ASEPSA

Definimi:
Procedurat dhe masat qe bejne shkaterimin e terresishem te te gjitha MO ne te gjitha materialet te
cilat vijne ne kontakt me pacientin gjate operacionit.
Kuptimi absolute- mungese e te gjithe MO patogjen dhe saprofit.
Asepsa parandalon depertimin e MO tek pacienti- pra eshte metode profilaktike.
 Arrihet ne ate menyre qe:
- Instrumentet sterilizohen
- Lekura radikalisht dezinfektohet

Dmth arrihet me STERILIZIM.

Sipas propozimit te BRUCH nga viti 1971, sterilizimi definohet si proces me te cilin MO lagohen
apo shkaterohen deri ne ate mase, sa qe ushqimoret standard per kultivimin e MO nuk mund te
detektohen, qe dmth nuk gjenden MO qe mund te zhvillohen ne to.
Louis Pasteur ka kontrubuar shume ne futjen e antisepses dhe asepses ne kirurgji.
STERILIZIMI
Definimi:
Eshte procedure me ndihmen e te ciles shkaterohen te gjitha format e MO.
Sterilizohen vetem:
- Lengjet
- Instrumentet
- Materiali I fashave
- Dorezat
- Mjetet tjera

NUK sterilizohen:
- Indet e gjalla si psh lekura ajo dezinfektohet me dezinfekues dhe antiseptike.

Sterilizimi kryhet me mejte fizike dhe fiziko – kimike.

1. Me avuj te ngopur uji – autokllav
2. Thate – me temp te larta mbi 180 grad
3. Sterilizimi fiziko-kimik – etilen oksid, formaldehid, peroksid plazme
4. Me uje te vluar – nuk eshte strilizim I vertet.
15
Sterilizimi me nxemje : shkaterron me mire MO, permes inaktivizimit te fermenteve te cilat
jane te rrendesishme per jeten e qelizave ose e ben kuagullimin e citoplazmes se qelizes.

Arrihet me:
a) Avuj te ngrire te ujit
b) Nxemje te thate

Sterilizimi me avuj te ngrire ne autokllav – me shtypje prej 202,6 kPa, temp 120, ben
shkaterrimin e te gjithe formave vegjetative te bakterieve dhe shumicen e sporeve te thata
rrezistente per 13 min, zgjat 30 min.
Per raste urgjente mund te perdoret sterilizimi I shpejte, me avujt te ujit ne aparate te vecanta per
3 min ne 132 grad C.
Sterilizimi me nxemje te thate – prej 160 – 180 grad C per 45-60 min.
Sherben per ato instrumente te cilat demtohen me sterilizimin me avujt e ujit te nxehte.
Sterilizohen:
- Instrumentet e metalta : brisqe, gersher, gjilpera
- Shiringa

Ky sterilizim kryhet me aparate te vecanta, te cilat me ndihmen e rrymes elektrike mundesojne

nxejmjen dhe qarkullimin e ajrit te nxehte neper aparat.
Sterilizimi me gaz- te oksidit te ETILENIT, eshte i pershtacem per sterilizimin e
instrumenteve qe jane te ndieshme ne nxehtesi.

Behet ne temp 55 C dhe shtypje 54.5 kPa, 60-100 min.

Sterilizimi me avujt e formaldehidit – sterilizimi kryhet ne autokllav me te njejtat
komponenta si: shtypje, temp, lageshti.

Temp 60-70 C, I shtohet gaz ne koncentrim te caktuar. Zgjat 2h.

Eshte I pershatcem per materialet qe nuk mund te sterilizohen ne temp te larta.
Uji i vluar – nuk mund te perdoret per sterilizim sepse nuk mund te shkaterohen te gjitha
sporet( rrezistente).

Zierrja e instrumenteve aplikohet vetem ne ato raste, ku NUK ka mundesi te perdoret sterilizimi
me autokllav, me ajer te nxehte te thate apo me oksid etileni. 16
Zierja zgjat 30 min, ne lartesi mbidetare 300 m.
Duhet qe te gjitha pjeset e instrumenteve te mbulohen me uje, kurse lartesia e ujit para vlimit
duhet te jete 2.5 -3 cm mbi instrumente. Per zierje perdoret uje I destiluar.
Sterilizimi me rreze ultraviolet- aplikohet per sterilizimin e sallave te operacionit dhe te
lidhtoreve, zgjat 12-18h. hapesira per ate kohe duhet te jete e mbyllur.

Kontrolli I sterilizimit
Gjate sterilizimit mund te paraqiten gabime, ku nuk eshte arritur sterilizimi I plote, ku nuk jane
shkaterruar te gjitha bakteriet dhe sporet e tyre. Per kete arsye shume lehte mund te paraqiten
infeksione pas operacionit.
Shkaktaret me te shpeshte te sterilizimit jo adekuat jane:
a) Temperature jo e mjaftueshme
b) Mbushja dhe palimi jo si duhet I materialit, ashtu qe avujt nuk mund te kalojne ne te gjitha
pjeset
c) Pamjaftueshmeria e shtyerjes se ajrit prej sterilizatorit
d) Pamjaftueshmeria e kohes per sterilizim
e) Prania e papritur e mikrobeve me rrezistence te larte
f) Perdorimi I aparatit joadekuat.

Qe tu largohemi ketyre gabimeve eshte I nevojshem kontrolli I rregullt I sterilizimit, ku

sherbehemi me :
1. Kontrolli fizik:
- Temperature e arritur
- Shtypja e arritur,

autokllavet modern regjistrojne dhe ruajne grafikonet e temp dhe shtypjes.

2. Kontrolli kimik
- Materiet kimike te cilat ne parim e nderrojne ngjyren ose gjendjen aggregate ne temp 115-120
- Letra e Mickulitczit- nderron ngjyren, shenje qe sterilizimi eshte mire
- Acidi pikrik ne jodoform.
17
3. Kontrolli mikrobiologjik:
- Kontrolli me I sakte dhe me I sigurte
- Ne autokllave sebashku me materialin per sterilizm futet ena e Petrit me kultura te bakterieve
rezistente – bacilli I antraksit….. nqs gjate sterilizimit shkaterrohen te gjitha bakteriet sterilizimi
eshte I mire.
- Edhe me strisho pse mbjelllja e nje pjese te materialit steril

Kontrolli mikrobiologjik kryhet 1 here ne muaj.