ANG PAGSASALING-WIKA

Mahigit sa 2,796 ang mga

pangunahing wika sa
daigdig, hindi pa kasama
ang iba’t ibang dialekto o
subdiyalekto ng mga
pangunahing wika…

Mario Pei
DEFINISYON
Translation is a process by which a spoken
or written utterance takes place in one
language which is intended and presumed to
convey the same meaning as previously
existing utterance in another language. (C.
Rabin, 1958)
“ANG PAGSASALING-WIKA AY ISANG
PROSESO KUNG SAAN ANG ISANG
PAHAYAG, PASALITA MAN O
PASULAT,AY NAGAGANAP SA ISANG
WIKAAT IPINAPALAGAY NA MAY
KATULAD DING KAHULUGAN SA
ISANG DATI NANG UMIIRAL NA
PAHAYAG SA IBANG WIKA.”
 Translation consists in
producing in the receptor
language the closest natural
equivalent of the message of
the source language, first in
meaning and secondly in
style. (E. Nida, 1959/1966)
“ANG PAGSASALINGWIKA AY MULING
PAGLALAHAD SA PINAGSASALINANG
WIKA NG PINAKAMALAPIT NA
NATURAL NA KATUMBAS NG ORIHINAL
ANG MENSAHENG ISINASAAD NG
WIKA, UNA’Y BATAY SA KAHULUGAN,
AT IKALAWA’Y BATAY SA ISTILO.”
SA MADALING SALITA…
Ang pagsasaling-wika ay paglilipat sa
pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas sa diwa
at estilo na nasa wikang isinasalin.
Halimbawa:
You are the apple of
my eyes
Ikaw ang mansanas
ng aking mga mata

Ikaw ang paborito ko.

Noynoy wants to be a
President
with a difference
MALAYANG TALAKAYAN
MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN
NG ISANG TAGASALING-WIKA
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang
kasangkot sa pagsasalin.
2. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.
3. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang
bansang kaugnay sa pagsasalin.
MGA SIMULAIN SA PAGSASALIN
1. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng
mga taong likas na gumagamit nito.

Halimbawa:
Orihinal: Her heart is as white as snow.
Salin: Busilak sa kaputian ang kanyang
puso.
2. BAWAT WIKA AY MAY
KANYA-KANYANG
NATATANGING
KAKANYAHAN.
A. SA INGLES, ANG SIMUNO NG
PANGUNGUSAP AY LAGING
NAUUNA SA PANAGURI. SA
FILIPINO AY KARANIWANG-
KARANIWAN ANG DALAWANG
AYOS NG PANGUNGUSAP.
HALIMBAWA:
English:

Jose watered the plants.

The plants were watered by Jose.
Filipino:
Dinilig ni Jose ang mga halaman.
Ang mga halaman ay dinilig ni Jose.
b. Kailangang maging maingat ang
tagapagsalin sa paggamit ng mga panlapi,
tulad ng um at mag.
Halimbawa:
Lilia bought a book.

Mali: Nagbili ng aklat Lilia.

Tama: Bumili ng aklat si Lilia.
3. Hindi kailangang ilipat sa pinagsalinang
wika and kakayahan ng wikang isinasalin.

Halimbawa:

Filipino:
Si Pedro ay nanood ng sine.
Nanood ng sine si Pedro.
Nanood si Pedro sa sine.
Sine ang pinanood ni Pedro.
English:
Pedro movie a saw.
Saw Pedro a movie.
Movie Pedro a saw.
A movie saw Pedro.

Tama: Pedro saw a movie.

4. ANG ISANG SALIN UPANG
MAITURING NA MABUTING SALIN
AY KAILANGANG TANGGAPIN NG
PINAG- UUKULANG PANGKAT NA
GAGAMIT NITO.
5. Bigyan ng pagpapahalaga ang uri ng
Filipino na angkop na gamitin sa
pagsasalin.

Maynila
Filipino? UP
Filipino?
NSBD Filipino?
Bulacan
Filipino?
Ilocano o Bisaya Filipino?
6. Ang mga daglat, akronim, formula na
masasabing establisado o universal na ang gamit
ay hindi na isinasalin.

Halimbawa:

DepEd (sa halip na KagEd mula sa Kagawaran

ng Edukasyon)
cm (sa halip na sm mula sa sentimetro)
H2O (sa halip na Tu mula sa Tubig)
7. Kung may pagkakataon na higit
sa isa ang matatanggap na
panumbas sa isang salita ng
isinasaling teksto, gamitin ang
alinman sa mga iyon at
pagkatapos ay maaaring ilagay
sa talababa (footnote) ang iba
bilang mga kahulugan.
8. Laging isaisip ang pagtitipid ng mga
salita
Halimbawa:
Tell the children to return to their seats.

Di-matipid: Sabihin mo sa mga bata na

bumalik sa kanilang upuan.

Matipid: Paupuin mo ang mga bata.

9. Nagkakaroon lamang ng tiyak na
kahulugan ang isang salita kapag ito’y
nagiging bahagi ng pararila o
pangungusap.

Halimbawa:

He ate a cup of rice. (kanin)

The farmers harvested rice. (palay)
He bought a kilo of rice. (bigas)
10. Isaalang-alang ang kaisahan ng mga
magkakaugnay na salitang hiram sa
Ingles.

Halimbawa:
solid and liquid

Mali: solido at likwid; solid at likido

Tama: solido at likido; solid at likwid

11. MAHALAGA ANG
DIKSYUNARYO SA PAGSASALING-
WIKA NGUNIT HUWAG PAAALIPIN
DITO.
HANGGA’T MAGAGAWA AY IWASAN
ANG PAGGAMIT NG PANUMBAS NA
SALITA NA MAY KAANYO SA IBANG
WIKA SA PILIPINAS NGUNIT HINDI
KAKAHULUGAN.
Halimbawa:
Orihinal: Your servant is already here.
Salin: Narito na ang iyong lingkod.

Mabuting Salin: Narito na ang iyong

tagapaglingkod/
katulong/utusan.
MAY MGA PAGKAKATAON NA ANG
ISANG KAISIPANG IPINAHAHAYAG
NANG TAHASAN SA INGLES AY
KAILANGANG GAMITAN NG
EUPEMISTIKONG SALITA SA FILIPINO
UPANG HINDI MAGING PANGIT SA
PANDINIG.
Halimbawa:
sex = pakikipagtalik
sperm = punlay, punla ng buhay
penis = ari ng lalaki
vagina = ari ng babae
Ang isang magandang pamagat sa Ingles
ay hindi nangangahulugang magiging
maganda ring pamagat sa Filipino.

Halimbawa:
Broken Arrow = Sirang Palaso
Face Off = Tanggal Mukha
Speed = Bilis
The Exorcist = Ang Sinaniban
MGA KONSIDERASYON BAGO MAGSALIN
1. Layunin

Orihinal na Saling
Teksto Teksto

Reaksyon ng Reaksyon ng
Mambabasa ng Mambabasa ng
Orihinal Salin
2.Mambabasa
Mga maaaring maging
tanong:
Para kanino ang salin?
Sino ang pinag-uukulan
ng salin?
3. Anyo
Tandaan:
Anu’t ano man ang
anyo ng isasalin,
kailangang maging
konsistent ang anyo
ng salin sa orihinal.
Paksa
Kung hindi alam ang paksa ng
isasalin, kailangang gawin ang
alinman sa mga sumusunod:
a) Alamin muna ang paksa ng isasalin
bago iyon isalin.
b)Huwag iyong isalin. Ipasalin na
lamang sa nakakaalam ng isasalin.
Pangangailangan
Magsalin lamang kung
kinakailangan. Hindi tayo dapat
salin ng salin kung ang kailangan
naman ay ang sumulat ng isang
orihinal na akda.
 MGA PARAAN NG PAGSASALIN
1. Pagtutumbas (F E; E F)
a.Isa-sa-isang tumbasan (Pangngalan)
Halimbawa:
English Filipino
ama father anguish dalamhati
kalapati dove citizen mamamayan
katwiran reason faith pananalig
B. ISA-SA-ISANG TUMBASAN
(PANDIWA) HALIMBAWA:

English Filipino
pukawin arouse authorize pahintulutan
kopyahin copy criticize punahin
magpahayag express ran tumakbo
C. ISA-SA-ISANG TUMBASAN
(PANG-URI) HALIMBAWA:

English Filipino
matamis sweet pretty maganda
payat thin rich mayaman
sanay expert good mabuti
a. Isa-sa-isang tumbasan (parirala, sugnay
atbp.) Halimbawa: (E F)
ability to apply knowledge
kakayahang magamit ang kaalaman
supervised reading activities
mga pinatnubayang gawain sa pagbasa
written activity
pasulat na gawain
 (F E)
tumuklas ng mga bagong talino
discover new talents
mapang-aliw na palabas
entertaining show
matandang babae
plump woman
2. Panghihiram
a. Mula Kastila, binago ang baybay

Halimbawa:
kusina (cocina) kubyerta (cubierta)
kuwelyo (cuello) donya (doña)
kuwento (cuento) senyorito (señorito)
b. Mula sa Ingles, binago ang baybay

Halimbawa:
abstrak (abstract) debelopment
(development) lokomotor
(locomotor) diksyon (diction)
rekord (record)
kompyuter (computer)
c. Mula sa Ingles, orihinal na baybay
(E2) Halimbawa:
cake (hindi keyk) encode
(hindi enkowd) jogging
(hindi dyaging) type
(hindi tayp)
cute (hindi kyut)
disk (hindi disk)
d. Adapsyon, mula sa iba pang wikang dayuhan,
walang pagbabago sa baybay (F)
Halimbawa:
spaghetti (Italyano)
pizza (Italyano)
bon apetit (Franses)
habeas corpus (Latin)
modus operandi (Latin)
3. Pagsasaling Pa-idyomatiko
Halimbawa:
Filipino
bread and butter hanapbuhay, trabaho
to have a hand/voice magkaroon ng kinalaman,
magkaroon ng kaugnayan
sa pagpapasya
dressed to kill bihis na bihis,
nakapamburol, isputing
4. Paglikha ng Salita (L)
Halimbawa:
Filipino
Dance, poem, song satulawit
(sayaw, tula, awit)
Pork loin, fried rice, egg tapsilog
(tapa, sinangag, itlog)
monument bantayog
(bantay ng katayugan)
 MGA POSIBLENG KAHINAAN NG SALIN
1. May dagdag na diwa ang salin.
Halimbawa:
Orihinal: John, Paul and I went to see a movie.
Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng sine
kahapon.
2. Kulang ang diwa ng salin.

Halimbawa:
Orihinal: John, Paul and I went to see a
movie yesterday.

Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng

sine.
3. Mali/Iba ang diwa ng salin.
Halimbawa:

Orihinal: John, Paul and I went to see

a movie.

Salin: Si John, Paul at ako ay

nanood ng konsyerto.
4. May mga bahaging malabo ang
kahulugan kaya’t nagkakaroon ng
higit sa isang kahulugan.
Halimbawa:

Orihinal: Ang pagpapalipad ng

saranggola ay maaaring maging
mapanganib.

Salin: Flying kites can be dangerous.

5. Hindi nauunawaan ng
pinag-uukulang
mambabasa ang salin.
Halimbawa:
Orihinal:
The crowd sang in chorus.
Salin: Sabay-sabay na humugong
sa pag-awit ang madla.
5. Hindi nauunawaan ng pinag-uukulang
mambabasa ang salin.
Halimbawa:
Orihinal: The crowd sang in chorus.
Salin: Sabay-sabay na humugong sa pag-awit
ang madla.