Motivimi i puntorit

Interesi i madh pr motivimin n thelb ka tre arsye: pr t prmirsuar produktivitetin,

efikasitetin dhe kreativitetin e puns; prmirsimin e cilsis t jets s puns n organizatat;
forcimin e konkurrencs dhe performancn e ndrmarrjes.
Motivimi sht nj term i prgjithshm q i referohet nj seri e tr e instikteve,
krkesave, nevojave, dshirave dhe forcave t ngjashme. Motivimi sht ajo q inkurajon
njerzit q t sillen n nj situat t caktuar n nj mnyr t caktuar. Motivimi i kompanis
prfshin faktort q inkurajojn njerzit q t bjn punn e tyre n mnyrn m t mir t
mundshme. Motivimi i punonjsve sht nj nga detyrat dhe funksionet kye t menaxherve.
Detyrimet menaxhert sht q t kuptojn kompleksitetin e personalitetit t njeriut,
teorit motivues, dhe q n varsi t rrethanave specifike n t ciln kompania operon zgjedh
dhe zbatoj teknikat motivues prekshme dhe t paprekshme .
Motivues - Faktor q ndikojn n motivimin e individit
Motivues jan gjra q inkurajojn individt pr t marr veprim . Edhe pse motivues mbajtur
dshirat , ata jan shprblime t caktuara ose stimuj q prforcojn dshirn pr knaqsin e
dshirs . Motivues jan mjetet me t cilat pr t pajtuar nevojat kontradiktore ose t theksojn
nj nevoj n nj mnyr q ajo sht caktuar nj prparsi mbi nevojat e tjera .
Nse analizojm njeriun n organizat mund t shohim karakteristikat e tij individuale q mund
t ndahen n katr grupe me nga motivues :
e karakteristikave biologjike - biografik : karakteristikat biologjike prfshijn physique , pamjen
dhe gjendjen shndetsore . Karakteristikat biografike t tilla si mosha , gjinia, familjen dhe
mjedisin .
n aftsin , njohurive dhe aftsive :aftsia pr t prcaktuar shkalln e suksesit t nj individi
kryerjen e nj sr detyrash . Njohuri sht aftsia pr t marr operacionet dhe koncepte t
shumta , dhe aftsit do t thot aftsin e nj individi pr t leht dhe me efikasitet t kryer
veprime t caktuara .
n nevojat dhe preferencat : nevoj pr nj ndjenj t mungess se njeriu mundohet pr t hequr
at pr t prpiqen pr t prmbushur . Ka lloje t ndryshme t nevojave : nevojat fiziologjike ,
nevojat e siguris, pr t respektuar, vet- afirmimi .
n lidhje me perceptimin dhe pritjet : Perceptimet jan ato t individit duhet t jet n situata t
caktuara , t cilat jan formuar n baz t informacionit q nj individ merr nga mjedisi i saj .
teorit e motivimit

Motivimi sht i brendshm ( i brendshm ) variabl q menaxhert nuk mund t shohin nga
jasht , por vetm mund t supozojm se punonjsi sht i motivuar n qoft se duke br nj
pun t mir .
Nga teorit e shumta t motivimit jan tre teori themelore t motivimit :
I par Teoria e nevojave ( Maslow , 1954 , Alderfer , 1969) . Ardhurave nga nevojat specifike
dhe knaqsin e tyre si baz pr bilancin dhe mbijetesn e organizmit t njeriut . Teoria
shpjegon pse njerzit reagojn , por nuk e interpretojn mnyrn dhe llojin e veprimeve q duhet
t zbatohen pr t prmbushur kto nevoja .
I dyt Teoria e vlers ( Mc Clelland 1973 ) . Marr n konsiderat se far sht e nevojshme pr
mbijetes , por ajo q individi dshiron . Ekzistojn tri lloje t motivon nevojn , nevoja pr
pushtet , nevoja pr lidhjes dhe nevoja pr arritje . Kshtu , nj individ me nj nevoj t lart pr
pushtet do t shtoj nj shum vmendje dhe ndikimin dhe kontrollin e tij , ndrsa individt me
nj nevoj t lart pr lidhje t lumtur vetm kur ata jan t dashur . Nevoja e tret pr arritjen
prket individve me nj dshir t madhe q t ket sukses , dhe n t njjtn koh dshtimin
boj .
3 Teorit e presioneve t jashtme dhe pritjet e theksojn rndsin dhe ndikimin e mjedisit mbi
sjelljen e individve dhe reagimin e tyre .
Pavarsisht nga teoria e punonjsve t motivuar investojn m shum prpjekje n punn e t
punsuarve t cilt nuk jan t motivuar n mnyr adekuate . Vit pas viti menaxhert paguajn
m shum vmendje pr knaqsin dhe motivimin e punonjsve , pr shkak se ajo sht e
nevojshme pr suksesin e kompanis .
teknikat motivues
Teknikat themelore motivues jan :

I par kompensim material

I dyt Kompensimi jopasuror .

Figura 1 : kompensim motivues

kompensim material

Kompensimi prekshme ose financiar prbhet nga forma t ndryshme t motivimit q kan pr
qllim sigurimin dhe prmirsimin e situats financiare t punonjsve dhe t kompensimit
financiar pr punn .
Duke pasur parasysh shkalln e materialit directness ose prfitime financiare dhe kompensimit t
prgjithshm t t punsuarve n ndrmarrje , ne mund t vzhgojn dy lloje kryesore apo
kategori t kompensimit financiar :
e materialit t drejtprdrejt , fitimet financiare q individi merr "para"

e fitimeve indirekte materiale q kontribuojn n ngritjen e standardeve materiale t punonjsve

individuale dhe se ata nuk e marrin pagn apo edhe n formn e parave .

Figura 2 Kompensimi material i puntorve

Kategoria e par sht nj nga pagave dhe nxitjeve t tjera materiale apo bonuse t lidhura me
punn individuale ose n grup , kshtu q sht nj individ dhe percipiciraju perspektiv
organizative si nj shprblim t drejtprdrejt pr punn .
Kategoria e dyt prfshin nj gam t prfitimeve materiale t fituara duke punsuar nj individ
n nj kompani t veant , t cilat jan pikpamjet individuale t natyrs jo t gatshme dhe nuk
jan shprndar sipas kritereve t performancs dhe efikasitetit . Ato prfshijn shndetsor dhe
siguris s daljes n pension , t ushqyerit , bursa , format e ndryshme t sigurimit t jets , dit
jasht , pushime, rekreacion dhe etj
Paga si faktor motivimi pr pun

Paraja sht mnyra m e vjetr dhe m universal i motivon punn , por sht edhe nj nga
shtjet shum t rndsishme q sht trhequr vmendje n rritje pr shkak t ndikimit t madh
q ai ka ndaj puns dhe marrdhniet n pun .
Pyetni nse paguhet n funksion t drejtprdrejt t rritjes s produktivitetit t puns on n
prfundimin se do rritje e pagave t on dhe rritjen e produktivitetit ( produktivitetit ) .

Kompensimi si kompensim total q punonjsit marrin pr punn e tyre n kompani jan t

lidhura me performancn , dhe disa tashm prgjat kompanis prkatsia .
T gjitha prfitimet t ndodh n tri forma :
I par pagat
I dyt Awards
3 prfitime .
Paga si " shuma e parave q pundhnsi duhet t paguaj personi i punsuar pr t punuar si ajo
kishte br pr nj periudh t caktuar kohe pr t, " prbhet nga pes komponente themelore: t
pagave baz , pagave nxitje , pr kompensimin ekonomik , prfitimet dhe aksione n fitimet .

Figura 3 Komponentt baz t pagave

kompensimin e paprekshme
Jan zhvilluar dhe aplikuar n nj shumllojshmri t strategjive jo-materiale t tilla si dizajn e
puns , stil t menaxhimit , pjesmarrjes, menaxhimit nga objektivat , orar fleksibil t puns ,
njohjen dhe reagime , kulturn organizative , trajnimin dhe zhvillimin e karriers , etj me
strategjit konkrete q prbjn nj sistem t plot motivues .

Figura 5 Sistemi i strategjive motivues pr t rritur performancn e puns

Jobs dhe design pun
Odgvor m e mir pr krkesat moderne dhe duke ngritur potencialin motivues e pasurimit t
puns sht nj organizat e puns ( pasurimi pun ) . Pasurimi i puns sht nj proces q
zgjeron pun vertikalisht e prfshir at n detyra t ndryshme dhe aftsit, prgjegjsin dhe
autonomin e veprimit n mnyr q lejon pr mundsin e aplikimit dhe zbatimit t aftsive t
ndryshme personale dhe njohuri dhe pr rritjen dhe zhvillimin e individit .

Pjesmarrja dhe dizajn pun e bn nj segment shum t rndsishm t strategjive t

paprekshme pr t motivuar q nga qndrimet ndaj puns dhe knaqsi t ndikoj ndjeshm
motivimin pr pun , dhe madje edhe tr jetn e individit . Programet JOB remodeling pr
pjesn m t madhe jan duke u prpjekur pr t brpun m interesante , t ndryshme dhe
sfiduese . Qasjet e rndsishme individuale n dizajnimin e vendeve t puns jan rotacionin e
puns , n t cilin sht br n mnyr periodike t lvizur njerzit nga nj pun t specializuar
n nj tjetr , dhe n kt mnyr parandalon monotoni dhe mrzin e njerzve dhe pr t
zgjeruar punn si nj proces i rritjes s gams s puns , dmth numrin e detyrave t ndryshme ,
dhe cikli prsritje pun . Por potenciali i vrtet i motivues t mir shkakton puns pr

pasurimin n nj pun e cila zgjeron vertikalisht duke prfshir n t nj detyrat m t larmishm

dhe aftsit, prgjegjsin dhe autonomin e veprimit .

Karakteristikat kryesore t puns q duhet t merret parasysh kur dizajnimin detyra jan :
shumllojshmri t aftsive
pr identitetin dhe integritetin e detyrs
pr rndsin e detyrs
pr autonomi
e reagime .

Kur puna pasurimi pr t ngritur nj numr shtjesh t tilla si fakti se pr disa njerz sfida e
prfaqson vende pune q jan t mrzitshm pr t tjert , si dhe pr t pasuruar punn
zakonisht imponon njerz . Organizata duhet t kuptojn m mir se far duan njerzit , t
prpiqen pr t konsultuar dhe kan ndjenjn se menaxhert me t vrtet kujdeset pr ta. Prve
individuale , grupore dhe ka qasje pr pun e modelimit . Kshtu , n nj grup t integruar t
puns t caktuar pr punonjsit n vend t nj detyr nj numr t detyrave , dhe n grupe
autonome t puns pr t prcaktuar objektivin e tyre , dhe t punsuarit vet prcaktojn detyrat
e puns, pushimet , etj menaxhert dhe stilin e menaxhimit jan gjithashtu faktor shum t
rndsishm pr ndrtimin e nj sistemi t plot si motivim se ata jan duke kuptuar se far
njerzit duan t ndikojn n mnyr t konsiderueshme organizimin dhe funksionimin e
zasposlenika motivimin . N fushn e stilit t menaxhimit , stil demokratik ka potencialin m t
lart motivues pr shkak se menaxhert kuptojn se forcimi bashk-puntorve dhe pr t forcuar
veten .
pjesmarrje
Patricipacija tregon shkalln e pjesmarrjes s t punsuarve n marrjen e vendimeve pr aspekte
t rndsishme t puns dhe operacionet e organizats . Pjesmarrja sht proces me t cilin
punonjsit e organizatave t prfshira n procesin e vendimmarrjes dhe zgjidhjen e problemeve
t ndryshme , duke synuar prdorimin m t mir t burimeve t tyre dhe realizimin m t mir
t qllimeve organizative .
Pjesmarrja n menaxhimin bashkkohor konsideron :
e biznesit t mir
m ekonomik m t lir dhe m efektive metoda e zgjidhje pr t motivuar punonjsit

prdorimin efektiv t instrumentit t potencialit krijues t t punsuarve .

Pjesmarrja ka disa qllime:

n prmirsimin e cilsis s vendimit
n rritjen e motivimit dhe interesit t t punsuarve
Nxitja e prdorimit t njerzve krijues dhe potencialin totale
e n rritje identifikimit me organizatn
n prmirsimin e cilsis s jets s puns
e rritjes n suksesin e prgjithshm organizativ .

Menaxhimi nga Objektivat

Menaxhimi nga objektivat sht nj strategji e rndsishme e menaxhimit modern n ngritjen e
motivimit , cilsin e vendim , shfrytzimin e plot dhe zhvillimin e burimeve njerzore , duke
rritur fleksibilitetin e prgjithshme dhe shpejtsia e prgjigje t ndryshimeve n mjedisin . Kjo
sht n fakt nj form e menaxhimit pjesmarrs i bazuar n procesin e prcaktimit t detyrave
dhe vet- kontrollit . Qasja MBT sht q nprmjet bashkpunimit dhe pjesmarrjen e t gjith
t interesuar pyesin objektivave organizative , departamenteve dhe individuale q formojn
bazn pr krijimin e planeve t veprimit pr zbatimin e tyre , monitorimin , vlersimin dhe
shprblimeve t suksesit . N kt mnyr , t identifikuar fushat e prgjegjsive dhe standardet e
sjelljes pr do njsi koh pas kohe nga konvertimin e ktyre qllimeve n t matshme ,
objektiva n koh .
MBT sht teknikat menaxhuese " m t njohura ", dhe filozofi t veant e cila sht e bazuar
n :
Analiza e krkesave specifike t puns dhe vshtirsit e jashtzakonshme t menaxhimit t
hasura
n nj kuptim t veant t veprimit , motivimit dhe sjelljen e individit
pr t siguruar rezultate maksimale , sepse objektivi menaxheri krkesat kryer detyrat personale
t individit .
Menaxhimi nga objektivat ka avantazhet dhe disavantazhet .
Avantazhet jan :

n prpjekjet e menaxherve dhe bashkpuntorve t fokusuar n aktivitetet q ojn n arritjen

e objektivave t
n mund t prmirsuar punn n t gjitha nivelet
o minimizuar menaxhimin e krizave dhe prmirsimin
n rritjen Motivimi punonjs
moguava pr integrimin m t mir t individit , grupit dhe organizative qllimeve
Rreth intensifikojn komunikimin dhe koordinimin
m mundson zhvillimin individual ,
dhe mangsit :
krkon shum koh
Marrdhniet e kqia midis pundhnsve dhe punonjsve t zvogloj efikasitetin e MBO
m afatshkurtr objektivat ( operative ) mund t zvendsoj afat-gjat qllimet ( strategjike )
mund t oj n at pr t gjith vetm t prqndrohet n qllimet tuaja dhe detyrave t
lidhje shum " pun letr " mund t shtyp MBO
e vshtirsive objektive t prcaktimit t qllimeve specifike dhe t matshme
sht nj rrezik i miratimit t mundshm t logjiks , "fundi justifikon mjetet "
Pr t motivuar punonjsit jan strategjit e paprekshme motivues t privilegjuar dhe t tjera , t
tilla si njohja e suksesit , punonjs reagime pr punn e tyre dhe kulturn organizative n
kompani , motivimin dhe samomotiviranje .
Nj nga problemet m t mdha shtrezistenca e vet puntorve t cilt shpesh nuk besojn se
nj sistem i shprblim stimulues i drejt dhe i ndershm . Prandaj, sht nj kusht i rndsishm
pr suksesin e punonjsve shprblim nxitje t fitoj besimin n sistemin , nj parakusht t
nevojshm pr lidhje me at t t qenit t informuar mir . Pr shembull , sistemi i pagave duhet
t plotsohet me hartimin e nj pun t mir , jo se ai t kompensohet pr projektimin e dobt t
vendit t puns . Mekanizmat shum t prhapura t motivimit jan : siguria dhe vazhdimsis s
punsimit , njohje , promovimin , informaliteti m i madh dhe barazia sociale , eliminimi i
formale , statusi funksionale dhe barrierat e komunikimit , etj

prfundim

Motivimi punonjs sht nj funksion shum i rndsishm i menaxherve n kompani . Nse

menaxhert duan t krijojn nj mjedis ku njerzit punojn me interes t madh thjesht duhet pr
t motivuar do individ brenda organizats , dhe gjithashtu duhet t krijojn nj klim q do t
rris apo reducitati motivim kur sht e nevojshme . Motivimi dhe knaqsi punonjs jan baz e
profesioneve moderne t menaxhimit t burimeve njerzore , sepse vetm sistemi icilsis s
ndrtimit motivues mund t ndihmoj nj organizat pr t rritur aftsin e saj konkurruese dhe
vlern . Motivimi nuk sht me t vrtet nj koncept i thjesht si ajo lidhet me dshirat e
ndryshme, dshirat , nevojat dhe faktor t tjer . Prandaj , menaxhert motivuar krijimin e nj
mjedisi q do t inkurajoj antart pr t kontribuar n qllimet e organizats . Motivimi sht
nj shum komplekse dhe personale , por sht e mundur pr t identifikuar teknikat themelore
motivues , t tilla si : kompensim material , kompensim jo-material .
Kompensimi financiar mund t ndahen n materiale t drejtprdrejt ( t cilat prfshijn pagat
dhe nxitjeve t tjera materiale, bonuse t lidhura me punn individuale ose n grup ) dhe
prfitime materiale indirekte ( t cilat gjithashtu prfshijn nj gam t prfitimeve materiale ,
sigurim pensional dhe shndetsor , t ushqyerit , bursa, shkollim , t ndryshme format e
sigurimit t jets , dit jasht , pushime , rekreacion ) . Kompensimin e paprekshme prfshijn
punn e dizajnit , stil t menaxhimit, pjesmarrjen , menaxhimin me objektiva , orar fleksibil t
puns , njohjen dhe reagime , kulturn organizative , trajnimin dhe zhvillimin e karriers . Nj
strategji t prekshme dhe t paprekshme motivues prbjn nj sistem t plot .
Pr nj menaxher sht q t aplikoni teknikat e duhura motivues pr t ndihmuar punonjsit q
t jet efektive n organizat dhe t ndjekin qllimet e organizats .

REFERENCAT

MENAXHIMI STRATEGJIK
Strategjia n menaxhimin siprmarrse duhet t theksohet
Van.prof.dr. Radoja Radic
Van.prof.dr. Mersud Ferizovi