternative dhe përfitimet dhe pasojat e secilit.
 Hapi 4: Merrni vendimin dhe veproni
 Hapi 5: Vlerësoni vendimin. A u arrit qëllimi?

23.Qka ndikon ne marren e vendimeve te gabuara?

DeLaune dhe Ladner (2006) kanë identifikuar kritere që mund të ndikojnë negativisht në proceset e
vendimmarrjes ose zgjidhjes së problemeve ,ato janë:

 Përfundime (konkluzione) të shpejta pa e shqyrtuar situatën në tërësi

 Dështimin për të marrë të gjithë informacionin e nevojshëm.
 Zgjedhja e vendimeve që janë shumë të gjera, tepër të ndërlikuara ose nuk kanë përkufizim
 Dështimin për të zgjedhur dhe për të komunikuar një zgjidhje racionale
 Dështimin për të ndërhyrë dhe vlerësuar vendimin apo zgjidhje në mënyrë të përshtatshme

24.Vendimarrja grupore?

Një grup mund të ofrojë alternativa dhe vendime inovative dhe të sigurojë një mbrojtje nga gabimet
sepse përdor njohuritë e kombinuara të të gjithë anëtarëve të tij. Efektiviteti i grupeve varet shumë nga
anëtarët e grupit. Madhësia e grupit dhe personalitetet e anëtarëve të grupit janë konsiderata të
rëndësishme kur zgjidhni pjesëmarrësit.

25.Teknika Delphi grup ?

Teknika Delphi ndryshon nga teknika nominale në atë anëtarët e grupit nuk po takohen ballë për ballë.
Pyetësoret u shpërndahen anëtarëve të grupit për mendimet e tyre, dhe përgjigjjet pastaj përmblidhen
dhe shpërndahen tek anëtarët e grupit. Ky proces vazhdon për aq herë sa është e nevojshme që
anëtarët e grupit të arrijnë konsensus. Një avantazh i kësaj teknike është se mund të përfshijë një
numër të madh të pjesëmarrësve dhe kështu një numër më të madh idesh.

26.Motivi? masllow motivi?

Motivimi është proces psikologjik që përbëhet nga forcat që veprojnë mbi ose brenda një personi që e
detyrojnë atë të sillet në mënyrë të caktuar. Ndikon te sjellja e njeriut, për qëllime apo objektivat të
caktuara. Ai paraqitet si: nevojë, kërkesë, qëllim, objektiv, dëshirë, nxitje etj. Motivimi është
gatishmëria e një individi për ti vënë në përdorim një sasi të madhe të energjisë dhe përpjekjesh, me
qëllim të arritjes së objektivave në organizatë.
MASLOW (1943) – një person ka 5 tipe nevojash:

 Nevojat Fiziologjike – janë nevoja bazike dhe nxisin njerëzit për: ujë, ajër, nevoja për strehë,
ushqim etj. Kjo është në nivelin më të ulët të hierarkisë së nevojave.
 Nevojat për siguri – përfshijnë mbrojtjen nga: rreziqet fizike dhe emocionale, për të qenë i
sigurtë, i stabilizuar në punë, pa kërcenime e sëmundje etj
 Nevojat për tu shoqëruar – nevojat për tu shoqëruar me të tjerët, me të dashurit e tyre. Kjo
bëhet pasi që janë plotësuar nevojat fiziologjike dhe për siguri.
 Nevoja për tu vlerësuar – Ndjenja e brendshme (vetrespekti, arritja e objektivave, të të qenit
me vlerë. E jashtme(statusi, mirënjohja, vëmendja etj
 Nevoja për tu vetë-aktualizuar – është nxitja për tu bërë ai që je i aftë të bëhesh (rritur, punuar,
shkolluar, etj).

27.Nevoja specifike ne mjedisin e punes?

David McClelland – është kontribuesi më i madhë i zhvillimit të ideve rreth nevojave specifike në
mjedisin e punës.

Nevojat specifike ne mjedisin e punes: Nevoja për të qenë Rezultativ, Nevoja për tu bashkuar me njerëz
të tjerë, Nevoja për Pushtet, Nevoja për paanësi (drejtësi).

28.Teoria e pritjes?

Teoria e Pritjes - mbulon gjitha elementet e punës. Sipas kësaj, njerëzit janë të motivuar për të punuar
nëse presin gjëra që presin nga puna. Teoria e Pritjes njeh 2 konstibues: Teoria e Pritjes sipas Vroom-it
dhe Teoria e Pritjes sipas Porter dhe Lawer

29.Elementi kryqezues ?

Elementi kyç ne teorin e pritjes është Perceptimi.

30.Komunikimi?

Komunikimi është një proces interaktiv që ndodh kur një person (dërguesi) dërgon një mesazh verbal
ose joverbal tek një person tjetër (marrësi) dhe merr përshtypje.

31.Procesi I komunikimit ?

Procesi i komunikimit ndikohet nga: emocionet, nevojat, perceptimet, vlerat, edukimi, kultura, qëllimet,
shkrim-leximi, aftësia njohëse, mënyra e komunikimit dhe zhurma.

32.Rregullat e komunikimit ?

33.Rolet e antareve te ekipit te grupit?

Rolet e anëtarëve të zakonshëm në grupe ndahen në tre kategori:

1. Rolet e detyrave në grupe - ndihmojnë një grup të zhvillojë dhe të përmbushë qëllimet e tij.
Ndër këto role janë këto: Iniciator-kontribues, Kërkuesi i informacionit, Kërkon informacion,
pikëpamje dhe sugjerime rreth problemit ose detyrësDhënësi i informacionit, Koordinator,
Orientuesi, Energjik.
 2. Rolet e mirëmbajtjes në grupe - ndihmojnë në nxitjen e unitetit të grupit, marrëdhëniet pozitive
ndërpersonale midis grupeve të grupit dhe zhvillimin e aftësisë së anëtarëve për të punuar në
mënyrë efektive së bashku. Keto role përfshijnë: Inkurajues, Harmonizues, Portier (Gatekeeper),
Vendos standard, Vëzhguesi i grupit, Ndjekës (follower).
3. Rolet e vetë orientuara - lidhen me nevojat personale të anëtarëve të grupit dhe shpesh
ndikojnë negativisht në efektivitetin e një grupi. Këto role përfshijnë: Agresor, Bllokues,
Kërkuesi i njohjes, Dominues.

34.Menyra e komunikimit nderpersonal?

Prekja - e bashkëbiseduesit është element i komunikimit. Psh njerëzit prekin gjërat që i pëlqenjë.

Shprehjet e fytyrës - vien re kur flasim, dëgjojm. Ato përçojnë frikë, ndrojtje, agresivitet, pakënaqësi etj.

Distanca fizike - paraqetë një llojë norme të komunikimit. Në bazë të marrëdhënieve / raporteve që
kanë biseduesit, caktohet edhe distance.

35.Modelet e komunikimit ne organizate?

Komunikimi në çdo organizatë është proces që zhvillohet në formën vertikale dhe horizontale. Zhvillimi
(rrjedhja) vertikale paraqetë komunikimin: lartë-poshtë dhe poshtë-lartë.

Komunikimi nga Lartë-Poshtë - Eproret (niveli i lartë) komunikojn me vartësit e tyre (niveli i ulët),
përmes përcaktimit të objektivave, dhënjës së instruksioneve, politikat, procedurat etj.

Komunikimi nga Poshtë-Lartë - fillon me nivelet e ulta dhe drejtohet niveleve të larta. Ata japin
informata lidhur me punët, problemet, aktvitetet, lëvizjen e ideve etj.Është lloj i feedback-ut.
Komunikimi Horizontal.

36.Ndryshimi ne nje organizate?

Ndryshimi është një shndërrimi i mjedisit, i strukturës, i teknologjisë ose edhe i individëve. Ekzistojnë
shumë lloje të ndryshimeve. Ato janë: personale, profesionale dhe organizative.

37.6hapat e Havelocut ?

 Ndërtimi i marrëdhënieve (krijimi raporteve)

 Diagnostikimi i problemit
 Siguro burimet.
 Zgjidhni zgjidhjen
 Shto pranimin (prezencën)
 Stabilizoni dhe renovoni veten.

38.Qka kupton me inovacion?

Inovacioni (risi) mund të përkufizohet si procesi i krijimit të shërbimeve ose produkteve të reja.
Inovacioni është më i kufizuar te modifikimet e reja të ideve ose praktikave.
39.Qka kuptoni me nje konflikt ?

Konflikti është një mosmarrëveshje për diçka me rëndësi për njerëzit e përfshirë. Konflikti është si
ndryshimi, lejon kreativitet, risi, ide të reja dhe mënyra të reja për të bërë gjëra.

40.5 fazat e konfliktit ?

Në 1975, Filley sugjeroi një proces për zgjidhjen e konflikteve që pranohet gjerësisht. Në këtë proces,
ekzistojnë pesë faza të konfliktit:

 kushtet e mëparshme,
 konflikti i perceptuar dhe / ose i ndjerë,
 sjellje e dukshme,
 zgjidhja e konfliktit ose shtypja, dhe
 pasojat e rezolucionit.

41.Avantazhet dhe disavantazhet ?

Ekzistojnë 7 metoda të menaxhimit të konflikteve. Avantazhet dhe disavantazhet:

 Akomodimi — zbutja ose bashkëpunimi; njëra anë i jepet anës tjetër.

 Shmangia — injorimi i konfliktit
 Bashkëpunimi — të dy palët punojnë së bashku për të zhvilluar rezultate optimale.
 Konkurrenca - të dy ose tre palët detyrohen të garojnë për qëllimin
 Kompromisi - secila palë heq dorë nga diçka dhe fiton diçka.
 Përballja (konfrontimi) - me lëvizjen e menjëhershme dhe të dukshme për të ndaluar konfliktin
që në fillim.
 Negociimi - diskutim i nivelit të lartë që kërkon marrëveshje, por jo domosdoshmërisht
konsensus

42.Delgimi ?

Delegimi si proces paraqet bartjen e detyrave nga niveli i lartë tek niveli i mesëm për të vazhduar pastaj
te niveli i ulët. Delegimi apo procesi i bartjes nuk do thotë shkarkim nga përgjegjësia e niveleve të
menaxherëve, përkundrazi edhe kjo bartje – delegim:

 në një anë ka të bëjnë me përmbushjen e detyrave të deleguara tek nivelet më të ulëta (vartësit
e tyre) dhe
 në anën tjetër kontrollin e mënyrës, cilësisë, kohës dhe saktësisë së përmbushjes së atyre
detyrave nga vartësit e tyre.

43.Dallimi ne mes menaxhimit dhe delegimit?

Menaxhimi është përcaktuar si “marrje e rezultateve përmes njerëzve tjerë”, kurse si vazhdim i këtij
përcaktimi është ideja e delegimit të efektshëm të detyrave, të punëve dhe të përgjegjësive tek
anëtarët e stafit që keni nën vartësi.

44.Delegimi (ANA)?

Shoqata Amerikane e Infermierëve (ANA) përcakton delegimin:

si transferimin e përgjegjësisë për kryerjen e një detyre nga një individ tek një tjetër, duke e mbajtur
llogaridhënien për rezultatin.

45.Konceptet e delegimit ?

Konceptet e delegimit janë:

 Llogaridhënia
 Autoriteti,
 Përgjegjësia,
 Mbikëqyrja dhe
 Caktimi i infermierëve

46.5 te drejtat e delegimit ?

Këshilli Kombëtar i Bordeve të Infermierisë së Shtetit ka shprehur Pesë të Drejtat e Delegacionit (NCSBN,
1997) që infermierët mund të aplikojnë në praktikën e tyre. Ato janë:

 Detyra e duhur,
 Rrethana e duhur,
 Personi i duhur,
 Drejtimin dhe komunikimin e duhur, dhe
 Mbikëqyrjen e duhur

47.Delegimi transkulturor?

Poole, Davidhizar dhe Giger (1995) sugjerojnë se ekzistojnë gjashtë fenomene kulturore që duhet të
merren parasysh kur i delegohen një stafi të larmishëm kulturor:

 komunikimi,
 hapësira,
 organizimi shoqëror,
 koha,
 kontrolli i mjedisit dhe
 variacionet biologjike

48.Burimet finaciare, qfare procesi jane dhe qka ndikon ne menaxhimin e burimeve njerzore?

Burimet – paraqesin mjetet përmes të cilave organizata duke kryer misionin e tyre, i shëndrrojnë këto
mjete në vlera dhe shërbime sipas kërkesave.

Menaxhimi i Burimeve Njerëzore (MBNJ) – është disiplinë shkencore e cila për subjektë të studimit e ka
njeriun, angazhimin e tij, zhvillimin, përgatitjen, motivimin, shpërblimin e tij. Eshtë proces i cili duhet të
bëjë sigurimin e njerëzve të duhur, vendin e duhur, dhe kohën e duhur.
49.Dallimi ne mes MP dhe MBNj?

Shuler & Jackson

 MBNJ - theksojnë si term që reflekton një perspektivë më të gjërë të problemeve të burimeve

njerëzore si pasuri për korporatën.
 MP – përfshinë probleme si: sigurinë, shëndetin, stresin, kënaqësinë e punonjëseve.

Sherman & Bohlander & Snel (1999) –

 MP – aktivitetet e personelit janë më të kufizuara në lidhje me funksionet e personelit.

 MBNJ – përfshinë një shtrirje më të madhe të aktiviteteve të MP, i sheh këto në bashkëveprim
dinamik njëra me tjetrin dhe me objektivat e organizatës.

Sparow - thekson dallimin kryesor mes MP dhe MBNJ, nga aspekti strategjik.

50.Faza e MBNj ?

 REKRUTIMI
 SELEKTIMI (ZGJEDHJA)
 TRAJNIMI – FORMIMI
 MOTIVIMI
 SHPËRBLIMI

51.Format e BNj?

52.Seleksionimi I stafit ?

Seleksionimi është proces i matjes, i marrjes së vendimeve dhe vlerësimit. Objektivi i seleksionimit
është: saktësia e parashikimit të një kandidati për realizimin e punës së dhënë. Parimet bazë të këtij
procesi janë: Besueshmëria dhe Vlefshmëria.

Një seleksionim i mirë ndikon në pajisjen e ndërmarrjes me punonjës të kualifikuar (rritjen e

produktivitetit). Një seleksionim jo i mirë, rrit kostot (e procesit) dhe ulë nivelin e kompetencës në
ndërmarrje.

 Shpenzime të kota,
 Kohë e humbur,
 Mungesa e cilësisë,
 Mungesa e motivimit

53.Objektivat e performances?

Qëllimet e Vlerësimit janë të shikohet se si stafi i ka realizuar detyrat në krahasim me standardet e

performancës, brenda një periudhe të caktuar kohore.

Qëllimet e Zhvillimit të vlerësimit (të orientuara nga e ardhmja) – kanë qëllim identifikimin e nevojave
që kanë stafi për formimin dhe zhvillimin, dhe vendosjen e objektivave të reja.
Qëllimi i shërbimit – është funksion për inkurajimin e menaxherëve që të mendojnë me kujdes dhe në
mënyrë objektive për performancën dhe faktorët që ndikojnë te stafi.

54.Elementet e shperblimit ?

 Shpërblimi i përgjithshëm – përfaqëson tërësinë e avantazheve që rrjedhin nga marrëdhëniet e

punësimit.
 Shpërblimi jomonetar (natyra e brendshme) – përfaqëson avantazhe të natyrës psikologjike.
 Shpërblimi monetar dhe material (natyra e jashtme) – përfaqëson avantazhe të natyrës
monetare dhe materiale.
 Shpërblimi i drejtpërdrejtë – jepet në funksion të punës së kryer.
 Shpërblimi i jodrejtpërdrejtë - jepet në disa rrethana të paracaktuara pa lidhje të ngushtë me
punën e kryer

55.Qka eshte buxheti?

Buxheti është një pasqyre sistematike financiare, një plan i detajuar i te hyrave dhe te dalave
(shpenzimeve) për një periudhe te caktuar kohore (zakonisht një vit) . Buxheti është:

 Akt juridik
 Njëvjeçar
 Parashikim me plan i te hyrave apo dalave (shpenzimeve)

56.Llojet e buxhetit?

Operacionale - llogarit të ardhurat dhe shpenzimet që lidhen me aktivitetin e përditshëm brenda një
departamenti ose organizate. Ky buxhet bazohet në shërbime të pagueshme dhe shpenzime të lidhura
me pajisjet, furnizimet, personelin dhe kostot e tjera nga pacientet.

Kapitale - përfshinë blerjen e pajisjeve kryesore të reja ose zëvendësuese. P.sh. teknologjia e re,
mirëmbajtja e sistemeve teknologjike etj

Për ndërtim - zhvillohet kur planifikohet rinovimi ose strukturat e reja. Buxheti i ndërtimeve në
përgjithësi përfshin punë, materiale, leje ndërtimi, inspektime, pajisje, etj.

57.Plani dhe zhvillimi I kujdesit ndaj pacientit ?

Planifikimi i kujdesit për pacientët përfshin:

 sqarimin e vlerave filozofike të organizatës ose çfarë është e rëndësishme për organizatën;
 identifikimin e misionit se pse ekziston organizata;
 artikulimi i deklarates për vizionin të asaj që organizata dëshiron të jetë;
 Bëhet një vlerësim/analizë mjedisor, ose një analizë SWOT, e cila shqyrton pikat e Forta të
organizatës, Dobësitë, Mundësitë, Kërcënimet.
 Ky informacion siguron të dhëna që më pas nxisin zhvillimin e qëllimeve një deri në pesë-vjeçar
për organizatën.
 Struktura organizative dhe proceset e punës zhvillohen në planet vjetore të punës operative për
organizatën, të cilat mund të maten.
 Procesi i njëjtë përdoret për planifikimin e njësive ose departamenteve
58.Qka eshte TQM?

TQM është një sistem i menaxhimit i bazuar në parimin që çdo anëtar i stafit duhet të jetë i përkushtuar
në ruajtjen e standardeve të larta të punës në çdo aspekt të funksionimit të një kompanie. TQM
definohet si tejkalimi i pritjeve të klientëve, kurse në shëndetësi përcaktohet si tejkalimi i pritjeve të
pacientëve.

59.3 hapat e Juranit?

Juran - besonte se organizatat nuk e kanë kuptuar se si të menaxhojë me cilësinë. Ai përmend tre hapa
themelor për progres si:

1. përmirësimet e strukturuara vjetore;

2. programet kryesore të trajnimit;
3. udhëheqjen e lartë të menaxhimit.

60.Permirsimi I cilesise ?

Përmirësimi i Cilësisë (QI) - është një filozofi e menaxhimit për të përmirësuar strukturën organizative në
organizatë dhe nivelin e performancës së proceseve kye, për të arritur rezultate me cilësi të lartë.

61.(EBC) aspekte legale?

EBC bazohet në qasjen për mbledhjen, rishikimin, interpretimin, kritikimin dhe vlerësimin e kërkimit
shkencor dhe literaturës relevante për aplikim të drejtpërdrejtë në kujdesin ndaj pacientëve. Përfshin
ekspertizë klinike, hulumtimet dhe preferencat e pacientit. EBC përdor: prova nga hulumtimet, të
dhënat e performances, studime për përmirësimin e cilësisë siç janë kartat e raporteve spitalore ose
infermierore, vlerësimet e programeve dhe sondazhet, rekomandime konsensuale kombëtare dhe lokale
të ekspertëve, vëzhgimi i pacientit dhe përvoja klinike.

62.Ne cilat raste merret licensa dhe nderpritet puna?

Sjellja e infermierëve kur janë jashtë detyrës mund të ndikojnë gjithashtu në statusin e tyre të punës.
Shembull:Abuzimi me alkoolin ose drogën, nëse zbulohet, mund të rezultojë që infermierët të
ndërpriten nga puna dhe licenca e tyre për të ushtruar infermierinë është e kufizuar ose revokuar.

63.A I rregullon Ligji I kontrates?

Ligji i kontratës rregullon transaksione të caktuara midis individëve dhe / ose personave juridikë siç janë
bizneset.Ai rregullon gjithashtu transaksionet midis bizneseve.

64.Fushveprimi I Ligjit te shentedit ?

Fushëveprimi – me këtë ligj përcaktohen:

1.1. të drejtat dhe detyrimet në fushën e shëndetësisë;

1.2. parimet e kujdesit shëndetësor;
1.3. sistemi i kujdesit shëndetësor;
1.4. veprimtaria e institucioneve shëndetësore;
1.5. mbikëqyrja e shërbimeve shëndetësore
65.Roli I Odes?

Odat e profesionistëve shëndetësorë në Republikën e Kosovës janë organizata të pavarura të cilat

mbrojnë dhe prezantojnë interesat profesionale të anëtarëve të saj, sigurojnë standardet e larta të kodit
të etikës dhe deontologjisë mjekësore, promovojnë dhe mbrojnë veprimtarinë e profesionistëve
shëndetësorë në institucionet shëndetësore publike dhe private, sigurojnë edukimin e vazhdueshëm
profesional me qëllim të ofrimit sa më cilësor të shërbimeve shëndetësore dhe shërbimeve tjera që
kanë të bëjnë me kujdesin shëndetësor

66.Sjelljet organizative?

Sjellje Organizative (SO) – studion ndikimin që individët, grupet dhe strukturat kanë mbi sjelljen
organizat, me qëllim të efikasitetit të organizatës. SO është dije e zbatuar, sepse njohuritë e fituara (nga
individi, grupi, struktura e organizatës), i zbaton këto njohuri mbi sjelljen. SO studiojnë faktorët që
përcaktojnë sjelljen në organizata në 3 nivele: Individual, Grupor, Nivel organizata.

67.Nivelet kryesore te sjelljes organizative?

Nivelet kryesore te SO jane: INDIVIDI, GRUPI, ORGANIZATA.

68.Faktoret e jashtem?

Mjedisi – ka rol kritik në formimin e tipareve të personalitetit të njeriut, (krahas trashëgimisë). Faktorë
që hyjnë këtu janë: Kultura, Familja, Grupet

 Kultura - Formon normat, qëndrimet dhe vlerat e trashëguara nga brezat. Ajo përcakton në një
mënyrë të gjërë mënyrat e sjelljës,
 Familja - Ndikon në zhvillimin dhe sjelljen e individit në 3 mënyra: krijojnë situata që nxjerrin
sjellje të caktuara të fëmijeve, Shërbejnë si model përmes të cilëve edhe fëmijet ndikohen, Ata
shpërblejnë apo ndëshkojnë sjellje të caktuara. Gjendja e familjes (sociale, numri i anëtarëve,
niveli i arsimit, besimi, vendosja gjeografike , rradha e lindjes etj) paraqet edhe dallime në
personalitet.
 Grupi - i parë është familja, pastaj si grup janë shokët e lojës, shokët e klasës etj. Studimi i
grupeve ku bënë pjesë individi, është një drejtimi i duhur për caktimin e personalitetit të tij .

69.Faktoret e perceptimit ?

Faktorët e jashëm - janë karakteristika të mjedisit që bëjnë që një stimul të ‘’vihet re’’ apo jo.
Karakteristikat të mjedisit të jashtëm janë: Permasa, Intesiteti dhe Kontrasti

Faktorët e Brendshëm - që ndikojnë në perceptim të individit janë: Personaliteti, Të mësuarit, Motivimi.

70.Perceptimi selektiv ?

Procesi i zgjedhjës së vetëm atyre aspekteve (copëzave nga tërësia) që i interesojnë njeriut, paraqet
Perceptimin Selektiv. Perceptimi selektiv i gjërave, përcjellet edhe me rrezikun e ndërtimit të ndonjë
pamje të gabuar.
71.Grupi ?

Termi grup nënkupton një mardhënje ndërveprimi dhe ndërvarësie në mes (më shumë se 2) anëtarëve,
për përmbushjen (plotësimin) e një qëllimi të përbashkët.

72.Normat?

Normat– janë rregulla të shkruara dhe modele të sjelljes që pranohet nga gjithë anëtarët e grupit. Në
përgjithësi, normat zhvillohen nga kombinimi i 4 rrugëve:

1. Drejtuesit ose bashkëpunëtorët deklarojnë shprehimisht çfarë duhet e çfarë nuk duhet bërë.
(p.sh ndalimi i duhanit, alkoholit etj)
2. Ngjarjet kritike në historinë e jetës së grupit. (p.sh largimi nga grupi I një anëtari kur dëgjon se
dikush fletë keq për grupin).
3. Mënyra se si fillon jeta e grupit.(p,sh sjelljet e para që shoqërojnë jetën e një grupi merren si
standart apo normë për sjelljen e grupit të ri).
4. Sjelljet që anëtarët e grupit trashëgojnë nga situata të tjera, para formimit të grupit.

73.Fazat e zhvillimit te grupit?

Tuckman (1965) – prezentoi 4 faza të zhvillimit të grupit, ato janë:

 FORMIMI
 TRAZIMI (ka shumë ide, diskutime dhe konflikte)
 KRIJIMI I NORMAVE
 EKZEKUTIMI (i qëllimit apo objektivave të grupit)
 SHKËPUTJA (grupi gati për tu shpërbërë)

74.Disa prej teknikave te grupit organizativ?

Janë sugjeruar 2 teknika që procesi i marrjes së vendimeve të arrijë potencialin e tij.

Teknika e Grupit Nominal – anëtaret para takimit fizik si grup bëjnë disa veprime:

 Hapi 1: Në mënyrë të pavarur shkruajnë idet e veta për një çështje të caktuar.
 Hapi2 : Secili anëtarë paraqet grupit idetë e veta, njejtë vazhdojnë gjithë anëtarët.
 Hapi3: Grupi diskuton dhe i vlerëson idetë .
 Hapi4: Çdo anëtar i grupit në mënyrë të heshtur dhe pavarur i rendit idetë.
 Në fund fiton idea që është mbledhur (shkruar) më se shumti.

Teknika e Delfit – nuk ka takim fizikë mes anëtarëve. Ajo harxhon kohë dhe bëhet sipas këtyre hapave:

 Identifikohet problemi,(përmes disa pyetësorëve).

 Çdo anëtarë në mënyrë anonime plotëson pyetësorin e parë.
 Rezultatet e pytësorit përpunohen në një qendër dhe përmbledhja e tyre riprodhohet.
 Çdo anëtarë merr një kopje të të rezultateve.
 Pas rishikimit të rezultateve, çdo anëtari i kërkohet ti jap përsëri zgjidhjet e veta.
 Përsëritja e hapave 4 dhe 5 deri sa të arrihet koncensuesi.
75.Etika?

Etika është dega e filozofisë që ka të bëjë me dallimin e së drejtës nga e gabuara në bazë të një trupi të
njohurive, jo vetëm në bazë të mendimeve.

76.Mesimi gjate gjithe jestes EVP?

77.Odat?

Themelohet 23/01/2015 – Kuvendi i parë i OIK. Themelohen oragnet e OIK. Deri në 06/2015 afërsisht
20,500 infermierë, mami dhe profesionist shëndetësor të regjistruar/licencuar.

78.Llojet e veprimtarive te Odave?

 Përmirësimin e cilësisë së kujdesit shëndetësor në përgjithësi,

 Mbrojtjen e interesave profesionale; promovimin e interesave të pacientëve;
 sigurimin e standardeve të larta profesionale në kujdesin shëndetësor; dhe
 ushtrimin e shumë përgjegjësive të tjera sipas Ligjit Nr.04/L-150 për odat e profesionistëve
shëndetësor

79.Planifikimi I karrieres?

Planifikimi i karrierës është një proces i vazhdueshëm që përfshin vetëvlerësimin personal dhe
profesional, përcaktimin e qëllimeve dhe vetëvlerësimin e rregullt.

80.Percaktimi I qellimeve tuaja?

Përcaktimi i qëllimeve tuaja duke përdorur akronimin e zakonshëm SMART për është i dobishëm.

 S (specific)
 M (measurable)
 A (achievable)
 R (real)
 T (timely)

SMART nënkupton përcaktimin e qëllimeve Specifike (S), të Matshme (M), të Arritshëm (A), Reale (R)
dhe në Kohë (T).

81.Elementet e shendetit?

Fushat (zonat) e Shëndetit – 6 elementet:

Shëndeti Fizik - elementi i parë i shëndetit, përfshin ushqimin, stërvitjen shoqëruar me një sasi të
ekuilibruar të gjumit, promovimin e shëndetit dhe parandalimin e sëmundjeve.

Shëndeti Intelektual - njerëzit intelektualisht të shëndetshëm mendojnë në mënyrë kritike dhe marrin
vendime të shëndosha. Ata lexojnë, kanë hobi, mësojnë nga përvoja, janë fleksibël dhe të hapur për ide
të reja.

Shëndeti Emocional - mundeson te shprehin se si ndihemi në lidhje me një ngjarje. Emocionet janë një
nga dhuratat tona më të mëdha në jetën tonë.
Shëndeti professional - një person është profesionalisht i shëndetshëm kur është i kënaqur me
zgjedhjen e tij në karrierë dhe mendon se ka mundësi të vazhdueshme për rritje.

Shëndeti Social - thelbi është aftesia e bashkëveprimi(lidhjes) me njerëzit e tjerë. Pak mund të
mbijetojnë plotësisht vetëm. Është natyra njerëzore të kërkosh marrëdhënie të tjerët.

Shëndeti Shpirtëror - është fusha e fundit e shëndetit. Mund të shihet si thelbi i qenies, ajo që jep
kuptim dhe drejtim në jetë dhe parimet e jetesës së mirë.