DIALIZA

Procedure qe lejon eleminimin e ujit te tepert dhe te produkteve te demshme per organizmin. Zakonisht
behet 3 here ne jave me seanca 4-5 oreshe (shpeshtesia ndryshon ne varesi te gjendjes te semurit)

HEMODIALIZA

PARIMI
 Parimi i veshkes artificiale: gjaku i te semurit vihet ne kontakt nepermjet nje membrane te holle
gjysmepercuese (me pore te vogla ku kalojne molekula PMV si ureja, kreatinina por nuk kalojne
molekulat e medha si proteinat, elementet e figuruar, bakteret e viruset) me lengun e
dializantit.
 Bazohet ne 2 procese:

-difuzion (sipas perqendrimit): gjaku pastrohet nga ureja,

kreatinina, acidi urik, kaliumi i tepert; ndersa kalojne ne
gjak bikarbonatet, kalciumi (ne sasi te vogel ne gjakun e
uremikut)

-ultrafiltrim (ne saje te diferences P ne dy anet): heq ujin e

tepert nga i semuri

NDERTIMI

1.sistemi i kalimit te gjakut

2.filtri: pjesa ku vendoset membrana filtruese dhe kryhet difuzioni dhe ultrafiltrimi

3.sistemi i kalimit te dializatit: dializati (banja e dializes) eshte nje leng ku mungojne lendet qe duhet te
largohen nga gjaku (ureja, kreatinina etj); i ngjan ’ujit plazmatik’ ideal. Ai permban Na, K, Ca, Mg,
klorure, acetat (substanca tampone, mund te zevendesohet nga bikarbonat), glukoze.

4.monitori i kontrollit

CILET TE SEMURE DUHEN FUTUR NE DIALIZE?

-glomerulonefrite dhe pielonefrite kronike, nefroskleroza, veshka polikistike
-ne diabet apo semundje sistemike, dializa jo rralle paraqet probleme dhe nuk shkon mire, gje
qe kufizon perdorimin e saj
-nuk keshillohet ne te semure me neoplazi metastatike te perparuar, me prekje
cerebrovaskulare dhe hemipareza, si dhe ne te moshuarit

Indikacionet per hemodialize:

-kreatininemia > 9-10mg%
-azotemia > 160mg%
[Ka te semure me shifra te larte te azot-kreatit por me simptoma jo te renda, qe mund te
mjekohen ne menyre konservative. Ka te semure me shifra jo te larta, por me simptoma te
shprehura te IRK, qe duhen trajtuar me dialize]
-simptoma te shprehura: te perzierat, vomitus, crregullime mendore, dispne, prurit, lodhje e
shpejte, crregullimet e rritjes dhe seksuale
-oligoanuria – mbingarkesa volemike
-hiperkalemia > 6.5meq/L
-acidoza metabolike – ph<7.1
-disnatremia > 155meq/L ose <120meq/L
Futja e hershme e te semurit ne dialize e lidh pacientin me makinen dhe e bent e varur prej saj,
edhe kur funksioni renal residual nuk eshte kercenues per jeten.

Faktoret:
NDERLIKIMET
-me teper ne te moshuarit dhe diabetiket qe
-hipotensioni arterial (nga ultrafiltrimi i tepert): dobesi, ankth, kane te prekur SNA
djersitje, te perziera, turbullim i shikimit, takikardi. -i shpeshte kur perdoren ne dializat solucione
Mjekimi: hiqet jasteku (vihet horizontal), ulet shpejtesia e me permbajtje te ulet Na
pompes (ulet ultrafiltrimi), tretesire fiziologjike ne linjat e gjakut -banjat me acetat (efekt vazodilatator)
-humbja e anhidridit karbonik nepermjet
-hipertensioni: nga gabimet ne perberjen e lengut dializues
membranes dializuese -> ulje PCO2 ->
(prania e tepert e Na), nga heqja e shumte e lengjeve  hipoventilim -> ulet pO2 -> hipoksi indore ->
hipovolemi  SRAA humbje e aftesise e aparatit KV dhe SN per te
-krampet muskulore: mjekohen me tretesire fiziologjike ose duke dhene nje kontraktim te vazave
ndryshuar perberjen e Na
-ethet: tregojne per kontaminim bakterial te qarkullimit jashtetrupor. Mjekohen me
antihistaminike, kortizonike ose antibiotik
-hemoragjia (GI, epistaksis): nga perdorimi jo i rregullt i heparines. Ndalohet me protamine
-sindroma e disekuilibrit dialitik: dhimbje koke, te perziera, vomitus, krampe, marrje mendsh,
hipotension, deri ne konfuzion dhe konvulsione. Ndodh me teper ne paciente me IRA.
Shkaku: heqja e shpejte e urese, Na etj  reduktim i osmolaritetit plazmatik  rritje e volumit
intraqelizor dhe pakesim i volumit LJQ
Mjekimi: shtim i permbajtjes Na ne banjen e dializatit + dhenie tretesirave hipertonike
-komplikacione te zgjatura: amiloidoza, reax. imunologjike, perikarditi, manifestimet kutane

DIALIZA PERITONEALE
PARIMI: i njejti, membrana filtruese ne kete rast eshte
natyrore (peritoneumi)
Eficienca varet nga:
-fluksi i gjakut ne kapilaret peritoneale (70ml/min)
-siperfaqja totale e membranes peritoneale (gati sa
siperfaqja e lekures)
-pershkueshmeria e membranes
-vecorite e tretesires dializuese: perqendrimit,
osmolariteti,pH, temp., vellimi
-menyra e vendosjes se kateterit
PROCEDURA
2 forma: dialize peritoneale intermitente (IPD) dhe dialize peritoneale ambulatore e
vazhdueshme (CAPD)
Ne IPD: 3 seanca ne jave qe vazhdojne gjithsej gjate 24-30 oresh. Gjate cdo séance kryhen 8-10
shkembime te lengut dializues.
Ne CAPD: lihen 2l tretesire dializuese ne menyre te vazhdueshme ne peritoneum dhe kjo
tretesire nderrohet cdo 6 ore (4 here ne dite), ky proces vazhdon gjithe javen.
PREFEROHET NE:
-femijet, ku eshte e veshtire te krijohet fistula AV
-te moshuarit, ku toleranca ne pergjithesi eshte me e mire
-te semuret me semundje KV
-diabetiket
-te semuret me rreziqe te medha per hemoragji, ku nuk mund te behet futja e heparines
NDERLIKIMET:
-dhimbja (nga distendimi abdominal): kryesisht ne bark; kufizon levizjet respiratore
-demtimi i organeve te barkut gjate vendosjes se kateterit
-hipovolemia nga perdorimi i tretesirave hipertonike qe shkaktojne heqje te shpejte te ujit
-edema pulmonare: nga ndryshimet hemodinamike qe shkaktohen nga futja e likidit dializues ne
kavitetin abdominal
-crregullimet e ritmit: nga stimulimi vagal prej kateterit ose crregullimet elektrolitike
-sindroma e cekuilibrit postdialitik
-*peritoniti: zakonisht me origjine bakteriale; te perziera, vomitus, dhimbje barku, ethe, leng i
turbullt qe del nga peritoneumi