ANTISEPSIA DHE ASEPSIA

OPERACIONI I
HAPUR,KIRURGJIA
MINIINVAZIVE, PERIUDHA
PARA DHE POSTOPERATORE

DR.VLADIMIR FILAJ
 Antisepsia-kompleksi I masave qe synojne
asgjesi,min ose pakesimin e sasise se
mkikrobeve, te cilat gjenden ne plaqe, duke
penguar shumezimin dhe depertimin e tyre
ne organizem me ndihmen e metodave
kimike, fizike, mekanike dhe biologjike
 Antisepsia fizike-krijimin e ketyre kushteve
qe pengojne hyrjen apo zhvillimin e
mikroorg ne plage dhe thitthjen e toksinave
te tyre permes metodave fizike (drenimi).
 Drenimi: favorizon daljen nga nje kavitet
apo organ te lengjeve, sekrecioneve,
gazeve.
 Garzat:
 1.izolojne plagen (ndarja fizike e
mjediseve)
 2.pengojne akumulimin e lengjeve,
frenojne shumimin bakterial.
 3. lagia e garzave me sub te lengshme
baktericide
 4.poroziteti ndihmon hemostazen
 Drenat funksionojne me parimet e gravitetit dhe
diferences se presioneve (dren aspirativ).
 Perdoren:
 -prania e nje koleksioni per tu drenuar (absces)
 -kur mendohet se mund te grumbullohet (gjak,
limfe, bile, eksudat etj) qe duhet drenuar
 -Kur mendohet qe nje organ kavitar mund te
hapet e te rrjedhe ne kavitet
 -dren spiun pas operacionit
 -organet kavitare (sonda nazogastrike,
gastrostomia)
 Dreni –burim infeksioni
 Lavazhi I plageve kirurgjikale me sol NACL
per eleminimin e trupave te huaj,
sekrecioneve etj.
 Antisepsia mekanike-ekscizimi operator I
buzeve, pareteve dhe bazes se plages se
infektuar, hiqen indet e devitealizuara.
 Antiseptiket ndahen : kimike dhe biologjike
 A. kimik: alkoli, betadina, uji I osigjenuar,
permanganati I kaliumit etj.
 A.biologjik: antibiotiket ( baktericide apo
bakteriostatike) dhe me spekter te gjere,
te mesem, te ngushte.
 -preferohen rruget parenterale ne
pacientet kirurgjikale.
Aspesia:
 Perkufizohet :teresia e masave te
ndermarra per parandalimin e infeksioneve
ne organizem.
 Kompleksi I sallave te operacionit (blloku
operator dhe lokalet e sherbimit)
 Elementet kryesore: tavolina e op, tavolina
e instrumentave, ndricuesit ashialitike, ap e
anestezise, te monitorimit, reanimimit,
elektrobisturia, aspiratoret. ap radiologjike,
burimet e gazeve mjekesore
 Pergatitja e kirurgut
 Veshja me filter
 Pergatitja e duarve (betadine,
hekzaklorofeni, klorheksidina)
 Pergatitja e pacientit
 Pergatitja e fushes operatore
Operacioni
 Ndahen : op te hapura dhe te mbyllura
 Op I hapur: veprimi mekanik mbi indet dhe
organet e pacientit me qellim terapeutik ose
diagnostik.
 Op diagnostik (marrja e materialit per biopsi,
torakocenteza, punksioni lumbar)
 Op terapeutik ndahen: 1-radikale( kur hiqet
plotesisht organi ose vatra e semure dhe
pacienti sherohet. 2-paliative( permiresojne
cilesine e jetes por jo dekursin patogjenetik, te
semundjes)
Sipas karakterit operacionet ndahen:
 Op urgjente: shtyrja e tyre rrezikon jeten e
pacientit.
 Op gjysmeurgjente: mund te presin per dia kohe
por jo shume kohe.
 Op e planifikuara:kryhen ne cdo kohe pa ndikuar
ne shendetin e te semurit
 Momentet kryesore ne op:
 Vendosja e pacientit ne tavolinen operatore,
perpunimi I fushes operatore, anestezia, incizioni
op, korigjimi kirurgjik I semundjes, perfundimi I
op.
 Pozicionet jane te ndryshme: ne shpine,
Trendelengurg, ne bark, anesor, lateral.
 Instrumentat ndahen :
 per preparimin dhe ndarjen e indeve,
 per fiksimin dhe bashkimin e indeve,
 per zgjerimin e plages op,
 per ndalimin e hemoragjise.
Kirurgjia miniinvazive e videoasistuar

 Realizohet permes nje rruge hyrjeje ne

org abdominale ose torakale, e cila
redukton ne minimum traumen
kirugjikale.
 Perfshin: kirurgjite laparoskopike,
torakoskopike, kirurgjia transanale,
transezofageale, transgastrike.
 Per here te pare ne 1910 nga suedezi
Jacobeus me cistoskop me drite.
 Incizioni ne nivel periumbelikal, fryhet gaz,
pneumoperitonium. presioni intrabdominal
arrin 10-15 mmhg, kanjulat per futjen e
optikes per te dhene fushepamjen op.
 Pajisjet baze: Optikat, kavot me fibra optike,
videokamerat, insuflatoret e gazit,
instrumentet kirurgjikale, aplikatoret e
klipteve dhe suturatricet mekanike, suturat,
ligaturat dhe portasuturat, pajisjet speciale,
disektori ,me ultratinguj, bisturia me
ultratinguj, koagulatori me radiofrekuence.
Peirudha preoperatore
 Anamneze dhe ekz fizik preoperator
 Vleresimi preoperator: sistemi nervor, kardiak (eko
kardiake), respirator ( mosha mbi 65 vjec, obeziteti,
duhanpirja, qendrimet e gjata ne spital) vleresimi I te
ushyqerit (llogaritja e kalorazhit dhe perberjse se ushqimit
enteral, parenteral) , dhe pergatitja e traktit tretes,
funksioni renal (isuficienca renale), zevendesimi I gjakut
dhe perberesve (gr gjaku dhe sigurimi I tij).
 Pergatitja e lekures
 Analizat dhe ekz preoperatore: analiza e urines, gjak
komplet, analizat biokimike, faktoret e koagulimit,
radiografia e toraksit, EKG
 Antibioprofilaksia
Periudha postoperatore dhe kujdesi per
pacientin e operuar
 Vlersimi I SNQ (dhimja, pagjumesia),
sistemit kardio-vaskular (takikardia,
ndryshime te TA)
 Ap.respirator (insuficienca resp akute,
pneumotoraksi, hemotoraksi, ARDS.
Dobsimi I muskulatuires se
frymemarrjes etj)
 Trakti tretes (dhimbje abd, pareze)
 Ap urinar( retension urinar)
 Crreg hematologjike(tromboza venoze,
hemoragjia )
 Shkaqet e hemoragjise ndahen:
kirurgjikale dhe medikale.
 Shkaqe kirurgjikale: gabime teknike
kirurgjikale dhe hemoragji nga vendet e
procedurave kirugjikale
 Shkaqe medikale: trombocitopenia,
koagulopatite, deficiti I vit K, hemofilia A,B
 Hipotermia
 Hipertermia (shkaqe infeksiose dhe jo
infeksioze)
 Nderlikimet e plages operatore:
eritema, rrjedhje nga plaga, hapja e
plages, era e keqe, edema e plages.