Elemento ng Tula

Subtitle
KATUTURAN

Tula
Pagpapahayag
Katotohanan
na

Pinatining at pinatingkad ng pananaw at pandama

ng makata
KATUTURAN

• Ang mga taludtod

ay hindi

pumpon lamang ng mga salita

kundi manapa'y

salamin ng pansariling daigdig ng mga karanasan,

mithiin, adhikain, at kapalaran ng tao sa kanyang paligid.
KATUTURAN NG TULA

▪ kay Alejandro G. Abadilla: “ ang tula

▪ ay Kamalayang
nagpapasigasig.”
KATUTURAN NG TULA

▪ kay Julian Cruz Balmaceda: “ ang tula

▪ isang

▪ kaisipang naglalarawan
▪ ng kagandahan
▪ ng kariktan
▪ ng kadakilaan - ang tatlong bagay na
magkakatipun-tipon sa isang kaisipan
upang mag-angkin ng karapatang
matawag na tula.”
KATUTURAN NG TULA

▪ kay Inigo Ed. Regalado: “ ang tula

▪ isang
kagandahan
dula,
▪ katas,
▪ larawan, at
▪ kabuuan ng tanang
kariktang nakikita sa silong
ng atin mang langit.”
• ANG SUKAT
ito ay ang bilang ng pantig sa bawat taludtod. Sa tulang
tradisyunal, ang mga palasak at gamiting sukat ay ang
labingdalawa, labing-anim at labing-walo. Ang di-tradisyunal na
tula ay walang isinasaalang-alang na bilang ng pantig sa bawat
taludtod. tinatawag itong malayang taludturan.
Sa mga tulang may sukat na lalabindalawahin ay may bahagyang
pagtigil sa pagbabasa sa bawat ikaanim na pantig ng taludtod;
samantala sa lalabingwaluhin ay sa ikaanim na pantig. Ang
bahagyang tigil na ito ay tinatawag na SESURA.
TANDAAN:
sa tradisyunal na tula ay may sesura o bahaging pagtigil sa
pagbabasa ng bawat taludtod.
12 - ika-6 na pantig
16 - ika-4 o ika-8 pantig
18 - ika-6 na pantig

MGA ELEMENTO NG TULA

Halimbawa ng may lalabindalawahing pantig:

▪ Batong tuntungan mo / / sa pagkadakila

▪ batong tuntungan ka / / sa pamayapa
▪ Talagang ganito / / sa lapad ng lupa
▪ ay bali-baliktad / / lamang ang kawawa.
J.C. de Jesus. Ang Bato
Halimbawa ng may lalabingwaluhing pantig:

▪ Minsa'y nakita ko / ang isang bulaklak / sa aking lagwerta

▪ Sa siwang ulap / ay mata ng Birheng / malamlam tumingin;
▪ Ang aking ginawa / puso'y idinungaw / sa pinto ng dibdib
▪ Saka ang bituin / ay kinaulayaw / sa suyo ng halik
▪ At nang itinanong ko / sa kanya ang aking / mga panaginip
▪ Ay sinagot akong / ang panaginip ko'y / Pag-ibig! Pag-ibig!

C.H. Panganiban, Hantungan ng Palad

 ELEMENTO NG TULA
▪ ANG TUGMA
Ito ay pagkakatulad ng tunog ng huling salita sa bawat taludtod.
May tinatawag na tugmang ganap - magkasingtunog ang huling salita
sa bawat taludtod, at magkakatulad pa ang bigkas o uri ng diin (stress) o
uri ng tuldik at tugmang karaniwan - ay pareho lamang ng tunog ngunit
hindi pareho ang diin sa mga dulong salita ng taludtod.
halimbawa ng tugmaang ganap:
Wala na , ang gabi ay lambong na liksa,
Panakip sa aking mumunting mukha
Kahoy na nabuwal sa pagkakahiga
Ni ibon, ni tao'y hindi matuwa.
J.C. de Jesus, Punongkahoy
Halimbawa ng tugmaang karaniwan:

Kung siya mong ibig na ako'y magdusa

Langit na mataas, aking mababata
Ako'y minsan-minsang mapag-alala
Isagi mo lang sa puso ni Laura.

“Florante at Laura”
Francisco Balagtas
 2 URI NG TUGMAANG KATINIG

Unang pangkat na binubuo ng mga katinig na B, K, D, G, P, S, at T

at magkapareho ng tunog ayon sa patinig na nasa kanilang unahan.
halimbawa:
Ang salpok ng mga alo'y sa talampas nababasag
At sa hangi'y sumasama sa rurok ng alapaap
Parang diwa ng makata kung mayroong sinusulat
Humahantong sa palasyong lundu-lundong mga ulap.
“Ang Dagat”
Rafael Sabino
 2 URI NG TUGMAANG KATINIG
▪ Ikalawang pangkat ay binubuo ng mga katinig na L, M, N, NG, R, W, atY at
magkakapareho ng tunog ayon sa patinig na nasa kanilang unahan.
▪ Halimbawa
Tao: kilala kang sa Sangkalupaan
At tanang nilikha, ang Hari ay ikaw
Ang pag-usap mo at dunong kung minsan
Pati kay Bathala ay nagmamayabang
At talastas ko ring ang kaligayahan
At siya mong mithi habang nabubuhay
“Nangungusap ang Kasaysayan”
Lope K. Santos
 TALINGHAGA
▪ Higit na mabuti at mabisa ang mga salitang ito ay ihahayag sa iba't ibang uri ng
talinghaga. Sa panulaang Filipino, pinakagamitin na ang PAGTUTULAD( simile),
PAGSASATAO ( personification) at PAGMAMALABIS ( hyperbole).
▪ Halimbawa:
PAGTUTULAD
Ang tula ay parang bulaklak; may bango!
May bulaklak na walang bango, walang tula!
Ang tula ay parang pintura, may kulay!
May pinturang walang kulay; walang tula!
Ang tula, Jose Corazon de Jesus
MGA TAYUTAY

▪ A. Pagtutulad ( simili )
ito ay paghahambing ng 2 bagay, tao, o pangyayari na
magkaiba ng uri at ginagamitan ng mga salita o pariralang
tulad, parang, gaya, wangis, animo'y, wari'y, anaki'y.
Halimbawa:
Ang mga anak ni Juan ay tulad ng kawayan, yumuyuko
pag may unos.
MGA TAYUTAY

▪ B. PAGWAWANGIS ( Metapor)
paghahambing din ng dalawang bagay na hindi
magkauri ngunit hindi gumagamit ng mga salita o pariralang
tulad ng ginagamit sa simili. Inilalapat ang katangian ng
isang bagay sa bagay na inihahambing.
Halimbawa:
Ang awitin niya ay punyal sa aking dibdib.
MGA TAYUTAY

▪ B. PAGSASATAO ( personification)
sa talinghagang ito, ikinakapit ang katangian ng tao sa
mga bagay na walang buhay. Itinuturing silang parang tunay
na tao, na may talino, kumikilos, may damdamin, nag-iisip
atb.
Halimbawa:
Nagsasayaw-sayaw ang dahon sa ihip ng hangin.
MGA TAYUTAY

▪ B. PAGMAMALABIS ( hyperbole )
ito'y tumutukoy sa pagpapahalaga ng lampas o kulang
sa katotohanan o sa normal na kalagayan sa hangaring
mapaigting ang diwang nais ipahayag ng makata.
Halimbawa:
Nasaid ang pasensya niya sa tindi ng kakulitan ko.
ELEMENTO NG TULA

▪ LARAWANG -DIWA
“imagery” tumutukoy sa mga salitang kapag nabanggit sa tula
ay nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.
Ang mga salitang ito ay magpapamalas sa panlasa, pang-amoy,
paningin at iba pang persepsyon ng mambabasa.
Halimbawa:
May paambon-ambon, may tika-tikatik
na sinasabayan ng kulog at lintik;
May unos at bagyong nakatitigatig
sa lalong payapa't matimping dibdin.
 ELEMENTO NG TULA
▪ SIMBOLO
ito ang salitang kapag binabanggit sa tula ay nag-iiwan ng kahulugan sa isipan ng
mambabasa; halimbawa may kahulugan ang bawat kulay: PUTI, tumutukoy sa kalinisan o
kawagasan, ASUL ay kapayapaan at PULA ay kumakatawan sa katapangan o kung minsan
kaguluhan.
Halimbawa:
araw o liwanag - pag-asa
dilim o takipsilim - suliranin o kalungkutan
krus - relihiyon o pagtukoy sa Diyos
sungay o ahas - para sa demonyo
juan - pilipino