VENDIMMARJRA DHE

MENAXHIMI
BASHKëKOHOR

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-0

 VENDIMMARJRA DHE MENAXHIMI
BASHKëKOHOR

Prof. dr. Justina Shiroka Pula

Prishtinë, 2015

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-1

 Pse eshte i suksesshem
X,Y, biznesi?

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-2

 1.1. KUPTIMI DHE RËNDËSIA E VENDIMMARRJES

Të ghitha organizatat (të vogla apo të mëdha,priv.

publike,profitabile –jo prof) pavarësisht edhe nga fusha
ku veprojnë kanë nevojë për t’u menaxhue

Të gjitha organizatat për arritjen e një qëllimi,angazhonjë

sërë burimesh: njerëzore, materiale dhe financiare

Në këtë kontekst
Menaxheri në procesin e punës;i bashkon dhe I
koordinon të gjitha burimet
për arritjen e qëllimit, përkatësishtë
për arritjen e objektivave organizative

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-3

Detyra primare e Menaxherve në boten moderne është

të pranojnë rrezikun
të marrin vendime

Në një mjedisë dinamik,

ku ndërthuren e influencohen një gamë
e gjërë faktorësh ekonomik,social e teknik,
që veprojnë si inovatorë në futjen
e produkteve apo shërbimeve të reja,
të teknologjisë moderne etj

Menaxheri përdor format më adekuate

për të perballue në mënyrë më efikase konkurencen,
dhe për të qenë më I
Sukseshmëm në treg
Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-4
 Praktikat kanë vërtetu se
Faktori vendimtar për sukses apo dështim të një biznesi
është aftësia apo paaftësia e ekipit menaxhues

C. George’ The History of Management’

Menaxheri është bë sot një aktivit qëndror i kohës dhe i ekonomisë,
një forcë e fuqishme dhe novatore në të cilen
mbështetet shoqëria, në fushen materiale dhe mirëqenjen kombëtare

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-5

 Peter Drucker (1999)
“The practice of Management”

Paraqitja e Menaxherit është

esenciale dhe emergjente në shëqëri.

Përgjegjësia e menaxherit në shoqërinë tonë është vendimtare

 jo vetem për organizatën por edhe per qendrimin publik ndaj
menaxhimit
 Per suksesin dhe statusin e tij
 Per te ardhmen e sistemit ekonomik e social,dhe
 Mbijetesen e organizates si nje institucion I pavarur

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-6

 KUPTIMI DHE ROLI I VENDIMMARJES NE BIZNES
Vendimmarrja I referohet
 Nje akti specifik, ose
 Nje procesi të përgjithshëm ( I cili eshte shume me I perber )

P.sh. Nje hap I procesit eshte

Personi qe merr vendime duhet te kuptoje se vendimi eshte I

domosdoshem dhe duhet te identifikoje nje sërë alternativash te
arsyeshme, para se te pergjedh nje prej tyre.

Procesi I vendimmarjes perfshin

te kuptuarit dhe definimin e natyres se situates, qe kerkon marrjen e

vendimit, identifikimin e alternativave, perzgjedhjen e alternatives dhe
zbatimin e saj.

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-7

 Vendimmarrja Efektive, bëhet kur vendimmarsi e kupton
situatën që kërkon marrjen e vendimit dhe zgjidhjen e
Problemit.

Vendim efektiv është ai vendim që optimizon një sërë

faktorësh, si profitin, shitjen, mirëqenien e punëtorëve ,etj

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-8

 Si paguhen menaxheret në nivele të ndryshme?

Pse paguhen ashtu?

Si do të kishit menaxhu ju Biznesin tuaj?

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1-9

 Chester Barnard
Kompania Telefonike “New Jersey Bell”
Vendimmarrja në qender të punës menaxheriale, si dhe
konstatojë që elementet, si
Specializimi.
Stimulimi
Autoriteti, dhe
vendimmarrja
Janë elemente kryesore të vendimmarjes

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 10

Herbert Simon
Teorija e menaxhmentiti bazohet
rreth pyetjes së zgjidhje, dhe
vendimmarrjes (si thellb I menaxhmentit)

Eshte art, akti I marjes se vendimit dhe zgjidhja e problemit,

por kjo varet nga vendimi qe duhet te behej
Si
Pse
Kur, dhe
Nga kush

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 11

 1.2. KUPTIMI I MENAXHMENTIT

Menaxhmenti si nacion është vështirë të përkthehet në gjuhën

shqipe – Per nga etimologjia me afer eshte me UDHËHEQJEN

Definicioni klasik I menaxhmentit I dhënë nga Henry Fayol

Do të jetë bazë e të gjitha definicioneve.sipas tij:

Menaxhim do të thotë planifikim, organizim, komandim,

koordinim dhe kontroll

Peter DRUCKER…….
Cole,G………………..

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 12

Ne kete Liber

MENAXHMENTI konsiderohet si

ARITJE E QËLLIMEVE
(kompleks të aktiviteteve të ndërlidhura
dhe drejtuara nga arritja e qëllimit)

VENDIMMARJA konsiderohet si

MJET KRYESOR NË
ARRITJEN E ATYRE QËLLIMEVE
Duke u nisur nga termi dhe definicioni si dhe nga funksionet kryesore
të menaxhimit, rrjedh se menxhimi është termë më gjithëpërfshirës
sesa termi Udhëheqje. Pra udhëheqja është vetem një segment I
menaxhmentit dhe punës menaxheriale.

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 13

*Në menaxhim është i nevojshme gjykimi personal,
prandaj menaxhmenti shpesh thuhet se është ART

• Nëse menaxheri nxjerrë konkluzione të drejta dhe

mbështetet në parime fundamentale,apo duhet të
aplikojë teknologji të avansuar dhe qasjen shkencore,
thuhet se menaxhmenti është SHKENCë

Menaxhmenti nuk është talent që lind por një mjeshtri që

mësohet,duke u bazuar në cilësit e mbrendshme (që
përmbajnë një mundësi ose disa potenciale- aftësi për
tu bë menaxher)
Për tu bë Menaxher i suksesshëm, duhet cilësit dhe
talentin me e stimuluar dhe zhvilluar nëpërmjet të
arsimimit, trajnimeve dhe eksperiencës
Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 14
 Të gjth menaxherët pa marrë parasysh

nivelin menaxherik, dhe

funkcionet e tyre menaxheriale

do të ballafaqohen me situata të

marrjes së vendimeve

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 15

 Vendimet kualitative është çelësi i suksesit
sepse ajo është funksion kritik dhe shumë
kompleks

 Vendimmarrja mundet të jetë e vështir dhe e

stresuar (për shkak të disa arsyera
strukturale,emocionale dhe organizative)

 Vendimmarrja mundet të jetë e vështir për shkak

të kompleksitetit i cili rrjedh për shkak të disa
faktorëve (resurseve të kufizuara,shumë
objektiva,pasigurisë)
Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 16
 PERFORMANCA ( kualiteti i punës )
E menaxherve apo institucioneve-biznesit
mbështetet kryekëputë në aftësin e menaxherve

Prandaj vendimmarrja
është përgjegjësi kryesore e menaxherit

Disa vendime mund të kenë :

* Ndikim shumë të madh në ndërmarrje

* Mund të jenë të rëndësissshëm por jo vendimtare për
organizatën

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 17

 Vendimmarrja dhe Menaxhmenti
Vendimarrja sot konsiderohet si njëra ndër
përgjegjësitë më të mëdha të punës së
menaxherëve.

Marrja e vendimeve është një aktivitet kyq në

të gjitha nivelet dhe aspektet e menaxhimit.

Çdo menaxher që merr përsipër drejtimin e

organizatës duhet te marre vendime (vendimet
lidhur me prodhimin, organizimin resurset
njerezore, etj.)
Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 18
 Çka është Vendimmarrja?
 Vendimmarrja është akt i zgjedhjes në mes
disa alternativave (Naylor, John, 2002
Managment)

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 19

NEVOJAT E NDËRMARRJES PËR MARRJEN E VENDIMEVE

Ndërmarrja ka nevojë që vazhdimisht të marrë

vendime të qëndrueshme për disa arsye :

 Gjithmonë është e ballfaquar me shfrytëzimin

efikas të resurseve te rralla, prandaj duhet që
në mënyrë efektive ti shfrytëzojë keto resurse.
Kjo nënkupton zgjedhje të ndryshme.

 Rrethina Dinamike
 Konkurrenca e fortë.
 Konsumatorët

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 20

 1.3. RAPORTET NDËRMJET MENAXHMENTIT
DHE VENDIMMARRJES
Procesi i vendimmarrjes është prezent në të gjitha segmentet e jetës
private,publike dhe afaristea,prandaj këto terme nuk munden të
barazohen

Menaxhmenti është term më i ngushtë

se marrës i vendimit
Marrësit e
vendimeve Menaxherët
Marrës i vendimit nuk do të thotë të jetë
menaxher (politikan,mjek….)

Pasi që fusha e interesit është vendosja afariste,vendi dhe

rroli i vendosjes në afarizëm,shfytëzojmë alternativen
sinonim
marrës i vendimeve dhe menaxher

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 21

 Shumë autor trajtojnë ngjajshmëri në mes
Menaxhmentit dhe vendimmarrjes (Herbert.A.Simon-sinonim)

 Raporti ndërmjet menaxhmentit dhe vendimmarrjes është i

njejtë me Raporti ndërmjet udhëheqjes dhe vendimmarrjes
( bëhet fjalë për vendimet dhe vendimmarrjen menaxherike)

Akia Murtium - marrja e vendimit,respektivishtë

Vendimmarrja është funksion primar i menaxhmentit
Duncani – vendimmarrja nuk është funksin i vetmi,por
është funsion kryesor
Cilat janë funksionet tjera të Menaxhmentit????......

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 22

 Funksionet tjera
(planifikimi, organizimi, qeverisja e resurseve
njerzore dhe kontrolli) në fakt realizohen nëpërmjet
VENDIMMARRJES.

Rëndësia e aktivitetit të vendimmarrjes qëndron

në gjetjen e mënyrës për përmisimin e
kualitetit, suksesit dhe efikasitetit të
ndërmarrjes.
Prandaj
termi marrës i vendimeve dhe menaxher - sinonim

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 23

 Profili i Vendimmarrjes

 Procesi i Vendimmarrjes
 Vendimmarrësi
 Vendimi

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 24

 Vendimmarrja (Decision Making) dhe
Zgjidhja e Problemeve (Problem Solving)
 Zgjidhja e problemeve ka të bëjë me
tejkalimin e pengesave në rrugë drejt
qëllimit.

Zgjidhja e Problemit mund të kërkon apo të

mos kërkon veprim.

 Vendimi është akt i cili kërkon gjykim i cili

është konvertuar në veprim-aksion.

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 25

 Vendimmarrja (Decision Making) dhe
Zgjidhja e Problemeve (Problem Solving)
* Vendimmarrja është term më i gjërë se sa zgjidhja e
problemeve.

* Këto dy terme janë të ngjashme por nuk janë të

zëvëndësueshme.

PR> Zgjidhja e problemeve ka të bëjë me tejkalimin e

pengesave në rrugë drejt qëllimit.
Vendimmarrja është akt i zgjedhjes në mes disa
alternativave
Rëndësia e aktivitetit të vendimmarrjes qëndron në gjetjen e
mënyrës për përmisimin e kualitetit,suksesit dhe efikasitetit të
ndërmarrjes
Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 26
 RËNDËSIA E VENDIMMARRJES

 Vendimet e marra nga niveli i ultë i

menaxhmentiti i implemtojnë vendimet
strategjike të marra nga top-
menaxhmenti.

 Vendimet në mënyrë të pashmangshme

involvojnë ndryshime organizative dhe
angazhim të resurseve të rralla.

Copyright © 1999 Houghton Mifflin Company. All rights reserved. 1 - 27