KOMPONEN

DAN LITAR
ELEKTRIK ASAS
 KOMPONEN AKTIF DAN PASIF
KOMPONEN AKTIF KOMPONEN PASIF

Berfungsi untuk membentuk, Berfungsi menjadi peranti

mengawal dan memproses isyarat sokongan yang dapat membantu
elektrik operasi komponen aktif

Bahan semikondaktor yang terdiri Dibina daripada bahan penebat

daripada silikon dan germanium seperti mika, seramik, kertas atau
elektrolit

Contoh : transistor dan diod Contoh : perintang dan kapasitor

 TRANSISTOR
Digunakan untuk meninggikan voltan, arus
dan kuasa serta suis kawalan.
Ia dapat digunakan pada radio dan televisyen.
Diperbuat daripada bahan separa pengalir
seperti silikon dan germanium.
Mempunyai 3 kaki iaitu;
i. Pemancar (emitter)
ii. Pemungut (collector)
iii. Tapak (base)
Contoh-contoh transistor
 Jenis transistor
PNP NPN
Anak panah pada kaki pemancar (E) Anak panah pada kaki pemancar (E)
mengarah ke dalam mengarah ke luar

Dikenali dengan nombor pada badan, Dikenali dengan nombor pada badan,
iaitu CS9012, SC945 iaitu CS9013, CS9018, BC107, BC108,
BC109
Simbolnya Simbolnya

Binaannya Binaannya
 DIOD
Komponen elektronik yang membenarkan arus mengalir
melaluinya dalam satu arah sahaja, iaitu dari anod
(positif) ke katod (negatif).
Kebiasaannya dilabel dengan garisan tebal mengelilingi
satu hujungnya yang menentukan kekutubannya.
Fungsi diod adalah seperti berikut :
i. Mengesan isyarat radio
ii. Menukarkan arus Ulang alik (a.u) kepada arus terus (a.t)
iii. Melindungi komponen elektronik yang lain.
 JENIS DIOD
JENIS DIOD KETERANGAN GAMBAR

Diod kuasa Digunakan untuk menukarkan arus ulang-

alik kepada arus terus
Badannya diperbuat daripada plastik
berwarna hitam

Diod isyarat Digunakan untuk mengesan gelombang

isyarat dan melindungi komponen
elektronik yang lain
Badannya diperbuat daripada kaca

Diod pemancar Digunakan untuk menunjukkan kehadiran

cahaya (L.E.D) arus elektrik pada peralatan elektronik
Tidak berfilamen
Terdiri daripada pelbagai warna

Diod zener Digunakan untuk menstabilkan voltan

arus ulang alik di dalam litar alatan
elektronik
 PERINTANG
Digunakan untuk mengawal arus dan
mendapatkan susutan voltan dalam litar.
Disukat dalam unit ohm ()
Ia juga digunakan pada radio, tv dan amplifier.
Pemilihan perintang perlu diberi perhatian
terhadap,
i. Kadaran kuasa
ii. Had terima
iii. Jenis perintang
 JENIS
PERINTANG
PERINTANG TETAP
Dibuat mengikut nilai rintangan yang telah
ditetapkan
Terbahagi kepada 2 jenis :
Perintang jenis karbon Perintang jenis berlilit dawai

Mengandungi campuran serbuk karbon Diperbuat daripada nikrom dan

dan tanah liat. mangan

Nilai rintangannya terdapat daripada Nilai rintangannya didapati kurang

beberapa ohm sehingga 10M daripada satu ohm sehingga
25kiloohm.
Perintang Tetap
 PERINTANG BOLEH LARAS (VR)
Digunakan pada radia televisyen, kipas angin
dan ketuhar.
Nilai rintangannya dapat diubah atau
diselaraskan dari 0 hingga nilai maksimumnya.
Berfungsi mengawal jumlah arus yang mengalir
dalam litar.
Contoh : meter upaya dan reostat.
 KAPASITOR
KAPASITOR BERKUTUB KAPASITOR TIDAK BERKUTUB

Kaki kapasitor perlu disambung Boleh disambung secara bebas

mengikut kekutubannya dalam
litar

Contoh : kapasitor elektrolitik Contoh : kapasitor seramik dan

dan kapasitor tantalum kapasitor mika
TRANSDUCER
Adalah sebuah alat yang mengubah satu
bentuk daya menjadi bentuk daya yang
lain untuk berbagai tujuan termasuk
pengubahan ukuran.
Ia juga mengesan gelombang bunyi.
Contoh : Mikrofon dan pembesar suara.
 PENGUAT
Satu proses menguatkan isyarat AU.
Ia juga merupakan litar yang digunakan untuk
proses penguatan isyarat.
Contoh : jika bunyi radio kurang jelas, bunyi
tersebut akan dikuatkan.
Sifat utama litar penguat mempunyai gandaan
iaitu nisbah nilai keluaran terhadap nilai
masukan.
ELEKTRONIK
LITAR BERSEPADU
(I.C.)
 LITAR BERSEPADU
(I.C.)
1. I.C. terbentuk daripada beberapa gabungan
komponen elektronik untuk mewujudkan
satu litar lengkap atau separa lengkap.
2. Disusun dan dimuat dalam pakej kecil yang
dinamakan silikon atau cip mikro.
3. Dapat menjimatkan ruang dan komponen
yang biasa digunakan seperti kapasitor,
perintang dan diod.
 IC ialah satu litar elektronik bersepadu dimana
ianya mengandungi komponen Pasif dan
aktif yang dibina/disepadukan diatas cip
silikon yang sangat nipis.
Komponen Pasif ialah komponen yang tidak
mempunyai keupayaan menghasilkan gandaan
seperti perintang, kapasitor,dll.
Komponen Aktif ialah komponen yang
mempunyai keupayaan menghasilkan gandaan
seperti transistor, FET dll.
 Kegunaan utama
Litar Bersepadu ( IC )
Kebanyakan peralatan elektronik hari ini menggunakan litar bersepadu:
Sistem Peluru berpandu,
Bidang Ketenteraan
TV / Radio / Video,
Komputer
Peralatan Mainan kanak-kanak
Telefon Bimbit
Sistem Telekomunikasi
Sistem Robotik
Jam Digital
Bidang Perubatan
 Kelebihan Litar
Bersepadu (IC)
Saiz fizikal yang kecil
Ringan
Kos Rendah
- pengurangan kos disebabkan oleh penggunaan wafer (kira-kira
400 serpihan) dan pengeluaran besar-besaran (mess production).
Penggunaan kuasa rendah
- disebabkan saiz fizikaI yang kecil.

 Kelebihan Litar
Bersepadu (IC)
Kebolehpercayaan Tinggi
- kurang masalah kenaikan suhu disebabkan
penggunaan kuasa yang rendah; tahan lama.
Mudah ditukarganti
- Iebih murah dan mudah ditukarganti jika
mengalami kerosakan.
 Keburukan Litar
Bersepadu (IC)
Tidak sesuai untuk penggunaan litar kuasa
tinggi.
Tidak dapat menahan kepanasan terlampau.
Sensitif terhadap cas elektrostatik.
 I.C. NE 555

7 4

6 NE555 3

2 1 5