Kabanata 1 Aralin 2

Ang Rehistro ng Pagluluto

Panimulang Pagsusuri ng Varayti ng Filipino sa Ilang
Piling Cookbook
 Wika ng Pagluluto:
Baryasyon at Rehistro
1. Pagkabit ng Afiks
Nagkakaroon ng pagdaragdag sa salita sa
pamamagitan ng afikasyon. Ang pangngalan ay
nagiging pandiwa o pang-uri. Madaling
maintindihan ito dahil sa ang pagluluto, bilang
isang kultural na praktis ay nakalubog sa
proseso. Sa gayon, nagiging matingkad at
nananaig ang paggamit ng mga pandiwa o
pang-uri.
Halimbawa:

nanganganinag timplahin kaliskisan

haluhaluin mantikaan ikutsara/ kutsarahin
Ipalaman patuluin papulahin
ginataan ihalabos pagmantikain
palaputin sapinan palaparin
dampian magsarsa magyelo/pinagyelo
2. Panghihiram
Ang mga salitang napabilang sa cookbook ay
gumamit ng mga salitang nagmula sa mga diyalekto
sa Pilipinas at wika sa labas ng bansa. At ayon kay
Halliday (1978), mas madalas na pinagsasabay ng
isang tagapagsalita ang kasanayan niya sa diyalekto sa
rehistro isang symbiotic relationship and nabubuo
kung saan ang varayti ng rehistro ay pinapayaman ng
diyalekto at vice versa.
Mula sa mga rehiyonal na wika:
1) Ihalayhay (Bik, Hil, Seb, War, Tag) – pagtabi-
tabihin, tulad ng pag-aayos ng mga isdang nasa
palayok o kaldero
2) Ligisin (Bik, Kap, Hil, Seb, War) – durugin upang
maisama ang pampaasim sa sinigang
3) Pinitpit (Kap, IIK, Pan, Tag) – diniinan ng sandok
o kutsara
Mula sa Espanyol:

Arnibalin – Esp arnibal tinunaw na asukal

Adornohan – Esp adorno palamutian
Banyo maria – Esp banyo maria pagluluto ng pagkain
na may saping mainit na tubig
Igisa – Esp guisar lutuin sa kakaunting mantika
Hurnuhin – Esp horno oven
Mula sa Ingles

SANGKAP PROSESO
Cornstarch i-blend
Mayonnaise i-microwave
Olive oil i-food processor
Cauliflower
3. Code Switching o Palit-Koda
Sa palit-kodigo, ang isang tagapagsalita ay
gumagamit ng iba’t ibang varayti ayon sa sitwasyon o
okasyon.
Halimbawa nito Taglish na paghahalo ng mga salita
mula sa Ingles at Tagalog. Madalas na nagaganap
ang palit-kodigo sa komunikasyong pasalita.
Tinatawag ding conversational code switching kung
saan ang nagsasalita ay gumagamit ng ibang varayti
o code sa iisang pangungusap.
4. Nasa pasibong tinig ang pandiwa o kasama ang
modal tulad ng maaari, dapat, puwede, atbp
Halimbawa:

1) Tandaang kapag nailagay na sa lutuin ang berdeng

gulay, saglit lamang ang pagluluto nito,
2) Maaaring isabay na putahe ang laing (dahong gabi
na may gata) at suam.
5. Pagpapaikli ng salita

Ang ilan sa mga salita sa mga cookbook ay pinapaikli

sa pamamagitan ng pag-alis ng pantig sa iba’t ibang
salita.
Halimbawa: asnan – mula sa asinan
takpan – mula sa takipan
panimpla – mula sa pantimpla
 Mga susunod na Reporter
• Kabanata 1 Aralin 3 - Pagsusuri sa Rehistro ng Wika ng mga Mananahi (Jenerica and
Diana)
• Kabanata 2 Aralin 4 - Manwal (Jelmerson, Darren and John Fervin)
• Kabanata 2 Aralin 5 - Liham-Pangnegosyo (Jamaica, Dominic and Crisboy)
• Kabanata 3 Aralin 6 - Flyers/Leaflets (Denzel, Dirk, and Zurita)
• Kabanata 3 Aralin 7 - Promo Materials (Niel, Niko, and Criselda)
• Kabanata 4 Aralin 8 - Deskripsyon ng Produkto (Rosmond, Aeron, Reggie)
• Kabanata 4 Aralin 9 Dokumentasyon sa Paggawa ng Isang Bagay/Produkto (Mark
Steven, Kyle, Sean)