Menaxhimi dhe Udhëheqja në

Infermieri

Msc: Elheme Abazi

Email: elheme.abazi@universitetiaab.com
Buxheti dhe Planifikimi në Kujdesin
e Pacientëve
 Hyrje
• Çdo shërbim, ashtu edhe shërbimi shëndetësor nuk mund të funksionojë pa
burim finaciare.
• Burimet finaciare janë thelbësore për arritjen e misionit dhe të ofrimit të
kujdesit shëndetësor.

 Te gjitha institucionet dhe organizatat, nuk munden te operojnë ne biznesin e

tyre, pa përkrahje dhe burime te mjeteve monetare.
 Secila organizate, bazuar ne misionin, objektivat, planet strategjike dhe
operative, etj, duhet te beje një planifikim buxhetor për vitin vijues.
 Prandaj, Infermierët duhet të kuptojnë konceptet e buxhetimit dhe
ekonomisë për të ndihmuar në sigurimin dhe funksionimin e kujdesit
shëndetësor.
 Çka është Buxheti
• Të ardhurat e një familjeje, të një njeriu etj - Buxheti familjar

• Buxheti është parashikimi dhe planifikimi i të hyrave dhe të dalave

(shpenzimeve).

• Buxheti është pasqyra financiare e të hyrave dhe të dalave brenda një

periudhe të caktuar – 1 vjeçare (vit buxhetor).

Buxheti shtetëror
• Plan financiar kryesor i një shteti, shuma e parashikuar e të ardhurave dhe e
shpenzimeve të një shteti sipas degëve të ndryshme dhe për një kohë të
caktuar; pasqyrë që jep këtë parashikim. 
– Buxheti vjetor - Buxheti shtetëror (i shtetit).
– Buxheti kombëtar - Buxheti për zhvillimin e ekonomisë, buxheti për arsimin e
kulturën.
• Pasqyra e buxhetit. Miratohet nga parlamenti.
 Çka është Buxheti
• Buxheti është një pasqyre sistematike financiare, një plan i detajuar i te
hyrave dhe te dalave (shpenzimeve) për një periudhe te caktuar kohore
(zakonisht një vit)

• Buxheti është:
 Akt juridik
 Njëvjeçar
 Parashikim me plan i te hyrave apo dalave (shpenzimeve)
 Ligji për Buxhetin
LIGJI Nr. 06/L-020
LIGJ PË R BUXHETIN E REPUBLIKЁ S SЁ KOSOVЁ S PЁ R VITIN 2018

• Qëllimi i këtij Ligji është përcaktimi i Buxhetit të Republikës së Kosovës për

vitin 2019/20 (Neni 1).
• Fushëveprimi - Dispozitat e këtij Ligji janë të detyrueshme për të gjitha
institucionet dhe njësitë përkatëse të tyre që bien në fushëveprimin e
buxhetit të Republikës së Kosovës për vitin 2018 (Neni 2).
• Buxheti i shtetit është programi qeveritar i cili aprovohet me ligjin buxhetor
nga organi më i lartë i shtetit - Parlamenti.
• Buxheti i Shtetit si një akt përshkrues, përcakton të gjitha linjat e të
ardhurave, shpenzimeve dhe investimeve të qeverisë në një vit, si dhe një
fond rezervë.. 
 Ndarja e buxhetit në nivele:
– Nivel Qendror (ministritë, agjencitë etj.)
– Nivel Lokal (komunat)
 Ligji për Buxhetin
• Buxheti i Shtetit është i balancuar në termat e Arkëtimeve dhe të Pagesave.

 Arkëtimet përfshijnë të hyrat që rezultojnë nga transaksione të ndërsjella

dhe jo të ndërsjella, të ardhurat nga shitja e mallrave dhe shërbimeve, të
ardhurat nga tatimet, taksat dhe tarifat, nga grantet, nga kontributet, nga
interesat, nga huatë, nga transaksionet financiare, etj.

 Pagesat përfshijnë shpenzime që lidhen me transaksione të ndërsjella dhe jo

të ndërsjella, shpenzime për blerjen e mallrave dhe shërbimeve, për blerjen
aseteve afatgjata, pagesa për huamarrje, transferta qeveritare, grante,
kontribute dhe donacione, pagesa financiare dhe të principaleve të borxhit,
shpenzime për interesa, shpenzime për qira financiare, etj.
 Projekt-buxheti
• Projektbuxheti i vitit 2019 për (MSH, SHSKUK dhe Granti për shëndetësi për
komuna) do të jetë rreth 225.6 milionë euro apo një rritje prej 31.0 milionë
euro (16%) krahasuar me vitin 2018. (Shërbimi Spitalor dhe Klinik Universitar)

• Sa i përket buxhetit të MSH-së dhe SHSKUK-së, kategoritë ekonomike të cilat

do të rriten më së shumti janë:
– shpenzimeve kapitale (rritje prej 11.7 mil € apo 47%) dhe
– mallrave dhe shërbimeve (rritje prej 11.5 mil € apo 25%).

• Rritja e shpenzimeve në shëndetësi është në përputhje me rekomandimet e

Komisionit Evropian (KE) për Kosovën ngase shpenzimet publike në
shëndetësi janë të pamjaftueshme.

• Krahas rritjes së cilësisë, duhet që të rritet llogaridhënia institucionale dhe

hartimi i një strategjie për të rritur produktivitetin, efikasitetin dhe cilësinë
në këtë sektor.
 Projekt-buxhetim 2019
Buxheti i vitit 2019 është rreth 225.6 milionë €uro
 Një Perspektive e mbulimit të Buxhetit
• Savage, Hoelscher dhe Walker (1999) studiuan 7 vende të industrializuara
evropiane dhe Kanadanë lidhur me mënyrat e financimit shëndetësor.

• Në përgjithësi, kujdesi financohet përmes taksave publike të qytetarëve, të

cilët më pas kanë të drejtë për kujdes.
• Programet në Kanada, Suedi, dhe Mbretëria e Bashkuar janë të financuara
nga taksat mbi të ardhurat dhe taksat e tjera të zgjedhura.
• Gjermania dhe Holanda mbështetet në taksat mbi pagat për financim.
 Llojet e Buxhetit
• Buxheti është plan që siguron shprehje formale sasiore për marrjen dhe
shpërndarjen e fondeve për periudhën pasuese (përgjithësisht një vit).

• Një buxhet bazohet në atë që dihet se sa është shpenzuar në të kaluarën dhe

se si kjo do të ndryshojë në mënyrë të pashmangshme në vitin e ardhshëm.

• Llojet e buxheteve ndahen në:

– Operacionale - Një buxhet operacional llogarit të ardhurat dhe shpenzimet që
lidhen me aktivitetin e përditshëm brenda një departamenti ose organizate. Ky
buxhet bazohet në shërbime të pagueshme dhe shpenzime të lidhura me pajisjet,
furnizimet, personelin dhe kostot e tjera nga pacientet.

– Kapitale - përfshinë blerjen e pajisjeve kryesore të reja ose zëvendësuese. P.sh.

teknologjia e re, mirëmbajtja e sistemeve teknologjike etj

– Për ndërtim - zhvillohet kur planifikohet rinovimi ose strukturat e reja. Buxheti
i ndërtimeve në përgjithësi përfshin punë, materiale, leje ndërtimi, inspektime,
pajisje, etj.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
• Çdo organizatë ka një udhëzuesë të filozofisë dhe vlerave të veta. Filozofia
është deklaruar në mënyrë të qartë dhe të detajuar në një deklaratë formale
të misionit.

MISIONI
• Deklarata e misionit është një shprehje zyrtare e qëllimit ose arsyes së
ekzistencës së organizatës.
• Deklarata e organizatës paraqetë forcën e saj kryesore lëvizjës (drejtimit)
dhe mënyrën në të cilën beson se duhet të ofrohet kujdesi shëndetësor.
• Shumica e organizatave të kujdesit shëndetësor kanë deklarata të misionit
që flasin për të siguruar cilësi të lartë ose përsosmëri në kujdesin e
pacientëve.
• Disa deklarata të misionit përqendrohen ekskluzivisht në ofrimin e kujdesit,
ndërsa të tjerët supozojnë një pamje më të gjerë dhe i konsiderojnë
elementë të tillë si edukimi i profesionistëve të kujdesit shëndetësor dhe / ose
promovimi i hulumtimit si kontribues më i gjërë i misioninit.
 Filozofia e Organizatës – Plani i Kujdesit
SWOT Analiza /Skanimi i mjedisit
Misioni

Qëllimet

Vizioni
Plani
FORCAT E JASHTME

Qëllimet / Objektivat

Struktura Organizative
Proceset e Punës

Përshkrimi i pozitave

Masat e Cilësisë

Rezultatet individuale dhe organizative

 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Planifikimi i kujdesit për pacientët përfshin:
 sqarimin e vlerave filozofike të organizatës ose çfarë është e rëndësishme
për organizatën;
 identifikimin e misionit se pse ekziston organizata;
 artikulimi i deklarates për vizionin të asaj që organizata dëshiron të jetë;
 Bëhet një vlerësim/analizë mjedisor, ose një analizë SWOT, e cila shqyrton
pikat e Forta të organizatës, Dobësitë, Mundësitë, Kërcënimet.

 Ky informacion siguron të dhëna që më pas nxisin zhvillimin e qëllimeve

një deri në pesë-vjeçar për organizatën. Taktikat pastaj krijohen dhe
përcaktohen me përparësi.

 Struktura organizative dhe proceset e punës zhvillohen në planet vjetore të

punës operative për organizatën, të cilat mund të maten.

 Procesi i njëjtë përdoret për planifikimin e njësive ose departamenteve.

Analiza e Faktorëve
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
MISIONI
• Që deklarata e misionit të thotë më së shumti, të gjithë anëtarët e
organizatës duhet të marrin pjesë në zhvillimin e saj dhe ajo duhet të jetë e
shkruar dhe lehtësisht e disponueshme për të gjithë stafin për të
inkurajuar zhvillimin e një organizate që është e përqendruar në
përmbushjen e misionit të saj.
• Pyetjet për t'u përgjigjur nga grupi i ngarkuar me zhvillimin e deklaratës së
misionit përfshijnë si më poshtë:
 Çfarë kërkojmë?
 Cilat parime ose vlera ne jemi të gatshëm të mbrojmë?
 Kush jemi ne për të ndihmuar?

Një deklaratë e misionit duhet të shkruhet sipas tre udhëzimeve vijuese:

1) Nuk duhet të jetë më shumë se dy fjali.
2) Ai duhet të tregojë qëllimin e organizatës duke përdorur fjalë
veprimi.
3) Duhet të jetë e thjeshtë dhe nga zemra.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
VIZIONI
• Deklarata e vizionit pasqyron vizionin e organizatës për të ardhmen.

• Një deklaratë vizioni ilustron më pas sesi misioni dhe vizioni i njësisë do të
aktualizohet brenda misionit dhe vizionit të organizatës.

• Në vijim janë katër elementet e një vizioni për të ardhmen:

1) Ajo është e shkruar.
2) Ajo është e shkruar në kohën e tashme, duke përdorur fjalë të
veprimit, sikur të ishte kryer tashmë.
3) Ajo mbulon një sërë aktivitetesh dhe përfshin afate kohore.
4) Balancon nevojat e ofruesve, pacientëve dhe mjedisit.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Qëllimet dhe Masat e Cilësisë

• Hapi tjetër në procesin e planifikimit është që organizata dhe njësia e

punës të zhvillojnë qëllime dhe masa cilësore që pasqyrojnë misionin.

• Një qëllim është një synim ose synim specifik që njësia dëshiron të arrijë
brenda harkut kohor të një viti.

• Masat e qëllimit mund të reflektojnë financat, kënaqësinë e klientit dhe

shërbimet, efikasitetin e brendshëm të funksionimit dhe mësimin dhe
rritjen.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Strukturat, proceset dhe rezultatet
• Një organizatë ose njësi e kujdesit për pacientët duhet të strukturojë
mjedisin e njësisë dhe të zhvillojnë procese pune për të arritur rezultate
cilësore.
Për shembull,
• nëse një organizatë kërkon të përmirësojë të gjitha rezultatet e kujdesit
ndaj pacientit, njësia kirurgjikale post-operative në atë organizatë mund të
zhvillojë struktura mjedisore dhe procese pune për të përmirësuar
rezultatet.
• Çdo infermier dhe personeli ndihmës në infermieri në njësinë kirurgjikale
duhet të rishikojë rutinat / standardet e kujdesit për pacientët për të arritur
qëllimet e organizatës dhe njësisë.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Struktura organizative
• Organizatat janë të strukturuara ose të organizuara për të lehtësuar
ekzekutimin e misionit të tyre, qëllimet, linjat e raportimit dhe komunikimin
brenda organizatës.
• Kjo është e vërtetë për të gjitha organizatat, si dhe njësitë individuale të
infermierisë. Ekzistojnë disa mënyra për të përshkruar strukturat
organizative. Struktura vertikale dhe horizontale.
Llojet e strukturave organizative
• Zakonisht, strukturat organizative ekzistuese komunikohen me anë të një
tabele organizative.
• Struktura e matrices - Sot, duke pasur parasysh kompleksitetin më të
madh të sistemit të kujdesit shëndetësor, më shumë organizata janë duke
përdorur strukturat e matricës. Vini re se në këtë strukturë, një person
mund të raportojë te dy ose më shumë menaxherë.
• Struktura e sheshtë kundrejt strukturës së gjatë - Organizatat
konsiderohen të sheshta kur ka pak shtresa në strukturën e raportimit. Një
organizatë e gjatë do të kishte shumë shtresa në zinxhirin e komandës.
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Struktura organizative
 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
• Struktura e matrices

• Struktura e sheshtë kundrejt strukturës së gjatë

 Plani dhe Zhvillimit i Kujdesit
Rolet dhe përgjegjësitë
• Rolet dhe përgjegjësitë e sakta brenda secilit nivel dhe ndarje nuk janë të
përcaktuara në tabelat e strukturës organizative.
• Fushëveprimi i përgjegjësive, detyrat specifike dhe kërkesat specifike të
punës gjenden në dokumente të tilla si përshkrimet e punës individuale ose
të pozicionit.

Raportimi i marrëdhënieve
• Një tabelë organizative, lejon që të përcaktohen marrëdhëniet zyrtare të raportimit.
Këto tregohen me një linjë të fortë. Ndonjëherë linjat me pika janë përdorur në një
tabelë organizative për të përshkruar marrëdhëniet e raportimit të dyfishtë ose
sekondar.
• Një shembull i kësaj mund të jetë roli i Zëvendës Presidentit për Përmirësimin e
Performancës. Ky individ mund të raportojë drejtpërdrejt tek Presidenti, por
gjithashtu të ketë përgjegjësi pozicioni para bordit të besuar.
• Marrëdhëniet zyrtare të raportimit mund ose nuk mund të reflektojnë komunikimet
aktuale që ndodhin brenda institucionit. Për shembull, informacioni mund të
komunikohet jashtë marrëdhënieve zyrtare të raportimit.
Falemnderit ...!

Shëndet