REHIYON 1

Sentrro ng Rehiyon – San Fernando,

La Union
Populasyon-4, 200,478
Dibisyon - Lalawigan -4
- Lungsod - 9
- Bayan - 116
- Barangay - 3265
 Wika

Ilokano
Pangasinenese
Tagalog
Ingles
Mga Produkto
•Agrikultural – palay, mais, bawang,
halamang- ugat, ata iba pang prutas at
gulay
•Palaisdaan
•Alagang hayop – baboy, kambing at
baka.
•Paggawa ng pagkain - asin, bagoong,
basi, suka, karne, chicharon, at bukayo
Industriya
 paggawa ng tabako
Paghahabi
Paggawa ng kasangkapan sa bahay
ANG PANITIKANG ILOKANO

Ang tawag sa lipi na nanininrahan

sa nasabing lugar.
 SAMTOY
 Ang taguri ng mga ilocno sa
kanilang salita.
 Mula sa salitang “saomi datoy”.
Isang austronesian
 KURDITAN
Ang tawag sa kanilang panitikan.
KURDIT “SUMULAT”

DOTRINA CRISTIANa
Ni Cardinal Bellarmine na isinalin ni P.
Francisco Lopez.
Ito ang kauna- unahang libro ng mga
ilocano
Naglalaman ito tunkokl sa unang tulang
iloko at mga bahagi na naisulat ng mga
katutubo.
 URI NG
PANITIKANG
ILUKO
 Panitikang ayon kay LeopoldoY. Yabes
I. Mga simu-simula
II. Mga akdang ukol sa
pananampalataya sa
kagandanhang asal
III. Mga akdang ukol sa wikang Iluko
IV. Panulaang Iluko
V. Maikling kwento
VI. Nobela
VII. Dula
 I. MGA SIMU-SIMULA
• Katahing bayan
• Salaysaying bayan
• Krunungang bayan
 A.KATAHING –BAYAN
1. Pinagbiag – ito ay awiting
nagpapahayag ng kwento ng
byani. Nahahati sa dalawnag ui ng
awiting nagpapahayag ng kaiisipan
at saloobin.
2. Dalot- awit sa mga kasalan,
binyag, at iba pang pagtitipon na
sinasaliwan ng sayaw at
pagbibigay ng payo sa bagong
kasal.
• Isang uri ng pagtatalo ng lalaki at
babae saliw ng tulali.
• TULALI – isang plutang iloko na
may 6 na butas.
 *HALIMBAWA*
Da mangngalap ken agsansana ( ang
mangingisda at mag-aasin)
Salin ni Deogracia del Castillo- Santos
Mannamili
3. Badeng- isang awit pag-ibig na
ginagamitng mga kalalakihang
nanghaharana.
*HALIMBAWA*
-Manang Biday
- Pamulawin
- Naraniag abulan
4. Dung- aw – awit para sa mga patay
*HALIMBAWA*
• As-asug daguiti kararrua
• Agtig- ab ti lubong

5. Dasal na patungkol sa mangmangkik

- Ang mga mangmangkik ay espiritu sa
kagubatan na dinadasalan upang
hindi sila magalit.
 6. Arinkenken- paligsahan ng lalaki at
babae.
-ang tema nila ay tungkol sa karapatan
at resposibilidad.
7. Hele o duayaya- awit pampatulog ng
mga bata.
*HALIMBAWA*
•Hele
•8. Awit sa pagtatanim, pangingisda,
at bago tumungo sa digmaan.
 B. SALAYSAYING BAYAN
1. ALAMAT

*HALIMBAWA*
1. Bakit umakyat sa damo ang mga suso?
Ni Jose E. Tomeldan ng Binalaonan,
Pangasinan
2. Ang kauna- unhang unggoy ni Sotero
Albano ng Digras, Ilocos Norte
3. Ang alamat ng bigas
4. Alamat ng pinaupong bangkay

2. KWENTONG BAYAN
*HALIMBAWA*
1. Ang talong magkakapatid na lalaki
2. Ang tatlong magkakapatid na
masuwerte
3. Si Juan Tamad
4. Ang gintong tuntunin
5. Cochincango
6. Si Andres ang mambibitag
7. Ang hunyango at pagong
8. Si Camachile at si pasion
9. Ang pitong tangang
magkakaibigan
 3. EPIKO
*HALIMBAWA*
Biag ni lam- ang ni Pedro Bukaneng
BURBURTIA O BURTIA – ito ay katumbas ng
bugtong ng tagalog kung saan
sinusukat nito ang kaisipan ng mga
ilokano.
*HALIMBAWA*
a. No baro ket narukop
no daan nalagda
(tambak)
b. Sangapulo iti mangiyawat
Taltallo iti mangawat
1. PAGSASAO- salawikain sa tagalog
., may aral at bibigkas ng patula.
*HALIMABAWA*
a.ti adda siniglot na isu adda bukraen
na
b. ti usto nga napanglaw ket ti tao nga
awan ammo iti napintas nga adal.
2. ARASAAS- katumbas ito ng bulong
ng tagalog.
*HALIMBAWA*
1. Umaykan, dika agbatbati
2. Puwera dildilaw
3. Kaasiam apo
4. Dayo dayo, bari bari apo
II. MGA AKDANG UKOL SA
PANANAMPALATAYA AT
KAGANDAHANG ASAL
 1. Doctrina Cristiana ni Cardinal
Bellarmine na isinalin ni P. Francisco (
1621)
2. Passion de nuetre senora jesucristo
(1621) ni P. Antonio Mejia
3. Vida de san Barlaan y Josaphat(1700) ni
P. Agutine Mejia
4. Sermones morales at escudos del
christiana ni P. Jacinto Guerrero at P.
Guelirmo Sebastian.
5. Novena de nuestre de la caridad que se
venera en la eglesia del pueblo de
bantay P. Juan Bautista Arenos
III. MGA AKDANG UKOL SA WIKANG
ILOKO
1. Arte de le legua iloca ( 1627) ni P.
Francisco Lopez
2. Vocabulario de la lengua iloco,
isinulat ni P. Lopez at inayos ng
1800 at muling inayos ni P. Andres
Carro.
3. Gramatica hispano – ilocana at
diccionario hispano (1900)
4. Etudios de las antigua alfabitos
filipino
IV. ANG PANULAANG ILOKANO
 1. Pedro bukaneng
2. Leona florentino
3. Justo claudio y fijas
V. MAIKLING KWENTO
SARITA- ang tawag ng mga ilokano sa
kanilang maikling kwento . Ito’y
nangangahulugang kuwento sa
tagalog.
1. Ti langit iti innamnamatayo ( ang
langit ang pag-asa)
Pinakadagdag ng pulyento na biag ni
aida
VI. NOBELA
1. Matilde de sipangan (1872) ni P.
Rufino Redondo
- Kauna- unahang nobela na
nailibag.
- Umani ang akda ng gintong
medalya noong 1892
 2. Biag ti meysa a lakay wenno
nakaam- ames a bales
- Sinulat ni Mariano Gaerian na ang
nobelang yaman ng interpretasyon
sa buhay at kaugalian ng rehiyong
iloko.
ANG ILAN SA MGA NOBELANG ILUKO

1.Apay a pinatay da ni naw Simon ni

Leon Pechay(1935)
2.Puso iti ina ni leon Pechay(1935)
3. Mining wenno ayat ti carrua1914) ni
marcelino p. Cresologo.
4.Uray narigat no paguimbagan (1911)
ni facundo madriaga
5.Nasamit ken narukos nga sabong
daguiti dardaradedepdep ti
agbaniaga (1921) ni marcos milton
6. Sabsabong ken Lullua(1930) ni R.
Repicio.
Ang ilang nobelang nalimbag nang
maitatag ang pahayagang
bannawag
1.Ti Maingel ti kabambantayan (ang
kabayani ng kagubatan) ni arsenio
t. Ramel
2.Puris iti barukong(tinik sa dibdib)ni
constante cabararis.
3.Daguiti mariing iti parbangon ni
constante c. Cabararis.
 ILAN SA MGA NAISULAT NG MGA
MAKABAGONG NOBELISTA

1.Ta annak ida iti dios ni lorenzo tabin

2. Viva pinoy ni mario abalos
4.T di da ammo ti aramidda ni
marcelino foronda
5.Nasudi nga panagabayat ni marcelio
foronda
6.Ramut iti ganggamet ni constante
foronda
• VII. DULA
• NENA CRISOLOGO- Ang
masasabing pinakadakilang
pangalan sa ngalan ng dulang
Ilokano.Ang kanyang akdang
codigo municipal at takneng a
panagsalisal ang sinasabing
kanyang obra maestra.
 MGA MANUNULAT SA REHIYON I
1. Mga manunulat ayon sa wikang
gamit sa panunulat.
A. Wikang Iloko: Aurilio Ag Caoili,
Hermones Belen Jose Bragado,
Dionisio Bulong, Honor Blanco-
Cabie, Jeremias Calixto , Constante C.
Casabar, Reynaldo Doque, Juan S. P.
Hidalgo Jr., Alejandro Hufana,
Gregorio Laconsay, Benjamin
Pascual, Marcelino Crisologo
Pena, Leon Pechay, Godofredo
Reyes, Herman Tabin at Lorenzo
Tabin
B.Wikang Filipino: Herminio
Beltran, Andres cristoval
Cruz at Paul Dumol
C. Wikang Ingles: Carlos
Angeles,Francisco Arceliana,
Manuel Arguila, Carlos
Bulusan, Albert Casuga, Tita
Ayala Alcumbra, Juan
C. Laya, Salvador
Lopez, Severino
Montanio, Donel Pasis,
f. Sioni jose at Carlos
Romolo
2. MGA MANUNULAT AYON SA ANYO \DISIPLINA
A. Mananalaysay,(Historian)Marcelino Forronda jr. ,At.
LeopodoY. Yabes
B. Dramatista – Pacita Saludes
Mananalaysay –Yolonda Abang ,Herminigelda T.
Lingbaong bulong,Harmony Francisca Cabie,
Hermoine, Mary anne Cabie, Maria rosie Cabie ,
Visitacion R. Dela Tore, Nieves Espistola, Linda
Villanueva Landingan , Julia Palanca , Pacita
Saludes, Anilin Venencaciano
C. Kuwentista : Ruperta Ramos Asuncion, Crispina
Balderas Bragado, Eden Catchola Bulong
D. Makata : Leona Florentino, Yolanda Ablang, Antonio
Marcos Rubio, Consolacion Talbo atbp.
Ilang piling manunulat ng literatura ng Iloko

1. Pedro Bukaneg- ang kinikilalang ama ng

panitikang Iloko at ipinagpapalagay na
siyang Fransisco Balagtas ng Iloko, walang
masyadong tala kay Bukaneg
2. Leonna Florentino- itinuturing na unang
makatang babaeng pilipino at butihing ina
ni Isabelo Delos Reyes
3. Carlos S. Bulusan – mula sa Binalonan,
Pangasinan at matagal na nanirahan sa
Estados Unidos.
4. Jose bragado- ipinanganak
sa Ilocos Sur, at pangulo ng
“Gumil” (1968). Tanyag na
manunulat ng Ilocos sur at
pangalawa kay Pedro Bukaneg.
5. Gregorio T. Amaco- mula sa
Vigan Ilocos Sur,mga sinulat
ay ang mga sumusunod:Taina O
peace, Buhol o well
6.Zuzimo Barnachea
7. Mario A. Avalos
8.Jose Calip
9.Constante Cabasar
10. Claro Canoya
ILOCOS NORTE
 MGA
MAGAGANDANG
TANAWIN SA ILOCOS
NORTE
PAOAY CHURCH
BANGUI WIND
NILLS
SINKING
BELL
ILOCOS NORTE MUSEUM
ILOCOS NORTE
CAPITOL
MALACANANG OF
THE NORTH
RICARTE
PARK AND
SHRINE
CAPE BOJEADOR
LIGHT HOUSE
MARCOS
MUSEUM
PAOAY LAKE
GILBERT BRIDGE
PAGUDPUD
BEACH
SAND
DUNES
MGA KAPISTAHAN
SA ILOCOS NORTE
PAMULINAWEN
FESTIVAL
BADO-BADOC
MANNALON
FESTIVAL
BAC- BACARRA
FESTIVAL
AMIAN
FESTIVAL
PANAG-ABUOS
FESTIVAL
Bumubuo ang rehiyong Ilokos ng apat
na mga lalawigan.
Ilocos Norte - Laoag
Ilokos Sur – Vigan
La Union – San Fernanado
Pangasinan - Lingayen
EMPANADA
FESTIVAL
SANIATA
FESTIVAL
DINAKLIAN
FESTIVAL
ANI FESTIVAL
KANGAYEDAN
FESTIVAL
GULING-GULING
FESTIVAL
PANAGSANA
FESTIVAL
KATUTUBONG SAYAW
ILOCOS SUR
 MGA MAGAGANDANG
TANAWIN SA ILOCOS SUR
TIRAD PASS
SANTA
MARIA
CHURCH
BALUARTE
ZOO
KALYE
CRISOLOGO
MGA KAPISTAHAN SA ILOCOS
SUR
LONGGANISA
FESTIVAL
BAGNET
FESTIVAL
 LA UNION
KABISERA:
SAN FERNANDO
 ANG LA UNION ay isang lalawigan ng pilipinas na
matatagpuan sa rehiyon ng ilocos sa luzon.Ang kabisera
nito ay ang lungsud ng San Fernando.Pinalilibutan ito
ng Ilocos Sur sa hilaga,benguet sa silangan, at
panggasinan sa timog.Sa kanluran ng La Union ay ang
dagat timog ng tsina.
 MGA PRODUKTO:
 Agrikultura- Palay,mais,bawang,halamang
Ugat,Tabako at iba pang prutas.
 Palaisdaan- Isda
 Alagang Hayop- Baboy,kambing at baka.
 Paggawa ng Pagkain-
Asin,bagoong,basi,suka,karne,chicharon at
bukayo.
 Industriya
 Paggawa ng tabako
 Paghahabi
 Paggawa ng kasangkapan ng
bahay,seramiko at
kasangkapang gawa sa bakal.
 Pangingisda
 Paggawa ng asin,patis at
bagoong
 Pagmimina
 WIKA
Ilokano- ang karaniwang wika dito. Ang
mga naninirahan sa barangay ng Santo
Tomas at rosaryo ay nakakapagsalita
din ng Panggasinense habang ang mga
nakatira sa hangganan ng Coldillera ay
nagsasalita ng ibaloy o kankanay.Ingles
AT Filipino ang batayang na ginagamit
sa pagtuturo sa mga paaralan dito.
MGA MAGANDANG TANAWIN
St. Catherine
PAGODA
HILL
UKKALONG
FALLS
MGA KAPISTAHAN SA LA UNION