1.

1 Kadar Tindak Balas

1.2 Faktor-faktor yang mempengaruhi
kadar Tindak Balas.
1.3 Teori Pelanggaran
 Di dalam suatu tindak balas perubahan tertentu dapat diperhatikan secara
kualitatif atau disukat secara kuantitatif.
 Pertimbangkan tindak balas yang berlaku di antara ketulan batu marmar (
kalsium karbonat ) dengan asid hidroklorik cair :

 CaCO3 (p) + 2HCl (ak) à CaCl2 (ak) + CO2 (g) + H2O

 Kadar pengurangan bahan-bahan tindak balas, iaitu kalsium karbonat atau

asid hidroklorik adalah berkadar terus dengan kadar pembentukan hasil
tindak balas, iaitu kalsium klorida, gas karbon dioksida, atau air.

 Oleh itu, kadar tindak balas bagi suatu tindak balas boleh diukur dengan:

 - menyukat kadar pengurangan mana-mana bahan tindak balas atau

- menyukat kadar pembentukan mana-mana hasil tindak balas.
 Bagi tindak balas di atas, kuantiti bahan yang paling
sesuai disukat ialah kadar pembentukan gas karbon
dioksida.

 Unit kadar tindak balas bergantung kepada unit

kuantiti bahan yang disukat
(g s-1, mol s-1, cm3 s-1).
Contoh :
 10 g kalsium karbonat, CaCO3 bertindak balas dengan
lengkap dengan asid hidroklorik berlebihan dalam
tempoh masa 100 saat. Tentukan kadar tindak balas
purata dalam unit g s-1 dan mol s-1.

[ Jisim atom relatif : C,12 ; O,16 ;Ca,40 ]

 Kadar tindak balas pada ketika tertentu boleh
ditentukan daripada kecerunan tangen pada minit
kedua:
 Langkah 1 :
Lukiskan tangen ( garis AB) pada titik P. Pastikan garis
AB hanya menyentuh titik P dan tidak memotong
mana-mana bahagian lain pada garis lengkung.
 Langkah 2 :
Lengkap segi tiga bersudut tegak ABC.
 Langkah 3 :
Ukur jarak AC dan BC.
 Langkah 4 :
Rujuk Blog ……..
Shaiksar.blogspot.com
Selesaikan tugasan yang diberikan sebelum hari Jumaat Minggu ini dalam
buku latihan. Hantar hari Jumaat waktu P&P…….

SELAMAT BERUSAHA ……… USAHA TANGGA KEJAYAAN

 Apakah jawapan untuk soalan berikut?
1. Kenapa makanan yang dipotong kecil masak dengan
cepat?
2. Kenapa menggosok detergen pekat pada kesan kotoran
dapat menaggalkannya dengan lebih berkesan?
3. Kenapa makanan yang disimpan di dalam peti sejuk
dapat tahan lebih lama?
4. Kenapa daging ayam yang diperap dengan jus limau nipis
menjadi lebih lembut?
 Tekanan Saiz bahan
Suhu
tindak balas

Faktor-Faktor
yang
mempengaruhi
kadar tindak
balas

Mangkin Kepekatan
laruta
Suhu TINGGI kadar tindak
balasTINGGI

Suhu RENDAH kadar tindak

balas RENDAH
 Semakin saiz KECIL, kadar tindak balas
BERTAMBAH kerana LUAS
PERMUKAAN terdedah BERTAMBAH
untuk tindak balas.
 Semakin saiz BESAR kadar tindak balas
BERKURANG kerana LUAS
PERMUKAAN terdedah BERKURANG
untuk tindak balas
Kepekatan TINGGI kadar
tindak balas TINGGI

Kepekatan RENDAH kadar

tindak balasRENDAH
 Mangkin ialah bahan yang MEMPERCEPATKAN kadar
tindak balas tetapi tidak berubah diakhir tindak balas

 Ciri – ciri mangkin:

1. TIDAK BERUBAH secara kimia
2. Diperlukan dalam kuantiti SEDIKIT
3. Tidak mengubah kuantiti HASIL tindak balas
4. Boleh TERNYAHSALI/ MUSNAH dengan kehadiran
bendasing
5. Kereaktifan boleh ditingkatkan melalui kehadiran
PENGGALAK
6. Tindakan KHUSUS/SPESIFIK
Tekanan TINGGI kadar
tindak balasTINGGI
Tekanan RENDAH kadar
tindak balas RENDAH
Teori Perlanggaran

Teori perlanggaran terdiri

daripada tiga idea utama, iaitu
untuk suatu tindak balas berlaku
Zarah-zarah bahan tindak balas
sentiasa bergerak dan
berlanggar antara satu sama
lain supaya tindak balas dapat
berlaku
 Perlanggaran zarah-zarah bahan
tindak balas perlu melebihi suatu
tenaga minimum yang di panggil
tenaga pengaktifan. Perlanggaran
zarah-zarah bahan tindak balas.
 Zarah-zarah bahan tindak balas
yang berlanggaran bukan sahaja
perlu mencapai tenaga yang
melebihi tenaga pengaktifan, tetapi
juga perlu mempunyai orientasi
yang betul supaya perlanggaran
berkesan dapat berlaku.
 Larutan yang lebih pekat medngandungi bilangan zarah per unit isi
padu yang lebih banyak

 Frekuensi perlanggaran zarah-zarah bahan tindak balas bertambah

 Frekuensi perlanggaran zarah-zarah bahan tindak balas yang

melebihi tenaga pengaktifan dan mempunyai orientasi yang betul
bertambah

 Frekuensi perlanggaran berkesan bertambah

 Kadar tidak balas bertambah

 Rujuk Rajah 1.11 (Penggunaan Teori Pelanggaran
dalam menerangkan faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar tindak balas…….
 M/S 52
TAMAT………