Panitikan ng

Rehiyon II
Bagante, Kimberly Mae G.
Junio, Jade P.
Verzosa, Maica S.
 Ang rehiyong ito ay kilala rin sa tawag na
Cagayan Valley. Ang rehiyon II ay
matatagpuan sa isang malaking lambak sa
hilagang-silangang Luzon, sa pagitan ng
kabundukang Cordilleras at ng Sierra Madre.
Binabagtas ng Ilog Cagayan, ang
pinakamahabang ilog sa bansa, ang gitna ng
rehiyon at dumadaloy patungong Kipot ng
Luzon sa hilaga.
 Ang Lambak ng Cagayan ay matatagpuan sa
pagitan ng bulubundukin ng Sierra Madre at
Cordillera Sentral sa Hilagang-Silangang Luzon.

Ang Rehiyon II ay binubuo ng limang lalawigan:

>Batanes >Cagayan
>Nueva Vizcaya >Quirino
>Isabela
Ang pangunahing wika sa rehiyong ito ay Ilokano.
 Ang Cagayan Valley ay binubuo ng ibat
ibang mga katutubong grupo, sila ay ang
mga sumusunod:
>Ivatan sa Batanes
>Gaddang at Ibanag sa Cagayan, Isabela
at Nueva Vizcaya
>Dumagat
>Isneg
>Ita
>Igorot
 Pagsasaka ang pangunahing hanapbuhay
rito. Ang mga naninirahan sa rehiyong ito
ay kilala sa kanilang pagiging masisipag,
magagalang, makarelihiyon, matulungin,
matipid at matapat sa kapwa.
BATANES
 Basco- kabisera ng Batanes
Ivatan ang tawag sa mga
naninirahan dito, ito rin ang tawag sa
kanilang wika.
Mayroon ding mananalita ng wikang
Ilokano at Ibanag.
75% sa mga Ivatan ay mangingisda
at magsasaka.
 Isa ito sa unang lalawigan na umiral
noong panahon ng mga Kastila,
tinawag itong La Provincia de
Cagayan.
Ilan sa mga wikang sinasalita rito ay
Ilokano, Ibanag, Itawis at Tagalog.
Ang kabisera nito ay Tugegarao.
ISABELA
 Kilala ito sa mga katawagang:
Queen Province of the Philippines,
Rice Bowl of the North at Corn
Capital of the Philippines.
Ilagan- kabisera ng Isabela
Ang mga wikang sinasalita rito ay
Ilokano, Ibanag at Gaddang.
NUEVA VIZCAYA
 Ang kabisera ng lalawigang ito ay
Bayombong.
Ang mga wikang sinasalita rito ay
Ilokano, Pangasinense, Tagalog,
Gaddang at Isinai.
 Cabarroguis- kabisera ng Quirino
Ang mga wikang sinasalita rito ay
Ilokano, Ifugao, Pangasinense,
Kankana-ey at Tagalog.
Ang pangalan ng probinsya ay
nagmula sa pangalan ni dating
Pangulong Elpidio Quirino.
Mga Tanyag na
Manunulat
Sa Rehiyon II
REYNALDO DUQUE
Isinilang sa Candon,
Ilocos Sur.
Isang manunulat
ng maikling
kuwento, tula, nobela
sanaysay, iskrip
sa radyo, telebisyon,
pelikula at komiks.
Ang Gamugamo sa
Lampara ni Julio
Madarang ay mula sa
kanyang panulat.
MARCELINO FORONDA JR.
Isang kilalang
historyador,
manunulat at
propesor.
Manunulat sa wikang
Ilokano.
Ilan sa mga katha niya
ay : America is in the
Heart: Ilokano
Immigration to the
United States, 1906-
1930, Manila, 1976;
Kutibeng: Philippine
Poetry in Iloko, Manila
FLORENTINO HORNEDO
Isinilang sa
Savidug, Sabtang,
Batanes noong
Oktubre 16, 1938
Si Dr. Hornedo ay
manunulat ng
aklat sa
Pilosopiya,
Edukasyon,
Kultura at
Kasaysayan.
FERNANDO MARAMAG
Siya ay ipinanganak noong Enero 21,
1893 sa Ilagan, Isabela.
Makata at manunulat ng sanaysay.
Isinalin niya ang mga katutubong
awiting Ibanag sa Ingles tulad ng
Cagayanon Labor Song, A Translation of
an Orphans Song at Cagayano Peasant
Song.
 BENJAMIN PASCUAL
Ipinanganak sa Laoag, Ilocos Norte.
Isang kwentista at nobelista.
Nakapagsulat na siya ng maikling kwento
sa wikang Ilokano tulad ng Ang mga
Lawin na isinalin ni Reynaldo Duque sa
Tagalog, nakapagsulat na rin siya ng
nobela sa wikang ito.
Panitikan ng
Rehiyon II
 MGA BUGTONG
Ang bugtong ay Halimbawa:
tinatawag na palavvun 1. Lumukag awan tu mata
ng mga Ibanag na na Y lua na, itettena,
ginagamit bilang anyo Y kaguiakku, kagguianna.
ng kasiyahan o isa ring
anyo ng tagis talino. Salin: Lumalakad walang
mata Tumutulo ang
kanyang luha Ang sinasabi
koy sinasabi niya.
 2. Eggay tadday nga 3. Eggay babai ta
ulapa Funnuan na Manila Maguinna
kannay baggui na toyey guni na.
Tabbangan Tabbagan
Salin: Mayroon isang Salin: Ang baboy sa
bagay Na kinakain
Manila Kung umiyak ay
niya ang kanyang
naririnig ng sanlibutan.
sarili.
 4. Furaw yl lauan 5. Egga yb bolsa ni
na, Valauan y unac Judas, Ngo napannu
na. tap perlas.

Salin: It is white
Salin: Judas has a
outside, It is gold
pocket Pearls are
inside
found on it.
Burburtia Dagiti Ilokano (Bugtong ng
mga Ilokano)
Halimbawa:
1. Ania ti pinarsua ti Dios 2. Langit ngato, tubig
a agbalinsuwek no baba, danum agtinga
maturog. Sungbat: Sungbat:
Salin: Ano ang nilikha ng
Salin: Langit sa itaas,
Dios na patiwarik kung
matulog? langit sa ibaba, tubig
ang nasa gitna.
 3. Idi naparsua toy Salin: Noong nilikha
lubong, inda met ang mundo, nilikha na
naparsua dagiti uppat rin ang apat na
nga agkakabsat a di pay magkakapatid na di pa
nagkikita. nagkikita.
Unoni ng mga Ibanag (Kasabihan ng mga
Ibanag)
- maaaring isang prosa o
tula. Ito ay paturo at 2. Ariammu ibilang Nu ari
kapupulutan ng aral. paga nakkade ta limam

Halimbawa: Salin: Huwag mong bilangin

1. Ybaruasi nga inikkaw Kung wala pa sa iyong
kamay
Nu ari atazzi, alawa
nikao
Salin: Ang barong
hiniram, Kung hindi
masikip, maluwag
3. Kitu nga nepallo y 4. Awan tu umune ta
ugug na Awa tu uton ng ari umuluk ta
makaga na.
davvun.
Salin: Ang asong kahol
ng kahol Ay walang Salin: Nobody goes up
nakakagat. who does not come
down.
 5. Awat tu serbi na 6. Mas napia Y
ru nga kukua, nu mattaddday Anne ta
marake i mevulun ta marake
pinangngapangngua. nga tolay.
Salin: Wealth is Salin: It is better to be
useless if character is alone Than to be with
worthless. a bad companion
 AWITING BAYAN
Manang Biday
Manang Biday, ilukatmo man
'Ta bintana ikalumbabam
Ta kitaem 'toy kinayawan
Ay, matayakon no dinak kaasian
Siasinnoka nga aglabaslabas
Ditoy hardinko pagay-ayamak
Ammom ngarud a balasangak
Sabong ni lirio, di pay nagukrad
Denggem, ading, ta bilinenka
Ta inkanto 'diay sadi daya
Agalakanto't bunga't mangga
Ken lansones pay, adu a kita
No nababa, dimo gaw-aten
No nangato, dika sukdalen
No naregreg, dika piduten
Ngem labaslabasamto met laeng
Daytoy paniok no maregregko
Ti makapidut isublinanto
Ta nagmarka iti naganko
Nabordaan pay ti sinanpuso
Alaem dayta kutsilio
Ta abriem 'toy barukongko
Tapno maipapasmo ti guram
Kaniak ken sentimiento
 AWITING BAYAN
> ang mga awit ay mga kanta para
sa pag-ibig at madalas ang
mensaheng dala nito ay pangako,
pagtatapat, paninigurado, mga
pagtuturo at pag-aalay na
maibibigay.
 Awit ng Pag-ibig (Gaddang)
Abumbu-ca Appatanca O Futug Salin:
You are too much of my heart,
Abumbuca appatanca o futug
You have tortured my brain,
Que annihabiduhat nu sito nonotcu
You have tortured my thought,
Que annihabiduhat nu sito angira-
quirac A thousand times I prefer to
die-
Mittarifuen na lasi no matayac For you I dare to test my fate;
Ay scuam a macalaca-lacad I almost got buried
Busang in a la ammec a natanam In pain and grief.
Se naccuacla si lohownanacam.
 Anggam a Melamang
Salin
Arigcu si gaccurucuringque
(Forgotten Love)
No anggamu gampamade appe
I thought it to be true-
Nelolot cung que a nefiya sicuam
Your love-but now what?
Yo angat contodo caruluac.
I have entrusted to you
Cungcu quepay a mimammat
My life and my soul.
Pinagguannu cacapal-lat
I now see you in your action
Nangangacacua ca inque si
datturattu Youve turned against me
Contra ammin sicuac yo accuannu Because the fault is yours
So ino liuat naggabuat sicuam And now lets shake hands
E siloya malamanucta To mark our parting.
Si tacquilalana accatway ta.
 ALAMAT
-akdang pampanitikan na nagsasaad ng
pinagmulan ng mga bagay-bagay.

Halimbawa:
Alamat ng Lakay-Lakay

* Bato na hugis tao.

 EPIKO
Ito ay isang uri ng panitikan na tumatalakay sa
mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang
tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos
hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang
makababalaghan at di-kapani-paniwala.
Kuwento ito ng kabayanihan na punung-puno ng
mga kagila-gilalas na mga pangyayari.
 EPIKO
Ang epiko ay mula sa salitang griyegong "Epos" na
nangangahulungang salawikain o awit. Ito ay isang
mahabang salaysay sa anyong patula na maaaring
awitin o isatono. Hango sa pasalindilang tradisyon
tungkol sa mga pagyayaring mahiwaga o kabayanihan
ng mga tauhan. Layunin nitong pukawin ang isipan ng
mga mambabasa sa pamamagitan ng mga
nakapaloob na mga paniniwala, kaugalian mithiin ng
mga tauhan.
BIUAG AT MALANA, EPIKO NG CAGAYAN
Norma S. Miguel
Ang epiko ng Cagayan ay ang alamat ng dalawang
bundok na matatagpuan sa tabing ilog ng Matalag. Ito
ang kuwento na tanyag sa mga Ibanag at ito ay tungkol
sa dalawanf matitikas na binata noong unang panahon-
sila Biuag at Malana.
Sa "Nangalautan," doon makikita hanggang sa
ngayon ang dalawang bundok kung saan naglaban ang
dalawa dahil sa pagmamahal ng isang magandang
dalaga.
LUMALINDAW
Isang Epikong Ga'dang
Si Lumalindaw, ang bayani ng Ga'dang na anak ng pinuno ng
Nabbobawan na si Kumalibac at kabiyak niyong si Caricagwat. May
kakaibang kapangyarihan siya sapagkat ilang araw lamang pamatapos
siyang ipinanganak, naging isa siyang malakas na tao. Sa kanyang
sigaw napababagsak niya ang puno ng niyog at nagagawang
mapabagsak din ang anumang iblng lumilipad sa himpapawid.
Mayroon din siyang makapangyarihang kasangkapan at agimat- ang
ayoding, isamg uri ng instrumentong kawayan, na kapag tinugtig ang
mga kuwerdas sa magkabilang dulo ay naghahayag ng mga niloloob
ng sinumang tumugtugtog.
Unang naging asawa nu Lumalindaw si Menalam at
nagkaanak sila ng kambal, sina Yadan at Busilelaw. Sa
kanyang pangalawang asawa, kambal din ang naging
anak, at pinangalanan din na Yadan ang lalaki at
Imugan ang babae. Nagkaroon pa ng tatlong asawa si
Lumalindaw, sina Carinuwan, Caligayan at
Guimbangun at nagkaanak da mga ito ng lalaki na
pinangalanan din niyang Yadan. Sa pagtatapos ng
epiko, magtitipun-tipon ang kanyang mga anak na
pare-pareho ang ngalan at makikilala nila ang isa't isa
bilang magkakapatid.
TULA
Ito ay isang anyo ng panitikan na
nagpapahayag ng damdamin ng isang tao.
Ito ay binubuo ng mga saknong at ang mga
saknong ay binubuo ng mga taludtud.

Ito ay may sukat at tugma o malaya man

ay nararapat magtaglay ng magandang
diwa at sining ng kariktan.
 Dumheb Ako Dumanis

Itinatago ko ang aking mukha at umiiyak tuwing

makita ko
Ang aking mga kababata
Lahat sila'y tumatangkad at mas malaki pa
Sa mga halamang chipuhu at nunuk
Subalit ako, ang kawawang ako, di man lang
tumangkad
Gaya ng damo sa pastula
Ngayon para akong ligaw
Na kahoy na di man lang tinangkang hanapin
Ng aking mga pinsan at ibalik sa tahanan.
 MEDIKO
ni Benigno Ramos
May isang medikong natapos mamatay
Nagtangkang umakyat sa sangkalangitan,
Siya, na sa lupa ay iginagalang,
Walang salang doo'y may sadyang luklukan.

Yang kaluluwang ngayo'y naglalakad

Walang automobil at resetang hawak,
Sa gitna ng ilang ay iiyak-iyak
Na animo'y batang nat'yanak sa gubat
Nag-iisa siyang bumangon sa hukay
At wakang aliping sa kanya'y nagbantay
Walang konsulteryong siksikan sa dalaw
Walang telepono na nananawagan

Walang taning damit sa kanyang paglakad

Kung hindi ang lambong ng maputing ulap.
Wala ni isa mang taong makausap,
Ang lahat sa kanya ay kasindak-sindak
Tumuktok sa ointo, pagdating sa kangit,
'Huwag kang tumuloy!" ang sigaw ng tinig.
Sa bayan ng Diyos ay walang may sakit,
Dito ay wala kang kwartang mahahapit.