OSNOVI BRAHITERAPIJE

Ass. Dr. Vesna Pleinac - Karapandi

 OSNOVI BRAHITERAPIJE
Brahiterapija (1972)-kiriterapija (Curietherapie)
Najcelishodniji vid zraenja- koncetrisanje tumorske doze na
metu (tumor) uz minimalno ozraivanje okolnog tkiva (do
5cm)
zakon recipronog kvadrata: veliki pad doze u funkciji
rastojanja (veliki gradijent doze uz izvor)-nehomogeno
ozraivanje
Ra-226 ( 3-4GBq - 100mCi)
osobine izvora:
pogodna vrsta i energija zraenja (gama, beta, E>1MeV)
vreme poluraspada (nekoliko nedelja-godina)
visoka specifina aktivnost (jaina terapijske doze)
pogodan geomterijski oblik (legure platine,plastike -beta)
Co-60,Ir-192-vetaki izvori radioaktivnosti- 370-740GBq
(10-20Ci)
TEHNIKE IMPLANTACIJE
Intersticijalna-pozicioniranje u tumor (igle,
implantacioni kateteri-dojka, vrat, prostata)
Kontaktna - blizu tumora
intrakavitarna u upljine (ginekoloki,H&N)-
specijalno dizajnirani aplikatori
intraluminalna-u lumen (bronh,jednjak, rektum)
-kateteri
endovaskularna- (interventna radiologija-
stentovi, dilatacije)
povrinska odlivci (oko, koa)
BRAHITERAPIJA
PREMA TRAJANJU
Permanentni implantati - (J-125,Au-198, Pd-103)kratak
polu-ivot,niske enrgije (jednostavne zatite)
Privremeni implantati - (Ir-192, Cz-137,Co-60)

PREMA BRZINI DOZE (jaina doze) Doslin1988:

LDR (low dose rate) < 3,3cGy/min
MDR (medium) >3,3 < 20cGy/min
HDR (high) >20cGy/min
PDR-pulse dose rate -ekvivalent LDR-(15-30pulseva
u10-30min po pulsu,na svaki sat)
Valstam (vedska) 1962 manuelni a Hene 1964
remote afterloading
Dozimterijski sistem:
pravila distribucije doze (distribucija izvora
unutar definisanog volumena-homogenost
doze-plasiranje izvora)
metod kalkulacije doze
sistem dozne preskripcije
ICRU 38-International guidelines fpr reporting
dose and volume for intracavitaru irradiation
ICRU-58-intersticinalna BT
BRAHITERAPIJSKI VOLUMENI
GTV (primarni volumen tumora)-pregled ili imiging
CTV (Clinical Target Volume)-subkliniko irenje uz
GTV, poklapa se sa CTV u EBT, kliniko-anatomski
koncept
PTV (Planning Target Volume) - geometrijski koncept
i u brahiterapiji poeljno je da su PTV i CTV identini
TV (Treated volume)-obuhvaen izodozom minimalne
tumorske doze (CTV)
IV (irradiated volume)-obuhvaen 50% izodozom
Kombinacija sa EBT za Tu vee od 40mm (EBT-
smanjenje Tu - boost BT)
Volumeni se uvek baziraju na inicijalnom tumorskom
volumenu (pre EBT)
 PLANIRANJE BT
Cilj planiranja:
odrediti raspored, tip izvora zraenja za postizanje optimalne
raspodele doze
potpuna raspodela doze unutar volumena
Sistemi dozometrijskih planiranja za intersticijalnu BT:
Paterson-Parakerov - unoformna doza (+-10%)-u okviru implantata
raspored do lcm izmedju igala ( tablice)
Quimbijev uniformna distribucija pravolinijski postavljenih izvora
kroz volumen, doza u centru via nego na periferiji volumena.
Pariski sistem (1960) -vei razmak izmeu igala i vee volumene
specifikacija doze na jednoj referentnoj izodozi-razvijen za Ir-

192
raspored izvora diktiran dimenzijama tumora

geometrija izvora za vie ravni (jednakostranini trouglasti ili

etvorougaoni)
Maesterski sistem - distribucija ( raspored) izvora je neuniformna
(rasporeena i po periferiji tumora) sa ciljem postizanja varijacije
doze unutar tumora manje od +-10%.
PARISKI I MANESTER SISTEM
PARISKI SISTEM
 Sistemi dozimetrijskih planiranja za
intrakavitarnu BT:

Stokholmski sistem
(prvi,Hayman-a 1914) osnovi
intrakavitarne brahiterapije- 2
aplikacije, Ra-226, individualno
za svaku pacijentkinju,
plasirani u tandemu, u vaginu i
kavum uterusa, sa razmakom
od 3 nedelje, a ukupno vreme
zraenja je bilo 54h-60h.
 INTRAKAVITARNA BT

Pariski - (Reggaud-a i
Lacassagne-a) - LDR izvori,
zraenje kontinuirano, 5 dana,
planirana terapijska doza u jednoj
aplikaciji. Stokholmska metoda
za razliku od Pariske je koristila
veu brzinu doze i frakcionisani
postupak zraenja.
 INTRAKAVITARNA BT

Manesterski (1938.godine,Tod,
Meredith, Peterson) na bazi Pariskog
modela
kalkulisanje doze u referentnim
takama u maloj karlici (take A i B)
Taka A - topografski, mesto ukrtanja
a.uterine i uretera i limitirajui je faktor
prilikom kalkulisanja doze shodno
tolerantnoj dozi uterine i uretera
Taka B na 3cm od A, kotani zid
RTG verifikacija poloaja aplikatora

Manesterski sistem
Planiranje BT:

prema verifikacionoj RTG- geometrija

aplikatora u relaciji prema kotanoj anatomiji i
limitirajuim organima (u riziku) - Level 1
imiging verifikacija omoguava delineaciju
volumena sa aplikatorima u poziciji na
svakom skenu uz delinaciju rizinih struktura
- Level 2 i 3
 INTEGRALNA DISTRIBUCIJA
DOZE (EBT+BT)

Slika 8.16
ODREIVANJE APSORBOVANE DOZE
U REFERNTNIM TAKAMA:
Verifikaciona radiografija
Taka A (referentna taka)- danas- kroz nju
prolazi referentna izodozna povina za
refrentni volumen.
Mokrana beika sredite balona
Rektum-na donjem kraju intrakavitarnih
izvora i na 0,5cm od vaginalnog zida
Fletcherov limfni trapezoid -paraortalne i
prailijakalne lgl.
IZODOZNA DISTRIBUCIJA BT
Lokalizacija referentnih taaka na
mokranoj beici i rektumu
Lokalizacija limfatikog trapezoida (a,b) i referentnih taaka
karlinog zida (c,d) a, c (A P) poloaj; b, d profilni poloaj
BT ginekoloka regija (grli i telo uterusa)
INDIKACIJE:
postoperativno: tumori St. I, II ( grli) i St. Ib,c, St. II i III.
radikalno: St.II, III i IV(grli) i St. III i IV (uterus)-
kontraindikacije za operaciju.
POSTOPERATIVNO:
vaginalni ovoidi, cilindar, vaginalna mulaa.
dozimterija: na o,5cm od aplikatora
doza: zavisi od transkutane a ranga je od 4-7Gy po
aplikaciji.
Komplikacije kasne:- vaginalne (stenoze,
teleangiektazije), na rektumu i beici u zavisnosti od
EBT
BT karcinom grlia uterusa
Radikalno : kateter-tandem i 2 ovoida ili vaginalni
cilinder(grli ili telo uterusa).
procedura: anestezija, analgezija, spinalna
anestezija
dozimterija: Manesterske take A i B i referentna
taka na beici i rektumu(ICRU).Doza na rektum do
70Gy , beiku 65Gy ili 80% od doze u taki A.
doza: u taki A po aplikaciji do 7Gy a ukupna doza u
zavosnosti od EBT) do 35Gy.
Komplikacije: G I i II na rektumu preko 30%, III i IV
do 5%, na beici manji broj komplikacija.
Rezultati: neto nie preivljavanje ukoliko se koristi
samo brahiterapija u okviru radikalnog tretmana ranih
stadijuma.
BT Tela Uterusa
radikalna BT
Heyman,s aplikatori (vei kavum od 8,5cm) a
tandem i ovoidi ili dva uterusna katetera i
ovoidi kod kavuma manjih od 5 i 7cm.
Doza u HDR reimu od 32-42Gy u max. 6
frakcija u taki A ili definisanom volumenu.
Kombinovano sa EBT do 35Gy.
Sekvele:kao kod BT grlia.
 BT PROSTATE
INDIKACIJE:
Tumori ogranieni kapsulom (PSA manji od 10,Gleason score
manji od 6, St. T 2A i manji)
boost kombinovano sa EBT.
TEHNIKE:
Implantacija seed-a: (permanentna - J-125 i Pd-103, oko
2,5 seed na cm kubni)
Dozimterija: na 2-3cm od kapsule
Rektalni UZ- Implantacija igala : ( kroz template) duine 20cm,
kranijalno do baze beike a kaudalno 3-4cm nie
zatim se ubacuje seed kroz igle (oko 25-30 igala i do 100 seeds-a).
DOZA: 145Gy na prostatu + 2-3mm, a uz EBT doza se smanjuje na
110Gy (boost) -90% doza
REZULTATI -za pcijente u dobroj prognostikoj grupi 80-90%
KOMPLIKACIJE: veoma retke na rektumu a do 50% kao akutne na
beici
HDR afterloading BT: kateteri( alternativa seed-u) od 18-30Gy
u 3 - 2 aplikacije
Komplikacije: uretralna stenoza u 7%
IMPLANTACIJA SEED-A
VERIFIKACIONA RTG
HDR BT PROSTATE
BT H&N
INDIKACIJE
1.Primarno:- mali volumeniT1 i T2(planocell)
2.Kombinacija:- sa EBT (boost)
3.Re-iradijacija
Lokalizacija i doze:- mobilni deo jezika (do 65Gy), bukalna
mukoza (do 65Gy), baza jezika(30-65Gy), donja usna,
nasofarinx ( 3 x 4Gy ili 1 x 7,5Gy), limfatici vrata.
Koriste se igle, specijalno dizajnirani aplikatori
Procedura:- anastezija opta ili lokalna (spray)
Resultati:
mobilni jezik- lokalna kontrola 90-94%, 10% nekroza, 5%
osteonekroza
usne-95% lokalna kontrola,
baza jezika od 75%- 100%
Itersticijalna terapija usne
Brahiterapija nazofarinksa
ENDOLUMINALNA BT BRONHA I
EZOFAGUSA
INDIKACIJE:
Palijativni tretman (samostalno BT)
Radikalni tretman (kombinacija sa EBT)
PROCEDURA: bronhoskopski uz sedaciju i kroz nazogastrinu
tubu ( pod kontrolom skopije)
KALKULACIJA DOZE: na 1cm od izvora a aktivna duina sa
RTG ili CT (Bronh) ili sa RTG sa barijumom (ezofagus) + 2-3cm
proksimalno i distalno
DOZE: -BRONH
Radikalno (boost) nakon EBT 6-12Gy u 1-2 aplikacije
Palijativno10-15Gy u jednoj dozi
-EZOFAGUS: 1-2aplikacije od 10Gy kod radikalne a
palijativno 15Gy u jednoj dozi.
Komplikacije: hemoptizije, hemoragije, strikture (ezofagus).
BT BRONHA
BT ANALNI KANAL, VAGINA, VULVA

INDIKACIJE:
ANALANI K. - tumori T1, boost, palijativno (uznapredovali,
recidivi)
VAGINA - tumori St.I (kao jedini vid), St. II i III (boost sa EBT)
palijatvno
VULVA - tumori T1, vei tumori ( boost uz EBT) ili palijativno
Tehnika: intersticijalno (igle, ice) ili intrakavitarno (doza na 1cm)
PROCEDURA: lokalizacija TU CT ili MR, plasira se template sa
obduratorom u anesteziji
DOZIMTERIJA:Prema CT
DOZA: -30-36Gyu 5-6 frakcija, kod boost-a 16Gy u 3 frakcije,
palijativno 18-24Gy u 3-4frak.ili 10Gy i 1 frak.
REZULTATI:
Rani stadijum analni kanal: 80-90%
Vagina: St.I lokalna kontrola 80%
Vulva: palijativni efekat
BT ANALNI KANAL intersticijalna
BT VAGINE
BT DOJKA
INDIKACIJE: postoperativni boost, kod viih St. kao boost,
palijativno
PROCEDURA: u anesteziji, uz template sa distancom od lcm
izmedju aplikatora( uglavnomigle) i nosaem templejeta
DOZIMTERIJA: uz rekonstrukciju RTG ili CT (Pariski ili
manesterski sistem)
DOZE
Boost 10Gy/1f,16Gy/3f,18-22Gy/3-6f
Palijativno 30-36Gy/5-6frakcija
Kombinovano sa EBT kao kod boost

REZULTATI. U odnosu na standardne tehnike bez

razlike uz neto loiji kozmetski efekat
BT dojka
BT dojka